6728 SAYILI YATIRIM ORTAMININ İYİLEŞTİRİLMESİ AMACIYLA BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE VERGİ MEVZUATINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Transkript

1 6728 SAYILI YATIRIM ORTAMININ İYİLEŞTİRİLMESİ AMACIYLA BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE VERGİ MEVZUATINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir 1

2 GELİR VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER MUHTASAR BEYANNAME İLE SGK AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİ BİRLEŞTİRİLİYOR 6728 sayılı kanun ile yapılan düzenlemeler ile Gelir Vergisi Kanunu nun 98 inci maddesinden sonra gelmek Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi başlıklı 98/A maddesi eklenerek, Muhtasar beyanname ile aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek verilmesi durumunda; kapsama alınacak veya kapsam dışında bırakılacak mükelleflerin tespiti ve buna ilişkin usul ve esasların belirlenmesi, beyannamenin şekil, içerik ve ekleri ile verilen beyannamenin dönemini aylık olarak belirleme hususunda Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yetki verilmektedir. Ayrıca, yine bu kanunda yapılan düzenlemeler ile söz konusu beyannamenin elektronik ortamda verilmesi ve bilgi verme yükümlülüğü kapsamına alınması ile ilgili olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanun unda da gerekli değişiklikler yapılmıştır. 2

3 GELİR VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Mükelleflerin işletmeye dahil gayrimenkullerinin değerini artırıcı nitelikteki ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalarını doğrudan gider yapabilmelerine imkan sağlanmıştır. Gelir Vergisi Kanunu nun 89/9 maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu nun 10/a maddesinde düzenlenen Ar-Ge indirimleri kanun metinlerinden çıkarılmış ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında alınmıştır. Tek primli yıllık gelir sigortalarında sigorta süresinden bağımsız olarak tanınmış olan istisna, sigorta süresi en az on yıl veya ömür boyu olanlar için uygulanacak şekilde değiştirilmekte, erken ayrılma durumunda erken ayrılma tarihinde ödenen iratlar üzerinden tevkifat yapılmasına imkan sağlanmaktadır. Kanunla kurulan emekli sandıkları ve 506 sayılı kanunun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından bağlanan Emekli, dul ve yetim aylıkları ile bu yerler tarafından ödenen emekli, dul, yetim ve emeklilik ikramiyeleri ve tazminatların gelir vergisi istisna sınırını belirleyen ödenen en yüksek ödeme tutarından ibaresi çalışılan süreye bağlı olarak ödenen tutardan şeklinde değiştirilmiştir. 3

4 KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Ekonomi Bakanlığından alınacak izne istinaden kurulacak ve maddede öngörülen şartları yerine getirecek Bölgesel Yönetim Merkezlerinin kazançları Kurumlar Vergisinden muaf tutulmaktadır. Kurumlar Vergisi Kanununun Taşınmaz ve iştirak kazançları istisnasını düzenleyen 5/1-e maddesinin birinci paragrafında yer alan parantez içi hüküm kaldırılarak, Taşınmazların aktifte bulundurma sürelerinin hesabında bu taşınmazların finansal kiralama şirketi, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları ile varlık kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu sürelerin de dikkate alınacağına dair hükümler maddenin beşinci paragrafına eklenmiştir. Kurumlar Vergisi Kanununu 5 inci maddesine (j) ve (k) bentleri eklenerek Kurumların kira sertifikası ihracına veya sat-kirala-geri al işlemlerine konu edilen taşınmazlarının satışından doğan kazançlarına ilişkin istisna hükmünün yeniden düzenlenmiş, Kiracı ve kaynak kuruluşlar tarafından bu bentler kapsamında istisna olacak satış kazançlarının pasifte özel bir fon hesabında tutularak bu tutarın sadece kiracı ve kaynak kuruluşu tarafından bu varlıklar için ayrılacak amortismanların itfasında kullanılması öngörülmüştür. 4

5 KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Kurumlar Vergisi Kanunu nun 13 üncü maddesinde yer alan Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı uygulaması ile ilgili önemli değişiklikler yapılmıştır. Buna göre; İlişkili kişi tanımında değişiklik yapılarak doğrudan ve dolaylı olarak ortaklık yoluyla ilişkili kişinin belirlendiği durumlarda örtülü sermaye uygulamasındaki gibi % 10 oranında ortaklık, oy veya kar payı hakkı olma şartı getirilmiştir. Bu oranın %1 - %25 Aralığında belirlenmesi ya da kaldırılması konusunda da Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır. Emsallere uygun fiyat veya bedelin tespitine yönelik olarak daha önce Tebliğ bazında düzenlenen İşleme Dayalı Net Kar Marjı Yöntemi ile Kar Bölüşüm Yöntemi madde metnine taşınmıştır. Transfer fiyatlandırmasında uygulanacak yöntem konusunda mükellef ile Maliye Bakanlığı arasında anlaşma sağlanması halinde, anlaşma ile tespit edilen yöntemin zamanaşımına uğramamış vergilendirme dönemlerine de uygulanabilmesine imkan sağlanmıştır. Mükelleflerin belgelendirme yükümlülüklerinin tam ve zamanında yerine getirilmiş olması kaydıyla, bu madde hükmüne aykırı işlemleri nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezasını (VUK 359 maddesinde yer alan fiiller hariç) % 50 oranında uygulanmasına yönelik düzenleme yapılmıştır. 5

6 KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Sat-Kirala-Geri Al İşlemlerine Yönelik İstisnaların Kapsamı Genişletilmiştir. Kurumlar Vergisi Kanununda yapılan düzenlemeye paralel olarak KDV Kanununun 17/4-r bendinde yapılan düzenleme ile Sat-kirala-geri al işlemlerinde istisna için belirlenen iki yıllık sürenin hesabında; bu taşınmazların/iştirak hisselerinin varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının aktifinde bulunduğu sürenin de dikkate alınması düzenlenmiştir. Kanunun 17 nci maddesinin 4 üncü maddesinin (u) bendinde yapılan değişiklikle her türlü varlık ve haklar maddede yer alan istisnanın kapsamına alınmış, (y) bendinde yapılan değişiklikle de katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankalarının da sat-kirala-geri al işlemlerine ilişkin istisnadan faydalanmaları sağlanmıştır. Ayrıca yine her iki bentte yapılan düzenleme ile kiracı ve kaynak kuruluşlar tarafından madde kapsamında işleme konu edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve devir tarihine kadar indirilen katma değer vergisinin indirimlerinin geriye dönük düzeltilmemesi, bu tarihe kadar indirilemeyen katma değer vergisinin ise doğrudan gider yazılabilmesine imkan sağlanmıştır. 6

7 KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER TRANSFER FİYATLANDIRMASI KAPSAMINDA ÖDENEN KDV LER BUNDAN BÖYLE İNDİRİM KONUSU YAPILABİLECEK 6728 sayılı kanun ile KDV kanununun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine eklenen parantez içi hüküm ile Transfer Fiyatlandırması yoluyla örtülü kazançlara ilişkin KVK 11 inci maddesi gereği kanunen kabul edilmeyen giderlere ait KDV ile GVK 41/5 inci maddesi gereği işletme aleyhine oluşan farklarla ilgili olarak ithalde ve sorumlu sıfatıyla ödenen KDV nin indirimine imkan sağlanmıştır. 7

8 VERGİ USUL KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Elektronik ortamda süresinde verilmeyen bildirim ve formların süresinden sonraki ilk üç gün içinde verilmesi halinde, 1/10 oranında özel usulsüzlük cezası getirilmiştir. Vergi Usul Kanunu nun 359 uncu maddesinde sayılan fiilleri işleyenler ile bu fiillere iştirak edenlerin altı yıl süreyle hiçbir suretle vergi teşvik ve desteklerinden yararlanamayacakları şeklindeki aynı kanunun 153/A maddesindeki düzenleme kaldırılmıştır. Vergi Usul Kanunu nun 370 inci maddesi başlığı ile değiştirilerek izaha davet müessesesi getirilmiştir. 8

9 VERGİ USUL KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER İZAHA DAVET UYGULAMASI; 6728 sayılı Kanunla getirilen düzenleme ile hakkında vergi incelemesine başlanılmadan veya takdir komisyonuna sevk edilmeden önce verginin ziyaa uğradığına delalet eden emareler bulunduğuna dair yetkili merciler tarafından yapılmış ön tespitler bulunan mükellefler, izaha davet edilecek ve davet konusu tespitle sınırlı olarak pişmanlık ve ıslah hükümlerinden faydalanamadan 15 günlük süre içerisinde izahta bulunacaklardır. Yapılan izahat sonucunda; a) Vergi ziyaına sebebiyet verilmediği idarece anlaşılması hâlinde mükellefler söz konusu tespitle ilgili olarak vergi incelemesine tabi tutulmayacak veya takdir komisyonuna sevk edilmeyeceklerdir, b) Mükelleflerce izahta bulunulan tarihten itibaren 15 gün içerisinde; hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla aynı sürede ödenmesi şartıyla, vergi ziyaı cezası, ziyaa uğratılan vergi üzerinden %20 oranında kesilecektir. Mükellef hakkında bu cezanın kesilmesi, vergi incelemesi yapılmasına ve gerekirse tarhiyatın ikmaline engel teşkil etmeyecektir. 9

10 DAMGA VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Damga Vergisi Kanununda 6728 sayılı yasa ile yapılan değişiklik sonrası mükellefler sözleşmeleri nüsha suret ayrımını düşünmeden istediği sayıda yapacak buna karşılık sadece tek nüsha için damga vergisi ödeyeceklerdir. Damga Vergisini kanunda yer alan üst sınırdan ödeyenler sözleşme bedelinde fiyat farkları nedeniyle ortaya çıkan bedel artışlarından artık damga vergisi ödenmeyecektir. Yapılan düzenlemeyle, pey akçesi (bağlanma parası), cayma tazminatı (zamanı rücu, cayma parası), ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin yaptırımı olarak belirlenen taahhütlerden, bunlar başlı başına bir sözleşmeye konu olmadıkça damga vergisi alınmayacaktır. Kamu ihale mevzuatı ve/veya yargı kararları sonucu iptal edilen ihale kararlarına ilişkin damga vergisi mükelleflere iade edilecektir. Okul idareleri ile veliler veya öğrencilerin karşılıklı hak ve menfaatlerini düzenleyen kağıtlar damga vergisinden istisna edilerek, bu kapsamda öğrenci kayıt sözleşmelerine ilişkin damga vergisi sorun olmaktan çıkarıldı. 10

11 DAMGA VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Damga vergisinden istisna olan kira sözleşmelerinde yer alan kefalet şerhleri ve teminatlar da istisna kapsamına alınarak kefil imzası ve teminat içeren söz konusu kira sözleşmelerindeki damga vergisi yükü kaldırılmaktadır. Kanuni süresinde düzeltme amacıyla verilen vergi beyannameleri damga vergisinin konusu dışına çıkarılmaktadır. Anonim, Limited, Eshamlı Komandit şirketlerin pay devirleri damga vergisinden istisna edilmiştir. Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve aynı Kanunun ilgili mevzuatı gereğince verilen taahhütnameler üzerinden Damga Vergisi hesaplanmayacaktır. Damga Vergisi Kanunu nun ek 2 nci maddesi değiştirilerek daha önce tebliğ bazında düzenlenen döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin harç ve damga vergisi istisnaları tamamen kanun bünyesine alınmıştır. Kanuna ekli (I) sayılı tablonun I. Akitlerle ilgili kağıtlar bölümüne sözleşme türleri tek tek sayılmak suretiyle bu kağıtlar için oran farklılaştırılması yapılabilmesine olanak sağlanmıştır. 11

12 HARÇLAR KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Damga Vergisi Kanununda yapılan düzenlemelere paralel olarak birden fazla nüsha olarak düzenlenen belli bir bedeli ihtiva eden kağıtlara ilişkin nispi harca tabi işlemlerden, sadece bir nüsha için noter harcı alınacağı yönünde düzenleme yapılmıştır. Belli tutarı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kağıtların değiştirilmesi halinde, değişikliğe ilişkin senet, mukavelename ve kağıtlarda gösterilen değerin tamamı üzerinden değil, artan tutar üzerinden harç alınacaktır. Anonim, Limited ve Eshamlı Komandit şirketlerin pay devirlerinden de harç alınmayacaktır. Öğrencilerin burs veya öğrenim kredisi almak ve okula veya öğrenci yurduna girebilmek için ilgili kurumlarla düzenledikleri sözleşme, taahhütname, kefaletname ve benzeri kağıtlara ilişkin işlemlere harç istisnası getirilmiştir. Finansal kiralama yöntemi ile finansman temin edilerek konut dahil taşınmaz alınması durumunda, finansal kiralama süresi sonunda söz konusu taşınmazın kiracıya devrinde tapu harcı istisnası getirilmiştir. 12

13 HARÇLAR KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Genel ve özel vekaletname ayrımı kaldırılarak vekaletnamelerin tamamından aynı tutarda harç alınması sağlanmıştır. Ticari işletmelerin kuruluş aşamasındaki defter tasdiki işlemleri noter harçlarının konusu dışına çıkarılarak ticari işletmelerin kuruluş maliyetleri azaltılmıştır. Münhasıran tacirler arasında tesis edilen ipotek işlemlerinde, hesaplanan tapu harcının %50'sinin alınmaması sağlanmıştır. Finansman şirketlerince kullandırılacak kredilere ilişkin işlemler harç istisnası kapsamına alınmıştır. Tahkim müessesinin etkinliğinin artırılması amacıyla tahkim davalarında nispi karar ve ilam harcı kaldırılmıştır. Daha önce tebliğ bazında düzenlenen döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin harç ve damga vergisi istisnaları tamamen kanun bünyesine alınmıştır. 13

14 Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Yapılan Değişikler A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir 14

15 ŞEHİT YAKINLARINA ÖTV SİZ ARAÇ ALMA HAKKI VERİLİYOR 4760 sayılı Kanunda yapılacak düzenleme ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun ek 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde sayılan kişilerden hayatını kaybetmiş olanların eş veya çocuklarından birisi, eş ve çocuğu yoksa ana veya babasından birisi tarafından bir defaya mahsus olmak üzere motor silindir hacmi cm3 e kadar olan (Binek Oto), cm3 e kadar olan (Eşya Taşımaya Mahsus Araçlar (Panelvanlar dahil)) ve (Motorsikletler) GTİP Nolu taşıtların ilk iktisabında ÖTV alınmaması sağlanmaktadır. 15

16 ŞEHİR İÇİ YOLCU TAŞIMACILIĞI VE TİCARİ YÜK TAŞIMACILIĞI YAPANLARA TAŞITLARINI ÖTV SİZ YENİLEME İMKANI GETİRİLMEKTEDİR. Kanunda yapılması öngörülen düzenlemeyle; ve tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla şehiriçi taksi, dolmuş, servis, minibüs, midibüs ve otobüs taşımacılığı (araç kiralama, özel yolcu transferi ve benzeri hizmet ifası faaliyetleri hariç) ile ve tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla ticari yük taşımacılığı faaliyeti yapan, Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yukarıda belirtilen faaliyetleri dolayısıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan, Bahse konu faaliyetini ilgili mevzuatta öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek ve yetkilendirilmek suretiyle maliki olduğu taşıtlar vasıtasıyla icra eden, Gerçek ve tüzel kişiler tarafından, söz konusu faaliyetler kapsamında kullanılan taşıtların yenilenmesi amacıyla, aynı tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtların (87.03 tarife pozisyon sırası kapsamındaki; yarış arabaları, arazi taşıtları, ATV olarak adlandırılan üç veya dört tekerlekli taşıtlar, motorlu karavanlar ile motor silindir hacmi 1600 cm3 ü geçen binek otomobilleri hariç) bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilk iktisabı vergiden müstesna edilmektedir. 16

17 Ancak bu uygulamadan faydalanacak mükelleflerin yenilemeye konu ettikleri (eski) taşıtlarını istisnadan yararlanılan tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde satılması, devredilmesi veya sair suretle işletme kayıtlarından çıkarılması şarttır. Ayrıca, istisna hükmünden faydalanılarak alınan taşıtların, ilk iktisap tarihinden itibaren üç tam yıl geçmeden, veraset yoluyla intikaller hariç, devri halinde adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, ticari yolcu veya yük taşımacılığı faaliyetinden çekilmesi (hurdaya çıkarılması hariç) durumunda taşıtın ilk iktisabındaki matrah esas alınarak, devir veya ticari taşımacılık faaliyetinden çekilme tarihindeki oran üzerinden hesaplanan özel tüketim vergisi alınır. 17

18 GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER ÖZEL KREŞLERE KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın açılış izniyle faaliyet gösteren özel kreş ve gündüz bakımevlerinin Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okul öncesi eğitim kurumlarında olduğu gibi 5 vergilendirme dönemi süresince kazançları Kurumlar Vergisi'nden istisna tutulacak. KREDİ TEMİNATI SAĞLAYAN KURUMLARA STOPAJ İSTİSNASI Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında kredi teminatı sağlayan kurumların Gelir Vergisi Kanunu kapsamındaki kazanç ve iratları üzerinden vergi kesintisi yapılmayacak. KİRA GELİRLERİNDE İZOLASYON HARCAMALARI GİDER YAZILABİLECEK Gayrimenkul sahipleri tarafından yapılan enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar, doğrudan gider olarak indirilebilecek. 18

19 A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir ANKARA, 18 Ağustos