T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İLAÇ VE ECZACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MERKEZİ ETİK KURUL STANDART İŞLEYİŞ YÖNTEMİ ESASLARI

Transkript

1 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İLAÇ VE ECZACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MERKEZİ ETİK KURUL STANDART İŞLEYİŞ YÖNTEMİ ESASLARI 1

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 1. AMAÇ 2. MERKEZİ ETİK KURUL OLUŞTURMADA İZLENECEK YÖNTEM A. Üyelik Şartları B. Üyelerin Görevlendirilme Koşulları ve Uyacakları Hususlar C. İdari Personelin Görevleri D. Salt Çoğunluk İçin Gerekenler 3. BAŞVURUNUN İŞLEME KONMA YÖNTEMİ A. Başvuran B. Başvuru ve İzleme Yöntemi C. Gerekli Dokümantasyon D. Başvuruların Arşivlenmesi 4. İNCELEME YÖNTEMİ A. Toplantı Yöntemi B. İncelemenin Öğeleri 5. KARAR VERME YÖNTEMİ 6. KARARIN İLETİLMESİNE İLİŞKİN YÖNTEM 7. ÇALIŞMANIN SONA ERDİRİLMESİ 8. DOKÜMANTASYON VE ARŞİVLEME YÖNTEMİ TERİMLER SÖZLÜĞÜ DESTEKLEYİCİ DÖKÜMANLAR 2

3 ÖNSÖZ Bu doküman Avrupa İyi Klinik Uygulama Forumu nun Etik Çalışma Grubu tarafından yapılmış olan araştırma ve tartışmaların bir sonucu olarak ortaya çıkan ilkeler ve tavsiyeler esas alınarak hazırlanmıştır. Amaç, Helsinki Deklarasyonu na ve şu anda uygulanmakta olan, İlaç Araştırmaları Hakkındaki Yönetmelik ve İyi Klinik Uygulama ilkelerine tamamlayıcı rehberlik ve destek sağlamaktır. 1. AMAÇ Merkezi Etik Kurul un (MEK) amacı, bilimsel yöntemi ve toplumun endişelerini göz önünde bulundurarak, klinik ilaç araştırmalarında yer alan gönüllülerin/hastaların esenliğini ve haklarını korumaktır. MEK, Helsinki Deklarasyonu na uygun şekilde hareket ederek ve İyi Klinik Uygulamaları na ilişkin uluslararası standartları takip ederek, sunulan çalışmaların etik özelliklerine ilişkin tam zamanında, kapsamlı ve bağımsız incelemeler sağlar. MEK, ilgili düzenleyici kurumlara, ilgili yasaların gerektirdiklerine, başvuranlara ve topluma uygun olarak hareket etmek sorumluluğunu taşımaktadır. 2. MEK OLUŞTURMADA İZLENECEK YÖNTEM MEK, başvuru protokollerinin tüm etik yönleri doğrultusunda iyi düzeyde bir inceleme yapmaları ve görevlerinin tarafsızlığını etkileyebilecek tüm ön yargı ve etkilerden uzak durmaları sağlanacak şekilde İlaç Araştırmaları Hakkındaki Yönetmelik ve İyi Klinik Uygulamaları çerçevesince oluşturulur. A. Üyelik Şartları Üyeler, İlaç Araştırmaları Hakkındaki Yönetmeliğin 12. maddesinde belirtilen şartlara haiz adaylar arasından, İlaç ve Eczacılık Genel Müdürü nün teklifi ve Bakan onayı ile atanır. B. Üyelerin Görevlendirilme Koşulları ve Uyacakları Hususlar i. Merkezi Etik Kurul üyeleri iki yıllığına görevlendirilir. ii. Üyelikler, iki yılda bir Bakan onayı ile onayın tebligatının yapılmasından sonra yenilenir. iii. Bir takvim yılı içinde izinsiz ve mazeretsiz olarak üst üste üç toplantıya katılmayan üyenin üyeliği kendiliğinden düşer. iv. Üyelikten çekilme istifa yöntemi ile olur. v. Üyeliği düşen veya istifa eden üye yerine aynı nitelikte ve aynı şekilde yenisi seçilir. vi. Bir üye bir dönemden fazla görev alabilir. vii. Üyeler çalışmalarda araştırmacı ya da koordinatör olabilir. Ancak araştırmacı / koordinatör olunması halinde, çalışmanın görüşülmesi esnasında ilgili üye oturumu terk eder. viii.mek üyeliklerinin kesinleşmesinden önce, adaylar özgeçmişlerini Bakanlığa sunarlar. ix. Üyeler, klinik çalışma ile ilgili uygulamalar, gönüllüler / hastalar hakkındaki tüm bilgiler ve üyelikleri dolayısıyla edindikleri her türlü bilginin gizli tutulacağına dair taahhütname imzalamak zorundadır. x. Üyeler, üyelikleri süresince ilaç sektöründe maddi ya da manevi, herhangi bir karşılık alarak veya almaksızın, çalışmayacağını ve/veya danışmanlık yapmayacağını taahhüt eder. 3

4 Bilimsel bir gerekçe ile bu madde kapsamına giren bir faaliyete katılmak isteyen üyenin talebi, kurul tarafından değerlendirilerek uygunluk görüşü alınmalıdır. C. İlgili İşlemleri Yürüten Klinik İlaç Araştırmaları Biriminin Görevleri i. Araştırma ile ilgili Gönüllüler üzerinde ilaç ile yapılacak klinik araştırma başvuru formu (Ek:1) doğrultusunda hazırlanan araştırma protokolü ve diğer dokümanlar klinik araştırmalar biriminde görevli teknik personel tarafından ekteki kontrol listesine göre ön incelemeye alınır. (Ek:2) ii. Ön inceleme sonrasında saptanan eksiklikleri ilgili kurumlara/kişilere bildirir. iii. Gündemi oluşturur. Tüm merkezi etik kurul üyelerinin bir başvurunun inceleme tarihi ve gündem konusunda bilgilendirilmesini sağlar. iv. Yıllık çalışma takvimini belirleyip, ilgili kurumlara/kişilere ilan eder. Üyelerin katılımlarını ekteki katılım takip formu ile takip eder. (Ek:3) v. Koordinatör/Monitör/Sorumlu Araştırıcı/Yardımcı Araştırıcı/Sözleşmeli Araştırma Kuruluşu/Saha Koordinatörü değişiklikleri; Çalışma iptali; Çalışmanın ertelenmesi; Altı aylık bildirimler; Yan Etkileri (ciddi advers olay ve ölüm vakaları dışındaki); Merkez ilavelerini değerlendirir. Ancak, gerekli görüldüğü takdirde MEK e danışır. vi. Gündem doğrultusunda görüşülen dosyalar için alınan kararları 15 iş günü içinde ilgili kuruma/kişiye yazılı olarak bildirir. vii. Klinik ilaç araştırmalarında kullanılacak ilaçların ( özel bir kontrole / işleme tabi tutulmayan ) ithal işlemleri için gerekli belgeleri uygunsa onaylar, değilse eksiklikleri bildirir. İthal edilen toplam ilaç miktarını ekde yer alan ithalat izleme formu ile takip eder. (Ek 4) viii. Yerel Etik Kurulların, Yönetmeliğin 14. maddesi gereğince oluşturulup, oluşturulmadığını takip eder. ix. Gerektiğinde, araştırıcı ve destekleyicilerin sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerini fiilen denetler. x. İki yılda bir standart işleyiş yöntemini gözden geçirir. D. Salt Çoğunluk İçin Gerekenler i. Kurul üye tam sayısının en az üçte ikisinin iştiraki ile toplanır. ii. Kararlar, Kurul üye tam sayısının ( 22 ) çoğunluğunun oylarıyla alınır. 3. BAŞVURUNUN İŞLEME KONMA YÖNTEMİ Aksi belirtilmediği takdirde çok merkezli çalışmalarda başvuruların ve bildirimlerin koordinatör merkez tarafından yapılması gerekir. A. Başvuran Sunulan klinik ilaç araştırmasının etik özelliklerinin incelenmesine ilişkin ilk başvuru; araştırmanın bilimsel ve etik yanlarından sorumlu araştırmacı tarafından yapılır. Çok merkezli çalışmalarda başvurunun sadece koordinatör merkez aracılığıyla yapılması gerekir. Süregelen çalışmalar ile ilgili ithal izni talepleri, yan etkiler, ölüm vakaları, advers olay bildirimleri koordinatör merkez belirtilmek koşuluyla araştırmacı ve/veya destekleyici ve /veya Sözleşmeli Araştırma Kuruluşu tarafından yapılabilir. Ancak, yurtdışından bilgi 4

5 amacıyla gönderilen (ciddi ve beklenmedik etki dışındaki) yan etki bildirimleri sadece koordinatör merkez aracılığı ile yapılmalıdır. B. Başvuru ve İzleme Yöntemi i. Faz I çalışmalar için kırmızı; Faz II çalışmalar için sarı; Faz III çalışmalar için mavi; Faz IV çalışmalar için siyah; Biyoyararlanım/Biyoeşdeğerlilik çalışmaları için turuncu; Diğer tür çalışmalar için beyaz dosyalar ile tek nüsha olarak verilir. ii. İlk başvuru için, çok merkezli çalışmalarda tüm yerel etik kurul kararları (asıl /aslı gibidir onaylı) nın, koordinatör merkez aracılığı ile gönderilmesi gerekmektedir. Ancak, bir seferde yerel etik kurul kararları tamamlanamadığı takdirde, çalışmaya katılacak merkez sayısının belirtilmesi koşulu ile, yerel etik kurul kararlarının en az ½ sinin tamamlanarak koordinatör merkez aracılığı ile başvurunun yapılması gerekmektedir. Takip eden üç ay içinde eksik olan yerel etik kurul kararlarının en fazla bir seferde tamamlanarak koordinatör merkez aracılığı ile gönderilmesi gerekmektedir. iii. Uluslararası çalışmalarda araştırma protokolü ve bilgilendirilmiş gönüllü olur formu mutlaka Türkçe olmalıdır. Ayrıca, İngilizce dışındaki dillerde yazılmış dokümanlar Türkçe ye çevrilmelidir. iv. Yeni merkez ilavelerinde, başvurunun, ilave edilecek merkezin yerel etik kurul kararı (asıl /aslı gibidir onaylı) ve koordinatör merkezin yeni merkez ilavesinin gerekçelerinin de yer aldığı yerel etik kurul kararı (asıl /aslı gibidir onaylı) ile yapılması gerekir. v. Çalışma merkezi iptallerinde, başvurunun iptal edilecek merkezin yerel etik kurul kararı (asıl /aslı gibidir onaylı) ve koordinatör merkezin, merkez iptalinin gerekçelerinin de yer aldığı yerel etik kurul kararı (asıl /aslı gibidir onaylı) ile yapılması gerekir. İhtilaflı durumlarda taraflar arasındaki protokolleri dikkate alarak MEK karar verir. vi. vii. viii. ix. Altı aylık bildirim (Ek:5), protokol değişikliği, araştırıcı broşürü, araştırıcı mektubu, merkez ilavesi, merkez iptali, sonuç raporu, idari değişiklikler yerel etik kurul kararı (asıl /aslı gibidir onaylı) ile bildirilmelidir. Ölüm vakaları veya hayatı tehdit eden ciddi advers etkileri en geç 24 saat içinde yazılı olarak, Sözleşmeli Araştırma Kuruluşu / Araştırıcı / Destekleyici tarafından İlaç Eczacılık Genel Müdürlüğü Klinik Araştırmalar Birimine ulaştırılır. (Ek: 6) Klinik ilaç araştırmalarında kullanılacak ilaç/ilaçların ithalatı için gerekli bilgi ve belgeler ektedir. (Ek: 7) Varsa, monitör raporlarının gönderilmesi gerekmektedir. C. İlk Başvuru İçin Gerekli Dokümantasyon Araştırmanın etik özelliklerinin kapsamlı ve eksiksiz olarak incelenebilmesi için; gerekli olan tüm dokümantasyonun aslı, başvuran tarafından, gönüllüler üzerinde ilaç ile yapılacak klinik araştırma başvuru formunda belirtilen sıralamaya uygun, bölüm başlıkları ayraçlarla belirtilmiş olarak sunulmalıdır. i. Gönüllüler üzerinde ilaç ile yapılacak klinik araştırma başvuru formu (Ek:1) ii. Destekleyici doküman ve eklerle birlikte sunulan araştırmanın protokolü (açık şekilde tarif edilmiş,versiyon numarası ve tarihi ). iii. Protokolün bir diyagramlı sunumu ( akış tablosu ) 5

6 iv. İlaçla o ana kadar elde edilmiş olan klinik deneyimin özeti ile birlikte (örneğin yakın zamanlı bir araştırmacı broşürü, ürünün karakteristiklerinin bir özeti), ilaç hakkında mevcut olan tüm farmakolojik ve toksikolojik verilerin yeterli bir özeti v. Varsa, hasta/gönüllü bulmak için kullanılan afiş, ilan gibi materyaller (reklamlar dahil) vi. Varsa, günlük kartları ve diğer hasta anketleri vii. Yerel etik kurulların aynı çalışma ile ilgili özellikle ihtilaf gösteren tüm kararları (Ek:8) viii.varsa, hasta/gönüllülere verilen tüm ödemeler ix. Klinik ilaç araştırmalarında kullanılan ilaçlara ait etiket örneği ( Ek: 9) x. Sigorta kapsamının (kapsadığı riskler ve azami hasta sayısı) açık olarak belirtildiği poliçe xi. Araştırma bütçesi, çok merkezli çalışmalarda çalışmaya katılan her merkeze ait bütçe ile birlikte çalışma genel bütçesinin de gönderilmesi, (Ek:10) xii. Destekleyen kuruluşun noter tasdikli imza sirküleri, xiii. Monitör görevlendirme yazısı ve özgeçmişi, xiv.iku nun okunarak tüm şartların kabul edildiğine dair taahhütname, araştırıcıların ad unvanları da belirtilerek yaş imzalı olmalı (Ek:11) xv.helsinki Deklarasyonu son metninin okunarak, tüm şartların kabul edildiğine dair araştırıcıların adı ve ünvanları da belirtilerek yaş imzalı örneği, xvi. Ciddi advers olay bildirim formu (Ek:6) xvii.faz IV çalışmalar için ekteki form (Ek:12) D. Başvuruların Arşivlenmesi i. Gelen tüm başvuruların Bakanlık evrak giriş tarih ve sayısı almış olması gerekir. ii. Gelen tüm başvuruların yazılı ve/veya elektronik ortamda dosyalanması gerekir. iii. Başvurularla ilişkili tüm bilgilerin kayıt altında olması gerekir. (yazılı ve/veya elektronik ortamda) 4. İNCELEME YÖNTEMİ Uygun şekilde işleme konulmuş olan tüm başvuruların zamanında ve belirlenen inceleme yöntemi doğrultusunda incelenmesi gereklidir. A. Toplantı Yöntemi MEK üyelerinin düzenli şekilde programlanmış olan, ilan edilmiş toplantı tarihlerine uygun olarak toplanması gereklidir. Merkezi Etik Kurul, özel gündemle toplanmadığı sürece, ayda iki kere toplanır. Ağustos ayı tatil ayıdır. Toplantılar, gerekli durumlarda değişiklik yapılması kaydıyla, önceden programlanmış ve başvuru tarih sırası göz önünde tutularak hazırlanan gündemi takip eder. Gerektiğinde, başvuran, destekleyici ve/veya araştırmacı toplantıda protokolü sunmaya davet edilir. Gerektiğinde, toplantıda yardımcı olmak üzere dışardan uzmanlar (Yönetmeliğin 24. maddesinde belirtildiği üzere) davet edilir. Gerektiğinde, toplantıda çalışmalara ve incelemelere yardımcı olmak üzere özel hasta gruplarının ya da belirli konularla ilgili grupların temsilcileri davet edilir. 6

7 B. İncelemenin Öğeleri Gündeme toplantı tarihinden en az üç iş günü öncesinde yapılan başvurular dahil olmak üzere mevcut başvurular alınır. MEK, yaptığı incelemede aşağıdaki noktaları göz önünde bulundurmalıdır: i. Sunulan bilginin yeterliliği ve bu bilginin çalışma sırasında ortaya çıkan etik sorulara yanıt verebilirliği, ii. Çalışmanın hedeflerine ilişkin olarak protokolün ve veri toplama formlarının uygunluğu (uygulanabilir kurallar ve düzenlemelere göre değerlendirilerek), istatistiksel analiz ve bilimsel etkinlik, yani en küçük muhtemel hasta/gönüllü maruziyeti ile sağlam sonuçlara varma potansiyeli ve hasta/gönüllü ve/veya diğer kişiler için beklenen faydalar karşısında öngörülebilir risklerin ve sıkıntıların kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi, iii. Araştırmacının, niteliklerine ve deneyimine ilişkin olarak sunulan çalışma için uygunluğu, iv. Destekleyici personel, mevcut olanaklar ve acil durum yöntemleri dahil, merkezin yeterliliği, v. Araştırmanın tıbbi izlemi ve idari denetiminin yeterliliği, vi. Hasta/gönüllülere, akrabalarına, vasilerine ve (gerekli olduğu takdirde) yasal vasilere verilmesi gereken yazılı ve sözlü bilginin yeterliliği, eksiksizliği ve anlaşılabilirliği, vii. Hasta/gönüllü kaydının nasıl yürütüldüğü, eksiksiz bilgilerin ne şekilde verildiği ve rıza belgesinin hangi yolla alınacağı, viii. Rıza belgesinin içeriği ve anlatım biçimi ve uygun olduğu takdirde kişisel rıza belgesi veremeyecek durumda olan hasta / gönüllü için düzenlenen onay formu, ix. Hasta/gönüllülerin, çalışma sırasında kendileri ile ilgili olan tüm bilgiler konusunda bilgilendirileceklerine ilişkin teminatlar, x. Anketleri kabul edip yanıt verenlere sağlanan ve çalışma sırasında hasta/gönüllülerin şikayetlerine ilişkin olarak verilen taahhütnameler, xi. Hasta/gönüllülerin çalışmaya katılmasına bağlanabilecek yaralanması/sakatlanması/ölümü durumunda telafi /tedavi için sağlanan taahhütnameler, xii.araştırmacının sorumluluğunun destekleyici tarafından üstlenilmesini sağlayan sigorta ve tazminat anlaşmaları, xiii.hasta/gönüllülere ait kişisel bilgilerin gizliliği ve korunmasını sağlamaya yönelik önlemler, xiv. Varsa, hasta/gönüllüler için ödemeler, xv. Mevsimsel çalışmalara ve takvim zorunluluğu nedeniyle geciken çalışmaların değerlendirilmesine öncelik verilir. xvi. Ölüm vakaları en geç bir hafta içinde etik kurul üyeleri içinden seçilen bir raportör ve etik kurulun görevlendireceği bir üye tarafından değerlendirilir. xvii. Ülkemizde gerçekleştirilen ve ruhsat için Bakanlığa sunulacak verileri içeren biyoeşdeğerlik çalışmaları önce MEK tarafından etik açıdan incelenir. Etik yönden uygun bulunan çalışma tasarımları ruhsatlama açısından incelenmek üzere biyoeşdeğerlik komisyonuna gönderilir. Ülkemizde ruhsatlamaya yönelik olmayıp ülkemizde gerçekleştirilen (akademik nitelikte ya da yurtdışında ruhsatlamaya yönelik) çalışmalar, sadece MEK tarafından etik açıdan incelenir. 7

8 5. KARAR VERME YÖNTEMİ MEK kararı, ancak inceleme yapılan başvurular ile ilgili, üçüncü şahısların toplantıdan ayrılmasından sonra inceleme ve tartışma için yeterli zaman ayrılarak değerlendirme yapılmasının ardından alınabilir. MEK, yukarıda bahsedilmiş olan belgelerin ve öğelerin eksiksiz olduğundan ve bir karara varılmadan önce bunların ele alındığından emin olmalıdır. Kararın hali hazırda, toplantıda mevcut üye sayısının çoğunluğunun oyları ile alınamadığı durumlarda oylama yapılır ve üye sayısının üçte ikisinin çoğunluğu ile karar alınır. MEK karara, zorlayıcı olmayan bir tavsiye ekleyebilir. Kararın oturuma katılan MEK üyelerinin oyçokluğu ile alındığı durumlarda, kararla aynı görüşte olmayan üyeler MEK kararını, karşı oldukları hususları belirterek imzalarlar. Bir uygulama hakkındaki olumsuz bir görüş açık şekilde belirtilmiş sebeplerle desteklenmelidir. MEK üyeleri, ilk defa incelenen başvurularda ekte verilen raportör değerlendirme formunu doldurur. (Ek: 13) Süregelen çalışmalarda da ekte verilen raportör inceleme formuna (Ek:14) adını soyadını, konuyu, kararını açık ve anlaşılır bir şekilde yazar, imzalar ve tarih atar. Ölüm vakaları ile ilgili değerlendirme, raportör ve etik kurulun görevlendireceği bir üyenin imzası ile karara bağlanabilir. MEK tarafından yetki verildiği taktirde, önceki bir toplantıda belirlenen konular hakkında etik kurulun görevlendireceği bir üye karar verebilir/acil durumlarda görüş açıklayabilir. 6. KARARIN İLETİLMESİNE İLİŞKİN YÖNTEM Kararın ortaya konulduğu toplantıdan sonraki iki hafta içinde, varılan kararın bir üst yazı ile başvuran (Üniversite Hastaneleri için Tıp Fakültesi Dekanlıklarına, Eğitim Hastanelerinde Başhekimliklerine) tarafa iletilmesi gerekir. Çok merkezli çalışmalarda koordinatör merkez, diğer merkezlere ve varsa destekleyiciye kararın iletilmesinden sorumludur. Karar aşağıdakilerin işaretli olan bölümünü, gereğinde tümünü içermelidir. (Ek:15) i. İncelenmiş olan araştırma projesinin açık adı varsa protokol no/kodu ii. Kararın alındığı tarih iii. İncelenmiş olan dokümanların; - araştırma protokolünün versiyon numarası ve tarihi - bilgilendirilmiş gönüllü olurun versiyon numarası - vaka takip formunun versiyon numarası ve tarihi - araştırıcı broşürünün versiyon numarası ve tarihi iv. Başvuranın ismi,unvanı ve kurumu v. Karara katılan üyelerin isimleri vi. Varılmış olan kararın açık bir ifadesi vii. MEK tarafından karara eklenen tüm tavsiyeler, görüşler viii.verilen kararın olumlu olması durumunda başvuranın sorumluluklarının ifadesi (örneğin, MEK tarafından ortaya konan şartların kabul edildiğine ilişkin onay; protokol üzerinde yapılan değişikliklerin MEK kararını etkileyebileceği durumlardan, ortaya çıkan ciddi ya da beklenmeyen bir yan etkiden, önceden tahmin edilemeyen durumlardan, çalışmanın durdurulmasından, çalışmanın sonucundan, yerel etik kurullar tarafından varılan tüm önemli kararlardan MEK in haberdar edilmesi gereği) ix. Verilen olumsuz kararın açık şekilde tanımlanmış nedenleri 8

9 Tüm çalışmalarda, belirtilen dokümantasyonun çalışma başlatılmadan önce Bakanlığa gönderilmesi esastır. 7. Çalışmanın Sona Erdirilmesi Fayda/risk oranını olumsuz şekilde etkileyen bir verinin ortaya çıkması durumunda, MEK bir çalışmayı durdurabilir ve / veya iptal edebilir. MEK tamamlanmış olan çalışmaların sonuç raporlarını ister ve bunu değerlendirir. (Ek:16) Çalışmanın zamanından önce bitirilmesi durumunda yapılan bildirimde çalışmanın sonlandırılmasının nedenleri yer almalıdır. Zamanından önce sona erdirilen bir çalışmada elde edilen tüm sonuçların bir özeti MEK e iletilmelidir. 8. DOKÜMANTASYON VE ARŞİVLEME YÖNTEMİ MEK e ait tüm belgeler ve yazışmalar tarihlenmeli, dosyalanmalı ve arşivlenmelidir. Çeşitli dokümanlara, dosyalara ve arşivlere ilişkin erişim ve yararlanım sadece idari personel tarafından olur. Dosyalanacak ve arşivlenecek dokümanlar arasında, bunlarla sınırlı olmamakla birlikte, aşağıdakiler bulunmalıdır: i. Oluşum, tarihsel dokümanlar, ii. Tüm YEK ve MEK üyelerinin özgeçmişleri, iii. YEK ve MEK tarafından belirlenen yayımlanmış başvuru ilkeleri, iv. Başvuruda bulunan kişi tarafından sunulan tüm bilgiler, v. YEK üyeleri ile başvuruda bulunan kişi ya da diğer ilgili taraflar arasında gerçekleştirilen, başvuru, karar ve takiple ilgili tüm yazışmalar, vi. Tüm MEK toplantılarının gündemi, vii.kararın bir kopyası ve başvuruyu yapana gönderilen tüm bilgiler, viii.denetim sırasında MEK e gönderilen ya da oluşmuş olan tüm dokümantasyon ve haberleşme kayıtları ix. Çalışmanın tamamlandığına ya da zamanından önce sonlandırıldığına ilişkin bildirim ve özet Tüm arşivlenmiş dosyalar Bakanlık tarafından on yıl süreyle saklanır. TERİMLER SÖZLÜĞÜ Bu sözlükte verilen tanımlar, terimleri bu ilkelerde ve önerilerde kullanılan biçimleriyle tanımlamaktadır. Bu terimler başka kullanımlarda farklı anlamlara sahip olabilir. advers olay Bir ürünün uygulandığı hastada veya klinik araştırmaya iştirak eden gönüllüde görülen ve uygulanan tedavi ile sebepsel ilişkisi olan veya olmayan tüm istenmeyen tıbbi olayları, değişiklik Protokolde yapılan değişikliklerin yazılı tanımı. başvuru sahibi Klinik bir araştırmanın / çalışmanın bilimsel ve etik sorumluluğunu kendi adına ya da bir organizasyon/firma adına üstlenen ve resmi başvuru yoluyla bir etik kurulun kararını isteyen nitelikli bir sorumlu araştırmacı/destekleyici/sözleşmeli araştırma kuruluşu 9

10 klinik araştırma araştırma ürünlerinin klinik ve farmakolojik etkilerinin bulunması veya doğruluğunun kontrol edilmesi ve/veya advers etkilerinin ortaya çıkarılması ve/veya emilim, dağılım, metabolizma ve atılımının incelenmesi amacıyla gönüllü insanlarda yapılan, bu ürünlerin güvenlilik ve etkililiğini belirlemeye yönelik bütün sistematik incelemeler. karar MEK in sunulmuş olan çalışmanın etik geçerliliğindeki pozisyonunun ifadesini içeren bir başvurunun etik kurul tarafından incelenmesinin ardından, başvurana verilen olumlu ya da olumsuz yanıt. merkezi etik kurul (MEK) Medikal profesyonellerden ve medikal olmayan üyelerden meydana gelen, klinik ilaç araştırma çalışmalarına katılan hasta/gönüllülerin esenliğini ve haklarını korumaktan sorumlu olan ve buna ilişkin değerlendirmeyi yaparken bilimsel yöntemler ile yerel toplumun değerlerini gözönünde bulunduran bir kurul araştırmacı Klinik araştırma yapılan yerde, araştırmadan ve araştırmada yer alan gönüllülerinin haklarının korunmasından, sağlık ve esenliğinden sorumlu kişiyi ( araştırma bir ekip tarafından yapılıyorsa araştırmacı ekibin sorumlu yöneticisidir. ) protokol araştırmanın gerekçesini, amaçlarını açıklayan ve istatistiksel yaklaşımlar dahil, tasarımını ve yöntemini, düzenlenmesini, onun yürütüleceği ve yönetileceği koşullar ile birlikte belirten ilgili yönetmelik hükümlerine uygun hazırlanmış, ilgili taraflarca imzalanmış belge. destekleyici Bir klinik çalışmanın başlatılması, devamı ve/veya finanse edilmesi için bilimsel ve etik sorumluluğu üstlenen bir kişi ya da organizasyon/şirket. Hasta/gönüllü Araştırmaya kendi rızası ile veya İyi Klinik Uygulamaları Kılavuzunda belirtilen esaslar ile katılan hasta veya sağlıklı insanlar. Sözleşmeli araştırma kuruluşu (SAK) Destekleyicinin kendi görevlerinin ve yükümlülüklerinin bir kısmını, yazılı olarak tanımlamak koşuluyla, aktarabileceği bilimsel (ticari, akademik veya başka nitelikli) kuruluş. Koordinatör Çok merkezli araştırmalarda, değişik merkezlerin araştırıcıları arasındaki koordinasyonu sağlama sorumluluğu olan ve bu amaçla görevlendirilen araştırmacı. Advers Etki Araştırılan ürünün, gönüllüye uygulanan herhangi bir dozu ile ortaya çıkan amaçlanmamış ve zararlı etkiyi, Ciddi advers olay veya ciddi advers etki: Ölüm, hayatı tehdit edici, hastanede yatarak tedaviyi gerektiren veya hastanede normal tedavi yatış süresini uzatan kalıcı veya önemli yetersizlik veya hareketsizlik veyahut konjenital anomali veya doğum kusuruna sebep olan, istenmeyen tıbbi olay veya etkiyi, Beklenmeyen advers etki: Araştırılan ürünün, ruhsatlı ise kısa ürün bilgilerinde, ruhsatlı değil ise araştırıcı broşüründe mekanizmasına ve ciddiyetine yer verilmeyen advers etkiyi, Araştırma ürünü ile ilişkili kabul edilsin veya edilmesin, klinik araştırma sırasında bir gönüllünün başına gelen istenmeyen bir durumu Saha Koordinatörü Bir çalışmanın günlük işleyişini sağlayan, araştırıcıya yardım eden ve genellikle deneyimli olan ve hemşire ve diğer sağlık personelinden seçilen çalışmanın organizasyonunda rol alan ve ilgili dokümantasyonu sağlayan kişi. 10

11 DESTEKLEYİCİ DOKÜMANLAR Ek 1: Gönüllüler Üzerinde İlaç İle Yapılacak Klinik Araştırma Başvuru Formu Ek 2: Kontrol Listesi Ek 3: Üye Katılım İzleme Formu Ek 4: İthalat İzleme Formu Ek 5: Altı Aylık Bildirim Formu Ek 6: Ciddi Advers Olay Bildirim Formu Ek 7: Klinik İlaç Araştırmasında Kullanılacak İlaçların İthali İçin Gerekli Bilgileri İçeren Form Ek 8: Yerel Etik Kurul Kararı Ek 9: Klinik İlaç Araştırmasında Kullanılacak Etiket Bilgileri Ek 10: Araştırma Bütçesi Ek 11: IKU nun okunduğuna dair taahhütname örneği Ek 12: Faz IV Çalışmalar İçin Başvuru Formu Ek 13: Raportör Değerlendirme Formu Ek 14: Raportör İnceleme Formu Ek 15: Uygunluk Bildirim Formu Ek 16: Sonuç Raporu 11

12 EK:1 GÖNÜLLÜLER ÜZERİNDE İLAÇ İLE YAPILACAK KLİNİK ARAŞTIRMA BAŞVURU FORMU 1. FORM EKİNDEKİ DÖKÜMANLARA AİT İNDEKS: TARİH: 2. PROJENİN ADI: 3. ARAŞTIRMANIN NİTELİĞİ: Bakanlıkça Ruhsatlandırılmamış ilaçlarla klinik araştırma Bakanlıkça Ruhsatlandırılmış ilaçlarla klinik araştırma 4. ARAŞTIRMANIN ÖZEL NİTELİĞİ: Faz I,II, veya III e giren araştırmalar (Fazınızı belirtiniz:...) Yeni endikasyon çalışması Çalışılmamış yeni bir hasta grubundaki çalışma Yüksek doz çalışması Biyoyararlanım/Biyoeşdeğerlilik araştırması Diğer tür farmakokinetik araştırmalar (Türünü belirtiniz:..) Farmakogenetik çalışmalar Tanı testi geliştirmeye yönelik çalışmalar Profilaksiye yönelik çalışmalar Faz IV çalışması Diğer tür çalışmalar (Türünü belirtiniz:..) 5. ARAŞTIRMAYA KATILAN MERKEZLER: Tek Merkez Çok Merkez Uluslararası Ulusal 6. ÇOK MERKEZLİ ARAŞTIRMALARDA BAŞVURULAN KURUM DIŞINDAKİ MERKEZLERİN VE SORUMLU ARAŞTIRMACILARIN ADI (Özgeçmişleri ile birlikte) VE ADRESİ: 7. ÇOK MERKEZLİ ARAŞTIRMALARDA ARAŞTIRMA KOORDİNATÖRÜNÜN: (Araştırma konusu ile ilgili varsa yayınları ve diğer belgeleri (özgeçmiş ile birlikte)) ADI: KURULUŞU/GÖREVİ: ÜNVANI: İMZASI: 8. SORUMLU ARAŞTIRICININ: (Araştırma konusu ile ilgili varsa yayınları ve diğer belgeleri (özgeçmiş ile birlikte)) ADI: KURULUŞU/GÖREVİ: ÜNVANI: İMZASI: 9. DİĞER ARAŞTIRICILARIN: (Özgeçmişleri ile birlikte) ADI: GÖREVİ: ÜNVANI: İMZASI: 10. PROJE İLE İLGİLİ OLARAK TEMAS KURULACAK KİŞİNİN: 12

13 ADI: KURULUŞU/GÖREVİ: ÜNVANI: 11. DESTEKLEYEN KURULUŞUN (VARSA): ADI: ADRESİ: YETKİLİLERİ: 12. MONİTÖR (VARSA): (Özgeçmişleri ile birlikte) ADI: ÜNVANI: 13. PROJENİN YÜRÜTÜLECEĞİ KLİNİK/BÖLÜM: ADI ADRESİ: TEL: FAX: A-YAPILACAK BİYOKİMYASAL HEMATOLOJİK TESTLER VE YAPILACAĞI LABORATUVAR: B-YAPILACAK ANALİTİK TESTLER VE YAPILACAĞI LABORATUVAR: C-YAPILACAK DİĞER İNCELEMELER (Örn. Mikrobiyolojik, Radyolojik, vb): 14. ÇALIŞMANIN GEREKÇESİ / AMACI: 15. UYGULANACAK YAKLAŞIM VE YÖNTEMLER: 16. ÖNGÖRÜLEN ÇALIŞMA SÜRESİ: 17. A- ÇALIŞMA TASARIMI PARALEL İNCELEME ÇAPRAZ İNCELEME RASTGELELENMİŞ (RANDOMİZE) AÇIK (KONTROLSÜZ) PLASEBO KONTROLLÜ TEK KÖR ÇİFT KÖR B- YAPILACAĞI YER : HASTANE POLİKLİNİK SAĞLIK OCAĞI SAHA DİĞERLERİ (belirtiniz:..) C- GÖNÜLLÜLERİN NİTELİĞİ: SAĞLAM HASTA (HASTALIĞIN) ADI: ERİŞKİN (18 YAŞ VE ÜZERİ) D- GÖNÜLLÜLERLE İLGİLİ DİĞER BİLGİLER: 13

14 D. Çalışmaya Alınacak Dünyada toplam Türkiye de toplam Toplam Erkek Kadın Yaş Aralığı Minimum hasta /gönüllü sayısı Minimum sağlıklı /gönüllü sayısı E- ÇOK MERKEZLİ ÇALIŞMALARDA ÇALIŞMAYA ALINACAK HASTA/GÖNÜLLÜ SAYISININ MERKEZLERE GÖRE DAĞILIMI: 18- ARAŞTIRMAYA DAHİL OLMA VE ARAŞTIRMAYA ALMAMA KRİTERLERİ: 19- DİĞER BİLGİLER: 20- KULLANILACAK İLACIN a) Adı ve/veya kodu: b) Farmasötik şekli, kullanım yolu: c) Tam bileşimi: d) Genelde tavsiye edilen dozu: e) Uygulanacak doz veya doz aralıkları: f) Uygulama süresi: g) Muhafaza şartları: h) İlacın çalışma süresince muhafazasından sorumlu kişi: i) Etiketleme ve/veya prospektüs örneği: j) İlacın nereden temin edildiği: k) Üretici firma: l) Diğer ilaç, besin, kimyasal maddelerle ve lab. analiz yöntemleri ile etkileşimi: 21- TÜRKİYE DE RUHSAT ALMAMIŞ İLAÇLARLA İLGİLİ OLARAK YÖNETMELİKTE -MADDE 16 (d) ve (e)- BELİRTİLEN BİLGİ VE BELGELER: ARAŞTIRMA İLACI İLE İLGİLİ DETAYLI BİLGİLER (16-d) ARAŞTIRMA İLACI İLE İLGİLİ KLİNİK FARMAKOLOJİK ve KLİNİK BİLGİLER, BİLİNEN VEYA MUHTEMEL YAN ETKİLERİ VE VARSA BUNLARIN ÖNLEMLERİ (16-e) 22- EKLENECEK DİĞER BELGELER: a) Gönüllülerin bilgilendirilmiş olur (rıza) formu örneği 14

15 b) Çalışmanın niteliğine göre hazırlanacak hasta takip formu örneği c) Yan / advers etki izleme form örneği d) Araştırma kesildiği taktirde kalan ilaçların derhal toplanıp Bakanlığa teslim edileceğine dair belge e) Araştırmaya katılan tüm birimlerin ve elemanların araştırma hakkında bilgilendirildiğine dair belge f) Helsinki Deklerasyonunun son metninin araştırmaya katılan tüm araştırıcılar (ad ve ünvanları da belirtilerek ) tarafından imzalanmış belge g) İyi Klinik Uygulamalar Kılavuzunun okunduğuna dair araştırıcılar tarafından imzalanmış belge h) Destekleyen kuruluş ile sorumlu araştırıcı arasında sorumlulukların paylaşılmasını gösteren belge i) Araştırma bütçesi hakkında açıklama ve araştırma bütçesi (çok merkezli çalışmalarda tüm merkezlere ait bütçenin ve genel bütçenin eklenmesi ) j) Sigorta poliçesi ve sigorta taahhütnamesi, k) Destekleyen kuruluşa ait imza sirküleri, l) Araştırmanın yürütülmesi ve monitoring (izleme) aşamalarında görevli şahıs ve/veya kuruluşlara ait belgeler m) Yerel Etik Kurul kararının aslı veya aslı gibidir onaylı fotokopisi 15

16 EK-2 KONTROL LİSTESİ DOSYA İÇERİĞİ VAR YOK EKSİK/YANLIŞ Araştırmanın Adı Türkiyede Ruhsat Durumu Araştırmanın Özel Niteliği Araştırmaya Katılan Merkezler Tek Merkez Çok Merkezli Uluslar arası Koordinatör Merkezin Yerel Etik Kurul Kararı Sorumlu Araştırıcıya Ait Bilgiler ( Özgeçmiş Dahil ) Diğer Araştırıcılara Ait Bilgiler Projenin Yürütüleceği Klinik Destekleyen Kuruluş Firmaya Ait Noter Tasdikli İmza Sirküleri Monitör Monitör Görevlendirme Yazısı-Özgeçmiş Koordinatöre Ait Bilgiler ( Özgeçmiş Dahil ) Proje İle İlgili Temas Kurulacak Kişi Çalışma Gerekçe-Amacı Uygulanacak Yaklaşım Yöntemler ( İstatistiki Bilgiler Dahil ) Öngörülen Çalışma Süresi Çalışma Tasarımı Çalışmanın Yapılacağı Yer Gönüllülerin Niteliği Gönüllüler İle İlgili Diğer Bilgiler Araştırmaya Dahil Olma Kriterleri Araştırmaya Dahil Olmama Kriterleri Diğer Bilgiler 16

17 KULLANILACAK İLAÇ VAR YOK EKSİK /YANLIŞ Adı ve/veya kodu Farmasötik Şekli, Kullanım Yolu Tam Bileşimi Genelde Tavsiye Edilen Dozu Uygulanacak Doz veya Doz Aralıkları Uygulama Süresi Muhafaza Şartları İlacın Çalışma Süresince Muhafazasından Sorumlu Kişi Etiketleme ve/veya Prospektüs Örneği İlacın Nereden Elde Edildiği Üretici Firma Diğer İlaç, Besin, Kimyasal Maddelerle ve Lab. Analiz Yöntemleri ile Etkileşimi EKLENECEK DİĞER BELGELER Araştırma Protokolü Gönüllülerin Bilgilendirilmiş Olur (Rıza) Formu Örneği Hasta Takip Formu Örneği Yan / Advers Etki İzleme Form Örneği Araştırma Kesildiği Takdirde Kalan İlaçların Derhal Toplanıp Bakanlığa Teslim Edileceğine Dair Taahhütname Araştırmaya Katılan Tüm Birimlerin ve Elemanların Araştırma Hakkında Bilgilendirdiğine Dair Taahhütname Helsinki Deklarasyonunun Son Metninin (Araştırmaya Katılan Araştırıcılar Tarafından İmzalı Olarak ) İKU Kılavuzunun Tüm Araştırmacılar Tarafından Okunduğuna Dair Taahhütname Destekleyen Kuruluş ile Sorumlu Araştırıcı Arasında Sorumlulukların Paylaşılmasını Gösteren Belge ARAŞTIRMA BÜTÇESİ 17

18 SİGORTA POLİÇESİ VE TAAHHÜTNAME Araştırıcı Broşürü Form Ekindeki Dökümanlara Ait İndeks Başvuru Formu Son Sayfa İmzaları ( Yerel Etik Kurul Bşk. Ve Dekan veya Başhekim Onayı ) EK-3 ÜYE KATILIM İZLEME FORMU Müsteşar Yardımcısı Uzm. Dr. Orhan F. GÜMRÜKÇÜOĞLU Prof. Dr. Hamdi AKAN Prof. Dr. Murat AKOVA Prof. Dr. Kandemir CANEFE Prof. Dr. M. Fethi ŞAHİN Ecz. Müheyya DİNÇ Doç. Dr. Süleyman BÜYÜKBERBER Prof. Dr. Ahmet DEMİRKAZIK Prof. Dr. Meral TUNCER Prof. Dr. Ömer KURTİPEK Doç. Dr. M. Rıdvan YALÇIN Doç. Dr. Alper İSKİT Doç. Dr. Filiz AVŞAR Doç. Dr. Ayşe GELAL Prof. Dr. Sebahat GÖRGÜN Doç. DR. Zarife ŞENOCAK ( istifa etti) Uzm. Dr. Filiz ERDÖNMEZ Doç. Dr. Serdar GÜLER Prof. Dr. Semra SARDAŞ Uzm. Dr. İsmail Demirtaş Adem KESKİN 18

19 EK-4 İTHALAT İZLEME FORMU İLAÇ İSMİ Mİ KTAR İTH. TARİHİ 19

20 EK:5 İlaç Araştırmaları Hakkında Yönetmelik Kapsamına Giren Klinik Araştırmalarla İlgili Altı Aylık Bildirim Formu* I. Proje İle İlgili Tanıtım Projenin Adı: Projenin Yürütücüsü: ( Çok merkezli projelerde koordinatör ) Projenin Yapıldığı Yer: Projenin Onayı İle İlgili Yerel Etik Kurul Kararının Tarihi:.../.../20.. Projenin Başlama tarihi:.../.../... Bildirim Formunun Kapsadığı Süre:.../.../... den.../.../20...e kadar Projenin Merkez Niteliği: Tek Merkez Çok Merkez Ulusal Uluslararası Çok Merkezli Projelerde Bildirim Kapsamına Giren Diğer Merkezler: ( Fakülte veya hastane, bölümü veya anabilim dalı ) Denenen İlaç (lar) ın adı veya kodu: İmal Tarihi, Son Kullanma Tarihi, Seri No su: 20

21 * Bildirim formu isteminin dayanağı adı geçen yönetmeliğin 8/e bölümünün aşağıda yazılı birinci fıkrasıdır: Araştırmalardan elde edilen bulgu ve sonuçlar ile özellikle yan/advers etkiler, araştırıcı veya destekleyen kuruluş tarafından her altı ayda, yerel etik kurul aracılığı ile Bakanlığa bildirilir. Ancak, ilaca bağlı ölüm vakalarında ve ciddi yan etkilerin görülmesi halinde, araştırma hemen durdurulur ve durum 24 saat içinde sözlü ve yazılı olarak en hızlı yöntemle Bakanlığa bildirilir. Bu fıkra, yönetmelik kapsamına giren bütün klinik araştırmalar için geçerlidir. ** Çok merkezli çalışmalarda, tüm merkezler tarafından yapılan bildirimler toplanarak, sadece koordinatör merkezin yerel etik kurul kararı ile, tüm verileri içerecek şekilde Bakanlığımıza gönderilmesi gerekmektedir. II. Proje ile ilgili 6 aylık bildirim a) Tüm merkezlerde gözlemlenen yan etkiler ve bunları gösteren hasta sayısı Yan Etki Yan Etki Gösteren Hasta Sayısı Bildirim Süresi İçinde İncelenen Toplam Hasta Sayısı:... b) İlacın terapötik veya incelenen diğer tür etkinliğinin bildirim süresi içindeki gözlemlere göre değerlendirilmesi Etkisiz Bütün olgularda etkili Kısmen etkili Etki Derecesi: Zayıf Orta İyi Değerlendirilen Terapötik veya İncelenen Diğer Tür Etkinlik Hakkında Kısa Açıklama:

22 III. Açıklanmasında Yarar Gördüğünüz Diğer Bilgiler ( Varsa ) : Proje Yürütücüsü (çok merkezli araştırmalarda koordinatör ) Adı ve İmzası Yerel Etik Kurul Başkanı Adı ve İmzası Bildirim Tarihi:.../.../20.. Gönderileceği Adres: Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü Klinik İlaç Araştırmaları Birimi İlkiz Sokak No:4 Sıhhıye, ANKARA Tel: / /115 Faks: EK-6 CİDDİ ADVERS OLAY BİLDİRİM FORMU Çalışma ilacı ile arasında nedensellik ilişkisi kuşkusu olup olmadığına bakmaksızın; ölüme sebep olan, hayatı tehdit eden, hastaneye yatırılmaya veya yatışın uzamasına sebep olan, kalıcı ve önemli maluliyet/yetersizlik, konjenital anomali/doğum defektine sebep olan, önemli tıbbi olay oluşturan (hastanın sağlığını tehlikeye sokan ve yukarıda sayılan sonuçların önlenmesi için tıbbi/cerrahi müdahaleler gerektirebilen) tüm ciddi advers olayların bu form doldurularak bildirimi yapılacaktır. İLK BİLDİRİM TAKİP BİLDİRİMİ KOORDİNATÖR MERKEZİN ADI: 22

23 (Çok Merkezli Çalışmalarda) PROTOKOL ADI: PROTOKOL NO: HASTA AD SOYADININ BAŞHARFLERİ: HASTA NO: CİNSİYET: KADIN ERKEK DOĞUM TARİHİ: / / (gg) (aaa) (yyyy) BOY: KİLO: HASTANIN MEDİKAL ÖYKÜSÜ: HASTANIN ALDIĞI ÇALIŞMA İLACININ: (Körleme çalışmalarında hasta tarafından alınma ihtimali olan tüm ilaçlar belirtilmelidir.) ADI DOZAJI ENDİKASYONU 23

24 HASTANIN AKTİF ÇALIŞMA İLACINA BAŞLAMA TARİHİ: / / (gg) (aaa) (yyyy) EŞLİK EDEN TEDAVİLERİN (İLAÇ VEYA İLAÇ OLMAYAN) ADI DOZAJI ENDİKASYONLARI BAŞLAMA TARİHİ BİTİŞ TARİHİ CİDDİ ADVERS OLAYIN TANIMI: CİDDİ ADVERS OLAYIN BAŞLANGIÇ TARİHİ: / / (gg) (aaa) (yyyy) CİDDİ ADVERS OLAY İÇİN YAPILAN İŞLEMLER: ÇALIŞMA İLACININ DOZU (Birini işaretleyiniz) HASTA ÇALIŞMADAN ÇIKARILDI Değişiklik yapılmadı Artırıldı Azaltıldı Geçici olarak durduruldu Tedavi kesildi HASTAYA TEDAVİ VERİLDİ Belirtiniz DİĞER HİÇBİR İŞLEM Belirtiniz

25 YAPILMADI CİDDİ ADVERS OLAYIN SONLANIŞI HALEN MEVCUT MU? Evet Bilinmiyor CİDDİ ADVERS OLAYIN EN MUHTEMEL NEDENİ ÇALIŞMA İLACI MIYDI? YANIT HAYIR İSE; ADVERS OLAYIN EN MUHTEMEL NEDENİ NEYDİ? (Birini işaretleyiniz) Hayır Düzeldi Evet Bilinmiyor Tarih: / / (gg) (aaa) (yyyy) Hayır İncelenen hastalık Eşlik eden başka hastalık Belirtiniz: Eşlik eden ilaç veya diğer tedaviler Belirtiniz: Diğer Belirtiniz: OTOPSİ YAPILDI MI: Evet Bilinmiyor YAPILDIYSA AYRINTILI BULGULAR: Hayır YORUM VE EKLEMELER*: * Bu bölüme diğer ilave bilgiler eklenebilir. Ayrıca eğer bu bir takip bildirimi ise; ilk bildirimde sunulmuş bilgilerden değişiklik gerektirenler yine bu bölümde belirtilebilir. ARAŞTIRICININ ADI SOYADI: TELEFONU ADRESİ: ADRESİ: 25

26 İMZA TARİH / / (gg) (aaa) (yyyy) EK:7 KLİNİK İLAÇ ARAŞTIRMASINDA KULLANILACAK İLAÇLARIN İTHALİ İÇİN GEREKLİ BİLGİ VE BELGELER 1. İki adet proforma fatura 2. İthal edilecek her seri için analiz sertifikası 3. İmal tarihi, son kullanma tarihi, seri no 4. Ürün spesifikasyonları, analiz kontrol yöntemleri 5. Etiket örnekleri 6. Kutu adeti, her kutuda yer alan birim ambalaj miktarı, her birim ambalajda bulunan miktar, birim doz 7. Bir hasta için bir günlük ve tüm tedavi süresince kullanılacak ilaç miktarının dökümü 8. Tüm çalışmaya dahil edilecek hasta sayısının ve kullanılacak ilaç miktarının merkezlere göre dağılıma dair döküm 9. Bakanlık uygunluk yazısının fotokopisi 10. Araştırma yapılacak kuruluşta söz konusu ilaçların teslim edileceği kişinin adı NOT: Bir klinik araştırma için ilk kez ithalat yapılacaksa, yukarıda belirtilen tüm bilgi ve belgelerin gönderilmesi gerekmektedir. Ancak, daha sonraki ithalat işlemleri için; 4., 5. ve 7. maddeler dışındaki bilgi ve belgelerin gönderilmesi gerekmektedir. 26

27 EK-8 YEREL ETİK KURUL KARARI 1. Kurumun Adı: 2. Kurumun Adresi: 3. Telefon, Fax, 4. Tarih: 5. Araştırma Protokolünün Gerekçe, Amaç, Yaklaşım ve Yöntemler İle Gönüllü Bilgilendirme Metni Dikkate Alınarak İncelendiği Belirtilerek Uygun Bulunduğu; Ya Da Bulunmamış İse Gerekçelerinin Belirtildiği Karar: 6. Yerel Etik Kurul Üyelerinin Adı Soyadı, Ünvanı,İmzası: 7. Yerel Etik Kurul Başkanının Adı Soyadı, Ünvanı İmzası: 8. Çalışmanın Tam Adı: 9. Çalışmanın, Varsa Kodu/Protokol Numarası: 10. Sorumlu Araştırıcının Adı, Soyadı, Ünvanı: 11. Çalışma Çok Merkezli İse Koordinatörün Adı, Soyadı, Ünvanı ve Kurumu: 12. Çalışmaya Katılan Merkez Sayısı: 13. Araştırmaya Katılan Araştırıcılardan Biri Aynı Zamanda Yerel Etik Kurul Üyesi İse, O Çalışmanın İncelendiği Toplantıya Katılmadığı, Karara İştirak Etmediğine İlişkin Bilgi: 14. İmzası Bulunmayan Üyelerin İmzasının Neden Bulunmadığına Dair Açıklama: 15. Kurum Sorumlusu (Dekan/Dekan Yardımcısı veya Başhekim)nun Adı Soyadı, Ünvanı, İmzası: Karar aslı ya da aslının aynı olduğunu gösterir onaylı fotokopi olmalıdır. Karar için gerekli imza sayısı, yerel etik kurul çalışma yönergesine uygun olmalıdır. 27

28 EK:9 KLİNİK İLAÇ ARAŞTIRMASINDA KULLANILACAK İLAÇLARIN ETİKET BİLGİLERİ 1. Çalışma İlacının Adı ve/veya Kodu: 2. Hasta No: 3. İmal Tarihi: 4. Son Kullanma Tarihi: 5. Seri No: 6. Saklama Koşulları: 7. Sadece Klinik İlaç Araştırması İçindir ibaresi 8. Randomizasyon Kodu (Gerekirse): 9. Çocukların Ulaşamayacağı Bir Yerde Saklayınız ibaresi 10. Lütfen Kutuyu Ve/Veya Kullanılmamış İlaçları Bir Sonraki Vizitte İade Ediniz ibaresi * Madde 9 ve 10 hasta ayaktan tedavi görüyor ise ilave edilmelidir. 28

29 ARAŞTIRMA BÜTÇESİ FORMU EK:10 Çalışmanın Adı: Protokol No:/ Çalışmanın Kodu: Giderlerin Türü Miktar A.Personel Giderleri a.araştırıcılara ödenecek ücretler b.yardımcı personele ödenecek ücretler B. Araştırma Kurumuna Yapılacak Ödeme C. Gönüllülere Yapılacak Ödemeler a.doğrudan ödemeler b.gönüllülerin masraflarının geri ödenmesi şeklinde ödemeler D. Araştırma Yerindeki Hizmet Alımları E. Araştırma Yeri Dışından Hizmet Alımları F. Alet, Techizat, Yazılım, Yayın Alım Giderleri G. İlaç, Kimyasal, Kırtasiye vb. Sarf Malzeme Alımları H. Sigortalama Giderleri (ve/veya tazminat karşılığı bloke para) a.gönüllüler için b.varsa araştırmacılar için İ. Seyahat Giderleri (Bilimsel veya yönetsel toplantılara katılmak için) J. Şerefiye veya Telif Ücreti Şeklindeki Ödemeler K. Sözleşmeli Araştırma Kurumu Varsa Ona Yapılacak Ödemeler L. Diğer Ödemeler (Türünü belirtiniz) GENEL TOPLAM: NOT: Mal olarak verilmiş ilaç, kimyasal techizat ve/veya malzeme varsa bunların türünü ve miktarını ayrı bir yerde açıklayınız. 29

30 IKU NUN OKUNDUĞUNA DAİR TAAHHÜTN Çalışmanın Adı: Çalışmanın Protokol Numarası/Kodu: Yukarıda adı geçen çalışmaya katılan ve aşağıda imzası olan araştırma tarih ve sayılı genelge ile yayımlanmış İyi Klinik Uygulamalar K okuduğumuzu ve burada yer alan sorumluluklarımızı yerine getireceğim Araştırmacının/Araştırmacıların Adı-Soyadı-Ünvanı: İmza: Tarih: 30

31 FAZ IV ÇALIŞMALAR İÇİN BAŞVURU FORMU Çalışmanın Adı: Çalışmanın varsa Protokol Numarası/Kodu: Sorumlu Araştırıcının Adı, Soyadı, Ünvanı: Varsa Koordinatörün Adı, Soyadı, Ünvanı: Varsa Diğer Merkezlerin Adı: Varsa Diğer Merkezlerdeki Sorumlu Araştırıcıların Adı, Soyadı, Ünvanı: Varsa Destekleyicinin Adı/Ünvanı ve İmza Sirküleri: Çalışmanın Niteliği: Çalışmanın Amacı: Çalışmada Kullanılan Yaklaşım ve Yöntem: Çalışmaya Dahil Edilme ve Edilmeme Kriterleri: Çalışmanın Başlama ve Bitiş Tarihi: Çalışma İlacının Prospektüs Örneği: Çalışmanın Bütçesi: Gönüllü Bilgilendirme Formu: Yerel Etik Kurul Kararı: 31

32 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İLAÇ VE ECZACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞ Araştırmanın adı: Tarih:.../.../200 RAPORTÖR DEĞERLENDİRME FORMU 1-Araştırmanın fazı doğru tespit edilmiştir? Evet 2- Araştırmanın tasarımı bu faz için uygun şeçilmiş midir? Evet 3-Araştırmaya başlamadan önce, araştırma süresince ve sonlandırıldıktan sonra y midir? Evet 4- Araştırmaya alınma ve araştırma dışı bırakılma kriterleri uygun ve yeterli midi 5-İlaçlara ait etiket bilgileri araştırma tasarımına uygun şekilde hazırlanmış mıdır içermekte midir? Evet 6-Araştırma ürününün etkililiği ve güvenilirliği ile ilgili yeterli bilgi mevcut mudu İKUK Kılavuzunda belirtilen ve her bir gönüllüye verilecek bilgileri içermekt 7- Gönüllü bilgilendirme metni; Gönüllünün anlayacağı şekilde yazılmış mıdır? Evet Hayır Tanık dahil olmak üzere ilgililerin imzaları için yer ayrılmış mıdır? Evet 8- Araştırmadan kaynaklanabilecek ölüm, sakatlanma, hastalık durumunda yapıla sigorta veya taahhütname ile ilgili belgeler var ve uygun- yeterli midir? Evet 9- Araştırıcı ve destekleyici arasında sorumluluk paylaşımına dair belge var ve uy Evet Hayır 10-Araştırıcı ve gönüllülerin araştırmaya katılımlarından dolayı kendilerine bir öd bildirilmesi Var Yok 11- Kullanılan istatiksel analiz yöntemleri araştırma için uygun ve yeterli midir? Evet Hayır 32

33 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İLAÇ VE ECZACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Araştırmanın adı: Tarih:.../.../200 RAPORTÖR DEĞERLENDİRME FORMU 1-Araştırmanın fazı doğru tespit edilmiştir? Evet Ha 2- Araştırmanın tasarımı bu faz için uygun şeçilmiş midir? Evet 3-Araştırmaya başlamadan önce, araştırma süresince ve sonlandırıldıktan sonra yapıla midir? Evet 4- Araştırmaya alınma ve araştırma dışı bırakılma kriterleri uygun ve yeterli midir? 5-İlaçlara ait etiket bilgileri araştırma tasarımına uygun şekilde hazırlanmış mıdır? Ge içermekte midir? Evet 6-Araştırma ürününün etkililiği ve güvenilirliği ile ilgili yeterli bilgi mevcut mudur? İKUK Kılavuzunda belirtilen ve her bir gönüllüye verilecek bilgileri içermekte mi 7- Gönüllü bilgilendirme metni; Gönüllünün anlayacağı şekilde yazılmış mıdır? Evet Hayır Tanık dahil olmak üzere ilgililerin imzaları için yer ayrılmış mıdır? Evet 8- Araştırmadan kaynaklanabilecek ölüm, sakatlanma, hastalık durumunda yapılacak sigorta veya taahhütname ile ilgili belgeler var ve uygun- yeterli midir? Evet 9- Araştırıcı ve destekleyici arasında sorumluluk paylaşımına dair belge var ve uygun Evet Hayır 10-Araştırıcı ve gönüllülerin araştırmaya katılımlarından dolayı kendilerine bir ödeme bildirilmesi Var Yok 11- Kullanılan istatiksel analiz yöntemleri araştırma için uygun ve yeterli midir? Evet Hayır 33

34 TC SAĞLIK BAKANLIĞI İLAÇ VE ECZACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ RAPORTÖR İNCELEME FORMU TARİH:.../.../.2005 ÇALIŞMA ADI: RAPORTÖRÜN ADI-SOYADI: İMZASI: KARAR: 34

35 PROTOKOL KODU ARAŞTIRMA ADI AŞVURU LGİLERİ EĞERLENDİRİLEN GİLİ LGELER SORUMLU ARAŞTIRICI ÜNVANI/ADI KOORDİNATÖR MERKEZ DESTEKLEYİCİ FİRMA Belge Adı Versiyon No./Değişiklik PROTOKOL -Versiyon No/Tarihi : -Değişiklik No/Tarihi : ARAŞTIRICI BROŞÜRÜ -Versiyon No/Tarihi : -Değişiklik No/Tarihi : BİLGİLENDİRİLMİŞ GÖNÜLLÜ OLURU -Versiyon No/Tarihi : -Değişiklik No/Tarihi : VAKA TAKİP FORMU -Versiyon No/Tarihi : -Değişiklik No/Tarihi : ALIŞMA ESASI İYİ KLİNİK UYGULAMALAR KILAVUZU / İLAÇ ARAŞTIRMALARI HAKKINDAKİ YÖ RAR BİLGİLERİ Merkezi Etik Kurul tarafından, Türkiye de... hastada yapılacak ve yukarıda a dosyaları.../.../200 tarihli Merkezi Etik Kurul toplantısında incelenerek bilgi ed oy birliği/çokluğu ile karar verilmiştir. TİK KURUL ÜYELERİ Ünvanı / Adı / Soyadı EK Üyeliği Uzmanlık Dalı Kurumu Cinsiyeti E/K İlişk (*) EK-16 SONUÇ RAPORU 35

36 1. Çalışmanın Adı: 2. Çalışmanın Protokol Numarası / Kodu: 3. Sorumlu Araştırıcının Adı, Soyadı, Ünvanı, Kurumu: 4. (Varsa) Koordinatörün Adı, Soyadı, Ünvanı, Kurumu: 5. (Varsa) Destekleyicinin Adı, Soyadı, Ünvanı, Kurumu: 6. (Varsa) Monitörün Adı, Soyadı, Ünvanı, Kurumu: 7. Çalışmanın Niteliği: 8. Çalışmanın Tipi: 9. Çalışmanın Amacı: 10. Çalışmada İzlenen Yöntemin Özeti: 11. Anabaşlıklar Halinde Sayısal/Niteliksel Bulgular ( Şekil ve Tablo Eklenebilinir ) 12. Bulgular Işığında Varılan Sonuçlar/Çıkarımlar 13. Çalışmanın Yürütülmesi Sırasında Karşılaşılan Sorunlar, Belirtilmek İstenebilecek Diğer Noktalar v.b.: 14. Çalışmanın Sonuçları Herhangi Bir Bilimsel Yayına Dönüştürüldü Mü, Ruhsat Başvurusunda Kullanıldı Mı? 15. Bundan Önceki Maddede Yazılı İşlemler Yapılmadıysa Yayına Dönüştürme veya Ruhsat Başvurusunda Kullanılması Düşünülüyor Mu? 16. Gözlenen Advers Etki ve Olaylar: 17. Çalışma İlaçlarının Dağıtımı ve Kullanımına İlişkin Döküm: * Çok merkezli çalışmalarda, tüm merkezler tarafından düzenlenen sonuç raporlarının toplanarak, sadece koordinatör merkezin yerel etik kurul kararı ile, tüm verileri içerecek şekilde Bakanlığımıza gönderilmesi gerekmektedir. 36