BİLİM DİLİ OLARAK TÜRKÇE. Dr.Taner Çamsarı Dokuz Eylül Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir

Transkript

1 BİLİM DİLİ OLARAK TÜRKÇE Dr.Taner Çamsarı Dokuz Eylül Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir

2 Sunum planı 1.Bilim dili, bilim terimleri ne demektir? 2.Türkçe bilim dili olabilir mi? 3.Dil Devrimimiz 4.Tıp Dünyasında durum nedir? 5.İngilizce Tıp Eğitimi 6.Genel olarak Türkçemizin güncel durumu. 7.Hastanelerde yaşayan (!) Türkçe

3 Tıp bir iyileştirme sanatı olarak halkın buyruğundaysa terimleri halk diline, ulusal dile uydurmak zorundadır. Her bilim gibi Tıp bilimi de halk içindir, insan içindir. CEYHUN ATIF KANSU

4 DİL Bilim dili Günlük dil Soyut sözcükler Bilim terimleri

5 Ağaç Taş Su Ekmek Kuş Sevgi Özlem Acı Can Erdem Korku öfke Günlük Dil Soyut kavramlar

6 Terim Nedir? Terimler bilim ve sanat dallarıyle ilgili özel kavramları karşılayan sözcüklerdir.anlamları kesin olup kişiden kişiye değişmez. Dil içindeki yaygınlığı da kısıtlıdır. Özdemir Emin,Terim Hazırlama Kılavuzu Türk Dil Kurumu Yayını

7 Buzul Yükseltgeç Duyarga Algı Salgı Altyapı Devinim TERİM

8 Akım, dışavurum, işlev, donanım, yazılım, olgu, akışkanlar, içten patlama, çevrimsel, döngü,açıortay, duygudurum vb. Bunlar bilimsel terimlerdir.ortalama eğitim düzeyinde az kullanabilir ancak, ilgili bilim alanındaki insanlar daha çok kullanır.

9 Bilim dili Nedir? Ayrı bir dil değildir. O dilin bilimsel gereksinimlerine karşılık veren kendi terimleri varsa Buna «bilim dili» diyebiliriz.

10 Sunum planı 1.Bilim dili, bilim terimleri ne demektir? 2.Türkçe bilim dili olabilir mi? 3.Dil Devrimimiz 4.Tıp Dünyasında durum nedir? 5.İngilizce Tıp Eğitimi 6.Genel olarak Türkçemizin güncel durumu. 7.Hastanelerde yaşayan (!) Türkçe

11 Türkçe Böyle bir dil midir?

12 BU KONUDA ; YANITLANMASI GEREKEN SORULAR, KANILAR VE YAYGIN DEĞER YARGILARI

13 Türkçe bilimsel gereksinimleri karşılayamaz! Yanlış! Türkçemiz yeni terim üretme yeteneği en yüksek olan dillerdendir. Yapısı gereği sonsuz sayıda terim üretilebilir. Halen dilimizde, çoğu kullanılmayan e yakın terim varlığı vardır. GÖZE Hücre ARADOKU İnterstisyum

14 Türkçe bilim dili olamaz, çünkü bilgi üretmiyoruz! Bilim dili hangi dil olur? İngilizce! Yanlış! Bilgi yalnız İngilizce konuşulan birkaç ülkede mi üretiliyor? Bütün bilgi İngiltere ya da Amerika da üretilmiyor. Rusya da, Japonya da, Almanya da Türkiye de, İtalya da Çinde vb. vb. de bilgi üretiliyor. Bu ülkelerin kendi bilim dilleri var.

15 Peki İngilizce nin bu durumuna ne demeli? Tüm dünyada geçerli ve konuşuluyor. Uluslararası yaygın bir konuşma ve iletişim dili. Bizim kendi dilimizden vazgeçmemiz için bir neden değil.

16 Bütün garsonlar, küçük esnaf, büyük patronlar,eğitimsiz bırakılmış kitle.. Hepsi İngilizcenin evrensel dil olduğu konusunda mı birleşmişler? Ondan mı bu kepazelik? Yoksa? Kimliksizlik, eğitim eksikliği,yanlış eğitim den mi?

17 Yabancı sözcük ve terim kullanma tutkusunun temelinde kişinin kendi kimliğine ve bu kimliğin en önemli öğesi olan anadiline karşı güvensizlik, yetersizlik duyguları yatmaktadır. Bilim Dili Ve Türkçe Ahmet Polatlı 10 Ağustos 2009

18 Türklerin dünyada hiçbir ulusta olmayan özgün bir yanı vardır,ben bunu başka hiçbir ulusta görmedim... Bernard Lewis (İngiliz tarihçi,ortadoğu uzmanı)

19 Kendilerini beğenmezler ve başka ulusları hep kendilerinden üstün görürler!

20 İngilizce evrensel bilim dilidir. YANLIŞ: İngilizcenin egemen olması ve dilimizi işgal etmesi evrensel niteliğinden çok, ekonomik ve siyasal nedenlerledir.

21 Ben bilimsel olarak kendimi ifade edebildikten sonra bu ayrıntılarla ilgilenmek gereksizdir, önemli olan karşıdakinin anlamasıdır. Yanlış! Kavramlar bilimsel gerçeklikler yabancı sözcüklerle ifade edildiğinde anlaşılması da güç olur yapılan yanlışlıklar da artar. Türkçesini kullandığımızda kök bir anlam ifade ettiği için, yanlışlıklar daha az olur. Örnek: Konstrüksiyon (kurma,yapı), konstriksiyon (kasılma). Subtrakşın (Çıkarma), substrakşın(????) vb. Yabancı kökenli terimler, ezbere dayalı bir kavramsal yük aldığı için hep karıştırılır. Kresentik-Kresentrik??? Karışmasını önleyemiyoruz.çünkü «yarımay» demek çok ağırımıza gidiyor...

22 Her kavramın Türkçe karşılığı yok! Olmayan terimleri nasıl kullanayım? Yanlış! Olanları kullanıyormuyuz? Olanların çoğunu kullanan kişi zaten bu soruyu sormaz. Olmayanları ödünç olarak kullanır ve onlara karşılık arama çabasına girer.

23 Türkçesi varken kullanmadığımız binlerce terim var! Fonksiyon..işlev Mekanizma..düzenek Sirkülasyon dolaşım Kalkül.taş Aksilla koltukaltı Abdomen.karın Obstrüksiyon.tıkanma Patent açık Adaptif..uyumsal Laserasyon.yırtık Uterus dölyatağı Daha binlercesi

24 Ödünçleme Latince, İngilizce, Arapça vb. terimler ödünç olarak kullanılabilir. Türkçe karşılıkları bulunup yerleşene dek ödünçlemenin sakıncası yoktur. Ancak dilin temel yapısını bozan tamlamalar, önekler, sonekler kullanımı açıkça Türkçe yi yok saymaktır.ne yazık ki bunun başka bir tanımlaması yok.

25 Non diyabetik Non palpable Pre diyaliz Post diyaliz Non steroid Antibiyoterapi Avasküler Malpozisyon Proinflamatuvar Dislipidemi Pre, post, non, mal, pro vb. önekler Türkçede yoktur. Ayrıca cümle yapısını bile ingilizceden alan pek çok deyim kullanmaktayız. Baktığınız zaman (When you look at ) Kons.-Rekons. Biyopsi-Rebiyopsi

26 Kavram yükü ne demek? Bir terim ilk karşılaşıldığında ister latince, ister grekçe,ister İngilizce olsun bunların ilk duyan kişide bir anlam ifade etmesi olanaksızdır. Sadece ezberlenir. Dilatasyon??????? İlk duyanda ne anlam ifade eder? HİÇ! Bunun sık sık kullanılması ekler alması, klinik durumlarda örnekli olarak kullanılması yazılması artık ona bir kavram yükü yükler. Damarların genişlemesi, kalikslerin genişlemesi vb. durumlar hep onu kavramlaştırır. Halbuki en baştan genişleme sözcüğü kullanılsa bunlara gerek kalmaz ve genişleme sözcüğü de komiklikten «adam» gibi olmaya doğru gelişir. Damar genişlemesi, kalikslerde genişleme, ventriküllerde genişleme vb.

27 Sunum planı 1.Bilim dili, bilim terimleri ne demektir? 2.Türkçe bilim dili olabilir mi? 3.Dil Devrimimiz 4.Tıp Dünyasında durum nedir? 5.İngilizce Tıp Eğitimi 6.Genel olarak Türkçemizin güncel durumu. 7.Hastanelerde yaşayan (!) Türkçe

28 Türkçeleştirme yandaşı olanlar, dilimizde kullandığımız yerleşik pek çok sözcüğü ve terimi atmak istiyorlar, çok aşırı bir davranıştır bu.. Yanlış! Yerleşik olan ve karşılığı bulunmayan sözcük ve terimlerin atılması gibi bir eğilim yok.

29 Bu Öztürkçeci aşırılar şunları bile yapabilir! Sigara : Dumansal otlangaç Otobüs : Çok oturgaçlı götürgeç Yumurta : Tavuksal fırlatmaç İstiklal Marşı : Ulusal düttürü Hostes : Gök konuksal avrat

30 Bilim dili hangi meslek grubunun ilgi alanına girer? O bilim alanında uğraşan bilim insanlarının! Dilbilimciler bu konuda teknik yol göstericilerdir.

31 Terim bulmak, türetmek benim işim değil! Dilbilimcilerin işi. Dilbilimciler adam gibi karşılıklar bulsunlar kullanalım. Kanişeme hematüri karşılığı olur mu çok komik. Feçes yada gaita yerine dışkı denir mi? Çok ayıp! Yanlış! Adam gibi karşılık ne demek? Bir bilimsel kavramı en doğru olarak onu kullanan, onun tüm nedenlerini oluşum sürecini ve sonuçlarını bilen kişi ( SİZ) ler karşılık bulur önerir. Bunlar dilbilimsel açıdan dilbilimcilerin süzgecinden geçer. Kullanılırsa o karşılık adam gibi karşılık olur. Kavram yükünü alır. DİL YAŞAYAN BİR YAPIDIR.

32 Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti İstatistik ve Neşriyat Müdürlüğü başlığı altında, 1934 yılı Eylül ünden başlayarak Türkiye deki bütün hekimlere aşağıdaki yazıdan gelmeye başladı: Türk Dili Tetkik Cemiyeti ilimler bölüğünün Tıp Istılahları (terimleri) koluna ait derleme listelerinden bu kere de basılan C, E, O, P, Q, R, S, T, U, V, X, Y, Z harfleriyle başlayan listeler ilişik olarak gönderilmiştir. Elbirliğiyle başarılacak büyük ve ehemmiyetli bir yurt işi olduğuna göre, bunların da mümkün olduğu kadar kısa bir zamanda tetkiki ile bulacağınız öz Türkçe karşılıkları konularak doğrudan doğruya Ankara da Türk Dili Tetkik Cemiyeti Umumi Katipliğine yollanmasını rica ederim efendim. Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekili namına Müşteşar

33 KULLANILAN Hava meydanı Tayyare Pilot ÖNERİLEN Uçak Uçku Uçman

34 GERÇEKLEŞEN TAYYARE = UÇAK HAVA MEYDANI = HAVAALANI PİLOT = PİLOT

35

36 Atatürk ölümünden bir yıl önce, sağlığı da çok iyi değilken, okulların yeni açıldığı bir güz ayında Sivas a gider ve lisede hendese dersine girer; bir sıraya, öğrencilerin yanına oturur. Derste, zaviye, kaim zaviye, müselles, murabba, müstatil, mütezaviyül-adla, zaid, nakıs gibi terimlerle öğretilmeye çalışılan hendese dersini dinler. Tahtaya geçerek, uzun süredir üzerinde çalıştığı Türkçe geometri terimlerini orada tanıtır ve kısa zamanda okullara yayılmasını sağlar. Artık, kaim zaviye dikaçı, nakıs eksi, murabba kare, va zîyet konum, mustatil dikdörtgen, zaid artı, müsavi eşit, zaviye açı,

37 Kaim müsellesin mesah-ı sathiyesi kaidesiyle irtifaının hasılı zarbının nısfına müsavidir. Dik üçgenin alanı, tabanı ile yüksekliğinin çarpımının yarısına eşittir.

38 Üçgen, kare, dik açı, yüzölçümü... Müselles, murabba, zaviye-i kaime Mesah-ı sathiye...

39 KOMİKLİK GÖRECELİ BİR DURUMDUR!

40 Örneğin : Ben, Türkçeyi İngilizce tonlamasıyla okuyan televizyon spikerlerini dinlerken çok eğleniyorum, acıyla gülüyorum.

41

42 Görevlerimiz Bilinç oluşturma Terim önerme Eşgüdüm sağlama

43 Türkçe, ekler aracılığıyla sözcük türetmeye elverişli bir dildir. Bu özelliğiyle Latinceye benzer. Dolayısıyla bilim dili olmaya çok elverişlidir. Dilimizin bu özelliğini ilk fark eden kişilerden biri ulu önderimiz Atatürk olmuştur. Askerlik, geometrik terimlerini dilimizin bu özelliğinden yararlanarak bizzat özleştirmiştir. (Tugay, yüzey, yatay, düşey, dikey gibi terimler bu anlayışın örnekleridir.). Dr.Süreyya Ülker.Marmara Üniv.Tıp Fakültesi

44 TÜRKÇE: Üçgen, kare, açı, alan, çarpım, yarısı, uçak, uygarlık ARAPÇA:Müselles, murabba, zaviye, mesahı sathiye, zarb, nısıf, tayyare, medeniyyet HANGİLERİ KOMİK????? Hiçbiri. Sadece alışkanlıklar sonucu komiklikler ortaya çıkıyor. İlk kez duyulan bir sese, görüntüye, davranışa çok özel durumlar dışında kıkır kıkır gülmek ilkel toplumlara ait ya da çocuklara ait bir davranış biçimidir. Yani bir uyum(adaptasyon) bozukluğudur.

45 Bilim terimleri ve Türkçe kullanımı yasalarla düzenlensin, fakülteler, belediyeler, devlet, hükümet tedbir almalı bununla biz uğraşamayız! Yanlış! İş yasalara, yaptırımlara düştü mü dil elden gitmiş demektir! (Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt: 11, Sayı:2, 2009 Dilin Mevzuatla Korunması: Ülke Örnekleri Erdem Erdenk) Ne yazık ki şu anda, buna yakın bir durumdayız! TÇ

46 Yasalar yaptırımlar yarar sağlamaz en etkili yol DİL BİLİNCİDİR. Kimliğinin en önemli ögesine sahip çıkmaktır. Bayrağımıza sahip çıkmıyor muyuz? Dil de ses bayrağımızdır Uygar ve güçlü bir ulus olmanın olmazsa olmaz koşullarından birisi de güçlü bir dil, dolayısıyla kültürdür.

47 Sunum planı 1.Bilim dili, bilim terimleri ne demektir? 2.Türkçe bilim dili olabilir mi? 3.Dil Devrimimiz 4.Tıp Dünyasında durum nedir? 5.Genel olarak Türkçemizin güncel durumu. 6.Hastanelerde yaşayan (!) Türkçe

48 EĞİTİM SÜRECİ Tıp Fakültesi öğrencisi kendisini tamamen farklı bir ortamda buluyor. Hücreler Dokular Organlar Bunların işlevleri Birbirleriyle ilişkileri Dr Aydan Kansu Öğrenme Anlama Anlatma

49 Garip, anlamsız, içinden çıkılmaz Alışma, kabullenme süreci İnanma süreci Günlük konuşma dili Eğitim dili

50 İnsanın gizemlerini öğrenme, çözme Türkçe olmayan bir dil ÜSTÜNLÜK DUYGUSU Dr Aydan Kansu

51 Tıp Fakültesi öğrencisi Hekim Adayı Artık farklı bir insandır Farklı bir dilde konuşmaktadır ÜSTÜN BİR İNSANDIR Dr Aydan Kansu

52 Ne yazık ki uyum bozukluğu bizim meslek ortamımızda sık rastlanan bir durumdur. Tıp fakültesine yeni başlayan öğrencilerle son sınıf öğrencileri arasındaki fark.

53 DİL BİLİNCİ EKSİKLİĞİ BİRİNCİ DERECEDE ÖNEMLİ OLAN SORUNUMUZ BUDUR!

54

55 Dilbilimciler? Bilim Dalı Uzmanları?

56 Türkçe sevdalısı olmak?????? Garip bir tanımlama. Doğrusu: Dil bilincine sahip olmak olmalıdır.

57 Sunum planı 1.Bilim dili, bilim terimleri ne demektir? 2.Türkçe bilim dili olabilir mi? 3.Dil Devrimimiz 4.Tıp Dünyasında durum nedir? 5.İngilizce Tıp Eğitimi 6.Genel olarak Türkçemizin güncel durumu. 7.Hastanelerde yaşayan (!) Türkçe

58 İNGİLİZCE TIP FAKÜLTELERİ Yer : Türkiye Kent : Türkiye de bir kent Hastane : Türk hastanesi Hastalar : Türk Hekimler :Türk Öğrenciler : Türk Personel : Türk Hasta başında tartışılıyor, ya da hoca ders anlatıyor. Konuşulan Dil : Tarzan İngilizcesi Etkinliğin adı : Tiyatro Amaç gerçekten ne? Amaç : İyi İngilizce bilen hekimler yetiştirmek! ( mi? Acaba?)

59 1919 YILINDA ANADOLUDA 300 TANE KOLEJ NE ARIYOR? Halk ayakkabı köselesi yerken 300 kolej anadoluda ne işlev görüyor? Merzifonda, Talasta, Tuncelide, Tarsusta, İstanbulda, İzmirde, Antepte heryerde

60 Dil O denli Önemlidir ki O denli önemli bir kültürel unsurdur ki yılları arasında Anadolu da; İngilizler İstanbul ve çevresinde, Fransızlar Suriye ve Lübnan çevresinde, Amerikalılar Doğu Anadolu da okullar açarak etkili olmaya çalışmışlardır.

61 yılları arasında Anadolu da Amasya da 10 Harput ta 9 Dersim de.2 Diyarbakır da.3 Ergani de..2 Mardin de.3 Bitlis te.2 Muş ta.1 Siirt te..3 Van da..2 Amerikan okulu bulunmaktaydı. Daha sonra bu rakam 435 okul ve öğrenciye ulaşmıştır. A.İlhan.

62 Yabancı dille öğretim yapılan ülkeler Nijerya Kenya Etiyopya Gana Uganda Tanzanya Filipinler Hindistan Pakistan Arnavutluk Mısır Sudan Bangladeş Bulgaristan Macaristan Belçika TÜRKİYE

63 Beynin düşünce labirentlerinde kaybolmadan sağlıklı yollar bulmak ancak anadili ve kendi sözcüklerimiz ile olanaklıdır.

64 Bazı okullarda eğitim yabancı dille yapılırsa Türkiye nin dış dünya ile daha kolay anlaşacağı, Türkçenin bilim dili olmadığı, İngilizce ile daha iyi bilim yapılacağı yolundaki görüşler yanlıştır. Bu görüşler, emperyalizmin sömürge ülkelere dayattığı anlayışın sonucudur. Her ülkede bilim ancak o ülkenin kendi diliyle yapılabilir. Yabancı dille eğitim, eğitim bilimine de aykırıdır. Çünkü bir insan, dünyayı en sağlıklı biçimde ancak kendi diliyle algılayabilir ve anlatmak istediğini de en güzel kendi diliyle anlatabilir. Türkçe'nin Güncel Sorunları - Prof. Dr. Cahit KAVCAR

65 1933 reformunu yaşayan İstanbul Üniversitesine gelen yabancı bilim adamlarından 3 yıl içinde Türkçe öğrenmeleri ve bu sürenin sonunda derslerini Türkçe vermeleri istenmişti. Amaç ne? Amaç, Türkçenin bilim dili olarak kullanılması ve geliştirilmesidir. Çünkü cumhuriyeti kuranlar, dilin bir ulusun kimliği ve o ulusu yarınlara taşıyan en önemli öge olduğunu çok iyi biliyorlardı. Düşünülmesi gereken bir soru şudur: Sanki Türkçe 1933 te bilim diliydi de şimdi mi yetersiz duruma düştü? Türkçe'nin Güncel Sorunları - Prof. Dr. Cahit KAVCAR

66 EĞİTİM DİLİ TÜRKÇE OLMALIDIR!...

67 Anadili konusu her şeyden çok beynin, düşünme ve öğrenme yetilerinin gelişimi bakımından önemlidir. Çocukta beyin, dil ve bilişsel yetiler sürekli etkileşim içinde gelişirler. Dil olanaklarını yeterince kullanamayan bir kişide beynin üst düzey işlevlerinin gelişmesi de olumsuz etkilenebilmektedir. Bilimde ilerleyebilmenin temelinde bulunan özgür, özerk düşünebilme, soyutlama ve kavramlar oluşturma yetileri ancak kişinin anadili ile gelişebilir. Bilim Dili Ve Türkçe Ahmet Polatlı 10 Ağustos 2009

68 Bu uygulamaya göre, yeni bir buluş yapıldığı ya da yeni bir alet icat edildiği zaman, herhangi bir gecikmeye fırsat vermeden bu kavrama uygun yeni bir sözcük türetilmektedir. Böylece yabancı sözcükler dile girip yerleşmeden karşılıklar bulunmakta ve dilin yozlaşması önlenebilmektedir.bilgisayar terimleri konusunda Türkiye de çarpıcı bir başarı elde edilmiştir.donanım, yazılım, bilgisayar, çevrimiçi vb.

69 Prof.Dr.Aydın Köksal

70 Sunum planı 1.Bilim dili, bilim terimleri ne demektir? 2.Türkçe bilim dili olabilir mi? 3.Dil Devrimimiz 4.Tıp Dünyasında durum nedir? 5.İngilizce Tıp Eğitimi 6.Genel olarak Türkçemizin güncel durumu. 7.Hastanelerde yaşayan (!) Türkçe

71 Aaaaynen öyle!!!! (1 Kasım 1 haziran ) Hayret bişey (1 haziran-1 ekim) Yok böyle bişey! (1 ekim -30 aralık Hani...hani hani...? (her 3-4 söcük arasında bir HANİ ) Olmaz böyle bişey! Yok böyle bir dünya! Var mı böyle bişey? Yani...yani ( Bunu istiyormusun? Yanıt: YANİ, Bunu istemiyormusun? Yanıt ; YANİ, Bu güzel mi? Yanıt : YANİ, Bu çirkin mi? Yanıt : YANİ...) Tabikide...tabikide Doğru söylüyorsunuz! Algı, algı operasyonu, algı oluşturma... Baktığınız zaman (When you look at...) Sıkıntı yok! sıkıntı olmaz! O bende..(bu işi ben üzerime aldım..tamam ) Oha falan oldum... Kal geldi...

72 Dil ve kültür ayrılmaz parçalardır. Kültürün ifade biçimlerinden en önemlisi dildir.dil bilinci eksik olursa.. Davranışlarımız bile öykünmeci olabilir ÇAAAV! BYEEEE! İNANILMAZZZZ! (Unbelievable!)(çok!) WALLA! (Ağ ortamında) ATIYORUM KAFADAN! (örneğin, sözgelişi)

73 Bana Arşimet in manivelasından bahsetme. O matematiksel düşünce yetisine sahip biriydi. Matematiğe saygı duyarım ama, benim makinelerle ilgim yok. Sen bana, yerinde ve doğru bir sözcüğü ve yanılgısız vurguyu ver, ben dünyayı yerinden oynatırım JOSEPH CONRAD

74 TND Terim Kolu 2003 yılında TND yönetim kurulu çok önemli bir karar alarak Bilim Dili Çalışmalarına başlanması yönünde bir adım atmıştır.bu karar TÜBA nın Bilim Terimleri sözlüğü projesi ile eşzamanlı olarak alınmıştır. Bunun için Terim kolu kurulması kararlaştırılmış ve Taner Çamsarı, Ragıp Kayar ve Ferah Gönülşen Sönmez den oluşan kurulu oluşturmuştur.ayrıca TND yayın organında Türkçe Editörlüğü kurumunu yaşama geçirmiştir.

75 Sunum planı 1.Bilim dili, bilim terimleri ne demektir? 2.Türkçe bilim dili olabilir mi? 3.Dil Devrimimiz 4.Tıp Dünyasında durum nedir? 5.İngilizce Tıp Eğitimi 6.Genel olarak Türkçemizin güncel durumu. 7.Hastanelerde yaşayan (!) Türkçe

76 Hocam! Titinde silendir vardı ve befetesi yüksek olduğu için interne ettik, kebıç nedeniyle kullandığı antiagreganı stoplayıp ultrason gayd biyopsi yaptık, yarın eksternasyonunu planlıyoruz! -AFERİN OĞLUM (!!!!) Afedersiniz hocam!

77 TND Dergisinin İngilizceye geçişi Yerine konulacak ikinci bir Türkçe dergi olmadıkça bu karar bu şekilde kalırsa tarihsel bir yanlışlık olur! TND dergisinin Türkçe Editörlüğü???? Yakın zamanda Dr.Ragıp Kayar ın yaptığı bir çalışmada Türkçe bakımından TND dergisi tüm dergileri geride bırakmıştır.(bkz.terim Kolu Bülteni sayı 7 )

78

79

80

81 Öğretim üyelerimize, uzmanlarımıza, araştırma görevlilerimize çağrı! Sayın meslektaşlarım, sunumlarınızda, derslerinizde, konuşmalarınızda, yazılarınızda, hastabaşlarında olabildiğince yabancı sözcük ve terimlerden kaçınınız. İçinize sinen ne kadar Türkçe sözcük ve terim varsa cömertçe ve sık sık yineleyerek kullanınız. Ülkemizin en aydın ve duyarlı kesimi olan sizler bu özeni göstermezseniz, zaten hiç de iyi bir eğitim veremediğimiz sevgili öğrencilerimizden hiçbirşey bekleyemeyiz. Her sunumunuzda %2-3 oranında yabancı sözcük ve terimlerden indirim yapınız. Böylece kendi dilimizin abartısız, sevimli, anlaşılabilen, lezzetini ve sadeliğini daha çok duyumsayacak ve bundan çok keyifli bir onur duyacaksınız. Kimliğine, kültürüne sahip çıkan tüm aydınlık ve yurtsever meslektaşlarıma saygı ile.. Taner Çamsarı Türk Nefroloji Derneği Terim Kolu Başkanı

82

83 Dikkatiniz için Teşekkür ederim.

84 Her dilin bilim dili olamayacağı yolunda yanlış bir kanı vardır. Bu, eski uygarlıkların genellikle tek bir bilim dilini benimseme geleneğinden kaynaklanan bir görüştür. Örneğin Akdeniz Havzası'nın en eski bilim dillerinden biri Yunancadır. Batı uygarlığının bilim dili olan Latince Yunan bilim dili üzerine kurulmuştur. Bugünkü çağdaş batı bilim dilleri de Latin bilim dili üzerine kurulmuştur. Batılıların Yunanlılara duydukları yakınlığın altında onları kendi uygarlıklarının kökü olarak görmeleri yatmaktadır. Doğu uygarlığının bilim dili Arapça da Yunan bilim dilinin etkisi altında gelişmiştir. Çağdaş batı dillerinden İtalyanca, Fransızca, İspanyolca, Portekizce, Latin dilleridir. Dolayısıyla, bu dilleri konuşan ulusların bilim dilinin Latinceye yakın olması kökenlerinin gereğidir. Prof. Dr. Süreyya Ülker Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji ABD

85 AYIPLAMA KÜLTÜRÜ

86 Duygulanım, sezgi, varsaymak,tasarlamak, dışlamak, görgü vb. Bunlar daha soyut sözcüklerdir.bilim terimi olmamasına karşın gene herkes kullanır ancak daha eğitimli kimseler daha çok kullanır.

87 1930 lardan 1980 lere kadar yürürlükte olan 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu nun 21. maddesi, çeşitli işyerlerinin kapılarına asılacak levha ve tabelaların Türkçe olmasını şart koşuyordu. Bu yasanın uygulamadan kaldırılmış olması ve değişen şartlar durumu tersine çevirmiştir. Adı geçen yasaya yeniden işlerlik kazandırılması uygun olur.

88 Tüba Bilim Terimleri Sözlüğü Projesi

89 Bir dilin gelişip zenginleşmesi, çağın gelişmelerine ayak uydurabilmesi için sözcük ve terim üretimi de çok önem taşımaktadır. Almanya, Fransa, Macaristan gibi ülkeler dillerini yabancı dillerin istilasından kurtarabilmek için dil gümrüğü adını verebileceğimiz bir uygulama başlatmışlardır. Türkçe'nin Güncel Sorunları - Prof. Dr. Cahit KAVCAR

90 Kısayol 04[1].lnk

91

92 Türkiye'nin "dilini unutma" sürecine girdiğinin en açık kanıtı, Türk Dili hakkında duyarlı olan kimselerin toplumda genellikle "müstehzi bir gülümseme" ile karşılanmaya başlanmasıdır. Söz konusu durumun iki temel sebebi olabilir: Ya toplumda Türkçeye duyulan saygı azalmıştır ya da saygı halen var olmakla birlikte korunabileceğine dair bir inanç kalmamıştır. Her iki durumda da dil temasının Türkçe aleyhine sonuçlarının somut olarak ortaya çıkmaya başladığını teslim etmek gerekir. Böyle bir gidişe elden gelen tüm imkânlarla müdahale edilmelidir ve mevzuat çıkarma da bunlardan birisidir. Kuşkusuz yazının amacının dil temasını engellemek değil, Türkçe aleyhine sonuçlar doğurabileceği ortamı ortadan kaldırmak olduğunu eklemek gerekir. I) DİL MEVZUATLA KORUNABİLİR Mİ? Dilin mevzuatla korunması,dokuz Eylül Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt: 11, Sayı:2, 2009.Erdem Erdenk

93 Büyük ihmale uğramış olan Türkçenin durumuna çok üzülen 14. yüzyıl divan şairi Âşık Paşa günümüz diliyle şöyle dert yanıyordu: Türk diline kimse bakmaz idi Türklere hiç gönül akmaz idi