T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI. Dış Ticaret Beklenti Anketi

Transkript

1 T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI Dış Ticaret Beklenti Anketi Çeyrek Dönemi Beklentilerine İlişkin Genel Değerlendirmeler 11 Nisan 216 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü

2 DIŞ TİCARET BEKLENTİ ANKETİ (DTBA) İHRACAT VE İTHALAT BEKLENTİ ENDEKSLERİ ( ÇEYREK) 1. DTBA Hakkında Dönemsel Bilgiler Dış Ticaret Beklenti Anketi (DTBA), Türkiye İstatistik Kurumundan alınan dış ticaret istatistiklerine göre, 215 yılında en fazla ihracat ve ithalat yapan ilk 5 er firmaya uygulanmaktadır. 216 yılının 2. Çeyreğine ilişkin soruların yer aldığı anket formu 851 firmaya gönderilmiş olup, 687 firma tarafından ankete katılım sağlanmıştır. Buna göre, cevaplanma oranı %81 dir. İhracat Beklenti Endeksi İhracat Beklentisi (Gelecek 3 Ay) Yayılım Endeksi ( ün üstünde (+), ün altında (-)) Bir önceki Çeyreğe göre değişim Anketi yanıtlayan 687 firma, 215 yılında toplam ihracatın %43,6 sını ve toplam ithalatın %51,5 ini temsil etmektedir. Anketi yanıtlayan firmaların %21,7 si sadece ihracat ve %19,7 si sadece ithalat yaparken, %58,7 si hem ihracat hem ithalat yapmaktadır. İhracat Siparişi Beklentisi (Gelecek 3 Ay) Şu Anda Kayıtlı İhracat Sipariş Düzeyi İhracat Sipariş Düzeyi (Son 3 Ay) 2. İhracat ve İthalat Beklenti Endekslerine İlişkin Genel Değerlendirmeler 1 İthalat Beklenti Endeksi İthalat Beklentisi (Gelecek 3 Ay) yılının 2. Çeyreğinde; 115,115,7 14,6 97,9 111,6 111,2 12,1 95,8 16,7 11,7 122,1 19,5 113,3 11, 19,6 19,4 16, ,7 14,1 113,7 114,1 18,5 18,3 11, ,2 19,9 15,5 14,2 96, 99,9, 97,9 111,7 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q İHRACAT BEKLENTİ ENDEKSİ İTHALAT BEKLENTİ ENDEKSİ 13,1 İhracat Beklenti Endeksi, 216 yılı 1. çeyreğindeki 99,9 luk endeks değerine göre 11,8 puan artarak 111,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. Endeks geçen yılın aynı dönemine göre ise 6 puan artış göstermiştir. İthalat Beklenti Endeksi, 216 yılı 1. çeyreğindeki 97,9 luk endeks değerine göre 5,2 puan artarak 13,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. Endeks geçen yılın aynı dönemine göre ise 7,1 puan artış göstermiştir. Birim İthalat Fiyatı Beklentisi (Gelecek 3 Ay) Şu Anda Kayıtlı İthalat Sipariş Düzeyi İthalat Sipariş Düzeyi (Son 3 Ay) 216 yılının 2. çeyreğinde, İhracat Beklenti Endeksine dahil edilen sorulardan gelecek 3 ay için ihracat ve ihracat sipariş beklentilerine ilişkin soruların yayılım endekslerinin den büyük olması sebebiyle Endeksi pozitif etkilediği; son 3 aydaki ve şu anda kayıtlı ihracat sipariş düzeylerine dair soruların ise den küçük yayılım endeksleri ile Endeksi negatif yönde etkilediği gözlenmektedir. İthalat Beklenti Endeksini oluşturan sorulardan ise gelecek üç aylık ithalat ve ithalat birim fiyatı beklentilerine ilişkin soruların yayılım endekslerinin den büyük olması sebebiyle Endeksi pozitif yönde etkilediği, şu anda kayıtlı ve son üç aylık ihracat sipariş düzeylerine dair sorularınsa den küçük yayılım endeksleri ile Endeksi negatif etkilediği 1 Endekslere dahil edilen soruların yayılma endeksleri ihracat/ithalat rakamlarına göre ağırlıklandırılmış frekanslar üzerinden hesaplanmıştır. 1 / 4

3 3. İhracata İlişkin Değerlendirmeler İhracat beklentisi (%) Ortadoğu ülkelerine ihracat beklentisi (%) 2 211/Q1 Artacak Aynı Kalacak Azalacak 216/Q2 8 2 Birim ihracat fiyat beklentisi (%) 211/Q1 216/Q /Q1 216/Q2 Normal üstü Mevsim Normalinde Normal Altı 8 2 Şu anda kayıtlı ihracat sipariş düzeyi (%) Avrupa ülkelerine ihracat beklentisi (%) 211/Q1 216/Q2 211/Q1 216/Q2 216 yılının 2. Çeyreğinde, DTBA ya katılım sağlayan ihracatçı firmaların (552 firma) en çok ihracat yaptığı sektörler; Ana metal sanayii (72 firma), Giyim eşyalarının imalatı (51 firma), Gıda ürünlerinin imalatı(49 firma), Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı (42 firma) ve Tekstil ürünlerinin imalatı (39 firma) olmuştur. Gelecek 3 aylık dönemde ihracatçı firmaların hedef pazar olarak belirttiği ilk 3 ülke sırasıyla ABD, Almanya ve İngiltere dir. Ankete katılım sağlayan ihracatçı firmaların cevaplarına göre, İhracata ilişkin artacağı yönündeki beklentilerin azalacağı yönündeki beklentilere kıyasla daha yüksek olduğu ve 216 yılının 2. çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre ihracatın artacağına yönelik beklentilerin güçlenerek devam ettiği Birim ihracat fiyatına ilişkin beklentilerin genel olarak aynı kalacağı yönünde olduğu ve birim ihracat fiyatına ilişkin artış beklentilerinin bir önceki çeyrekten daha yüksek olduğu Şu anda kayıtlı ihracat sipariş düzeyinin normalin üstünde gerçekleştiğini belirten firma sayısı genel olarak oldukça düşük seyretmekte olup, 216 yılının 2. çeyreğinde de bu eğilim devam etmektedir. Bahse konu dönemde, şu anda kayıtlı ihracat sipariş düzeyinin mevsim normalinde olduğunu belirten firma sayısı çoğunluktadır. 216 yılının 2. çeyreğinde Ortadoğu ülkelerine ilişkin ihracatın artacağı beklentisinin oldukça yüksek bir oranda güçlenerek devam ettiği dikkat çeken bir unsurdur. Benzer şekilde, Avrupa ülkelerine ihracatın artacağı beklentisi de güçlenerek devam etmektedir. 2 / 4

4 4. İthalata İlişkin Değerlendirmeler 8 İthalat beklentisi (%) 8 Diğer Asya ülkelerinden ithalat beklentisi (%) 2 211/Q1 216/Q2 Birim ithalat fiyatı beklentisi (%) /Q1 216/Q2 Mevcut ithalat sipariş düzeyi (%) /Q1 216/Q2 Normal üstü Mevsim Normalinde Normal Altı 8 2 Avrupa ülkelerinden ithalat beklentisi (%) 2 211/Q1 216/Q2 216 yılının 2. Çeyreğinde, DTBA ya katılım sağlayan ithalatçı firmaların (538 firma) en çok ihracat yaptığı sektörler; Ana metal sanayii (96 firma), Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı (87 firma), Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı (67 firma), Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı (34 firma) ve Bitkisel ve hayvansal üretim ile avcılık ve ilgili hizmet faaliyetleri (3 firma) olmuştur. Ankete katılım sağlayan ithalatçı firmaların cevaplarına göre, İthalatın artacağı yönündeki beklentilerinin azalacağı yönündeki beklentilere kıyasla daha yüksek olduğu ve 216 yılının 2. çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre ithalatın artacağına yönelik beklentilerin güçlenerek devam ettiği Birim ithalat fiyatına ilişkin beklentilerin ağırlıklı olarak aynı kalacağı yönünde olduğu ve artacağı yönündeki beklentilerin güçlenerek devam ettiği Mevcut ithalat sipariş düzeyinin normalin üstünde gerçekleştiğini belirten firma sayısı genel olarak oldukça düşük seyretmekte olup, 216 nın 2. çeyreğinde ithalat sipariş düzeyinin mevsim normalinde olduğunu belirten firma sayısı çoğunluktadır. 216 yılının son çeyreğinde Avrupa ve Diğer Asya ülkelerinden ithalatın artacağı beklentisi bir önceki çeyreğe göre güçlenerek devam etmektedir. 211/Q1 216/Q2 3 / 4

5 216 yılı 2. çeyreği itibarıyla, firmaların ihracat yaparken en çok karşılaştığı sorunların; enerji (%74,5), finansman (%7,9) ve lojistik (%69,1) maliyetlerinin yüksekliği olduğu Buna ek olarak, döviz kurlarının olumsuz etkileri (%64,5) ve hammadde ve aramalı fiyatları yüksekliği (%63) de diğer sorunlar olarak karşımıza çıkmaktadır. 216 yılı 2. çeyreği itibarıyla firmalar, yurtiçi üretimin olmaması (%69,5), var olan üretimin yetersiz olması (%64,7) ve yurtiçinde kalite yetersizliği (%52,7) gibi sebeplerle ithalat yaptıklarını belirtmiştir. Türk lirası ile ihracat ya da ithalat yapan firmaların TL yi tercih etme nedenlerine bakıldığında; İhracat yapan firmaların çoğunlukla döviz kuru dalgalanmalarından kaçınmak amacıyla, bazı ülkelerin ödemeyi TL ile yapmak istemesinden ve KKTC ile ortak para birimi kullanılmasından dolayı TL yi tercih ettikleri Benzer şekilde, ithalat yapan firmaların da TL yi kullanma sebebinin büyük çoğunlukla kur farkından etkilenmemek olduğu 4 / 4