MERAKLI KİTAPLAR. Psikoloji

Transkript

1 MERAKLI KİTAPLAR Psikoloji

2

3

4 Can Sanat Yayınları Yapım, Dağıtım, Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. Yayın Yönetmeni: Samiye Öz Yayın Koordinatörü: Ali Ünal Kapak Tasarım: Gözde Bitir S. Tasarım Uygulama ve Dizgi: Güldal Yurtoğlu Redaksiyon: Bilgin Adalı Düzelti: Ebru Akkaş Kapak Baskı: Azra Matbaası İç Baskı ve Cilt: Eko Matbaası 1. Basım: Temmuz 2010 ISBN Comment bien vivre avec son corps, Marie Bertherat Resimler: Catherine Meurisse Albin Michel Jeunesse, 2003 Can Sanat Yayınları Ltd. Şti., 2010 Tüm hakları saklıdır. Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Hayriye Caddesi No. 2, Galatasaray, İstanbul Telefon: (0212) Faks:

5 Bu kitabın sahibi:...

6 İçindekiler Önsöz 7 Oturduğum yerde uzun süre duramıyorum 8 Hareket edip enerjimi boşaltmaya ihtiyacım var 10 Bazen kendimi gergin hissediyorum 12 Bedenim hemencecik kasılıveriyor 15 Bazen nefes almakta güçlük çekiyorum 18 Dilimi çıkarıyorum 21 Kulaklarım tıkalı 23 Terliyorum 27 Tüylerim diken diken 29 Oram buram karıncalanıyor 31 Bir tikim var 33 Yeterince güçlü değilim 36 Sık sık ağlamak istiyorum 39 Gülünce altıma kaçırıyorum 41 Gövdem eğri 44 Bedenimi sevmiyorum 47 Bence çok şişmanım 49 Bence çok ufak tefeğim 52 Topuklu ayakkabılarla daha uzun boylu olacağım 54 Tabanlarım düz 57 Geceleri dişlerimi gıcırdatıyorum 60 Çıtkırıldımım 63 Bana dokunulmasından hoşlanmıyorum 66 Sakarım 68

7 Sırtım ağrıyor 71 Kramp giriyor 74 Her yanım tutuluyor 76 Böğrüme ağrı giriyor 78 Bazen uyuyamıyorum 80 Sürekli esniyorum 83 Yıkanmaktan nefret ediyorum 85 Burnum soyuluyor 88 Bana dik durmuyorsun diyorlar 90 Başım ağrıyor 93 Karnım ağrıyor 95 Dayanıklılık göstermekten nefret ediyorum 97 Ağırkanlıyım 99 Omuzlarım çok gergin 101 Bedenimi kıllar kaplıyor 103 Gözlüğe ihtiyacım var 105 Pis kokuyorum 108 Kaslı değilim 111 Kazık gibi kasılıyorum 114 Dengemi sağlayamıyorum 117 Sık sık ensem ağrıyor 120 Hıçkırık tuttu 123 İçim bulanıyor 126 Başım dönüyor 128 Bir yerim morardı 130 Pırt yapıyorum 133 Dizin 135 Yaşamöyküsü 139

8 Bedendeki sıkıntılar üstüne çok yararlı bir liste çıkaran kızım Julie ye. Neden? Nasıl? Sence? sorularının kralı, bu kitaptaki sahne arkası bölümlerinin esin kaynağı, oğlum Victor a. İşimi bana öğreten anneme.

9 Önsöz Bedeninin gerçekten akıl almaz olduğunu biliyor musun? Peki güçlü, güzel, hatta müthiş olabileceğini? Bu kitap, bedenin seni şaşırttığında, sana rahatsızlık ya da sıkıntı verdiğinde bile, onu keşfetmene ve sevmene yardımcı olmak amacıyla, bir anlamda bedenin sahne arkası nı anlatıyor. Kimi zaman şaşkına döneceksin: Bedeninin her zaman sandığın gibi olmadığını anlayacaksın. Kitap aynı zamanda kendini daha iyi hissetmeni sağlayacak oyunlar ve küçük deneyler de öneriyor. Bir yerinde hafif bir ağrı olduğunda seni rahatlatacak hareketler de bulacaksın. Ama kendini gerçekten kötü hissediyorsan hemen annene babana ya da güvendiğin yetişkinlere anlat derdini. Bedeninle baş etmen için kurnazca öğütlerle dolu bir kitap bu. Unutma sağlam kafa sağlam vücutta bulunur! 7

10 Oturduğum yerde uzun süre duramıyorum Bir masanın başında hareketsiz durmak hiç de kolay değildir, ama okulda buna zorunlusun! Tüm öğrencilerin ders sırasında ayağa kalktıkları bir sınıf düşünsene! Nasıl bir karmaşa olurdu kim bilir! Bu yüzden, buna dayanmak için, olabilecek en rahat şekilde oturmaya çalışmak gerekiyor. Bir sandalyede otururken yapılacak en iyi şey, poponun iki ka nadını da (sadece bir köşesini değil) sandalyeye koymak, sonra da ayaklarını dümdüz yere basmaktır. Ayakların zemine yetişmiyorsa altına bir sözlük koyabilirsin. Eğilip bükülmemeye çalışman gerek. Sırtın, poponun üstünde, yana kaykılmış halinden daha iyi hisseder kendini! Arada sırada omuzlarını gevşetmeyi de unutmamalısın. Gerçekten de kasılabilir çünkü. Kaldı ki omuzları öyle kaskatı tutmak çok yorucudur.

11 Oyun sırası sende! Sandalyende otururken kendini muza ya da ayçöreğine benzet! Önce çeneni boynuna doğru çek, sonra omuzlarını, ardından sırtının ortasıyla aşağısını kamburlaştır. En son olarak da karnını çukurlaştırmaya ve alt kısmını göbeğine doğru şişirmeye çalış. Sonra, yavaş yavaş bedenini gevşet, omuzlarını indir ve başının üst tarafını tavana doğru iterek boynunu uzat. Oyun sırası sende! (devam) Yerde oturuyorsan sık sık bedeninin konumunu değiştir: Kimi zaman dizlerinin üstüne otur, sonra çömel, ardından poponu yere koy ve bacaklarınla ayaklarını da kıvırıp yine yere yerleştir ya da bacaklarını öne doğru uzat. Bağdaş kurmak rahattır, ama sırtın için iyi değildir. Tam poponun üstündeki kasların sıkışmasına ve ezilmesine yol açar. Bağdaş kurmamaya çalış. DİLİNİN UCUNDA Hareketsiz, hiçbir şey yapmadan oturursan ilkbahar gelir, otlar büyür. Çin atasözü. 9

12 Hareket edip enerjimi boşaltmaya ihtiyacım var Hareket etmeye ihtiyaç duyman, saygı duyulması gereken çok normal bir şey. Tüm çocuklar kıpırdamak, hareket etmek isterler. Bu, yemek yemek ya da uyumak kadar doğal bir gereksinimdir. İçinde çok enerji var ve onu harcaman gerekiyor. Enerjini boşaltabileceğin her fırsattan yararlan. Bedenini çalıştırdıktan sonra, okulda ya da ödev yaparken daha dikkatli olabilirsin. Bu kadar enerjinin olması harika bir şey. Yapman gereken tek şey başkalarını rahatsız etmeden o enerjiyi kullanmanın bir yolunu bulmak. Top oynamak, ip atlamak, koşmak, suya atlamak bunun için iyi birer çözüm olabilir.

13 Oyun sırası sende! Ders arasında, hareketsiz durma. Hareket etmek için bu fırsattan yararlan: İp atla, lastik atla; topla, balonla oyna. Hafta sonu ve okul sonrası, gezmek, yüzmek, spor yapmak vb. için hiçbir fırsatı kaçırma. Oyun sırası sende! (devam) Yürümenin aynı anda en fazla kas çalıştıran beden etkinliği olduğunu biliyor muydun? Sen yürürken kaslarından iki yüz tanesi harekete geçiyor. Kırk tanesi bacağının kalkmasını ve ilerlemesini sağlıyor. Sırtındaki kaslar sen dengeni yitirmeyesin diye, karın kaslarınsa sırt üstü düşmeyesin diye kasılıyor! O halde neden okuldan sonra birazcık yürüyüş yapmıyorsun? DİLİNİN UCUNDA İnsan hem koşup hem ayaklarını kaşıyamaz. Mali atasözü. 11

14 Bazen kendimi gergin hissediyorum Seni endişelendiren yeni bir durumla karşı karşıyasın ve kendini gergin hissediyorsun. Telaşa gerek yok! Bedenin bu durumdan kurtulmana yardım etmek için ne yapması gerektiğini bilir. Diyelim ki biri sana sözle ya da hareketle saldırdı, bir araba az daha sana çarpacaktı, öğretmenin beklenmedik bir zamanda sözlü yapıyor: Sen de gerildin! Ama beynin hemen bu engeli aşmana yardımcı olmak ve gücüne güç katmak için bir dizi acil durum işlemine girişiyor. Kanına, kalp atışlarını hızlandıran, adrenalin adı verilen bir madde salıyor. Beyne ve kaslara daha çok kan gidiyor, böylece beyin de kaslar da daha güçleniyor. Bu şekilde daha iyi hareket edebilir, durumu değerlendirebilir ve gerekirse kendini savunabilirsin.

15 Oyun sırası sende! Bu küçük alıştırmayı yatarken ya da uzanma şansın yoksa ayakta da yapabilirsin. 1- Sağ elini beline, tam sağ kalçanın üstüne koy. Orada derini şöyle güzelce avuçla, elini öylece tut ve uzun uzun, sakin sakin nefes al, havayı ağzından ver. 2- Üç kez nefes alıp verdikten sonra, tuttuğun derini serbest bırak, onun biraz yanında başka bir yeri avuçla ve sakin sakin nefes alıp vermeye başla yeniden. 3- Yavaş yavaş, bedeninin sağ kısmında, göbeğinden omurgana kadar, belinin tamamı boyunca bu işlemi tekrarla; sanki belinde gevşetmek istediğin çok sıkı, geniş bir kemer varmış gibi. 4- Sonra elini dinlendir ve bedeninin sağ bölümündeki duyularına odaklan. Sağ tarafta nefes almak için daha fazla yer varmış gibi gelmiyor mu? 5- Aynı şeyi solda da yinele. 13

16 Oyun sırası sende! (devam) İnsanın zaman zaman kendisini gergin hissetmesi ciddi bir şey değildir, ama bunun sık olmasından kaçınmalısın. Bedenin zamanla yorulabilir; çünkü bu duruma uyum sağlama işi çok yorucudur. Yeni ve gerginlik yaratan durumlara daha iyi katlanabilmek için soluk alıp vermek yeterince iyi bir yoldur. Solumak aslında doğal bir sakinleştiricidir. Gergin bir durumun ardından toparlanmana yardımcı olur. Sahne arkası Gerginlik yaşadığımızda, bedenimiz kolayca fark edilebilecek birtakım sinyaller verir: Ellerimiz nemlenir, soluk almakta güçlük çekeriz, titreriz, karnımız ağrır. Bir süre sonra, beden sakinleşir ve her şey eskisi gibi olur. 14

17 Bedenim hemencecik kasılıveriyor Kasılmak, beyin tarafından gösterilen bir korunma refleksidir. Bir yere çarpınca, düşünce, tokat yiyince, kötü bir söz işitince vb. beden kasılarak tepki verir: Dudaklar büzüşür, burun delikleri küçülür, gözler kısılır, yumruklar sıkılır, omuzlar dikilir. Kısacası, bedenimizdeki delikleri tıkarız ve sapasağlam bir zırha dönüştürmek amacıyla onu kapatırız. Acı çekmemize engel olmak için bu süreci başlatan şey sinir sistemimizdir. Kasılmalar o an için çok gereklidir. Asıl sorun, tehlike geçtikten sonra, kimi zaman biz farkında olmasak da kasılmanın sürmesidir. Bu da çok yorucudur!

18 Oyun sırası sende! 1- Yatağına sakin biçimde uzan. Ağzını kapa ve dudaklarını tavana doğru, onu öpmek istiyormuşsun gibi uzat. Dudaklarını bu şekilde, gergince bir süre tut. Karıncalanmaya mı başladılar? Normal: Ağzının çevresinde bolca sinir ucu bulunur. 2- İki dakika sonra dudaklarını gevşet. Nasıllar? Daha çok mu hissediyorsun onları? Büyümüş gibiler mi? 3- Şimdi de yüzünü buruşturup komik suratlar yap. Ağzını, burnunu, alnını, çeneni, yanaklarını, gözkapaklarını oynat. 16

19 4- İki dakika sonra, yüzünü rahat bırak. Nasıl hissediyorsun? Daha gevşemiş sanki, öyle değil mi? Sahne arkası Sen küçücükken ve daha konuşmayı bilmiyorken çevrendeki insanların bedenlerinden ya yılan tüm işaretleri yorumlayabiliyordun. An nenin ya da babanın beden duruşunu, ifa - de sini ve ses tonunu değiştirmesine bakarak, onun ne düşündüğünü anlıyordun. Sonra konuş mayı öğrendin ve artık dile getirilen sözcük lere güvenmeye başladın. DİLİNİN UCUNDA Bir gülümsemeyle kasılan bir yüzde gözyaşı görmek ne üzücü. Michel Bélil 17

20 Bazen nefes almakta güçlük çekiyorum Endişelisin, korkuyorsun ya da kendine zarar verdin. Hemen, sen farkına bile varmadan, soluğunu tutuyorsun. Bu bir savunma tepkisidir. Diyafram, nefes alıp verme kası öfkemize karşı çok duyarlıdır. Her şey kötüye gittiğinde, kendini kilitleyebilir. O zaman daha zor soluk alıp veririz; çünkü daha az havayı içeri alır, dışarı daha da azını veririz. Ama bu iyi bir çözüm değildir; aksine, derin derin nefes alıp vermek, sorunların aşılmasına yardım eder. Bu yüzden güç bir durumla karşı karşıya kaldığında, üflemeye, ciğerlerini boşaltmaya çalış. Ardından, nefes alıp vermen bir düzene girecek ve her şey daha iyi olacaktır!

21

22 YAŞ ISBN