takviminde bir sonraki antijen rotavirus aşıa Neden?

Transkript

1 Ulusal aşıa takviminde bir sonraki antijen rotavirus aşıa şısı olmalı, Neden? Dr. Zafer Kurugöl Aşıda Güncel Durum ve Gelişmeler Toplantısı, Puader, 22 Eylül 2012, Gaziantep

2 Aşı takvimine yeni aşıa şıların n eklenmesi- karar Değerler: Teknik Sosyal Algısal Ekonomik Politik

3 Aşı takvimine yeni aşıa şıların n eklenmesi- karar Değerler: Teknik Sosyal Algısal Ekonomik Politik Teknik karar Hastalık yükü Aşının etkinliketkililiği Net etkililik Aşının güvenilirliği

4 Aşı takvimine yeni aşıa şıların n eklenmesi- karar Değerler: Teknik Sosyal Algısal Ekonomik Politik Aşının maliyeti Ekstra vizit veya enjeksiyon Personelin iş yükü Halkın ihtiyaç ile ilgili bilgi ve bilinç durumu Aşının Ulusal Aşı Programı nın kredibilitesi üzerine etkisi

5 Aşı takvimine yeni aşıa şıların n eklenmesi- karar Değerler: Teknik Sosyal Algısal Ekonomik Politik Politik karar Rutin aşı uygulamasının (gerekliliğinin) kararı Uygulama Ödeme Finans ve devamlılığı

6 Bir aşıa şının n ulusal aşıa şemasına entegre edilmesinde göz önüne ne alınmas nması gereken faktörler 1. Epidemiyolojik durum (hastalık yükü), 2. Enfeksiyon kontrolünde diğer korunma yöntemlerinin yeri, 3. Etkin, güvenilir bir aşısının olması, 4. Herd (toplumsal) immünite sağlayıp sağlamadığı, 5. Ulusal aşı programı içindeki diğer aşılarla uyumu, 6. Aşının ulusal aşı programı nın kredibilitesi üzerine etkisi 7. Kolay ulaşılabilir olması, 8. Aşı uygulama şekli, 9. Aşı ile ilgili dünya deneyimi olması, 10. Aşı politikalarının onaylanmış, halk tarafından kabul edilebilir ve uygulanabilir olması

7 Bir aşıa şının n ulusal aşıa şemasına entegre edilmesinde göz önüne ne alınmas nması gereken faktörler 1. Epidemiyolojik durum (hastalık yükü). Mortalite. Morbidite. Ekonomik yük (direkt, indirekt). Hastalığın insidansı. Hastalığın en sık görüldüğü yaş grubu. Enfeksiyonun yayılma şekli

8 Bir aşıa şının n ulusal aşıa şemasına entegre edilmesinde göz önüne ne alınmas nması gereken faktörler 1. Epidemiyolojik durum (hastalık yükü). Mortalite

9

10 LANCET 12 MAYIS 2010

11 5 yaş altı çocuklarda ölüm nedenleri (DSÖ, 2012) ,000 Rotavirus % Neonatal sebepler Solunum İshal Diğer Sıtma Kızamık HIV/AIDs Kazalar Enfeksiyonları WHO-Global Rotavirus Surveillance Network. Lancet Infect Dis. 2012;12: yaş altı çocuk ölümlerinin %5 i

12 Epidemiyoloji Dünyada rotavirus hastalık yükü Gelişmekte Olan Ülkeler Gelişmiş Ülkeler İnsidans İlk enfeksiyon yaşı ortanca Mevsimsellik Serotipler Maliyet Kongo Etopya Hindistan Nijerya Pakistan Hindistan ölümlerin % 22 si (98,621 ölüm) Mortalite Yüksek: ölüm/yıl 7 Düşük: <1000 ölüm/yıl 7 1 Linhares and Bresee, Pan Am J Public Health (5) ; 2 Cook et al, Bull WHO ; 3 Parashar et al, Emerg Infect Dis (4) ; 4 Ramachandran et al, J Clin Microbiol ; 5 Leite et al, Arch Virol ; 6 Bresee JS, et al. Pediatr Infect Dis J 2005; 7 Parashar et al, Emerg Infect Dis (5)

13 İSHALLİ HASTALIKLARIN KONTROLÜ PROGRAMI (1986 yılında başlatılmıştır) HEDEFLER: 2005 yılına kadar 5 yaş altı çocuklarda ishale bağlı ölümleri %50 oranında azaltmak, 2005 yılına kadar 5 yaş altı çocuklarda ishal olgularını %25 oranında azaltmak 2005 yılına kadar ağızdan sıvı tedavisini %80 oranına yükseltmektir.

14 5 yaş altı çocuklarda ölüm nedenleri TÜRKİYE Perinatal nedenler Pnömoni Kalp hastalıkları Menenjitler Doğumsal anomaliler Semptomlar, iyi tanımlanmayan haller İshal Doğum travmaları Kazalar ve diğerleri TÜRKİYE DİE, Ölüm İstatistikleri, 1996.

15 5 yaş altı çocuk ölümlerinin %12.2 si ishal Türkiyede Sağliğa Bakış. TC Sağlık Bakanlığı 2007

16 5 yaş altı çocuklarda RV ishaline bağlı ölümler

17 WHO EUROPEAN REGION

18 WHO EUROPEAN REGION In the WHO European region, we found that rotavirus infections cause an estimated 6550 deaths and hospital admissions each year in children aged <5 years.

19 WHO EUROPEAN REGION In the WHO European region, we found that rotavirus infections cause an estimated 6550 deaths and hospital admissions each year in children aged <5 years. The largest single contribution to the AGE and rotavirus deaths was from Turkey, a country in the upper-middle-income group, with an estimated 1700 deaths due to rotavirus (26% of the total). Estimated mortality rate of 2.2/ per year.

20

21 Ülkemizde RV bağlı yılda yaklaşık 400 bebek ölümü Yüzbinde 34

22 TÜRKİYE - İshal TÜRKİYE Ülkemizde ishal mortalitesi batı illerinde, üniversite hastanelerinde çalışan bizlerin düşündüğünden daha yüksek mi Bu rakamlar gerçeği yansıtıyor mu

23 A08.0

24

25

26 Beş yaş altı çocuklarda ölüm nedenleri (TUİK, 2008) İshal nedeniyle ölen <5 yaş çocuk sayısı: 46 RV ishali nedeniyle ölen çocuk sayısı: 20-25

27 YILLARA GÖRE BİLDİRİLEN İSHAL OLGULARI TÜRKİYE 439, , , ,77 646, , , , , , ,91 800, FORM 18

28 Türkiye de AGE prevalansı TÜRKİYE NÜFUS SAĞLIĞI ARAŞTIRMASI Son 2 hafta içinde ishal <5 yaş 1993 Ağustos-Ekim 8619 hane halkı %25

29 Türkiye de AGE prevalansı TÜRKİYE NÜFUS SAĞLIĞI ARAŞTIRMASI 1993 Ağustos-Ekim 8619 hane halkı 2008 Ağustos-Ekim 8159 hane halkı Son 2 hafta içinde ishal <5 yaş %25 %23 Ülkemizde her çocuk (özellikle <5 yaş) yaklaşık yılda en az bir AGE atağı geçirmektedir

30 Ülkemizde 0-6 yaş grubu çocuklarda %25.5 ile ishal en yaygın görülen ikinci hastalıktır.

31 TÜRKİYE - İshal TÜRKİYE İshal mortalitesinde azalma olmasına rağmen, ishal prevalansında gerileme olmamıştır. İshalli hastalıklar önceki yıllara benzer sıklıkta hatta artarak görülmeye devam etmektedir.

32 Bu ishaller içinde RV ishalinin yeri?

33 Türkiye de rotavirus çalışmaları-i İsim Yapıldığı yer Süre Yaş grupları Hasta sayısı Olgu sayısı Sıklık Yöntem Yıl Ceyhan Ankara 12 ay ,30% RNAelektroforez 1984 Çelebi Erzurum % 24.0 ELIS A 1992 Ş ıklar Ankara 10 ay, Nisan-ocak % 22.4 ELIS A 2000 Gökay Istanbul % 46.4 ElIS A 1995 Yıldırmak Ankara 12 ay % 29.0 ELIS A 1992 Akbulut Istanbul % 31.6 ELIS A 1994 Ulukanlıgil Ş.Urfa 12 ay % 7.8 LA 2001 Hilmioğlu İzmir 6 ay yaz-sanbahar % 23.0 ELISA 1994 Öztürk % 21.2 ELIS A /LA 1995 Çoşkun İzmir % 20.5 ELISA 1993 Kanra Ankara 12 ay ,50% ELISA 1992 Karslıgil Gaziantep 18 ay (2 kış) % 19.6 Stat-Pak 1999 Aşcı Elazığ % 30.0 ELIS A 1996 Gültekin Sıvas % 13.0 LA 1993 Akdoğan Kayseri 12 ay % 32.0 ELIS A / LA 1999 Başustaoğlu Ankara yaz-kış % 16.8 ELIS A 1995 Kükner Ankara 12 ay % 25.0 ELIS A 1993 Bora Istanbul % 50.0 LA 1992 Baysallar Ankara % 21.2 ELIS A 1995 Ergüven % 21.2 ELIS A 1994 Türkoğlu Istanbul 6 yıl % 25.4 ELISA / LA 1993 Göçmen Istanbul % 13.1 ELIS A 1995 Özsan Ankara kış-ilkbahar % 22.0 Jel Elektroforez 1997

34 Türkiye de rotavirus çalışmaları-ii İsim Yapıldığı yer Süre Yaş grupları Hasta sayısı Sıklık Yöntem Yıl Kurugöl İzmir 12 ay %39.8 ELISA 2003 Çataloluk Gaziantep 18 ay %32.1 ELISA 2004 Karadağ Ankara 3 yıl %36.8 Immunokr Şimşek Ankara 2 yıl %29.1 ELISA 2005 Kurugöl İzmir 18 ay %48.9 ELISA-HK 2006 Biçer İstanbul 1 yıl %23.9 ELISA 2008 İnci Konya 1 yıl %21.0 ELISA 2008 Bayraktar İstanbul 1 yıl %25.0 ELISA 2009 Balcı Denizli 1 yıl %26.5 ELISA 2009

35 Türkiye de rotavirus çalışmaları-iii İsim Yapıldığı yer Süre Yaş grupları Hasta sayısı Sıklık Yöntem Yıl Ceyhan Türkiye 1 yıl %53.1 ELISA 2009 Özdemir Mersin 1 yıl %32.2 ELISA 2010 Meral Ankara 1 yıl %21.1 ELISA 2011 Koroğlu Malatya 2005 salgını %52.7 ELISA,PCR 2011 Hacımusta Bursa 1 yıl ELISA 2011 Bursa 1 yıl %25.0 ELISA 2011 Bursa 1 yıl yatan hst 1293 %31.0 ELISA 2011 Biçer İstanbul 1 yıl %25.0 ELISA 2011 Tapısız Ankara 1yıl %28.1 ELISA 2011 Ortalama: %32.4

36 Center ELISA (%) - + Total Capa (Istanbul) 32 (34.9) 54 (65.1) 94 Çukurova (Adana) 57 (67.6) 34 (32.4) 94 Ege (Izmir) 16 (22.6) 33 (67.4) 49 HUTF (Ankara) 34 (32.6) 58 (57.4) 99 Total 159 (47.0) 179 (53.1) 338

37 Malatya da rotavirus ishali salgını Tokat'ta İshal Salgını

38 Rotavirus hastalık yükü-türkiye ölüm hastane yatışı poliklinik 539 bin vaka DSÖ, TC Sağlık Bakanlığı ve literatür verilerine göre tahmini RV hastalık yükü Kurugöl Z. Yayınlanmamış çalışma

39 Bir aşıa şının n ulusal aşıa şemasına entegre edilmesinde göz önüne ne alınmas nması gereken faktörler Epidemiyolojik durum (hastalık yükü) Enfeksiyonun başka yöntemlerle kontrol altına alınıp alınamayacağı

40 Rotavirus-bula bulaş Başlıca feka-oral yol ile bulaşır. Kişisel ve toplumsal hijyen kurallarına uyma (temiz su, kanalizasyon, alt yapı, el yıkama vs) rotavirus enfeksiyonlarının önlenmesinde etkili olur

41 Malatya Salgını vaka var hálá temiz diyor. Basın, 26.Kasım.2005

42 Yanlış Temiz su, hijyenik gıda kullanımı rotavirus bulaşını çok az etkiler. Bakteriyel gastroenteritlerden korunmada önemli olan kişisel ve toplumsal hijyen kuralları, rotavirus enfeksiyonlarının önlenmesinde etkili değildir. Parashar UD, et al. Emerg Infect Dis 2003; 9: Bhan MK, et al. J Infect Dis 1993; 168:

43 Rotavirus-bula bulaş Feka-oral yol, solunum yolu? 1 ml dışkı virus partikülü 1 Yayılım semptomlar başlamadan önce başlar ve 10. güne kadar devam eder. Enfekte bebekle temas eden erişkinlerin %30-50 si enfekte olur (asemptomatik) Birçok kimyasal dezenfektana, sıcaklık değişimine dayanıklıdır. 2 Rotavirus ishali kontrolünde tek yöntem aşılamadır. 1 Bishop RF. Arch Virol Suppl 1996;12:119-28; 2 Galil A, et al. J Med Virol 1986;18: Velazquez, et al. N Eng J Med1996; 335:

44 Bir aşıa şının n ulusal aşıa şemasına entegre edilmesinde göz önüne ne alınmas nması gereken faktörler Epidemiyolojik durum (hastalık yükü) Enfeksiyonun başka yöntemlerle kontrol altına alınamaması Etkin, güvenilir aşısının olması. Etkin. En az yan etkiye sahip. Bozulmadan uzun süre saklanabilen, ısıya dayanıklı, stabil, kolay uygulanabilen, ucuz

45 ROTAVİRUS RUS AŞILARI Doz Orijin RV1 (Rotarix, GSK) 2 doz Human attenüe strain Monovalent RV5 (RotaTeq,Merck) 3 doz Bovine /Human reassortant Pentavalent Offit et al, Sem Pediatr Infect Dis 2002; 13:

46 KLİNİK ETKİNLİK ÇALIŞMALARI RV1 (Avrupa) RV5 (REST) Ciddi RV enf. %96 %98 Hastane yatışları %96 %96 Acil başvurusu %94 %93 Doktor başvurusu %84 %86 AAP. Pediatrics 2009; 123:

47 RV5 Etkinlik (3 yıllık izlem) Herhangi bir Rotavirus Serotipine Karşı Vaka Sayısı Aşı Grubu Plasebo Azalma Oranı (95% CI) Hastahane Yatış 57, %94 (90,97) Acil Başvurusu 57, %94 (90,96) Hastahane + Acil 57, %94 (91,96) Vesikari T, et al. Eur J Pediatr 2010;169(11):

48 NREVSS: National Respiratory and Enteric Virus Surveillance System; Tate et al. ACIP Atlanta October 22-23, 2008; Parashar et al. 48th

49 İlk iki yılda ( ) ishal hospitalizasyonu önlenmiş ve yaklaşık 278 million $ kazanç sağlanmıştır. %69 azalma NREVSS: National Respiratory and Enteric Virus Surveillance System; Tate et al. ACIP Atlanta October 22-23, 2008; Parashar et al. 48th ICAAC / 46th IDSA Washington DC October 25-28, 2008

50 Ulusal aşıa takviminde bir sonraki antijen rotavirus aşıa şısı olmalı, Neden? Dr. Zafer Kurugöl Aşıda Güncel Durum ve Gelişmeler Toplantısı, Puader, 22 Eylül 2012, Gaziantep

51 Aşı takvimine yeni aşıa şıların n eklenmesi- karar Değerler: Teknik Sosyal Algısal Ekonomik Politik

52 Aşı takvimine yeni aşıa şıların n eklenmesi- karar Değerler: Teknik Sosyal Algısal Ekonomik Politik Teknik karar Hastalık yükü Aşının etkinliketkililiği Net etkililik Aşının güvenilirliği

53 Aşı takvimine yeni aşıa şıların n eklenmesi- karar Değerler: Teknik Sosyal Algısal Ekonomik Politik Aşının maliyeti Ekstra vizit veya enjeksiyon Personelin iş yükü Halkın ihtiyaç ile ilgili bilgi ve bilinç durumu Aşının Ulusal Aşı Programı nın kredibilitesi üzerine etkisi

54 Aşı takvimine yeni aşıa şıların n eklenmesi- karar Değerler: Teknik Sosyal Algısal Ekonomik Politik Politik karar Rutin aşı uygulamasının (gerekliliğinin) kararı Uygulama Ödeme Finans ve devamlılığı

55 Bir aşıa şının n ulusal aşıa şemasına entegre edilmesinde göz önüne ne alınmas nması gereken faktörler 1. Epidemiyolojik durum (hastalık yükü), 2. Enfeksiyon kontrolünde diğer korunma yöntemlerinin yeri, 3. Etkin, güvenilir bir aşısının olması, 4. Herd (toplumsal) immünite sağlayıp sağlamadığı, 5. Ulusal aşı programı içindeki diğer aşılarla uyumu, 6. Aşının ulusal aşı programı nın kredibilitesi üzerine etkisi 7. Kolay ulaşılabilir olması, 8. Aşı uygulama şekli, 9. Aşı ile ilgili dünya deneyimi olması, 10. Aşı politikalarının onaylanmış, halk tarafından kabul edilebilir ve uygulanabilir olması

56 Bir aşıa şının n ulusal aşıa şemasına entegre edilmesinde göz önüne ne alınmas nması gereken faktörler 1. Epidemiyolojik durum (hastalık yükü). Mortalite. Morbidite. Ekonomik yük (direkt, indirekt). Hastalığın insidansı. Hastalığın en sık görüldüğü yaş grubu. Enfeksiyonun yayılma şekli

57 Bir aşıa şının n ulusal aşıa şemasına entegre edilmesinde göz önüne ne alınmas nması gereken faktörler 1. Epidemiyolojik durum (hastalık yükü). Mortalite

58

59 LANCET 12 MAYIS 2010

60 5 yaş altı çocuklarda ölüm nedenleri (DSÖ, 2012) ,000 Rotavirus % Neonatal sebepler Solunum İshal Diğer Sıtma Kızamık HIV/AIDs Kazalar Enfeksiyonları WHO-Global Rotavirus Surveillance Network. Lancet Infect Dis. 2012;12: yaş altı çocuk ölümlerinin %5 i

61 Epidemiyoloji Dünyada rotavirus hastalık yükü Gelişmekte Olan Ülkeler Gelişmiş Ülkeler İnsidans İlk enfeksiyon yaşı ortanca Mevsimsellik Serotipler Maliyet Kongo Etopya Hindistan Nijerya Pakistan Hindistan ölümlerin % 22 si (98,621 ölüm) Mortalite Yüksek: ölüm/yıl 7 Düşük: <1000 ölüm/yıl 7 1 Linhares and Bresee, Pan Am J Public Health (5) ; 2 Cook et al, Bull WHO ; 3 Parashar et al, Emerg Infect Dis (4) ; 4 Ramachandran et al, J Clin Microbiol ; 5 Leite et al, Arch Virol ; 6 Bresee JS, et al. Pediatr Infect Dis J 2005; 7 Parashar et al, Emerg Infect Dis (5)

62 İSHALLİ HASTALIKLARIN KONTROLÜ PROGRAMI (1986 yılında başlatılmıştır) HEDEFLER: 2005 yılına kadar 5 yaş altı çocuklarda ishale bağlı ölümleri %50 oranında azaltmak, 2005 yılına kadar 5 yaş altı çocuklarda ishal olgularını %25 oranında azaltmak 2005 yılına kadar ağızdan sıvı tedavisini %80 oranına yükseltmektir.

63 5 yaş altı çocuklarda ölüm nedenleri TÜRKİYE Perinatal nedenler Pnömoni Kalp hastalıkları Menenjitler Doğumsal anomaliler Semptomlar, iyi tanımlanmayan haller İshal Doğum travmaları Kazalar ve diğerleri TÜRKİYE DİE, Ölüm İstatistikleri, 1996.

64 5 yaş altı çocuk ölümlerinin %12.2 si ishal Türkiyede Sağliğa Bakış. TC Sağlık Bakanlığı 2007

65 5 yaş altı çocuklarda RV ishaline bağlı ölümler

66 WHO EUROPEAN REGION

67 WHO EUROPEAN REGION In the WHO European region, we found that rotavirus infections cause an estimated 6550 deaths and hospital admissions each year in children aged <5 years.

68 WHO EUROPEAN REGION In the WHO European region, we found that rotavirus infections cause an estimated 6550 deaths and hospital admissions each year in children aged <5 years. The largest single contribution to the AGE and rotavirus deaths was from Turkey, a country in the upper-middle-income group, with an estimated 1700 deaths due to rotavirus (26% of the total). Estimated mortality rate of 2.2/ per year.

69

70 Ülkemizde RV bağlı yılda yaklaşık 400 bebek ölümü Yüzbinde 34

71 TÜRKİYE - İshal TÜRKİYE Ülkemizde ishal mortalitesi batı illerinde, üniversite hastanelerinde çalışan bizlerin düşündüğünden daha yüksek mi Bu rakamlar gerçeği yansıtıyor mu

72 A08.0

73

74

75 Beş yaş altı çocuklarda ölüm nedenleri (TUİK, 2008) İshal nedeniyle ölen <5 yaş çocuk sayısı: 46 RV ishali nedeniyle ölen çocuk sayısı: 20-25

76 YILLARA GÖRE BİLDİRİLEN İSHAL OLGULARI TÜRKİYE 439, , , ,77 646, , , , , , ,91 800, FORM 18

77 Türkiye de AGE prevalansı TÜRKİYE NÜFUS SAĞLIĞI ARAŞTIRMASI Son 2 hafta içinde ishal <5 yaş 1993 Ağustos-Ekim 8619 hane halkı %25

78 Türkiye de AGE prevalansı TÜRKİYE NÜFUS SAĞLIĞI ARAŞTIRMASI 1993 Ağustos-Ekim 8619 hane halkı 2008 Ağustos-Ekim 8159 hane halkı Son 2 hafta içinde ishal <5 yaş %25 %23 Ülkemizde her çocuk (özellikle <5 yaş) yaklaşık yılda en az bir AGE atağı geçirmektedir

79 Ülkemizde 0-6 yaş grubu çocuklarda %25.5 ile ishal en yaygın görülen ikinci hastalıktır.

80 TÜRKİYE - İshal TÜRKİYE İshal mortalitesinde azalma olmasına rağmen, ishal prevalansında gerileme olmamıştır. İshalli hastalıklar önceki yıllara benzer sıklıkta hatta artarak görülmeye devam etmektedir.

81 Bu ishaller içinde RV ishalinin yeri?

82 Türkiye de rotavirus çalışmaları-i İsim Yapıldığı yer Süre Yaş grupları Hasta sayısı Olgu sayısı Sıklık Yöntem Yıl Ceyhan Ankara 12 ay ,30% RNAelektroforez 1984 Çelebi Erzurum % 24.0 ELIS A 1992 Ş ıklar Ankara 10 ay, Nisan-ocak % 22.4 ELIS A 2000 Gökay Istanbul % 46.4 ElIS A 1995 Yıldırmak Ankara 12 ay % 29.0 ELIS A 1992 Akbulut Istanbul % 31.6 ELIS A 1994 Ulukanlıgil Ş.Urfa 12 ay % 7.8 LA 2001 Hilmioğlu İzmir 6 ay yaz-sanbahar % 23.0 ELISA 1994 Öztürk % 21.2 ELIS A /LA 1995 Çoşkun İzmir % 20.5 ELISA 1993 Kanra Ankara 12 ay ,50% ELISA 1992 Karslıgil Gaziantep 18 ay (2 kış) % 19.6 Stat-Pak 1999 Aşcı Elazığ % 30.0 ELIS A 1996 Gültekin Sıvas % 13.0 LA 1993 Akdoğan Kayseri 12 ay % 32.0 ELIS A / LA 1999 Başustaoğlu Ankara yaz-kış % 16.8 ELIS A 1995 Kükner Ankara 12 ay % 25.0 ELIS A 1993 Bora Istanbul % 50.0 LA 1992 Baysallar Ankara % 21.2 ELIS A 1995 Ergüven % 21.2 ELIS A 1994 Türkoğlu Istanbul 6 yıl % 25.4 ELISA / LA 1993 Göçmen Istanbul % 13.1 ELIS A 1995 Özsan Ankara kış-ilkbahar % 22.0 Jel Elektroforez 1997

83 Türkiye de rotavirus çalışmaları-ii İsim Yapıldığı yer Süre Yaş grupları Hasta sayısı Sıklık Yöntem Yıl Kurugöl İzmir 12 ay %39.8 ELISA 2003 Çataloluk Gaziantep 18 ay %32.1 ELISA 2004 Karadağ Ankara 3 yıl %36.8 Immunokr Şimşek Ankara 2 yıl %29.1 ELISA 2005 Kurugöl İzmir 18 ay %48.9 ELISA-HK 2006 Biçer İstanbul 1 yıl %23.9 ELISA 2008 İnci Konya 1 yıl %21.0 ELISA 2008 Bayraktar İstanbul 1 yıl %25.0 ELISA 2009 Balcı Denizli 1 yıl %26.5 ELISA 2009

84 Türkiye de rotavirus çalışmaları-iii İsim Yapıldığı yer Süre Yaş grupları Hasta sayısı Sıklık Yöntem Yıl Ceyhan Türkiye 1 yıl %53.1 ELISA 2009 Özdemir Mersin 1 yıl %32.2 ELISA 2010 Meral Ankara 1 yıl %21.1 ELISA 2011 Koroğlu Malatya 2005 salgını %52.7 ELISA,PCR 2011 Hacımusta Bursa 1 yıl ELISA 2011 Bursa 1 yıl %25.0 ELISA 2011 Bursa 1 yıl yatan hst 1293 %31.0 ELISA 2011 Biçer İstanbul 1 yıl %25.0 ELISA 2011 Tapısız Ankara 1yıl %28.1 ELISA 2011 Ortalama: %32.4

85 Center ELISA (%) - + Total Capa (Istanbul) 32 (34.9) 54 (65.1) 94 Çukurova (Adana) 57 (67.6) 34 (32.4) 94 Ege (Izmir) 16 (22.6) 33 (67.4) 49 HUTF (Ankara) 34 (32.6) 58 (57.4) 99 Total 159 (47.0) 179 (53.1) 338

86 Malatya da rotavirus ishali salgını Tokat'ta İshal Salgını

87 Rotavirus hastalık yükü-türkiye ölüm hastane yatışı poliklinik 539 bin vaka DSÖ, TC Sağlık Bakanlığı ve literatür verilerine göre tahmini RV hastalık yükü Kurugöl Z. Yayınlanmamış çalışma

88 Bir aşıa şının n ulusal aşıa şemasına entegre edilmesinde göz önüne ne alınmas nması gereken faktörler Epidemiyolojik durum (hastalık yükü) Enfeksiyonun başka yöntemlerle kontrol altına alınıp alınamayacağı

89 Rotavirus-bula bulaş Başlıca feka-oral yol ile bulaşır. Kişisel ve toplumsal hijyen kurallarına uyma (temiz su, kanalizasyon, alt yapı, el yıkama vs) rotavirus enfeksiyonlarının önlenmesinde etkili olur

90 Malatya Salgını vaka var hálá temiz diyor. Basın, 26.Kasım.2005

91 Yanlış Temiz su, hijyenik gıda kullanımı rotavirus bulaşını çok az etkiler. Bakteriyel gastroenteritlerden korunmada önemli olan kişisel ve toplumsal hijyen kuralları, rotavirus enfeksiyonlarının önlenmesinde etkili değildir. Parashar UD, et al. Emerg Infect Dis 2003; 9: Bhan MK, et al. J Infect Dis 1993; 168:

92 Rotavirus-bula bulaş Feka-oral yol, solunum yolu? 1 ml dışkı virus partikülü 1 Yayılım semptomlar başlamadan önce başlar ve 10. güne kadar devam eder. Enfekte bebekle temas eden erişkinlerin %30-50 si enfekte olur (asemptomatik) Birçok kimyasal dezenfektana, sıcaklık değişimine dayanıklıdır. 2 Rotavirus ishali kontrolünde tek yöntem aşılamadır. 1 Bishop RF. Arch Virol Suppl 1996;12:119-28; 2 Galil A, et al. J Med Virol 1986;18: Velazquez, et al. N Eng J Med1996; 335:

93 Bir aşıa şının n ulusal aşıa şemasına entegre edilmesinde göz önüne ne alınmas nması gereken faktörler Epidemiyolojik durum (hastalık yükü) Enfeksiyonun başka yöntemlerle kontrol altına alınamaması Etkin, güvenilir aşısının olması. Etkin. En az yan etkiye sahip. Bozulmadan uzun süre saklanabilen, ısıya dayanıklı, stabil, kolay uygulanabilen, ucuz

94 ROTAVİRUS RUS AŞILARI Doz Orijin RV1 (Rotarix, GSK) 2 doz Human attenüe strain Monovalent RV5 (RotaTeq,Merck) 3 doz Bovine /Human reassortant Pentavalent Offit et al, Sem Pediatr Infect Dis 2002; 13:

95 KLİNİK ETKİNLİK ÇALIŞMALARI RV1 (Avrupa) RV5 (REST) Ciddi RV enf. %96 %98 Hastane yatışları %96 %96 Acil başvurusu %94 %93 Doktor başvurusu %84 %86 AAP. Pediatrics 2009; 123:

96 RV5 Etkinlik (3 yıllık izlem) Herhangi bir Rotavirus Serotipine Karşı Vaka Sayısı Aşı Grubu Plasebo Azalma Oranı (95% CI) Hastahane Yatış 57, %94 (90,97) Acil Başvurusu 57, %94 (90,96) Hastahane + Acil 57, %94 (91,96) Vesikari T, et al. Eur J Pediatr 2010;169(11):

97 NREVSS: National Respiratory and Enteric Virus Surveillance System; Tate et al. ACIP Atlanta October 22-23, 2008; Parashar et al. 48th

98 İlk iki yılda ( ) ishal hospitalizasyonu önlenmiş ve yaklaşık 278 million $ kazanç sağlanmıştır. %69 azalma NREVSS: National Respiratory and Enteric Virus Surveillance System; Tate et al. ACIP Atlanta October 22-23, 2008; Parashar et al. 48th ICAAC / 46th IDSA Washington DC October 25-28, 2008