ANATOMİ UYGULAMA KİTABI

Transkript

1 ANATOMİ UYGULAMA KİTABI GENİŞLETİLMİŞ 2. BASKI Editör Prof. Dr. Hasan Basri Turgut

2 ANATOMİ UYGULAMA KİTABI GENİŞLETİLMİŞ 2. BASKI Editör Prof. Dr. Hasan Basri Turgut NOBEL TIP KİTABEVLERİ

3 2014 Nobel Tıp Kitabevleri Tic. Ltd. Şti. ANATOMİ UYGULAMA KİTABI GENİŞLETİLMİŞ 2. BASKI Editör: Prof. Dr. Hasan Basri Turgut 1. Baskı 2010 ISBN: ve 2936 sa yı lı Fi kir ve Sa nat Eser le ri ya sa sı hükümleri ge re ğince her han gi bir bö lü mü, res mi ve ya ya zı sı, yazarların ve yayınlayıcısının yazılı izni alınmadan tekrarlanamaz, basılamaz, kopyası çıkarılamaz, fotokopisi alınamaz veya kopya anlamı taşıyabilecek hiçbir işlem yapılamaz. Yayımcı Yayımcı Sertifika No : Bas kı / Cilt : Nobel Tıp Kitabevleri Tic. Ltd. Şti. Millet Cad. No: Fatih-İstanbul : No-bel Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. Kurtini Mevki, General Şükrü Kanatlı Cad. Ömerli - Hadımköy - İstanbul Matbaa Sertifika No : Sayfa Tasarımı - Düzenleme : Nobel Tıp Kitabevleri, Cenk Akay Kapak Tasarım : Cenk Akay Baskı Tarihi : Mayıs İstanbul NOBEL TIP KİTABEVLERİ TİC. LTD. ŞTİ. MERKEZ - ÇAPA Millet Cad. No:111 Çapa-İstanbul Tel: (0212) Fax: (0212) CERRAHPAŞA Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Karşısı Park içi Cerrahpaşa-İstanbul Tel: (0212) KADIKÖY Rıhtım Cad. Derya İş Merkezi No: 7 Kadıköy-İstanbul Tel: (0216) ANKARA Sağlık Sokak No:17/C Çankaya (Sıhhiye) Tel: (0312) ANTALYA Meltem Mah. Dumlupınar Bulv. Başkent Sitesi, B Blok No: 4 Meltem Tel: (0242) BURSA Sakarya Mah. Bahriye Üçok Cad. Menekşe Sok. N: 21/18 Görükle Nilüfer Tel: (0224) DİYARBAKIR Kurt İsmail Paşa 2. Sokak No: 12/C Ofis Tel: (0412) ELAZIĞ Yahya Kemal Cad. Üniversite Mah. No: 36/B Tel: (0424) İZMİR Kazım Dirik Mahallesi, 186 Sokak No: 21/B Bornova Tel: (0232) SAMSUN Ulugazi Mah. 19 Mayıs Bulvarı 16/6 Tel: (0362) BAKÜ / AZERBAYCAN Nesib bey Yusifbeyli Caddesi No: 43 Bakü / Azerbaycan Tel: +994 (0)

4 İÇİNDEKİLER Ossa; Systema skeletale (Kemikler; İskelet sistemi)... 1 Skeleton axiale... 1 Ossa cranii (kafa kemikleri)... 1 UYGULAMA Neurocranium... 1 Os frontale (alın kemiği)... 1 Os occipitale (art kafa kemiği)... 2 Os sphenoidale (temel kemik)... 3 UYGULAMA Os parietale (duvar kemiği)... 5 Os temporale (şakak kemiği)... 5 Os ethmoidale (kalbur kemiği)... 8 UYGULAMA Viscerocranium... 9 Concha nasalis inferior (burun alt konkası)... 9 Os lacrimale (gözyaşı kemiği)... 9 Os nasale (burun kemiği)... 9 Vomer (sapan kemiği)... 9 Maxilla (üst çene kemiği)...10 Os palatinum (damak kemiği)...11 Os zygomaticum (elmacık kemiği)...12 Mandibula (alt çene kemiği)...12 Os hyoideum (dil kemiği)...13 Ossicula auditus ; ossicula auditoria (kulak kemikçikleri)...13 Stapes (üzengi kemik)...13 Incus (örs kemik)...13 Malleus (çekiç kemik)...14 UYGULAMA Kafa iskeletinin dıştan görünüşü...14 Norma facialis (norma frontalis)...14 Orbita (göz çukuru)...14 Cavitas nasalis ossea (kemik burun boşluğu)...15 Norma superior (norma verticalis)...15 Norma occipitalis...15

5 iv İçindekiler UYGULAMA Norma lateralis...16 Fossa temporalis...16 Fossa infratemporalis...16 Fossa pterygopalatina...17 Norma inferior (norma basalis)...17 Calvaria Fonticuli cranii...18 Articulatio temporomandibularis (çene eklemi)...18 Articulatio atlantooccipitalis...18 UYGULAMA Columna vertebralis (omurga)...19 Vertebrae cervicales (C I C VII)...20 Atipik omurlar...20 Atlas...20 Axis...21 Vertebra prominens (CVII) Vertebrae thoracicae (T I T XII)...21 Vertebrae Lumbales (L I L V)...21 Os sacrum (Vertebrae sacrales I - V)...22 Os coccygis (coccyx veya vertebrae coccygeae I - IV)...23 UYGULAMA Skeleton thoracis (toraks iskeleti)...23 Costae (I - XII)...23 Atipik kostalar...24 Sternum (göğüs kemiği)...24 Cavea thoracis (toraks kafesi)...25 UYGULAMA Juncturae columnae vertebralis (omurga eklemleri)...25 Articulationes columnae vertebralis...25 Articulatio atlantoaxialis mediana...25 Articulatio atlantoaxialis lateralis...25 Articulationes vertebrales...25 Juncturae thoracis (toraks eklemleri)...26 UYGULAMA Skeleton appendiculare Ossa membri superioris...27 Cingulum pectorale; cingulum membri superioris (omuz kemeri)...27 Scapula (kürek kemiği)...27 Clavicula (köprücük kemiği)...28 Pars libera membri superioris (üst tarafın serbest parçası)...28 Humerus (kol kemiği)...28

6 İçindekiler UYGULAMA Radius (döner kemik)...29 Ulna (dirsek kemiği)...29 Ossa manus (el kemikleri)...30 Ossa carpi; ossa carpalia (el bileği kemikleri)...30 Ossa metacarpi; ossa metacarpalia (el tarağı kemikleri)...31 Ossa digitorum; phalanges (parmak kemikleri)...31 Ossa sesamoidea...32 UYGULAMA Juncturae membri superioris (üst taraf eklemleri)...32 Juncturae cinguli pectoralis (omuz kemeri eklemleri)...32 Articulationes cinguli pectoralis (omuz kemerinin hareketli eklemleri)...32 Articulatio acromioclavicularis...32 Articulatio sternoclavicularis...32 Juncturae membri superioris liberi (serbest üst tarafın eklemleri)...33 Articulationes membri superioris liberi (serbest üst tarafın hareketli eklemleri)...33 Articulatio humeri (articulatio glenohumeralis)...33 Articulatio cubiti...33 Articulatio radioulnaris proximalis...34 Articulatio radioulnaris distalis...34 Articulationes manus...34 UYGULAMA Ossa membri inferioris (alt taraf kemikleri) Cingulum pelvicum; cingulum membri inferioris (pelvis kemeri)...35 Os coxae (kalça kemiği)...35 Os ilium (ilium)...36 Os ischii (ischium)...36 Os pubis (pubis)...37 Pelvis...37 Kadında pelvis çapları...38 Pars libera membri inferioris (alt tarafın serbest parçası)...39 Femur (os femoris); uyluk kemiği...39 Patella (diz kapağı kemiği)...40 UYGULAMA Tibia (kaval kemiği)...40 Fibula (kamış kemiği)...41 Ossa pedis (ayak kemikleri)...42 Ossa tarsi; ossa tarsalia (ayak bileği kemikleri)...42 Ossa metatarsi; ossa metatarsalia I - V (ayak tarağı kemikleri)...44 Ossa digitorum; phalanges (parmak kemikleri)...44 Ossa sesamoidea...44 v

7 vi İçindekiler UYGULAMA Juncturae membri inferioris (alt taraf eklemleri) Juncturae cinguli pelvici (pelvis kemeri eklemleri)...45 Juncturae membri inferioris liberi (serbest alt tarafın eklemleri)...45 Syndesmosis tibiofibularis...45 Articulationes membri inferioris liberi (serbest alt tarafın hareketli eklemleri)...45 Articulatio coxae (articulatio coxofemoralis)...45 Articulatio genus...46 Articulatio tibiofibularis...46 Articulationes pedis (ayak eklemleri)...46 UYGULAMA Regiones capitis ve regiones cervicales (baş ve boyun bölgeleri) UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA Regiones thoracicae anteriores, laterales ve regiones abdominales (toraksın ön ve yan tarafının bölgeleri ile abdomen in bölgeleri) UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA Regiones abdominales (abdomen bölgeleri) UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA

8 İçindekiler UYGULAMA UYGULAMA Regio perinealis (perineum) Systemata genitalia (genital sistemler) UYGULAMA Regiones membri superioris (üst tarafın bölgeleri) UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA Regiones membri inferioris (alt tarafın bölgeleri) UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA UYGULAMA Regio cervicalis posterior (regio colli posterior) UYGULAMA Regiones dorsales (sırt bölgeleri) UYGULAMA UYGULAMA Kafatasının açılması Meninges (beyin zarları) Arteriae encephali UYGULAMA vii

9 viii İçindekiler Pars centralis; systema nervosum centrale (merkezi sinir sistemi) Encephalon (beyin) Myelencephalon Medulla oblongata (bulbus) Pons Ventriculus quartus (dördüncü ventrikül) Mesencephalon UYGULAMA Cerebellum (beyincik) Diencephalon Ventriculus tertius (üçüncü ventrikül) UYGULAMA Telencephalon (cerebrum) Ventriculus lateralis (yan karıncık) Nuclei basales UYGULAMA Systema nervosum autonomicum (otonom sinir sistemi) Pars sympathica Pars parasympathica Otonom sisteme ait periferik sinir ağları ve ganglionlar UYGULAMA Nervi craniales (kranial sinirler) UYGULAMA Orbita nın açılması Organa sensuum (duyu organları) Organum olfactorium; organum olfactus (koku organı) Oculus (göz) ve görme ile ilgili yapılar Structurae oculi accessoriae (gözün yardımcı oluşumları) UYGULAMA Auris (kulak) Organum gustatorium (organum gustus) Integumentum commune Cutis (deri) Pili (kıllar) Unguis (tırnak) Kaynaklar İndeks...279

10 YAZARLAR Prof. Dr. Hasan Basri Turgut Prof. Dr. Engin Çalgüner Prof. Dr. Afitap Anıl Prof. Dr. Rabet Gözil Prof. Dr. Tuncay Veysel Peker Prof. Dr. İsmail Nadir Gülekon Prof. Dr. Meltem Bahçelioğlu Prof. Dr. Dural Kadıoğlu [Emekli] Kapak Resimleri ve Düzenlemesi Prof. Dr. Tuncay Veysel Peker

11

12 ÖNSÖZ İnsan Anatomisi Tıbbın Temel Dersidir. Tıp öğrencileri insan vücudunun normal yapısını Anatomi derslerinde öğrenir. Bu bilgi meslek yaşamları boyunca onlara yol gösterir. İyi bir anatomi bilgisi başarılı bir hekimlik için temel oluşturur. Anatomi öğretiminde uygulama dersleri büyük bir öneme sahiptir. Çıplak gözle görülen ve dokunulan bir yapı, çok uzun yıllar akılda kalır. Anatomi uygulama derslerinde çok yararlı bir kaynak olacağına inandığım, Anatomi Uygulama Kitabı nın Kemik ve Eklem Bölümünü Sistematik Anatomi, diğer bölümlerini ise, Topografik Anatomi esaslarına göre, yeniden gözden geçirerek yazdık. İkinci baskısını birlikte yazdığımız Prof. Dr. Engin Çalgüner, Prof. Dr. Afitap Anıl, Prof. Dr. Rabet Gözil, Prof. Dr. Tuncay Veysel Peker, Prof.Dr.İsmail Nadir Gülekon, Prof. Dr. Meltem Bahçelioğlu ve Anatomi Anabilim Dalımızdan Emekli olan, Prof. Dr.Dural Kadıoğlu na emeklerinden dolayı çok teşekkür ederim. Bu kitabın Sağlık Bilimleri Alanında Eğitim gören Öğrencilere ve Öğretim Elemanlarına yararlı olmasını dilerim. Editör Prof. Dr. Hasan Basri Turgut Ankara, 2014

13

14 KİTAPTA KULLANILAN KISALTMALAR a. = arteria aa. = arteriae v. = vena vv. = venae m. = musculus mm. = musculi n. = nervus nn. = nervi ggl. = ganglion ggll. = ganglia gl. = glandula gll. = glandulae lig. = ligamentum ligg. = ligamenta art.= articulatio artt.= articulationes r. = ramus rr. = rami C = servikal T = torakal L = lumbal S = sakral Co= koksigeal

15