SİGORTALILIK (TARIMSAL FAALİYETTE BULUNANLARIN) BİLDİRİMİ

Transkript

1 GİRİŞ Milli gelire, istihdama ve ihracata katkı sağlayan, sanayi sektörünün ham madde ihtiyacını karşılayan tarım sektörü ve bu sektörde çalışanlar ülkemiz ekonomisinin vazgeçilmez bir unsurudur. Tarımsal faaliyette bulunan çiftçilerimizin, söz konusu faaliyetlerini sosyal güvenlik şemsiyesi altında sürdürmelerini temin etmek amacıyla, 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinde hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlar zorunlu sigortalı olarak kabul edilmiştir sayılı kanunda tarımsal faaliyette bulunan sigortalılarımızı yakından ilgilendiren sosyal güvenlik düzenlemeleri aşağıda başlıklar halinde açıklanmıştır. TARIMSAL FAALİYET 5510 sayılı kanunda tarımsal faaliyet; kendi mülkünde, ortaklık veya kamuya mahsus mahallerde; ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yoluyla yahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünleri elde edilmesi ve/veya bu ürünlerin yetiştiricileri tarafından muhafazası, taşınması veya pazarlama olarak tanımlanmıştır. SİGORTALILIK (TARIMSAL FAALİYETTE BULUNANLARIN) BİLDİRİMİ Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların ziraat odalarına/tarım il-ilçe müdürlüklerine tarımsal faaliyetlerinden dolayı kayıt olmaları gerekmektedir. Çiftçilerimizin kayıt oldukları tarihte ziraat odalarınca, ziraat odalarının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüklerince 30 gün içinde, kendilerince de en geç bir yıl içinde Kuruma bidirilmesi gerekmektedir. Tarımsal faaliyetten dolayı sigortalılık (4-b) zorunludur. SİGORTALILIK BAŞLANGICI Tarımsal faaliyette bulunanların sigortalılıkları Kuruma yapılan bildirim tarihine göre farklılaşmaktadır. Şöyle ki; tarımsal faaliyetlerin başladığı bir yıl içinde bildirilmesi durumunda ise bildirimin Kurum kayıtlarına geçtiği tarihten itibaren sigortalılık hak ve yükümlülükleri başlatılmaktadır. 3

2 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1/10/2008 tarihinden önce tarımsal faaliyetleri bulunmaları nedeniyle ziraat odaları, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde tarım il/ilçe müdürlüğüne kayıtlı olan, ancak sigortalılıkları başlatılmayanlardan 1/10/2008-1/10/2009 tarihleri arasında tespiti yapılanların sigortalılıkları 1/10/2008 tarihi itibariyle, bu süreyi geçirenlerin sigortalılıkları ise bildirimin Kuruma yapıldığı tarihten itibaren başlatılmaktadır. PRİM ORANLARI VE PRİME ESAS KAZANÇ Tarımsal faaliyette bulunanların %20 malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primleri, %12,5 genel sağlık sigortası primi ve %1 ile %6,5 arasında değişen iş kazası ve meslek hastalığı primi olmak üzere toplam %33,5 ile %39 arasında değişen oranlarda prim alınmaktadır. Kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunan sigortalıların aylık prime esas kazançları, prime esas kazancın alt sınırı arasında ile üst sınırı arasında kalmak şartı ile kendileri tarafından beyan edilecek günlük kazancın otuz katıdır. En az beyan edilmesi gereken ücret asgari ücrettir. Ancak, 5510 sayılı Kanunda, tarımsal faaliyette bulunanlardan 2008 yılında 15 gün, 2009 yılında 16 gün, 2010 yılında 17 gün, 2011 yılında 18 gün ve takip eden yıllarda da her yıl için 1 gün artılmak ve 30 günü geçmemek üzere prim alınmasına yönelik geçici bir düzenlemeye yer verilerek prim alınacak gün sayısı kademelendirilmiştir. Buna göre, tarımsal faaliyette bulunanlar; tarihleri arasında en düşük tehlike sınıf ve derecesinde; Aylık kazanç alt sınırına göre: 26,55 TL x 18 x % 33,5 =160,10 TL, (Ödeyecekleri en düşük prim) Aylık kazanç üst sınırına göre: 172,58 TL x 18 x % 33,5 = 1.040,66 TL, (Ödeyecekleri en yüksek prim (istek halinde)) tarihleri arasında en düşük tehlike sınıf ve derecesinde; Aylık kazanç alt sınırına göre: 27,90 TL x 18 x % 33,5 = 168,24 TL, (Ödeyecekleri en düşük prim) Aylık kazanç üst sınırına göre: 181,35 TL x 18 x % 33,5 = 1.093,54 TL, (Ödeyecekleri en yüksek prim (istek halinde) prim ödeyeceklerdir. Tarımsal faaliyette bulunanlar elde ettikleri gelirleri göz önünde bulundurarak, bu iki tutar arasında istediği meblağı ödeyebilmektedir. 2

3 Tarımsal faaliyette bulunanlar kademeli bir şekilde 30 günden az prim ödemelerine rağmen, gün sayıları 30 gün olarak kabul edilmekte ve aldıkları hizmet açısından diğer sigortalılar arasında hiçbir farklılık bulunmamaktadır. PRİMLERİN ÖDENMESİ Primler, içinde bulunan ayı takip eden ayın sonuna kadar sigortalılar tarafından Kurumun anlaşmalı olduğu bankalara ya da internet üzerinden kredi kartı ile ödenmesi gerekmektedir.(2011 yılı ilk altı ayı için TL) Aylık ödeyeceği kazancı önceden (örneğin asgari ücretten) beyan eden sigortalıların fazla ödeme yaparak gelecek ayların primini erken ödeme imkanı da bulunmaktadır. Takip edilen ayın sonuna kadar ödenmeyen primlere, sürenin bittiği tarihten itibaren ilk üç ay için gecikme cezası uygulanmakta, bu şekilde artırılan tutarlara borç ödeninceye kadar her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığı nca açıklanacak bir önceki aya ait Yeni Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi bileşik bazda uygulanmak suretiyle gecikme zammı hesaplanmaktadır. TEVKİFAT UYGULAMASI Tarımsal faaliyette bulunanların, sosyal güvenlik prim borçlarının sattıkları ürün (Tütün vb. gibi) bedellerinden kesilmek suretiyle ödenmesi şeklinde tanımlanan tevkifat uygulamasına 01/04/1994 yılında başlanmıştır. Tevkifat uygulamasının, usul ve esaslarına ilişkin tebliğde; Kamu idare ve müesseseleri, İktisadi kamu müesseleri, Sair Kurumlar (Kooperatif ve diğer kurumlar) Ticaret şirketleri, İş ortaklıkları, Dernekler, Vakıflar, Dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, Zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler, Gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbapları, Çiftçilerden satın aldıkları ürün bedelleri üzerinde tevkifat yapmakla ve bu şekilde tevkif ettikleri tutarları, Kurum hesaplarına yatırmakta yükümlü tutulmuştur. 3

4 Buna göre, çiftçilerimiz, yukarıda sayılan gerçek ve tüzel kişilere sattıkları ürün bedellerinden bulundukları sosyal güvenlik il/merkez müdürlüklerine müracaat etmeleri halinde, tevkifat tutarlarının Kurum hesaplarına intikal etmesi şartı ile tevkifatın yapildığı tarihi takip eden aybaşından itibaren sigortalılıkları başlatılmaktadır, Tevkifat yapılan sigortalıların vefat etmesi halinde bu haktan sigortalının hak sahipleri de yararlanabilmektedir. SİGORTALILIĞIN SONA ERMESİ VE MUAFİYET Tarımsal faaliyette bulunanların sigortalılıkları, genel olarak tarımsal faaliyetlerinin sona erdiği tarih itibariyle sona ermektedir. Tarımsal faaliyetinin sona erdiğine ilişkin bildirimin, kayıtlı olunan ziraat odalarınca, ziraat odalarının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüklerince veya kendilerince 10 gün içinde Kuruma yapılması gerekmektedir. Kişiler tarımsal faaliyeti bitip, başka bir işte çalışmalarından dolayı sigortalı olmaları halinde ve bu sigortalılığın bitiminde tekrar tarımsal faaliyete başlamaları halinde bu tarımsal faaliyetten dolayı sigortalılığı tekrar başlayabilecektir. Tarımsal faaliyet devam etmesine rağmen, muafiyet sonucunda sigortalılık niteliği sona erebilmektedir sayılı Kanuna göre, tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından (2011 yılı ilk altı ayı için 796,5 TL) az olduğunu belgeleyenler sigortalılıktan muaf tutulmaktadır. Muafiyetten yararlanmak isteyen sigortalıların, bu kapsama girdiklerine dair ziraat odalarından, ziraat odası olmayan yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüklerinden alacakları belge ile bağlı bulundukları sosyal güvenlik il/merkez müdürlüklerine müracaat etmesi gerekmektedir. 65 yaşını dolduran çiftçiler istekleri halinde kendi nam ve hesabına yaptıkları tarımsal faaliyetlerinden dolayı zorunlu tarım sigortalısı (4-b li) olmamaktadır. SAĞLANAN HAKLAR Tarımsal faaliyette bulunanlar hakkında, 5510 sayılı Kanunda yer alan emeklilik, genel sağlık sigortası ve iş kazası ile meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanmakta ve sigorta kollarında yer alan yardımlar yapılmaktadır. 4

5 GENEL SAĞLIK SİGORTASI Tarımsal faaliyette bulunanlar ile bakmakla yükümlü oldukları aile bireyleri; tarım sigortalılıklarına ilişkin tescillerine istinaden 30 gün prim ödeme gün sayısının bulunması ve 60 güne kadar prim borcu olmaması koşuluyla genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanılmaktadır. Hastalandığınızda; 1. Sağlık yardımı yapılır, 2. Gerekli görüldüğünde tedaviniz için protez araç ve gereçleri sağlanır, 3. Gerekli hallerde muayene ve tedavi için yurt içinde başka bir yere gönderilirsiniz, 4. Yurt içinde tedavi sağlanamayan hallerde gerekli şartlarla yurt dışında tedavi imkanlarından yararlanırsınız. ANALIK SİGORTASINDAN SAĞLANAN HAKLAR 5510 sayılı Kanunda; tarımsal faaliyette bulunan sigortalı kadının gebeliğinin başladığı tarihten itibaren doğumdan önceki ve sonraki ilk sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise ilk on haftalık süreye kadar olan gebelik ve analık haliyle ilgili rahatsızlık ve özürlülük halleri analık hali olarak kabul edilmektedir. Analık hali tarımsal faaliyette bulunanlar için ilk defa tarihinden itibaren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanunu ile getirilmiştir. Tarımsal faaliyette bulunan kadınlarımıza analık sigortası kapsamında emzirme ödeneği ve istirahat kaldıkları dönemdeki gelir kayıplarını telafi edebilmek amacıyla çalışmadığı her gün için geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Tarımsal faaliyette bulunan kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe ya da kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan erkeğe ya da kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadın sigortalılar ile gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine her çoçuk için yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan tutar üzerinden bir defaya mahsus olmak üzere emzirme ödeneği verilmektedir yılında emzirme ödeneği miktarı 80.- TL olarak uygulanmaktadır. Emzirme ödeneği verebilmesi için, tarım sigortalısı adına doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması ve genel 5

6 sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şartı aranmaktadır. Tarımsal faaliyette bulunan kadın sigortalılar; doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması ve prim borçlarının ödenmiş olması şartıyla geçici iş görmezlik ödeneğinden yararlanılmaktadır. Tarımsal faaliyette bulunan kadın sigortalının analığı haliden, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün için, sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde ise doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Tarımsal faaliyette bulunan kadın sigortalının doğum yaptığı tarihten önceki son üç ay içindeki prime tabi brüt ücretler toplamının günlük tutarının ayaktan istirahatlerde 2/3 ü yatarak tedavilerde ise 1/2 si oranında geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir. Buna göre, asgari ücret üzerinden beyanda bulunan ve primini ödeyen kadın sigortalıya, istirahatli kaldığı hergün için ayaktan tedavilerde 2011 yılı ilk altı aylık dönemi için günlük 17.7 TL (aylık 17,7 x 30 =531.-TL), yatarak tedavilerde ise günlük 13,27 TL tutarında geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir Analık sebebiyle ayakta veya yatarak hekim tarafından yapılacak muayene, tetkik ve tahliller, tıbbi müdahale ve tedaviler, sağlık meslek mensubu sayılanların hekimlerin kararı üzerine yapacakları tıbbi bakım ve tedavileri, 30 günlük prim ödenip ödenmediğine ve borcu olup olmadığına bakılmaksızın Kurumca karşılanmaktadır. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDA SAĞLANAN HAKLAR 5510 sayılı Kanunda, tarımsal faaliyette bulunların iş yerinde bulunduğu sırada ve yürütmekte olduğu iş nedeniyle iş yeri dışında meydana gelen ve sigortalı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olay iş kazası olarak tanımlanmıştır. Tarımsal faaliyette bulunan sigortalıların geçirdikleri iş kazası olayını, kendisi, yakınları veya hak sahipleri tarafından bir ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirimine engel olmadığı günden sonraki üç iş günü içinde Kuruma bildirilmesi gerekmektedir. 6

7 İş kazası veya meslek hastalığı sonucu hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen hastaneler tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu tesbit edilen sigortalılara sürekli iş göremezlik geliri bağlanmaktadır. Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı prim borçlarının ödenmiş olması zorunludur. Bu uygulama tarımsal faaliyette bulunan sigortalılar için ilk defa getirilmekte olup, 1/10/208 tarihinden sonra meydana gelen iş kazaları ve meslek hastalıklarında uygulanmaktadır. Kısa vadeli sigorta kolları kapsamında bağlanan sürekli iş göremezlik geliri tekrar çalışılmaya başlanılması durumunda kesilmeksizin sigortalılara ödenmektedir. Ayrıca, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri almakta iken hayatını kaybeden çiftçilrimizden hak sahiplerine de ölüm geliri bağlanmaktadır. İş kazasına uğramanız veya meslek hastalığına yakalanmanız halinde 1. Sağlık yardımları yapılır, 2. Geçici iş göremezliğiniz halinde günlük ödenek verilir, 3. Sürekli iş göremezliğiniz halinde gelir bağlanır, 4. Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilir. 5. Ayrıca hak sahiplerinize; Vefat etmeniz halinde gelir bağlanır, Cenaze masrafı karşılığı verilir. MALULLÜK SİGORTASI Tarımsal faaliyette bulunan sigortalının talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen hastanelerin sağlik kurullarınca usulune uygun düzenlenecek raporlar ve dayanaği tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalişma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60 ını kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tesbit edilen sigortalı malül sayılmaktadır sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce malul sayılmak için çalişma gücünün 2/3 ünü kaybetmek gerekirken 5510 sayılı Kanunla bu oran % 60 a indirilmiştir. 7

8 Malullük aylığına bağlanabilmesi için sigortalının öncelikle malul sayılması gerekmektedir. Malul sayılmasının yanı sıra tarımsal faaliyette bulunan sigortalıya malullük aylığı bağlanabilmesi için; En az 10 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 prim gün sayısının bulunması, Sigortalının başka birinin süreli bakımına muhtaç derecede malul olması halinde ise 10 yıllık sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 prim gün sayısının bulunması, Tarımsal faaliyetlerine son verilmesi, Prim borçlarının ödenmiş olması ve Yazılı talepte bulunması şartarı aranmaktadır prim ödeme gün sayısı bulunduğu tesbit edilen sigortalıkların gerek işe devam ederken gerekse çalışmadıkları sürede en son sigortalı bulundukları ildeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine müracaat ederek sağlik kuruluşuna sevk işlemine istinaden, sigortalıların malullük tespitine ilişkin tüm masrafları SGK tarafından karşılanmaktadır. EMEKLİLİK ŞARTLARI Tarımsal faaliyette bulunan sigortalıların yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanma şartları; 08/09/1999(hariç) tarihinden önce sigortalı olanlar, 08/08/1999(dahil) ile 30/04/2008(dahil) tarihleri arasında sigortalı olanlar olarak ayrılmaktadır 08/09/1999 tarihinden önce sigortalı olanlardan; Kadın ise 20 tam yıl, erkek ise 25 tam yıl veya Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olmak ve en az 15 tam yıl, Prim ödenmiş olması şartları aranmaktadır. Söz konusu şartlar, 01/10/1999 tarihi itibariyle aylık bağlanmasına hak kazanalar ile aylık bağlanmasına hak kazanmalarına iki tam yıl veya daha az kalan sigortalılar için uygulanmaktadır. 01/10/1999 tarihi itibariyle 15 tam yıl prim ödeme süresi ile kadın ise 50,erkek ise 55 yaşinı doldurma koşulunu yerine getiremeyen sigortalılar ile 01/06/2002 tarihi itibariyle 20 veya 25 tam yılın tamamlanmayan sigortalıların emekli olacakları yaşlar kademeli olarak belirlenmiştir. 8

9 08/09/1999 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlardan; Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması ve 25 tam yıl veya Kadın ise 60, erkek ise 62 yaşını doldurmuş olması ve en az 15 tam yıl, Prim ödenmiş olması şartları aranmaktadır. Ilk defa 01/05/2008 ve daha sonraki tarihlerde sigortalı olanlardan ise; Kadının ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması ve en az 9000 gün veya Görülen yaş hadlerine 65 yaşını geçmemek üzere eklenmek ve adlarına en az 5400 gün, prim ödenmiş olması şartları aranmaktadır. 01/05/2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlar için söz konusu yaşlar, 01/01/2036 tarihinden sonra emekli olacaklarda kademeli bir artışla erkeklerde 2044 yılında, kadınlarda ise 2048 yılında 65 olarak öngörülmekle birlikte, aylık bağlanması şartının yerine getirildiği tarihte olan yaş hadleri uygulanmak suretiyle sigortalılar emekli olabilecekledir. 2008/Ekim ayından sonra ilk defa 5510 sayılı Kanuna tabi tarımsal faaliyette bulunması nedeniyle sigortalılı olarak çalişmaya başlayanlardan Kurum Sağlık Kurulunca çalişma gücündeki kayıp oranı; %50 ila %59 arasında olduğu anlaşılanlara en az 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 gün, %40 ila %49 arasında olduğu anlaşılanlara en az 18 yıl sigortalılık süresi 4680 gün, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığı bağlanmaktadır. Yine Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özrü bulunan ve bu nedenle malulluk aylığindan yararlanamayan çiftçilerimize de en az onbeş yıl sigortalılık süresi ve 3960 gün prim ödeme şartıyla emekli aylığı bağlanmaktadır. Tarımsal faaliyette bulunan çiftçilerimize yukarıda açıklanan özel koşullara göre aylık bağlanabilmesi ilk defa 5510 sayılı Kanunla getirilmektedir. Eğer Tarım Bağ-Kurlusu ölen Bağ-Kur lu eşi üzerinden ölüm aylığı alır iken kendisi de Tarımsal faaliyetinden dolayı sigortalı olması ve şartları taşımaları halinde (5510 sayılı SSGSS kanununa istinaden) yaşlılık aylığına hak kazanmış ise statüleri aynı olmasına rağmen her iki aylığı da tam olarak alır. 9

10 ÖLÜM AYLIĞI Tarımsal faaliyette bulunmakta iken vefat eden çiftçilerimizin 1800 prim gün sayısınını bulunması halinde hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmaktadır prim gün sayısı koşulunda her türlü borçlanma süreleri dikkate alınmakta olup, hak sahiplerine bağlanacak aylıklar 9000 gün sayısı üzerinden hesaplanmaktadır. CENAZE ÖDENEĞİ Cenaze ödeneği; İş kazası veya meslek hastalığı sonucu, Sürekli iş göremezlik geliri, malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken, Kendisi için en az 360 gün malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş iken, ölen tarım sigortalısının hak sahiplerinden sırasıyla eşine, yoksa çoçuklarına, o da yoksa ana veya babasına, o da yoksa kardeşlerine verilmektedir. Kurumca işlem yapabilmesi için sigortalının ölüm tarihinin nüfüs kayıtlarına işlenmesi gerekmekte olup, söz konusu ödenek herhangi bir PTT şubesinden alınabilmektedir yılı için ödenmekte olan cenaze ödeneği tutarı TL dir EVLENME ÖDENEĞİ Tarım sigortasının, ölüm aylığı veya ölüm geliri almakta ve bu nedenle aylığı kesilen kız çoçuklarına, talepte bulunmaları halinde almakta oldukları gelir ve aylıklarının (ek ödeme hariç) iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenmektedir. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Kişilerin başkalarına muhtaç olmadan yaşamlarını teminat altına almayı amaçlayan sosyal güvenlik hakkı, Anayasamız ve kanunlarla belirlenmiş vazgeçilmez bir insan hakkıdır. Tarımsal faaliyette bulunanların çalışma yaşamında karşılaşabileceği risklere karşı koruma altına alınması ve ileri yaşlar da emeklilik haklarından hangi şartlarla yararlanılabilecekleri konusunda bilgilendirmeleri amacıyla hazırlanan bu kitapçığın faydalı olacağı inancıyla tüm çiftçilerimize çalişma hayatlarında başarılar dileriz. 10 Saygılarımızla...