1. ÜNİTE VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "1. ÜNİTE VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM"

İbrahi̇m Bucak
7 yıl önce
İzleme sayısı:

2 1. ÜNİTE VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM Yandaki resimde hastalandığında hastaneye giden Efe nin vücudunun röntgen filmi verilmiştir. Röntgen filminde görülen açık renkli kısımlar Efe nin vücudunda bulunan kemiklerdir. Vücudumuza şekil veren sert yapılara kemik denir. Değişik uzunlukta ve şekillerdeki kemikler bir araya gelerek iskeleti oluşturur. Bir binanın yapım aşamalarını gördüyseniz ilk önce demirden çubuklarla bir iskelet kurulup sonra duvarların, tuğlaların örüldüğünü bilirsiniz. İşte vücudumuzdaki iskelette bu binayı ayakta tutan demir çubuklar gibi vücudumuza destek sağlar. Ya da bir elbisenin askı olmadan dik bir şekilde duramadığı gibi. İşte iskeletimiz tıpkı askı gibi vücudumuza şekil verir ve vücudumuzu dik tutar. ÖRNEK 1: Vücudumuza şekil veren, sert, uzunlukları ve şekilleri farklı kemikler bir araya gelerek oluşturur. Yukarıdaki ifadede ile gösterilen yere hangi seçenekteki ifade yazılmalıdır? A) Başımızı B) İskeletimizi C) Vücudumuzu D) Gövdemizi ÇÖZÜM: Sert, uzunlukları ve şekilleri farklı kemikler bir araya gelerek iskeletimizi oluşturur. Doğru yanıt B seçeneneğidir. 5

3 Kemik:

4 TEST 1 1. Vücudumuza desteklik sağlayan iskeletimiz hangi seçenekte verilen yapılardan oluşur? A) İç organlar B) Deri C) Et D) Kemik 3. Sorular Yanıtlar 1. Dik durmamızı sağlar Evet mı? 2. Hareket etmemizi Hayır sağlar mı? 3. İç organlarımızı korur Evet mu? 4. Vücuda destek verir mi? Evet Tabloda iskeletin görevleri ile ilgili sorulara Nalan ın verdiği yanıtlar verilmiştir. Nalan hangi soruyu yanlış yanıtlamıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 2. Zeka Küpü Yayınları Yukarıdaki şekilde Ayşe nin oyuncak bebeğinin elbiseli ve elbisesiz resmi verilmiştir. Şekil 2 deki oyuncak bebeğin resmi vücudumuzun hangi yapısını temsil eder? A) İskelet B) Gövde C) Baş D) Bacaklar 4. Öğretmen: İskeletimiz olmasaydı neler olurdu? Yukarıdaki öğretmenin sorusuna hangi öğrenci doğru yanıt vermiştir? A) Hasan: Vücut ısımızı sağlayamaz ve çok üşürdük. B) Efe: Devamlı hasta olur hiç iyileşemezdik. C) Vildan: Dik duramazdık, tıpkı askıda olmayan bir elbisenin dik duramadığı gibi. D) Hüseyin: Daha rahat hareket edebilirdik. 7

5 İSKELET DÖRT BÖLÜMDEN OLUŞUR 1. Kafatası Kafatası çok sert kemiklerden oluşur. Kafatasımız beynimizi dış etkilerden korur. 3. Omurga 2. Göğüs kafesi Göğüs kafesi çok önemli organlarımız olan kalp ve akciğerlerimizi korur. Göğüs kemiği ve 12 çift kaburga kemiğinden oluşur. Omurgamız vücudumuzun dik durmasını sağlar. Tüm sırtımız boyunca uzanır. Omur adı verilen küçük kemiklerden meydana gelir. Omurgamızın yandan görünümü yandaki şekildeki gibidir. 4. Kollar ve Bacaklar En çok hareket eden vücut bölümümüzdür. Yürürken, yazı yazarken, yemek yerken, top oynarken kullandığımız kemiklerimizdir. bacak kemiklerimiz ayrıca vücudumuzun ağırlığınıda taşır. ÖRNEK 2: Aşağıdakilerden ğ d hangisi iiik iskeletimizin i i dört kısmından biri i değildir? A) Omurga B) Kafatası C) Göğüs kafesi D) Boyun ÇÖZÜM: Omurga, kafatası ve göğüs kafesi iskeletimizin bölümleridir. Boyun iskeletin dört kısmından biri değildir. Doğru yanıt D seçeneneğidir. 8

6 İskeletimiz birçok kemikten oluşmuştur. Yeni doğan bir bebekte 360 adet kemik bulunur. Daha sonra kırılan bir kemiğin alçıya alınarak kaynaması gibi bebeğin bazı kemikleri birleşir ve yetişkin olduğumuzda vücudumuzda 206 kemik bulunur. Peki vücudumuzda bulunan tüm kemiklerin şekli ve boyları aynı mıdır? Tabiki hayır. Vücudumuzda üç çeşit kemik bulunur. Bunlar; 1. Kısa Kemikler: Boyları enlerinden kısa olan kemiklerdir. El ve ayak bilekleri Kulağımızdaki çekici, örsüzengi kemikleri, omurların kemikleri Omurgamızdaki kısa kemikler bulunur. Parmaklarımızdaki kemikler kısa kemiklerdir. İnsan vücudunda en uzun kemik bacağımızın üst kısmında yer alan uyluk kemiğidir. En küçük kemik ise kulağımızda bulunan çekiç, örs,üzengi kemikleridir. 2. Uzun kemikler: Boyları enlerinden uzun olan kemiklerdir. Kollarımızda ve bacaklarımızda uzun kemikler bulunur. 3. Yassı Kemikler: Geniş yüzeyli kemiklerdir. Kafatasımız, kalçamızdaki kemikler ve göğüs kafesimizdeki kemikler yassı kemiklerdir. ÖRNEK 3: Aşağıdaki tabloda verilen kemik çeşidi ve bulunduğu yer eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? Kemik çeşidi Bulunduğu yer A) Yassı kemik Kafatası B) Yassı kemik Göğüs kafesi C) Uzun kemik Bacak D) Kısa kemik Kollar ÇÖZÜM: Yassı kemik Kafatası ve göğüs kafesi Uzun kemik Kollar ve bacaklar Kısa kemik El ve ayak bilekleri Doğru yanıt D seçeneneğidir. 11

8 EKLEMLER Hareket ederken sadece kemiklerimizi kullanamayız çünkü kemikler çok serttir ve eğilip bükülemezler. Peki o zaman yere düşen bir şeyi alırken, otururken ya da koşarken yaptığımız birçok hareketi yapmamıza yardım eden yapılar nelerdir? Kemiklerin birbirine bağlandıkları yerlerde bulunan ve hareketimizi kolaylaştıran yapılara eklem denir. Vücudumuzda bulunan eklemler sayesinde oturmak, kalkmak, topa vurmak, kolumuzu bükmek, zıplamak gibi birçok hareketi yapabiliyoruz. Eğer Eklemlerimiz olmasaydı çok basit gibi görünen birçok hareketi yapamazdık. Eklemler el ve ayak bileklerimizde, dirseklerimizde, diz kapaklarımızda, boynumuzda, kalçamızda, çenemizde, omurlarımızın arasında, omuzlarımızda bulunur. Vücudumuzdaki eklemlerin hareket yetenekleri birbirinden farklıdır. Eklemlerimizin hareket yetenekleriyle ilgili verilen tabloyu inceleyelim. Hareket yeteneği Bulunduğu yer Vücudun en hareketli eklemleridir El, diz, kalça, dirsek, omuz, alt çene Vücudumuzun az hareketli eklemleridir. Göğüs kafesi Omurgadaki omurların arasında Hiç hareket edemeyen eklemler Kafatası 15

9 KASLAR İskeletimizde bulunan kemiklerin eklemlerle birbirine bağlandıklarını öğrenmiştik. Fakat hareket edebilmemiz için bu iki yapının yanı sıra kas denilen yapılarda bize yardımcı olurlar. Kaslar vücudumuza biçim kazandırarak iskeletimizi ve iç organlarımızı hareket ettiren yapılardır. Aşağıdaki şekilleri inceleyerek kasların özelliklerini anlamaya çalışalım. Şekil 1 Şekil 2 Şekil 1 deki tel bebek iskeletimizi temsil etmektedir. Şekil 2 de ise bu iskeletin etrafı iplikle sarılmıştır. İşte kaslarımızda iskeletimizi bu ip gibi dıştan sararak birçok hareketi yapmamızı sağlar. Kasların Görevi Resimleri incelerseniz kasların bütün vücudumuzu sardığını ve kemiklerimize bağlı olduğunu görürüz. Böylelikle kemikler, eklemler ve kaslar bir bütün olarak çalışırlar. 19

10 1. TEST 5 3. X - Y Yukarıdaki tabloda X ve Y yapılarının bazı özellikleri eşleştirilmiştir. Buna göre X ve Y hangi seçenekte verilenle olabilir? Yukarıdaki öğretmenin sorduğu soruya hangi öğrenci doğru cevap vermiştir? X Y A) İskelet Eklem A) C) : Kemikler B) : Kaslar Sabri Bediha D) : Eklemler : Kollar Hilmi Vildan Zeka Küpü Yayınları 4. B) Kas Kemik C) Eklem Kas D) Kas İskelet 2. Cevaplar 1. İskeletin dış kısmını örter. 2. Kaslar sadece eklemlere bağlıdır. 3. Vücudumuza şekil verir. 4. Beyin, kalp gibi iç organlarımızı korur. K L M Yukarıdaki kavram haritasına K, L ve M ile gösterilen yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? Eklem Yukarıda Hüseyin isimli öğrencinin kasların görevleri nelerdir? sorusuna verdiği cevaplar gösterilmiştir. Her doğru cevap 25 puan ise Hüseyin Kemik Kalp kaç puan almıştır? A) 25 B) 50 C) 75 D)

11 Kasların kemikleri ve eklemleri sararak hareket etmemizi sağladığını öğrendik. Peki kaslar bunu nasıl yapar şimdi bunu öğrenelim. Önce kasların yapısına bakalım. Kasların Yapısı - Kaslar lifli bir yapıya sahiptir. Lifler bir araya gelerek kas demetini oluşturur. Kas demetleri kemiklere ve eklemlere bağlanan sağlam bir yapıdır. - Kas lifleri kas demetlerini oluşturur. - Kas demetleri kemiklerimizi sarar. - Kaslar kasılıp gevşeyebilir. Kasların Hareketi - Kemiklerimizin hareketi genelde birbirine zıt çalışan kaslarla sağlanır. Kolumuzu yukarı doğru büktüğümüzde kolumuzun ön kısmındaki kaslar kasılır, kolumuzun arka kısmındaki kaslar gevşer ve kol kemikleri hareket ederek kolumuz kas ve kemiklerin birlikte çalışmasıyla yukarı kalkar. Kolumuzu serbest bıraktığmızda kolumuzun ön kısmındaki kaslar gevşer, kolumuzun arka kısmındaki kaslar kasılır. 23

Benzer belgeler

FEN VE TEKNOLOJİ. İskeletin Görevleri İskeletin Kısımları 4. SINIF. Soru 1: Vücuda şekil veren ve harekete yardımcı olan sert yapılar nelerdir?

FEN VE TEKNOLOJİ. İskeletin Görevleri İskeletin Kısımları 4. SINIF. Soru 1: Vücuda şekil veren ve harekete yardımcı olan sert yapılar nelerdir? 4. SINIF 1. İskeletin Görevleri İskeletin Kısımları Soru 1: Vücuda şekil veren ve harekete yardımcı olan sert yapılar nelerdir? 3. Soru 2: Uzunlukları ve şekilleri farklı kemiklerin bir araya gelmesi ile