GÜNE BAŞLARKEN 17 Haziran 2009

Transkript

1 GÜNE BAŞLARKEN 17 Haziran YURTİÇİ GELİŞMELER Yurtiçi Piyasalar-Döviz B ankalararası döviz piyasasında dolar kuru bugün açılışta, TCMB nin beklentilerin üzerinde gelen faiz indirim kararının ardından düne göre yükselerek, / TL seviyelerinden işlem görüyor. Bankalararası piyasanın dünkü spot kapanışında en iyi dolar alış ve satış kotasyonları / olmuştu. Merkez Bankası dün gösterge dolar kurunu /1.5462, euro kurunu / TL, pariteyi ise olarak ilan etti. Bu kurlara göre TL yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 1.12, euro karşısında yüzde 0.17 değer kaybetti. Bugün döviz piyasasında yurtdışı odaklı seyrin devam etmesi bekleniyor. Yurtiçi Piyasalar Borsa İ MKB-100 endeksi, ÖTV ve KDV indirimine ilişkin beklentilerin daha önceden satın alınmış olması nedeniyle, vergi desteğinin 3 ay daha uzatılması haberine tepkisiz kalarak, dünü yüzde 0.44 azalışla 34, puandan kapattı. İMKB üzerinde ağırlığı yüksek olan bankacılık endeksi dünü yüzde 1.16 azalışla 73, puandan kapattı. İMKB de işlem hacmi ise bir önceki güne göre kayda değer bir değişim göstermeyerek 1.73 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Endeks dün itibariyle, geçen hafta sonuna göre yüzde 0.8 değer kaybederken, 2008 yılsonu kapanışına göre yüzde değer kazandı. USD/YTL 1,8 1,7 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 Oca.05 Şub.06 Mar.07 Nis.08 May IMKB-100 ENDEKSİ Oca.05 Şub.06 Mar.07 Nis.08 May.09 1

2 Yurtiçi Piyasalar Faiz B ono-tahvil piyasasında, 2 Şubat 2011 vadeli gösterge kıymet, dün spot piyasada yüzde 12.85, valörlüde yüzde seviyesinden kapandı. TCMB nin dün beklentilerin üzerinde faiz indirimine gitmesi ve önümüzdeki dönemde de indirimlere devam edeceğinin sinyalini vermesinin ardından bu sabah itibariyle ise yüzde seviyesine geriledi. Gösterge tahvil yüzde 9.14 olan fonlama maliyetinin üstünde seyrediyor GÖSTERGE TAHVİL FAİZİ % TCMB FAİZİ(bileşik)% 9 Oca.05 Eyl.05 Haz.06 Mar.07 Kas.07 Ağu.08 May TCMB O/N Faizi - Yıllık TÜFE TCMB FAİZİ (Bileşik) % TÜFE % Oca.05 Eyl.05 Haz.06 Mar.07 Kas.07 Ağu.08 May.09 Merkez Bankası Para Politikası Kurulu kısa vadeli faizleri genel piyasa beklentilerden daha fazla 50 baz puan düşürdü. TCMB o/n borçlanma faizini yüzde 9.25 den yüzde 8.75 e düşürdü. TCMB o/n borç verme faizini yüzde ten yüzde ye düşürdü. TCMB böylece bugünkü indirimle birlikte son 8 toplantıda toplam 800 baz puan indirim yapmış oldu. Reuters anketine göre, TCMB nin gecelik borçlanma faiz oranında 25 baz puan indirime gitmesi ve indirimlerin etkisinin görülmesi ve ölçülebilmesi için faizleri yıl sonuna kadar sabit bırakması bekleniyordu. Açıklamaya göre, son dönemde açıklanan verilerin iktisadi faaliyete dair kısmi toparlanma işaretleri içerdiği, bununla birlikte küresel ekonomideki olumsuzlukların giderilmesinin uzun zaman alabileceği düşünülüyor. Dış talebin zayıf seyrini sürdürdüğü ve yurtiçi yatırım talebinin gerilemekte olduğu belirtilen açıklamada, iktisadi faaliyetteki toparlanmanın yavaş ve kademeli olacağı, istihdam koşullarındaki mevcut durumun bir müddet daha süreceği ve bunun neticesinde enflasyonun düşük seyrini sürdüreceği öngörüldü. Bu çerçevede Haziran ayında baz etkisi ve vergi ayarlamaları nedeniyle yıllık enflasyonda gözlenebilecek yükselişin kalıcı olmayacağı tahmin ediliyor. İç talepteki daralmanın yanı sıra petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüşün gecikmeli etkileri -her ne kadar fiyatlarda şu dönemde yükselme yaşansa da- ve TL deki toparlanma enflasyon üzerinde baskı kurmaya devam edecektir. Enflasyon beklentimiz TÜFE nin yıl sonunda yüzde seviyesinde gerçekleşmesi yönünde. TCMB nin 2009 için enflasyon hedefi yüzde 7.5 seviyesinde. Dolayısıyla enflasyon faiz indirimlerine olan desteğini sürdürüyor. 2

3 Finansal koşullardaki ek sıkılığın kısmen devam etmesinin ve küresel finans piyasalarındaki sorunların reel ekonomi üzerindeki etkilerinin boyutuna ilişkin belirsizliklerin halen yüksek seviyede seyretmesinin aşağı yönlü risklerin tamamıyla ortadan kalkmadığına işaret ettiği belirtiliyor. Bu açıklamadan, TCMB nin gerektikçe faiz indirimlerine devam edebileceği anlaşılmaktadır. Açıklamada ayrıca bankaların likidite yönetimlerini ve aktarım mekanizmasının sağlıklı çalışmasını desteklemek amacıyla temel fonlama aracı olan bir haftalık repo işlemlerine ilaveten gerektikçe üç aya kadar vadeli repo işlemlerinin de kullanılmasının faydalı olacağı konusunda mutabık kalındığı belirtildi. Üretim açığının büyümeye devam etmesi ve TL nin istikrarlı seyrini sürdürmesi TCMB nin faiz indirimlerine devam etmesine neden olmuştur. Yurtiçi talebin de toparlanma başladığına dair işaretler olması ve emtia fiyatlarının son aylarda yükselmesi ileriki dönemde enflasyon üzerinde yükseliş baskısı yaratabilir. Ancak bu durum bizim TCMB nin faizleri yüzde 8.5 seviyesine kadar indireceği beklentimizi değiştirmiyor. Daha aşağısı ise mevcut dengeleri (Kur, DTH faizi-tl faizi, bono reel faizi, Eurobond faizi gibi) dikkate aldığımızda mümkün gözükmemektedir. Yurtiçi Piyasa Gelişmeleri T UİK ve TCMB işbirliğiyle yürütülen, tüketicilerin harcama, davranış ve beklentilerini değerlendiren aylık tüketici eğilim anketi dün yayınlandı. Buna göre, Nisan ayında olan tüketici güven endeksi, Mayıs ayında Nisan ayına göre yüzde 3.12 oranında artarak seviyesinde gerçekleşti. Endeks en düşük geçen yıl Kasım ayında 68.9 seviyesine düştükten sonra o zamandan bu yana artış gösteriyor. Endeksin 100 den büyük olması tüketici güveninde iyimser durum, 100 den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösteriyor. Yapılan açıklamada güven endeksindeki artışın, tüketicilerin mevcut ve gelecek dönem satın alma gücü, gelecek dönem genel ekonomik durum ve gelecek dönem iş bulma olanaklarına dair değerlendirmelerinin iyileşmesinden kaynaklandığı belirtildi TCMB-TÜİK Tüketici Güven Endeksi Genel Ekonomik Durum Beklentileri (Gelecek 3 ay) Tüketici Güveni May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Maliye Bakanlığı dün bazı ürünlerin ÖTV ve KDV oranlarında 30 Eylül'e kadar geçerli olacak değişiklikleri açıkladı. Maliye'den yapılan açıklamaya göre, 1600 cc'nin altındaki binek otomobillerde 15 Mart-15 Haziran dönemi için yüzde 37'den yüzde 18'e çekilen ÖTV oranı dünden itibaren 30 Eylül'e kadar yüzde 27 olarak belirlendi. Mobilya ve bilgisayarda 15 Mart-15 Haziran dönemi için yüzde 18 yüzde 8 çekilen ÖTV oranı 30 Eylül'e kadar korunurken, beyaz eşyada üç ay için sıfırlanan ÖTV, dünden itibaren 30 Eylül'e kadar yüzde 2 olarak uygulanacak. Ayrıca ilk indirimlerin süresinin 15 Haziran da dolmasıyla, net alanı 150 m2 ve üzeri konut teslimlerinde yüzde 8 olarak 3 ay boyunca indirim gören KDV oranı tekrar eski oran olan yüzde 18'e yükseltildi. YURTDIŞI GELİŞMELER 3

4 Yurtdışı Piyasalar Döviz E uro dolar paritesi, dün Almanya ZEW yatırımcı güven endeksinin beklentilerin üzerinde artış göstermesinin Euro bölgesiyle ilgili endişeleri azaltmasıyla değer kazandı. Ayrıca Rusya dan gelen yeni bir rezerv para birimine ihtiyaç olduğu yönündeki açıklama dolar üzerinde baskı kurdu. Euro dolar paritesi dün en düşük , en yüksek aralığında seyretmesinin ardından günü seviyesinden kapatarak bir önceki güne göre yüzde 0.33 değer kazandı. Euro dolar paritesi sabah itibariyle ise seviyelerinde işlem görüyor. Bugün Euro bölgesi dış ticaret dengesinin yanı sıra ABD tüketici fiyatları endeksi parite üzerinde etkili olacaktır. Japon yeni ise dün dolar karşısında en düşük ve en yüksek ,60 1,50 1,40 1,30 1,20 1,10 EUR/USD Oca.05 Şub.06 Mar.07 Nis.08 May.09 aralığında seyretmesinin ardından günü seviyesinden kapattı. Sabah itibariyle ise seviyesinden işlem görüyor. Yurtdışı Piyasalar Borsalar A BD borsaları, elektronik perakende satış zinciri Best Buy'ın açıkladığı olumsuz sonuçların ardından ekonomik toparlanma konusundaki endişelerin artması ve açıklanan ekonomik verilerin toparlanma beklentilerini desteklememesiyle dünü düşüşle kapattı. Dow Jones endeksi dün yüzde 1.25, S&P endeksi yüzde 1.27, Nasdaq endeksi yüzde 1.11 değer kaybetti. ABD borsa vadeli işlemleri ise sabah itibariyle eksi seviyelerde işlem görüyor. Dün yayınlanan verilere göre, Mayıs ayı konut başlangıçları verisinin konut sektöründe toparlanmaya işaret etmesine rağmen, sanayi üretimi verisi beklentilerden daha fazla daraldı. Ekonominin toparlandığı yönündeki iyimserliğin korunması için ekonominin net iyileşme sinyalleri vermeye başlaması gerekiyor. DOW JONES VE S&P BORSA ENDEKSLERİ S&P 500 (sol eksen) Dow Jones (sağ eksen) Oca-05 Şub-06 Mar-07 Nis-08 May ABD'nin en büyük elektronik perakendecisi Best Buy, ilk çeyrekte beklentilerin altında satış açıklarken, yılın kalanı için kârların tahminlerinden daha düşük olabileceğini belirtti. Karamsar tahminlerin ardından Best Buy hisseleri yüzde 7.3, S&P perakende sektörü endeksi yüzde 3.1 değer kaybetti. Asya borsaları ise doğal kaynaklar ile ilgili hisselerdeki zayıflık ve küresel ekonomik toparlanma konusundaki endişelerin etkisiyle genelde geriledi. Avrupa borsa vadeli işlemleri ise Avrupa borsalarının güne düşüşle başlayacağını işaret ediyor. Yurtdışı Piyasalar Petrol/Altın P etrol fiyatları, petrol talebindeki toparlanmanın beklentilerden yavaş olduğuna işaret eden ABD petrol stoklarındaki yükselişin ardından dün varil başına 70 dolar civarındaki seyrine devam etti. Dünü varil başına dolar seviyesinden kapatan petrol fiyatları, sabah itibariyle ise varil başına 71 dolar seviyesinden işlem görüyor. Altın fiyatları ise yönsüz seyrine devam ediyor. Dünü ons başına dolar seviyesinden kapatan altın fiyatları, sabah itibariyle ise ons başına 936 dolar seviyesinden işlem görüyor. 4

5 Yurtdışı Piyasa Gelişmeleri ABD BD de üretici fiyatları endeksi (ÜFE) Mayıs ayında A beklentilerin altında yüzde 0.2 artış gösterdi. Nisan ABD ÜFE ve Çekirdek ÜFE (%) ayında yüzde 0.3 artış gösteren verinin Mayıs ayında yüzde 0.6 artması bekleniyordu. Açıklamaya göre, Nisan ayında yüzde 0.1 düşüş gösteren enerji fiyatları Mayıs ayında yüzde 2.9 artış gösterdi. Açıklanan son veriyle birlikte Nisan ayında yıllık bazda yüzde 3.7 gerileyen ÜFE, Mayıs ayında yüzde 5 geriledi. Gıda ve enerji fiyatları hariç tutularak hesaplanan çekirdek ÜFE ise Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0.1 azalış gösterdi. Nisan ayında yüzde 0.1 artan verinin Mayıs ayında da yüzde 0.1 artması bekleniyordu. Çekirdek ÜFE nin yıllık artışı ise Nisan ayındaki yüzde 3.4 seviyesinden Mayıs ayında yüzde 3 seviyesine geriledi ÜFE Çekirdek ÜFE Mayıs 07 Kasım 07 Mayıs 08 Kasım 08 Mayıs 09 ABD de dün yapılan açıklamaya göre, konut başlangıçları verisi Mayıs ayında beklentilerin üzerinde yüzde 17.2 artarak 532,000 seviyesine yükseldi. Beklentiler verinin 490,000 seviyesinde gerçekleşmesi yönündeydi. Açıklamada ayrıca Nisan ayında yüzde 12.8 düşüş olarak açıklanan veri yüzde 12.9 düşüş olarak revize edildi. ABD de konut başlangıçları Mayıs ayı itibariyle geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 45 gerilemiş durumda bulunuyor. ABD de dün yapılan açıklamaya göre, sanayi üretimi Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 1.1 azalırken, kapasite kullanımı kayıtların tutulmaya başlandığı 1967 yılından bu yana en düşük seviye olan yüzde 68.3 oldu. Beklentiler sanayi üretiminin yüzde 0.9 azalması, kapasite kullanımının ise yüzde 68.4 olması yönündeydi. Açıklamada ayrıca Nisan ayında yüzde 0.5 azaldığı açıklanan sanayi üretimi yüzde 0.7 azalış olarak, yüzde 69.1 olarak açıklanan kapasite kullanımı yüzde 69 olarak revize edildi. Sanayi üretimindeki zayıf seyir sürüyor. Veri Mayıs ayı itibariyle bir yıl öncesine göre yüzde 13.4 gerilemiş durumda bulunuyor. Yurtdışı Piyasa Gelişmeleri Diğer A vrupa Birliği İstatistik Kurumu Eurostat tarafından dün yapılan açıklamaya göre, Euro bölgesinde tüketici fiyatları Mayıs ayında aylık bazda yüzde 0.1 artarken, yıllık bazda yüzde 0.0 seviyesinde gerçekleşti. Nisan ayında yıllık bazda yüzde 0.6 artış gösteren verinin daha önce geçici verilere göre Mayıs ayında yüzde 0.0 seviyesinde gerçekleştiği açıklanmıştı. Beklentiler de bu oranın revize edilmemesi yönündeydi. Bu seviye kayıtların tutulmaya başlandığı 1996 yılından bu yana en düşük seviye. Enerji ve gıda fiyatlarının dahil edilmediği çekirdek enflasyon ise Mayıs ayında aylık bazda değişim göstermezken, yıllık bazdaki artış yüzde 1.5 olarak gerçekleşti. Çekirdek enflasyon bir önceki ay aylık bazda yüzde 0.4 artmış, yıllık artış oranı ise yüzde 1.7 olmuştu. Düşüş trendinde olan enflasyon Avrupa Merkez Bankası ECB üzerindeki faiz indirme baskısını artırmasına rağmen, Reuters anketine göre, Ekim ayından bu yana 325 baz puan indirerek faizleri yüzde 1 seviyesine çeken ECB nin bu rakamı uzunca bir süre değiştirmesi beklenmiyor. 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0 ECB Enflasyon Hedefi Euro Bölgesi TÜFE (%) Enflasyon YY Çekirdek Enflasyon YY Kas.01 Şub.03 May.04 Ağu.05 Kas.06 Şub.08 May.09 Almanya Mannheim merkezli ZEW araştırma enstitüsünün analist ve kurumsal yatırımcılar arasında yaptığı araştırmaya göre, Alman yatırımcılarının Avrupa nın en büyük ekonomisi olan Almanya ya ilişkin güven eğilimleri Haziran ayında 44.8 ile beklentilerden iyi geldi. Endeks böylece 2006 yılının Mayıs ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Mayıs ayında 31.1 olan verinin Haziran ayında 35 değerini alması bekleniyordu. Pozitif rakamlar iyimserlerin sayısının kötümserlerden fazla olduğunu gösteriyor. ZEW in açıkladığı bir diğer endeks olan cari durum endeksi ise Haziran ayında değerini alarak beklentilerden iyi geldi. Mayıs ayında değerini alan verinin Haziran ayında da değerini alması bekleniyordu. 5

6 100 ALMANYA ZEW ENDEKSİ , Yatırımcı Güven Endeksi -80 Cari Durum Endeksi -89, Haz.05 Şub.06 Eki.06 Haz.07 Şub.08 Eki.08 Haz.09 Bugün Açılışlar S abah itibariyle EUR/USD , GBP/USD , USD/JPY , USD/CHF , altın fiyatları ons başına dolar, ABD ham petrolü 71 dolar ve Brent ham petrolü 70.9 dolar seviyelerinde işlem görüyor. LIBOR oranları; 1 ay , 3 ay , 6 ay , 1 yıl , EURIBOR oranları; 1 ay 0.957, 3 ay 1.252, 6 ay 1.465, 1 yıl 1.638, TRYIBOR oranları 1 ay , 3 ay , 6 ay , 1 yıl , gösterge 10 yıllık ABD Hazine tahvili getirisi %3.6861, 2030 vadeli Türkiye tahvili / seviyelerinde bulunuyor. Orkide SALTIK/Bölüm Müdürü orkide.ercumentsaltik@halkbank.com.tr... Mustafa TEMİZKAN/Uzman Yrd mustafa.temizkan@halkbank.com.tr... Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunduğu bu yayının hazırlanmasında gerekli özeni ve dikkati göstermesine rağmen, oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. Bilgiler Reuters dan alınmıştır. 6