%15,00 %13,50 %12,00 %10,50 %9,00 %7,50 %6,00 %4,50 %3,00 Tem.08

Transkript

1 HAFTALIK EKONOMİ VE FİNANS BÜLTENİ İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ 20 Temmuz 2009 / 29 İktisadi Araştırmalar Bölümü İzlem Erdem Müdür +90 (212) izlem.erdem@isbank.c om.tr Canan Aslan Müd. Yrd. +90 (212) canan.aslan@isbank.com.tr Figen Yılmaz Müd. Yrd. +90 (212) figen.yilmaz@isbank.com.tr Özgür Demirtaş İktisat Uzm. Yrd. +90 (212) ozgur.demirtas@isbank.com.tr Aslı Göksun Şat İktisat Uzm. Yrd. +90 (212) goksun.sat@isbank.com.tr İlker Şahin İktisat Uzm. Yrd. +90 (212) ilker.sahin@isbank.com.tr Özge Çataklı Stj. İktisat Uzm. Yrd. +90 (212) ozge.catakli@isbank.com.tr Neden Önemli ABD Perakende Satışlar Verisi Ait olduğu dönemde perakende satış yapılan mağazalarda kesilen fatura tutarını yansıtan veri, hemen her türlü dayanıklı ve dayanıksız malı kapsıyor. Piyasadaki ekonomik aktivitenin üçte ikisinin tüketici harcamalarından oluşması, perakende satışları önemli bir veri haline getiriyor. Perakende satışlar verisi, ekonomik konjonktüre ilişkin önemli ipuçları içeriyor. Azalan perakende satışlar durgunluğa işaret ederken, büyük oranda artan satışlar enflasyonist baskıya neden oluyor. Ayrıca bu veri, yatırımcılara perakende satış yapılan sektörlerin içinde bulunduğu durum hakkında ipuçları vermesi ile yol gösterici olabiliyor. Geçen hafta hem yurtiçinde hem de yurtdışında yoğun bir veri trafiği yaşandı. Haftaya Bakış TCMB Para Politikası Kurulu 16 Temmuz da yaptığı toplantıda gecelik borçlanma faiz oranını 50 baz puan indirerek %8,25 e çekti. Kurul, gecelik borç verme faiz oranını ise %11,25 ten %10,75 e çekti. Kurul tarafından yapılan açıklamada, iktisadi faaliyetteki toparlanmanın zaman alacağı, dış talepteki zayıf seyrin sürdüğü, yurtiçi yatırım talebinin gerilediği ve istihdam koşullarında bir iyileşmenin gözlenmediği ifade edildi. Kurul, iktisadi faaliyete ilişkin belirgin bir toparlanmanın gerçekleşmemesi halinde faiz indirimlerine devam edeceğini açık bir şekilde vurguladı. TÜİK Mart Nisan Mayıs dönemini kapsayan üç aylık Hanehalkı İşgücü Araştırması 2009 Nisan rakamlarını açıkladı Nisan ında geçen yılın aynı dönemine göre 5 puan arttığı gözlenen işsizlik oranı %14,9 oldu ve bir önceki aya göre ise 0,9 puan geriledi. Geçen hafta, TÜİK tarafından açıklanan bir diğer veri Haziran ayı Tüketici Güven Endeksi oldu. Mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı almak için uygunluğu haricinde diğer bütün kalemlerde bir önceki aya göre en az 2 puanlık yükselişler görülüyor. Maliye Bakanlığı, Haziran ayı bütçe gerçekleşmelerini açıkladı. Açıklamaya göre, Haziran da bütçe açığı TL2,52 milyar olurken geçen yılın aynı ayına göre %163 lük bir artış yaşandı. Buna göre Ocak Haziran 2009 döneminde bütçe açığı TL23,2 milyar oldu. Bütçe, Ocak Haziran 2008 de TL1,9 milyar fazla vermişti. FED in 24 Haziran da yaptığı faiz toplantısının tutanakları açıklandı. Buna göre, kurul üyeleri arasında ekonomik görünümün düzelme yoluna girdiğine dair bir fikir birliği oluşurken 2009, 2010 ve 2011 büyüme tahminleri iyileştirildi. Ekonomik büyümeye dair olumlu bir tablo çizen kurul işsizlik konusunda ise daha karamsar görünüyor. Kurul, 2009 un sonunda ABD de işsizliğin %9,8 ile %10,1 arasında açıklanacağını tahmin ediyor. ABD perakende satışları Mayıs ayındaki hafif yükselişini Haziran ayında da sürdürmüş görünüyor. Bir önceki aya göre %0,6 arttığı görülen perakende satışlardaki yükseliş her ne kadar piyasa beklentilerini karşılıyor görünse de tüketim alışkanlıklarına dair olumlu bir havanın hala oturmadığını düşündürüyor. Çünkü otomotiv dışındaki satışların ancak %0,3 yükseldiği görülüyor. ABD üretici fiyatları endeksi Haziran da %0,8 olan beklentileri aşarak bir önceki aya göre %1,8 arttı. Mayıs ayında %0,2 artmış olan fiyatların Haziran daki kuvvetli yükselişi araç ve petrol fiyatlarındaki yükselişlere dayandırılıyor. Haziran da ABD tüketici fiyatlarında ise sınırlı bir yükseliş yaşandı. Zayıf talep koşullarına rağmen yüksek enerji fiyatları nedeniyle Haziran da tüketici fiyatlarında artış %0,7 olurken, yiyecek ve enerji fiyatlarının hariç tutulduğu çekirdek tüketici fiyatlarındaki artış %0,2 oldu. ABD Haziran ayı sanayi üretimi verisinde ise Mayıs ayına göre %0,4 lük bir gerileme yaşandı. Kapasite kullanım oranında ise kayıtlarının tutulmaya başlandığı 1967 den itibaren en düşük değer olan %68 e inildi. Kapasite kullanım oranı bir önceki ay %68,3 tü. Geçen hafta, Euro Alanı nda Mayıs ayı Sanayi Üretimi verileri ile Haziran ayı Tüketici Enflasyonu öne çıkan verilerdi. Mayıs ayında Nisan a göre %0,5 arttığı gözlenen sanayi üretiminin 2008 yılının aynı dönemine göre EU27 için %15,9 azaldığı görülürken Haziran ayı tüketici enflasyonu Mayıs a göre %0,1 geriledi. KAPANIŞ VERİLERİ (17 Temmuz) İMKB 100 : / $ : 1,4096 USD : 1,5198 $ / : 94,17 EURO : 2,1420 Petrol ($/varil) : 63,88 Gösterge Tahvil Bileşik Faizi : %11,69 Altın ($/ons) : 936,70

2 Hisse Senedi Piyasaları ENDEKS 10.Tem 17.Tem Değişim İMKB %2,57 İMKB %2,64 Sınai %3,21 Hizmetler %0,78 Mali %2,75 Kaynak: İMKB Hacim (milyon TL) İMKB Tem 13.Tem 14.Tem 15.Tem 16.Tem 17.Tem İşlem Hacmi İMKB 100 Endeksi Geçtiğimiz hafta FED in toplantı tutanaklarında ekonominin durgunluktan çıkmaya başladığına yönelik saptamalar ve ABD nin önde gelen şirketlerinin ikinci çeyrek bilançolarını beklentilerden daha iyi açıklamaları küresel piyasalarda risk iştahını artırdı. Türkiye piyasalarının bu gelişmelerden olumlu etkilenmesinin yanısıra yurtiçinde başarılı geçen Hazine ihaleleri, Tüketici Güven Endeksi nde yükseliş kaydedilmesi ve Merkez Bankası nın 50 baz puanlık faiz indirimine gitmesi gibi gelişmelerle özellikle bankacılık hisselerine alım geldi. Böylece IMKB 100 endeksi haftalık bazda %2,57 artışla son 9 ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşti. Bu hafta hisse senedi piyasalarında yurtdışına bağlı olarak olumlu seyrin devam edeceğini ve IMF anlaşmasına yönelik gelişmelerin yakından takip edileceğini düşünüyoruz. Tahvil Bono Piyasaları TAHVİL BONO Değişim BİLEŞİK FAİZLERİ (%) 10.Tem 17.Tem (Puan) TRT110511T17 11,61 * 11,69 0,08 TRT020211T11 11,54 11,64 0,10 TRB130110T10 9,75 9,29 0,46 TRT071009T51 8,88 8,66 0,22 TRT140410T16 10,00 10,10 0,10 İMKB DİBS Fiyat Endeksi 134,40 134,96 0,56 * İhalede oluşan faiz oranıdır. %15,00 %13,50 %12,00 %10,50 %9,00 %7,50 %6,00 %4,50 %3,00 Tem.08 Ağu.08 Beklenen Reel Faiz (%) Eyl.08 Eki.08 Kas.08 Ara.08 Oca.09 Şub.09 Mar.09 Nis.09 May.09 %3,66 Haz.09 Tem.09 Kaynak: İMKB Geçtiğimiz hafta Hazine nin gerçekleştirdiği ihalelere talep oldukça yüksek olurken, Merkez Bankası nın 50 baz puanlık faiz indiriminin öncesinde tahvil ve bono faizlerinde düşüş kaydedildi, ancak ihalelerden sonra kâr satışları nedeniyle faizler tekrar bir miktar yükseldi. 11 Mayıs 2011 vadeli gösterge tahvilin bileşik faizi ihale sırasında 11,61 olarak gerçekleşirken, haftalık kapanışta 8 baz puan yükselerek %11,69 değerini aldı. Gösterge tahvil bu sabah %11,49 dan işlem görüyor. Merkez Bankası nın faiz indirimlerine devam edebileceğini belirtmesi kısa ve orta vadeli kıymetlerin faizlerinde düşme beklentisine neden oluyor. Bu hafta tahvil bono piyasasında Salı günü gerçekleştirilecek devlet tahvili ihalesinin izlenmesini ve ABD de açıklanmaya devam eden şirket bilançolarının takip edilmesini bekliyoruz. Faizlerin ise haftalık bazda %11,30 11,80 bandında hareket edeceğini tahmin ediyoruz. 2

3 Döviz Piyasaları DÖVİZ KURLARI 10.Tem 17.Tem Değişim Dolar (¹) 1,5464 1,5198 %1,72 Euro (¹) 2,1503 2,1420 %0,39 Sepet (²) 3,2021 3,1691 %1,03 /$ Paritesi (³) 1,3930 1,4096 %1,19 $/Yen Paritesi (³) 92,52 94,17 %1,78 (¹) 15:30ʹda açıklanan TCMB döviz alış kurudur. (²) 1$ + 0,77 (³) Uluslararası piyasalardaki kapanış verileridir. / $ $ / 1, , , , , ,15 80 / $ $ / Geçen haftaya damgasını vuran olumlu şirket bilançolarının etkisiyle artan risk iştahı, hisse senedi piyasalarında hızlı yükselişler yaşanmasının yanı sıra güvenli liman olarak görülen para birimlerine talebin azalmasına neden oldu. Artan risk iştahının etkisiyle Dolar, Euro karşısında değer kaybederken Yen de Dolar karşısında geriledi. Dünya piyasalarında risk alma iştahının artışı yurtiçi döviz piyasasına da yansıdı ve TCMB nin faiz indirimine rağmen TL, Dolar ve Euro karşısında değer kazandı. Eurotahvil Piyasaları EUROTAHVİL HAFTALIK DEĞİŞİM VIX Endeksi Değişim 10.Tem 17.Tem (Puan) EMBI+ Endeks 440,56 446,09 5,53 Spread Türkiye Endeks 309,17 314,06 4,89 Spread Kaynak: JP Morgan Tem.08 Ağu.08 Eyl.08 Eki.08 Kas.08 Ara.08 Oca.09 Şub.09 Mar.09 Nis.09 May.09 Haz.09 24,34 Tem.09 Geçtiğimiz hafta ABD nin Johnson&Johnson, Goldman Sachs, Intel, IBM, JP Morgan gibi önde gelen şirketlerinin ikinci çeyrekte beklentilerden daha iyi bilanço açıklamalarıyla artan risk iştahı gelişmekte olan ülke eurotahvillerini olumlu etkiledi. İngiltere de açıklanan işsizlik başvurularının beklentilerden iyi, Euro Bölgesi enflasyon rakamlarının ise beklentiler dahilinde gelmesi ve ABD Sanayi Üretimi ndeki daralmanın beklentilerin altında kalması piyasalardaki iyimser havanın korunması için yeterli oldu. IMF anlaşmasına yönelik belirsizliğin devam ediyor olmasının Türk eurotahvilleri üzerinde baskı oluşturmasına rağmen, artış gözlenen Tüketici Güven Endeksi ne ek olarak küresel piyasalardaki olumlu havanın etkisiyle Türk eurotahvilleri haftayı değer artışlarıyla sonlandırdı. Gelişmekte olan ülke eurotahvillerinin risk primleri 49, Türk eurotahvillerinin risk primi 51 baz puan azalarak sırasıyla 401 ve 301 düzeyinde gerçekleşti. Küresel risk algılamasını gösteren VIX endeksi geçen hafta bulunduğu 29,02 seviyesinden 24,34 e geriledi. 3

4 Emtia Piyasaları Altın Petrol $/ons $/varil 1.050, ,00 950,00 900,00 850,00 800,00 750,00 700,00 650,00 600,00 936,70 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 63,88 Geçen hafta %2,69 yükselen altın fiyatları, Cuma günü $/ons 936,70 seviyesine ulaşmıştı. Enflasyonun yükseleceğine ilişkin beklentilerin giderek yoğunlaşması ve Dolar daki değer kayıpları, geçen hafta altın fiyatlarını yukarı yönde destekleyen temel unsurlardı. Petrol fiyatlarındaki artış da altın fiyatlarının yükselmesinde etkili oldu. ABD de ham petrol stoklarındaki düşüş ve makroekonomik verilerin olumlu seyri petrol fiyatlarını yukarı yönde destekledi. ABD ve Çin in petrol talebinin artacağı doğrultusunda beklentilerin kuvvetlenmesi sonucunda borsalarla birlikte artan Brent türü petrolün spot fiyatı, geçen haftayı %7,96 yükselişle $/varil 63,88 seviyesinden kapattı. Bu Haftanın Gündemi 20 Temmuz Hazine Haziran Ayı Merkezi Yönetim Toplam Borç Stoku 21 Temmuz 5 Yıl Vadeli, İtfa Tarihli, TL Cinsi Değişken Kuponlu Devlet Tahvili İhalesi Kanada Merkez Bankası (BOC) Toplantısı ve Basın Açıklaması 22 Temmuz Hazine İç Borç Ödemesi (TL979 Milyon) TCMB Temmuz Ayı II. Dönem Beklenti Anketi 23 Temmuz Kültür ve Turizm Bakanlığı Haziran Ayı Giriş Çıkış Yapan Ziyaretçiler ABD Haziran Ayı İkinci El Konut Satışları (Piyasa Beklentisi: 4,8 Milyon Adet) 4

5 Uyarı Notu: Bu rapor Türkiye İş Bankası A.Ş. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerin doğru ve tam olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Türkiye İş Bankası A.Ş. hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. İşbu rapor üzerinde Bankamızın telif hakkı olup, Bankamızın yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayınlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. 5