EĞİTİM PROGRAMININ YÖNETİMİ

Transkript

1 EĞİTİM PROGRAMININ YÖNETİMİ

2 EĞİTİM PROGRAMININ YÖNETİMİ Devlet, kurduğu eğitim sisteminde yetiştireceği insanlarda görmek istediği davranışları eğitim programlarına dönüştürerek okullarda uygular. Eğitim programında yer alan eğitsel amaçların kaynağı Anayasa ve eğitim mevzuatıdır (Başaran ve Çınkır, 2012, 329).

3 Eğitim Programı Eğitim programı öğrenene, okulda ve okul dışında planlanmış etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantıları düzeneği olarak tanımlanabilir (Demirel, 2003, 4). Öğretim programı, okulda ya da okul dışında bireye kazandırılması planlanan bir dersin öğretimiyle ilgili tüm etkinlikleri kapsayan yaşantılar düzeneğidir (Demirel, 2003, 6). Ders programı, bir ders süresi içinde planlanan hedeflerin bireye nasıl kazandırılacağını gösteren tüm etkniliklerin yer aldığı bir plandır (Demirel, 2003, 6).

4 EĞİTİM PROGRAMININ TÜRLERİ (Başaran ve Çınkır, 2012, 329). Kapsam Eğitimin Amacı Öğrencinin Gelişim Özelliği Öğrenci Odaklı Eğitim Programı Öğrencinin İhtiyaçları Öğrenci Odaklı Eğitim Programı Nitelikli ve Nicelikli Ürün Konu Odaklı Eğitim Programı Belirli Sınırlar İçinde Öğrenilmiş Ders Çok Önemli Önemli Değil Önemli Değil Öğrenim Yaşantıları İhtiyaçlara Cevap Veren Öğrenim Görevleri Yeterlilikleri Geliştirici Öğrenim Görevleri Dersin Konuları Öğrenme ortamı Öğrenim Görevlerine Uygun Eğitim Teknolojisi İşe Uygun Eğitim Teknolojisi Derse Uygun Eğitim Teknolojisi Öğrenme Yaşayarak Yaparak Belleyerek Ölçme ve Değerlendirme Doyurulan ihtiyacın niteliği Öğrenmenin Dönütü İhtiyaç Doyurmada Başarı ve kusur Performansın niteliği, niceliği Performansta başarı ve kusur Öğrenilen konunun düzeyi Derste başarı ve kusur

5 Eğitim Programının Kapsamı İyi hazırlanmış bir eğitim programında şu özelliklerin bulunması beklenir (Başaran ve Çınkır, 2012, 329): 1. Öğrencilerin Gelişim Özellikleri 2. Öğrencilerin Ulaşacağı Eğitsel Amaçlar 3. Öğrenim Yaşantıları 4. Öğrenme Ortamı 5. Öğrenmenin Gerçekleştirilmesi 6. Öğrenmenin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi 7. Öğrenme Dönütünün Sağlanması

6 Dersler Ders kavramının kapsamına (Başaran ve Çınkır, 2012, 338): Dersin kuramsal bilgisi Deney İnceleme Gezi Alıştırma Ödev

7 Ders Dışı Etkinlikler MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM KURUMLARI SOSYAL ETKİNLİKLER YÖNETMELİĞİ ne göre düzenlenir ve kapsamına şunlar girer (Başaran ve Çınkır, 2012, 338); * Eğitsel kollar, * Kültürel etkinlikler, * Folklor, * Müsamere, * Konser, * Konferans, * Müzik * Gezi, * Yarışma vb.

8 Eğitsel Kollar (Kulüpler) Eğitimin amaçlarından bir kesimini gerçekleştirmek için ilgi ve istek duyulan bir konuda ders saatinin dışında, eğitsel etkinlikler düzenleyen ve yürüten öğrencilerden oluşan bir kümedir (Başaran ve Çınkır, 2012, 338).

9 TÖREN, KUTLAMA VE ANMA ETKİNLİKLERİ Tören: Bir konunun anlamının ya da kişinin öneminin güçlendirilmesi için yapılan etkinliktir. Kutlama: Önemli bir olayın gerçekleşmesinin yıl dönümü veya mutlu bir olay için gerçekleştirilen etkinliktir. Anma: Saygın bir kişinin ya da duyguların tazelenmesini gerektiren önemli bir olay için düzenlenen etkinliktir (Başaran ve Çınkır, 2012, 329).

10 Eğitim Teknolojisi Eğitim bilimlerinin bulgularını okula uygulayan bilim dalına Eğitim Teknolojisi denir. Bir okul öğrencilerini öncekinden daha nitelikli yetiştirmek zorundadır. Aksi halde yetişen yeni neslin çağa ayak uydurması mümkün olmayacaktır. Bunu sağlamak için yeni teknolojiler takip edilmeli ve geliştirilmeye çalışılmalıdır (Başaran ve Çınkır, 2012, 329).

11 Eğitim Sisteminde Zaman Dilimleri Okul yılı Ders yılı (öğretim yılı) Öğretim yarıyılı Ders saati Okul takvimi

12 ÖĞRENCİ İŞLERİNİN YÖNETİMİ

13 Öğrenci Hizmetleri Öğrenci hizmetlerinin genel amacı, öğrencilerin nitelikli hizmet almalarına katkıda bulunmaktır. Bu genel amacı gerçekleştirmek üzere şunlar yapılmalıdır (Dönmez, 2009,177): 1. Eğitim ortamı derslik, laboratuar ya da spor salonu biçiminde donatılarak amaca uygun bir biçimde donatılmalıdır. 2. Çağdaş teknolojinin olanaklarından yararlanılarak okuldaki kırtasiyecilik ve bürokrasinin patolojileri en aza indirilmelidir. 3. Öğrencilerin her birisine birer birey olarak yaklaşılarak öğrenme sorumları en aza indirilmeye çalışılmalıdır. 4. Öğrencilerin okula karşı olumlu tutum kazanması sağlanmalıdır.

14 Öğrenci Hizmetleri Okullarda öğrenci hizmetleri kapsamında aşağıdaki etkinlikler yürütülmektedir (Dönmez, 2009): Öğrencilerin okula kaydedilmesi Öğrenci devam-takip işleri Nakil işleri ve kayıt silme Öğrenci başarısının değerlendirilmesi Sağlık ve güvenlik hizmetleri Okul disiplini Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Öğrenim Belgelerinin Düzenlenmesi Mezunları İzleme

15 İŞGÖREN HİZMETLERİNİN YÖNETİMİ

16 İşgören Hizmetlerinin Yönetimi Bir okulda insan kaynağının sağlanması ve insan kaynağından yararlanılması, gerekli personel için istekte bulunulması, atanan personelin göreve başlatılması, görev yerinin değiştirilmesi, ödüllendirilmesi ve cezalandırılması, yetiştirilmesi, geliştirilmesi, yükseltilmesi ya da işine son verilmesi işleri işgören hizmetlerinin kapsamına girmektedir (Taymaz, 2003, 99).

17 İşgören Hizmetlerinin Yönetimi Eğitim personeli beş grupta sınıflanabilir (Dönmez, 2010, 162): 1. Öğretmenler :Sınıf öğretmenleri, branş öğretmenleri ve usta öğreticiler 2. Yöneticiler: Okul müdür yardımcılığından müsteşara kadar çeşitli kademelere kadar Bakanlık ve taşra teşkilatında görev yapan yöneticiler ve yardımcıları 3. Müfettişler/Denetmenler: Bakanlık ve il teşkilatlarında görev yapan denetmenler 4. Eğitim uzmanları: Eğitim planlaması uzmanları, eğitim teknolojisi uzmanları, okul danışmanları program geliştirme uzmanları, özel eğitim uzmanları, halk eğitimi uzmanları ve ölçme değerlendirme uzmanları. 5. Eğitime yardımcı personel: Teknisyen, büro memuru, hizmetli

18 Bir okulda işgöre hizmetleri alanında yapılan işler kapsamına şunlar girer (Taymaz, 2003, 100): Atama, nakil ve görevlendirme yapılması Stajyerlik ve adaylık işlemlerinin yapılması Personel özlük haklarının sağlanması Sicil ve disiplin işlerinin yürütülmesi Sağlık, güvenlik ve askerlik işlerinin yapılması Devamı izleme ve denetlemenin yapılması

19 Eğitim Personelinin Ödev ve Sorumlulukları (657 sayılık Devlet Memurları Kanunu, m.6-m.16): 1. Sadakat 2. Tarafsızlık ve işbirliği 3. Davranış ve işbirliği 4. Davranış ve işbirliği 5. Amir durumda olan devlet memurlarının görev ve sorumlulukları 6. Kişisel sorumluluk ve zarar 7. Kişilerin uğradıkları zararlar 8. Mal bildirimi 9. Basına bilgi veya demeç verme 10. Resmi belge, araç ve gereçlerin yetki verilen mahaller dışına çıkarılmaması ve iadesi

20 Eğitim Personelinin Genel Hakları (657 sayılık Devlet Memurları Kanunu) 1. Uygulamayı isteme hakkı 2. Müracaat, şikayet ve dava açma 3. Sendika kurma 4. Kovuşturma ve yargılama 5. İsnat ve iftiralara karşı koruma Eğitim Personeline Uygulanacak Yasaklar (657 sayılık Devlet Memurları Kanunu) 1. Toplu eylem ve hareketlerde bulunma yasağı 2. Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı 3. Hediye alma, menfaat sağlama yasağı 4. Denetimindeki teşebbüsten menfaat sağlama yasağı 5. Gizli bilgileri açıklama yasağı

21 Disiplin İşleri (657 sayılık Devlet Memurları Kanunu, m.125) Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: Uyarma Kınama Aylıktan kesme Kademe ilerlemesinin durdurulması Devlet memurluğundan çıkarma

22 Okulun Parasal Kaynağının Yönetimi (Bütçe Yönetimi) Para: Eğitim sisteminin doğrudan girdisi değildir ancak eğitim sisteminin tüm girdileri parayla alındığından dolaylı girdisidir (Başaran ve Çınkır, 2012, 460). Bütçe Yönetimi = Para Yönetimi

23 Bütçe Yönetimi (devam) Bütçeleme eğitime ne kadar parasal kaynağın ayrılacağı ve ayrılan kaynakların hangi eğitim programlarına ve eğitsel hizmetlere dağıtılacağı konularının belirlenmesine ilişkin karar sürecidir (Tural, 2002, 285).

24 Bütçenin İşlevleri (Başaran ve Çınkır, 2012, 461): 1. Kaynakları okulun örgütsel amaçlarına yöneltmek 2. Eğitim programını gerçekleştirmek 3. Savurganlığı önlemek 4. Okulun sorunlarını tanımak 5. Denetimi kolaylaştırmak 6. Eğitimin maliyetini hesaplamak.

25 Eğitime Verilen Önemin Göstergeleri (Başaran ve Çınkır, 2012, 464): 1. Öğrenci başına düşen maliyetin artması, 2. Eğitim bütçesinin artması 3. Eğitim harcamalarının ulusal gelire oranı

26 Okulun Gelir Kaynakları (222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu na göre ilköğretime ait gelir kaynakları şunlardır, m.76) : a) Her yıl Devlet gelirlerinin % 3 ünden az olmamak üzere Devlet bütçesinden yapılacak yardımlar, b) Özel idare bütçelerine, bu kanun hükümleri gereğince sağlanacak gelirler hariç ve 1960 mali yılında ilköğretime tahsis edilen miktardan az olmamak üzere, yıllık gelirlerinin en az % 20 si oranında konulacak ödenekler, c) Köy okullarına gelir sağlamak üzere, tahsis edilen araziden ve okul uygulama bahçesinden elde edilen gelirler hariç köy bütçelerine her yıl genel gelirlerinin en az % 10 u oranında konulacak ödenekler, d)mahkemelerce hükmolunanlar da dahil olmak üzere bu Kanuna göre verilecek para cezaları, e) Gelirleri sıbyan, mahalle tıfıl okullarıyla medreselere ve diğer ilim müesseselerine tahsis edilmiş bulunan mazbut vakıflar hasılatından her yıl Vakıflar Genel Müdürlüğünce bütçe ile tespit edilecek gelirlerle mütevelliler tarafından idare olunacak vakıflardan ayrılacak hisseler,

27 Okulun Gelir Kaynakları (devam) (222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu na göre ilköğretime ait gelir kaynakları şunlardır, m.76) : f) İktisadi Devlet Teşekkülleri, özel kurumlar, dernekler veya hayırsever kimseler tarafından yapılacak her türlü mal, para bağışları ve vasiyetler, (İşbu bağış ve vasiyetlerle bununla ilgili işlemlerden resim ve harç alınmaz.) Gelir ve Kurumlar Vergisi yükümlüleri tarafından makbuz mukabilinde yapılacak para bağışları, yıllık bildirim ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazançlarından indirilir. g) Faizler, h) Hurdaya çıkacak okul eşya ve levazımının, işe yaramayacağı anlaşıldığından veya yenisi yapıldığından satılmasına karar verilen okul binaları enkazının veya okul yerinin değiştirilmesi dolayısıyla bu kanuna göre istifade edilmeyecek durumda kalan arsa ve tarlaların satışından elde edilecek paralar, i) Sözleşmeler gereğince kısmen veya tamamen yerine getirilmeyen okul yapım işleri müteahhitlerinden alınacak gecikme ve benzeri tazminat ve müteahhitlerin irat kaydolunacak teminat akçeleri.

28 Yararlanılan Kaynaklar Başaran, İ.E. ve Çınkır, Ş. (2012). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. Ankara: Ekinoks Yayıncılık. Demirel, Ö. (2003). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayınıcılık. Dönmez, B. (2010). Personel Hizmetleri. Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi (Editör: Prof. Dr. Servet Özdemir). Ankara: Nobel Yayıncılık. Taymaz, H. (2003). Okul Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Tural, N. (2002). Eğitim Finansmanı. Ankara: Anı Yayıncılık.