evgili Tüp Bebek Adayları, Tüp bebek ve ICSI (mikroenjeksiyon) gibi yardımcı üreme tekniklerinin günümüzde ulaştığı nokta, birçok çifte gebeliğe

Transkript

1 S evgili Tüp Bebek Adayları, Tüp bebek ve ICSI (mikroenjeksiyon) gibi yardımcı üreme tekniklerinin günümüzde ulaştığı nokta, birçok çifte gebeliğe ulaşma şansı sunmaktadır. Teknolojik gelişmelerin yansıması baş döndürücü bir hızla başarı oranlarını arttırmaktadır. Mikroenjeksiyon yöntemi ile sperm sorunu olan birçok erkek, artık bebek sahibi olabilmektedir. İRENBE Tüp Bebek Merkezi, Kadın Sağlığı ve İnfertilite alanlarında uzun yıllardır hizmet vermektedir. İlk kez 1993 yılında başlayan tüp bebek çalışmalarımız 1998 de, konusunda uzman yurt dışı merkezlerinin de desteği ve işbirliği ile hayata geçerek günümüze dek devam etti. Bugüne değin, İnfertilite ve IVF uygulamalarımızda kendimizi her geçen gün sınayarak, geliştirmeye gayret ettik. Başarı oranlarımızın giderek artması ve elde ettiğimiz yüz güldürücü sonuçlar bize her zaman cesaret verdi. İsrail Tel Aviv de yer alan Assuta IVF Merkezi ekibinden de aldığımız bilimsel ve teknolojik destek, çalışmalarımızın ilerlemesinde son derece faydalı olmuştur. Yardımcı üreme tekniklerinin uygulanmasında başarı, planlı ve uyumlu çalışan bir ekibe dayanır. Tüp Bebek Merkezimizde çalışan, deneyimli, konusunda uzman ve bilgi paylaşımına açık jinekolog, embriyolog ve yardımcı sağlık personeli ile tüp bebek uygulamaları gereken titizlikle yerine getirilmektedir. İzmir in ilk özel tüp bebek merkezi olan İRENBE Tüp Bebek Merkezi, uygulamalarında, başarıyı hedefleyerek, kendini her geçen gün sınayarak çalışmaktadır. Titiz çalışma, etik tutum, doğru zamanlama, kaliteli hizmet anlayışı ile birleştirilerek güler yüzle sunulmaktadır. Üremeye yardımcı tekniklerin kullanılması ile elde edilen başarı oranlarımızın, dünyanın seçkin klinikleri ile paralel olması, bize mutluluk vermektedir. Önceki yıllarda bebek sahibi olmayı hayal bile edemeyen çiftler, kendi mucizelerini gerçeğe dönüştürme olanağı bulabilmektedir. Bu kitapçığın amacı size yardımcı üreme tekniklerinin son noktası olan tüp bebek tedavisinin ayrıntılarını özetlemektir. Konunun ayrıntıları ile ilgili sorularınızda bize danışmaktan çekinmeyin. Sorularınızı ve sorunlarınızı bize iletebilirsiniz.

2 TÜP BEBEK NEDİR? T üp Bebek basitçe, yumurtaların sperm tarafından vücut dışında, laboratuar koşullarında döllenmesidir. IVF yani In Vitro Fertilizasyon, tüp bebek yönteminin bilimsel adı olup vücut dışında döllenme anlamına gelmektedir. Kadından alınan yumurta erkekten alınan sperm ile aynı tüpe konur ve döllenme gerçekleşir. Normalde her ay 1 yumurta üretilir ve sperm ile buluşmaya hazırlanır. Sperm yumurta buluşması (döllenme) için zamanlama önemlidir. Diğer önemli faktör buluşma yolunun yani rahim ve tüplerin açık olmasıdır. Uygun kalitede sperm ve yumurta doğru zamanda ve doğru yerde buluşmalıdır. Bu sürecin herhangi bir aşamasında sorun olduğunda gebeliğe ulaşılamaz Tüp bebek tedavisinin gerekli olduğu durumlar; 1. Spermin yumurtaya ulaşmasında problem olan durumlarda; Tüplerin tıkalı olması, Endometriozis (çikolata kisti hastalığı), Anti-sperm antikorların varlığı vb. 2. Sperm fonksiyonlarının bozuk olduğu durumlarda; Azalmış sperm sayısı, sperm hareketlerinin normalden az olması vb. 3. Yumurtlama sorunu olanlarda; Polikistik Over Sendromu Hipogonadotropik hipogonadizm İleri yaş- Zayıf yumurtalık rezervi 4. Açıklanamayan infertilite problemi olanlarda Tüp Bebek Tedavisinde niye yumurtlama arttırıcı ilaçlar kullanılır? Doğal bir siklusta, bir sonraki adet kanamasından 2 hafta önce olgunlaşmış follikülün içerisinden genellikle tek bir yumurta atılır. Follikül, yumurtanın atılmasından önce mm ye kadar büyüyen içi sıvı dolu bir kist, bir keseciktir. Genellikle bir follikül içerisinde tek bir yumurta vardır. Tüp Bebek sikluslarında, amaç birden fazla follikül geliştirip birkaç yumurta birden toplama şansını maksimuma çıkartmaktır. Döllenme gerçekleştikten sonra, en iyi embriyolar seçilip, rahim içerisine konur. Rahim içerisine uygun sayıda embriyo transfer edildikten sonra geri kalan iyi kalitedeki embriyolar daha ileri bir tarihte kullanılmak üzere dondurulabilir. Yumurtlama uyarıcı ilaçlarla yumurtalıklar uyarıldığında genellikle birkaç follikül büyür. Ne var ki, her follikülün büyüme hızı değişken olabildiği için yumurta toplama işlemi yeterli sayıda yumurta olgunlaştığı zaman uygulanır. Bunu sağlamak için, vücudun normal hormonal döngüsünü kontrol altına alan birtakım ilaçlar kombine olarak kullanılır. FSH ve LH hormonlarının etkisi nedir? Yumurtalıkları uyaran FSH ve LH denen hormonlar beynin içindeki hipofiz bezi tarafından salgılanır. FSH ve LH, yumurtlamadan önce östrojen (E2) ve yumurtlama gerçekleştikten sonra progesteron salgılayan folliküllerin büyümesini sağlar. Östrojen rahim iç duvarı olan endometriumu kalınlaştırır, progesteron ise endometriumu embriyoların yuvalanıp tutunmalarına hazır hale getirir.

3 TÜP BEBEK TEDAVİSİNE BAŞLANGIÇ Ö ncelikle genel sağlık taraması yapılır. Guatr, şeker hastalığı, Prolaktin yani süt hormonu yüksekliği, rahim ağzı hastalıkları, rahim duvarı polip ve myom benzeri sorunları tespit ve tedavi edilmelidir. Sigaranın bırakılması, fazla kilolu olanlarda diete başlanması çok önemlidir. İLAÇLAR: Tedaviye başlamadan önce ilaçlarınızı hazırlamanız gerekmektedir. İlaçlarınızı düzenli, zamanında ve doğru kullanmanız çok önemlidir. İlaçlarınızı buzdolabının alt gözlerinde dondurmadan saklayınız. Eşinize ve size verilen ilaçları düzenli kullanmalısınız. Vitamin, aspirin, antibiotik ve bazen metformin ve benzeri ek tedaviler kullanılabilir. Her hastanın kişisel özelliklerine göre değişik ilaç rejimleri kullanılır. Ancak, çoğu rejimler aşağıda adı geçen ilaç gruplarını içerir. 1. Decapeptyl Suprefact Suprecur Lucrin : Günlük veya tek kez yapılan enjeksiyonlardır. : Burun spreyi şeklinde uygulanır. : Burun spreyi şeklinde uygulanır. : Cilt altı enjeksiyonlardır. Bu ilaçlara GnRH analogları adı verilir ve down regulation dediğimiz, hipofiz bezinin doğal olarak FSH ve LH üretimini kısarak, olgunlaşmakta olan folliküllerin erkenden bozulmalarını önleyerek çok önemli bir yer tutarlar. Aynı amaçla kullanılan ve yeni kullanıma giren Cetrotide ve Orgalutran isimli ilaçlar, cilt altı yoluyla ve kısa bir eğitimle kendi kendine uygulanabilen ilaçlardır. Antagonist olarak adlandırılan bu ilaçlar ile tedavi süresi kısalmaktadır. Yumurtalıkların uyarılmasına başlanmasından sonra doktorunuz follikül gelişiminize göre bu ilaçları tedavinizin 5. günü civarında başlamanızı önerecektir. 2. Gonal-F ve Puregon saf rekombinant FSH, Fostimon saf FSH, Menopur ve Merional saf üriner FSH-LH, Menogon ise üriner FSH ve LH hormonlarını beraber içerir ve bunlar günlük enjeksiyonlarla follikül gelişimini uyarırlar. Luveris isimli ilaç ise sadece LH içermektedir. Günümüzde ilaç teknolojisinde hızla gelişen değişimler nedeniyle yukarıda sayılan ilaçların bir kısmını eczanelerde bulamayabilirsiniz. İlaçlarınızı temin etmekte yaşadığınız zorlukları doktorunuzla paylaşınız. Unutmayın ki tedaviniz kişiseldir ve size özel olarak ayarlanmaktadır. 3. Ovitrelle ve Pregnyl ise HCG denen hormonu içerir ve yumurta alımı işleminden 2 gün önceki gece uygulanır. Bazen decapeptil ve Lucrin gibi ilaçlar da kullanılır. Bu hormonun etkisi büyümüş folliküller içerisindeki yumurtaları olgunlaştırarak döllenmeye hazır hale getirmek ve aynı zamanda progesteron salgılanmasını başlatmaktır. 4. Progesteron Hormon Desteği: Yumurta toplama işleminden sonra kapsül, vajinal fitil, jel veya enjeksiyon şeklinde uygulanır. Bu ilacın amacı endometrium denen rahmin iç duvarına embriyoların yuvalanmasına hazırlamaktır. Yani luteal faz desteği amacıyla kullanmaktır. Progestan kapsül ağızdan veya vaginal, crinone jel vaginal, progynex ampül enjeksiyon şeklinde uygulanabilen progesteron hormon formlarıdır. Baskılama (Süpresyon) gerekli mi? Yumurtaların tedavi sırasında beklenmeyen bir zamanda çatlamasını engellemek yani LH hormonunu baskılamak için farklı yöntemler kullanılabilir. Tedaviye hazırlık dönemi sırasında doğum kontrol hapı kullanımını takiben burun spreyi veya enjeksiyonlara genellikle adet kanamasının ortalama 1 hafta öncesinden (Uzun Protokol), bazı durumlarda ise adetin 2. günü (Kısa Protokol) başlanır. Bu ilaçlara başlayacağınız tarihi doktorunuz belirleyecektir. Eğer antagonist protokolü kullanılacaksa bu durumda ön hazırlık devresini takiben adetin 2./3. günü yumurtlama tedavisine başlanır. Tedavinizin 5. günü civarında Cetrotide veya Orgalutran enjeksiyonlarına başlanır. Bu durumda burun spreyi veya diğer ilaçlarla oluşturulan uzun protokol kullanılmaz. Uzun protokol veya antagonist protokolünün etkinliği ve başarısı birbirine benzer. Antagonist protokolünün en önemli avantajı daha kısa sürede ve daha az enjeksiyonla tamamlanabilmesidir. Tüp bebekte tedavi protokolü kişiseldir. Kişinin yumurtlama kapasitesi, yaşı, var olan hastalıkları ve daha önce kullanılan tedaviler göz önünde bulundurularak protokole karar verilir. Yumurtlama takibi nasıl yapılır? Yumurtlama (Follikül) takibi vajinal ultrason ile (boş mesane ile) yapılır. Adetinizin 2. veya 3. gününde verilecek randevuda rahim ve yumurtalıklarda bir sorun olup olmadığına bakılır. Gerekirse kanda E2, FSH ve Progesteron ölçümü yapılır. Tetkik sonuçları ve ilaç dozajlarının bildirilmesi ile bir sonraki randevunuzun ayarlanması için aynı gün öğleden sonra veya ertesi sabah doktorunuz veya koordinatör hemşire ile telefonla görüşmeniz gerekecektir. Yumurtlama takibi 8-12 gün sürer ve her 3-4 günde bir giderek sıklaşan ziyaretlerinizde ultrason muayenesi ve kanda yumurtlama hormonlarının ölçümü gereklidir. Yumurtlama uyarıcı ilaçlara başlama: Ultrasonda yeterli yumurta taslağı varsa, E2 ve FSH seviyeniz gereken düşüklükte ise (Gonal F, Puregon, Menogon, Menopur, Merional, Fostimon vs ile) yumurta uyarılmasına başlanabilir. İlaçlarınızı nasıl uygulayacağınız konusunda kısa bir eğitim yapılacaktır. Doktorunuz veya koordinatör hemşireler size bu enjeksiyonları hangi dozda, nasıl ve kaç gün uygulayacağınızı bildirecektir. Bu sırada bir sonraki randevunuz da verilecektir. Her muayenede kısa süren bir vajinal ultrason incelemesi ile follikül gelişimi izlenecek ve kanda E2 ölçümü sonrası ilaç dozları yeniden ayarlanacaktır. Lütfen aynı gün öğleden sonra saat 15:00 ila 17:00 arasında telefon ederek doktorunuzu veya koordinatör hemşireyi arayınız ve sonuçlarınız ile ilgili olarak tedaviye devam ve bir sonraki randevu ile ilgili önerileri alınız.

4 Yumurta çatlatılması Folliküller yeterli büyüklüğe gelmiş ve E2 seviyesi uygun ise, size artık HCG hormonu verilebilir. Bu hormonun ticari olarak Pregnyl 5000 IU ve Ovitrelle 250 mcg/0.5 ml formları mevcuttur. Bu enjeksiyonu yumurta toplanması işleminden saat öncesinde yaptırmak çok önemlidir. Bu genellikle işlemin 2 gün öncesinin gecesi olacaktır. Enjeksiyonun tam zamanını doktorunuz veya koordinatör hemşire size bildirecektir. İlaçların yan etkileri var mı? Yan etkilerin çoğu tedaviyi etkileyecek veya yarıda bıraktıracak ciddiyette değildir. Bu konuda doktorunuz ve koordinatör hemşire size gerekli bilgi ve desteği verecektir. Tedavi siklusu neden iptal edilebilir? 1. Birkaç günlük ilaç kullanımından sonra follikül gelişimi hiç olmaz veya çok zayıf ise size tedaviyi iptal etmeniz tavsiye edilebilir. Genellikle tavsiyeler ya ilaç dozajını yükseltme ve/veya kısa protokole dönmektir. 2. İlaçlara aşırı cevap vermiş ve şiddetli OHSS riski mevcut ise, siklus iptali bir seçenektir. Siklus iptali durumunda ileride planlanacak strateji geliştirilecektir. Aşırı Cevap Sendromu (ovaryan hiperstimulasyon sendromu= OHSS): Nedir? Bu olay, yumurtalıkların çok hassas olduğu ve çok sayıda yumurta üreterek östrojen seviyelerinin yükselmesi ile gelişir. Damar duvarı geçirgenliği artışı ile vücut boşluklarında sıvı toplanması söz konusudur. Böyle bir şeyin riski altında olduğunuzu düşünüyorsak alternatifler şunlardır: Siklus iptali Yumurta alımını geciktirme (Coasting), ilaçsız takip Gelişen embriyoları transfer etmeden dondurmak OHSS, karnın alt bölümünde huzursuzluk, şişkinlik ve bulantı ile seyreder. Susuz kalmamak için yeterli miktarda sıvı içmek oldukça önemlidir. Bu belirtilerin ortaya çıkması durumunda merkezimize bilgi vermelisiniz. Sperm Örneği: Yumurta alımı işleminin sabahı eşinizin de bir sperm örneği vermesi gerekmektedir. Sperm örneğinden önce ortalama 3 günlük bir cinsel perhiz suresi gerekmektedir (2-5 gün). Spermler menide bulunmadığında (Azospermi), çok az/cansız olduğunda TESA, TESE veya MikroTESE işlemiyle spermler testis dokusundan alınabilir. TESA, TESE veya MikroTESE kararı verildiyse işlem sabahı aç gelmeniz gerekecektir. Epidural anestezi ile uygulanan Mikro- TESE ortalama dakika sürmektedir. Ağrı kesici olarak işlem sonrası Minoset vb tabletleri 4-6 saatte bir kullanabilirsiniz. Günlük yaşam aktivitelerinize ise 1-2 gün istirahat sonrası rahatlıkla dönebilirsiniz. Merkezimizde MikroTESE yöntemi uygulanmaktadır. Özel bir ameliyat mikroskobu ile yapılan bu işlem, testise daha az travma yaratması ve daha az doku eldesi ile daha yüksek başarı sağlamaktadır. Elde edilen örnekte yeterli miktarda sperm varsa kalan doku örneği dondurularak gelecekteki uygulamalarınız için saklanacaktır. spermin yumurta kılıfı ( zona) ile teması

5 YUMURTA TOPLANMASI Y umurta toplanması işlemi Tüp Bebek Merkezimizin 3. Katındaki ameliyathanemizde gerçekleştirilecektir. Bunun için işlem sabahı merkezimize size verilen saatte ulaşabilmeniz çok önemlidir. Yumurta toplanması işleminden en az 6 saat öncesinden itibaren hiçbir şey yiyip içmemelisiniz. İşlem kolunuza takılan bir serumdan uygulanan kısa süreli genel anestetik ilaçlarla yapılacaktır. Müdahale sırasında uyuyor olacak, ağrı hissetmeyeceksiniz. Yumurta Toplama Günü: 1. Yumurta toplama işleminiz muhtemelen sabah saat 08:00-12:00 arasında uygulanacaktır. Ancak, işlemden 1 saat öncesinde Merkeze gelmeniz gerekmektedir. Lütfen geldiğinizde ön büroya bildiriniz ki, görevliler size odanızı gösterip refakat etsinler. 2. Yanınızda sadece tuvalet eşyalarınızı getiriniz. Kıymetli eşyalarınızı lütfen evde bırakınız. 3. Odanıza geldiğinizde görevli hemşire size giyeceğiniz bir önlük verecektir 4. Lütfen işlemden önce tırnak boyalarınızı, makyajınızı siliniz, koku sürmeyiniz ve bilezik, kolye vs. gibi ziynet eşyaları takmayınız. 5. İşlemden önce anestezi uzmanı tarafından görüleceksiniz. 6. Yumurta toplama işlemi dak. kadar sürecektir. Yumurta toplama nasıl yapılır? Yumurta toplanması işlemi, anestezi altında, vajinal ultrason rehberliğinde ince bir iğne kullanılarak her follikül içindeki sıvı ve yumurta hücresinin aspirasyonu ile gerçekleşir. Genellikle folliküllerin %80 inden yumurta elde etmeyi bekleriz. Bu nedenle ultrasonda gördüğümüz follikül sayısı ile elde edilen yumurta sayısı her zaman uyumlu olmayabilir. Yumurta toplama işleminden sonra: 1. İşlemden sonra kısa bir süre sersemlik ve bazen bulantınız olabilir. Gerekirse bulantı önleyici enjeksiyon yapılacaktır. 2. İşlem sonrası biraz ağrınız olması normaldir, gerekirse ağrı kesiciler uygulanacaktır. Karın alt bölgesinde bir huzursuzluk hissedebilirsiniz. Minoset gibi ağrı kesici tabletlerin 1-2 tanesi 4-6 saat ara ile alınabilir. Bu huzursuzluk ve bazen şişkinlik 1-2 gün devam edebilir 3. Az miktarda kanamanız olması normaldir, pet kullanınız, tampon kullanmayınız. 4. Taburcu olmadan önce doktorunuz veya koordinatör hemşire tarafından kaç yumurta toplandığı konusunda bilgilendirileceksiniz. 5. İşlemden 2-4 saat sonra, doktorun izniyle merkezden ayrılabilirsiniz. Sizi eve veya kaldığınız yere götürecek refakatçiniz yanınızda olmalıdır. 6. Yumurta toplama günü itibariyle estrojen ve progesteron ile luteal faz desteğine başlanmalıdır. Rahim duvarını gebeliğe hazırlayan bu destek ilaçlarının aynı gün itibariyle kullanma şekli, dozajı ve kullanma süresi hakkında doktorunuz veya koordinatör hemşire detaylı bilgi verecektir. 7. Beslenmenize özen göstermeniz ve lifli, sebze ağırlıklı gıdalar tercih etmeniz, bol sıvı almanız (2-3 litre su/gün) ve taze meyveler tüketmeniz önerilecektir. 8. İşlemin olduğu günü istirahatli geçirmeniz önerilir. Ertesi gün günlük aktivitelerinize dönebilirsiniz. Herhangi bir kaygınız veya şikayetiniz varsa, Tüp Bebek Merkezimizi arayarak doktorunuzla veya koordinatör hemşire ile görüşünüz. Merkezimizde çalışan hekimlere nasıl ulaşabileceğinizi gösteren kartvizitlerimizden edininiz. Yumurta Toplanması

6 MİKROENJEKSİYON (ICSI)/ TÜP BEBEK Toplanan yumurtalar ve eşinizden alınan sperm laboratuarda özel koşullar altında çok gelişmiş bir mikroskop yardımıyla incelenir ve işlemlerden geçirilir. Mikroenjeksiyon kararı verilmişse yumurtaların dış zarını kaplayan doku soyulur ve tek bir sperm yumurtanın sitoplazması içine enjekte edilir. Eğer sadece tüp bebek (IVF) yapılacaksa yumurtalar soyulmadan belli konsantrasyonda sperm ile aynı tüpte inkübatöre yerleştirilerek kendi kendine döllenmeye bırakılır. Embriyolarınızın laboratuar yolculuğu Mikroenjeksiyon/ IVF uygulamasının ertesi günü döllenme oranına bakılır. Embriyo gelişiminin ilk aşaması olan döllenme nadiren gerçekleşmeyebilir. Bu açıdan risk taşıyan çiftler sperm veya yumurta kalitesinin kötü olduğu veya sayıca çok az olduğu nadir durumlardır. Özellikle mikroenjeksiyon uygulaması sonrası döllenme oranları geçtiğimiz 10 yılda hızla artmış ve %70-80 ler seviyesine yükselmiştir. Ancak döllenme oranının %100 olabileceği gibi %0 da olabileceği unutulmamalıdır. Ne yazık ki, toplanan tüm yumurtalar her zaman döllenmez ve döllense bile her embriyo 2-4 hücreye her zaman bölünmez. 1.gün döllenmiş olan embryolar 2. ve 3. gün gelişmeye devam ederek önce iki hücre, takiben 4 hücre ve 8 hücre aşamasına doğru gelişmeye devam etmelidir. Size embriyolarınızın gelişimi doktorunuz veya koordinatör hemşire tarafından her gün bildirilecektir. Mikroenjeksiyon-Yumurta iç kısmına içersinde sperm bulunan iğnenin girmesi (ICSI)

7 EMBRİYO TRANSFERİ Y umurta toplanmasının ertesi günü öğlene doğru kliniğe telefon ederek yumurtaların döllenme durumu hakkında bilgi edinebilirsiniz. Aynı zamanda size embriyo transferi günü ve saati konusunda bilgi verilecektir. Embriyo transferi için size verilen saatten 30 dak. önce merkezde bulunmanız gerekmektedir. Embriyo transferi ultrason eşliğinde yapılacağından idrara hafif sıkışık olmalısınız. Şüphesiz, rahimin içerisine sadece sağlıklı, normal görünen embriyoları yerleştirmek istiyoruz. Embriyolar genellikle yumurta toplanmasından 2-3 gün sonra rahime yerleştirilir. Bu işlem oldukça kolay olup, anesteziyi gerektirmez ve rutin bir jinekolojik muayenede yapılanlara ve aşılamaya benzer. Çok nadiren, işlem sonrasında adet benzeri kramplar hissedilebilir. Embriyo transfer sayısına nasıl karar verilmektedir? Transfer edilecek embriyo sayısı kişilerin özelliklerine ve isteklerine göre belirlenir. Örneğin, yaşı genç olan ve kaliteli embriyoları olan kadınlarda daha az, yaşı daha ileri olup, embriyo kaliteleri daha zayıf olan kadınlarda daha çok sayıda embriyo transferi yeğlenir. Hepimiz bir zamanlar blastokist idik. Bazı durumlarda transfer için blastokist aşamasına kadar beklenebilir. Embriyoların kalitesine, sayısına ve niçin tüp bebek yapıldığına göre bu kararı embriyoloğunuz, doktorunuz ve siz birlikte değerlendirirsiniz. Blastokist transferine gidilmesinin amacı daha kaliteli embriyoları seçerek gebelik şansını arttırırken çoğul gebelik riskini azaltabilmektir. Değişik aşamalardaki embriyolar ve assited hatching işlemi (sol alt) Çoğul gebelikten niçin kaçınılır? Üremeye yardımcı tekniklerle çoğul gebelik oranlarının daha yüksek olduğu aşikardır. Çoğul gebeliklerde; gebelik sırasında artmış yan etki riski mevcut olup, prematüre doğum ile yaşamaları güç olan çok küçük bebekler dünyaya gelebilir. Anne adayı açısından da gebelikte çıkan şeker, tansiyon, düşük ve erken doğum tehdidi ile daha riskli bir gebelik dönemi sorun yaratabilmektedir. Bu nedenlerle tüp bebek tedavisinde amaç eve tek sağlıklı bebek götürmektir. Bu amacı başarmak için daha kaliteli ancak daha az sayıda embriyo transferi tüm seçkin kliniklerin ortak stratejisidir. Transfer öncesi embriyolara yapılacak ek uygulama ile tutunma şansını arttırmak mümkün müdür? Embriyo transferi öncesi nadiren embriyonun zarında inceltme (assisted hatching) gerekebilmektedir. Tekrarlayan IVF başarısızlığı olan, ileri yaşta IVF yapılan veya embriyo zarının kalın olduğu tespit edilen kişilerde bu yönteme başvurulur. Tutkal, lenfosit aşısı, sperm mıknatısı vb deneysel yöntemlerin ise etkinlikleri tartışmalıdır ve kanıtlanmamıştır. Embriyo transferi sonrası ilaçlar (luteal destek) Embriyoların tutunmasını kolaylaştırmak ve tedavi nedeniyle kanda azalan bazı hormonları dışarıdan almanın gerekli olduğunu belirtmiştik. Luteal destek adı verilen bu tedavi gebeliğin 10. haftasına dek devam eder. Progesteron ve östrojen hormonlarını hap, vajinal jel ve enjeksiyon şeklinde kullanabilirsiniz. İlaçlarınızın tarifi yumurta toplama ve embriyo transferi sonrasında yapılacaktır.

8 EMBRİYO DONDURMA Yeterli kalitede fazla sayıda embriyo mevcut ise, ileri bir tarihte kullanılmak üzere bunlar dondurulabilir. Embriyoların dondurulabilecek durumda olup olmadığına karar verilecektir. Ne var ki, iyi kalitedeki embriyolar bile dondurma-çözme işlemine dayanmayabilir. Bu embriyolar ya doğal bir siklusta ya da hormonal tedavinin kullanıldığı bir siklusta transfer edilebilir. Doğal siklusta transfer, yumurtlaması normal olan kadınlarda uygulanabilir ve ultrason ve hormon takiplerini gerektirir. Yumurtlaması normal olmayan kadınlarda uygulanan suni siklusta embriyo transferi için rahimin gebeliği kabule hazır hale getirilmesi gerekmektedir. Çözüldüğünde sağlıklı gelişme gösteren dondurulmuşçözülmüş embriyolarla elde edilen gebelik oranları taze embriyo transferi siklusu ile paraleldir. PGT (PREİMPLANTASYON GENETİK TANI) Genetik geçişli ailesel hastalığı olanlarda, tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olanlarda ve ileri yaş olgularında 3.gün embriyolarından alınan tek bir hücreden genetik araştırma yapılabilmektedir. Sağlıklı embriyoların seçilmesi ile gebelik şansı arttırılarak genetik hastalıklardan kaçınılabilmektedir. Hem PGT hem de assisted hatching işlemi merkezimizde FDA onaylı laser cihazı ile uygulanmaktadır. Embriyolar bize emanet- Dondurma işlemi Embriyoların geçici evleri

9 TÜP BEBEK TEDAVİSİ SONRASI SİZİ NELER BEKLER? Y umurta toplanması işleminden sonra 1-2 gün istirahat önerilir. Embriyo transferinden sonraki 1-2 gün de hafif tempolu olmanızda fayda olabilir. Transferin ertesi günü itibariyle normal günlük yaşam aktivitelerinize dönebilirsiniz. Embriyolar rahimin içerisinde emin bir ortamda olup, yürümek, banyo, duş alma ile günlük normal faaliyetler gebelik şansınızı etkilemez. Sizi yoracak faaliyetler ile ağır kaldırmaktan karnınızın gerginliği geçene kadar kaçınınız. Size verilen ilaçları düzenli kullanmaya dikkat ediniz. Beslenmenizi ve uyku düzeninizi genel sağlık koşullarına göre ayarlamalısınız. Bol su içmeniz faydalı olacaktır. Beslemenizi kabızlık yaşamayacak şekilde dengelemelisiniz. Tedavi süresince sigara ve alkolden uzak durmalısınız. Doktorunuza danışmadan farklı ilaç tedavilerine başlamayınız. Ateş yükselmesi ya da diğer sağlık sorunlarınız olursa en kısa zamanda merkezimizle irtibat kurunuz. Embriyo transferi sonrasında B-HCG ölçümüne dek geçen süre içerisinde bazen kahverengi lekelenmeler söz konusu olabilir. Bu durum her zaman gebelik olmadığı anlamına gelmez. İlaçları kullanmaya kesintisiz devam edilmelidir. Karında gerginlik ve şişkinlik hissi oldukça sıktır ve kişiyi bazen rahatsız edebilir. Bazen bu belirtiler birkaç gün sonra başlar. GEBELİK TESTİ NE ZAMAN YAPILMALIDIR? Embriyo transferinden gün sonra kanda B-HCG ölçümü ile gebelik saptanır. İlaçların etkisi ile adet gecikebileceğinden, gebelik olup olmadığı ancak bu test ile saptanabilir. GEBELİK TESTİ POZİTİF ÇIKINCA! Tebrikler... Bütün emekler bu mutlu haber için idi. Ancak henüz tedavinizi bırakmak için erken. Gerçek başarı eve kucağınızda sağlıklı bir bebek götürmektir. Embriyo transferinden gün sonra ilk BhCG seviyesine bakılarak embriyoların rahim iç duvarına tutunup tutunmadıkları anlaşılır. Sonraki hedef kanda ölçülen gebelik hormonu olan B-HCG seviyelerinin katlanarak yükselmesidir. Embriyo transferinden 3 hafta sonra vajinal ultrason ile rahim içerisinde gebelik kesesini görmek mümkündür. Gebelik kesesinin görülmesinden gün sonra bebek kalp atımı ve bebek sayısı teyit edilir.

10 MERKEZİMİZDE TEDAVİYE BAŞLAMA KRİTERLERİ TÜP BEBEKTE BAŞARI İÇİN ALTIN ÖĞÜTLER Sevgili Tüp Bebek Adayları; İRENBE Tüp Bebek Ünitesinde tedaviye başlamak üzeresiniz. Tedavinizde herhangi bir aksama olmaması için lütfen aşağıda listelenen maddeleri dikkatlice okuyarak sizden istenen belgeleri en kısa zamanda merkezimize ulaştırınız. Konuyla ilgili sorularınızı bize iletebilir ve ayrıntılı açıklama isteyebilirsiniz. Size verilen muayene randevularına uyunuz ve önerilen ilaç ve diğer uygulamaları titizlikle yerine getiriniz. Unutmayın; tüm çabamız sağlıklı bir gebeliğe ulaşmanız içindir. Size önerilen tedavi, ilaç ve diğer tıbbi uygulamalar ile ilgili ayrıntılı açıklama istemek hakkınız her zaman saklıdır. Modern teknolojik gelişmeleri yakalayan donanımı ve iletişime açık, konusunda uzman ekibi ile İRENBE sizi tedavide ekibin bir üyesi olarak kabul etmektedir. Her türlü bilgilendirilme hakkınıza saygılı bir HASTA DOSTU tedavi politikası izlemek bizim için önemlidir. Tedavi programına girmek için neler gerekir? 1. EVLİLİK CÜZDANI FOTOKOPİSİ 2. RIZA FORMLARININ OKUNMASI VE İMZALANMASI 3. ÖN MUAYENE VE TETKİKLER; 4. TEDAVİ ÖNCESİ GEREKLİ TETKİKLER: KADIN İÇİN; VDRL, HBsAg, Anti-HCV, HIV, Rubella IgG, Hemogram, Açlık kan şekeri, FSH, LH, E2, PRL, TSH 6. GEREĞİNDE HSG, SİS VEYA OFİS HİSTEROSKOPİ İLE RAHİM İÇ BOŞLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ Size reçete edilecek ilaçlarınızın temin edilmesi ve tedavi paketi ödemeleri ile ilgili ayrıntıları koordinatörle görüşünüz. İlaçlarınızı tedaviden önce temin etmeli ve size belirtilen zamanda tedavi paketi ödemesini yapmalısınız. Sağlıklı bir gebeliğe ulaşmanız dileğiyle. 1. Sizden önce bu yöntemle bebek sahibi olan milyonlarca çift olduğunu biliyor muydunuz? Tedavinizin başarılı olması için pozitif düşünmeye başlamalısınız. 2. Tedavi sürecinde stres olumsuz bir faktördür. Doktorunuzla ve yakınlarınızla endişelerinizi paylaşın. 3. Randevunuza yanınızda bir kitap veya dergi ile gidin. Belki bir süre beklemek zorunda kalabilirsiniz. 4. Kendinizi biraz şımartmanızın bir zararı olmaz. Sevdiğiniz yiyeceklerden tüketmeye, yanınızda bir parça çikolata bulundurmaya ne dersiniz? 5. Muayeneler ve sonrasındaki görüşme sırasında yanınızda eşinizin veya yakın bir arkadaşınızın bulunması yararlı olabilir 6. Sorularınızı randevunuza gelmeden bir yere yazın, sorun, aldığınız yanıtları ve tedavinizle ilgili söylenenleri not edin. 7. Önerilen ilaç tedavilerini titizlikle uygulayın. 8. İlaçlarınızı nasıl kullanacağınızdan emin olamadıysanız veya yanlış uyguladığınızdan şüpheleniyorsanız merkeze ulaşın ve teyit edin. 9. Size verilen bilgilendirme kitapçıklarını okumanız, tedavi sürecindeki aşamaları bilmeniz tedaviye uyumunuzu ve böylece de başarınızı arttıracaktır. 10. Unutmayın; siz de tedavi ekibinin bir parçasısınız. Takımdaki herkes rolünü iyi ve doğru oynamalı ki sonuç zafer olsun. 13. Gün içinde küçük molalar vererek bedeninizi ve ruhunuzu dinlendirmeye gayret edin. 14. Kullanacağınız ilaçları iyice öğrenin ve nereden ne zaman temin edeceğinizi kararlaştırın. Gerekli adres ve telefonları not edin. 15. Sigara içiyorsanız bırakmalısınız. Sigara %13 oranında infertilite nedenidir ve hem yumurta hem de sperm kalitesini olumsuz etkilemektedir. 16. Stresle baş etme tekniklerinden faydalanın, gevşeme tekniklerini kullanın. Derin nefesler almak, olumlu düşünmek (mutlu düşünce kavramı), doğa yürüyüşleri, dikkatinizi dağıtacak hobilerinizle uğraşmak, günlük tutmak işe yarayabilir. Akupunktur vb tamamlayıcı tıp yöntemleri konusunda doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz. 17. Tüm çabalarınıza rağmen stresiniz artıyorsa profesyonel yardım almalısınız. Psikolog veya psikiyatrist eşliğinde daha rahat bir tedavi dönemi geçirebilirsiniz. 18. Başaracağınıza inanın. Olumlu konsantrasyon ve inanmak başarının ilk adımlarıdır ERKEK İÇİN HIV, VDRL, HBsAg, Anti-HCV ile gerekli durumlarda; FSH, LH, T, TSH, Karyotip tayini, Y delesyonu tayini, Ürolojik değerlendirme 5. MERKEZİMİZDE YAPILMIŞ SPERM ANALİZİ 11. Sağlınıza özen gösterin. Beslenmeniz, uykunuz şimdi daha da önemli. Düzenli beslenin, sebze, meyve, bitki çayları ve bol sıvı tüketimine dikkat edin. Günde 8 saat uyumalı, geç yatmamalı ve sabah erken kalkmalısınız. 12. Çalışıyorsanız, temponuzu biraz azaltmaya gayret edin. Yorgunluk tedavinizi olumsuz etkileyebilir.

11