Picea A. Dietr. Ladinler

Transkript

1 Picea A. Dietr. Ladinler Kuzey Yarım kürenin serin ve yağışlı bölgelerinde 40 kadar türü Ülkemizde tek bir türü (Doğu Ladini) Çin ve Japonya da 18 tür Kuzey Amerika ve Kanada da 7 tür Geniş ormanlar kurar. Sayısız varyete ve formları ile hibritleri mevcuttur. Düzgün gövdeli, yüksek boylu ağaçlardır. Soliter olduklarında yere kadar piramit oluştururlar. Sürgün ve dallar gövdeye çevrel dizilmiştir. Gölgeye dayanıklıdırlar. Sığ köklüdürler.

2 Yapraklar uzun sürgünlerde çok sıralı sarmaldır. Sürgün üzerinde koparılınca törpü gibi iz bırakır. İğne yapraklar çoğunlukla 4 köşelidir. Yapraklar 7-10 yıl sürgün üzerinde kalabilir. Yaprakların her yüzünde çok sayıda stoma izi bulunur. Yaprak en kesitlerinde de iki nadiren bir reçine kanalı vardır. Konik veya yumurta biçimindeki tomurcuklar çok pulludur.

3 Çiçekler 1C1E li Her bir etaminde 2 çiçek tozu torbası vardır. Her torbada çok sayıda polen vardır. Erkek çiçekler çok sayıda etaminlerden saplı kozalakçık oluşturur. Çeşitli renkteki dişi çiçekler sürgünler ucunda terminaldir. Önceleri dik durur, sonra aşağıya bakarlar. Kozalak 1 yılda olgunlaşır. Açılır, dağılmaz. Brahte redüse olmuştur, dışarıdan görülmez. Her karpel de 2 adet kanatlı tohum vardır. Kanat tohumu kaşık gibi içine almıştır. Ancak kaynaşmamıştır.

4

5

6

7 Hafif, fakat dayanıklı Oldukça uzun lifli Açık renkli Kokusuz Hafif reçineli Kolay işlenebilen Odunları çok kıymetlidir. Başta selüloz ve kağıt sanayi olmak üzere Doğrama ve kaplamacılıkta Ambalaj sandıklarında Yaylı müzik aletlerinin (özellikle keman) göğüs tahtalarında Öz ve diri odun pek belirgin değildir.

8

9

10 Çok dekoratif süs ağaçlarıdır. Zehirli gazlardan çabuk etkilenirler. Bu nedenle orman ölümleri olabilir. Bağıl nemi yüksek yerlerde iyi gelişme gösterirler. Yaprak ve kozalak özelliklerine göre 3 seksiyona ayrılır. Eupicea Casicta Omorica Yapraklar dört köşeli Kozalak pulları sert Birbirine sıkıca kapanmış P. orientalis P. abies P. glauca Yapraklar dört köşeli Kozalak pulları ince zarsı Kenarı ondüleli veya kemirilmiş gibi P. sitchensis P. engelmanni P. pungens Yapraklar yassı Basık iki yüzlü Kozalak pulları sert ve kalın P. omorica P. breweriana

11

12

13 Picea orientalis (L.) Link. Doğu Ladini Ülkemizin tek doğal Ladin türüdür. Kafkasya ve Anadolu nun önemli ağaç türlerindendir. Son derece dekoratif bir ağaçtır. Toprağa kadar dallanan güzel bir görünüşe sahiptir Sivri tepelidir. Dolgun ve düzgün gövdelere sahiptir metreye kadar boy 1,5-2 metreye kadar çap yapabilir. Gümüşhane Torul da 68 metre boy ölçülmüş Birinci sınıf orman ağacıdır.

14

15

16 Kabuk geçlerde açık renk ve düzgün Yaşlı gövdelerde koyu ve çatlaklı Dallar, çevrel, sık ve bütün gövdede En kısa yapraklı Ladin. Yapraklar 3-11 mm, dört köşeli ve uçları küt. Erkek çiçekler karmen kırmızısı kozalakçık halinde Dişi çiçekler violet renginde 3-9 cm uzunluğundaki kozalaklar olgunlaşmadan önce yeşil Bazılarında koyu kırmızı Olgun kozalaklar açık kiremit renginde, Kozalak pullarının kenarları dişsiz ve yuvarlak (Avrupa Ladini)

17

18

19

20

21 ilk yaşlarda büyüme çok yavaş Sonra iyi hızlanır ve süreklidir Uygun yerlerde 2 metreye kadar çap, 50 metreye kadar boy yapar Odununun çok çeşitli kullanım yeri vardır ve değerlidir. Sığ kök yapar Uygun topraklarda kuvvetli yan kök yapar. Kuzey Anadolu sahilleri ve Kafkasya da yayılış yapar Bazen saf, bazen de Kayın, Göknar ve Sarıçamla karışık meşcere yapar Genellikle metreler arasında Karadenize bakan nemli yamaçlarda yetişir. Yaklaşık hektarlık bir ormanı var Düzensiz faydalanma Böcek zararı Zehirli gazlar zarar veriyor.

22

23

24

25

26

27

28 Picea abies (L.) Karst. Avrupa Ladini Avrupa nın en önemli ağaçlarından birisidir. 50 metre kadar boy, 2 metre kadar çap yapabilir Dolgun ve düzgün gövdeli Tomurcuklar konik, uçları sivri ve reçinesiz. Yapraklar gençlerde ve gölgedeki yapraklarda yatay Yaşlılarda ve güneş alan yerlerde fırça gibi yukarı doğru Parlak yeşil yapraklar 1-2 cm uzunluğunda Uçları sivri, batıcı Sürgün üzerinde 5-7 yıl kalır. Soğuk yerlerde daha fazla kalır.

29

30

31

32 Erkek çiçekler önceleri çilek daha sonra sarı Dişi çiçekler daha çok yukarılarda Önce dikine, döllendikten sonra aşağı bakar cm uzunluğundaki kozalak silindiriktir. Pulların kenarı düz değil, seyrek kaba dişlidir. Tohumlar küçük, kahverengi-siyahtır.

33

34

35

36

37 Kök sistemi yayvandır. Nem isteği yüksek, ısı isteği azdır. Yaz kuraklığına ve zehirli gazlara karşı duyarlıdır. Gölge ağacıdır. Rüzgar ve kar devirmesinden zarar görür. Avrupa da geniş bir coğrafi yayılışı vardır. 70. enleme Sarıçamla birlikte ulaşır metrede de Alp lerde dikey orman sınırını oluşturur. Çok sayıda varyete, form ve kültüvarı vardır. Yükseklerde (karlı) sivri tepeli, Tarak Ladini

38

39 Picea glauca (Moench.) Voss. Ak Ladin Kanada ve Kuzey Amerikanın doğusunda 70 ve 45. derece kuzey enlemleri arasında Picea mariana birlikte ormanlar kurar 40 metreye kadar boylanabilir. Soliter ise, yere kadar dallanan, konik tepeli güzel bir ağaç Dallar sık olup, horizantal yönde çıkarlar

40 İğne yapraklar mavi-yeşil mm uzunluğunda Dört köşeli Kozalaklar dar silindirik 4-4,5 cm uzunluğunda Pullar ince, yumuşak ve tam kenarlı Saf yada Amerikan Titrek Kavağı ve diğer türlerle karışık ormanlar kurar. Rüzgara ve hava kirliliğine karşı dayanıklıdır. Çit olarak kullanılabilir. Makasa gelir. Doğal olarak ortaya çıkmış cv. Conica çok kıymetli bir peyzaj elemanıdır.

41

42

43

44

45

46

47

48 Picea sitchensis (Bong.) Carr. Sitka Ladini

49 Kuzey Amerikanın batısında Alaska dan Kaliforniya ya kadar 57. ve 40. derece kuzey enlemleri arasında 2100 metreye kadar çıkabilir. Adını ilk bulunduğu Sitka adasından almış Saf ya da karışık ormanlar kurar. 90 metreye kadar boy, 4 metreye kadar çap yapabilir. Piramidal yapıda ağaçlardır. Yaşlı fertlerde 30 metreye kadar dalsız gövde olabilir. Yaygın ve sığ bir kök sistemi var Tomurcuklar sivri uçlu ve reçinesiz İğne yapraklar yassı iki yüzlü Bağı nem ister, donlardan zarar görür. Ülkemizde Karadeniz bölgesi uygun Çok kıymetli peyzaj elemanı

50

51

52

53 Picea engelmannii Parry. Engelman Ladini Kuzey Amerikanın batısında önceki türden farklı olarak dağlık bölgelerin ağacıdır metre yükseklere kadar çıkar. Saf ya da karışık ormanlar kurar. 55 metreye kadar boy, 2 metreye kadar çap yapabilir. 400 yaşında fertleri bulunmaktadır. İğne yapraklar mm uzunluğunda Dört köşelidir. Kozalak yumurtamsı ve 4-7 cm uzunluğunda Pullar kağıt gibi ince, dalgalı kenarlı ve uç kısmı dişlidir. Vatanı dışında süs bitkisi olarak önemli

54

55

56

57

58

59 Picea pungens Engelm. Mavi Ladin Kuzey Amerikanın batısında, metreler arasında Akarsu kenarlarında münferit veya küçük gruplar halinde 50 metreye kadar boy Yatay yönde kalın dallar Konik tepeli piramidal bir ağaç Tomurcuk pullarının uçları geriye doğru kıvrık İğne yapraklar 2-3 cm boyunda Yeşil, mavi-yeşil, gümüşi

60 Kozalaklar 8-10 cm uzunluğunda Saman sarısı Pullar kağıt gibi ince, uçları kertikli Gayet kuru ve fakir topraklarda da yetişebilir. Parkçılık için en kıymetli Ladindir. Toprak isteği fazla değildir. Yaz kuraklığından fazla etkilenmez Zehirli gazlara karşı pek duyarlı değildir. Ankara ve İstanbul da çok iyi gelişmektedir. İleri yaşlarda mavi renkte bozulma olur.

61

62

63

64

65

66 Picea omorika Purkyne Balkan Ladini Yugoslavya da, özellikle Bosna-Hersek civarında, Drina Irmağı nın orta kısımlarında metreler arasında Dik kalkerli yamaçlarda karışık ormanlar kurar. 30 metreye kadar boylanan narin gövdeli Sivri piramit tepeli, Serviyi andıran bir takson İğne yapraklar yassı iki yüzlü Alt yüzlerinde stoma bandı var Dişi kozalaklar küçük, 4-6 cm uzunluğunda Pulların kenarı yuvarlak ve içeri doğru Soğuğa, rüzgara, kara ve hava kirliliğine dayanıklı. Rutubetsi de olur çok rutubetli de.

67

68

69