ORDUDA VE HACILARDA MENİNGOKOK AŞILAMASI. Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı

Transkript

1 ORDUDA VE HACILARDA MENİNGOKOK AŞILAMASI Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı

2 Meningokok hastalığı, yüksek hastalandırma ve ölüm oranı ile seyreden meningoksemi ve menenjite neden olarak, tüm dünyada ciddi bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. Yatılı okul öğrencileri, askeri kışladaki askerler, çocuk yuvalarında da risk daha fazladır. Ayrıca özelliği nedeniyle de hac dönemlerinde hacılar arasında da salgınlara yol açmakta, hacıların ülkelerine dönüşlerinde de hastalık yayılmakta ve salgınlara yol açmaktadır. Bu nedenle, hastalığın kontrol altına alınması için aşı çalışmalarına öncelik verilmiştir.

3 ORDU MENSUPLARIN AŞILAMA

4 Aşılama askerleri aşıyla önlenebilir enfeksiyonlardan koruyarak hastalığın şiddetinin ve sıklığının azaltılması amacıyla öncelikle yapılır. Görevleri gereği kaldıkları bölge, bölgedeki sanitasyonu koşulları, bu bölgelerde kalma süreleri hastalık sıklığını etkilemektedir. Silahlı kuvvetler personeli homojen değildir. Kişisel risk faktörleri olarak yaş, sağlık düzeyi, öğrenim düzeyi, daha önce aşılanma düzeyi, doğal bağışıklık ve davranış özellikleri saylabilir

5 Askerlerin askere gelmeden önce taşıdıkları bulaşıcı hastalığa yakalanma riski askerlik döneminde aynı değildir. Özellikle bu meningokok enfeksiyonları riski sivil topluma göre 10 kez daha farklıdır. Yaşadıkları sıkışık ortam da hastalığın yayılma hızını etkilemektedir. Yapılan çalışmada meningokok enfeksiyonu için atak hızı % arasında değiştiğini göstermiştir. Meningokok taşıyıcılığı yeni gelen askerlerde %11.4 ike ay sonra %33e ulaşmıştır. Sigara içenlerde %38 içmeyenlerde %28 olup OR:1.5 olarak bulunmuştur.

6

7

8 Meningococcal A+C polysakkarid aşı ile aşılamada risk 5 kez azaltılabilmektedir. ABD de aşı sonrası askerlerde Meningokoksik hastalıklar nedeniyle hastaneye yatış hızı azalmıştır. Askeri personelde meningokok polisakkarit aşı taşıyıcılığı bir süre azaltmaktadır. Bu durum salgınları önlemekte yardımcı olmaktadır. Ancak koruyuculuğun kısa sürmesi aşı sonrası antikor konsantrasyonunun hızlı düşüşüne bağlanabilir. Ancak en az bir yıl takipleri yapılan çalışmalarda aşı olanların hastalığa daha az maruz kaldıkları bildirilmiştir

9 Ülkemizde 10 yıldır askerler bivalan A+C Meningokok aşısı uygulanıyor. W135 sıklığı %1 den düşük Program devam edebilir. Askerlerde aşı öncesi koruyucu antikor varlığı %14.2 iken aşıyı takiben 1 ay sonra %98.7, 15 ay sonra %91.8 şeklinde tesbit edilmiştir.

10 HAC KAFİLELERİNDE AŞILAMA

11 Hac sırasındaki sağlık riskleri: Bulaşıcı olmayan riskler Paniğe bağlı kargaşalardaki yaralanma Motorlu araç kazaları Yanıklar (Ateş ve güneş) Kurban keserken yaralanmalar Sıcak çarpması Dehidratasyon Bulaşıcı hastalık riskleri Meningokoksik menenjit İnfluenza, bakteriyel pnömoni Gastroenterit Hepatit A, B ve C Zoonozlar

12 Özellikle meningokoksik enfeksiyonlar önemli salgınlara yol açmıştır. Bunlar arasında tesbir edilenler aşağıda özetlenmiştir: Hac sonrası Pakistan, Nepal, Hindistan Bangladeş, serogrup A Umre ziyareti Mekke ve cidde serogrup A Umre ziyareti serogrup A (Avrupa, Kuzey Afrika, Ortadoğu, Asya daki bazı üşlkeler ve ABD serogrup W135

13

14

15

16 Mekkede hac sırasında taşıyıcılık oranı %80 olarak saptanmıştır yılında görülen serogrup A salgınından sonra Suudi arabistan 3 korunma stratejisini yaşama geçirdi: Hacıların bivalan (A+C) aşılamasına zorunluluk Hac sırasında hacıların ziyaret ettiği bölgelerde yaşayanlara aşılama Sahra altı ülkelerden gelen hacılara zorunlu ciprofloxacilin kemoproflaksisi

17 Şubat 1999 da salgına ait hiçbir kanıt olmadığı için CDC bu önlemlerin kaldırılmasını önermiş ve 2000 yılında (1300 kişi etkilendi) ve 2001(1109 kişi etkilendi) yılında iki salgın yaşannıştır. Bunların %50den fazlasında N menengitis W135 serogrubu saptanmıştır. Tüm hacılar ve hac bölgesinde yaşayanlara halen 4 bileşenli (A, C, Y, W 135 serotiplerini içeren) aşı yapılması zorunluluğu getirilmiştir.