DANIŞTAY BAŞKANLIĞI NA

Transkript

1 DANIŞTAY BAŞKANLIĞI NA Yürütmenin Durdurulması Taleplidir DAVACI : Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yönetim Kurulu adına Hüseyin ŞEN ADRES : Öncebeci Mah. Umut Sk. No:50/4 Kolej/ANKARA DAVALI : Milli Eğitim Bakanlığı Bakanlıklar-ANKARA DAVA : Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 2310 Sayılı Mütalaa sı ile bu Mütalaa ya dayanarak tesis edilen Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün tarih ve 3023 sayılı işlemin iptali. DAVA KONUSU : Davalı idare Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 2310 Sayılı Mütalaa sı ile bu Mütalaa ya dayanarak tesis edilen Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün tarih ve 3023 sayılı işlemin iptali istemidir. YAYIM TARİHİ : AÇIKLAMALAR : 1. Rehber öğretmenlik/psikolojik Danışmanlık: psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri olarak tanımlanan bireyin kendisini tanıması, problemlerini çözmesi, gerçekçi kararlar alması, kapasitesini kendine uygun bir düzeyde gerçekleştirmesi, kendine uygun bir mesleği seçmesi, öğrenme becerilerini geliştirmesi, içinde yaşadığı topluma dengeli ve sağlıklı uyum sağlaması ve böylece kendisini gerçekleştirerek toplumla bütünleşmesini sağlayan bir psikolojik yardım mesleğidir. 2. Bugün 27 değişik üniversitenin psikolojik danışma ve rehberlik bölümlerinde dört yıllık lisans programı eğitimi süresince psikolojik danışmanlar, Psikolojiye Giriş, Gelişim Psikolojisi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Bireyi Tanıma Yöntemleri, Öğrenme Psikolojisi, Kişilik ve Uyum Problemleri, Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri, Temel Eğitimde Rehberlik, Grupla Psikolojik Danışma, Kişilerarası İlişkiler, Endüstride Rehberlik, Evlilik ve Aile Danışmanlığı, Aile İlişkileri ve Eğitim, Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Çağdaş Akımlar, Özel Eğitime Giriş, Engelli Çocuklar ve Eğitimi, Çocuk İstismarı ve İhmali, Uyumsuz Çocuklar, gibi dersleri almakta olup bireysel ve grupla psikolojik danışma, psikolojik değerlendirme, krize müdahale, bireylerde ruhsal ve davranışsal sorunları tanılama ve çözümünü gerçekleştirme, normal gelişimlerini desteklemek amacıyla, eğitsel, mesleki, sosyal ve duygusal gelişimlerini de içerecek şekilde rehberlik yapma, engellilerin veya kaza ve hastalık sonucu kişisel ve toplumsal uyum düzeyi azalan bireylerin rehabilitasyonunu yapma, müşavirlik sağlama, araştırma yapma, sevk etme

2 hizmetlerini gerçekleştirme ve özel bir eğitimi ve yetişmişliği gerekli kılan psikolojik danışma müdahale teknikleri çerçevesinde ilgili eğitimleri alarak ve yeterlik kazanarak mezun olmaktadırlar. Psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri koruyucu ruh sağlığı kapsamında bir meslek olup bireyin yaşamında şimdi ve sonraki yıllarında uyumuna hizmet etmektedir. Dolayısıyla bireyin yaşantısında önemli etkileri olabilecek bir meslek elemanı olarak kurumlarda bu rolü gerçekleştirecek şekilde istihdam edilmelidir Sayılı Kanun ile özürlü bireylerin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın, özel eğitim desteği almasına karar verilenlerin eğitim giderlerini karşılanmasına başlanılmıştır. Bu düzenleme sosyal devletin bir gereği olmakla birlikte, özel eğitim desteği alması gerekip de ekonomik yetersizlikler nedeniyle bu eğitimi alamayan bireylerin eğitim almalarına olanak sunması açısından son derece önemli bir düzenlemedir. Ancak davalı Bakanlık, özürlü bireylere özel eğitim ve bu bireylerin ailelerine psikolojik destek sunabilecek meslek elemanlarından psikolojik danışmanların bu kurumlarda hizmet vermelerini ortadan kaldıran düzenleme olan Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 2310 Sayılı Mütalaa sı ile bu Mütalaa ya dayanarak tesis edilen Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün tarih ve 3023 sayılı işlemini yayımlamıştır. 4. Özel rehabilitasyon merkezleri 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununa göre açılmakla birlikte, bu merkezlere ilişkin özel bir düzenleme yapılmamış olup bu merkezlerin verdikleri hizmetler tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan MEB Özel, Özel Eğitim Kursları Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde yürütülmektedir. Bu Yönetmeliğin kurslarda görevlendirilecek personel başlıklı 6. maddesinde rehber öğretmen/psikolojik danışman da belirtilmekle birlikte; dava konusu düzenleme olan Mütalaa ile özürlü bireylere verilecek eğitimler için hazırlanmış olan modüllerdeki kazanımları gerçekleştirecek personel arasında yer almamaktadır. Bu da görevlendirilecek personel arasında yer almasına rağmen modüllerdeki hizmeti gerçekleştirecek personel arasında yer almadığından, rehabilitasyon merkezlerinde psikolojik danışmanların fiilen çalıştırılmaması anlamına gelmektedir. 4.1 Mütalaa nın eğitim personeli ve uygulamalar ile ilgili açıklamalar ın 2. maddesinde; Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Destek Eğitim Programı, Sosyal Beceriler Modülü ile Özel Öğrenme Güçlüğü Destek Eğitim Programı, Öğrenmeye Hazırlık Modülü, zorunlu eğitim personeli tarafından verilecek en az 2 saatlik eğitimden sonra kalan eğitimi, rehber öğretmenlik kadrosunda istihdam edilmemek kaydıyla rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümü/anabilim dalı veya psikoloji bölümü mezunlarınca verilebilir denilerek bir başka çelişki yaratılmıştır. Belirtilen bölümlerden mezunların sadece bu iki destek eğitim programında ve iki modülle sınırlı olarak ve de rehber öğretmen kadrosunda istihdam edilmemek kaydıyla hizmet verebilecekleri dile getirilmektedir.

3 4.2 Oysa bu kurumlarda görev alacak personelin kadro unvanları rehber öğretmen veya psikologdur. Bu bölüm mezunlarını bu kurumlarda bir başka kadroda çalıştırmak mümkün olmayacağına göre, daha önce de değinildiği gibi bunun anlamı rehabilitasyon merkezlerinde destek eğitim programlarında rehber öğretmenlerin fiilen çalıştırılmamaları anlamına gelmektedir. 4.3 Mütalaa nın bu hükmü ile düşülen bir başka çelişki de şudur: Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Destek Eğitim Programı, Sosyal Beceriler Modülü ile Özel Öğrenme Güçlüğü Destek Eğitim Programı, Öğrenmeye Hazırlık Modülü, rehber öğretmenlik kadrosunda istihdam edilmemek kaydıyla rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümü/anabilim dalı veya psikoloji bölümü mezunlarınca verilebileceği belirtilmekle birlikte Sosyal Beceriler Modülü Görme Engelliler Destek Eğitim Programında aynı ad ile, İşitme Engelliler Destek Eğitim Programında Sosyal İletişim ve Zihinsel Engelliler Destek Eğitim Programında Toplumsal Yaşam Becerileri ve Sosyal Hayat Modülleri şekliyle yer almasına; Özel Öğrenme Güçlüğü Destek Eğitim Programı, Öğrenmeye Hazırlık Modülü de Görme Engelliler Destek Eğitim Programında aynı ad ile, Zihinsel Engelliler Destek Eğitim Programında ise Bilişsel Becerilere Hazırlık adı ile yer almasına rağmen bu destek eğitim programlarında yer verilmeyip sadece iki engel türüne yönelik programda yer verilmesidir. 4.4 Mütalaa nın Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarihli ve 281, 282, 283, 284, 285, 286 ve 287 Sayılı Kararlarıyla kabul edilen Görme Engelli Bireyler, İşitme Engelli Bireyler, Zihinsel engelli Bireyler, Dil ve Konuşma Güçlüğü, Bedensel Engelli Bireyler, Yaygın Gelişimsel Bozukluklar ve Özel Öğrenme Güçlüğü Destek Eğitim Programlarıyla birlikte değerlendirildiğinde, kendi içinde dahi tutarlı olmadığı çok açık bir şekilde görülecektir. 5. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarihli ve 281, 282, 283, 284, 285, 286 ve 287 Sayılı Kararlarıyla kabul edilen programlarda yer alan Bireysel Eğitim Planı Nasıl ve Kimler Tarafından Geliştirilir? başlığı altında Bu ekipte, kurum yöneticisi, özel eğitim öğretmeni, sınıf öğretmeni, kurum psikoloğu veya rehber öğretmeni, ihtiyaca göre dil ve konuşma terapisti, odyolog, fizyoterapist, sosyal çalışmacı, tıp ve sağlık personeli gibi farklı uzmanlar bulunur. denilmektedir. Bireysel eğitim planı bireyin engel türü ve düzeyine göre mutlaka hazırlanması gereken bir eğitim planıdır. Bu programlarda rehber öğretmene yer verilmiş olmakla birlikte daha sonra kabul edilen dava konusu Mütalaa da ve işlemde de görüleceği üzere rehber öğretmenlerin rehabilitasyon merkezlerinde görev yapamayacakları belirtilmektedir. 6. Rehabilitasyon merkezlerinde psikolojik danışmanların çalışmamasıyla ilgili bu durum, adı geçen kararlar ve mütalaa lar da yer almamakla birlikte Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliğinin 55. maddesinde verilemeyecek görevler kısmında Eğitim-öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma servislerinde görevli rehber öğretmenlere yönetim, büro işlerinde, ders, nöbet ve sınav gibi rehberlik ve psikolojik

4 danışmadaki hizmet alanlarıyla ilişkisiz konularda görev verilemez. denilmesine dayanmaktadır. 7. Psikolojik danışmanların rehabilitasyon merkezlerinde derse girip giremeyecekleri yaklaşık olarak bir yıldır gündemi oluşturmaktadır. Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliğinde psikolojik danışmanlara ders verilemeyeceğinden hareketle rehabilitasyon merkezlerinde de derse giremeyecekleri sonucuna ulaşılmaktadır. Psikolojik danışmanların derse girmemeleri ve ders görevi verilemeyeceği Derneğimiz tarafından öteden beri savunulmakta olup bundan sonra da savunulmaya devam edilecek olan hassas konular arasında yer almaktadır. Diğer taraftan, Derneğimizce psikolojik danışmanların didaktik öğretimi gerektiren okuma, yazma, matematik, konuşma eğitimi gibi derslere girmemesi gerektiği ancak bireyin kişisel, sosyal ve duygusal gelişimine yönelik kazanımların hedeflendiği destek eğitim programlarındaki modüllere girebileceği düşünülmektedir. 8. Derneğimizce, yaşanmakta olan bu sorunun Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliğindeki ders görevinin verilemeyeceği hükmü, rehabilitasyon merkezlerinde yukarıda değinilen kazanımlara yönelik her çalışmanın ders kapsamında algılanmasından ve rehabilitasyon merkezlerindeki hizmetin de salt eğitim hizmeti olarak görülmesinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Oysa her ikisi farklı konulardır. Derneğimizce dile getirilen bu düşünce, MEB Özel, Özel Eğitim Kursları Yönetmeliği nin Tanımlar başlıklı 4.maddesinde yer alan Seans (Ders saati) tanımı, engelli bireyin aldığı bireysel eğitim, iyileştirme (rehabilitasyon) veya grup eğitim süresini şeklinde ifade edilerek sürecin sadece eğitimi kapsamadığı ve iyileştirme (rehabilitasyon) yönünün de olduğu çok açık bir şekilde vurgulanmıştır. 8.1 Ayrıca Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliğindeki ders görevinin verilemeyeceği hükmünden hareketle, tanıtım ve yönlendirme dersi ne psikolojik danışmanların girmemesi gerektiğine ilişkin açılan bir davada Danıştay İkinci Dairesinin Esas No:2006/355 ve Karar No 2008/2900 ile vermiş olduğu kararda da belirtildiği gibi mesleğin gerektirdiği hizmetleri gerçekleştirmek üzere öğrenciyle/bireyle yapılan çalışmaların, ders görevi olarak nitelenemeyeceği yönündedir. Kararda da belirtildiği gibi eğer psikolojik danışmanın, psikolojik danışma ve rehberlik hizmetini sunmak için öğrenci ile bir araya gelmesini ders kapsamında değerlendirdiğimiz durumda, en yaygın istihtam olanağı olan eğitim kurumlarında bu hizmeti vermez hale gelmemiz anlamına gelecektir Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun Tanımlar başlıklı 4.maddesine göre rehabilitasyon merkezleri Özel eğitim gerektiren bireylerin konuşma ve dil gelişim güçlüğü, ses bozuklukları, zihinsel, fiziksel, duyusal, sosyal, duygusal veya davranış problemlerini ortadan kaldırmak ya da etkilerini en az seviyeye indirmek, yeteneklerini yeniden en üst seviyeye çıkarmak, temel öz bakım becerilerini ve bağımsız yaşam becerilerini geliştirmek ve topluma uyumlarını

5 sağlamak amacıyla faaliyet gösteren özel öğretim kurumları olarak tanımlanmıştır. 9. Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği nin 50.maddesinde rehber öğretmenin görevleri aşağıdaki şekilde ifade edilmiştir. a) İl çerçeve programını temel alarak okulunun rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri programını sınıf düzeylerine, okulun türüne ve öğrencilerin ihtiyaçlarına göre hazırlar. b) Rehberlik programının ilgili kısmının uygulanmasında sınıf öğretmenlerine rehberlik eder. c) Okulunun tür ve özelliklerine göre gerekli eğitsel ve mesleki rehberlik etkinliklerini planlar, programlaştırarak uygular veya uygulanmasına rehberlik eder. d) Bireysel rehberlik hizmetlerini alanın ilke ve standartlarına uygun biçimde yürütür. e) Eğitsel, mesleki ve bireysel rehberlik çalışmaları için öğrencilere yönelik olarak bireyi tanıma etkinliklerini yürütür. f) Bireysel rehberlik hizmetleri kapsamında formasyonu uygunsa psikolojik danışma yapar. g) Sınıflarda yürütülen eğitsel ve mesleki rehberlik etkinliklerinden, uygulanması rehberlik ve psikolojik danışma alanında özel bilgi ve beceri gerektirenleri uygular. h) Okul içinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleriyle ilgili konularda araştırmalar yapar, bunların sonuçlarından yararlanılmasını sağlar. ı) Öğrencinin mezun olacağı dönemde, okuldaki tüm eğitim-öğretim sürecindeki gelişimini, yönlendirilmesi açısından önemli özelliklerini ve bu konudaki önerilerini içeren bir değerlendirme raporunu sınıf rehber öğretmeni, veli, öğrenci ve okul yönetiminin iş birliğiyle hazırlar. Bu raporun aslını öğrenci gelişim dosyasına koyar, bir örneğini de öğrenciye veya velisine verir. i) Eğitim-öğretim kurumundaki seçmeli derslerin konulmasında çevre koşulları, okulun olanakları, öğretmen sayısı ve branşı da gözetilerek yeni seçmeli derslere ilişkin araştırma yapar, bu derslerin zümre öğretmenlerince gerçekleştirilecek program çalışmalarında alanı ile ilgili görüşlerini bildirir. j) Okulda özel eğitim gerektiren öğrenci varsa veya kaynaştırma eğitimi sürdürülüyorsa, bu kapsamdaki öğrencilere ve ailelerine gerekli rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini rehberlik ve araştırma merkezinin iş birliğiyle verir. k) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin öğrenci gelişim dosyalarını ve diğer gerekli kayıtları tutar, ilgili yazışmaları hazırlar ve istenen raporları düzenler. l) Okula bir alt öğrenim kademesinden veya nakil yoluyla gelen öğrencilerin gelişim dosyalarını inceler, sınıf rehber öğretmeniyle iş birliği içinde değerlendirir. m) Gerektiğinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde kullanılacak ölçme araçları, doküman ve kaynakları hazırlama ve geliştirme çalışmalarına katılır.

6 n) Öğrencilerin ilgi, yetenek ve akademik başarıları doğrultusunda eğitsel kollara yöneltilmesi konusunda branş ve sınıf rehber öğretmenine bilgi verir ve iş birliği yapar. o) Ailelere, öğrencilere, sınıf rehber öğretmenlerine ve gerektiğinde diğer okul personeline yönelik hizmet alanına uygun toplantı, konferans ve panel gibi etkinlikler düzenler. p) Okulda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin komisyonlara ve toplantılara katılır, gerekli bilgileri verir, görüşlerini belirtir. r) Orta öğretim kurumlarında Milli Eğitim Bakanlığı Orta öğretim Kurumları Ödül ve Disiplin Yönetmeliğinin ilgili maddesinde belirtilen görevi yapar. s) Ders yılı sonunda bu alanda yapılan çalışmaları değerlendirir, sonuçlarını ve gerekli bilgileri içeren bir rapor hazırlar. 10. Psikolojik danışmanların yerine getirmesi gereken görevler, yukarıdaki mevzuat hükümlerinde değinilmiştir. Psikolojik danışmanların yeterliliklerine gelince Boğaziçi, Gazi ve Hacettepe Üniversitelerinin ekteki Psikolojik Danışma ve Rehberlik Lisans Programları incelendiğinde öğrenmeye/bilişsel becerilere hazırlık, sosyal beceriler/sosyal iletişim toplumsal yaşam becerileri/sosyal hayat modüllerindeki kazanımları gerçekleştirebilecek düzeydedir. Bu modüller, psikolojik danışmanların temel yeterlilik alanlarını oluşturmaktadır. 11. Dava konusu Mütalaa ve işlemle psikolojik danışmanları, temel yeterlilik alanlarını oluşturan modüllerin dışında tutmak, yeterlik kazanmış bir meslek mensubundan engelli bireylerin yararlanmalarının önüne geçilmesine yol açabilecektir. Ayrıca bu şekilde bir düzenleme, bu hizmetleri verebilecek nitelikteki meslek grupları içinde ülkemizde en fazla mezun veren lisans programı mezunlarından yararlanılmayıp, özel rehabilitasyon merkezlerini ve hizmetin odağında olan engelli çocuklarımızı, sertifika ile yetiştirilen personele zorunlu kılmak anlamına gelecektir. Bu da hizmet gerekleri ve kamu yararı açısından olumsuz sonuçların doğmasına neden olacaktır. 12. Özel eğitim alanı disiplinlerarası bir alandır. Dava konusu Mütalaa ile işlem bu anlayışı yok sayan, süreci rehabilitasyondan uzaklaştırıp sadece eğitim boyutuna indirgeyen, özel eğitim hizmeti alan bireyler ve aileleriyle kamu yararını yok sayan bir düzenlemedir.

7 HUKUKSAL NEDENLER :Anayasa, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu, Dernekler Kanunu, Medeni Kanun, Milli Eğitim Bakanlığı Teşkilat Kanunu, 5378 Sayılı Kanun, 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, Milli Eğitim Bakanlığı Özel, Özel Eğitim Kursları Yönetmeliği. Milli Eğitim Bakanlığı Özel, Özel Eğitim Okulları Yönetmeliği. Milli Eğitim bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, başta olmak üzere Milli Eğitim Bakanlığının tüm mevzuatı. KANITLAR : Dernek Tüzüğü, Dernek Yönetim Kurulu Kararı, iptali istenen Mütalaa ve işlem, Danıştay 2. Daire Kararı ve ilgili yasal düzenlemeler ve yargı kararları. SONUÇ VE İSTEM : Yukarda arz ve izah edilen nedenlerle ve Mahkemenizin resen tespit edeceği durumlar karşısında ; 1. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 2310 Sayılı Mütalaa sı ile bu Mütalaa ya dayanarak tesis edilen Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün tarih ve 3023 sayılı işlemin yürütmesinin durdurularak iptal edilmesine, 2. Dava ile ilgili her türlü yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim Hüseyin ŞEN Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yönetim Kurulu Adına EKLER: 1. TTK Başkanlığının Mütalaası (Fotokopi). 2. Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün Yazısı (Fotokopi) 3. Yönetim Kurulu Kararı (Noter Onaylı). 4. Dernek Tüzüğü (Fotokopi). 5. Hacettepe Üniversitesi PDR Lisans Programı. 6. Boğaziçi Üniversitesi PDR Lisans Programı 7. Gazi Üniversitesi PDR Lisans Programı