T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu ASM = KETEM. Bartın Halk Sağlığı Müdürlüğü. Dr. Hürol AKSU 1

Transkript

1 ASM = KETEM Bartın Halk Sağlığı Müdürlüğü Dr. Hürol AKSU 1

2 TARİHİ VE DOĞASIYLA ZENGİN BARTIN 2

3 KARADENİZİN İNCİSİ AMASRA 3

4 BARTIN KANSER TARAMA VERİLERİ meme kanseri serviks kanseri kolorektal kanser 4

5 BARTIN İLİNDE AİLE HEKİMLİĞİNDE MEME KANSERİ TARAMALARI BARTIN KETEM 2009 yılı Ekim ayında Sağlık Müdürlüğü bünyesinde açılmış ve 2010 yılı Haziran ayında Meme Kanseri taramalarına başlanmıştır. 5

6 BARTINDA MEME KANSERİ TARAMALARI 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 26,82 27,59 4,38 5,91 39,22 20, ,44 39, ,21 HALK SAĞLIĞI DIŞI KANSER TARAMASI HALK SAĞLIĞI KANSER TARAMASI TÜRKİYE GENELİ MEME KANSERİ 6

7 HASTALARIN KETEM E TAŞINMASI Öncelikle aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarına ilimizin belirlediği yöntem konusunda hizmet içi eğitim yapıldı. Aile sağlığı merkezleri tarafından belirlenen hastalara ASM lerce KETEM aranmak suretiyle randevu alındı. Randevusu alınan hastalar Müdürlüğe ait 10 kişilik bir araçla evlerinden alınarak KETEM e getiriliyor, taraması yapıldıktan sonra evlerine bırakılıyorlar. 7

8 MAMOGRAFİ RAPORLAMA VE USG ÇEKİMLERİ Çekilen mamografiler devlet hastanesindeki konsültan radyoloji uzmanlarımız tarafından KETEM de değerlendirilerek raporlandırması yapılıyordu. BIRADS-0,4,5 çıkan hastalar için KETEM tarafından devlet hastanesi aranıp hastaların USG randevusu alınıyor sonra hasta bilgilendirilerek randevu tarihi kendisine bildiriliyordu. Kanser Daire Başkanlığı tarafından ilimiz KETEM e verilmiş olan USG cihazı devlet hastanesine verildi. Radyoloji uzmanlarımız sevk ettiğimiz hastaların USG çekimlerini bu cihazla hastanede yaptılar. Randevusu alınan hastaların USG çekimi yapıldıktan sonra konsültan genel cerrahi uzmanı hekimimiz tarafından değerlendirmesi yapılıyordu. 8

9 KONSÜLTAN GENEL CERRAH SORUNU ÇÖZÜLDÜ USG çekilip konsültan hekime yönlendirilen hastaların genel cerrahi uzmanınca değerlendirilmesi aşamasında hekimin sadece konsültasyon ücreti almasından dolayı performans sorunları ortaya çıktı. Genel cerrahi uzmanı kendi hastalarına zaman ayıramamaya başladı. Hastane ile yapılan görüşmeler sonucunda sevk edilen hastalar kendi seçtikleri bir genel cerraha muayenesini olup gerekli işlemlerini yaptırmaya başladı. Böylelikle konsültan genel cerrah dönemine son vermiş olduk. 9

10 İL ÖZEL İDARESİ İLE PROTOKOL İMZALANARAK KETEM E TAŞINAN HASTA SAYISI ARTIRILDI 2012 yılında Halk Sağlığı Müdürlüğü kuruldu. KETEM deki meme kanseri taramalarımız yine aynı yöntemle yapılmaya devam etti. Aile hekimleri taraması yapılan hastalarının listelerini tutuyordu, başka bir kayıt sistemi yoktu yılı Ocak ayında İl Özel İdaresi ile bir protokol yapılarak KETEM e hasta taşınması için 20 kişilik bir otobüs tahsis edildi. Böylece günlük olarak KETEM e taşınan hasta sayısı 30 un üstüne çıkarıldı. 10

11 MAMOGRAFİ RAPORLAMA HİZMET ALIMI YAPILDI Konsültan radyoloji uzmanlarımız hem KETEM in mamografi çekimlerini raporlandırma hem de USG çekimlerini yaparken diğer taraftan hastanenin kendi hastalarına zaman ayırma aşamasında sorunlar çıkmaya başladı. Bu da mamografi raporlandırma sürelerinin ve USG randevu tarihlerinin uzamasına neden oldu yılı Ekim ayında müdürlüğümüz mamografi raporlaması için hizmet satın alma yöntemine geçti ve ihaleyi İstanbul da bir firma kazandı. Mamografi raporlaması için PACS alındı ve mamografi çekimlerimiz maksimum 10 gün içinde raporlandırılmaya başlandı. 11

12 AİLE HEKİMLERİNE MAMOGRAFİ RAPORLARI TASNİF EDİLEREK GÖNDERİLMEYE BAŞLANDI BIRADS-0,4,5 çıkan hastalar aranarak ellerine verilen Mamografi görüntü CD si ve KETEM dosyası ile hastaneye başvurup kendisi genel cerrahi uzmanına başvurarak işlemleri bittikten sonra dosyasını KETEM e teslim ediyordu. Hizmet satın aldığımız firmadan hastaların mamografi raporları ıslak imzalı ve e-posta olarak alınıyordu. Tüm aile hekimlerine liste ve raporlar toplu olarak gönderiliyordu yılında mamografi rapor sonuçlarının sağlık-nete girilmesi zorunluluğu çıkınca aile hekimlerinin toplu raporlardan kendi hastalarının raporlarını alması iş yükü oluşturmaya başladı. 12

13 AİLE HEKİMLERİNE MAMOGRAFİ RAPORLARI TASNİF EDİLEREK GÖNDERİLMEYE BAŞLANDI 2014 yılı Ocak ayından itibaren firmadan gelen tüm mamografi raporları aile hekimlerine göre tasnif edilmeye başlandı. Her aile hekimine sadece kendi hastalarının raporları gönderilmeye başlandı. Ayrıca her aile hekimine sadece kendi hastalarının mamografi sonuçlarının bulunduğu bir excell dosyası gönderilerek iş yükleri hafifletilmiş ve taramalara daha çok zaman ayırmaları sağlanmış oldu yılı Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (BAKKA) tarafından finanse edilen projelere, Müdürlüğümüz tarafından hazırlamış olduğumuz «Evinize Sağlık» projesi ile başvurduk ve projemizin kabul edilmesi ile 2014 yılı Aralık ayında BAKKA tarafından finansmanı yapılan kanser tarama aracını almış olduk. 13

14 EVİNİZE SAĞLIK PROJESİ İLE KANSER TARAMA ARACI ALINDI Kanser tarama aracını en fazla tarama yapan ASM lere destek ve teşekkür amaçlı olarak gönderdik. Tarama sayıları düşük olan ve sebep olarak taşınma ve personel sıkıntısını ileten ASM lere de kanser tarama aracını motivasyon amaçlı gönderdik. Her hafta tarama sayılarına göre ilk ve son 10 hekimimizin yer aldığı veriler düzenli olarak e-posta ile aile hekimliklerine gönderilmeye başlandı. 14

15 KANSER TARAMALARINDA BAŞARILI OLAN ASM LER BAŞARI BELGESİ İLE ÖDÜLLENDİRİLDİ 2014 yılında Bartın ili olarak meme kanseri taramalarında Türkiye 1. si olduk ve Sayın Bakanımız tarafından ödüllendirildik. Bu başarının mimarı olan aile hekimlerimiz ve aile sağlığı elemanlarımız taraması yapılan 3 kanser taramasında da ayrı ayrı Başarı Belgesi verilerek ödüllendirildi. Başarı belgeleri, Sayın Valimizin, Kanser Daire Başkanımız ile Başkanlık Çalışanlarının ve Zonguldak, Karabük, Bolu, Düzce, Kastamonu illerinin Halk Sağlığı Müdürleri ve Kanser Birimi çalışanlarının da katıldığı bir törenle verildi. 15

16 KANSER TARAMA ÖDÜL TÖRENİ 16

17 BARTIN İLİNDE AİLE HEKİMLİĞİNDE SERVİKS KANSERİ TARAMALARI BARTIN ilinde Serviks kanseri taramalarına 2012 yılı Eylül ayında başlanmıştır. 17

18 BARTIN İLİ SERVİKS KANSERİ TARAMALARI 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 39,93 44,75 35,28 125,64 67,1 67,35 52,21 63,48 9,26 15, HALK SAĞLIĞI DIŞI KANSER TARAMASI HALK SAĞLIĞI KANSER TARAMASI TÜRKİYE GENELİ SERVİKS KANSERİ 18

19 HİZMET İÇİ EĞİTİMLER 2013 Yılı Şubat ayında ilimizdeki tüm aile sağlığı elemanları ve TSM çalışanlarına yönelik müdürlüğümüz eğitim salonunda 1 günlük smear alma konusunda teorik ve maket üstünde pratik eğitimden oluşan hizmet içi eğitim yapılmıştır. Bu eğitimlerden sonra eğitime katılan tüm personele KETEM de birer günlük hastalar üstünde smear alma pratiği yaptırıldı. 19

20 HİZMET İÇİ EĞİTİMLER Serviks kanseri taramaları konusunda aile hekimlerine yönelik hizmet içi eğitimler de 2013 yılında tamamlandı yılında yapılan tüm Üreme Sağlığı Eğitimlerinde aile hekimlerine serviks kanseri taramaları için smear yöntemi tekrar anlatıldı. 20

21 AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNE MALZEME DESTEĞİ Eğitimler bittikten sonra her bir ASM malzeme açısından durum tespiti yaptı ve smear almak için gerekli olan eksik malzemeleri müdürlüğümüz tarafından tamamlandı. TSM lerde serviks kanseri tarama odaları kurularak malzemeleri tamamlandı. Aile Sağlığı Elemanının yetersiz olduğunu (erkek Aile Sağlığı Elemanı olan, yerleşik Aile Sağlığı Elemanı olmayan) bildiren aile hekimliklerinin hastalarının taramaları TSM lerce yapılmaya başlandı. 21

22 HPV DNA TESTİ İLE SERVİKS KANSERİ TARAMASI 1 Ağustos 2014 tarihinden itibaren başlanan HPV DNA testi ile serviks kanseri taramaları konusunda HPV DNA testinin alınması konusunda tüm aile sağlığı elemanları ve TSM elemanlarına yönelik hizmet içi eğitim yapıldı. Ardından aile hekimleri ile yapılan eğitimde serviks kanseri taramasını her ASM nin kendisinin yapacağı konusu netlik kazandı. Kanser Daire Başkanlığının HPV DNA testinin alınması konusunda yayınladığı video tüm ASM lere dağıtıldı. HPV kitleri tüm ASM lere dağıtıldı. 22

23 KANSER TARAMA ARACININ GİTTİĞİ VE PERSONEL YETERSİZLİĞİ OLAN ASMLERE PERSONEL DESTEĞİ 2014 yılı Aralık ayında almış olduğumuz kanser tarama aracının meme kanseri taraması için gittiği her ASM ye aracımızla birlikte KETEM den röntgen teknisyeninin yanı sıra bir de ebe veya hemşire görevlendirilerek meme kanseri taraması için ASM ye gelen hastaların HPV sinin alınması aşamasında ASM ye ayrı bir yük bindirilmeyerek HPV leri KETEM personeli tarafından alındı. Tarama yapmak isteyen ama personel yetersizliği olan ASM lere TSM ve sağlık evlerinden görevlendirme yapılarak aile hekimlerine destek olundu. 23

24 KADIN DOĞUM UZMANLARININ DESTEĞİ İLE HASTANELERDE HPV DNA ALIMI İlimiz Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi ve özel hastanelerde çalışan kadın doğum uzmanları ile toplantı düzenlendi. Toplantı sonrası Kadın Doğum Polikliniğine başvuran hastaların hepsinden HPV DNA testi alınması için hastanenin içinde TSM personelimizin çalıştığı Aile Planlaması polikliniğine yönlendirilmeleri konusunda fikir birliği sağlandı. Başvuran her hasta AP polikliniğinde HPV DNA sı alındıktan sonra diğer işlemleri yapıldı. Özel hastanelerdeki kadın doğum uzmanları da gelen hastalarından HPV DNA alarak KETEM e gönderilmesi konusunda işbirliği yaptı. 24

25 BARTIN İLİNDE AİLE HEKİMLİĞİNDE KOLOREKTAL KANSER TARAMALARI BARTIN ilinde aktif olarak Kolorektal Kanser Taramalarına Aile Hekimliklerinde 2014 yılı Haziran ayında başlanmıştır. 25

26 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 BARTIN KOLOREKTAL KANSER TARAMALARI 9,03 10,43 61,44 7,21 15,15 7,01 12,00 1,56 0,00 3, HALK SAĞLIĞI DIŞI KANSER TARAMASI HALK SAĞLIĞI KANSER TARAMASI TÜRKİYE GENELİ KOLOREKTAL TARAMA 26

27 HİZMET İÇİ EĞİTİMLER 2012 yılından itibaren meme kanseri ve serviks kanseri taramaları konularında aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarına yönelik olarak yapılan tüm hizmet içi eğitimlerde GGK testi ile kolorektal kanser taraması anlatılmıştır yılı Haziran ayında Halk Sağlığı Laboratuvarında müdürlüğümüzün gerçekleştirdiği ihale ile merkezi laboratuvar kurulması ile aile hekimlerine hizmet verilmeye başlanmasından sonra tüm aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarına tekrar hizmet içi eğitim yapılmıştır. 27

28 LABORATUVAR HİZMET SATIN ALIMI İlimizde 2012 ve 2013 yıllarında aile hekimliklerinin tüm laboratuvar hizmetleri devlet hastanesinden hizmet satın alınma yöntemi ile yapıldığı için grafikteki söz konusu yıllara ait aile hekimliklerimiz tarafından yapılan taramalar HSM dışı tarama verisi olarak görülmektedir Haziran ayındaki ihale ile birlikte merkezi laboratuvar üzerinden hizmet satın alınmaya başlanması ve eğitimlerden sonra aile hekimlerine kolorektal kanser taramalarını ASM lerde aktif olarak yapmaları konusunda gereken yazışmalar yapılmıştır. 28

29 LABORATUVAR HİZMET SATIN ALIMI Otomasyon sistemimizden yapılan kolorektal kanser tarama verilerini düzenli olarak haftalık olarak takip ederek tarama sayılarına göre ilk ve son 10 aile hekimi e- posta yoluyla yayınlandı. Bu yöntem Aile Hekimleri için teşvik edici oldu. 29

30 GGK KİTLERİNİN DAĞITIMI 2015 yılı başından itibaren GGK kitleri Kanser Daire Başkanlığı tarafından ilimize gönderilmiştir. Hedef nüfuslarına göre ASM lere dağıtımı yapılmıştır. Kitlerin geri getirilmesi için kişilere onam formunu yaptırmak istemediğine dair imzalatıyoruz. Kiti getirdiği zaman o onam formunu iptal ediyoruz. Kişilere 2 yıl içerisinde kolorektal kanser olduğu takdirde sorumluluğun kendisine ait olduğunu anlattığımızda onam formunu iptal ettirmek için ASM ye kitlerin gelme oranı arttı. 30

31 KARTPOSTAL DEĞİL BARTIN 31

32 32