PLANLAMA NEDĠR? Planlama, bazı amaçlara ulaşmak için gelecekte uygulanacak bir dizi kararları hazırlamaktan oluşan bir süreçtir.

Transkript

1 PLANLAMA KAVRAMI Planlama nedir? Planlama sürecinin öğeleri Kamu sektöründe planlamanın tanımı Planlamada ölçütlerin tanımlanması Ekonomik ve toplumsal kalkınma planının tanımı Cumhuriyet tarihinden plan örnekleri Eğitim planlamasının tanımı Ġşgücü, emek, insangücü, insangücü planlaması kavramları Ġnsangücü planlamasının amaçları ve gerekçesi

2 PLANLAMA NEDĠR? Planlama, bazı amaçlara ulaşmak için gelecekte uygulanacak bir dizi kararları hazırlamaktan oluşan bir süreçtir.

3 PLANLAMA NEDĠR? Planlama süreci aşağıdaki temel öğelerden oluşur: 1. Planlama geleceğe yönelik bir çalışmadır. 2. Planlama daha çok eylem üzerinde duran bir uygulamadır. 3. Bir amaç olduğu için planlama tartışılmış bir çaba gerektirir. 4. Planlama birbirine bağlı bir dizi kararları birlikte getirir. 5. Planlama sınırlı kaynakların çeşitli programlar arasında dengeli bölünüşü, yani maliyetleri dikkate almak zorundadır.

4 KAMU SEKTÖRÜNDE PLANLAMA Kimi amaçlara ulaşmak için toplumun mal, para ve insan kaynaklarını daha etkili ve verimli kılmak amacıyla rasyonel ve düzenli çözümleme tekniği kullanılarak gelecekte uygulanacak bir dizi kararları hazırlamaktan oluşan bir süreçtir.

5 KAMU SEKTÖRÜNDE PLANLAMA Planlamada öncelik ÖLÇÜTLERĠN saptanmasıdır. En doğru yöntem MALĠYET/FAYDA analizleridir. Ancak bu EĞĠTĠMDE oldukça güçtür.

6 MALĠYET-FAYDA ANALĠZĠ EĞĠTĠMDE NEDEN GÜÇTÜR? 1. Eğitim hem tüketim malıdır (insanın bilgi edinmesi isteği) ve hem de üretim etmenidir (bireye bilgi, beceri, uzmanlık ve kişilik kazandırması.) 2. Eğitim tüketim mallarını işleyen bireylere nitelik kazandırır. 3.Eğitimin bir maliyet fiyatı vardır. Bu nedenle, EĞĠTĠM VERĠMLĠLĠĞĠ ekonomik, kültürel, toplumsal ve siyasal özelliklere göre değişir. 4.Eğitim, kültürün bir parçası olduğu için verimin rakamlarla ölçülmesi zordur.

7 EĞĠTĠMDEN BEKLENTĠLER VE FAYDA Toplumun kültürel devamlılığını sağlamak için mi? Bireyin mutluluğu için mi? Toplumun ekonomik refah düzeyini artırmak için mi? Nitelikli işgücü sağlamak için mi?

8 EKONOMĠK VE TOPLUMSAL KALKINMA Eğitim planlaması, ekonomik ve toplumsal kalkınma planlarından ayrı düşünülemez. EKONOMĠK PLANLAMA: belli bir dönemde, belirli toplumsal, ekonomik amaçlara ve sayısal olarak ifade edilebilen hedeflere ulaşabilmek için, bu işle görevlendirilmiş organlar tarafından ve daha önceden saptanan araçları kullanmak suretiyle, belli bir bölgede yürütülen faaliyetlerin tümüne iktisadi plancılık denir.

9 EKONOMĠK VE TOPLUMSAL KALKINMA Bu tanıma göre bir planın temel öğeleri şunlardır. Planın önceden belirlenmiş ekonomik, toplumsal amaçları olacak Planın ulaşması istenen sayısallaştırılmış hedefleri belirlenecek Bu hedeflere ulaşmak için önceden saptanan araçlar kullanılacak Plan belli bir dönemi kapsayacak Bu işle görevlendirilmiş belli organlar olacak. BUNLARIN TAMAMI EĞĠTĠM PLANLAMASI ĠÇĠNDE GEÇERLĠDĠR.

10 SONUÇTA Eğitim, ekonomik ve toplumsal kalkınmanın ayrılmaz bir parçasıdır. Gelişmekte olan ülkeler bir yandan ekonomik kalkınma için sermayenin büyük kısmını ayırırken diğer yandan eğitim yatırımlarına daha fazla kaynak ayırmak durumundadır. Eğitim yıldan yıla bütçeye daha fazla yük getirirken, ekonomik kalkınma da eğitimden nitelikli insangücü talep etmektedir.

11 CUMHURĠYET TARĠHĠNDEN PLAN ÖRNEKLERĠ Ekonomik yaşamın kimi kesimlerinin gelişmesini hedef alan 1934 yılında uygulamaya başlanan Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı Ülkedeki bütün etkinlikleri ve kurumları içine alan 1963 yılından beri uygulanan Beş Yıllık Kalkınma Planları. Eğitimin niteliksel ve niceliksel gelişimini hedefleyen ve eğitimin belirli boyutlarıyla sınırlı planlar. Eğitime %100 destek, ana-kız okuldayız vb. Bölgesel planlar. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)

12 EĞĠTĠM PLANLAMASI NEDĠR? Eğitim planlaması politik ve ekonomik gerçekleri, eğitim sisteminin büyüme potansiyelini, böylece sistemin uygulandığı ülkenin ve öğrencilerin gereksinmelerini dikkate alarak buna ilişkin politikayı, öncelikleri, sistemin maliyetini saptamak amacıyla yapılan kestirme işlemidir. Eğitim planlaması, bir projeden çok daha fazlasıdır. Birbirine bağlı bir dizi kararları içeren sürekli bir süreçtir. Eğitimi, öğrencilerin ve toplumun gereksinmelerini karşılamada ve amaçlarını gerçekleştirmede daha etkili ve verimli kılmak amacıyla, rasyonel ve düzenli analiz tekniğinin eğitim sürecine uygulanmasıdır.

13 ĠNSANGÜCÜ PLANLAMASI VE EĞĠTĠM PLANLAMASI Eğitim planlamasında, çeşitli düzey ve türlerdeki insangücü üretme kapasitesi temel alınır. Ġnsangücü, eğitime ilişkin kararların dayandığı temel noktalardan biridir.

14 ĠNSANGÜCÜ PLANINA ĠLĠŞKĠN ÇEŞĠTLĠ KAVRAMLAR İŞGÜCÜ: herhangi bir zamanda ülke nüfusunun fiilen çalışan kısmına denir. EMEK: insanın mal ve hizmet üretiminde kullandığı, harcadığı bilgi, beceri ve yeteneklerle fiziksel, ruhsal vb. tüm gücüne emek denir. Her emeğin bir ücreti vardır. İNSAN GÜCÜ: bir ülke nüfusunun mal ve hizmet üretebilecek kısmıdır. Genellikle yaşlar arasındaki nüfusu kapsar.

15 ĠNSANGÜCÜ PLANINA ĠLĠŞKĠN ÇEŞĠTLĠ KAVRAMLAR İNSAN GÜCÜ PLANLAMASI: Belli bir dönemde ekonomik ve toplumsal kalkınmanın zorunlu kıldığı insan kaynaklarının daha etkili ve verimli bir biçimde kullanılması amacıyla bilimsel yöntemlerle yetiştirilmesi sürecidir. Ġnsangücü planlaması ve eğitim planlaması birlikte düşünülmelidir. İNSAN KAYNAKLARI: bir üretim etmeni olarak insanı ifade eder.

16 ĠNSANGÜCÜ PLANINA ĠLĠŞKĠN ÇEŞĠTLĠ KAVRAMLAR Eğitim planlaması ve insangücü planlaması arasındaki fark nedir?

17 ĠNSANGÜCÜ PLANINA ĠLĠŞKĠN ÇEŞĠTLĠ KAVRAMLAR EĞĠTĠM PLANLAMASI TÜM NÜFUSU KAPSAR ĠNSANGÜCÜ PLANLAMASI ÇALIŞABĠLĠR NÜFUSU KAPSAR.

18 ĠNSANGÜCÜ PLANLAMASININ AMAÇLARI Amaçlar bireysel ve toplumsal olmak üzere iki boyutta değerlendirilir. Bireysel hedefi, bireyin fiziki niteliklerini, verimini ve toplumsal üretime katkılarını içeren tutum ve davranışları kapsamaktadır. Örgün eğitimin mesleki yönü ile ilgilidir. Ġnsangücü planlamasının toplumsal hedefi ise eldeki insan gücünü en etkili ve verimli bir şekilde kullanmaktadır.

19 NEDEN İNSANGÜCÜ PLANLAMASI Kalkınma ve planlama kavramları birlikte düşünülmeli. Kalkınmadaki en önemli sorun nitelikli insangücünün yetiştirilmesinin planlanmasıdır. Gelişmekte olan ülkelerde geleceğin sorunlarını, fırsatlarını ve iyileştirmelerini şimdiden görmek gerekir. Gelişmekte olan ülkelerdeki bir diğer sorun: bir tarafta çalışmayan atıl işgücü, diğer tarafta nitelikle işgücüne duyulan ihtiyaç. Bu sorunu çözmek insangücü planlaması ile mümkün. Ġnsangücü diğer kaynaklara benzememektedir. Bu nedenle daha duyarlı şekilde ele alınmalıdır.