YAŞ MEYVE VE SEBZE SEKTÖRÜ

Transkript

1 T.C. Ekonomi Bakanlığı Bişkek Ticaret Müşavirliği Kırgızistan Sektör Raporları Serisi YAŞ MEYVE VE SEBZE SEKTÖRÜ Şubat 2

2 İthalat verileri Kırgızistan ın, 213 yılında 7 ve 8 fasıllarda yer alan yaş meyve ve sebze ithalatına ilişkin tablo aşağıda sunulmaktadır. Söz konusu tabloda ayrıca, belirtilen pozisyonlarda DTÖ ülkelerine uygulanan gümrük vergileri ile Kırgızistan ın ithalatında öne çıkan tedarikçi ülkeler hakkında bilgi yer almaktadır. 213 YILINDA KIRGIZİSTAN'IN 7 ve 8 FASILLARINDAKİ İTHALATI GTİP ADI / ÜLKE MİKTAR /TON DEĞER / Dolar Türkiye ye Uygulanan Gümrük Vergisi % 72 Domates - Taze / Soğutulmuş Çin Özbekistan Soğanlar, şalotlar, sarımsaklar, pırasalar ve diğer soğanımsı Özbekistan Çin Kazakistan Tacikistan Lahanalar, karnabaharlar, alabaşlar, yaprak lahanalar ve benzeri Özbekistan 1 3. Çin Havuçlar, şalgamlar, kırmızı pancar, teke sakalı (salsifis), kök Özbekistan Hıyarlar ve kornişonlar (taze veya soğutulmuş) :

3 Çin Diğer sebzeler(taze veya soğutulmuş): Özbekistan Türkiye Sebzeler (pişirilmemiş veya buharda veya suda kaynatılarak pişirilmiş) (dondurulmuş): Polonya Türkiye 8. Almanya Çin 5 7. Belçika 5 4. Hollanda 1 4. Geçici olarak konserve edilmiş fakat bu halleriyle derhal yenilmeye elverişli olmayan sebzeler: İtalya 6 2. Çin Kurutulmuş sebzeler (bütün halde, kesilmiş, dilimlenmiş,kırılmış Türkiye ABD 1. Çin Kuru baklagiller (kabuksuz) (taneleri ikiye ayrılmış,tane kabukları Kazakistan Rusya Türkiye ABD 8.

4 714 Manyok, ararot,salep, yer elması,tatlı patates ve yüksek oranda nişasta veya inülin içeren benzeri kök ve yumrular (taze, soğutulmuş, dondurulmuş veya kurutulmuş) (dilimlere ayrılmış veya "pellet" şeklinde olsun olmasın); sagu özü 1 9. Rusya Hindistan cevizi, Brezilya cevizi ve Kaju cevizi ( taze veya kuru Çili 2 6. Rusya 1 4. Ekvador Diğer kabuklu meyvalar (taze veya kurutulmuş)(kabuğu çıkarılmış veya soyulmuş olsun olmasın İran Türkiye Gürcistan Muz (plantain dahil) (taze veya kurutulmuş): Ekvador Kostarika Hurma, incir, ananas, Avokado armudu, Guava armudu,mango İran Turunçgiller (taze veya kurutulmuş) : Çin Türkiye Mısır Üzümler (taze veya kurutulmuş): Özbekistan Çin 13 13

5 87 Kavunlar (karpuzlar dahil) ve papaya (taze): Özbekistan Elma, armut ve ayva (taze): Çin Özbekistan Kayısı, kiraz, şeftali (nektarin dahil), erik ve çakal eriği (taze): Özbekistan Çin Tacikistan Diğer meyveler (taze): Özbekistan Yunanistan Meyveler ve sert çekirdekli meyveler (pişirilmemiş veya buharda Almanya LİSTE TOPLAMI K.C. Milli İstatistik Komitesi Diğer taraftan, bilindiği üzere, Kırgızistan ın, Mayıs 2 itibariyle Rusya, Kazakistan ve Beyaz Rusya nın oluşturduğu Gümrük Birliği ne girmesi planlanmaktadır. Bu durumda, yukarıda belirtilen Türkiye ye uygulanan gümrük vergisi oranlarında az da olsa bir artış beklenmektedir. Örneğin, 7 faslında yer alan ürünlere uygulanacak vergi oranı GB sonrasında % oranında olacak, 8 faslındaki ürünlere ise 5- arasında oranlar uygulanacaktır. Dağıtım Kanalları Kırgızistan da yaş meyve sebze ürünleri halk pazarlarına benzer büyük toptancı pazarlarından dağıtılmaktadır. Sözkonusu pazarlarda satış, hem toptan hem perakande olarak gerçekleşmektedir. Büyük perakende zincirleri ürünlerini bu pazarlarda faaliyet gösteren aracılar-özel girişimcilerden

6 satın almaktadırlar. tarafından yapılmaktadır. Maalesef dağıtım kanallarında yer alan firmalar kurumsal firmalar olmayıp, devamlı bir ikametgahları yoktur. Mevzuat Kırgızistan mevzuatında yaş meyve sebze ithalatına ilişkin yasak veya kısıtlama bulunmamaktadır. Dış ticaret için gerekli standart belgelerin dışında, bu ürünlerin ithalatında Kırgız Cumhuriyeti Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Devlet Müfettişliğinden İthalat İzni Belgesinin alınması gerekmektedir. Bu belgenin alımı için; - Başvuru yazısı - Bankaya 25 Som un (yaklaşık 3,4$)yatırılması - Kontrat örneği - İthal eden Şirket ise şirket kuruluş belgesi örneği, şahıs ise pasaport kopisi İbraz edilmesi gerekmektedir. Belge 3 işgünü içerisinde verilir. Bu işlemin sonucunda alınacak İthalat İzin Belgesi 1 ay süreli olup, ithal ürünlerini getiren araç ile birlikte gelmesi gerektiğinden ihraç ülkesindeki taşıt aracıyla ulaştırılması gerekmektedir. Kırgızistan girişinde anılan Kırgız makamının yetkilileri tarafından mal kontrol edilerek (gerekli görülmesi halinde mal numuneleri ekspertize gönderilir), malın Kırgızistan piyasasına sunulmasına izin veren Karantina Kontrol ve Ekspertiz Belgesi verilir. Hangi Ürünlerde Rekabetçi Olunabilir. Kırgızistan yaş meyve sebze ihracatçısı olup, tarım sektörü ülkenin Gayrisafi Yurtiçi Hasılası nda önemli payı almaktadır. Yaş meyve sebzelerin ihraç edildiği ülkelerin başında Kazakistan ve Rusya gelmektedir. Diğer taraftan Türkiye ile Kırgızistan ın arasındaki mesafe uzaklığı, taşıma maliyetlerinin ve dolayısıyla ürün fiyatının artmasına vesile olmaktadır. Bu açıdan Türkiye ile Kırgızistan arasındaki ticarette işadamları, daha çok yükte hafif pahada ağır ürünler ile çalışmayı yeğlemektedir. Ayrıca uzak mesafe tüketim süresi kısa olan ürünlerin sağlıklı bir şekilde pazara sunulmasını da güçleştirmektedir. Yukarıda belirtilen sebeplerden ötürü, Müşavirliğimizce Kırgızistan piyasasında, ülkede yetişmeyen meyve sebzelerin rekabetçi olabileceği düşünülmektedir. Potansiyel arz eden ürünler olarak; turunçgiller (başta limon, mandalina, portakal), zeytin ve muz sıralanabilir.

7 Söz konusu ürünler, Kırgızistan da üretilmediği için fiyat seviyeleri, ülkeye ithalat hacimlerine bağımlı olup, fiyatlarda bir istikrar söz konusu değildir. Genel olarak fiyatların yeni yıl öncesi önemli derecede arttığı ve ithalatçıların ürünleri özellikle bu dönemde arz ettiği görülmektedir. Bu rapor, T.C. Ekonomi Bakanlığı Bişkek Ticaret Müşavirliği tarafından bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Rapor ile ilgili görüş, öneri ve bilgi talepleriniz için lütfen ofisimiz ile irtibat kurunuz. Çağatay ÖZDEN BİŞKEK TİCARET MÜŞAVİRİ Adres: Moskovskaia Bişkek / KIRGIZİSTAN Tel: Faks: biskek@ekonomi.gov.tr