Enine Boyuna Microsoft Office Excel 2003 Programlama

Transkript

1 Enine Boyuna Microsoft Office Excel 2003 Programlama Curtis Frye Ödüllü kitap ve çevrimiçi kurs yazarý Çevirmenler Serkan Artun, Burcu Duman, Murat Selçuk, Ümit Türkoðullarý, Neslihan Varol Wayne Freeze Bilgisayar danýþmaný, yazarý ve programcýsý Felicia Buckingham FKB Consulting in genel müdürü ve Office VBA uzmaný

2 arkadaþ YAYINEVÝ Mithatpaþa Cad. 28/C Ankara Tel: (4 hat) Faks: E-posta: Orijinal Ýngilizce Baský: Microsoft Office Excel 2003 Programming / Curtis Frye, Wayne S. Freeze, Felicia K. Buckingham Copyright 2004, Microsoft Corporation ORÝJÝNAL YAYINCI Microsoft Press A Division of Microsoft Corporation One Microsoft Way Redmond, Washington ile yapýlan anlaþma sonucu tüm haklarýyla yayýmlanmýþtýr. Türkçe yayým haklarý arkadaþ yayýnevinindir. Yayýncýnýn yazýlý izni olmadan, hiçbir biçimde ve hiçbir yolla, bu kitabýn içeriðinin bir kýsmý ya da tümü yeniden üretilemez ve daðýtýlamaz. ISBN Çevirmen : Serkan Artun, Burcu Duman, Murat Selçuk, Ümit Türkoðullarý, Neslihan Varol Editör : M. Selim Tosun, Ýlker Durubal Sayfa Düzeni : Özlem Çiçek Öksüz Baský : Özkan Matbaacýlýk ve Gazetecilik Ltd. Þti. ActiveX, BizTalk, DirectX, FrontPage, Hotmail, IntelliSense, MapPoint, Microsoft, Microsoft Press, MSDN, MSN, Outlook, PivotChart, PivotTable, PowerPoint, SharePoint, Tahoma, Visio, Visual Basic, Visual C++, Visual C#, Visual Studio, Windows, Windows Logosu, Windows NT ve Windows Server, Amerika Birleþik Devletleri ve diðer ülkelerde Microsoft Corporation ýn kayýtlý ticari markalarýdýr. Kitapta geçen diðer ürün ve þirket adlarý sahiplerinin ticari markalarý olabilir. Kitapta geçen örnek þirketler, kuruluþlar, ürünler, etki alaný adlarý, e-posta adresleri, logolar, kiþiler, yerler ve olaylar tümüyle gerçekdýþýdýr. Herhangi bir gerçek þirket, kuruluþ, ürün, etki alaný adý, e- posta adresi, logo, kiþi, yer ve olayla bir iliþki kurulmamýþtýr ve bu biçimde anlaþýlmamalýdýr.

3 Bir Bakýþta Ýçindekiler Bir Bakýþta Ýçindekiler Kýsým 1 Hazýrlýk 1 Bölüm 1 Excel 2003 teki Yenilikler... 3 Bölüm 2 Excel i Tanýmak Kýsým 2 Visual Basic for Applications 23 Bölüm 3 Visual Basic for Applications ý Tanýmak25 Bölüm 4 VBA Programlama Baþlangýç Kiti Bölüm 5 Sub ve Function Yordamlarý Oluþturmak Kýsým 3 Excel Nesne Modeli 105 Bölüm 6 Application Nesnesi Bölüm 7 Çalýþma Kitaplarý ve Çalýþma Sayfalarý129 Bölüm 8 Aralýklar ve Hücreler Kýsým 4 Geliþmiþ VBA 191 Bölüm 9193 VBA ile Verileri Düzenlemek Bölüm 10 Excel Nesnelerini Biçimlendirmek Bölüm 11 Eklentiler ve COM Eklentileri Yaratmak Bölüm 12 Olaylarý Anlamak ve Kullanmak Bölüm 13 Dosyalarý Deðiþtirmek Bölüm 14 Sýnýf Modülleri Geliþtirmek Kýsým 5 Excel Nesnelerini Yönetmek 319 Bölüm 15 Grafikler Bölüm 16 Özet Tablo ve Özet Grafikler Bölüm 17 Komut Çubuklarý Bölüm 18 Ýletiþim Kutularýný Özelleþtirmek iii

4 Bir Bakýþta Ýçindekiler Bölüm 19 Kullanýcý Formlarý Yaratmak Bölüm 20 Geliþmiþ Kullanýcý Formlarý Yaratmak 419 Kýsým 6 Excel ve Dýþarýdaki Dünya: Ýþbirliði Her Þeyi Kolaylaþtýrýr 443 Bölüm 23 ADO yu Tanýmak Bölüm 24 Excel Query Programý Bölüm 25 Excel ve Web Bölüm 26 Excel ve Geniþletilebilir Ýþaretleme Dili (XML) Bölüm 21 Excel ve Diðer Office Uygulamalarý Bölüm 22 Excel ve Yapýlandýrýlmýþ Sorgu Dili iv

5 Ýçindekiler Ýçindekiler Kýsým 1 Hazýrlýk Yazarlarýn Teþekkürleri xix Sizden Haber Almak Ýsteriz! xxi CD Hakkýnda xxiii CD de Neler Var? xxiii CD yi Kullanmak xxiii Sistem Gereksinimleri xxiv Destek Bilgileri xxiv Bu Kitapta Kullanýlan Standartlar ve Özellikler xxv Metin Standartlarý xxv Tasarým Standartlarý xxv Bölüm 1 Excel 2003 teki Yenilikler 3 Geliþmiþ Ýstatistiksel Ýþlevleri Kullanmak Akýllý Belgeler Oluþturmak Belge Çalýþma Alanlarý Yaratmak Bilgi Haklarý Yönetimini Uygulamak Çalýþma Kitaplarýný Karþýlaþtýrmak Araþtýr Görev Bölmesi Ýle Bilgi Edinmek Geniþletilmiþ XML Yeteneklerini Kullanmak Excel Listeleri Oluþturmak Excel Verilerini XML Þemalarýna Eþlemek Web Bileþenleri Ýçeren Elektronik Tablolarý Yayýmlamak Bölüm 2 Excel i Tanýmak 13 Çalýþma Kitaplarý Çalýþma Sayfalarý Hücreler ve Aralýklar Excel Arabirimi Formüller v

6 Ýçindekiler Kýsým 2 Visual Basic for Application Bölüm 3 Visual Basic for Applications ý Tanýmak 25 Nesne Yönelimli Programlamaya Genel Bakýþ Özellikler Yöntemler Olaylar Koleksiyonlar Makrolarla Çalýþmak Makrolarý Kaydetmek ve Görüntülemek Bir Makroyu Çalýþtýrmak Bir Makroda Hata Ayýklama Makro Güvenliði ve Sayýsal Ýmzalar Uygulamak Bölüm 4 VBA Programlama Baþlangýç Kiti 41 Visual Basic Düzenleyici ye Giriþ Visual Basic Düzenleyici yi Açmak Visual Basic Düzenleyicisi nin Kýsýmlarýný Tanýmak Visual Basic Düzenleyicisi ni Özelleþtirmek Kod Pencerelerini Yönetmek Pencereleri Ýþlemek Kod Eklemek Programlama Stili ve Kod Okunabilirliði Hakkýnda Notlar Proje Gezgini ile Projeler Geliþtirmek VBA Modülleri Yaratmak VBA Modüllerini Silmek Projeler Arasýnda Modülleri Kopyalamak Deðiþkenler, Sabitler ve Veri Türlerini Bildirmek Deðiþkenleri Bildirmek Veri Türleri Tanýmlamak Sabitler Tanýmlamak Dizeler Kullanmak Tarihler ve Saatleri Ýþlemek Deðiþkenler ve Veri Türü Dönüþümlerini Ýþlemek Deðiþken Kapsamý ve Ömrünü Anlamak Deðiþkenlere Deðerler Atamak Dizilerle Çalýþmak Bir Dizi Oluþturmak Çok Boyutlu Diziler Oluþturmak Dinamik Diziler Oluþturmak vi

7 Ýçindekiler Ekrana Yazmak ve Giriþleri Kabul Etmek Bir Ýleti Kutusu Oluþturmak Bir Giriþ Kutusu Yaratmak Nesne Deðiþkenleri Tanýmlamak Özel Veri Türleri Yaratmak With...End With Komutu Program Akýþýný Denetlemek Seçim Deyimleri Döngüler GoTo Deyimi Hata Ýþleme Bölüm 5 Sub ve Function Yordamlarý Oluþturmak 85 Kýsým 3 Excel Nesne Modeli Sub Yordamlarý Tanýmlamak Bir Sub Yordamýnýn Kapsamýný Tanýmlamak Baþka Bir Yordamýn Ýçinden Sub Yordamýný Çalýþtýrmak Yordam Çaðrýlarý Arasýnda Deðerleri Sürdürmek Function Yordamlarý Tanýmlamak Bir Function Yordamý Oluþturmak Function Yordamlarýný Çalýþtýrmak Baðýmsýz Deðiþkenleri Yordamlara Aktarmak Adlandýrýlmýþ Baðýmsýz Deðiþkenleri Aktarmak Baþarý Ýçin Düzenleme Bölüm 6 Application Nesnesi 107 Application Nesnesine Giriþ Özellikler Yöntemler Bölüm 7 Çalýþma Kitaplarý ve Çalýþma Sayfalarý 129 Workbooks Koleksiyonu Yeni Çalýþma Kitaplarý Oluþturmak Çalýþma Kitaplarýný Açmak Çalýþma Kitabý Özellikleri Çalýþma Kitabý Yöntemleri Çalýþma Kitaplarýný Yazdýrmak ve Önizleme Yapmak vii

8 Ýçindekiler Kýsým 4 Geliþmiþ VBA Sheets ve Worksheets Koleksiyonlarý Özellikler Yöntemler Çalýþma Sayfasý Yöntemleri Bölüm 8 Aralýklar ve Hücreler 161 Temel Aralýk Ýþlemleri Etkin Aralýðý Bulmak Bir Aralýðý Seçmek Aralýklara Baþvurmak Etkin Çalýþma Sayfasýndaki Aralýklara Baþvurmak Etkin Olmayan Çalýþma Sayfasýndaki Aralýklara Baþvurmak Bir Aralýktaki Hücrelere Baþvurmak Offset Özelliðini Kullanarak Hücrelere Baþvurmak Cells Özelliðini Kullanarak Bir Aralýk Tanýmlama Sütunlara ve Satýrlara Baþvurmak Bitiþik Olmayan Hücre Gruplarýna Baþvurmak Hücre Gruplarýný Düzenlemek Hücreleri Programsal Olarak Yeniden Boyutlandýrmak Ýki Aralýðý Birleþtirmek Boþ Hücreleri Belirlemek Adlandýrýlmýþ Aralýklar Kullanmak Adlandýrýlmýþ Bir Aralýk Tanýmlamak Gösterim Stillerini Deðiþtirmek Ayrýlmýþ Aralýk Adlarý Aralýklar ve Diziler Arasýnda Veri Kopyalamak Ýlk Veri Giriþini Doðru Yapmak Bölüm 9 VBA ile Verileri Düzenlemek 193 Metni Düzenlemek Bir Hücre Deðerinin Metin Olup Olmadýðýný Belirlemek Dize Verilerini Ýþleme Hazýrlamak Bir Dizedeki Karakter Sayýsýný Belirlemek Birden Çok Hücre ya da Deðiþkenden Metin Birleþtirmek Bir Dizenin Baþtan ve Sondan Birkaç Karakterini Döndürmek Bir Dizedeki Rasgele Konumlardan Karakterler Döndürmek Bir Dize Ýçinde Baþka Bir Dizeyi Bulmak Sayýlarý Düzenlemek Özet Hesaplamalar Yapmak Finansal Hesaplamalar Yapmak viii

9 Ýçindekiler Tarihleri ve Saatleri Düzenlemek Tarih ve Saat Seri Numaralarý Tarih ve Saat Ýþlevleri Bölüm 10 Excel Nesnelerini Biçimlendirmek 219 Excel Renk Sabitlerini ve Renk Paletini Kullanmak Geçerli Excel Renk Paletini Düzenlemek Excel Renk Paletini Web de Kullanmak Çalýþma Sayfasý Öðelerini Biçimlendirmek Yazý Tiplerini Biçimlendirmek Hücreleri Biçimlendirmek Kenarlýklarý Biçimlendirmek Bölüm 11 Eklentiler ve COM Eklentileri Yaratmak 239 Eklentilere Giriþ Eklentiler Ýletiþim Kutusunu Kullanmak Bir Eklenti Yüklemek Yüklü Bir Eklentiyi Kaldýrmak Excel Eklentileri Oluþturmak Bir Eklenti Oluþturmak Eklentiyi Kaydetmek Eklentiyi Yüklemek Addlns Koleksiyonunu Kullanmak Addlns Koleksiyonu Addln Nesnesi Otomasyon ve COM Eklentileri Yaratmak IDTExtensibility2 Arabirimini Kullanmak Kayýt Defteri Anahtarlarý Visual Basic 6 ile Bir Otomasyon Eklentisi Oluþturmak Eklentiyi Tasarlamak Kayýt Defteri Girdileri Visual Basic.NET ile bir COM eklentisi oluþturmak Shared Add-In Sihirbazý ný Çalýþtýrmak Þablonu Düzenlemek Eklentiyi Yüklemek Bölüm 12 Olaylarý Anlamak ve Kullanmak 265 Olaylarý Etkinleþtirmek ve Devre Dýþý Býrakmak Workbook Olaylarý Open Olayý Activate Olayý SheetActivate Olayý ix

10 Ýçindekiler NewSheet Olayý BeforeSave Olayý Deactivate Olayý BeforePrint Olayý BeforeClose Olayý Worksheet Olaylarý Change Olayý SelectionChange Olayý BeforeRightClick Olayý Application Olaylarý Application Olay Ýzlemeyi Açmak Bir Çalýþma Kitabýnýn Açýldýðýný Belirlemek Bolum 13 Dosyalarý Deðiþtirmek 281 Dýþ Dosyalarý Konumlandýrmak Tüm Dosyalarý Döndürmek Dosya Aramayý Sýnýrlandýrmak FileDialog Ýletiþim Kutusu ile Dosyalarý Bulmak Bir Dýþ Dosyaya Yazmak Bir Dýþ Dosyadan Okumak Bir Deðeri Bir Dosyada Aramak Bolum 14 Sýnýf Modülleri Geliþtirmek 299 Bir Nesne Nedir? Bir Sýnýf Nedir? Özellikler Nelerdir? Yöntemler Nelerdir? Olaylar Nelerdir? Sýnýf Modüllerine Giriþ Nesnelere Eriþmek Nesneleri Bildirmek Nesneler ve Nothing Çok Nesne Deðiþkenli Nesneler Özellikler, Yöntemler ve Olaylar Public ve Private Özellikleri, Yöntemleri ve Olaylarý Özellikler Yöntemler Olaylar Bir Sýnýf Oluþturmak Bir Sýnýf Modülü Oluþturmak Basit Özellikleri Tanýmlamak Özellik Yordamý Tanýmlamak Yöntemler Tanýmlamak x

11 Ýçindekiler Olaylar Tanýmlamak Özel Deðiþkenler, Alt Yordamlar ve Ýþlevler Tanýmlamak Sýnýflar Ýçin Özel Olaylar Baþvurularý Çözmek Pratik Sýnýf Tasarýmý Basit Bir Sýnýf Basit Bir Sýnýfý Geniþletmek Collection Sýnýfý Ýþ Kurallarý Olan Bir Sýnýf Kýsým 5 Excel Nesnelerini Yönetmek Bölüm 15 Grafikler 321 Grafiklere Giriþ Katýþtýrýlmýþ Grafik ve Grafik Sayfalarý Oluþturmak Chart Object Model ý Tanýmlamak Grafikleri Yönetmek Bir Grafiði Etkinleþtirmek Bir Grafiði Etkin Durumdan Çýkarmak Bir Grafiðin Veri Dizisini Deðiþtirmek Dizilerden Veri Kullanmak Ýçin Bir Grafiði Deðiþtirmek Grafik Etiketlerini Tanýmlamak Bir Grafik Biçimlendirmek Bir Çalýþma Kitabýndaki Tüm Grafikleri Deðiþtirmek Grafikleri Yazdýrmak Grafikleri Programlama Üzerine Son Sözler Bölüm 16 Özet Tablo ve Özet Grafikler 341 Özet Tablo ve Özet Grafikler Özet Tablolara Giriþ Özet Tablo Sihirbazý yla Özet Tablo Oluþturmak Özet Grafiklerle Giriþ Özet Tablo Sihirbazýyla Özet Grafik Oluþturmak Online Analytical Processing (OLAP) Konularý Özet Tablo Nesneleri PivotTables Koleksiyonu PivotTable Nesnesi PivotCaches Koleksiyonu PivotCache Nesnesi PivotField Nesneleri PivotItem Nesnesi xi

12 Ýçindekiler Özet Tablolarý Programlamak Bir Özet Tablo Oluþturmak Bir Özet Grafik Oluþturmak Özet Tablolarý Program Yoluyla Yönetmek Bir Özet Tabloyu Program Yoluyla Oluþturmak Bir Özet Tablo yu Özgün Konumuna Sýfýrlamak Ýsteðe Baðlý Özet Tablo Konumlarýný Kaydetmek ve Depolamak Bölüm 17 Komut Çubuklarý 365 Menü Sisteminin Bölümlerini Tanýmlamak CommandBars Koleksiyonu CommandBar Nesneleri CommandBar Nesnelerini Listelemek Kayan Bir Komut Çubuðu Eklemek Komut Çubuðunu Silmek Komut Çubuðu Denetimleri CommandBarControls Koleksiyonu CommandBarControl Nesnesi Düðme Denetimleri Araç Çubuklarý Oluþturmak Açýlan Kutu Denetimleri Açýlan Kutu Kullanmak Açýlýr Denetimler Bir Açýlýr Menü Görüntülemek Var Olan Bir Menüye Öðeler Eklemek Bölüm 18 Ýletiþim Kutularýný Özelleþtirmek 383 Var Olan Ýletiþim Kutularýný Görüntülemek Var Olan Ýletiþim Kutularýný Deðiþtirmek Dialogs Koleksiyonunu Keþfetmek Var Olan Ýletiþim Kutularýna Baðýmsýz Deðiþkenleri Geçirmek Ýletiþim Kutularýyla Planlý Çalýþmak Bölüm 19 Kullanýcý Formlarý Yaratmak 395 UserForm Oluþturmak Bir UserForm Eklemek UserForm Tasarlamak UserForm u Deðiþtirmek UserForm un Özellikleri UserForm u Görüntülemek xii

13 Ýçindekiler UserForm Denetimleri Denetimleri Programlamak Ortak Özellikler, Yöntemler ve Olaylar Label Denetimi CommandButton Denetimi TextBox Denetimi CheckBox Denetimi ToggleButton Denetimi SpinButton Denetimi Frame Denetimi OptionButton Denetimi Image Denetimi ScrollBar Denetimi ListBox Denetimi ComboBox Denetimi RefEdit Denetimi TabStrip Denetimi MultiPage Denetimi Bölüm 20 Geliþmiþ Kullanýcý Formlarý Yaratmak 419 Bilgi Yakalamak Form Uygulamasýna Bakýþ Form Tasarlamak Veriyi Görüntülemek Çalýþma Sayfasýnda Gezinmek Veri Düzenlemek Veri Eklemek Veriyi Doðrulamak Kullanýcý Formunu Görüntülemek Çok Adýmlý Sihirbaz Oluþturmak Sihirbaz Uygulamasýna Bakýþ Menüleri Anlamak UserForm Oluþturmak Sayfalarda Gezinmek Sihirbaz Seçeneklerini Toplamak Seçenekleri Özetlemek Sihirbazý Çalýþtýrmak xiii

14 Ýçindekiler Kýsým 6 Excel ve Dýþarýdaki Dünya: Ýþbirliði Her Þeyi Kolaylaþtýrýr Bölüm 21 Excel ve Diðer Office Uygulamalarý 445 Baþka Bir Uygulama Baþlatmak Baþka Bir Uygulamayý Etkinleþtirmek Baðlama Geç Baðlama Erken Baðlama Diðer Office Uygulamalarýyla Etkileþimde Bulunmak Bir Word Belgesi Açmak Etkin Word Belgesine Eriþmek Yeni Bir Word Belgesi Oluþturmak Excel i Diðer Office Uygulamalarýndan Denetlemek Ýþi Gerçekleþtirmek Ýçin Çok Sayýda Uygulamayla Çalýþmak Bölüm 22 Excel ve Yapýlandýrýlmýþ Sorgu Dili 467 Elektronik Tablolarý ve Veritabanlarýný Karþýlaþtýrmak Temel Veritabaný Kavramlarý Veritabaný Anahtarlarý Excel den Veritabanlarýna Eriþmek SQL ile Veritabanlarýný Denetlemek Select Deyimi Basit Select Deyimleri Satýrlar Almak Satýrlarý Sýralamak Çok Sayýda Tablo Kullanmak Ýþlevleri Kullanmak Insert Deyimi Insert Deyimini Kullanmak Update Deyimi Delete Deyimi Bölüm 23 ADO yu Tanýmak 481 ADO Nesne Modeli ADO Nesne Modelini Kullanmak Connection Nesnesi Connection Nesnesinin Önemli Özellikleri ve Yöntemleri Farklý Veritabaný Yönetim Sistemlerine Baðlanmak Errors Koleksiyonunu Kullanmak Error Nesnesini Kullanmak xiv

15 Ýçindekiler Command Nesnesi Command Nesnesinin Önemli Özellikleri ve Yöntemleri Parameters Koleksiyonunu Kullanmak Parameter Nesnesini Kullanmak Recordset Nesnesi Recordset Nesnesinin Önemli Özellikleri ve Yöntemleri Fields Koleksiyonunu Kullanmak Field Nesnesini Kullanmak Bölom 24 Excel Query Programý 497 Excel Query Programýna Genel Bakýþ Projeyi Ayarlamak Programý Baþlatmak Programý Sonlandýrmak Veritabanýna Baðlanmak DBInfo UserForm Baþlatmak Veritabaný Saðlayýcýlarýný Deðiþtirmek Windows Kimlik Doðrulamasýný Seçmek Veritabaný Bilgisini Kaydetmek Bir Sorguyu Düzenlemek Veritabaný Sorgusunu Baþlatmak Sorguyu Baþlatmak Ýçin Bilgi Edinmek Baðlantý Dizesi Oluþturmak Sorgu Edinmek Sorgu Çalýþtýrmak Satýrlarý Kopyalamak Excel Query Programýný Kullanmak Baðlantý Bilgilerini Yapýlandýrmak Sorgu Girmek Sorguyu Çalýþtýrmak Bölüm 25 Excel ve Web 519 HTML Bir Çalýþma Sayfasýný Web Sayfasý Olarak Kaydetmek Çalýþma Sayfanýzý Web de Yayýmlamak Web Tabanlý Çalýþma Sayfalarýný Etkileþimli Yapmak Veri Kaynaðý Olarak Internet i Kullanmak Web Sayfalarýný Çalýþma Kitaplarý Olarak Açmak Web Sorgularýný Kullanmak Web Sayfalarýný Belirli Bir Bilgi Ýçin Çözümlemek Sonuçlarý Yayýmlamak Ýçin Internet i Kullanmak Bir Web Sunucu Kurmak Çalýþma Sayfalarýný Web Sayfasý Olarak Kaydetmek xv

16 Ýçindekiler Web Bileþenlerine Etkileþim Eklemek Web Sunucu Ýle Ýletiþim Kurmak Excel ile Internet Çözümlerini Kullanmak Bölüm 26 Excel ve Geniþletilebilir Ýþaretleme Dili (XML) 539 Veri Listelerini Tanýmak Program Yoluyla Veri Listeleri Oluþturmak XML Þemalarý Oluþturmak XML Veri Dosyalarý Oluþturmak Çalýþma Kitabýna Elle XML Eklemek XML Verilerini Elle Almak Çalýþma Sayfasýna Program Yoluyla XML Eklemek Çalýþma Sayfasýyla Bir Þemayý Program Yoluyla Eþlemek XPath Kullanarak Þema Öðeleriyle Hücreleri Eþlemek Dizin 563 xvi

17 Yazarlarýn Teþekkürleri Curtis Frye ýn: Öncelikle, karmaþýk konularý böylesine etkili biçimde sunmadaki bilgi ve becerilerinden dolayý birlikte çalýþtýðým yazarlar Wayne Freeze ve Felicia Buckingham a teþekkür etmek istiyorum. Westley Annis e, birçok bölümdeki katkýsýndan dolayý minnettarým. Birçok nedenden dolayý Microsoft Press teki çalýþanlarla, bu yoðun çalýþma ortamýndaki herkesle olan iliþkilerim benim için çok deðerli. Bu proje süresince yaþamýmýzdaki pek çok deðiþikliliðe karþýn iliþkilerimizin deðiþikliðe uðramadan sürdüðünü söylemekten mutluyum. Juliana Aldous Atkinson, bir program sunmamý istedi ve gözden geçirme süreci boyunca bu sunuma önderlik yaptý. Sandra Haynes, ilk proje editörüydü ve Sandra ya Press içinde farklý görevler verildiðinde, Dick Brown bu görevi üstlendi. Dick bir haftalýðýna tatile çýktýðýnda, Wendy Zucker yardým etti. Takým çalýþmasý deyimi, saðladýklarý destek türünü açýklamaya yetmez. Ayrýca, Enine Boyuna Microsoft Office Excel 2003 (Arkadaþ Yayýnevi, 2004) kitabýnýn diðer yazarý olan Mark Dodge, teknik editörüm olduðu için çok þanslýyým. Diziler ve Excel le ilgili bilgisi, bana birçok muhteþem öneri yapmasýný saðladý. Jaime Odell ýn yardýmlarýyla Lisa Pawlewicz, basýma hazýrlanan kopyalar masasýnda kaldýðý sürece en iyi redaksiyonu gerçekleþtirdi. Sayfa düzenlemeleri Microsoft tan Sandi Resnick ile birlikte Joe Armstrong, Steve Boudreault, Catherine Cooker, Beth Lew, Katie O Connell, Dan Shaw, Asa Tomash ve Melissa von Tschudi-Sutton dan oluþan nsight ekibi tarafýndan ele alýndý. Barbara Levy ve Carl Diltz, Word dosyalarýmý gördüðünüz bu güzel sayfalara dönüþtürdü. William Teel, grafikleri basýma hazýrladý, Joel Panchot, özgün resimleri yaptý ve Richard Shrout eksiksiz bir dizin oluþturdu. Tess McMillan, Kýlavuz CD yi oluþturan ekibin baþýydý. Son olarak, Aralýk 2000 de beni Microsoft un mutfaðýyla tanýþtýran temsilcim, StudioB den Neil Salkind e teþekkür etmek istiyorum. Böylesine önemli bir yayýncýya, diðerlerine göre yeni olan bir yazarý önerme konusunda endiþeleri vardý ancak, söylemeliyim ki her þey yolunda gitti. Wayne Freeze in: Curt: bu kitabý yazarken bana katlanmayý kabul ettiðin için teþekkürler. Özellikle, planlanan çalýþma takviminin gerisinde kaldýðýmda gösterdiðin sabýr benim için çok deðerli. Laura: StudioB deki ilk yýlýmý çok deðerli bir deneyime dönüþtürdüðün için teþekkürler. Steve: bu yýl karþýma çýkardýðýn fýrsatlar ve zorluklar için teþekkürler, gelecek yýl için daha çok beklentilerim var. Christopher ve Samantha: diðer projelerimin yaný sýra, bu kitapta çalýþýrken geçirdiðim uzun saatlere hoþgörü gösterdiðiniz için teþekkürler. Jill: sen olduðun için teþekkürler Seni seviyorum. Felicia Buckingham ýn: Projedeki çalýþmalarý için Microsoft Press teki herkese teþekkürler ve ilk kitabýmda birlikte çalýþma fýrsatý saðlayan Curt e teþekkürler. xvii

18

19 Sizden Haber Almak Ýsteriz! Microsoft Press in amacý, yazýlýmýnýzdan en çok yaralanabilmeniz için gereken bilgileri bulmanýza yardýmcý olan kitaplar yaratmaktýr. Inside Out (Enine Boyuna) dizisini, sizin için yarattýk. Öðrenim gereksinimlerinizi karþýlayan kitaplar yapma çabamýzda bize yardým etmesi için düþüncelerinizi duymak istiyoruz. Kitabýn beðendiðiniz yönleri ve bunu daha iyiye götürmek için neler yapabileceðimizi bize bildirin. Adýnýz ve iletiþim bilgilerinizin yaný sýra, bu kitabýn ve yazarýn adýný da e-posta iletinize ekleyin. Görüþlerinizi dört gözle bekliyoruz! Bize Ulaþmak Ýçin E-Posta: Posta: Arkadaþ Yayýnevi Enine Boyuna Dizisi Editörü Mithatpaþa Cad. No: 28/C ANKARA Not: Ne yazýk ki, karþýlaþabileceðiniz herhangi bir yazýlým sorunuyla ilgili destek saðlayamýyoruz. Yazýlým sorunlarýyla ilgili yardým için, lütfen adresini ziyaret edin. xix

20

21 CD Hakkýnda Bu kitapla birlikte verilen kýlavuz CD, Enine Boyuna kitabýnýzdan en iyi biçimde yararlanmanýzý saðlayan araç ve kaynaklarý içerir. CD de Neler Var? Enine Boyuna CD niz þunlarý içerir: Özgün ekitap. Bu kýsýmda, özgün Microsoft Office Excel 2003 Programming Inside Out kitabýnýn elektronik sürümünü bulacaksýnýz. ekitap, PDF biçimindedir. Computer Dictionary, Fifty Edition ekitap. Microsoft Computer Dictionary, Fifth Edition ýn tam elektronik sürümünü bulacaksýnýz. Ev ve iþyeri için uygun olan sözlük den fazla girdi içerir. Insider Extras. Bu kýsým, kitapta kullanýlan örnek dosyalarý içerir. Microsoft Resources. Bu kýsýmda, Microsoft Office Excel 2003 ve diðer ticari Microsoft yazýlýmlarýndan alabildiðince yararlanmanýza yardým eden ek Microsoft kaynaklarýyla ilgili bilgileri bulacaksýnýz Excel i Geniþletmek. Bu kýsýmda, Microsoft Office Excel 2003 deneyiminizi zenginleþtirmek için kullanýlan üçüncü parti özellikler ve araçlarla ilgili bilgiler bulacaksýnýz. Kýlavuz CD. Ayný zamanda içindeki dosyalarla ilgili ayrýntýlý bilgiler sunar ve Internet üzerindeki Microsoft ve üçüncü parti sitelere baðlantýlar saðlar. CD deki tüm dosyalar, Microsoft Internet Explorer (sürüm 5.01 ya da üzeri) ile eriþmek üzere tasarlanmýþtýr. Not Üçüncü parti sitelere olan baðlantýlar, Microsoft Corporation ýn denetimi altýnda deðildir ve bu nedenle Microsoft içeriklerden sorumlu deðildir ve bu CD de bulunmalarý, o ürünlerin ya da sitelerin onaylanmasý olarak yorumlanmamalýdýr. CD de sunulan yazýlým, yalnýzca Ýngilizce dilindedir ve Ýngilizce olmayan iþletim sistemleriyle ve yazýlýmlarla uyumlu olmayabilir. CD yi Kullanmak Bu Kýlavuz CD yi kullanmak için CD-ROM sürücünüze yerleþtirin. AutoRun bilgisayarýnýzda etkinleþtirilmemiþse, CD nin kökündeki Start CD. exe dosyasýný çalýþtýrýn. xxi

22 Sistem Gereksinimleri CD yi çalýþtýrmak için gerekli en düþük sistem gereksinimleri þunlardýr: Microsoft Windows XP veya üzeri ya da Service Pack 3 lü Windows 2000 Professional veya üzeri. 266 MHz ya da daha hýzlý Pentium uyumlu CPU 64 megabayt (MB) RAM 8X ya da daha hýzlý CD-ROM sürücüsü Microsoft Windows uyumlu ses kartý ve hoparlör Microsoft Internet Explorer 5.01 ya da üzeri Microsoft Mouse ya da uyumlu bir iþaretleme aygýtý Not CD deki baðlantýlar yoluyla kullanýlan eklentiler için sistem gereksinimleri daha yüksek olabilir. Her bir eklentinin sistem gereksinimi listelenen sitelerde belirtilmektedir. Köprülerin bazýlarýna eriþmek için bir Internet baðlantýsý gerekir. Baðlanma süresi kadar ücret ödenmesi gerekebilir. Destek Bilgileri Kitabýn ve beraberindeki kýlavuz CD nin içeriðinin doðruluðu için her türlü çaba gösterilmiþtir. Kitap içeriði ya da bu Kýlavuz CD yle ilgili önerileriniz için Sizden Haber Almak Ýsteriz baþlýklý konuda geçen adresleri kullanarak lütfen bize ulaþýn. Microsoft Press in kitaplarýna yaptýðý düzeltmeleri, World Wide Web yoluyla adresinde bulabilirsiniz. Microsoft Press Knowledge Base e doðrudan baðlanmak ve bir soru ya da sorunla ilgili bir sorgu girmek için, adresine gidin. Excel 2003 le ilgili destek bilgisi için Web üzerinde adresinden Ücretsiz Destek baðlantýsýný týklayabilirsiniz. xxii

23 Bu Kitapta Kullanýlan Standartlar ve Özellikler Bu Kitapta Kullanýlan Standartlar ve Özellikler Bu kitap, gerek duyduðunuz bilgiyi kolaylýkla bulabilmeniz için özel metin ve tasarým standartlarýný kullanýr. Metin Standartlarý Standart Kýsaltýlmýþ menü komutlarý Kalýn yazý tipi Büyük baþharfler Ýtalik yazý tipi Metindeki artý iþareti (+) Anlamý Rahatýnýz için, bu kitap kýsaltýlmýþ menü komutlarýný kullanýr. Örneðin, Araçlar, Deðiþiklikleri Ýzle, Deðiþiklikleri Vurgula yý týklayýn cümlesi, Araçlar menüsünü týklamanýz, Deðiþiklikleri Ýzle yi iþaret etmeniz ve Deðiþiklikleri Vurgula komutunu seçmeniz anlamýna gelir. Kalýn yazý tipi, sizin gireceðiniz ya da yazacaðýnýz metni belirtmek için kullanýlýr. Menü, iletiþim kutusu, iletiþim kutusu öðesi ve komut adlarýnýn ilk harfleri büyük yazýlýr. Örnek: Farklý Kaydet iletiþim kutusu. Ýtalik yazý tipi, yeni terimleri belirtmek için kullanýlýr. Klavye kýsayollarý, iki tuþ adýný ayýran bir artý iþaretiyle (+) gösterilir. Örneðin, Ctrl+Alt+Delete yazýyorsa, Ctrl, Alt ve Delete tuþlarýna ayný anda basmanýz gerektiði anlamýna gelir. Tasarým Standartlarý Bu simge, yazýlýmýn bu sürümünde yeni ya da belirgin olarak güncelleþtirilmiþ bir özelliði tanýmlar. Enine Boyuna Bu ifade, bir Enine Boyuna sorun örneðini gösterir. Bunlar kitabýn önemli ipuçlarýdýr. Bu ipuçlarýnda, yazýlýmla ve programdaki bir özelliðin çalýþmasýyla ilgili bilgilere doðrudan ulaþacaksýnýz. Yazýlým sorunlarýný gidermek için kullanýþlý çözümler de bulacaksýnýz. xxiii

24 Bu Kitapta Kullanýlan Standartlar ve Özellikler Ýpucu Ýpuçlarý anlatýlan görevle ilgili yararlý bilgiler ve zaman kazandýran adýmlar ya da deðiþik yöntemler saðlar. Sorun Giderme Bu ifade, bir Sorun Giderme problem ifadesine örnek oluþturur. Karþýlaþabileceðiniz genel sorunlara çözüm bulmak için bu açýklama kutularýna bakýn. Sorun Giderme açýklama kutularý bölümlerde ilgili bilgilerin hemen yanýndadýr. Çapraz baþvurular, kitapta anlatýlan konuyla ilgili bilgileri veren diðer yerleri gösterir. Bu simge, Kýlavuz CD de bulunan bilgi ya da metni belirtir. Dikkat Dikkatler, bir görevi tamamlarken bakmanýz ya da bir görevi tamamlamadan önce baþvurmanýz gereken olasý sorunlarý tanýmlar. Not Notlar, anlatýlan görevle ilgili ek bilgiler saðlar. Açýklama Kutularý Bölümler boyunca serpiþtirilen açýklama kutularý anlatýlan konuyla ilgili yardýmcý bilgiler saðlar. Teknolojiyle ya da bir özellikle ilgili daha çok bilgi edinmek için açýklama kutularýna. xxiv

25 Kýsým 1 Hazýrlýk 1 Excel 2003 teki Yenilikler 3 2 Excel i Tanýmak 13 1

26

27 Kýsým 1: Hazýrlýk Bölüm 1 Excel 2003 teki Yenilikler Geliþmiþ Ýstatistiksel Ýþlevleri Kullanmak... 3 Akýllý Belgeler Oluþturmak... 6 Belge Çalýþma Alanlarý Oluþturmak... 6 Bilgi Haklarý Yönetimini Uygulamak... 7 Çalýþma Kitaplarýný Karþýlaþtýrmak... 7 Araþtýr Görev Bölmesi Ýle Bilgi Edinmek... 8 Geniþletilmiþ XML Yeteneklerini Kullanmak... 8 Microsoft Excel 1985 yýlýndan beri kullanýlmaktadýr ve bugüne kadar programýn temel elektronik tablo öðeleri neredeyse hiç deðiþmemiþtir. Microsoft Office Excel 2003, veri toplama, iþbirliði ve veri aktarýmýný önceki sürümlere göre çok daha etkin yapan bir takým yeni özelliklere sahiptir. Excel 2003 teki geliþmeler, bir elektronik tablonun içeriðini tanýmlayabilmenizi ve bu verinin, elle deðil de otomatik olarak iþlenebilmesini saðlayan ve verilerin kopyalanmasý ya da yeniden yazýlmasý sýrasýnda oluþabilecek hata olasýlýklarýný azaltarak zaman kazandýran esnek, metin tabanlý bir iþaretleme sistemi olan Geniþletilebilir Ýþaretleme Dili ya da XML kullanýmý üzerine kurulmuþtur. Excel 2003 ayný zamanda, programýn önceki sürümlerindeki iþlevlere göre çok daha kesin olan geliþmiþ bir takým istatistiksel iþlevler bulundurmaktadýr. Geliþmiþ Ýstatistiksel Ýþlevleri Kullanmak Excel kullanýcýlarýnýn bir çoðu, ticari ya da mali verileri izlemek için kullanýlan basit formüller ve biçimlendirme görevlerinin dýþýndaki özellikleri kullanmaz. Ancak, Excel de bulunan geliþmiþ istatistiksel iþlevlerden faydalanan ticari ya da akademik çevrelerdeki ileri düzey bilimsel kullanýcýlarýn bu iþlevleri büyük ölçüde kullanmalarý gerekir. Excel programlama ekibi, bazý istatistiksel iþlevlerin doðruluðunu geliþtirerek ve bunlarý ileri düzey kullanýcýlar için çok daha kullanýþlý hale getirerek, programýn söz konusu iþlevlerin sonuçlarýný hesaplama yöntemini deðiþtirmiþtir. Tablo 1-1, iþlevleri ve her birinin açýklamalarýný listelemektedir 3

28 Kýsým 1: Hazýrlýk Enine Boyuna Microsoft Office Excel 2003 Programlama Tablo 1-1. Geliþmiþ Ýstatistiksel Ýþlevler Bölüm 1 4 BINOMDAÐ BÜYÜME DOT FTEST GAMATERS GÜVENÝRLÝK HÝPERGEOMDAÐ KESMENOKTASI KÝKARETEST KRÝTÝKBÝNOM LOGNORMDAÐ LOGTERS LOT NEGBÝNOMDAÐ TAHMÝN VSEÇSTDSAPMA Her denemenin mutlaka ya doðru ya da yanlýþ sonuç verdiði, önceden belirlenmiþ ve belirlenen sayýda baþarýlý deneme ile sonuçlanma, verdiði, önceden belirlenmiþ olasýlýðýný belirler (örneðin, 10 yazý-tura atýþýndan tam beþ tanesinin yazý ile sonuçlanmasý). Bir veri serisinin üstel büyümesini tahmin eder. Bir çizgiyi tanýmlayan iki boyutlu bir deðerler dizisi üreterek, bir veri kümesine en iyi uyan çizgiyi oluþturur. Bir F testinden (iki veri kümesi arasýndaki bir deðiþkenlik testi) elde edilen hedef sonucu oluþturan deðeri verir. Gama daðýlýmlý (yani, çarpýk) bir veri kümesinden, verilen bir sonucu oluþturacak olan deðeri verir. Bir popülasyonun ortalamasý için bir güvenirlik aralýðý oluþturmak üzere kullanabileceðiniz bir deðer verir. Karma bir nesneler kümesinden tek bir öðe türünün sayýsýný tam olarak seçme olasýlýðýný verir. Örneðin, bir kavanozda 6 tanesi kýrmýzý olan toplam 20 bilye bulunmaktadýr. Üç bilye seçerseniz, bunlardan tam olarak yalnýca bir tanesinin kýrmýzý olma olasýlýðý nedir? Bir çizginin y eksenini kestiði noktayý hesaplar. Bir ki-kare daðýlýmýnda sonuca en iyi uyan deðeri bulur. Doðru/yanlýþ denemelerden oluþan bir dizideki baþarýsýzlýk sayýsýnýn bir ölçütü ne zaman aþacaðýný belirler (örneðin, bir üretimdeki ampullerin % 5 inden fazlasýnýn yanmamasý gibi). Bir deðerin, logaritmik normal bir daðýlýmdaki ortalamadan uzak olan standart sapmalarýnýn sayýsýný verir. Bir daðýlýmdaki deðerin ters logaritmasýný verir. Bir eðriyi tanýmlayan iki boyutlu bir deðerler dizisi üreterek, bir veri kümesine en iyi uyan eðriyi oluþturur. Bir binom açýlýmýnda, verilen sayýda baþarýdan önce, verilen sayýda baþarýsýzlýk olmasý olasýlýðýný verir. Deðerlerin var olan zaman dizisine dayanarak, gelecek deðerlerini hesaplar. Bir sütunda, yalnýzca bir ölçüte uygun olan deðerleri ele alarak standart sapmayý hesaplar. VSEÇSTDSAPMAS Bir sütundaki deðerlerin standart sapmasýný, sütun içindeki bütün deðerlere baðlý olarak hesaplar. VSEÇVAR Bir sütun veya listede bulunan deðerlerin varyansýný, yalnýzca bir ölçüte uyan deðerleri ele alarak hesaplar.

29 Kýsým 1: Hazýrlýk Microsoft Office Excel 2003 teki Yenilikler Tablo 1-1. Geliþmiþ Ýstatistiksel Ýþlevler (devamý) VSEÇVARS NORMDAÐ NORMTERS Bir sütundaki veya listedeki deðerlerin varyansýný, sütun içindeki bütün deðerlere baðlý olarak hesaplar. Bir deðerin, normal bir daðýlýmdaki ortalamadan uzak olan standart sapmalarýnýn sayýsýný verir. Bir daðýlýmdan seçilen rasgele bir deðerin, daðýlým içinde kendi üzerinde bir deðer olma olasýlýðýný yansýtan bir deðer verir. Bölüm 1 NORMSDAÐ NORMSTERS PEARSON POISSON S_SAYI_ÜRET RKARE EÐÝM STDSAPMASA STDSAPMAA STDSAPMAS STHYX TTERS EÐÝLÝM VAR VARA VARS VARSA ZTEST Ortalamasý 0 ve standart sapmasý 1 olan standart normal bir daðýlýmý verir. Bir standart daðýlýmdan seçilen rasgele bir deðerin, daðýlým içinde kendi üzerinde bir deðer olma olasýlýðýný yansýtan bir deðer verir. Ýki veri kümesi arasýndaki doðrusal iliþkinin gücünü yansýtan bir deðer verir. Olaylara ait Poisson daðýlýmýný kullanarak bir takým olaylarýn olma olasýlýðýný verir. Rasgele bir deðer üretir. Ýki deðerler dizisine ait Pearson katsayýsýnýn karesini döndürür. Bir çizginin eðimini verir. Sayýsal bir veri kümesinin standart sapmasýný, örnek bir veriye dayanarak hesaplar. Bir veri kümesinin (metin ve doðru/yanlýþ deðerleri içerebilir) standart sapmasýný, örnek bir veriye dayanarak hesaplar. Sayýsal bir veri kümesinin standart sapmasýný hesaplar. Bir baðlaným içindeki her x deðerinin y deðeri için öngörülen standart hatasýný verir. Belirlenmiþ bir olasýlýða ve serbestlik derecelerine baðlý olarak, bir t deðeri verir. Bir eðim çizgisi boyunca deðerler verir. Bir veri örneðinin varyansýný hesaplar. Bir veri kümesinin (metin ve doðru/yanlýþ deðerleri içerebilir) varyansýný, örnek bir veriye dayanarak hesaplar. Bir veri varyansýný hesaplar. Metin ve doðru/yanlýþ deðerleri içeren bir veri varyansýný hesaplar. Bir veri örneðinin ortalamasýnýn, kümedeki gözlenen veri ortalamasýndan daha büyük olma olasýlýðýný verir. 5

30 Kýsým 1: Hazýrlýk Enine Boyuna Microsoft Office Excel 2003 Programlama Bölüm 1 Akýllý Belgeler Oluþturmak Excel çalýþma kitaplarý her zaman diðer Office belgeleri ile etkileþimde bulunabilmiþtir. Ancak bu etkileþimler kýsmen sýnýrlý olmuþtur. Web üzerindeki, bir veritabanýndaki veya baþka bir Office belgesindeki verilere baðlantýlar yaratmak güçlü yeteneklerdir, ancak çalýþma kitabý basitçe baðýmsýz bir bitler topluluðuydu. Office 2003 te, akýllý belgeler, meta veriler (yani belgenin kendisiyle ilgili bilgiler içeren veriler) içeren Office belgeleri olup, belgelerin bu içeriðe dayanan programlý eylemlere izin veren bir iþ sürecine nasýl uyarlanacaðý ile ilgili bilgileri kapsar. Örneðin, çeþitli projeler üzerinde geçirdiðiniz süreyi izleyen Excel tabanlý bir þablon kullanan bir teknik servis firmasýnda çalýþýryorsanýz, büyük olasýlýkla her hafta baþýnda bir çalýþma sayfasý içeren yeni bir çalýþma kitabý yaratýr, kendi tanýmlayýcý bilgilerinizle kaydeder ve her gün sonunda kendi sürelerinizi doldurursunuz. Ardýndan, haftanýn sonunda, ya çalýþma kitabýný bir að klasörüne kaydeder, ya da çalýþma kitabýný yöneticinize e-posta ile gönderirsiniz. Buna karþýlýk, akýllý belgeler, zaman çizelgenizin iþ sürecine nasýl uyduðu hakkýndaki ayrýntýlarý dolduran programlamalar içerir. Yeni bir zaman çizelgesi çalýþma kitabý oluþturduðunuz zaman, Excel sizi tanýr ve kiþisel verilerinizi (ad, personel numarasý, projeler vb.) doldurur. Daha sonra, hafta sona erdiðinde, akýllý belge çalýþma kitabýný süreç içindeki bir sonraki aþamaya gönderen bir düðme görüntüler. Aslýnda sizin için, verinin göndeminde hangi yöntemin kullanýldýðý önemli deðildir; bir veritabanýna yazýlabilir, að üzerinde baþka bir konumda bulunan bir çalýþma kitabýna bir çalýþma sayfasý olarak kaydedilebilir, bir BizTalk sunucu izleme iþ akýþý konularýndaki verilerle birleþtirilebilir veya bir Microsoft Outlook e-posta yazýlýmýna iliþtirilerek yöneticinize gönderilebilir. Belge Çalýþma Alanlarý Yaratmak Birden çok kiþinin giriþ yapmasý gereken belgelerin sayýsý gittikçe artmaktadýr. Büyük bir projenin maliyetini hesaplarken, örneðin, hangi ürün ve bileþenlerin ele alýnarak, mutlaka kullanýlmasý gerektiðini belirlemek ve projeyi dahili olarak desteklemek ve ne kadar iþçi ve iþletime giderinin gerektiðini bulmak için muhtemelen ekibin her bir üyesinden ayrý girdilere gerek duyarsýnýz. Çalýþma kitaplarýný paylaþmak ve birleþtirmek, bu bilgiye ulaþma yollarýndan biridir, ancak proje gizli tehlikelerle doludur. Örneðin, çalýþma arkadaþlarýnýzdan biri kendine ait çalýþma kitabý kopyasýnýn þifresini deðiþtirirse, birleþtirme iþlemine ona ait deðiþiklikleri ekleyemezsiniz. Ancak, Excel 2003 ü Microsoft Windows SharePoint Services ile birlikte kullandýðýnýz zaman, bir belge çalýþma alaný yaratarak iþbirliði, düzenleme ve inceleme sürecini düzene koyabilirsiniz. Belge çalýþma alaný, bir SharePoint sitesinde kurulan sanal bir çalýþma alaný olup, bireylerin SharePoint sunucu üzerindeki kopyaya eriþebilmelerine ve düzenleyebilmelerine veya belge çalýþma alanýndaki ana kopyada yapýlan deðiþiklikleri ekleyerek güncelleyebildikleri bir yerel kopya ile çalýþmalarýna olanak tanýr. Bir belge çalýþma alanýný kurduktan ve ekip üyelerinizin her birine sitenin bu kýsmý için eriþim verdikten sonra, çalýþma arkadaþlarýnýz, ayný çalýþma kitabý kopyasý üzerinde çalýþabileceklerdir. Belgenin bir kopyasýnda kaydedilen herhangi bir deðiþiklik, ekibin bütün üyeleri tarafýndan kullanýlabilir; deðiþiklikler çakýþýrsa, sistem yöneticisi olarak hangi deðiþikliklerin benimseneceðini seçebilirsiniz. Ayný zamanda, bir belge 6

31 Kýsým 1: Hazýrlýk Microsoft Office Excel 2003 teki Yenilikler çalýþma alaný yaratmak yönetmek için Paylaþýlan Çalýþma Alaný görev bölmesindeki denetimleri de kullanabilirsiniz. Not Belge çalýþma alanlarý Microsoft Office Word 2003, Excel 2003, PowerPoint 2003 ve Visio 2003 uygulamalarýnda bulunmaktadýr. Bölüm 1 Bilgi Haklarý Yönetimini Uygulamak Sayýsal etki alanýndaki çözülmesi en zor sorunlardan biri, bilgiye eriþimi sýnýrlandýrmaktýr. Bir bilgisayarda ya da aðda bulunan dosyalarý kimin görebileceðini sýnýrlandýrmak için parolalar, hesaplar ve diðer eriþim sýnýrlamalarý kullanabilirsiniz. Ancak, korunmasýz bir dosya bir kez açýldýðýnda, kolaylýkla kopyalanabilir ve daðýtýlabilir. Office 2003 teki yeni Bilgi Haklarý Yönetimi (Information Rights Management IRM) yetenekleri, dosyalarýnýzý kimin görebileceðini ve düzenleyebileceðini sýnýrlandýrarak, bilgilerinizin gizliliðini ve bütünlüðünü korur. Özellikle, að yöneticileri, kullanýcý düzeyinde izinler ayarlayarak, bilgiye eriþimi sýnýrlamanýza olanak tanýr. Bir yolunu bulup da dosyalarýn yetkisiz kopyalarýna eriþen kullanýcýlar, gelecek yýl için firmanýzýn bütçesine gizlice bakamazlar. Dosyanýn yetkili alýcýlarý olan kullanýcýlar Office 2003 ya da sonraki sürümlerine sahip deðilse, dosya görüntüleyicilerini kullanarak dosyalarý inceleyebilirler ancak bunlarý düzenleyemezler. Not Bilgi Haklarý Yönetimi yalnýzca Microsoft Office Professional Edition 2003, Word 2003, Excel 2003 ve PowerPoint 2003 uygulamalarýnda bulunmaktadýr. Çalýþma Kitaplarýný Karþýlaþtýrmak Excel 2003 deki faydalý yeni yeteneklerden biri de, iki pencereyi ayný anda kaydýrarak içeriklerini karþýlaþtýrabilmektir. Hücre verileri yan yana kaydýrýlýrken desenler oluþturur ve farklarý genellikle görsel olarak seçebilirsiniz. Farklar, koþullu biçimlendirme kullandýðýnýz zaman veya hücre verilerini, verilerin ana gövdesinden farklý bir biçimde görüntülemeyi seçtiðinizde daha da belirginleþir. Eþzamanlý kaydýrmayý açmak için, karþýlaþtýrma yapmak istediðiniz iki çalýþma kitabýný açýn ve Pencere, Yan Yana Karþýlaþtýr ý seçin. Excel 2003 teki geliþmelerden biri de, birtakým kaynaklardan bilgi almak için kullanabileceðiniz ek araþtýrma araçlarýdýr. Araþtýrma görev bölmesini Görünüm menüsünden Görev Bölmesi ni seçerek ve gerekirse görev bölmesinin üstündeki Diðer Görev Bölmeleri çubuðunu týklayýp, Araþtýr ý týklayarak görüntüleyebilirsiniz. Araþtýr görev bölmesini görüntüledikten sonra, Ara kutusuna bir sözcük veya ifade yazabilir, arama yapmak istediðiniz baþvuru konularýný seçebilir ve daha fazla bilgi elde etmek için Aramayý Baþlat düðmesini (Ara kutusunun saðýndaki ok) týklayabilirsiniz. Þekil 1-1, Araþtýr görev bölmesini ve kullanabileceðiniz baþvuru öðelerinden bazýlarýný göstermektedir. 7