ENDÜLÜS;İSLAM MEDENİYETİ

Transkript

1 ENDÜLÜS;İSLAM MEDENİYETİ Baharın ilk günlerinde İstanbul dan İspanya nın Malaga şehrine uçarken eşimin yanına orta yaşlı bir Yahudi oturdu, işadamıymış.başında kipası vardı.eşime, İspanya da nereye gittiğimizi sordu.o da e gidiyoruz dedi.adam de çok güzel Arap medeniyeti eserleri var dedi.eşimse Hayır,İslam medeniyeti eserleri deyiverince,adam sustu. vaktiyle İslam medeniyetinin altın çağlarını yaşamış.ilim,kültür ve sanatta dünyaya öncü ve örnek olmuş.tıpkı Maveraünnehir, İsfahan, Bağdat, Şam, Kudüs, Kahire ve Anadolu şehirleri gibi. Avrupa kendine karanlık olan orta çağından, ten miras kalan ilimlerin etkisiyle kurtulmuş. Bir de İslam dünyasına ard arda düzenlediği çapulcu sürüleri misali,haçlı seferleri sırasında öğrendikleriyle. 1 / 15

2 Uçağımız olgunlaşmış,bol geçtik.dünyadaki öğrendik.özellikle namaz dönüş noktasını İspanya yı rahmet Cebelitarık tan olan unutmamış.şehir duymadım.yıllar gelmek iz yüzlerce kullanılıyor.mimari camisini kalmış bir yapılır. umudu kılıp,medeniyet isteği şehir.yüzyıllarca camiden maziden.minare;camisiz, gördük havalimanına sadece sahiline görebilip,içinde Gibraltar uyandıran kalmasın Sevilla ya portakallı evvel. sokaklarını zenginlerin geriye Arap olarak getirmişler yani yılda gelmişim şeyhleri diye yılında indi. bir sadece gitmek İslam la sanatkarane,ince ağaçları, Cebelitarık a fethetmişler.tam namaz şehir bütün Malaga;şirin,küçük gezerken villalarının Tarık burada hissi için birkaç oldu.sevilla kucaklaştıktan yıl kimsesiz,garip kılabilseydik.nasip,belki gemileri temiz tekrar bin uyandıran,bizden bu kendimi geçtik. minare epey bulunduğu bereket Ziyad sokakları yola bir yaktırmış.elhamdülillah bir Ulu mülk zevkle gemilerini kalmış,onlarda Müslümanlar,Kuzey hiç çıktık.sevilla;zengin,abad cihad bir sonra devam Camisinin bir sahibiymiş.suud karşıladı. yabancı meşhur kent. ihtişam yapılmış. Maşallah dedim ruhu sanki olan,çok etmiş. Bizi, çıkartmış,ardından ile o bir hissetmedim,kaybolurum heybetli geçmiş yayıyor Malaga dan günlerde ılık yağmur çan tatil alımlı havası kulesi beldesi bu kralının Afrika dan minaresinden güzel etrafa.bu gibi bir mühim gelir,yanına,kaldırımlarındaki olarak Marbella ya şehir.içimde olmuş İspanya yıllarını olduğunu yaptırdığı askerlerin başlangıç cami gelip içimden.keşke ve başka topraklarına güzel maneviyatı gibi tüm endişesi camide tekrar geriye pek bir az 2 / 15

3 3 / 15

4 Sevilla dan ekilmiş için oluştuğunu buradaki gereken düzlükler,tekrar medreselerde Kurtuba ya ilk coğrafya kez ilmi burası.büyük olarak revan zeytinlikler,yeşil yazmış. olduk.yollar mamur alim,ibn-i ve şehirlerde,yazıya zeytin yine Haldun u yeşil.bereket,ılık ağaçlarıyla yetiştiren dökmüş.mukaddime bezeli,ardından hava,verim,bol topraklar.medeniyetin çeşit gibi su.medeniyet çeşit bir başyapıtı sebze nasıl 4 / 15

5 Kurtuba ya mescidinde sokaklardan Camisi. sadece örneği.1080 derken hava tanesini hançer içerisi doyasıya kılınmasına güzelliği doldur. Amin.. vardı.bir çok sütunlar saplanmış,acısı bu Kurtuba da yıkmış.caminin sen namaz loş.sanat cami bulutlu cuma asla sütunla geçerek ezan cami çoğalmış.içine ayakta izin kılınamaması,ezana namazını sesiyle bir nasıl yapılmış.başlangıçta işçiliği,benzersiz verilmiyor,güvenlik camiye havada kalmış,hepsini hissediliyor.pencereler merkezine bu,secdelerle,kur an-ı kılıyoruz.ülkem Emevi hüzne geliyoruz.dış giriyoruz,hüzün girince dayanır Devleti nden çirkin mimari hasret önce yıkmışlar bu bir küçük cephesi konuda bilemedim. bir tamirini katedral minaresinin yapısı heryerde.kurtuba Kerim tahtalarla şaşkınlık işgal kalan yapılmış,sonra alarmda,sadece zarar yapmış,küçücük sesleriyle,kalabalık yapmışlar.camiye sonrasında.bir en İspanyollar,işgal sanatkarane kapladı çan kapatılmış.güneş görmüş.mihrabının kıymetli kulesi cemaat sokaklarında beni,karanlık,kasvet yadigar.tüm olması dua yapılmış,meşhur İslam sonrası arttıkça sanki şirin cemaatle Allahım;bu şaheseri,türünün çok ışığı mescidin.ara güzelliği dolaşıp kalbinden İspanya da acı.namaz sütunların biraz almıyor ve İbn-i daha önünde Kurtuba canım bir ağır verüşd 200 tek bir 5 / 15

6 6 / 15

7 Kurtuba sularını halifesi,ikinci bir çekti,hatırası ihtiyar,yaren Yolumuz olmuş.ziyaretçisi dökülerek sarayı.gökyüzü,sierra Irmağı yüklü. dostumu akıyor.aşağısı kenardan Camisinden Gırnata ya yıllar görüvermişim olmuşlar. Ömer kaldı.yanıbaşında içinde bütün seyrediyoruz diye çıkacak.el yokuş geniş yapılan Nevada dünyadan,envai bilinen kadar aşağı bir bir ova.uzaktan Hamra dağları eşimle.üzerinde Ömer dev bana saray.biz inince bir bin yakın sarayı ve su Vadiyül-Kebir çeşit Abdülaziz dolabı önce bile geldi.eşimle tepe da milletten.mimari harika İspanya nın karşı var.bu üzerinde yaptırmış.çok tepeden,el Nehri bir su benim köprü manzarası değirmeni karşılıyor şimdiki ve Hamra fotoğrafımızı var.emevi sanat Beyzin den tanıdık altın çok var.bulutlar bizi.geniş,çoşkulu şaheseri,göz köprüyle yumurtlayan ihtişamlı.altında bir Dönemi mimari,sanki bir seyrediyoruz İspanyol yine yaşıt.iki nuru tavuğu yağmur çift Darro eski 7 / 15

8 8 / 15

9 Biz kemerli,süslü hissediyoruz.en entarili,yaşlı,hacı vakur,emin Pencereler,balkonlar akan,oluklu görüyoruz.turistler halde.bursa daki üzerinde. Öğleye incelik,sanat coşkulu tellerinde.hissedilen,duyulan duvarlar,pencereler,sütunlar,bahçeler.sanki işlenmiş,ipek bakışla galip fethin tamamlanan gibi etkileyici sokaklardan bölümleriyle yok.sanki coşkusunu,imanın El bir hamra ya incelemek şarkı adımlarla çeşmeleri ve var.taş El halı Hamra kaderini yokuş geniş sonra Koza amca gibi mükemmel fotoğraflarını çıkıyoruz.nihayet kapıları terkedilen ustaların saksılara önümüzden isterdim dokunmuş.ince görüyoruz. ten bir ise Han aşağı acı çıkacak.abdestini yazmış. Kimse safiyetini alana ihtişamlı haykırışlı yahut var.bu şehir bir her kısmıysa elinde ekilmiş,rengarenk bu yayılmış.zarafetin müzik çekiyorlar.ama geçecek.tebessümle Ankara daki köşesini. şehir taşıyan merkezine bir evler bir çok güzellik saray.aslanlı şaheseri hiç ağıt. her hala enstürüman İspanyollarınmış yeni ince bir kimse yerde taş Şimdiyse bizden,tanıdık.sanki kalma mütavazilikte. ün iniyoruz.sokaklar başkentine Suluhan almış,nurlu.namaza bir dile gibi bakımsız,kendi çiçeklerle kalıcı zevkin olan ne güzel gelmiş.hünerli avlu,havuzlu gibi demek durgun hatlar.vela gibi değil,unutma! der bir musiki ürünü.mimar varış.her adetlerden.yolumuz ama selam bezeli.kaldırımlarda aynı olduğuna bir dar,cakıl haline söylemiş.vaktiyle,ilkin içtenlik,bizden hüzün bahçe,yazlık vermeyi kapı galibe kendimizi ellerde,dantel camiye ayrıntısında olup terkedilmiş açılıverince son şahit çalıyor taşlarıyla illallah gibi.kurtuba unutmadan. yetişmek dönemlerinde daha olduk. İslam üzerinde bir şırıl.allah tan başka uzman misali bir kışlık ruh döşeli.evlerin içerden muhitinde şırıl için Camisi var neşe bir saray bir suyu başka bir han ve 9 / 15

10 10 / 15

11 İspanyollar,1492 arasındaki itibariyle mak sebebiyle karşılığında getirmemişler.katliam olmayı geriye cami.rekonkuista bu müslümanları.bir ya durumu geçiyor.zaptı vaftiz tek dayatmışlar.bir bir anlaşmak tük anlaşmazlıklar güzel kartal olmaya sarayın eser ye özetliyor tek yuvasını yani zor kalmış.ne zorlandılar. diyor kadar kapılarını zorunda kişi başlamış.müslüman bir kısmı müslüman kalmayıncaya kale,saray.muhasara olmuş.en aslında Sahi,İspanya kademe andırıyor.sırtını bu kalınmış.emir bir açmış.lakin şekilde müslüman ve kademe son bir yahudi dek canını kitabında. Gırnata İspanyollar kalmamacasına heybetli Abdullah kaybodular,soykırıma ü ne soykırımı kurtarmış.te uzun bir müslümanlarına Emirliği kütüphane dağlara sürmüş.fakat halkının ele yapmışlar.amin verdikleri kalmış.el geçirmişler.en öldürüp,zulmetmişler.hristiyan yaslamış.aşağısından ne güvenliğinin hiçbir de ne tabi Hamra susuzluk 800 oldu.ya tutuldular,sürgüne sözü Maalouf un sağlam senelik büyük Sarayı sağlanması yerine Sicilya ve kozları gıda hükümranlıktan konum bir sıkıntısı cümlesi Emirler ır 11 / 15

12 12 / 15

13 13 / 15

14 Gezide düşmesiyle canlı biri lü bu.bir müslümanlarda bize de bir günlerce rehberlik kendi şairin zalimliğini şiirini bu aynı eden meydanda Sezai kaderi Mehmet görmezden Karakoç paylaşmış.batı kitaplar Sılay çevirmiş. gelmek Bey,Sevilla da yığın dünyasının yığın onların yakılmış.ve bir geleneği.bu meydan kabarık meydanlarda suç gösterdi.sevilla nın zulme hanesinden şahit her olan gün yalnızca canlı 14 / 15

15 ENDÜLÜS E Çıkan Niçin Oluşta Sen Bu Yok e bunca iner,kalkan gurur AĞIT Dehşetinden dünya,hiçbir gök kime var çizgisinde gibisin,bir ki kalmış, olduğu düşer,her maldan,mülkten,adtan,sandan bu gün yaramış gibi yeryüzünün masmavi dursun, yükselişin kalsın,yarasın hiç güneşlik,bir ölmezlik var değişmesin. sonu. rengi gün sana insanoğlu. Ah!Yarımadada Şimdi Ebu l öyle Medine de bir felaket Uhud,Necid deki çöktü ki,yok eşi. Şehlan Dağları ve bulutlu. Mart İslam a göz değdi,yağdı bela yağmur gibi. da. Hacer o canım şehirlerinde,islam ın ne namı var kokusu. * Yazarın 2018 Beka Sezen diğer Er- Şahin Rindi Yazıları ne yerinden nişanı. oynadı. 15 / 15