4. YÜZEY (SURFACE) TASARIMI (OluĢtur_Yüzeyler / Create_Surface Komutu) :

Transkript

1 Ses3000 Tel CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BĠLGĠSAYAR SĠSTEMLERĠ LTD. ġtġ. : (0212) Faks : (0212) E-Posta : bilgi@ses3000.com http : 4. YÜZEY (SURFACE) TASARIMI (OluĢtur_Yüzeyler / Create_Surface Komutu) : Genel Tanım : Bu bölümde, MasterCAM in DESIGN Modülünün özellikleri olan YÜZEY Modelleme metotları gösterilip çeģitli örnekler ile bu yüzey oluģturma metotlarının kullanımları anlatılacaktır. MasterCAM in kullanıcıya, Yüzey tasarımı (YÜZEY Geometrileri OluĢturmak) yapabilmek için sunmuģ olduğu YÜZEY OLUġTURMA Metotları aģağıdaki gibidir. Bu metotları aģağıdaki gibi örnekler ile uygulamalı olarak açıklayacağız. Ses3000 MasterCAM Design (Yüzey) / Bölüm 4-5 / Sayfa 116

2 4.1. RULED (Keskin Kesitli) / LOFT (YumuĢak Kesitli) YÜZEYLER: Bu yüzeyler, en az 2 kesit olmak üzere istenildiği kadar kesitten geçirilerek bu kesitlerin profillerine göre uydurulan yüzeylerdir. ÖRNEK 1: LOFT (Y. Kesit) yüzey (Ġki kesitten) oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : MasterCAM Design veya Mill, Lathe, Wire, Router program modülünden birini çalıģtırınız. (Mastercam X de ilk açılıģta Design olarak açılır, Makine Tipi daha sonra seçilir). Eğer yüzey oluģturmak için gerekli olan TEL KAFES MODEL mevcut değilse, Bölüm 2 de gösterildiği gibi çizim yapmak için gerekli olan iģlemleri adım adım uygulayarak çizimi oluģturunuz. Modeliniz mevcut ise aģağıdaki adımları uygulayınız : Lütfen ilk olarak MCX_Kitap Klasörü (Directory) altındaki LOFT1.MCX Geometri dosyasını bilgisayarın kayıt edilmiģ hafızasından çağırınız. Bunun için aģağıdaki basamakları takip ediniz. Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) Aç (Open) komutunu seçince, aģağıdaki *.MCX Mastercam in Geometri dosyası açma (okuma) menüsü ekranda belirecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 117

3 Bu menüde, Dosya adı'nın bulunduğu yere, ilk önce MCX_Kitap Klasörüne (Directory) girerek buradan Loft1.MCX Geometri dosyasının adını girip ya da Mouse ile dosyayı seçip Ok e basınız. ÇağırmıĢ olduğunuz Loft1.MCX dosyası Ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Ġzometrik Görüntü. Not : Eğer ekranda bir Ģey görünmüyorsa, lütfen Alt+F1 e ya da Üst Menüden BakıĢ (View) > (Fit) komutuna basınız. Lütfen Mastercam in üst tarafındaki ikonları (aģağıda) kullanarak görüntüyü üstten görünüģten Ġzometrik görünüģ olarak değiģtirin. Bu durumda Ģekli yukarıdaki gibi (ġekil 4.1.1) perspektif olarak daha iyi görüp daha kolay yüzey oluģturma imkânı doğar. 2. Adım : LOFT-Y.kesit tipi yüzey oluģturmak. LOFT (Y. Kesit) yüzey oluģturmak için lütfen aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) K. Kesitli / Y. Kesitli yüzeyler oluģtur (Ruled / Lofted Surfaces) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 118

4 Konturu tanımlamak için ekrana aģağıdaki Zincir Seçme menüsü gelir. Bu menüyü kısaca tanıyalım: Zincir : C Kısmi : P Nokta: T Pencere : W Alan : A Tekli : S Poligon : G Vektör : V Seçim Ġptali : U Yön Değiştirme: R Not: Zincir seçim metotlarında Klavyeden Kısayollar da mevcuttur. Aktif etmek için: Üst menüden Mouse sağ tuģu ile edilir. ikonuyla ya da grafik ekranda ulaģılır. Burada iģaretlenerek kısayollar aktif 1. Konturu tanımlayınız : Zincir i (Chain) seçip aģağıdaki Ģekilde görüldüğü gibi P1 noktasına Mouse ile tıklayınız. P1 P2 ġekil : Kesit Seçimi Görüntüsü. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 119

5 2. Konturu tanımlayınız : Aynı Ģekilde yukarıdaki Ģekildeki P2 noktasına Mouse ile tıklayınız. 3. Konturu tanımlayınız : (Eğer varsa) 3. Konturu da Mouse ile tıklayarak seçiniz. Yoksa Zincir Seçme menüsünden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Y.KESĠT (LOFT) Yüzeyi ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Y.kesit (Loft) Yüzey Klavyeden (Alt + S) tuģlarına ya da Üst Menüdeki ikonuna basarsanız, Mastercam oluģturulan yüzeyi/yüzeyleri ekranda boyanmıģ olarak gösterir. ġekil : Y.kesit (Loft) Yüzey, boyanmıģ görünümü. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 120

6 ÖRNEK 2: LOFT (Y. Kesit) yüzey (Üç kesitten) oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Lütfen, ilk olarak MCX_Kitap Klasörü (Directory) altındaki LOFT2.MCX geometri dosyasını bilgisayarın kayıt edilmiģ hafızasından çağırınız. Bunun için aģağıdaki basamakları takip ediniz. Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) Aç (Open) komutunu seçince, aģağıdaki *.MCX Mastercam in Geometri dosyası açma (okuma) menüsü ekranda belirecektir. Bu menüde, Dosya adı nın bulunduğu yere, ilk önce MCX_Kitap Klasörüne (Directory) girerek buradan Loft2.MCX Geometri dosyasının adını girip ya da Mouse ile dosyayı seçip Ok e basınız. ÇağırmıĢ olduğunuz Loft2.MCX dosyası Ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 121

7 P1 P2 P3 ġekil : Ġzometrik Görüntü Not : Eğer ekranda bir Ģey görünmüyorsa, lütfen Alt+F1 e ya da Üst Menüden BakıĢ (View) > (Fit) komutuna basınız. Lütfen Mastercam in üst tarafındaki ikonları (aģağıda) kullanarak görüntüyü üstten görünüģten Ġzometrik görünüģ olarak değiģtirin. Bu durumda Ģekli yukarıdaki gibi (ġekil 4.1.5) perspektif olarak daha iyi görüp daha kolay yüzey oluģturma imkânı doğar. 2. Adım : LOFT-Y.kesit tipi yüzey oluģturmak. LOFT (Y. Kesit) yüzey oluģturmak için lütfen aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 122

8 K. Kesitli / Y. Kesitli yüzeyler oluģtur (Ruled / Lofted Surfaces) 1. Konturu tanımlayınız : Zincir i (Chain) seçip aģağıdaki Ģekilde görüldüğü gibi P1 noktasına Mouse ile tıklayınız. 2. Konturu tanımlayınız : Aynı Ģekilde yukarıdaki Ģekildeki P2 noktasına Mouse ile tıklayınız. 3. Konturu tanımlayınız : 3. Konturu (P3) da Mouse ile tıklayarak seçiniz. Yoksa aģağıdaki soldaki menüden (OK) e basınız. 4. Konturu tanımlayınız : (Eğer varsa) 4. Konturu da Mouse ile tıklayarak seçiniz. Yoksa aģağıdaki soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Y.KESĠT (LOFT) Yüzeyi ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Y.kesit (Loft) Yüzey ÖRNEK 3 : LOFT (YumuĢak Kesitli) YÜZEYLER (ÇOKLU kesitlerden) için aģağıdaki örneği de yapınız. Lütfen, aģağıdaki adımları yukarıdaki iģlemleri benzer Ģekilde tekrar ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) Loft3.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 123

9 P1 ġekil : Çok kesitli Tel Çerçeve Çizim. 2. Adım : LOFT-Y.kesit tipi yüzeyi oluģturmak. LOFT (Y. Kesit) yüzey oluģturmak için lütfen aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) K. Kesitli / Y. Kesitli yüzeyler oluģtur (Ruled / Lofted Surfaces) 3. Adım : Konturları (Kesitleri) tanımlayınız : Bunun için Pencere yi (Window, ) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi P1 ve P2 noktalarının yakınından Mouse ile pencere açarak TÜM Kesitleri BĠR SEFERDE (TEK Komutla) seçiniz ve sonra Mouse ile bir kesitten nokta belirtiniz. Not: ġekildeki (P1 ve P2) noktaları açtığınız pencere dıģında tutunuz. Pencereyi tanımladıktan sonra Soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Y.KESĠT (LOFT) Yüzeyi ekranda aģağıdaki (Soldaki Ģekil) gibi görülecektir. P2 ġekil : Çok kesitli Y.kesit (Loft) Yüzey Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 124

10 TAVSĠYELER (ĠPUÇLARI) : 1. YumuĢak Kesitli (LOFT) Yüzeyleri baģarı ile oluģturmak için aģağıdaki anahtar açıklamaları dikkatlice okuyunuz ve yüzeyleri oluģtururken bu püf noktalara dikkat ediniz. 2. Bölgesel kesit profilleri ikiden fazla olmalıdır. Eğer kesit profilleri ikiye eģitse oluģturacağınız yüzey bir RULED (K.KESĠT Keskin kesitli) yüzeydir. 3. Eğer bir profil birden fazla elemana sahipse tüm profillerin baģlama noktalarının aynı yerden olmasını ayarlamak için elemanları iki parçaya kırınız. (Kırılacak tüm elemanlar aynı yerden yani, aynı hizadan kırılmalıdır.) 4. Profiller sırası ile seçilmelidir. 5. Tüm profiller için aynı zincir seçim yönü kullanılmalıdır. 6. Eğer, profillerin sayıları oldukça fazlaysa ve bu profiller birbirleriyle bağlı değilse bu durumda Pencere (Window) Tek yön (One way) seçim komutlarını kullanınız. Bu sizin fazla zaman kaybınızı oldukça önleyeceği gibi seçim esnasında oluģabilecek hataları ortadan kaldırır. 7. YanlıĢ bir zincir, eğri veya yüzey seçiminde Mastercam Ribbon Bar kısmında aģağıdaki temel ikonlardan tekrar seçim yapılabilir: Zincir eğri seçimi yapar. Zincir eğri seçimi tekrar yapılır. 2. Yüzeyi tekrar seçer. 1. Yüzeyi tekrar seçer. Döndürme eksenini tekrar seçer. Döndürme profilini tekrar seçer. ÖRNEK 4 : RULED (Keskin Kesitli) YÜZEYLER (Dört kesitten) için aģağıdaki örneği de yapınız. Lütfen, aģağıdaki adımları yukarıdaki iģlemleri benzer Ģekilde tekrar ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) Ruled1.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 125

11 P1 P2 P3 P4 4 ġekil : Çok kesitli Tel Çerçeve Çizim 2. Adım : RULED Keskin kesit tipi yüzeyi oluģturmak. RULED (Keskin Kesit) yüzey oluģturmak için lütfen aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) K. Kesitli / Y. Kesitli yüzeyler oluģtur (Ruled / Lofted Surfaces) 3. Adım : Konturları (Kesitleri) tanımlayınız : Zincir i (Chain) seçip aģağıdaki Ģekilde görüldüğü gibi P1 noktasına Mouse ile tıklayınız. Sonra sırasıyla P2, P3, P4 noktalarını seçiniz. Kesitlerin seçimi tamamlandıktan sonra soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Ruled Keskin Kesit Yüzeyi ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Çok kesitli Ruled tipi Yüzey. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 126

12 Loft veya Ruled seçeneği aģağıdaki simgeler (ikon) vasıtasıyla tayin edilir. Ruled Loft ġekil : Ruled (keskin) ve Loft (yumuģak) kesitli yüzeyler REVOLVED (Döndürme) YÜZEYLER : Mastercam in REVOLVED (DÖNDÜRME) yüzeyi, bir elemandan veya birden fazla elemandan oluģan bir konturu (profili) belirli bir eksen etrafında döndürmek suretiyle oluģturan yüzey modelleme metodudur. REVOLVED (DÖNDÜRME) yüzeylerini oluģtururken bir eksen etrafında döndürülecek yüzeyin baģlangıç ve bitiģ açıları tanımlanmaktadır. Yani, bu döndürme yüzeyleri oluģtururken yüzeyin sarım açısı, istenilen açıdan baģlatılabilir ve istenilen açıda bitirilebilir. ÖRNEK 1 : REVOLVED (Döndürme) YÜZEYĠ için aģağıdaki örneği de yapınız. Lütfen, aģağıdaki adımları yukarıdaki iģlemleri benzer Ģekilde tekrar ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 127

13 DONDUR1.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 P2 ġekil : Döndürme tipi yüzey kesitleri. 2. Adım : Revolved (Döndürme) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Döndürmeli yüzeyler oluģtur (Create Revolved Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Konturları (profilleri) tanımlayınız : Zincir i (Chain) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi döndürülecek profili (kontur u) göstermek için P1 noktasına Mouse ile tıklayınız, sonra Enler tuģuna basınız veya düğmesine Mouse ile tıklayın. Sonra, döndürülecek ekseni Mouse ile (P2) noktasını göstererek seçiniz. Ekrana aģağıdaki Ģekil belirir. ġekil : Döndürme tipi yüzey açıları. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 128

14 AĢağıdaki görülen değerler, baģlangıç ve bitiģ açılarını gösterir, lütfen değiģik değerler girerek ön izlemeyi yapınız. Açı değerlerini tanımladıktan sonra soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz döndürme tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Döndürme tipi yüzeyler ÖRNEK 2 : REVOLVED (Döndürme) YÜZEYĠ için aģağıdaki örneği de yapınız. Lütfen, aģağıdaki adımları yukarıdaki iģlemleri benzer Ģekilde tekrar ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) DONDUR2.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P2 P1 ġekil : Döndürme tipi yüzey kesitleri. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 129

15 2. Adım : Revolved (Döndürme) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Döndürmeli yüzeyler oluģtur (Create Revolved Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Konturları (profilleri) tanımlayınız : Zincir i (Chain) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi döndürülecek profili (kontur u) göstermek için P1 noktasına Mouse ile tıklayınız, sonra Enler tuģuna basınız. Sonra döndürülecek ekseni Mouse ile gösterin (P2) noktasını seçiniz. Ekrana aģağıdaki Ģekil belirir. ġekil : Döndürme tipi yüzey açıları ve OK e basınca oluģan yüzey 4.3. KAYDIRMA (OFFSET) YÜZEYLER : KAYDIRMA (OFFSET) Yüzey modelleme, mevcut bir yüzeye (veya yüzeylere), yüzey normali ve tersi yönünde belirli bir kaydırma mesafesi vererek mevcut yüzeye benzer (paralel) yeni bir yüzey (veya yüzeyler) oluģturma tekniğidir. Kaydırma (offset) mesafesi ya pozitif ya da negatif olabilir. Pozitif kaydırma (offset) değeri yeni yaratılan kaydırma yüzeyini yüzey normali yönünde negatif kaydırma değeri ise yüzey normali tersi yönünde yaratır. NOT : Örneklere baģlamadan önce, lütfen aģağıdaki tavsiye ve ipuçlarını okuyunuz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 130

16 Tavsiye ve İpuçları : Kaydırma (Offset) Yüzeyler için lütfen aģağıdaki hususları dikkatlice inceleyiniz. 1. Kaydırma (offset) yüzey (veya yüzeyler) oluģturmak için, iki girdi yani veri girmek gerekmektedir. Bunlar; mevcut bir yüzey (veya yüzeyler) ve diğeri de kaydırma (offset) mesafesidir. 2. MasterCAM, tekli yüzeye kaydırma (offset) yüzey atabildiği gibi, birden fazla yüzeylere yani çoklu yüzeylere de kaydırma (offset) yüzeyi tek seferde atabilir. 3. Yüzey normallerinin yönünü yüzeyin aktif olan renginden anlıyoruz. Yön, aktif olan renk tarafındadır. 4. Yüzey normali yönü ve kaydırma (offset) değerinin iģareti kaydırma (offset) yönünü saptar. Eğer gerekli ise, Ana menüden Düzelt > Yüzey normali komutlarını kullanarak yüzey normali yönünü değiģtiriniz. ÖRNEK 1 : KAYDIRMA (OFFSET) YÜZEYĠ için aģağıdaki örneği de yapınız. Lütfen, aģağıdaki adımları yukarıdaki iģlemleri benzer Ģekilde tekrar ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) OFSET1.MCX i seçince yüzey model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 ġekil : Ofset için hazır yüzey 2. Adım : Ofset (Kaydırma) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Kaydırma ofset yüzeyler oluģtur (Create offset Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 131

17 3. Adım : Kaydırılacak yüzeyleri tanımlayınız : Tekli yi (Single) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi kaydırılacak yüzeyi göstermek için P1 noktasına Mouse ile tıklayınız, sonra Enler tuģuna veya düğmesine Mouse ile tıklayın. Ekrana aģağıdaki Ģekil belirir. ġekil : Kaydırma (Offset) tipi yüzey 4.4. SWEPT (Süpürme Tipi) YÜZEYLER : Mastercam in SÜPÜRME (SWEPT) yüzeyi, bir elemanı veya konturu (KESĠTĠ), baģka bir elemanda veya birden fazla elemandan oluģan bir kontur (profil) üzerinde SÜPÜREREK taratmak suretiyle oluģturan yüzey modelleme metodudur. SÜPÜRME (Swept) tipi yüzeyleri oluģtururken aģağıdaki seçeneklerde kesitler kullanılabilir. Bir enine, bir boyuna kesitten yüzey oluģturma Ġki veya daha fazla (sınırsız) enine, bir boyuna kesitten yüzey oluģturma Bir enine, Ġki boyuna kesitten yüzey oluģturma Ġki veya daha fazla (sınırsız) enine, iki boyuna kesitten yüzey oluģturma ÖRNEK 1 : SÜPÜRME YÜZEYĠ (SWEPT) için (Bir enine, Ġki boyuna kesitten) aģağıdaki örneği de yapınız. Lütfen, aģağıdaki adımları yukarıdaki iģlemlere benzer Ģekilde tekrar ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 132

18 SUPUR1.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P2 P1 P3 ġekil : Süpürme tipi yüzey kesitleri 2. Adım : Swept süpürme yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Süpürme Yüzeyler OluĢtur (Create Swept Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Konturları (Kesitleri) tanımlayınız : Zincir i (Chain) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi süpürülecek kesiti (Enine kontur) göstermek için P1 noktasına Mouse ile tıklayınız ve sonra Enler tuģuna basınız veya düğmesine Mouse ile tıklayın. Sonra sırasıyla üzerinde süpürme yapılacak konturları (Boyuna konturlar) göstermek için zincir ile P2 ve, P3 noktalarını seçiniz. Yüzeyi oluģturacaktır. Kesitlerin seçimi tamamlandıktan sonra soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Süpürme tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 133

19 ġekil : Süpürme tipi yüzey ÖRNEK 2 : ĠKĠ KONTUR ÜZERĠNDE SÜPÜRME YÜZEYĠ (SWEPT) için (Bir enine, Ġki boyuna kesitten) aģağıdaki örneği de yapınız. Lütfen, aģağıdaki adımları yukarıdaki iģlemleri benzer Ģekilde tekrar ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) SUPUR2.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P2 P3 P1 ġekil : Ġki Kontur üzerinde Süpürme tipi yüzey kesitleri 2. Adım : Ġki kontur üzerinde Swept süpürme yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Süpürme Yüzeyler OluĢtur (Create Swept Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 134

20 3. Adım : Konturları (Kesitleri) tanımlayınız : Süpürme Yüzeyler OluĢtur komutuna girince Zincir (Chain) seçim penceresi ekranda açılır, bu pencereden Tekli seçeneğini seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi enine kontur u P1 noktasından Mouse ile tıklayarak gösterin ve Tamam a ( ) basınız. Sonra sırasıyla yine Tekli Mouse seçeneği ile P2 ve P3 noktalarından boyuna konturları seçiniz, Enler tuģuna veya düğmesine Mouse ile tıklayın. Kesitlerin seçimi tamamlandıktan sonra soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Süpürme tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Ġki Kontur üzerinde Süpürme tipi yüzey ÖRNEK 3 : SÜPÜRME YÜZEYĠ (SWEPT) için (Ġki enine, bir boyuna kesitten) aģağıdaki örneği de yapınız. Lütfen, aģağıdaki adımları yukarıdaki iģlemleri benzer Ģekilde tekrar ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) SUPUR3.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 135

21 ġekil : Ġki Kontur üzerinde Süpürme tipi yüzey kesitleri. 2. Adım : Swept süpürme yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Süpürme Yüzeyler OluĢtur (Create Swept Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Konturları (Kesitleri) tanımlayınız : Süpürme Yüzeyler OluĢtur komutuna girince Zincir (Chain) seçim penceresi ekranda açılır, bu pencereden bir bölümü (Kısmi) seçeneğini seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi 2 adet enine kontur u sırayla Mouse ile Zincir baģlangıcı ve Zincir sonu noktalarını göstererek tanımlayınız. Tanımlama bitince ENTER e basınız. Sonra yine bir bölüm (kısmi) seçeneğini seçip Boyuna kontur u Mouse ile Zincir baģlangıcı ve Zincir sonu noktalarını göstererek tanımlayınız. Kesitlerin seçimi tamamlandıktan sonra soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Süpürme tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 136

22 ġekil : Ġki Kontur üzerinde Süpürme tipi yüzey ÖRNEK 4 : SÜPÜRME YÜZEYĠ (SWEPT) için (Ġki enine, bir boyuna kesitten) aģağıdaki örneği de yapınız. Lütfen, aģağıdaki adımları yukarıdaki iģlemleri benzer Ģekilde tekrar ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) SUPUR4.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Ġki Kontur üzerinde Süpürme tipi yüzey 2. Adım : Swept süpürme yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 137

23 Yüzeyler (Surface) Süpürme Yüzeyler OluĢtur (Create Swept Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Konturları (Kesitleri) tanımlayınız : Süpürme Yüzeyler OluĢtur komutuna girince Zincir (Chain) seçim penceresi ekranda açılır, bu pencereden zincir seçeneğini seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi 2 adet enine kontur u sırayla Mouse ile noktanın solundan seçerek tanımlayınız. Burada, yüzey dönmesine engel olmak için enine konturların her biri üzerindeki noktanın solundan seçim yapıp kapatmayı da aynı yönde yapmak gerekir. Tanımlama bitince ENTER e basınız. Sonra yine Zincir seçeneğini seçip Boyuna kontur u Mouse ile ilk enine kontur tarafından baģlayarak tanımlayınız. Kesitlerin seçimi tamamlandıktan sonra soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Süpürme tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Ġki Kontur üzerinde Süpürme tipi yüzey Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 138

24 ÖRNEK 5 : SÜPÜRME YÜZEYĠ (SWEPT) için (Bir enine, Ġki boyuna kesitten) aģağıdaki örneği de yapınız. Lütfen, aģağıdaki adımları yukarıdaki iģlemleri benzer Ģekilde tekrar ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) SUPUR5.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P3 P2 P1 ġekil : Ġki Boyuna Kontur üzerinde Süpürme tipi yüzey 2. Adım : Swept süpürme yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Süpürme Yüzeyler OluĢtur (Create Swept Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Konturları (Kesitleri) tanımlayınız : Süpürme Yüzeyler OluĢtur komutuna girince Zincir (Chain) seçim penceresi ekranda açılır, bu pencereden Tekli seçeneğini seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi enine kontur u P1 noktasından Mouse ile tıklayarak gösteriniz ve Enter e ya da (OK) e basınız. Sonra yine bir bölüm (kısmi) seçeneğini seçip Boyuna kontur ları (P2 ve P3) Mouse ile Zincir baģlangıcı ve Zincir sonu noktalarını göstererek tanımlayınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 139

25 Kesitlerin seçimi tamamlandıktan sonra soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Süpürme tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Ġki Kontur üzerinde Süpürme tipi yüzey 4.5. AĞ (NET Tipi) YÜZEYLER : Mastercam in AĞ (NET) yüzeyi, her biri 4 kenar biçimine (AĞ Tipinde) sahip olarak oluģturulmuģ tel kafes elemanları (profilleri) birbirine uygun bir Ģekilde bağlayarak oluģturulan yüzeydir. Bu yüzeyleri oluģtururken Mouse ile pencere içerisine almanız yeterlidir, komut otomatik yüzeyi oluģturur. Bu dört kenarlı eleman veya profiller bir ağ değil birden fazla ağ olabilir. Bu karģılıklı 4 kenarların (profillerin) gerek düzlemde (2D), gerekse derinlik olarak (3D) kesiģmeleri gerekmez. Eski COONS tipi yüzey oluģturmanın geliģmiģ hali bir yüzey oluģturma tekniğidir. AĞ (NET) (4 Kenarlı) yüzey oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. ÖRNEK 1 : AĞ Tipi (NET) YÜZEYĠ için 4 kenarlı bir ağ için aģağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) NET_YUZEY_KESISMEYEN.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 140

26 P1 ġekil : KesiĢmeyen AĞ (NET) tipi yüzey kesitleri 2. Adım : AĞ (Net) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Ağ_Net Yüzeyi OluĢtur (Create net Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. P2 3. Adım : Konturları (Kesitleri) tanımlayınız : Zincir (Chain) seçim penceresinden Pencere yi ( ) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi karģılıklı profilleri göstermek için P1 noktası ile P2 noktası arasında Mouse ile pencere içerisine alıp sonra, Enler tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız ve sonra Mouse ile bir kesitte nokta belirtiniz. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Süpürme tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : KesiĢmeyen AĞ (NET) tipi yüzey Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 141

27 Not : Z ekseninde kesiģmeyen profiller olduğu zaman, Ağ Yüzeyleri oluģtururken, aģağıda görülen pencereden yüzey sitilini seçebilirsiniz. Kesme yönü boyunca : Ağ yüzeylerin derinliği için, Enine konturların Z derinliğini alır. Kesme yönüne dik : Ağ yüzeylerin derinliği için, boyuna konturların Z derinliğini alır. Kesme yönü boyunca : Ağ yüzeylerin derinliği için, Enine ve Boyuna konturların Z derinliklerin ORTALAMASINI alır. ÖRNEK 2 : AĞ Tipi (NET) YÜZEYĠ için çok kenarlı ve ÜÇGEN tipi profillerden oluģan aģağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) NET_YUZEY_UCGEN.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 P2 ġekil : KesiĢmeyen ÜÇGEN AĞ (NET) tipi yüzey kesitleri 2. Adım : AĞ (Net) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 142

28 Ağ_Net Yüzeyi OluĢtur (Create net Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Konturları (Kesitleri) tanımlayınız : Zincir (Chain) seçim penceresinden Pencere yi seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi karģılıklı profilleri göstermek için P1 noktası ile P2 noktası arasında Mouse ile pencere içerisine alıp sonra Enler tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Süpürme tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : KesiĢmeyen AĞ (NET) tipi yüzey ÖRNEK 3 : AĞ Tipi (NET) YÜZEYĠ için çok kenarlı ve ÜÇGEN tipi profillerden oluģan aģağıdaki TORPĠL örneğini yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) NET_YUZEY_TORPIL.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 P2 ġekil : KesiĢmeyen ÜÇGEN AĞ (NET) tipi yüzey kesitleri Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 143

29 2. Adım : AĞ (Net) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Ağ_Net Yüzeyi OluĢtur (Create net Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Konturları (Kesitleri) tanımlayınız : Zincir (Chain) seçim penceresinden Pencere yi seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi karģılıklı profilleri göstermek için P1 noktası ile P2 noktası arasında Mouse ile pencere içerisine alıp sonra Enler tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Süpürme tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : KesiĢmeyen AĞ (NET) tipi yüzey 4.6. EĞRĠ (FENCE) Tipi YÜZEYLER : Mastercam in EĞRĠ (FENCE) yüzeyi, bir yüzey üzerine eğri kullanarak baģka bir yüzey oluģturmak için geliģtirilmiģtir. Mevcut yüzeyleri belirli bir açıda veya teğet olarak uzatmakta ve özellikle de kalıp ayrım yüzeylerini kolayca elde etmede kullanılır. EĞRĠ (FENCE) Yüzeyler oluģturabilmek için gerekenler ; Tekli Yüzey Bir veya birden fazla Eğri Eğri Yüzey üzerinde veya Yüzeye Yakın olabilir. Eğrinin yükseklik ayarlamaları yapılabilir. Eğrinin Açı ayarlamaları yapılabilir. Eğrinin Büküm ayarları yapılabilir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 144

30 EĞRĠ (FENCE) yüzeyleri oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. ÖRNEK 1 : EĞRĠ Tipi (FENCE) YÜZEYĠ için aģağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) FENCE_EGRI_1.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 P2 ġekil : EĞRĠ (Fence) tipi yüzey kesitleri 2. Adım : EĞRĠ (Fence) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Fence_Eğri Yüzey OluĢtur (Create fence Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Yüzeyi ve Eğri (leri) tanımlayınız : Fence_Eğri Yüzey oluģtur komutuna girince, ekranda Yüzey seçiniz yönlendirme açıklaması gelecektir. Bu durumda lütfen yüzeyi herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz.) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 145

31 Yüzeyi gösterdikten sonra, Zincir (Chain) seçim penceresi açılacaktır, buradan Zincir i seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi EĞRĠ yi Mouse ile P2 noktasından gösteriniz. Enler tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Eğri (Fence) tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : FENCE_Eğri tipi yüzey OluĢturulan Eğri tipi (Fence) yüzey mevcut yüzeyin içerisinde kalmıģtır. Bu yüzeyi dıģarıya almak için iki yol vardır. Bunlardan birisi komut düğmesi, diğeri ise, değeri eksi (-) iģareti ile yazmaktır. Bu durumda oluģturmuģ olduğunuz Eğri (Fence) tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : FENCE_Eğri tipi yüzey Blend Metodu : Fence_Eğri tipi yüzeyi oluģtururken eğri üzerindeki yüzeyin yükseklik ve açı varyasyonlarını saptamaya yarar. AĢağıda görüldüğü gibi 3 değiģik tipi vardır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 146

32 Constant : Eğri (Fence) yüzeyin yüksekliği ve açısı eğri boyunca sabittir. Bu seçenek standart olan seçenektir, değiģtirmedikçe yüzey Constant tipi oluģur. Linear taper : Eğri (Fence) yüzeyin yüksekliği ve açısı eğri boyunca doğrusal değiģir. Cubic blend : Eğri (Fence) yüzeyin yüksekliği ve açısı S Ģeklindeki kübik blend fonksiyonuna göre değiģir. Fence_Eğri Yüzeylere ait semboller ; Fence_Eğri Yüzey oluģturma komutu düğmesi Eğri seçiminde kullanılan zincir seçim metodu düğmesi Yüzey seçimi Yüzeyin altta veya üstte olması için yön tanımlama Blend, eğrilik tipi seçimi Eğri (Fence) yüzeyin BaĢlama yüksekliği Eğri (Fence) yüzeyin BitiĢ yüksekliği Eğri (Fence) yüzeyin BaĢlama açısı Eğri (Fence) yüzeyin BitiĢ açısı Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 147

33 ÖRNEK 2 : EĞRĠ Tipi (FENCE) YÜZEYĠ için aģağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) FENCE_EGRI_2.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 P2 ġekil : EĞRĠ (Fence) tipi yüzey kesitleri 2. Adım : EĞRĠ (Fence) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Fence_Eğri Yüzey OluĢtur (Create fence Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Yüzeyi ve Eğriyi (leri) tanımlayınız : Fence_Eğri Yüzey oluģtur komutuna girince, ekranda Yüzey seçiniz yönlendirme açıklaması gelecektir. Bu durumda lütfen yüzeyi herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz.) Yüzeyi gösterdikten sonra, Zincir (Chain) seçim penceresi açılacaktır, buradan zincir i seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi EĞRĠ yi Mouse ile P2 noktasından gösteriniz. Enler tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 148

34 Neticede oluģturmuģ olduğunuz Eğri (Fence) tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : FENCE_Eğri tipi yüzey ÖRNEK 3 : EĞRĠ Tipi (FENCE) YÜZEYĠ için aģağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : Bir önceki dosyaya kaldığı yerden devam ediniz. Yukarıda Ģekilde görülen ve bir önceki örnekte oluģturulmuģ olan Eğri yüzeyin iç kenarına bir eğri oluģturun. Bunun için; OluĢtur, Eğri, Bir kenarda eğri oluģtur komutunu seçiniz Mouse ile sonradan oluģturulan Eğri yüzeyin iç kısmına tıklayın (P1 noktasına), böylece yüzeyin iç kenarında bir eğri oluģturuldu. 2. Adım : EĞRĠ (Fence) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Fence_Eğri Yüzey OluĢtur (Create fence Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Yüzeyi ve Eğri (leri) tanımlayınız : Fence_Eğri Yüzey oluģtur komutuna girince, ekranda Yüzey seçiniz yönlendirme açıklaması gelecektir. Bu durumda lütfen yüzeyi herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P2 noktasından gösteriniz.) Yüzeyi gösterdikten sonra, Zincir (Chain) seçim penceresi açılacaktır, buradan Zincir i seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi EĞRĠ yi Mouse ile P3 noktasından gösteriniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 149

35 Enler tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Eğri (Fence) tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. (AĢağıdaki parametreler ile) P2 P3 P1 ġekil : FENCE_Eğri tipi yüzey 4.7. KENAR ÇEKME (DRAFT) Tipi YÜZEYLER : Bir KENAR ÇEKME (Draft) Yüzey, bir bölgesel profili (formu, biçimi) bir doğru çizgi boyunca çekerek (taģıyarak, süpürerek) oluģturulan yüzey modelleme metodudur. Bu çizgi (doğru) bir uzunluk ve bir açı ile tanımlanır. Bu uzunluk Draft Uzunluğu, açı ise Draft Açısı olarak adlandırılır. Eğer buradaki değerler negatif (-) olarak girilirse, uzunluk ve açı ters yönde yüzey oluģumunu sağlar. Profil, bir çizgi, yay, daire, bir parametrik spline veya bir eğri olabilir. KENAR ÇEKME (DRAFT) yüzeyleri oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. ÖRNEK 1 : KENAR ÇEKME Tipi (Draft) YÜZEYĠ için aģağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) DRAFT1.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 150

36 P1 ġekil : Kenar çekme (DRAFT) tipi yüzey kesitleri 2. Adım : Kenar çekme (Draft) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Kenar Çekme Yüzeyi OluĢtur (Create Draft Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 3. Adım : Konturu (çizgi, yay veya eğri) tanımlayınız : Kenar çekme tipi Yüzey oluģtur komutuna girince, ekranda Çizgi, yay veya eğri seçiniz 1 yönlendirme açıklaması gelecektir. Yan tarafta, Zincir (Chain) seçim penceresi açılacaktır, buradan Zincir i seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen konturun herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz.) Ekranda aģağıdaki menü çıkacaktır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 151

37 Yüzeyin dik kenar yüksekliği Yüzeyin eğik kenar yüksekliği Yüzeyin eğim açısı Yukarıdaki değerleri girip Enler tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Eğri (Fence) tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Kenar Çekme (Draft) tipi yüzey Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 152

38 ÖRNEK 2 : KENAR ÇEKME Tipi (Draft) YÜZEYĠ için aģağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) DRAFT2.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P4 P5 P2 P3 P6 ġekil : Kenar çekme (DRAFT) tipi yüzey kesitleri 2. Adım : Kenar çekme (Draft) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Kenar Çekme Yüzeyi OluĢtur (Create Draft Surface) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. P1 3. Adım : Konturu (çizgi, yay veya eğri) tanımlayınız : Kenar çekme tipi Yüzey oluģtur komutuna girince, ekranda Çizgi, yay veya eğri seçiniz 1 yönlendirme açıklaması gelecektir. Yan tarafta, Zincir (Chain) seçim penceresi açılacaktır, buradan Zincir i seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen konturları sırasıyla Mouse ile P1, P2, P3, P4, P5 ve P6 noktalarından gösteriniz. Ekranda aģağıdaki menü çıkacaktır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 153

39 Yüzeyin dik kenar yüksekliği Yüzeyin eğik kenar yüksekliği Yüzeyin eğim açısı Yukarıdaki değerleri girip Enler tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Eğri (Fence) tipi yüzey ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Kenar Çekme (Draft) tipi yüzey Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 154

40 4.8. PROFĠL ÇEKME (Extruded) Tipi YÜZEYLER (Dolu) : Profil ÇEKME (Extruded) Yüzey, bir konturu bir doğru çizgi boyunca (dik veya belirli bir açı ile) çekerek (taģıyarak, süpürerek) oluģturulan yüzey modelleme metodudur. Bu çizgi (doğru) bir uzunluk ve bir açı ile tanımlanır. Profil, bir çizgi, yay, daire, bir parametrik spline veya bir eğri olabilir. OluĢan yüzeyler KAPALI, yani dolu yüzeylerdir. PROFĠL ÇEKME (Extruded) yüzeyleri oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. ÖRNEK 1 : PROFĠL ÇEKME Tipi (Extruded) YÜZEYĠ için aģağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) DRAFT1.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 ġekil : Profil çekme (Extruded) tipi yüzey kesitleri 2. Adım : Profil çekme (Extruded) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Profil çekme yüzeyleri (dolu) (Create Extruded) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 155

41 3. Adım : Konturu (çizgi, yay veya eğri) tanımlayınız : Kenar çekme tipi Yüzey oluģtur komutuna girince, ekranda Çizgiler ve yaylar veya bir kapalı eğri seçiniz 1 yönlendirme açıklaması gelecektir. Yan tarafta, Zincir (Chain) seçim penceresi açılacaktır, buradan Zincir i seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen konturun herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz.) Ekranda aģağıdaki menü çıkacaktır. Profili tekrar seçme Merkez noktası belirlenir. Yüzeyin dik kenar yüksekliği belirlenir. Yüzeyin yönü belirlenir. Yüzey profilden bağımsız ölçeklenebilir. Yüzey belirli bir açıda döndürülebilir. Yüzey profilden itibaren ofsetlenerek oluşturulabilir. Yüzeyin eğim açısı belirlenir. Yüzeyin oluşturulacak eksen yönü belirlenir. Yukarıdaki değerleri girip Enler tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Profil çekme (Extruded) tipi yüzeyler ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. Dolu, yani kapalı yüzeylerdir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 156

42 ġekil : Profil çekme (Extruded) tipi yüzeyler ÖRNEK 2 : PROFĠL ÇEKME Tipi (Extruded) YÜZEYĠ için aģağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) DRAFT2.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 ġekil : Kenar çekme (DRAFT) tipi yüzey kesitleri 2. Adım : Kenar çekme (Draft) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Profil çekme yüzeyleri (dolu) (Create Extruded) veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 157

43 3. Adım : Konturu (çizgi, yay veya eğri) tanımlayınız : Kenar çekme tipi Yüzey oluģtur komutuna girince, ekranda Çizgiler ve yaylar veya bir kapalı eğri seçiniz 1 yönlendirme açıklaması gelecektir. Yan tarafta, Zincir (Chain) seçim penceresi açılacaktır, buradan Zincir i seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen konturun herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz.) Ekranda aģağıdaki menü çıkacaktır. Yukarıdaki değerleri girip Enler tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Profil çekme (Extruded) tipi yüzeyler ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. Dolu, yani kapalı yüzeylerdir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 158

44 ġekil : Profil çekme (Extruded) tipi yüzeyler 4.9. YÜZEYLERE RADYÜS YUVARLATMA (FILLET) YÜZEYĠ : Bir YUVARLATMA (FILLET) Yüzeyi, iki mevcut (önceden oluģturulmuģ var olan) yüzey arasında oluģturulur. Yuvarlatma (Fillet) yüzeyler aģağıdaki Ģekilde iki ana uygulama alanına sahiptir. 1. KesiĢen iki yüzey arasına düzgün bir yuvarlatma yapılmak istendiği zaman (ġekil 4.9.1). 2. Bir elemanın-yüzeyin (nesnenin) sonuna bir yuvarlatma yüzeyi ilave edilmek istendiğinde. (ġekil 4.9.2) ġekil KesiĢen iki yüzey arasındaki yuvarlatma yüzeyi (fillet). Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 159

45 Temel Yüzey Yuvarlatma Yüzey ġekil Bir elemanın sonundaki yuvarlatma yüzeyi (fillet) YUVARLAT (FILLET) YÜZEYLERĠ OLUġTURMA METOTLARI : Bir YUVARLATMA (FILLET) Yüzeyi, bir yüzey (önceden oluģturulmuģ var olan) ve aģağıdaki elemanlardan birisi arasında oluģturulabilir. 1. Düzlem/Yüzey (Plane) 2. Eğri/Yüzey (Curve) 3. Yüzey/Yüzey (Surface) Bu üç adet yuvarlatma (Fillet) yüzeylerini yaratma metotları aģağıda özetlenmiģtir. Yüzey Metodu : Tanımı : Görüntüsü : Düzlem/Yüzey Bir yuvarlatma yüzeyini, bir (Plane/Surf) düzlem ve bir yüzey arasında oluģturmak. Temel Yüzey Yuvarlatma Yüzey Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 160

46 Yüzey Metodu : Tanımı : Görüntüsü : Eğri/Yüzey Bir yuvarlatma yüzeyini, bir (Curve/Surf) eğri ve bir yüzey arasında oluģturmak. Temel Yüzey Yuvarlatma Yüzeyi Eğri (Curve) Yüzey/Yüzey (Surf/Surf) Bir yuvarlatma yüzeyini, iki veya daha fazla yüzey arasında oluģturmak. Yuvarlatma Yüzeyi Temel Yüzeyler Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 161

47 UYARILAR : Yuvarlatma yüzeylerini yaratırken genellikle iki adet yaygın problemle karģılaģılmaktadır. Bu yaygın problemler Ģunlardır. Yüzey normalleri doğru (uygun) yönlerde değillerse 1. Yuvarlatma radyüsü iki yüzey arasına uydurmak için çok fazla büyük olabilir, bu durumda yuvarlatma yüzeylerini yaratırken problem olur YÜZEY NORMALLERĠNĠN YÖNLERĠ : Ġki mevcut yüzey arasında bir yuvarlatma radyüsü yaratırken iki yüzey normalinin birbiri ile kesiģtiği yönde olmalıdırlar. Eğer aynı yönde değillerse, Lütfen Düzelt (Modify) Yüzey Normali (Normal) ile yüzey normallerini doğru yöne çeviriniz. Yüzey Normallerinin Yönleri Yuvarlatma Radyüsü ġekil : Yuvarlatma - Fillet yüzey için yüzey normalleri yönü ÖRNEK 1 : YÜZEYLER ile YÜZEYLER arasında Yuvarlat (fillet) Yüzeyleri için aģağıdaki örneği de yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) YUVARLAT1.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 162

48 P1 P2 ġekil : Yuvarlatma - Fillet yüzey için mevcut 2 adet yüzey 2. Adım : Ġki yüzey arasına Yuvarlatma yüzeyi Radyüs (Fillet) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (create) Yüzeyler (surface) Yüzeylere radyüsün altında, Yüzeyler ile Yüzeyler Arası Radyüs komutunu veya aģağıdaki simgeden (icon) seçiniz. 3. Adım : Ġki yüzeyi de tanımlayınız : Yüzeyler ile yüzeyler arası radyüs komutuna girince, ekranda Ġlk set yüzeyleri seçiniz veya çıkmak için ESC tuģuna basınız yönlendirme açıklaması gelecektir. Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen ilk set yüzeyin (çoklu yüzeylerde, sırayla ilk set yüzeyler seçilir) herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz), seçim bitince Enter tuģuna basınız. Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen ikinci set yüzeyin (çoklu yüzeylerde, sırayla ilk set yüzeyler seçilir) herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P2 noktasından gösteriniz), seçim bitince Enter tuģuna basınız. Ekranda aģağıdaki parametre menüsü açılacaktır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 163

49 1. seçilen yüzey tekrar seçilir (değiştirilebilir). 2. seçilen yüzey tekrar seçilir. (değiştirilebilir). Yarıçap radyüs değeri girilir. Düzlem Normallerini değiştirir. Yukarıdaki değerleri girip, Enter tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Ġki yüzey arasına Yuvarlatma yüzeyi Radyüs (Fillet) yüzeyi ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Ġki yüzey arasına Yuvarlatma yüzeyi Radyüs (Fillet) yüzeyi Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 164

50 ÖRNEK 2 : YÜZEYLER ile EĞRĠLER arasına yuvarlatma yüzeyi oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) YUVARLAT2.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 P2 ġekil : Yuvarlatma - Fillet yüzey bir Yüzey ve bir Eğri 2. Adım : Ġki yüzey arasına Yuvarlatma yüzeyi Radyüs (Fillet) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (create) Yüzeyler (surface) Yüzeylere radyüs ün altında, Yüzeyler ile Eğriler Arası Radyüs komutunu veya aģağıdaki simgeden (icon) seçiniz. 3. Adım : Ġki yüzeyi de tanımlayınız : Yüzeyler ile Eğriler Arası Radyüs komutuna girince, ekranda Yüzeyleri seçiniz veya çıkmak için ESC tuģuna basınız yönlendirme açıklaması gelecektir. Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen yüzeyin (çoklu yüzeylerde, sırayla ilk set yüzeyler seçilir) herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz), seçim bitince Enter tuģuna basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 165

51 Yüzeyi gösterdikten sonra, Zincir (Chain) seçim penceresi açılacaktır, buradan Zincir i seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi EĞRĠ yi Mouse ile P2 noktasından gösteriniz. Enter tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Ekranda aģağıdaki parametre menüsü açılacaktır. Yukarıdaki değerleri girip Enter tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Yüzeyler ile Eğriler Arası Radyüs yüzeyi Radyüs (Fillet) yüzeyi ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Yüzeyler ile Eğriler arasına Yuvarlatma yüzeyi Radyüs (Fillet) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 166

52 ÖRNEK 3 : YÜZEYLER ile bir DÜZLEM arasına yuvarlatma yüzeyi (radyüsü) oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) YUVARLAT3.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Yuvarlatma - Fillet yüzey bir Yüzey ve bir Düzlem 2. Adım : Yüzeyler ve bir Düzlem arasına Yuvarlatma yüzeyi Radyüs (Fillet) yüzeyi oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (create) Yüzeyler (surface) Yüzeylere radyüs ün altında, Yüzeyler ile bir Düzlem Arası Radyüs komutunu veya aģağıdaki simgeden (icon) seçiniz. 3. Adım : Yüzeyleri ve Düzlemi tanımlayınız : Yüzeyler ile bir Düzlem Arası Radyüs komutuna girince, ekranda Yüzeyleri seçiniz veya çıkmak için ESC tuģuna basınız yönlendirme açıklaması gelecektir. Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen yüzeyin (çoklu yüzeylerde, sırayla ilk set yüzeyler seçilir) herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz), seçim bitince Enter tuģuna basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 167

53 Yüzeyi gösterdikten sonra, Ekranda aģağıdaki parametre menüsü açılacaktır. X ekseninde mesafe ile düzlem tanımlanır. Y ekseninde mesafe ile düzlem tanımlanır. Z ekseninde mesafe ile düzlem tanımlanır. Çizgi ile düzlem belirtilir. 3 noktadan geçen düzlem belirtilir. Elemanlar üzerinden düzlem belirtilir. Bir elemana dik (normalinde) düzlem belirtilir. Görünüşlerde düzlem belirtilir. Düzlemin yönü değiştirilir. Yukarıdaki değerleri girip Enter tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Ekranda aģağıdaki parametre menüsü açılacaktır Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 168

54 1. Seçilen yüzey tekrar seçilir. (değiştirilebilir). 2. Seçilen Düzlem tekrar seçilir (değiştirilebilir). Yarıçap radyüs değeri girilir. Düzlem Normallerini değiştirir. Yukarıdaki değerleri girip Enter tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Yüzeyler ile Eğriler Arası Radyüs yüzeyi Radyüs (Fillet) yüzeyi ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Yüzeyler ile Düzlem arasına Yuvarlatma yüzeyi Radyüs (Fillet) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 169

55 4.10. YÜZEYLERĠ BUDAMAK (Trim) : Yüzeyleri BUDAMAK (Trim) Yüzey modelleme tekniği, mevcut bir yüzeyden (veya yüzeylerden), budanmıģ (trimlenmiģ) yeni bir yüzey yaratmak için kullanılır. Bu modelleme tekniğini kullanmak için, mevcut bir yüzey (veya yüzeyler) ve en azından bir budama (Trim boundary) sınırı (profili) gerekmektedir. AĢağıda görüldüğü gibi, farklı 3 adet alt komutları vardır. AĢağıda, Yüzeyleri Eğriler ile Buda komutu için, budanmadan önceki ve sonraki olmak üzere her iki durumu da görebilirsiniz. Yüzey Budama Sınırları ġekil : Budama iģleminden öncesi ve sonrası Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 170

56 Yüzeyleri Budamak ve Uzatmak tekniklerine ait özet aģağıdadır. Yüzey Metodu : Tanımı : Görüntüsü : Eğriler ile Verilen eğriler ile yüzeyi (To curves) (yüzeyleri) buda (trimle). Düzlem ile (To plane) Bir düzlem ile yüzeyi (yüzeyleri) buda (trimle). Yüzey ile (To a Surface) Bir yüzey ile yüzeyi (yüzeyleri) buda (trimle). Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 171

57 Düz sınır TanımlanmıĢ bir sınır ile (Flat boundary) düz bir yüzey oluģturma. Bölmek (Split) Sabit bir parametre boyunca bir yüzeyi iki ayrı yüzeye bölmek (ayırmak). Bu yüzey, buradan 2 yüzey formuna bölünmüştür. Budama iptali BudanmıĢ (trimlenmiģ) yüzeyi (Untrim) budanmamıģ hale getirmek. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 172

58 ÖRNEK 1 : YÜZEYLER ile YÜZEYLERĠ Budamak için aģağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) BUDA1.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 P2 ġekil : Yüzeyler ile Yüzeyleri budamak için mevcut 2 adet yüzey 2. Adım : Yüzey ile yüzeyi budamak (Trim) için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (create) Yüzeyler (surface) Yüzeyleri buda nın altında, Yüzeyler ile Yüzeyleri Buda komutunu veya aģağıdaki simgeden (icon) seçiniz. 3. Adım : Ġki yüzeyi de tanımlayınız : Yüzeyler ile yüzeyleri Buda komutuna girince, ekranda Ġlk set yüzeyleri seçiniz veya çıkmak için ESC tuģuna basınız yönlendirme açıklaması gelecektir. Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen ilk set yüzeyin (çoklu yüzeylerde, sırayla ilk set yüzeyler seçilir) herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz), seçim bitince Enter tuģuna basınız. Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen ikinci set yüzeyin (çoklu yüzeylerde, sırayla ilk set yüzeyler seçilir) herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P2 noktasından gösteriniz), seçim bitince Enter tuģuna basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 173

59 Ekranda Budanacak yüzeyden Kalan kısmı gösterin yönlendirme açıklaması gelecektir. Mouse ile P3 noktasını gösterin ve yüzey üzerinde beliren oku, yüzeyin budamadan sonra kalacak kısmına doğru sürükleyin. P3 ġekil : Yüzeyler ile Yüzeyleri budamak için kalacak kısmı gösterim Aynı iģlemi diğer yüzey için P4 noktasından tekrar ediniz. P4 ġekil : Yüzeyler ile Yüzeyleri budamak için kalacak kısmı gösterim Neticede oluģturmuģ olduğunuz Yüzeyler ile Yüzeyleri Buda ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Yüzeyler ile Yüzeyleri budadıktan sonraki sonuç yüzeyler Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 174

60 ÖRNEK 2 : YÜZEYLERĠ EĞRĠLER ile Budamak için aģağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) BUDA2.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P2 P1 P3 ġekil : Yüzeyleri Eğriler ile budamak için mevcut 2 adet daire ve bir yüzey 2. Adım : Yüzeyleri Eğriler ile budamak (Trim) için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (create) Yüzeyler (surface) Yüzeyleri buda nın altında, Yüzeyleri Eğriler ile Buda komutunu veya aģağıdaki simgeden (icon) seçiniz. 3. Adım : Yüzeyi tanımlayınız : Yüzeyleri Eğriler ile Buda komutuna girince, ekranda Yüzeyleri seçiniz veya çıkmak için ESC tuģuna basınız yönlendirme açıklaması gelecektir. Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen yüzeyin (çoklu yüzeylerde, sırayla ilk set yüzeyler seçilir) herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz), seçim bitince Enter tuģuna basınız. Ekranda Eğrileri Seçiniz 1 yönlendirme açıklaması gelecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 175

61 Yüzeyi gösterdikten sonra, Zincir (Chain) seçim penceresi açılacaktır, buradan Zincir i seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi EĞRĠ yi Mouse ile P2 noktasından gösteriniz. Enter tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Ekranda Budanacak yüzeyden Kalan kısmı gösterin yönlendirme açıklaması gelecektir. Tekrar yüzeyi seçerek Yüzey üzerinde beliren oku, yüzeyin budamadan sonra kalacak kısmına doğru sürükleyin ve Mouse ile tıklayın ve sonra Enler ya da Uygula ( ) ikonuna basınız. 4. Adım : Diğer eğri ile de yüzeyi budama : Öncelikle çalıģma düzlemini Sağdan (Right) olacak Ģekilde ayarlayınız. Bunun Üst Menüdeki ikonuna tıklayınız. P1 noktasından budanacak Yüzeyi Mouse ile seçiniz ve Enler tuģuna basınız. Yüzeyi gösterdikten sonra, Zincir (Chain) seçim penceresi açılacaktır, buradan Zincir i seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi EĞRĠ yi Mouse ile P3 noktasından gösteriniz. Enler tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Ekranda Budanacak yüzeyden Kalan kısmı gösterin yönlendirme açıklaması gelecektir. Tekrar yüzeyi seçerek Yüzey üzerinde beliren oku, yüzeyin budamadan sonra kalacak kısmına doğru sürükleyin ve Mouse ile tıklayın. Neticede oluģturmuģ olduğunuz Yüzeyleri Eğriler ile Buda ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : Yüzeyleri Eğriler ile budadıktan sonraki sonuç yüzeyler. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 176

62 Delikleri Yüzeylerle Doldur-Kapat Fonksiyonu Delikleri Yüzeylerle Doldur-Kapat (Fill Holes with Surfaces), budanmıģ yüzeyleri, budama sınırlarının içi dolacak Ģekilde yüzeylerle kapatmaya yarar. Buda2.mcx örneği ile devam edelim: 1. Adım : Delikleri Yüzeylerle Doldur-Kapat için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Delikleri Yüzeylerle Doldur-Kapat (ikon) seçiniz. komutunu veya aģağıdaki simgeden 3. Adım : Yüzeyi tanımlayınız : Buda2 örneğindeki budanmıģ yüzeyi Mouse ile seçiniz. Yüzeyi seçtikten sonra yüzey üzerinde çıkan dinamik oku yüzeyle kapatacağınız budanmıģ sınıra (P3 noktası) getirip bırakınız. Ekrana aģağıdaki uyarı gelecektir. ġekil : BudanmıĢ yüzeylerde delikleri Yüzeyler ile kapatma için sınır seçimi. Bütün budanmıģ kısımların yüzeylerle doldurulması isteniyorsa bu soruya Evet; sadece belirtilen kısmı yüzey ile doldurmak için Hayır seçeneğini seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 177

63 Ayrı bir Yüzey ġekil : Hayır seçeneği seçildikten sonraki yüzey BudanmıĢ Yüzeylerden Sınırı Kaldırma Fonksiyonu Yüzeyleri eğrilerle budama yapılırken budama eğrisi yüzeyin 2 veya daha fazla kısmını budayacak Ģekilde bir konumda olduğu durumlarda sadece belirli bir kısmının budanması istenildiğinde bu komut kullanılır. Buda2.mcx örneğinde Delikleri Yüzeylerle Doldur Kapat çalıģmasında oluģturulan yüzeyi siliniz ya da Buda2 örneğini tekrar açıp P3 eğrisi ile budayınız: 1. Adım : BudanmıĢ Yüzeylerden Sınırı Kaldır (Remove boundary from trimmed Surface) için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) BudanmıĢ Yüzeylerden Sınırı Kaldır (ikon) seçiniz. komutunu veya aģağıdaki simgeden 3. Adım : Yüzeyi tanımlayınız : Buda2 örneğindeki budanmıģ yüzeyi Mouse ile seçiniz. Yüzeyi seçtikten sonra yüzey üzerinde çıkan dinamik oku yüzeyle kapatacağınız budanmıģ sınıra (P3 noktası) getirip bırakınız. Ekrana aģağıdaki uyarı gelecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 178

64 Bütün budanmıģ kısımlardan sınırı kaldırıp budamayı iptal etmek için Evet; sadece belirtilen kısımdan sınırı kaldırmak ve budamayı iptal etmek için Hayır seçeneğini seçiniz. ġekil : Hayır seçeneği seçildikten sonraki yüzey Budama ĠĢleminin Ġptali Fonksiyonu (Komutu) Yüzey üzerinde yapılan tüm budamaların tek komutla iptali için Yüzeylerin Budanmaması komutu kullanılır. 1. Adım : Yüzeylerin Budanmaması (Un-trim surfaces)) için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Yüzeylerin Budanmaması komutunu veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. 2. Adım : Yüzeyi seçiniz : Yüzeyi seçer seçmez yüzeydeki yapılmıģ tüm budamalar iptal edilir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 179

65 YÜZEYĠ HARMANLAYARAK BAĞLAMA 2 YÜZEYĠ Harmanlama Yüzey modelleme tekniği, mevcut iki yüzeyi birbirine TEĞET olacak Ģekilde aralarında yeni bir ara yüzey oluģturarak bağlamadır. Bu tip modellemede yüzeyler birbirine teğet olarak bağlanır. AĢağıdaki Ģekilde, 2 YÜZEYĠ Harmanlama dan önceki ve sonraki olmak üzere her iki durumu da görebilirsiniz. Burada birbiri ile kesiģen 2 adet ruled Keskin kesitli yüzeyi birbirine bağlamak için ilave edilen yüzeyin yaratılması görülmektedir. Bu iki yüzey büküm sınırlarından otomatik olarak budanmaktadır. ġekil : Harmanlama önce ġekil : Harmanlamadan sonra AĢağıda görüldüğü gibi farklı 3 adet HARMANLAYARAK BAĞLAMA komutları vardır. ÖRNEK 1 : 2 Yüzeyi Harmanlayarak yüzey oluşturmak için lütfen aşağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) HARMANLA1.MCX i seçince Tel Çerçeve ve yüzey model aģağıdaki gibi görülecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 180

66 P1 P2 ġekil : Yüzeyleri Harmanlayarak bağlama için mevcut 2 adet yüzey 2. Adım : Yüzeyleri Harmanlayarak Bağlamak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (create) Yüzeyler (surface) Yüzeyler in altında, 2 Yüzeyi Harmanlayarak Bağla komutunu veya aģağıdaki simgeden (icon) seçiniz. 3. Adım : Ġki yüzeyi de tanımlayınız : 2 Yüzeyi Harmanlayarak Bağla komutuna girince, ekranda Saklanacak_kalacak Yüzeyleri seçiniz yönlendirme açıklaması gelecektir. Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi, lütfen yüzeyin (çoklu yüzeylerde, sırayla ilk set yüzeyler seçilir) herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz), seçim bitince bağlama kesitinin Y eksenine paralel olması için yan da çıkan menüden 1. yüzey in yön okuna basınız. Not: Mouse ile seçiminizi yapınca yukarıdaki açıklama menüsü çıkacaktır. Burada belirtildiği gibi isterseniz ekranda çıkan OK u, Mouse ile harmanlamaya (bağlamaya) baģlayacağınız yüzeyin baģlangıç noktası için istediğiniz pozisyona kaydırabilirsiniz. Sonra Mouse ile P2 noktasından 2. yüzeyi gösteriniz. Seçim bitince bağlama kesitinin X eksenine paralel olması için yan da çıkan menüden 2. yüzeyin yön okuna basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 181

67 Enter tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz 2 Yüzeyi Harmanlayarak Bağla ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : 2 Yüzeyi Harmanlayarak Bağla dan sonraki sonuç yüzeyler Seçilen yüzeyler üzerindeki bağlama kesitlerinin yönlerinin farklı seçilmesi aģağıdaki Ģekilde görüldüğü gibi, oluģturulan yüzeylerin de farklı oluģturulmasına neden olur. ġekil : 2 Yüzeyi Harmanlayarak Bağla dan sonraki sonuç yüzeyler YÜZEYĠ HARMANLAYARAK BAĞLAMA 3 YÜZEYĠ Harmanlayarak Yüzey modelleme tekniği, mevcut üç yüzeyi birbirine düzgün bir Ģekilde (tatlı bir geçiģ yaparak) bağlayan yüzeyleri oluģturur. Bu tip modellemede yüzeylerin her biri birbirine teğet olarak bağlanır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 182

68 AĢağıdaki Ģekilde, 3 YÜZEYĠ YUVARLATMA dan önceki ve sonraki olmak üzere her iki durumu da görebilirsiniz. Burada birbiri ile kesiģebilecek konumda olan 3 adet yüzey görülmektedir. Harmanlama iģleminden önce ve sonraki durumları aģağıda görebilirsiniz. ġekil : 3 Yüzeyi Harmanlayarak Bağla dan önceki yüzeyler ġekil : 3 Yüzeyi Harmanlayarak Bağla dan sonraki yüzeyler ÖRNEK 1 : 3 Yüzeyi Harmanlayarak yüzey oluşturmak için lütfen aşağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 183

69 Aç (Open) HARMANLA3.MCX i seçince Tel Çerçeve ve yüzey model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 P3 P2 ġekil : Yüzeyleri Harmanlayarak bağlama için mevcut 3 adet yüzey 2. Adım : Yüzeyleri Harmanlayarak Bağlamak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (create) Yüzeyler (surface) Yüzeyler in altında, 3 Yüzeyi Harmanlayarak Bağla komutunu veya aģağıdaki simgeden (icon) seçiniz. 3. Adım : Üç yüzeyi de tanımlayınız : 3 Yüzeyi Harmanlayarak Bağla komutuna girince, ekranda Saklanacak_kalacak Yüzeyleri seçiniz yönlendirme açıklaması gelecektir. Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi, lütfen yüzeyin (çoklu yüzeylerde, sırayla ilk set yüzeyler seçilir) herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz), seçim bitince bağlama kesitinin OK Çizgilerine paralel olması için yan da çıkan menüden 1. yüzey in yön okuna basınız. Not: Mouse ile seçiminizi yapınca yukarıdaki açıklama menüsü çıkacaktır. Burada belirtildiği gibi isterseniz ekranda çıkan OKU, Mouse ile harmanlamaya (bağlamaya) baģlayacağınız yüzeyin baģlangıç noktası için istediğiniz pozisyona kaydırabilirsiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 184

70 Sonra Mouse ile P2 noktasından 2. yüzeyi gösteriniz. Seçim bitince bağlama kesitinin OK Çizgilerine paralel olması için yan da çıkan menüden 2. yüzey in yön okuna basınız. Sonra Mouse ile P3 noktasından 3. yüzeyi gösteriniz. Seçim bitince bağlama kesitinin OK Çizgilerine paralel olması için yan da çıkan menüden 3. yüzey in yön okuna basınız. Enter tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basınız. Neticede oluģturmuģ olduğunuz 3 Yüzeyi Harmanlayarak Bağla ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. ġekil : 2 Yüzeyi Harmanlayarak Bağla dan sonraki sonuç yüzeyler RADYÜS (YUVARLATMA RADYÜSÜ) YÜZEYĠ HARMANLAYARAK BAĞLAMA Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 185

71 Mevcut 3 RADYÜS YÜZEYĠ birbirine yuvarlatma radyüsü ile bağlama iģlemidir. Yani yüzeyler arasına yuvarlatma (radyüs) oluģturma iģlemidir. AĢağıdaki Ģekilde, 3 YÜZEYĠ YUVARLATMA dan önceki ve sonraki olmak üzere her iki durumu da görebilirsiniz. Burada birbiri ile kesiģebilecek konumda olan 3 adet yüzey görülmektedir. Harmanlama iģleminden önce ve sonraki durumları aģağıda görebilirsiniz. ġekil : 3 Yüzeyi yuvarlatma ile Bağlamadan önceki yüzeyler ġekil : 3 Yüzeyi yuvarlatma ile Bağladıktan sonraki yüzeyler. ÖRNEK 1 : 3 Radyüs Yüzeyi Yuvarlatma radyüsü ile bağlamak için lütfen aşağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 186

72 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) RADYUSBAGLA.MCX i seçince Tel Çerçeve ve yüzey model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 P2 P3 ġekil : Yüzeyleri Harmanlayarak bağlama için mevcut 3 adet yüzey 2. Adım : Yüzeyleri Yuvarlatma Radyüsü ile Bağlamak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (create) Yüzeyler (surface) Yüzeyler in altında, 3 Radyüsü Harmanlayarak Bağla komutunu veya aģağıdaki simgeden (icon) seçiniz. 3. Adım : ÜÇ yüzeyi de tanımlayınız : 3 Radyüsü Harmanlayarak Bağla komutuna girince, ekranda Saklanacak_kalacak Yüzeyleri seçiniz yönlendirme açıklaması gelecektir. Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen yüzeyin (çoklu yüzeylerde, sırayla ilk set yüzeyler seçilir) herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz) Sonra Mouse ile P2 noktasından 2. yüzeyi gösteriniz. Sonra Mouse ile P3 noktasından 3. yüzeyi gösteriniz. Sonra ekranın solunda aģağıdaki parametre menüsü çıkacaktır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 187

73 Burada 3 lü ve 6 lı olmak üzere 2 seçenek vardır. 3 lü seçeneği seçip Enter tuģuna veya soldaki menüden (OK) e basarsanız Neticede oluģturmuģ olduğunuz 3 Radyüsü Harmanlayarak Bağla ekranda aģağıdaki SOLDAKĠ gibi görülecektir. 6 lı seçeneği ise, altta sağdaki Ģekil gibi görülecektir. 3 lü seçenek 6 lı seçenek ġekil : 3 Radyüs Yüzeyi Harmanlayarak Bağla dan sonraki sonuç yüzeyler DÜZ SINIRLAR ĠLE YÜZEY OLUġTURMA Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 188

74 TanımlanmıĢ kapalı veya açık bir sınır içerisine düz bir yüzey oluģturmak için Düz Sınırlar ile Yüzey OluĢtur (Flat Boundry) komutu kullanılır. ÖRNEK 1 : Düz Sınırlar ile Yüzey OluĢturmak için lütfen aşağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) DUZSNR3.MCX i seçince Tel Çerçeve aģağıdaki gibi görülecektir. P1 ġekil : Yüzey oluģturulmadan önceki DUZSNR3 örneği. 2. Adım : Düz Sınırlar ile Yüzey OluĢturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Yüzeyler in altında, Düz Sınırlar ile Yüzey OluĢtur komutunu veya aģağıdaki simgesini (ikon) seçiniz. 3. Adım : Eğriyi seçiniz : Düz Sınırlar ile Yüzey OluĢtur komutuna girince, ekranda zincir seçme yönlendirmesi gelecektir. Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi lütfen eğriyi seçmek için herhangi bir yerinden Mouse ile gösteriniz. (P1 noktasından gösteriniz) BaĢka eğri olmadığı için onaylayınız. Ok tuģuna ya da Enler a basarak seçimi Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 189

75 Mastercam direkt düz yüzeyi aģağıdaki gibi oluģturacaktır. Eğer, boyalı yüzey ekranda gözükmüyorsa kısayol tuģlarından Alt + F1 ya da ekrandan boyama tuģuna basınız. ġekil : Düz Sınırlar ile Yüzey oluģturulduktan sonraki durum. ÖRNEK 2 : Birden fazla profil (Zincir) içeren ve tamamına bir seferde düz yüzey oluşturulan aşağıdaki örneği uygulayınız. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) DUZSNR2.MCX i seçince Tel Çerçeve aģağıdaki gibi görülecektir. P1 P3 P2 ġekil : Birden fazla sınırın içerisine Düz yüzey oluģturma. 2. Adım : Düz Sınırlar ile Yüzey OluĢtur komutuna giriniz. Ekrana gelen zincir seçim penceresinden Pencere (Window, ) seçimini iģaretleyip profilin tamamı Pencere içerisinde kalacak Ģekilde P1 ve P2 noktalarından bir dikdörtgen pencere oluģturunuz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 190

76 Sonra ekrana uyarı gelecektir. Burada, pencere içerisindeki eğrileri tanımlamak için profilin herhangi bir noktasını (P3) Mouse ile seçiniz ve Ok ( ) tuģuna ya da Enter e basınız. Mastercam aģağıdaki Ģekilde olduğu gibi yüzeyi oluģturacaktır. ġekil : Birden fazla sınırın içerisine Düz yüzey oluģturulduktan sonra elde edilen yüzey. ÖRNEK 3 : Kapalı olmayan bir eğriden düz sınır ile yüzey oluşturmayı içeren aşağıdaki örneği yapınız. 1. Adım : DUZSNR4.MCX örneğini açınız ya da DUZSNR2.MCX örneğindeki kapalı eğriyi bir eğriyle budayarak açık hale getiriniz. Dosya (File) Aç (Open) DUZSNR4.MCX seçince Tel Çerçeve aģağıdaki gibi görülecektir. P1 ġekil : Açık bir profile Düz Sınır ile Yüzey OluĢturma. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 191

77 2. Adım : Düz Sınırlar ile Yüzey OluĢtur komutuna giriniz. Ekrana gelen zincir seçim penceresinden Zincir i (Chain, profili P1 noktasından Mouse ile seçiniz ve Ok ( Enter e basınız. Ekrana aģağıda görülen mesaj gelecektir. ) tıklayarak ) tuģuna ya da Hayır a tıklanırsa Mastercam yüzey oluģturmayıp tekrar eğri seçimine dönecek; Evet tıklanırsa aģağıdaki Ģekilde olduğu gibi yüzey oluģturacaktır. ġekil : Açık bir profile Düz Sınır ile Yüzey OluĢturma sonucu elde edilen yüzey AYRIK YÜZEY OLUġTURMA YÜZEYLERĠ BÖLME (Create Split Surface) Bir yüzeyi dinamik olarak iki veya daha fazla parçaya bölerek yüzeyler elde etmeye yarayan komuttur. ÖRNEK 1 : Ayrık Yüzey OluĢturmak için lütfen aşağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirme. Dosya (File) Aç (Open) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 192

78 BOLMEK1.MCX seçince Yüzey ve Tel Çerçeve aģağıdaki gibi görülecektir. P1 ġekil : Ayrık Yüzey oluģturmak için eleman seçimi. 2. Adım : Ayrık Yüzey OluĢturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Ayrık Yüzey OluĢtur komutunu veya aģağıdaki simgesini (ikon) seçiniz. 3. Adım : Komuta girdikten sonra ekrana Yüzey seçiniz mesajı gelecektir. Burada yüzeyi herhangi bir yerinden (P1) Mouse ile seçiniz. Seçimden sonra yüzey üzerinde Dinamik Ok çıkacaktır. Bu Ok, seçilen bu yüzeyin bölünecek hattını seçmenizi sağlar. P2 ġekil : Dinamik Ok un gösterimi. Mouse ile yüzey üzerinden bir noktadan (P2) bölme hattını seçmek için tıklayınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 193

79 AĢağıdaki Ģekilde olduğu gibi 2 farklı yüzey elde edilmiģ olunur. Ayrıca, Ters çevirme (Flip, ) tuģu ile bölme hattı forma göre dikey ya da yatay olarak ayarlanabilir. ġekil : Ayrık Yüzey Oluştur ile elde edilen yüzeyler YÜZEYLERĠ UZATMA TanımlanmıĢ bir mesafeye ya da bir düzleme bir yüzeyi, lineer ya da yüzey formunda olacak Ģekilde uzatmaya yarar. Yüzey modelini oluģtururken ve üzerinde değiģiklikler yapılırken oldukça esneklik sağlayan ve çok kullanılan bu komut için aģağıdaki örneği yapınız. ÖRNEK 1 : Yüzey Uzatma örneği için lütfen aşağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirme. Dosya (File) Aç (Open) FENCE_EGRI_2.MCX seçince aģağıdaki Yüzey ve Tel Kafes ekrana gelir. P1 P3 P4 P2 ġekil : Yüzey Uzatma için örnek yüzeyler. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 194

80 2. Adım : Yüzey Uzatmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Yüzey Uzatma komutunu veya aģağıdaki simgesini (ikon) seçiniz. 3. Adım : Komuta girdikten sonra ekrana Uzatmak için Yüzey seçiniz mesajı gelecektir. Burada yüzeyi herhangi bir yerinden Mouse ile seçiniz. Seçimden sonra yüzey üzerinde Dinamik Ok çıkacaktır. Bu Ok, seçilen bu yüzeyin hangi kenardan uzatılacağını belirlemenize yarar. Mouse ile bu kenara (P1 noktasına) sürükleyip bırakınız. Burada, yüzeyi ne kadar bir mesafede uzatılacağı boy kısmından değer girilerek belirlenir. AĢağıdaki fonksiyon tuģlarını inceleyiniz. Doğrusal olarak uzatma. Belirlenen bir düzleme uzatma. Yüzey formuna uygun uzatma. Belirli bir mesafeye uzatma. Orijinal yüzeyin kalıp yeni bir yüzey oluģturur. Orijinali silip yeni bir tek yüzey oluģturur. Boy kısmına 30 yazılarak yüzey seçilen P1 noktasından 30 mm. uzatılır. Sırasıyla P2, P3 ve P4 kenarlarından da uzatmak için komuttan çıkmadan, önce yüzey seçimi yapılır ve sonra kenar seçilerek uzatma iģlemi yapılır. ġekil : Yüzey Uzatma sonrası elde edilen yüzey. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 195

81 4.17. BUDANMIġ YÜZEYLERĠ KENARLARINDAN UZATMA (Extend Trimmed Surfaces Edges) Mastercam de budanmıģ (TrimlenmiĢ) yüzeyleri uzatmak için bu komut kullanılır. Mevcut yüzeyleri yüzey normaline teğet olarak belirlenen mesafede uzatır. Yüzeyin tamamı uzatılabildiği gibi sadece bir kısmı da uzatılabilir. Kalıp ayrım yüzeylerini elde etmede kullanıcıya esneklik ve kolaylık sağlayan bu komut için aģağıdaki örneği yapınız. ÖRNEK 1 : BudanmıĢYüzeyleri Uzatma örneği için lütfen aşağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirme. Dosya (File) Aç (Open) TRIMMED EDGE EXTEND MM.MCX seçince aģağıdaki Yüzey ekrana gelir. P1 P2 P3 ġekil : Budanmış (Trimlenmiş) Yüzey. 2. Adım : BudanmıĢ Yüzeyleri Uzatmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Yüzey Uzatma komutunu veya aģağıdaki simgesini (ikon) seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 196

82 3. Adım : Komuta girdikten sonra ekrana Uzatmak için Yüzey seçiniz mesajı gelecektir. Burada yüzeyi herhangi bir yerinden (P1 noktasından) Mouse ile seçiniz. Seçimden sonra yüzey üzerinde Dinamik Ok çıkacaktır. Bu Ok, seçilen bu yüzeyin hangi kenardan (seçilen 2 nokta arası, P2 ve P3) uzatılacağını belirlemenize yarar. Mouse ile bu kenara (P2 ve P3 noktasına) sürükleyip bırakınız. Mastercam Yüzeyi oluģturacaktır. Burada Ters Çevir oluģturulan yüzeyin seçilen noktalara göre yönü belirlenir. komutu ile ġekil : Budanmış (Trimlenmiş) Yüzeyin 2 nokta arasındaki kısmının uzatılması. Burada, yüzeyi ne kadar bir mesafede uzatılacağı boy kısmından değer girilerek belirlenir. Belirli bir mesafeye uzatma. KöĢelerin keskin olmasını sağlar. KöĢelerin yuvarlatılmasını sağlar. Burada, yüzeyin tamamını uzatmak istiyorsak, komuta girip yüzeyi seçtikten sonra Dinamik Ok çıkar. Bu ok ile yüzey üzerinden bir nokta (P2) belirtip klavyeden Enler tuģuna basılır. Boy kısmından uzatma değeri girilerek yüzey elde edilir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 197

83 ġekil : Budanmış (Trimlenmiş) Yüzeyin tüm kenarlarından uzatılması sonucu keskin ve radyüslü köşe elde edilmesi KATILARDAN YÜZEY OLUġTURMA Katılardan yüzey oluģturma, bir diğer yüzey oluģturma metotlarındandır. Katıdan çizimi daha hızlı olan bir modelin oluģturulması aģamasında yüzeyin gücü ve esnekliğini kullanmak için katılardan yüzeye geçiģ Mastercam de çok kolaydır. Ayrıca, tam tersi olarak tasarım ve iģleme için yüzeylerden katıya geçiģ mevcut olup Katı Bölümde gösterilecektir. ÖRNEK : Katılardan Yüzey OluĢtur örneği için lütfen aşağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirme. Dosya (File) Aç (Open) 3D DESIGN-KATI.MCX seçince aģağıdaki Yüzey ekrana gelir. ġekil : Katıdan Yüzey oluşturmak için Katı Yüzeyi seçimi. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 198

84 2. Adım : Katıdan Yüzey OluĢturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. OluĢtur (Create) Yüzeyler (Surface) Katıdan Yüzey oluģtur komutunu veya aģağıdaki simgesini (ikon) seçiniz. 3. Adım : Komuta girdikten sonra ekrana Yüzeye çevrilecek Katı Yüzeyi seçiniz mesajı gelecektir. Yüzey seçimi için sol üstte tek yüzey seçimini iģaretleyiniz. Sonra yüzeyi P1 noktasından Mouse ile seçiniz. Seçimden sonra klavyeden Enter e ya da Seçim Sonu na basarak 2 kere onaylayınız. Mastercam seçilen katı yüzeyi direkt yeni bir yüzeye çevirecektir. Burada, orijinal katı muhafaza edilir. Bundan sonra bu yüzey, aģağıdaki Ģekli elde etmek için kullanılabilir. ġekil : Katıdan Yüzey oluşturduktan sonra Yüzey uzatma işlemi. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 199

85 5. KATI (SOLIDS) TASARIMI (Solids_KATI / Create_Solids Komutu) : Genel Tanım : Bu bölümde, MasterCAM DESIGN Modülünün içerisinde çalıģan Mastercam SOLIDS özellikleri olan KATI (Solids) Modelleme metotları gösterilip çeģitli örnekler ile bu KATI oluģturma metotlarının kullanımları anlatılacaktır. MasterCAM in kullanıcıya, KATI (Solids) tasarımı (KATI Geometrileri OluĢturmak) yapabilmek için sunmuģ olduğu KATI OLUġTURMA Metotları aģağıdaki gibidir. Bu metotları örnekler ile uygulamalı olarak açıklayacağız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 200

86 KATI Profil Çekerek (Extrude) Metodu: SOLID-KATI tasarımlarda en yaygın kullanılan metot Profil çek (Extrude) tipi KATI oluģturma metodudur. Bu metotta, herhangi bir uzunlukta çekilecek bir kesit profili tanımlamak gerekir. Ayrıca, bu profil kesitini uzatacağınız boy ve istenirse belirli bir açı tanıtılır. Tasarım aģamasında kullanıcıya büyük kolaylık ve hızlı tasarım imkânı sağlayan bir metottur. Lütfen aģağıdaki örneği aynen uygulayarak bu komutun kullanımını öğreniniz. ÖRNEK 1: PROFĠL ÇEKEREK (EXTRUDE) tipi katı oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) Düğme1.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 ġekil : EXTRUDE PROFĠL ÇEKEREK Katı için Tel Çerçeve Çizim 2. Adım : KATI Profil Çekerek (Extrude) KATI oluģturmak için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. Solids_Katı (Solids) Katı Profil Çekerek (Extrude) komutunu seçiniz veya aģağıdaki simgeden (ikon) seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 201

87 3. Adım : Konturları (profilleri) tanımlayınız : Zincir i (Chain) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi döndürülecek profili (konturu) göstermek için P1 noktasına Mouse ile tıklayınız, sonra Enter tuģuna veya (OK) e Mouse ile tıklayın. AĢağıdaki Solids_Katı menüsü ekrana çıkacaktır, lütfen aģağıdaki gibi doldurup Mouse ile (OK) e tıklayın, KATI model yandaki gibi çıkacaktır. Katı model için profili çekme yönünü tel çerçeve profil üzerindeki Ok un yönüne bakarak tanımlayınız. Bu örnekte Ok yönü yukarı doğru olmalıdır. Böylece +Z yönünde 50 mm. uzunluğunda 5 o lik içeriye doğru dolu bir katı oluģturulur. Buradaki seçenekleri tanımlayalım: Ġsim: OluĢturulacak katıya operasyon ismi buradan verilir. (Ör: 1.parça, kesme, delik vs.) Profil Operasyonu: 3 farklı seçenek bulunur. Katı oluģtur: Dolu katı oluģturur. (Extrude) ġekil : EXTRUDE PROFĠL ÇEK Katı Model Katıyı kes (çıkar): Belirlenen profilde mevcut bir katıyı kesip çıkarma iģlemi yapılır. (Cut) Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 202

88 DıĢa katı ekle: Mevcut katıya belirlenen profilde ekleme yapılır. Böylece tek bir yeni katı elde edilir. (Boss) Açı aktif: Profil operasyonuna bağlı olarak iģleme açı verilebilir. DıĢarıya: ĠĢaretlendiğinde dıģarıya doğru açı verilir. Açı: Açı değeri girilir. Profil çekme mesafesi/yönü: 3 farklı Ģekilde katının yüksekliğinin belirlendiği bölümdür. TanımlanmıĢ mesafeye uzat: Girilecek değere göre katı yüksekliği belirlenir. Tümü boyunca uzat: Katıyı kes (çıkar) iģleminde mevcut katının tamamı boyunca iģlem yapmayı sağlar. Noktaya uzat: Yükseklik (derinlik), gösterilen belirli bir noktaya göre tanımlanır. Vektör: Belirli bir vektör doğrultusunda bir birim olarak tanımlanabilir. Ör: X,Y,Z : 0, 0, -1. (- Z yönünde bir birim) Seçilen yüzeye buda: Katıyı kes (çıkar) veya DıĢa katı ekle iģleminde var olan yüzeye budayarak iģlem yapmayı sağlar. Tersine yönde: Katı oluģturmada Ok yönünün gösterdiği istikamete ters yönde iģlem yapmayı sağlar. Her iki yönde: Katı oluģturmadaki Ok un her iki yönünde iģlem yapmayı sağlar. Açıyı ikiye ayır: Açı ve Her iki yönde aktifken zincirden itibaren açıyı her iki yöne ayırır KATI YÖNETĠCĠSĠ (HISTORY) : Katı modellemenin her kademesi, otomatik olarak bu kısımda kaydedilir ve tutulur. Daha sonradan herhangi bir zamanda değiģiklik yapmak gerekirse önceden kullanılan katı model oluģturma parametrelerine Katı yöneticisi ne girilip gerekli değiģiklikler yapılır. 4. Adım : Parametrik Katı Model Parametrelerini Katılar_Solids Operasyon Ağacından DeğiĢtirmek. MasterCAM KATI Model tasarımını parametrik olarak oluģturur. Bu sebeple, eğer herhangi bir parametreyi sonradan değiģtirmek gerekirse Operasyon Ağacından Katılar_Solids bölümünden değiģtirilebilir. Üstteki Menülerden; BakıĢ > Operasyon Yöneticisini Aç veya Kapat a ya da Kısayol olarak klavyeden Alt + O ya basarak ulaģılabilinir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 203

89 DeğiĢiklik yapılacak operasyon ismi yanındaki (+) simgesine tıklanarak açılır. Parametreler kısmına yine Mouse ile tıklanır. Açı 10 o olarak değiģtirilip DıĢarıya bölümünü aktif ediniz. Tamam a ( olacaktır. ) bastıktan sonra operasyon Yöneticisi aģağıdaki gibi Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 204

90 Kırmızı X iģareti katıda değiģiklik yapıldığını gösterir. DeğiĢikliği ekranda görmek için Regen All (Yeniden OluĢtur) ikonuna basılır. ġekil : DıĢarıya doğru 10 o açılı Katı Model. ikonlarından ya da (Alt + S) e basılırsa, katı model aģağıdaki gibi Tel kafes ĢeklindeymiĢ gibi görülür. Bu model bu hali ile de KATI dır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 205

91 ġekil : görünümü. EXTRUDE PROFĠL ÇEK Katı Modelin TEL KAFES 5. Adım : OluĢturulan KATI modeli bilgisayar hafızasına KAYIT etmek. Dosya > Save As (Farklı Kaydet) Dosya Adı : Düğme2.MCX Yukarıdaki Ģekilde görülen KATI modeli hafızaya kayıt etmiģ oldunuz DÖNDÜRME METODU ĠLE KATI-SOLID OLUġTURMA (REVOLVE) : SOLID-KATI tasarımlarda diğer yaygın kullanılan metot DÖNDÜRME (Revolve) tipi KATI oluģturma metodudur. Bu metotta, herhangi bir eksende bir kesit profili döndürmek suretiyle katı model oluģturulur. Tasarım aģamasında kullanıcıya büyük kolaylık ve hızlı tasarım imkânı sağlayan bir metottur. Lütfen aģağıdaki örneği aynen uygulayarak bu komutun kullanımını öğreniniz. ÖRNEK 1 : DÖNDÜRME (REVOLVE) tipi Katı oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Kaydedilen Dosyayı Çağırma. Dosya > Open ( Aç ) Dosya Adı : Düğme2.MCX Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 206

92 Burada, Operasyon yöneticisinden değiģiklik yapmak için Katılar_Solids bölümünde Parametrelerden DıĢarıya açısı iptal ediniz. Sonra, Regen All ile katıyı yenileyiniz. Tel Çerçeve ve KATI model aģağıdaki gibi görülecektir. P2 P1 ġekil : REVOLVE DÖNDÜRME TĠPĠ Katı için Tel Çerçeve Çizim. 2. Adım: DÖNDÜRME tipi KATI Model OluĢturmak. Üst Menüden; Solids_Katı > Katı Döndürme ( ) komutunu seçiniz. 3. Adım : Konturları (profilleri) tanımlayınız : Zincir i (Chain) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi döndürülecek profili (konturu) göstermek için P1 noktasına Mouse ile tıklayınız, sonra (OK) e Mouse ile tıklayın. Döndürülecek ekseni seçmek için ekrana mesajı gelecektir. P2 noktasını seçiniz. Ekrana Yön ile ilgili pencere gelecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 207

93 Eksen çizgisini tekrar seçebiliriz. Dönme yönünü değiştirebiliriz. Onayladıktan sonra ( çıkacaktır. ) Döndürme parametreleri ile ilgili ekrana pencere 0 o den 360 o ye kadar döndürmek suretiyle dairesel (Dönel) bir KATI model oluģturalım. Yukarıdaki parametreleri aynen girip TAMAM a basınız. AĢağıdaki DÖNEL KATI Model MasterCAM tarafından otomatik olarak oluģturulacaktır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 208

94 ġekil : REVOLVE DÖNDÜRME TĠPĠ Katı Model. Adım 3. OluĢturulan KATI modeli hafızaya KAYIT etmek. Dosya > Save As (Farklı Kaydet) Dosya Adı : Düğme3.MCX Yukarıdaki Ģekilde görülen KATI modeli hafızaya kayıt etmiģ oldunuz PROFĠL ÇEK METODU ĠLE KATIYI KESME (CUT) : SOLID-KATI tasarımlarda önceden oluģturulan katı bir modeli sonradan herhangi bir profil ile keserek bu profile göre Ģekil verme iģlemi çok yaygın kullanılan bir metottur. Bu metot Profil çek (Extrude) tipi KATI oluģturmanın ALT PARAMETRELERĠNDEN olan KATIYI KES (CUT) metodudur. Bu metotta, herhangi bir uzunlukta önceden oluģturulan katıyı kesecek bir profili tanımlamak gerekir. Ayrıca eğer ekranınızda birden fazla KATI model varsa bu profil ile hangi KATI Modeli keseceğinizi Mouse ile göstermek gerekir. Tasarım aģamasında kullanıcıya büyük kolaylık ve hızlı tasarım imkânı sağlayan bir metottur. Lütfen, aģağıdaki örneği aynen uygulayarak bu komutun kullanımını öğreniniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 209

95 ÖRNEK 1 : PROFĠL ÇEK (EXTRUDE) tipi katı oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Kaydedilen Dosyayı Çağırma. Dosya > Open ( Aç ) Dosya Adı : Düğme3.MCX P1 ġekil : EXTRUDE PROFĠL ÇEK Katıyı KES için katı model. 2. Adım: PROFĠL ÇEK ile KATIYI KESME Tipi Model OluĢturmak. Üst Menüden; Solids_Katı > Katı Profil Çekerek (Extrude) ( 3. Adım : Konturları (profilleri) tanımlayınız : ) komutunu seçiniz. Zincir i (Chain) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi döndürülecek profili (konturu) göstermek için P1 noktasına Mouse ile tıklayınız, sonra (OK) e Mouse ile tıklayın. Ekrana aģağıdaki pencere gelir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 210

96 Burada aģağıdaki gibi Profil Operasyonu olarak Katıyı Kes i seçiniz. Dikkat edilecek diğer bir husus da, bu örnekte profil kesilecek katının tam ortasında olduğu için Her iki yönde parametresini açmak gerekir, aksi halde profil çekme yön oku hangi yönde ise katının o taraftaki kısmı otomatik olarak kesilecektir. Her iki yönde parametresi açılırsa katının tamamı kesilir. Yukarıdaki parametreleri aynen girip, TAMAM a basınız. MasterCAM size kesilecek hedef katıyı seçiniz diye bir yanıt verecektir. Lütfen, Mouse ile üstteki kesilecek katıyı gösteriniz. Kesilecek katıyı gösterir göstermez MasterCAM bu KATI Modeli otomatik olarak profile uygun olarak KESECEKTĠR. AĢağıdaki Ģekilde katı model görülecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 211

97 ġekil : EXTRUDE PROFĠL ÇEK ile KESĠLMĠġ Katı Model 5.4. YUVARLATMA METODU ĠLE KATININ KENARLARINI YUVARLATMA RADYÜS OLUġTURMA (FILLET) METODU : SOLID-KATI tasarımlarda önceden oluģturulan katı bir modelin sonradan tüm köģe ve kenarlarına, herhangi bir köģesine veya kenarına veya yüzeyine radyüs atmak (yuvarlatmak) için kullanılan bir komuttur. Tasarım aģamasında kullanıcıya büyük kolaylık ve hızlı tasarım imkânı sağlayan bir metottur. Lütfen aģağıdaki örneği aynen uygulayarak bu komutun kullanımını öğreniniz. 1. Adım: Daha önceki iģlemlerde oluģturduğunuz katı modeli ekrana getirin veya aģağıda Ģekildeki gibi yeniden katı modelleri oluģturunuz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 212

98 P1 ġekil : YUVARLATMA (FILLET) için Katı Model. 2. Adım : YUVARLATMA (FILLET) Tipi Model OluĢturmak. Üst Menüden; Solids_Katı > Radyüs > Katı Radyüs ( ) (Fillet) komutunu seçiniz. Ekrana radyüs için eleman seçimi ile ilgili mesajı gelir. Bunun için, Ribbon Bar bölümünde aģağıdaki menü ekrana gelir. Bu menü sizlere önceden oluģturduğunuz katıyı seçerken yuvarlatma operasyonunda katının sadece kullanacağınız kısmı tanımlama imkânı sağlar. Bunun için 3 değiģik seçenek vardır. 1. Katının kenarları seçme (Kenarlar) : Bu seçenek katının herhangi bir kenarını Mouse ile tıklayıp iģaretleme imkânı sağlar. Katının iģaretlenen kenarı mavi renge dönüģür, böylece yuvarlatma yapılacak kenar (mavi olanlar) tanımlanmıģ olur. Bu komut daha ziyade DEĞĠġKEN (VARIABLE) radyüsler oluģtururken kullanılır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 213

99 2. Katının yüzeyleri seçme (Yüzeyler) : Bu seçenek ile katının yanal yüzeyleri seçme imkânı vardır. Sadece seçilen yüzeylere radyüs (fillet)- yuvarlatma yapma imkânı vardır. 3. Katının bütününü (tümü) seçme (Solids-Katı) : Katının tamamına yuvarlatma-radyüs atma imkânı verir. ġekil de görüldüğü gibi P1 katı model yüzeyini Mouse ile tıklayınız. Seçimi tamamladıktan sonra Enter e basınız ya da Seçim Sonu ( ) ikonunu tıklayınız. AĢağıdaki menü otomatik olarak ekranda belirecektir. Yuvarlatma-Radyüs parametrelerini, yukarıdaki olduğu gibi girip ( ) TAMAM a basınız. Katı model üzerinde YUVARLATMA RADYÜSÜ aģağıdaki gibi otomatik olarak oluģur. ġekil : YUVARLATMA (FILLET) yapılmıģ Katı Model. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 214

100 5.5. KATI MODELLEMEDEKĠ EKLE / ÇIKAR (BOOLEAN) OPERASYONLARI : SOLID-KATI tasarımlarda ekranda birden fazla KATI model oluģturulduğu zaman, EKLE/ÇIKAR (BOOLEAN) fonksiyonları, ekrandaki mevcut iki veya daha fazla katıların kombinasyonlarını kullanarak yeni bir katı oluģturmanızı sağlar. Katı (Solids) menüsünden, Ekle/Çıkar (Boolean) bölümü aģağıdaki gibi değiģik tipte ekle/çıkar fonksiyonlarını içerir. Ekle/çıkar operasyonları için ilk seçilen Katı (Solid), HEDEF katı olarak adlandırılır. Ġkinci seçilen katı ise, ilk katıya kendi Ģeklini vereceği için TAKIM katı olarak adlandırılır. Takım katıları (ikinci ve sonrası seçilen katılar) ne kadar fazla kullanılırsa kullansın EKLE/ÇIKAR Operasyonlarının sonucunda daima tek bir KATI oluģur. Not: Birbirine bağlı (temas etmeyen) katıları ekle/çıkar operasyonları yapılamaz, sistem operasyon hatası verir. Ekle/Çıkar operasyonlarında değiģiklik yapmak ya da operasyonu iptal etmek için yine Operasyon Yöneticisi kullanılmalıdır EKLE / ÇIKAR (BOOLEAN) OPERASYONLARININ ADIMLARI : Tasarım aģamasında kullanıcıya büyük kolaylık ve hızlı tasarım imkânı sağlayan bir metot olan EKLE/ÇIKAR kombinasyonlarını kullanarak mevcut katılardan yeni bir katı oluģturmak için, aģağıdaki adımlar takip edilmelidir. 1. Üst Menüden; Solids_Katı menüsü içerisinde hangi tip ekle/çıkar operasyonunun kullanılacağı gösterilmelidir: o o o 2. Bir hedef katı seçiniz. Katıları birbirine eklemek için, Ekle (Add) yi seçiniz. Bir katıdan diğer katıyı çıkarmak için, Çıkar (Remove) ı seçiniz. Katı modeller arasında ortak alanları-bölgeleri bulmak için, Ortak kısım (Common) ı seçiniz. 3. Bir veya birden fazla takım katılar seçiniz, sonra Ekle/Çıkar operasyonunu gerçekleģtirmek için Enter e basınız veya Seçim Sonu nu ( ) tıklayınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 215

101 EKLE/ÇIKAR (BOOLEAN) OPERASYONU ĠÇĠN ÖRNEK: Yukarıdaki örneğe devam ediniz. Ekle/çıkar operasyonları için aģağıdaki adımları sırasıyla takip edip uygulayınız. 1. Adım: Daha önceki iģlemlerde oluģturduğunuz katı modeli ekrana getirin veya aģağıda Ģekildeki gibi yeniden katı modelleri oluģturunuz. P2 P1 ġekil : EKLE/ÇIKAR Operasyonu için Katı Model. 2.Adım : Ekle / Çıkar Operasyonunu GerçekleĢtirmek. Üst Menüden; Solids_Katı > Ekle_Çıkar Ekle (Ad) ( Hedef Katıyı (Solids) tanımlayınız: ) komutunu seçiniz. Ekrana HEDEF katıyı seçme ile ilgili mesaj gelir. Ribbon Bar da ( ) seçerek hedef katıyı (P1) belirtiniz. ikonları belirir. Buradan Tüm katı ikonunu Sonra TAKIM katıyı belirtmek için eklenecek diğer katıyı (P2) seçip Enter e basınız veya Seçim Sonu nu ( ) tıklayınız. Böylece iki katının birleģtirilmesi ile tek bir katı oluģturulmuģ oldu. Katılarda Çıkarma ( ) ve Ortak ( ) iģlemleri için de aynı sıra izlenerek aģağıdaki Ģekiller elde edilir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 216

102 a) Ekle / Çıkar Ekle b) Ekle / Çıkar Ortak c1) Ekle / Çıkar Çıkar, Hedef P2 iken c2) Ekle / Çıkar Çıkar, Hedef P1 iken 5.6. KABUK / MAL PAYI (SHELL) OLUġTURMAK : Kabuk/mal payı fonksiyonu isteğe bağlı olarak seçilmiģ katı yüzeyin içini boģ (oyuk) bırakmanızı sağlar. Kalan kısım tanımlanmıģ olan belirli bir kalınlıkta malzemeye sahip KATI bir MODEL olarak oluģturulmuģtur. Eğer, katının belirli bir yüzeyi yerine tüm katı model seçilirse bu durumda bu seçilen katı modelin içi boģaltılır. Görebilmeniz için bir kesit almanız gerekir. Kabuk / mal payı (Shell) fonksiyonu, tasarımda erkek modelden diģi model elde etmek ve bunların kalıp iģleme programlarını daha kolay yapabilmek için kullanılır. Yukarıdaki örneğe devam ediniz. Kabuk / Mal payı operasyonları için aģağıdaki adımları sırasıyla takip edip uygulayınız. 1. Adım : Daha önceki iģlemlerde oluģturduğunuz katı modeli ekrana getirin veya aģağıda Ģekildeki gibi yeniden katı modelleri oluģturunuz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 217

103 Not: Burada, birden fazla katı ile oluģturulmuģ katıların tamamına kabuk / mal payı yapmak için her bir katı birbirine eklenmiģ olmalıdır. P1 ġekil : KABUK/MALPAYI Operasyonu için Katı Model. 2. Adım : KABUK / MAL PAYI (SHELL) Tipi Model OluĢturmak. Üst Menüden; Solids_Katı > Katı Kabuk mal payı (Shell) ( ) komutunu seçiniz. BoĢaltılacak kısmı tanımlayınız : Kabuk / mal payı (Shell) komutuna girince yukarıdaki Ģekilde sadece ekranın sağ kısmındaki yüzeyi) tıklayınız. ikonuna (Katı Katı modelin boģaltılacak yani, açık bırakılacak yüzeyini (tarafını) tanımlamak için yukarıdaki Ģekilde (ġekil ) görüldüğü gibi P1 katı model yüzeyini Mouse ile tıklayınız. BoĢaltılacak yüzeyleri (tarafları) Mouse ile tanıttıktan sonra Enter e basınız veya Seçim Sonu nu ( belirecektir. ) tıklayınız. AĢağıdaki menü ekranda Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 218

104 Buradaki parametreleri açıklayalım: Ġsim: Operasyona isim verilir. Ġnce duvar oluģturma yönü: 3 farklı Ģekilde olur. Ġçeriye: Profile göre iç kısma kalınlık vermeyi sağlar. DıĢarıya: Profile göre dıģ kısma kalınlık vermeyi sağlar. Ġkisi de: Profilin her iki yönüne de kalınlık vermemizi sağlar. Katı için duvar kalınlık: Burada kalınlık miktarı mm. cinsinden verilir. Yukarıdaki menüyü aynen doldurup TAMAM a ( ) basınca, KATI MODEL aģağıdaki gibi ĠÇĠ BOġALTILMIġ olarak otomatik olarak oluģur. ġekil : KABUK/MALPAYI oluģturulmuģ yeni Katı Model. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 219

105 5.7. SÜPÜRME METODU ĠLE KATI-SOLID OLUġTURMA (SWEEP) : SOLID-KATI tasarımlarda diğer bir metot herhangi bir kapalı profili, bir profil-kontur boyunca süpürerek KATI oluģturma metodudur. Bu metotta, herhangi bir profil boyunca süpürülecek bir kapalı kesit profili tanımlamak gerekir. Ayrıca, bu profili süpürülecek ikinci bir profil-kontur tanıtılır. Böylece katı model, süpürülecek profil boyunca süpürülen profil kesitinde bir Ģekil alarak otomatik oluģur. Bu komut ile ayrıca ekranda mevcut olan bir katı modeli yine aynı süpürme prosedürünü uygulayarak süpürülen kesit Ģeklinde KESEBĠLĠRSĠNĠZ. Tasarım aģamasında kullanıcıya büyük kolaylık ve hızlı tasarım imkanı sağlayan bir metottur. Lütfen aģağıdaki örneği aynen uygulayarak bu komutun kullanımını öğreniniz. ÖRNEK 1 : SÜPÜRME (SWEEP) tipi katı oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. 1. Adım : Dosyayı ekrana getirmek. Dosya (File) Aç (Open) Süpür1.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P1 P2 ġekil SÜPÜRME (SWEEP) Tipi Katı için Tel Çerçeve Çizim. 2. Adım. SÜPÜRME (SWEEP) tipi KATI Model OluĢturmak. Üst Menüden; Solids_Katı > Katı Süpürme ( ) komutunu seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 220

106 mesajı ekrana gelir. 3. Adım : Konturları (profilleri) tanımlayınız : Zincir i (Chain) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi süpürülecek profili (konturu) göstermek için P1 noktasına Mouse ile tıklayınız, sonra (OK) e Mouse ile tıklayın. Ekrana noktasını seçiniz ve pencere gelecektir. mesajı gelir. Süpürülecek yolu seçmek için P2 (OK) e Mouse ile tıklayın. Ekrana aģağıdaki Burada oluģturulacak katıya isim verilebilir. (OK) e Mouse ile tıklayınız. Bu katı, baģlangıç değer olarak Süpürerek adı altında Operasyon Yöneticisine kaydedilir. Süpürme Metodu kullanılarak oluģturulan katı Ģekil aģağıdadır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 221

107 ġekil SÜPÜRME (SWEEP) tipi Katı Model. Örnek 2: Süpürerek Katı Kesme Komutu kullanarak Katı oluģturma. 1. Adım : Katı Silindir oluģturma. Yeni bir sayfa açınız. Dosya > Yeni OluĢtur > Primitives > Silindir OluĢtur ( ) komutunu seçiniz. Ekrana gelen aģağıdaki pencereden 15 mm çapında 20 mm yüksekliğinde merkez nokta orijin seçilerek katı bir silindir oluģturunuz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 222

108 Not: Ekranda katıyı boyamak için klavyeden Alt + S tuģlarına ya da boyama ikonuna ( ) basınız. ġekil Süpürerek Katı Kesme için katı silindir Ģekil. 2. Adım : Helis Ģekli oluģturma oluģturma. OluĢtur > Helis OluĢtur ( ) komutuna giriniz. AĢağıdaki pencerede belirtilen değerleri girerek merkezi orijinde Z yüksekliği -3 mm. de olan bir helis oluģturunuz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 223

109 Üstten görünüģe ( ) ayarlayıp Üstten çalıģınız ( ). Ekranın alt kısmında bulunan segmesini 2D ye getiriniz. Böylece sadece çalıģtığınız görüģte derinliği dikkate almadan seçim yapılabilecektir. Yine ekranın altında derinlik kısmına -3 yazıp klavyeden Enter e basınız. ( ) ġimdi merkez orijin noktasını ekrandan seçiniz. Mastercam Helis i aģağıdaki Ģekilde gösterildiği gibi -3 mm. de oluģturacaktır. ġekil Önden görünüģte ( ) ve Tel kafes ( ) halinde oluģturulan Helis. 3. Adım: Helisin uç noktasına 3 mm. lik daire oluģturma. Ġzometrik görünüģe ( ) geçiniz. Ekranın alt kısmında bulunan segmesini 3D ye getiriniz. Böylece 3 boyutta istenilen yeri seçme imkanı elde edilir. OluĢtur > Yay > Daire oluģtur merkez nokta ( ) komutunu kullanarak aģağıdaki Ģekilde gösterildiği gibi helisin uç kısmında merkezi olacak Ģekilde 3 mm. lik daireyi oluģturunuz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 224

110 P2 P1 ġekil Helisin ucuna daire oluģturma ve katı süpürme için zincir seçimi. 4. Adım : Katı Süpürme komutu ile Keserek Katı oluģturma: Üst Menüden; Solids_Katı > Katı Süpürme ( ) komutunu seçiniz. mesajı ekrana gelir. 5. Adım : Konturları (profilleri) tanımlayınız : Zincir i (Chain) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi süpürülecek profili (daire) göstermek için P1 noktasına Mouse ile tıklayınız, sonra (OK) e Mouse ile tıklayın. Ekrana mesajı gelir. Süpürülecek yolu seçmek için P2 noktasını seçiniz ve (OK) e Mouse ile tıklayın. Ekrana gelen pencerede Katıyı kes (çıkar) seçeneğini iģaretleyip Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 225

111 Mastercam istenen Ģekli aģağıdaki gibi oluģturacaktır. ġekil Katı süpürme komutunu kullanarak bir katıyı keserek Ģekil verme. Eğer ekranda sadece katı görünüģü elde etmek istenirse Ekran menüsünden ikonu seçilerek ekranda kalmasını istediğimiz katıyı seçeriz. Böylece diğer elemanları gizlemiģ oluruz. ġekil Elde edilen son Ģekil. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 226

112 5.8. YUMUġAK KESĠT METODU ĠLE KATI-SOLID OLUġTURMA (LOFT) : YUMUġAK KESĠT tipi katı model fonksiyonu ile istenildiği kadar KAPALI kesit tanıtılarak bu kesitlerden geçen bir KATI Model oluģturulur. Ayrıca, bu komut ile ekranda mevcut olan bir katı modeli kesebilir veya bu katı modele seçilen kesitlere bağlı olarak yeni bir erkek katı model eklenebilir. Tasarım aģamasında kullanıcıya büyük kolaylık ve hızlı tasarım imkanı sağlayan bir metottur. Lütfen aģağıdaki örneği aynen uygulayarak bu komutun kullanımını öğreniniz. ÖRNEK 1 : YUMUġAK KESĠT (LOFT) tipi katı oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. Adım 1. Dosyayı ekrana getirmek Dosya (File) Aç (Open) Y.kesit.MCX i seçince Tel Çerçeve model aģağıdaki gibi görülecektir. P3 P2 P1 ġekil : YumuĢak Kesit ile katı oluģturmak için örnek çizim. Adım 2. YumuĢak Kesit ile (LOFT) tipi KATI Model OluĢturmak. Bunun için aģağıdaki komutları sıra ile takip ederek uygulayınız. Solids_Katı (Solids) > Katı YumuĢak kesit ile (Loft ) komutunu seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 227

113 Adım 3. Konturları (profilleri) tanımlayınız : Ekrana YumuĢak kesit ile ilgili kontur tanımlamak için mesajı gelir. Çıkan pencerede Zincir i (Chain) seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi 1. kontur için P1, 2. kontur için P2, 3. kontur için P3 noktasına Mouse ile tıklayınız, sonra Ekrana aģağıdaki pencere gelecektir. (OK) e Mouse ile tıklayınız. Pencereye onay verilerek aģağıdaki katı Ģekil oluģturulur. ġekil : YumuĢak Kesit ile oluģturulmuģ katı. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 228

114 ÖRNEK 2 : KESKĠN KESĠT (RULED) tipi katı oluģturmak için Operasyon yöneticisinde Katılar_Solids bölümünü seçiniz. Operasyon yöneticisinde Katı bölümünde ikonuna basarak Parametre kısmını açınız. Burada Keskin kenarlı oluģtur seçeneği aktif edilip onaya basılır. Operasyon Yöneticisinde Regen All a basılarak Katı oluģturulur. ġekil : Keskin Kesit ile oluģturulmuģ katı. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 229

115 ĠNCE DUVARLI KATI-SOLID OLUġTURMA (PROFĠL ÇEK Metodu ile): SOLID-KATI tasarımında, PROFĠL ÇEK, DÖNÜRME Tipi KATI (SOLĠD) Model oluģturma metotlarının alt menüsünde bulunan bir fonksiyon da ĠNCE DUVARLI KATI-SOLID Model oluģturmadır. Profil çek (Extrude), Döndürme (Revolve) tipi KATI oluģturma metotları ile aynı anda kullanılır. Tasarım aģamasında kullanıcıya büyük kolaylık ve hızlı tasarım imkanı sağlayan bir metottur. Lütfen aģağıdaki örneği aynen uygulayarak bu komutun kullanımını öğreniniz. ÖRNEK 1 : PROFĠL ÇEK (EXTRUDE) tipi katı oluģturma metodunda aynı anda ĠNCE DUVARLI KATI oluģturmak için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. Adım 1. Dosyayı ekrana getirmek Dosya (File) Aç (Open) INCE KENAR-BUDAMA.MCX i seçiniz ya da benzer bir dikdörtgen çiziniz. P1 ġekil Extrude Profil Çekerek Ġnce duvar yöntemi için Dikdörtgen seçimi. Adım 2. Ġnce Duvarlı Katı OluĢturmak. Solids_Katı (Solids) > Katı Profil Çekerek ( Adım 3. Konturları (profilleri) tanımlayınız : ) komutunu seçiniz. Ekrana Katı Profil Çekerek komutu ile ilgili kontur tanımlamak için zincir seçme mesajı gelir. Çıkan pencerede Zincir i (Chain) P1 noktasına Mouse ile tıklayınız, sonra Enter e ya da seçip yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi Ekrana gelen pencerede aģağıda gösterildiği gibi değiģiklikleri yapınız. (OK) e basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 230

116 50 mm. uzunluğunda ve profilden içeriye doğru 3 mm. kalınlıkta bir katı oluģturunuz. Yukarıdaki parametreleri aynen girip TAMAM a ( ) basınız. MasterCAM tarafından aģağıdaki KATI Model otomatik olarak oluģturulacaktır. ġekil Extrude Profil Çekerek Ġnce duvarlı katı oluģturma. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 231

117 ĠNCE DUVAR PARAMETRELERĠ : PROFĠL ÇEKME VE DÖNDÜRME ile modelleme teknikleri menülerinin altında bulunan ĠNCE DUVAR Menüsü aģağıdaki görünümde olup buradaki komutlar da aģağıdaki Ģekilde açıklanmıģtır. Katı için duvar/kalınlık : Bu komutun önündeki kutucuk aktif olduğu zaman, Katı modelde ince duvar oluģturmak mümkün olur. Aksi halde ince duvarlı katı model oluģturulamaz. Ġçe doğru duvar : Bu komut ile ince duvar yönünün seçilen profilden ĠÇERĠYE doğru olması sağlanır. DıĢa doğru duvar : Bu komut ile ince duvar yönünün seçilen profilden DIġARIYA doğru olması sağlanır. Her iki yönde duvar : Bu komut ile ince duvar yönünün seçilen profile göre hem DIġARIYA hem de ĠÇERĠYE doğru olması sağlanır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 232

118 Ġçeri kalın. miktarı : Bu komut satırı, ince duvarın içeriye doğru olan yönde kaç mm kalınlığında olacağını belirtmek için kullanılır. DıĢarı kalın. miktarı : Bu komut satırı, ince duvarın dıģarıya doğru olan yönde kaç mm kalınlığında olacağını belirtmek için kullanılır. ÇıkıĢ açısı uçları : Bu komut, eğer profil çekmede açı kullanılmıģ ise, bu açının zincir metodu ile seçilen açık profilin uçlarında da aktif olmasını sağlar KATI BUDAMA Mastercam de bir katı, belirtilen bir düzleme, bir yüzeye veya kalınlığı olmayan bir katıya (Tabaka) göre budanabilir. Böylece standart katı oluģturma yöntemleriyle elde edilmesi zor Ģekiller bu yöntemle daha kolay oluģturulabilir Düzlemle Katı Budama ÖRNEK : Katı Budama yöntemi için Ġnce Duvarlı Katı oluģturma örneğine devam ediniz. Adım 1. Katı Budama komutu için, Solids_Katı (Solids) > Katı Buda ( ) seçiniz. AĢağıdaki menü ekrana gelecektir. Burada Düzlemi seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 233

119 Adım 2. Budama yapılacak Düzlemi seçiniz ya da tanımlayınız : Ekrana Katı Budama için Düzlem seçim penceresi gelir. X yönünde değer girilerek Düzlem oluşturma. Y yönünde değer girilerek Düzlem oluşturma. Z yönünde değer girilerek Düzlem oluşturma. Çizgi seçerek Düzlem oluşturma. 3 nokta seçerek Düzlem oluşturma. Eleman seçimi ile Düzlem oluşturma. Yüzey normali seçerek Düzlem oluşturma. İsimlendirilmiş Görünüşten seçerek Düzlem oluşturma. Düzlem yönünü değiştirme. Çıkan pencerede X kutucuğuna 15 mm. yazıp Enter e ya da (OK) e basarak X yönünde Düzlemi oluģturunuz. Burada Kenarları ters çevir seçeneği, Düzlem normal yönünü değiģtirir. Bu yön, budama sonrası kalacak katıyı belirler. ġekil Düzlem yön seçimi ve oluģturulan katı. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 234

120 Yüzeyle Katı Budama ÖRNEK : Katı Budama yöntemi için Ġnce Duvarlı Katı oluģturma örneğine devam ediniz. Adım 1. Katı Budama komutu için, Solids_Katı (Solids) > Katı Buda ( ) seçiniz. AĢağıdaki menü ekrana gelecektir. Burada Yüzeyi seçiniz. Adım 2. Katmandan Yüzeyi çağırma. Bunun için Ekranın alt orta kısmındaki Level (Katman) seçeneğini Mouse birinci tuģuyla tıklayınız. Ekrana gelen Katman Yöneticisi penceresinde Yüzey ismindeki katmanı Mouse birinci tuģu ile iģaretli yerden tıklayarak aktif ediniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 235

121 Onay ( ) verdikten sonra aģağıdaki elemanlar ekrana gelir. ġekil Budama için Yüzey seçimi. Onay ( ) verdikten sonra budama gerçekleģir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 236

122 Yüzeye ait katmanı görünmez hala getirmek için yine Level seçeneğini tıklayıp tik iģaretini seçerek iptal edilir. Budama sonrasında aģağıdaki Ģekil elde edilir. ġekil Budama sonrası Ģekil Katı Yöneticisi nde Bastır Komutu. Budama operasyonlarında Katı Yöneticisi ndeki Bastır komutu farklı Ģekillerde katı elde etmeyi sağlar. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 237

123 1. Katılar_Solid: Üst Menüdeki Katı menüsü komutlarına ulaģılır. 2. Sil: Seçilen katıyı siler. 3. Bastır: Seçilen operasyonu iptal ederek katıya uygun yeni birleģtirmeler yapar. 4. Belirt: Seçilen operasyonu ekranda belirtir. 5. Yeniden adlandır: Operasyonun ismi değiģtirilir. 6. Regen Solid: Katıyı yeniler. 7. Regen All Solid: Bütün katıları yeniler. 8. Tümünü geniģlet: Operasyon ağacının bütün kademelerini açar. 9. Tümünü daralt: Operasyon ağacının bütün kademelerini kapatır. 10. Otomatik Belirt: Operasyonlar seçildiğinde operasyonları ekranda katı üzerinde otomatik gösterir. 11. Geometri Düzelt: Operasyonun geometrisini tekrar seçer. 12. BudanmıĢ Katıları Yeniden OluĢtur: BudanmıĢ katılarda sorun varsa tekrar oluģturur. Operasyon Yöneticisi nde ilk budama iģlemi üzerinde Mouse sağ tuģ yapılarak Bastır seçeneğini iģaretleyiniz. Bundan sonra Operasyon Yöneticisi ve ekrandaki katı model aģağıda Ģekildeki gibi olur. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 238

124 ġekil Bastır komutu sonrası elde edilen katı AÇILI KATI YÜZEYLER OLUġTURMA - KATI DRAFT YÜZLER Mastercam de Açılı Katı Yüzeyler OluĢturma komutu (Draft Solid Face), bir yüzeyi açı ve yön tanımlayarak baģka bir yüzey, kenar veya düzleme göre yeni bir katı oluģturmaya yarar. Bir katı yüze bu komut uygulandığında özellikle kalıp modellemede yararlı olan açılı duvarlar oluģturulur. Açılı duvar oluģturulacak katının Mastercam de oluģturulması gereği yoktur. DıĢarıdan Cad sistemlerinde oluģturulmuģ katının yüzeylerine de uygulanabilir. 1. Yüzeyle Açı 2. Düzlemle Açı 3. Kenarla Açı Açılı katı yüzey oluģturmak için 4 yöntem vardır: 4. Bir yüzeye göre açı ÖRNEK : Açılı Katı Yüzeyler oluģturmak için yeni bir sayfa açıp bir dikdörtgen katı kütük oluģturunuz. Adım 1. Yeni bir Mastercam sayfası açma ve dikdörtgen katı kütük oluģturma. Dosya > Yeni (New) ( ) seçiniz. OluĢtur > Primitives > Kütük_Blok OluĢtur seçiniz. 200, 100, 50 boyutlarında katı kütük oluģturmak için ekrana gelen pencereyi aģağıdaki gibi doldurunuz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 239

125 Burada oluģturulacak kütüğün baz noktası için merkez koordinat noktasını seçiniz. Kütüğün merkezinde oluģturması için burada Uzatma ( tutma pozisyonunu orta nokta olarak belirleyiniz. ) ikonuna basıp Tamam a basılınca aģağıdaki Ģekil oluģturulur. ġekil Dikdörtgen katı kütük oluģturma. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 240

126 Adım 2. Açılı Duvar OluĢturmak için, Solids_Katı > Draft Katı Yüzler ( ) seçiniz. Katı yüzeyinden açı oluģturulacak yüzeyi aģağıda gösterildiği gibi P1 noktasından seçip Enter e basarak onay veriniz. Not: Katı Yüzey seçiminde sadece Yüzey seçimi ( ) aktif olmalıdır. P1 P2 ġekil Açılı Katı Yüzey oluģturmak için yüz seçimi. Ekrana bu iģlem için uygun üç yöntem içeren ve açı değerini girdiğimiz pencere gelir. Yüzeye göre 15 derece açı vermek için aģağıdaki gibi seçeneği iģaretleyiniz ve Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 241

127 ġimdi, katı üzerinden hangi yüzeye göre açı verileceğini belirlemek için katı yüzeyi P2 ile gösterilen yerden seçiniz. ġekil Açılı katı yüz oluģturulmada referans yüz ve açı yönü. Seçim sonrasında yukarıdaki gibi yön seçimi penceresine onay verilerek açılı katı yüzey oluģturulur. ġekil Yüzeye göre Açılı katı yüzey oluģturma ve önden Adım 3. Kenara göre Açılı katı yüz oluģturmak için, görünüģü. Solids_Katı > Draft Katı Yüzler ( ) seçiniz. Katı yüzeyinden açı oluģturulacak yüzeyi aģağıda gösterildiği gibi P1 noktasından seçip Enter e basarak onay veriniz. Not: Katı Yüzey seçiminde sadece Yüzey seçimi ( ) aktif olmalıdır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 242

128 P3 P2 P1 ġekil Kenarla Açılı Katı Yüzey oluģturmak için yüz ve kenar seçimi. Ekrana bu iģlem için uygun üç yöntem içeren ve açı değerini girdiğimiz pencere gelir. Kenara göre 10 derece açı vermek için aģağıdaki gibi seçeneği iģaretleyiniz ve Tamam a basınız. Açıyı oluģturacak Referans Kenarı belirlemek için P2 noktasından kenarı seçip Enter e basınız. Not: Katı Kenar seçiminde sadece Kenar seçimi ( ) aktif olmalıdır. Açı yönünü belirlemek için de Katı üst yüzeyini P3 noktasından seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 243

129 ġekil Açılı katı yüz oluģturulmada referans yüz ve açı yönü. Seçim sonrasında yukarıdaki gibi yön seçimi penceresine onay verilerek açılı katı yüzey oluģturulur. ġekil Kenara göre Açılı katı yüzey oluģturma ve sağdan görünüģü. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 244

130 5.12. KATI MODELE PAH KIRMA Daha önceden oluģturulmuģ bir veya birden fazla katı modelin tümüne, katı yüzeylerine veya kenarlarına pah kırmak için kullanılan komuttur. Teknik resim üzerinden pah kırma seçeneklerindeki gibi katıya 3 farklı Ģekilde pah kırılabilinir. - EĢit bir mesafeye göre, - Ġki farklı mesafeye göre, - Bir mesafe ve açı belirterek pah oluģturulabilinir. Katı üzerinden seçim ise Katı Radyüs oluģturmadakinin aynısıdır. Tasarım aģamasında kullanıcıya büyük kolaylık ve hızlı tasarım imkanı sağlayan bu metodu aģağıdaki örneği uygulayarak kullanımını öğreniniz. ÖRNEK 1 : PAH KIRMAK (CHAMFER) için lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. Adım 1. Açılı Katı Yüzeyler oluģturma örneğine devam ediniz ya da benzer bir katı oluģturunuz. Solids_Katı > Pah > Solid_Katı Bir Mesafeli Pah komutunu seçiniz. Katı üzerinden bütün kenarlara pah kırmak için bütün katıyı seçip Enter e basınız. Not: Tüm Katı seçiminde sadece Katı seçimi ( ) aktif olmalıdır. Ekrana gelen Pah parametreleri penceresinden istenilen değer girilip Tamam a basılır. Mastercam pahı aģağıda Ģekildeki gibi oluģturacaktır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 245

131 ġekil Katı Pah oluģturma KATI YÜZLERĠ ÇIKARTMA Mastercam de Katıların bir yüzünü çıkartma (silme) fonksiyonu, açık bir katı ya da saç parça elde etmek için kullanılır. Ayrıca, bu komut problemli katıların uzaklaģtırılmasında ya da yeni tarz konstrüksiyonlar elde etmek için de kullanılır. Katı modellemede yardımcı özelliği olan bu komutu aģağıdaki örnekle uygulayınız. ÖRNEK 1 : Katı Yüzleri Çıkartma örneği için (Remove Solid Faces) lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. Adım 1. Açılı Katı Yüzeyler oluģturma örneğine devam ediniz ya da benzer bir katı oluģturunuz. Solids_Katı > Katı Yüzeyleri Çıkart ( ) komutunu seçiniz. Katı üzerinden çıkarılmasını istenilen yüzeyi ġekil de gösterildiği gibi P1 noktasından seçiniz ve Enter e basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 246

132 P1 ġekil Katının çıkarılacak yüzeyinin seçimi. Ekrana gelen pencerede bu katıyla ilgili iģlem gerçekleģtikten sonra önceki katının ekranda kalması, arka plana atılması, silinmesi veya baģka bir katmana atılması ile ilgili seçim yapılır. Koru: Önceki katı ekranda operasyon ağacı ile birlikte kalır. İki katı iç içedir. Sakla: Önceki katı arka planda saklanır. Operasyon ağacı kalır. Sil: Önceki katı operasyon ağacı ile birlikte silinir. Sakla seçeneği iģaretlenip Tamam a basınız. OluĢturulacak açık sınırlarda kenar çizgisi oluģturmak için gelen uyarıya Evet (Yes) iģaretlenir ve bu çizginin renk seçimi yapılır. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 247

133 ġekil Katı Yüzeyi Çıkarma iģleminden sonra kalan açık katı saç. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 248

134 5.14. KATIYA KALINLIK VERME Mastercam in katıya kalınlık verme komutu, sadece açık kalınlığı olmayan (saç) katı modellere kalınlık eklemek için uygulanan çok kullanıģlı ve esnek bir fonksiyonudur. ÖRNEK 1 : Katıya Kalınlık Verme örneği için (Solid Thickness) lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. Adım 1. Katı Yüzeyi Çıkarma örneğine devam ediniz ya da benzer bir katı oluģturunuz. Solids_Katı > Katıya Kalınlık ( ) komutunu seçiniz. Ekrana direkt pencere gelecektir. Buradan kalınlık miktarını girip bu kalınlığın yönünü belirleyiniz. Tamam ı ( ) seçtiğinizde oluģturulacak katının yönü belirlenir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 249

135 ġekil Katıya kalınlık verme YÜZEYLERDEN KATI OLUġTURMA Mastercam de Katı model oluģturmanın bir diğer yolu da Yüzeylerin esnekliğinden faydalanarak oluģturulmuģ modellerin direkt Katı modele dönüģtürülmesidir. Yüzey ve katılar arasındaki bu kolay geçiģ sayesinde, kullanıcı daha kolay ve esnek çalıģma imkanı bulur. Ayrıca, bu komut için yüzeylerin Mastercam de oluģturma Ģartı da yoktur. DıĢarıdan diğer CAD sistemlerinden de gelen dosyalara uygulanabilir. Katı modellemede bu komutu aģağıdaki örnekle uygulayınız. ÖRNEK 1 : Yüzeylerden Katı Model OluĢturma örneği için (From Surfaces) lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. Adım 1. Dosyayı ekrana getirmek için, Dosya > Aç komutunu seçiniz. McxKitap klasörü içerisindeki Yüzey2Katı.MCX dosyasını seçip Tamam tuģuna basınız.. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 250

136 ikonlarından ya da (Alt + S) e basılırsa, model boyanmıģ olarak görülür. Adım 2. Analiz komutu ile modelin özelliklerini görme, Analiz > Eleman Özellikleri Analizi komutunu seçiniz. Ekrandaki bütün elemanları seçmek için klavyeden Alt + A ya da Tüm yüzeyleri seçmek için ise Tüm yüzeyleri seç ( ) ikonuna basınız ve Enter e basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 251

137 Ekrana gelen pencerede modelin NURBS Yüzey olduğu görülür. Adım 3. Yüzeylerden Katı Model oluģturmak için, Solids_Katı > Yüzeylerden Katı ( Ekrana aģağıdaki pencere gelir., From Surfaces) komutunu seçiniz. Tüm görünür yüzeyleri kullan: Ekrandaki tüm yüzeyleri katıya çevirir. Kenar Toleransı: Katı oluşturmadaki tolerans miktarı belirlenir. Koru: Önceki katı ekranda operasyon ağacı ile birlikte kalır. İki katı iç içedir. Sakla: Önceki katı arka planda saklanır. Operasyon ağacı kalır. Sil: Önceki katı operasyon ağacı ile birlikte silinir. Tamam a basılınca Mastercam otomatik olarak ekrandaki yüzeyleri Katıya çevirir KATI ÖZELLĠKLERĠNĠ BULMA Mastercam, katı modelin özelliklerini Mastercam de oluģturulsun oluģturulmasın otomatik bulmaya yarayan Katı Özelliklerini Bulma komutuna sahiptir. Bu çok kullanıģlı fonksiyon ile katı modelin radyüs ve deliklerini buldurup eğer operasyon ağacı yoksa oluģturabilir. Böylece, bu radyüs ve deliklerde değiģiklik yapma imkanı sağlar. ÖRNEK 1 : Katı Özellikleri Bulma örneği için (Find Features) lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. Adım 1. Yüzeylerden Katı OluĢturma örneğine devam ediniz. Solids_Katı > Katı Özelliklerini Bul ( ) komutunu seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 252

138 Ekrana direkt aģağıdaki pencere gelir. Adım 2. Özellikleri bulunması istenilen radyüs ya da Delik seçeneği seçiniz. Radyüsler: Katıdaki radyüsleri buldurmak için seçilir. Delikler: Katıdaki delikleri buldurmak için seçilir. Operasyon oluştur: Özellikleri bulunan elemanları operasyon ağacına ekler. Elemanları yenile: Özellikleri bulunan elemanları sadece yeniler. Minimum Radyüs: Özellikleri bulunacak elemanın min. Radyüsü girilir. Maximum Radyüs: Özellikleri bulunacak elemanın maksimum Radyüsü girilir. Kör Delikleri de hesapla: Delik seçiminde Kör delikleri de hesaba katar. Yukarıdaki gibi 10 mm. ye kadar olan radyüsleri katıda buldurmak için parametreleri bu Ģekilde ayarlayıp Tamam tuģuna basınız. Gelen uyarıda Mastercam verilen özelliklere uyan 37 adet radyüs bulduğunu belirtir. Tamam tuģuna basıldığında Operasyon Ağacı aģağıdaki gibi olur. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 253

139 ġekil Katı özelliklerini bularak Radyüs Operasyon Ağacı oluģturma. Burada seçili Radyüs ekranda yukarıdaki gibi belirtilir. Bu radyüsü değiģtirmek için Parametreler ikonu seçilir. 1 mm. lik radyüsü 3 mm. olarak değiģtiriniz ve Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 254

140 Regen All (Tümünü Yenile) tuģuyla katıda yapılan değiģikliği yenileyiniz. Katı aģağıdaki gibi değiģecektir. ġekil DeğiĢen radyüsler. Adım 3. Katı Deliklerini Buldurmak için, Solids_Katı > Katı Özelliklerini Bul ( ) komutunu seçiniz. Ekrana direkt aģağıdaki pencere gelir. Adım 4. Özellikleri bulunması istenilen Delikler seçeneği seçiniz. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 255

141 Yukarıdaki gibi radyüsü 15 mm. ye kadar olan delikleri katıda buldurmak için parametreleri bu Ģekilde ayarlayıp Tamam tuģuna basınız. Gelen uyarıda Mastercam verilen özelliklere uyan 38 adet delik bulduğunu belirtir. Tamam tuģuna basıldığında Operasyon Ağacı aģağıdaki gibi olur. ġekil Katı özelliklerini bularak Delik (Profil çekerek kes) Operasyon Ağacı oluģturma. Burada seçili Delik ekranda yukarıdaki gibi belirtilir. Bu Deliğin derinliğini değiģtirmek için Parametreler ikonu seçilir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 256

142 16.75 mm. lik derinliği 20 mm. olarak değiģtiriniz ve Tamam a basınız. Regen All (Tümünü Yenile) tuģuyla katıda yapılan değiģikliği yenileyiniz. Deliğin yeni derinliği 20 mm olarak değiģecektir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 257

143 5.17. KATI MODELĠN TEKNĠK RESĠMĠNĠ ÇIKARMA (Solids_Katı > Katı YerleĢtir Komutu) Mastercam oluģturulan katı modellerin otomatik olarak Teknik Resim görünüģlerini (Üstten, Sağdan, Önden, Ġzometrik gibi) çıkartır. Bu bir Standart formatta olabileceği gibi istenen görünüģleri de istenilen kağıt türüne görünüģler çizilir. Katı modellemede son aģama olarak çok hız kazandıran ve kullanıģlı olan bu komut için aģağıdaki örneği yapınız. ÖRNEK 1 : Katı YerleĢtir örneği için (Solid Layout) lütfen aģağıdaki adımları sıra ile takip ediniz. Adım 1. Katı Özellikleri Bulma örneğine devam ediniz. Solids_Katı > Katı YerleĢtir (, Solid Layout) komutunu seçiniz. Sayfa Ölçüsü: Sayfanın A4, A3 gibi formatı belirlenir. Dikey: Dikey olarak sayfa yapısı için seçilir. Yatay: Yatay olarak sayfa yapısı için seçilir. Antet yükleme: Önceden oluşturulan bir antet yüklenebilir. Ölçek Faktörü belirlenir. Görünüş seçenekleri belirlenir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 258

144 Tamam a basılınca oluģturulacak Teknik Resim in hangi katmana atılacağı ile ilgili Katman seçimi penceresi gelir numaralı katman belirlenir ve Tamam a basılır. Mastercam otomatik olarak görünüģleri oluģturur. Eğer, oluģturulan görünüģler sayfa boyutunu aģıyorsa aģağıdaki uyarı ekrana gelir. Tamam a basılırsa Teknik Resim in sayfaya yerleģtirilmesi ile ilgili seçenek penceresi ekrana gelir. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 259

145 Katı: Yeniden Katı seçimi yapılır. Sıfırla: Oluşturulan görünüşleri siler. Hidden Lines: Gizli Çizgiler One view: Bir görünüşte oluşturur. Hide all: Bütün gizli çizgileri siler. Toggle All: Bütün gizli çizgileri gösterir. Sayfa Ölçüsü belirlenir. Ölçek: Görünüşün gerçekle ölçüsü belirlenir. Change View: Görünüşler numarasına göre değiştirilir. Transform: Taşıma Pan: Seçilen görünüşü kaydırır. Align: Seçilen görünüşleri hizalar. Açı: Seçilen görünüşü belirli bir açı da döndürür. Add/Remove: Görünüş ekleme çıkarma işlemleri yapılır. Add Section: Kesit görünüş eklenir. Add Detail: Detay eklenir. Çıkar: Seçilen görünüş çıkarılır. Burada Ölçek Scale factor kısmına 0.5 yazıp Tümü seçeneğini tıklayınız ve Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Design (KATI_Solids) / Bölüm 5 - Sayfa 260