YEREL YÖNETİM VE SOSYAL HİZMETLER

Transkript

1 YEREL YÖNETİM VE SOSYAL HİZMETLER ) I. Mesleki gruplaşmadan doğar II. Merkezi yönetimle halk arasında aracılık rolü oynar III. Şehir idaresinde yetki sahibidir IV. Hiyerarşik yapıdaki esnaf birlikleridir Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri Osmanlı Devletinin lonca teşkilatının özellikleri arasında yer alır? A) I, III ve IV B) I ve IV C) I, II ve IV (Cevap) D) Yalnız IV E) I, II, III ve IV 2) Aşağıdaki yapılardan hangisi yerel yönetimlerin kuruluş, ilke,görev ve yetkilerini belirlemektedir? A) İçişleri Bakanlığı B) Bakanlar Kurulu C) Türkiye Büyük Millet Meclisi (Cevap) D) Yargıtay E) Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü 3) Aşağıdaki yerleşim yerlerinden hangisinde belediye kurulması zorunludur? A) Semt B) Mezra C) İlçe (Cevap) D) Kasaba E) Köy 4) İl özel idarelerinin dış denetiminden aşağıdaki kurumlardan hangisi sorumlu ve yetkilidir? A) Danıştay B) Sayıştay (Cevap) C) İl encümeni D) İl genel meclisi E) Yargıtay --5) Yerel yönetimlerin sosyal politikanın uygulayıcı bir tarafı olmasının en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Yerel yönetimin sosyal sorunlarla ilgilenmesi (cevap) B) Demokratikleşmenin yönetim anlayışlarını dönüştürmesi C) Sosyal politikaların uygulamada özerklik gerektirmesi D) Merkezi ve yerel yönetimler arasında görüş farklılıklarının olması E) Merkezi yönetimin politikalarının ulusal ölçekte olması 6) Aşağıdaki ülkelerin hangisinde yerel yönetimler merkezi yönetimle birlikte devletin bir parçası konumundadır? A) Almanya B) Fransa (Cevap) C) Japonya D) Amerika Birleşik Devletleri E) İngiltere 7) Aşağıdakilerden hangileri Amerika Birleşik Devletleri nde eyaletlerin sınırları içerisindeki en büyük yerel yönetim birimidir? A) Municipality B) School District C) County (Cevap) D) Township E) Special District 8) Aşağıdakilerden hangisinde yerel demokrasi ilkeleri arasında yer alan sosyal adalet ilkesi doğru olarak tanımlanmıştır? A) Yerel yönetimlerin, yerel halk arasında ayrımcılık içeren hizmetlerden kaçınmasıdır(cevap) B) Yerel yönetimlerin, hizmetleri hakkında halkı bilgilendirmesidir C) Yerel topluluklara tercihleri yönünde ve özgürce kendilerini yönetme olanağı verilmesidir D) Yerel yönetimlerin, hizmetlere halkın katılımını olanaklı kılmasıdır

2 E) Yerel yönetimlerin, çalışmalarında modern yöntemlerden yararlanmasıdır 9) Aşağıdakilerden hangisi yerel yönetimlerin de içinde yer aldığı sivil toplum kuruluşlarının ortak bir özelliği olarak sayılabilir? A) Hükümete bağlı kuruluşlardır B) Yöneticilerin göreve getirilmesinde atama yolu esastır C) Kendiliğinden oluşan kuruluşlardır. (Cevap) D) Homojen yapıdaki kuruluşlardır E) Temsil ettikleri kişilerin katılımı zorunludur 10) Türkiye de aşağıdaki anayasal düzenlemelerin hangisinde yönetim sistemi ilk kez il, ilçe ve bucaklara ayrılmıştır? A) 1982 Anayasası B) 1921 Anayasası (Cevap) C) 1924 Anayasası D) 1961 Anayasası E) 1876 Anayasası 11) Yerel yönetimlerin devlet içinde ulusal birliğin sağlanması için gerekli kuruluşlar olarak görülmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisinde en iyi şekilde açıklanmaktadır? A) Halka hesap veren şeffaf yapılı kurumsal yapılar olmas B) Yöneticilerinin halkın oylarıyla seçilerek iş başına gelmesi C) Hizmetlerde halka sorumluluk vererek devlete olan güveni artırması (Cevap) D) Halk arasında demokrasi bilincini geliştirmesi E) Merkezi yönetimden özerk hareket ederek karar alabilmesi 12) Aşağıdakilerden hangisi yerel yönetimi merkezi yönetimden ayıran en temel özelliktir? A) Kamu yararının sağlanması B) Yönetimin kamu tüzel kişilerinden oluşması C) Belirli bir coğrafyada ortak ihtiyaçların giderilmesi (Cevap) D) Yönetimin seçilmiş idarecilerden oluşması E) Görev ve yetkilerin yasalarla belirlenmesi 13) Bir hizmetin kamu hizmeti sayılmasında dikkate alınan en temel ölçüt aşağıdakilerden hangisidir? A) Hizmetin mevzuatla belirlenmiş olması B) Hizmetin kamusal yarar özelliği taşıması (Cevap) C) Hizmetim seçilmiş kişilerce sağlanması D) Hizmetin toplumsal bir ihtiyacı karşılaması E) Hizmetin devlet tarafından yürütülmesi 14) Aşağıdaki anayasal düzenlemelerin hangisiyle birlikte, büyük yerleşim merkezleri için özerk yönetimlerinin kurulmasına ilk kez olanak sağlanmıştır? A) 1982 Anayasası (Cevap) B) 1876 Anayasası C) 1924 Anayasası D) 1961 Anayasası E) 1921 Anayasası 15) Aşağıdakilerden hangisi il özel idaresinin görevleri arasında yer almaktadır? A) Belediye sınırları içerisinde park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri sunmak B) Belediye sınırları içinde yol, su ve kanalizasyon hizmetlerini sunmak C) İl sınırları içinde adli hizmetleri düzenlemek D) İl sınırları içinde kolluk kuvvetlerine yardımcı hizmetleri düzenlemek E) İl sınırları içinde çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları hizmetlerini sunmak (Cevap) 16) Aşağıdakilerden hangisi yönetişim kavramıyla sivil topluma yüklenen görevler arasında yer alır? A) Yönetimin özerk olması B) Yöneticilerin seçimle iş başına gelmesi C) Hesap verebilirliğin ve şeffaflığın denetimi (Cevap) D) Yönetimle halk arasında güçlü iletişimin olması E) Yönetimin kendi mali kaynaklarını üretmesi 17) Aşağıdakilerden hangisi yerel yönetimlerin tanıma ya da tanıtma amaçlı halkla ilişkiler çalışmalarıdır? A) Basının takip edilmesi B) Halkı dinleme günleri C) Kamuoyu araştırmaları

3 D) Hükümet görüşmeleri (Cevap) E) Dilek şikayet kutuları 18) I. Ekonomik süreçlere halkım katılımıii. Toplumsal süreçlere halkın katılımıiii. Siyasi süreçlere halkın katılımı Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri Amerika Birleşik Devletleri ndeki yerel yönetim anlayışının kapsamı içinde yer alır? A) Yalnız II B) I, II ve III (Cevap) C) I ve II D) Yalnız I E) II ve III 19) Türkiye Cumhuriyeti nde Anayasa dan sonra yerel yerel yönetimlerle ilgili olarak yürürlüğe giren ilk yasal düzenleme aşağıdakilerden hangisidir? A) İl idaresi kanunu B) Belediye gelirleri kanunu C) Belediye kanunu D) Mahalli idari birlikleri kanunu E) Köy kanunu (Cevap) 20) İl özel idarenin mali yapısı ile ilgili temel sorun aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Nitelikli personele düşük ücret B) Kaynak kullanımında yetki çalışmaları yaşanması C) Hizmetlere halk katılımının sınırlı olması D) Kaynak yönünden merkezi yönetime bağımlı olması (Cevap) E) Öz gelirlerin düşük olması 21) Türkiye yerel yönetimlerinin sorunlarından biri olan eşgüdüm zorlukları aşağıdakilerden hangisinde en iyi şekilde açıklanmıştır? A) Hizmetlerin farklı merkezi kuruluşlar tarafından ayrı olarak yürütülmesi (Cevap) B) Hizmetlere halkın katkısının ve katılımının düşük olması C) Yerel yönetimler arasındaki hizmetlerde iş birliğinin yapılamaması D) Yerel yönetimlerin hizmet verdiği bölgelerde hızlı nüfus artışı E) Hizmetlerin sunulmasını sağlayan yasal düzenlemelerde boşluklar olması 22) Aşağıdaki düzenlemelerden hangisiyle birlikte yetki genişliği ve görev ayrımı ilkelerinin bütünü olarak görülen ademimerkeziyetçilik anlayışı temelini yitirmiştir? A) 1921 Anayasası B) 1876 Anayasası C) 1961 Anayasası (Cevap) D) 1982 Anayasası E) 1924 Anayasası 23) Aşağıdakilerden hangisi il encümeninin görevleri arasında yer almaz? A) Kanunlarda öngörülen cezaları vermek B) Bütçeyi ve kesin hesabı kabul etmek (Cevap:) C) Umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek D) Kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak E) Taşınmaz mal satımına ilişkin kararları uygulamak 24) Aşağıdakilerden hangisi belediyele başkanının yetki ve görevleri arasında yer almaktadır? A) Borçlanmaya karar vermek B) Yönetmelikleri kabul etmek C) Bütçeyi ve kesin hesabı kabul etmek D) Yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak (Cevap) E) Kamulaştırma kararlarını uygulamak 25) Aşağıdakilerden hangisi Japonya yerel yönetim sınıflandırmasına göre nitelikli yerel yönetim birimleri arasında yer almaktadır? A) Valilikler (Cevap) B) Bölge yönetimleri C) Yerel kalkınma birlikleri D) Taşınmaz mal yönetimleri E) Yerel yönetim birlikleri

4 Açıklamalar 1- Osmanlı ve İslam kentindeki loncalar, kent içi gruplaşmalar çerçevesinde elealınabilir. Buna göre, mesleki, etnik, dinî ve coğrafi temelli gruplaşmalar kentyönetiminde önemli rol oynamaktadır.+ Mesleki gruplaşmalardan doğan loncalar+,hiyerarşik yapıda+ örgütlenmiş esnaf birlikleri olup bir bakıma yerel sivil toplumörgütleri olarak işlev görmüşlerdir. Bu çerçevede merkezî yönetimle halk arasındaaracılık rolü oynamışlar ve merkezî yönetimin taşra temsilcilerine yardımcıolmuşlardır. 2-Bubelgelere göre, yerel yönetimler ülkenin yönetim sisteminin bütünlüğü içindeki birkuruluştur ve yerel yönetimlerin kuruluş ilkeleri, görev ve yetkileri, gelir sistemleriyasama organı tarafından belirlenir. 3-İkinci ölçüt, idari bölümlenme biçimidir. İl ve ilçe merkezlerinde nüfusları neolursa olsun belediye kurulması zorunludur. 4-Dış denetim, Sayıştay tarafından, mali işlemlerle ilgili olarak yapılandenetimdir. 5-Ekonomik dengenin sağlanması,gelir dağılımı ve kamu hizmeti işlevlerine sahip olan yerel yönetimler, gerekgelişmiş ve gerekse gelişmekte olan ülkelerde ilk iki fonksiyonu yeterince yerinegetirememektedir. Yerel yönetimler, sosyal politikanın sağlanmasına temeldekamu hizmeti işlevi çerçevesinde merkezî idarenin bölgesel düzeydeki temsilcisiveya ortağı rolünü üstlenerek katılmışlardır.yerel yönetimler merkezî yönetimle birlikte kamu hizmetlerini yerine getirenkuruluşlar olarak daha çok, geniş anlamda sosyal politikanın konusuna girenhizmetlerin yerine getirilmesinde görev almaktadırlar. 6-İngiltere de yerel yönetimler, seçilmiş yerel meclisleri ile kendi sınırları içindetemel kamusal hizmetleri yürütme yetkisine sahiptirler. Yerel yönetimler Fransa daolduğu gibi, merkezî yönetimle birlikte devletin birer parçası değillerdir. 7-CountyEyaletlerin kendi sınırları içerisindeki en büyük mahallî idare birimi 8-Belediyesınırları içerisinde hiç kimseye ikinci sınıf insan muamelesi yapmadan, vatandaşlararasında birlik ve beraberlik düşüncesinin oluşturulabilmesi ve geliştirilebilmesi içinbelediyeler adaletli davranmaya mecburdurlar. Bu nedenle yerel yönetimler, yerelhalk arasında her türlü ayırım olabilecek hizmet ve faaliyetten kaçınmalıdır. 9- STK lar aynı zamanda ütopik bir potansiyeli bünyesinde barındırırlar. Bukuruluşlar kendiliklerinden oluşmuşlardır Anayasası ülkeyiil, ilçe ve bucaklaraayırmış, il ile bucakların"tüzel kişiliğe veözerkliğe sahip"olduğunu ifade etmiş,bu yerlerde yönetimimeclislere vermiştir. 11-Yerel yönetimler ulus-devlet içinde ulusal birliğin sağlanması için gereklikuruluşlar olarak kabul edilmektedir. Özerk olarak oluşturulacak busistemle halkın bazı inisiyatifleri kendi elinde göreceği, devlete olan güven vebağlılığını artıracağına inanılmaktadır. 12-Belirli bir coğrafyada ortak ihtiyaçların giderilmesi 13-Yerel yönetim olgusunu anlamak için kamu hizmeti konusunu da irdelemekgerekir. Giderilmesinde kamu yararı bulunan ve toplumsal bir ihtiyacı karşılamakamacıyla kamu tüzel kişileri tarafından yürütülen faaliyetler kamu hizmeti olarakbilinmektedir. Örneğin eğitim, sağlık, ulaştırma ve sosyal hizmetler gibi hizmetlerkamu hizmeti kavramı içine girer ve çeşitli kamu tüzel kişileri kendilerine verilen buhizmetleri yerine getirme yükümlülüğü taşır. Kamu hizmeti kavramının açıklanmasıgenellikle "kamu yararı" ölçütüne dayandırılmaktadır Anayasası'ndanfarklı olarak 1982Anayasası'nın 127.maddesi kanunla,büyük yerleşimmerkezleri için özelyönetim biçimlerigetirilebilmesine ve anakent yönetimlerininkurulmasına olanaktanımıştır sayılı Kanuna göre il özel idarelerinin görevleri ş u ş e k i l d esıralanmaktadır:il sınırları içinde; sağlık, tarım, sanayi ve ticaret, bayındırlık ve iskân,toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, sosyal hizmet ve yardımlar,yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları, ilk veorta öğretim kurumlarına arsa temini, binaların yapımı, bakımı veonarımının sağlanması, kültür ve turizm, gençlik ve spor hizmetlerinindoğrudan ya da dolaylı olarak sunulması.belediye sınırları dışında; imar, katı atık, yol, su ve kanalizasyon, çevre, acilyardım ve kurtarma, orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, parkve bahçe tesisine ilişkin hizmetlerin yapılması.5302 sayılı Kanun un 6. ve 7. maddelerinde, açık bir ifadey le il özelidarelerinin görev ve sorumlulukları ile yetki ve ayrıcalıklarının neler olduğubelirtilmiştir.kanunlarla verilen görev ve hizmetleri yerine getirebilmek için her türlüfaaliyette bulunmak, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri için kanunlarlabelirtilen izin ve ruhsatları vermek ve denetlemek.kanunların izin verdiği yetki bağlamında yönetmelik çıkarmak, emirvermek, yasak koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezalarıvermek.sorumluluğundaki hizmetlerin yerine getirilmesi amacı ile taşınır vetaşınmaz mallan almak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, takasetmek, bunlar üzerinde sınırlı ayni hak tesis etmek.borç almak ve bağış kabul etmek.vergi, resim, harç dışında kalan ve miktarı yirmi beş milyar Türk

5 lirasınakadar olan dava konusu uyuşmazlıkların anlaşma ile tasfiyesine kararvermek.il özel idaresine ait vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk ve tahsiliniyapmak.belediye sınırları dışındaki gayrisıhhi müesseseler ile umuma açık istirahatve eğlence yerlerine ruhsat vermek ve denetlemek. 16-Bu amaçlarına ulaşabilmede yönetişimkavramıyla sivil topluma yüklenen görevlerden biri de, hesap verebilirliğin veşeffaflığın denetimidir. 17-Halkın, yönetimin işleyişi ile ilgili şikâyet veisteklerini öğrenmeye ve yerel halkla ilgili belleği geliştirmeye yönelik tanımayöntemleri; halkı dinleme günleri, kamuoyu araştırmaları ve anketler, dilek-şikâyetkutuları, mektup ve dilekçeler, basının takip edilmesi, halkın başvuruları,referandumlar, örgütlenmiş gruplarla ilişkilerdir. 18-ABD de yerel yönetimanlayışı ekonomik,sosyal ve politiksüreçlere katılımolarak kendinigöstermektedir. 19-Anayasa ya ilave olarak yerel yönetimlerle ilgili diğer yasal düzenlemeleri şöylesıralayabiliriz: 1924 tarihli ve 442 sayılı Köy Kanunu 1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu 1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu 20- İl özel idarelerinin maliyapıyla ilgili temelsorunu, kaynakyönünden merkezîyönetime bağımlıolmasıdır. 21- Eş Güdüm ZorluklarıYerel yönetimlerin sorunlarının bir diğeri, alan bakımından koordinasyonzorluklarının yaşanmasıdır. Bilindiği gibi ülkemizde kamu hizmetleri, merkezîplanlama ile başkentte yoğunlaşan ve her biri ayrı bir alanda uzmanlaşan bakanlıklarve bunların taşradaki uzantıları eliyle yürütülmektedir. Hizmetlerin farklı merkezîkuruluşlar tarafından ayrı olarak hiyerarşik düzen içerisinde yürütülmesininkoordinasyon güçlüğüne yol açacağı açıktır. Belli bir coğrafi alan içinde yürütülençok çeşitli hizmetler arasında koordinasyon hemen hemen hiç yapılmamaktadır. Aynıhiyerarşik yapı içinde de etkin bir denetim yapılabildiği söylenemez. Benzer hizmetlerinbirbirinden farklıkurumlar ve idariyapılar eliyleyürütülmesi ve bunlararasında eş güdümolmayışı da temel birsorundur. 22-Yetki genişliği ve görev ayrımı ilkelerinin bütünü olarak görülenademimerkeziyetçilik, 1961 Anayasası ile birlikte anayasal temelini yitirmiştir. 23-İl encümeninin görev ve yetkileri, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu'nun 26.maddesinde belirtilmiştir. Buna göre, encümenin görev ve yetkileri şunlardır: Stratejik plan ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip ilgenel meclisine görüş bildirmek. Yıllık çalışma programlarına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarınıalmak ve uygulamak. Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek. Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarmayapmak. Kanunlarda öngörülen cezaları vermek. Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beş milyar Türk lirasınakadar olan ihtilafların sulhen halline karar vermek. Taşınmaz mal satımına, trampa edilmesine ve tahsisine ilişkin kararlarıuygulamak. Belediye sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerinibelirlemek. Vali tarafından havale edilen konuları görüşmek. Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak. 24-n) Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak, özürlülereyönelik hizmetleri yürütmek ve özürlüler merkezîni oluşturmak. 25-Japonya da Yerel Yönetimlerin Türleri1947 yılında çıkarılan mali özerklik kanununa göre, yerel yönetimler ya genelnitelikli ya da özel nitelikli idarelerden oluşmaktadır. Yerel yönetimlerinsınıflandırılmasına bakıldığında, genel nitelikteki yerel yönetimler valilikler vebelediyelerden, özel nitelikteki yerel yönetimler ise, özel bölge yönetimleri,taşınmaz mal yönetimleri, yerel yönetim birlikleri ve yerel kalkınma birliklerindenoluşmaktadır.