UNFCC VE KYOTO PROTOKOLÜ GEREKLİLİKLERİ

Transkript

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI UNFCC VE KYOTO PROTOKOLÜ GEREKLİLİKLERİ Kadir Demirbolat Uzman 29 Haziran 2011

2 TEMEL GÖSTERGELER Türkiye; OECD üyesi,g-20 üyesi, AB ne aday ülke, OECD, AB ve BMİDÇS EK-I ülkeleri arasında en yüksek nüfus artış hızına sahiptir. OECD ve BMİDÇS EK-I ülkeleri arasında; kişi başı sera gazı emisyonu ve kişi başı birincil enerji tüketimi miktarında en düşük değere sahiptir. İklim Değişiklinin olumsuz etkilerinden en çok etkilenecek bölgeler arasında yer alan Akdeniz Havzasında yer almaktadır. (IPCC 4.Değerlendirme Raporu-2007)

3 TÜRKİYE NİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDEN ETKİLENEBİLİRLİĞİ Üç yanı denizlerle çevrili olan Türkiye nin kıyı şeridi 8,333 km olup sanayi sektörünün %70 i kıyı şeridinde yer almaktadır. Su kaynakları iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden önemli ölçüde etkilenecektir. Türkiye, çok zengin sulak alan ve biyolojik çeşitliliğe sahiptir. Ekonomide önemli bir yeri olan tarım sektörü de olumsuz yönde etkilenecektir. 3

4 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ SEBEBİYLE ÜLKEMİZDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER Yağışlarda genel olarak Ege ve Akdeniz kıyıları boyunca azalış, Karadeniz kıyısı boyunca ise ani yağışlar ve buna bağlı sel ve erozyonda artış; Özellikle kış mevsiminde Fırat ve Dicle havzalarında yağışlarda azalma öngörülmektedir. Yakın gelecek için yapılan model sonuçlarına göre ise, deniz seviyesinde önemli değişiklikler öngörülmemektedir.

5 TÜRKİYE İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER En iyimser model sonuçlarına göre, döneminde dönemine göre belirgin değişiklikler öngörülmemektedir; Aynı dönem için en kötümser model sonuçlarına göre: -Ülke genelinde ortalama 2-3 C dolayında sıcaklık artışı öngörülmektedir; -Özellikle yaz mevsiminde ülkenin batısındaki sıcaklık artışının doğusuna nazaran 3-4 C daha yüksek olacağı öngörülmektedir.

6 TÜRKİYE İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER Türkiye'nin iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine maruz kalma potansiyelinin yüksek olması; iklim değişikliğine uyum sağlamasının ve bununla mücadele etmesinin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Türkiye'de, doğrudan iklim değişikliğinin etkilerini önleme ve bunlarla mücadele kapsamında, politika oluşturma, yasal düzenlemeler ve kurumsal yapılanma konularında önemli tedbirler alınmıştır.

7 ĠKLĠM DEĞĠġĠKLĠĞĠ KOORDĠNASYON KURULU Başbakanlık 2004/13 sayılı genelgesi ile Ġklim DeğiĢikliği Koordinasyon Kurulu (ĠDKK) oluşturulmuştur. Kurul BaĢkanı: Çevre ve Orman Bakanı Sekretarya : Çevre ve Orman Bakanlığı Kurul Üyesi Kurumlar: Dışişleri Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, DPT Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, TOBB ve TÜSİAD Kurul altında 11 adet Teknik Çalışma Grubu mevcuttur.

8 BĠRLEġMĠġ MĠLLETLER ĠKLĠM DEĞĠġĠKLĠĞĠ ÇERÇEVE SÖZLEġMESĠ (BMĠDÇS) VE TÜRKĠYE 2001 yılında Marakeş te gerçekleştirilen 7.Taraflar Konferansında (COP.7), SözleĢmenin Ek-I listesinde yer alan diğer taraflardan farklı bir konumda olan Türkiye nin özel Ģartlarının tanınarak, isminin EK-I de kalarak EK-II den silinmesi yönünde karar alınmıştır. Türkiye Sözleşmeye 24 Mayıs 2004 tarihinde taraf olmuştur.

9 KYOTO PROTOKOLÜ VE TÜRKĠYE Türkiye, 26 Ağustos 2009 tarihinde Kyoto Protokolü ne taraf olmuştur. Türkiye, Protokol kabul edildiğinde Sözleşmeye taraf olmadığı için Protokolün EK-B listesinde yer almamış ve ilk yükümlülük döneminde ( ) sayısallaştırılmış sera gazı emisyon azaltım veya sınırlama yükümlülüğü bulunmamaktadır.

10 ÜLKE POZĠSYONLARI VE TÜRKĠYE

11 SÖZLEġMENĠN GEREKLĠLĠKLERĠ Madde 2 Sözleşme nin nihai amacı; Sözleşme nin ilgili hükümlerine göre, atmosferdeki sera gazı birikimlerini, iklim sistemi üzerindeki tehlikeli insan kaynaklı etkiyi önleyecek bir düzeyde tutmayı başarmak Böyle bir düzeye, ekosistemlerin iklim değişikliğine doğal bir şekilde uyum sağlamasına, gıda üretimini tehdit etmeyecek ve ekonomik kalkınmanın sürdürülebilir şekilde devamına izin verecek bir zaman dahilinde ulaşılmalıdır

12 SÖZLEġMENĠN GEREKLĠLĠKLERĠ Madde 4.1(e) Tüm taraflar, kendi ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluklarını ve özgün ulusal ve bölgesel kalkınma önceliklerini, hedeflerini ve koşullarını dikkate alarak: İklim değişikliği etkilerine uyum hazırlığında işbirliği yapacak, kıyı kuşağı yönetimi, su kaynakları ve tarım ve özellikle Afrika'daki gibi kuraklık, çölleşme ve sellerden etkilenen alanların korunması ve rehabilitasyonu için uygun ve entegre planlar hazırlayacak ve geliştireceklerdir.

13 SÖZLEġMENĠN GEREKLĠLĠKLERĠ Madde 4.4. Gelişmiş ülke Tarafları ve Ek-II'de yer alan diğer gelişmiş Taraflar, ayrıca, iklim değişikliğinin zararlı etkilerine en fazla açık gelişmekte olan ülkelerin bu zararlı etkilere uyum sağlamak için yapacakları masrafların karşılanmasına yardım edeceklerdir.

14 SÖZLEġMENĠN GEREKLĠLĠKLERĠ Madde 4.8. a) Küçük ada ülkeleri; b) Alçak konumlu kıyı alanları bulunan ülkeler; c) Kurak ve yarı-kurak alanları, ormanlaştırılması alanları ve orman çürümesine karşı hassas alanları bulunan ülkeler; d) Doğal afetlere eğilimli alanları bulunan ülkeler; e) Kuraklığa ve çölleşmeye karşı hassas alanları bulunan ülkeler;

15 SÖZLEġMENĠN GEREKLĠLĠKLERĠ Madde 4.8. f) Yüksek kentsel atmosfer kirliliğine sahip alanları bulunan ülkeler; g) Dağlık ekosistemleri dahil, hassas ekosistemlere sahip alanları bulunan ülkeler; h) Ekonomileri, büyük ölçüde fosil yakıtların üretiminden, işlenmesinden, ihracatından ve/veya tüketiminden ve fosil yakıtlarla ilişkili enerji-yoğun ürünlerden gelen gelire bağımlı ülkeler; i)denize çıkışı olmayan ve transit ülkeler;

16 SÖZLEġMENĠN GEREKLĠLĠKLERĠ Madde 4.9. Taraflar, teknoloji finansmanı ve transferiyle ilgili eylemlerinde, en az gelişmiş ülkelerin özgün ihtiyaç ve durumlarını tümüyle dikkate alacaktır.

17 KYOTO PROTOKOLÜ BMİDÇS nin Dünya çapında sera gazı emisyonlarının azaltılmasına veya sınırladırılmasına yönelik hukuki açıdan bağlayıcı hedefler içeren belgesidir. Rusya nın onaylaması ile 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

18 KYOTO PROTOKOLÜ Birinci Yükümlülük Dönemi Sayısallaştırılmış Salım Sınırlama/Azaltım yükümlülüğü Her bir taraf için farklılaştırılmış sayısal azaltım ya da sınırlama yükümlülüğü Sektörler: Enerji, Endüstriyel işlemler, Diğer üretimler, Çözücü ve diğer ürün kullanımı, Tarım, Atıklar

19 POLİTİKALAR VE ÖNLEMLER (PAMs) Taraflar: Sera gazları rezervuar yutaklarını koruyup geliştirecek; Sürdürülebilir orman yönetimi uygulamalarını, ormanlaştırma ve yeniden ormanlaştırmayı destekleyecek; Sürdürülebilir tarım biçimlerini destekleyecek; Ulaştırma sektöründe sera gazlarını sınırlandıracak/azaltacak; Atık yönetiminde, enerjinin üretimi, taşınması ve dağıtımında kurtarma ve kullanma yoluyla metan gazını sınırlandıracak/azaltacak

20 POLİTİKALAR VE ÖNLEMLER (PAMs) Taraflar: Ulusal ekonominin ilgili sektörlerinde enerji verimliliğini artıracak; Yeni ve yenilenebilir enerji biçimlerinin; karbon tutma teknolojilerinin, ileri ve çevre ile uyumlu teknolojilerin kullanımını artıracak, destekleyecek ve geliştirecek; Piyasada Sözleşmenin amaçlarına ters düşen engelleri azaltacak ve ortadan kaldıracak İlgili sektörlerde sera gazlarını azaltan ya da sınırlandıran politika ve önlemleri sağlayan reformları destekleyecek.

21 TÜRKĠYE NĠN ĠKLĠM DEĞĠġĠKLĠĞĠNE UYUM ÇALIġMALARI Türkiye nin İklim Değişikliğine Uyum Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi Seyhan Havzası İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi Seyhan Havzası İklim Değişikliğine Toplum Temelli Uyum başarılı örnekleri Ulusal Eko-verimlilik Merkezi Türkiye nin Ulusal İklim Değişikliği Stratejisi İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı Tarımsal Kuraklık Eylem Planı Erken Uyarı sistemleri Su Kaynaklarının Sürdürülebilir Kullanımı Su kaynakları havza bazlı yönetimi Etkin su tasarrufu

22 1. ULUSAL BİLDİRİM Sözleşme uyarınca hazırlanması gereken İklim Değişikliği 1. Ulusal Bildirimi, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı katkıları ve Küresel Çevre Fonu nun finansal desteği ile Bakanlığımız koordinasyonunda ilgili bakanlıklar, üniversiteler ve sivil toplum örgütlerinin de katkılarıyla hazırlanmış olup, 2007 yılında Sekreteryaya sunulmuştur.

23 1. ULUSAL BİLDİRİM 1. Ulusal Bildirimin uluslararası uzmanlarca yürütülen ayrıntılı gözden geçirme sürecinde İklim değişikliğinin beklenen etkileri ve uyum alternatifleri, Iklim değişikliğinin beklenen sosyo-ekonomik ve ekolojik etkileri Türkiye de ekilenebilirlik konusunda yapılmış olan araştırma/çalışmalar ve metodolojileri Tüm etkilenebilir alanlar için alınan önlemler Uyum stratejieri gibi bazı konularda ayrıntılı bilgi verilmesi istenilmiştir.

24 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL STRATEJİ BELGESİ (İDES) 3 Mayıs 2010 yılında YPK tarafından onaylanarak yürürlüğe giren İklim Değişikliği Ulusal Strateji Belgesi; ilgili sektörlerde sera gazı emisyonu kontrolü, ve iklim değişikliğine uyuma yönelik stratejik ilkeleri ve hedefleri belirlemektedir.

25 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL EYLEM PLANI (İDEP) İklim Değişikliği Eylem Planı; İDES in uygulamaya konmasını temin için hazırlanmış olup genel amacı; sera gazı emisyonlarını azaltarak iklim değişikliğiyle mücadele etmek, gerçekçi, güçlü, dayanıklı ve uluslararası yasal belgelere yapılacak adil taahhütler yoluyla azaltma ve uyumu teşvik etmek, iklim değişikliğinin etkilerini yöneterek dayanıklılığı arttırmaktır.

26 2012 SONRASI ULUSLARARASI ĠKLĠM REJĠMĠ Türkiye; Kopenhag (ve önceki) Bildirimlerinde; Protokolün ilk taahhüt döneminde( ) yer almadığını, yeni taahhüt döneminde de Protokolün EK-B listesinde yer almayacağını, 26/CP.7 kararı ile ülkemizin diğer EK-1 ülkelerinden farklı olarak gelişmekte olan bir ülke olduğunu, Kapasite geliştirme, adaptasyon, teknoloji transferi, REED+ alanındaki mali yardımlardan ve yeni fonlardan faydalanmak istediğini, Kyoto Protokolü sonrası iklim rejiminin finansmanı için finansman yükümlülüğü olmadığını, Ulusal Programlara Uygun Azaltım Faaliyetleri (NAMAs) gerçekleştireceğini deklare etmiştir.

27 MÜZEKERELER - CANCUN 26/CP den bir adım öne geçilmiş ve diğer EK-1 ülkelerinden farklı özgün koşullarımız tanınmıştır yılı sonuna kadar müzakere edeceği konu başlıklarını kayda geçirmiştir. Yeni düzende finansman sorumluğu olmadığını, teknoloji geliştirme imkanlarından faydalanmak istediğini, tüm bunları başarabilmek için kapasite geliştirme imkanlarına erişiminin arttırılmasını istediğini Gelişmekte olan bir ülke Ulusal Programlara Uygun Azaltım Eylemleri (NAMAs) ile 2020 Sera Gazı Emisyon Miktarından kendi belirleyeceği bir oranda azaltım yapabilecek

28 MÜZEKERELER - CANCUN Oluşturulacak Yeşil İklim Fonu sayesinde gelişmekte olan ülkelere uyum sağlama ve emisyonlarını azaltma süreçlerinde destek olunacak. Oluşturulacak 100 milyar Euro luk bu fon ile gelişmekte olan bu ülkelerin küresel ısınmayla mücadele etmelerine ve ormansızlaşmadan kaynaklanan emisyonlarını azaltmak için daha fazla çaba göstermelerine yardımcı olunacak.

29 ĠLETĠġĠM: Tel: Faks: Teşekkür ederim