İTÜ - Geomatik Mühendisliği Bölümü

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İTÜ - Geomatik Mühendisliği Bölümü"

Berna Karadeniz
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 COĞRAFİ BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Prof. Dr. Tahsin YOMRALIOĞLU İTÜ - Geomatik Mühendisliği Bölümü web.itu.edu.tr/tahsin

2 Bilgi teknolojileri, günümüz dünyasında ekonomik, sosyal ve kültürel sistemleri birinci derecede etkileyecek konumdadır Yöneticilerin başarısı etkin karar-destek sistemlerinin varlığına bağlıdır. Bu tür sistemlerin kurulabilmesi için öncelikle sağlıklı bilgiye ihtiyaç vardır... Yeryüzünde üretilen bilgiler yanında, uydularla elde edilen bilgi miktarı da her geçen gün çoğalmaktadır. Bilgi hacmi ve trafiği sürekli artmaktadır. Tespitler İstatistiklere göre her yıl toplanan bilgiler bir önceki yıla oranla en az iki kat artmaktadır. Bilgi temelde, yazılı ve çizili formatındadır. İstatistiklere göre bilgilerin %80'e varan kısmı yer referanslı konuma bağlı veri niteliğindedir.

.. Yeryüzünde üretilen bilgiler yanında, uydularla elde edilen bilgi miktarı da her geçen gün çoğalmaktadır. Bilgi hacmi ve trafiği sürekli artmaktadır.

3 bilgi sistemi - IT organizasyonların yönetimsel işlevlerini desteklemek amacı ile bilgiyi toplayan, depolayan, üreten ve dağıtan bir sistemdir? amaç - doğru-karar verebilme kapasitesini artırmak

4 ne, nerede, niçin, nasıl, neden...

5 X, Y, Z Enlem, Boylam Türkiye çevremizdeki bütün olaylar birbiriyle ilişkilidir...

6 z Haritalar; coğrafi bilgiyi organize eden araçlardır... Ancak haritalar yeterli mi? xyz y x

7 amaç => gerçek dünyanın modellenmesi

8 çözüm!... CBS/GIS Coğrafi Bilgi Sistemleri Geographical Information Systems

9 CBS/GIS, Akıllı haritaların üretilmesidir! Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), yeryüzü referanslı verilerin; 1> toplanması, 2> saklanması, 3> işlenmesi, 4> sunulması dır...

10 CBS/GIS, CBS, araç, yönetim ve sistem gibi üç temel yaklaşımla tanımlanır. Buna göre CBS; 1.bilgi teknolojisine dayalı bir veri toplama, saklama ve sunma aracı, 2.etkin bir şekilde işlendiği bir yönetim biçimi, 3.coğrafi verilerin daha verimli kullanılmasına olanak sağlayan bir sistemler bütünüdür. Sonuçta CBS, konuma dayalı işlemlerle elde edilen grafik ve grafik-olmayan verilerin toplanması, saklanması, analizi ve kullanıcıya sunulması işlevlerini bir bütünlük içerisinde gerçekleştiren bir bilgi sistemidir.

coğrafi verilerin daha verimli kullanılmasına olanak sağlayan bir sistemler bütünüdür.

11 Coğrafi Bilgi Sistemleri nin Gelişimi Roger Tomlinson Kanada, 1963 Prof Carl Steinitz Harvard, 1966 SYMAP

13 Türkiye de CBS nin gelişimi HGK çok ürünlü coğrafi veri tabanı projesi paftaların sayısallaştırılması TKGM Tapu-kadastro Bilgi Sistemi Çerceve Projesi otomasyon çalışmaları Ulusal CBS sempozyumu, KTÜ, Trabzon Üniversitelerde CBS ders müfredatları CBS sempozyumu, İTÜ, YTÜ, BÜ, İstanbul HKMO ca kent bilgi sistem panelleri 17 ağustos BÜYÜK DEPREM Ulusal Yerel Yönetimlerde Kent Bilgi Sistem Sempozyumu, KTÜ, Trabzon GAP bünyesinde Arazi Toplulaştırması TÜBİTAK Kızılırmak Vadi Projesi DİE Uzaktan Algılama ile Rekolte Tahminleri DPT Ulusal Bilgi Sistemi TAKBIS Vd A) KAMU SEKTÖRÜ B) ÖZEL SEKTÖR C) EĞİTİM SEKTÖRÜ

CBS sempozyumu, İTÜ, YTÜ, BÜ, İstanbul 1997- HKMO ca kent bilgi sistem panelleri 17 ağustos 1999- BÜYÜK DEPREM 1999-1.

14 CBS/GIS,bileşenleri.. yazılım donanım veri insanlar yöntemler

15 CBS/GIS... yazılım donanım veri insanlar yöntemler

16 Veri = CBS nin temel gıdası

17 Gerçek Dünya Veriler tematik KATMANLAR şeklinde toplanır ve saklanır...

18 Büro Tesisi % 10 Bakım-Onarım % 5 Teknik Destek % 15 Diğer % 5 Veri Toplama % 50 Yazılım-Donanım % 15

19 Bir CBS de Fayda/Maliyet Analizi Maliyet Başa-baş noktası Fayda Kâr / Verim Veritabanı oluşturma Maliyet Zaman ~ 2-4yıl Veritabanının yaşatılması ~ 8-10yıl

20 CBS/GIS... yazılım donanım veri insanlar yöntemler

21 CBS/GIS... yazılım donanım veri insanlar yöntemler

22 Mevzuat / kurumsallaşma... KANUN YÖNETMELİK TÜZÜK GENELGE...

23 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Büyükşehir Belediyesinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları Büyükşehir, ilçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve sorumlulukları 5216 Sayılı BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KANUNU MADDE 7.- Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır: a) İlçe ve ilk kademe belediyelerinin görüşlerini alarak büyükşehir belediyesinin stratejik plânını, yıllık hedeflerini, yatırım programlarını ve bunlara uygun olarak bütçesini hazırlamak. b) Çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/ arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak. c) Kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarını, parselasyon plânlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak. f) Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak.. Resmi Gazete: Sayılı Belediye Kanunu Madde 14- Belediye, Mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla; a: imar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel altyapı; coğrafi ve kent bilgi sistemleri.. Hizmetlerini yapar ve yaptırır. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı g) Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımını sağlamak,..; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek. h) Coğrafî ve kent bilgi sistemlerini kurmak. i) Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının ve su havzalarının korunmasını sağlamak.; ağaçlandırma yapmak; hafriyat toprağı, moloz, kum ve çakıl depolama alanlarını, odun ve kömür satış ve depolama sahalarını belirlemek, bunların taşınmasında çevre kirliliğine meydan vermeyecek TUCBS tedbirler almak; Kurulumu büyükşehir katı? atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, AB kurdurmak, Müktesabatı işletmek veya işlettirmek; Fasıl sanayi 27/ ve 2007 tıbbî atıklara Çevre ilişkin / hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak, toplatmak, Çevre Ve Orman Bakanlığı arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak.

24 CBS Politikası için gereksinimler İhtiyaçlar Kaynaklar Değerlenmiş bilgi Konumsal Veri Tabanları Kurumlar Politikalar ve Standartlar Teknoloji Veri Ağları İhtiyaçlar Kullanıcılar Değerlenmiş bilgi Bir Ulusal CBS nin temel bileşenleri- sistem yaklaşımı

25 CBS sizin için ne yapabilir? Konum/Mekan tanımlar... Her türlü coğrafi sorgulama ve analiz... Detaylar arasındaki ilişkileri irdeler... Akıllı haritalar üretir... Gerçek model analizleri... Daha doğru kararlar verilip, daha doğru çözümler üretir... kısaca, GÜÇ VERİR...

26 ... Making GIS Work

27 Coğrafi Bilgi Sistemi Uygulamaları Elektrik/Gaz İşletimi Ticarette Telekomünikasyon Taşımacılık Maden/Petrol arama Güvenlik/Emniyet Su ve atık su Tıp / Sağlık Yerel yönetim Jeoloji / yer bilimleri Perakendecilik Askeri/İstihbarat Harita yapımı Arazi kullanımı Çevre yönetimi İmar ve kadastro Devlet sektörü Ziraat / tarım Ormancılık Risk yönetimi...ve diğerleri

31 Gerçek Zamanlı GIS

32 GeoWeb Gelecek Dağıtık - Hizmet Sunumu Bugün Haritalama - Görselleştirme

33 COĞRAFİ VERİ KATMANLARI Hidroloji Orman Jeoloji Enerji İklim Ulaşım Yerleşim Toprak Akarsu Orman Kadastro Haritası Litolojik Birimler Enerji Hatları Meteoroloji İstasyonları Otoyol İlçe Sınırları Tarım Arazileri Göl, Gölet, Baraj Gölü... Sulama Kanalı Su Kirliliği Yeraltı Su Potansiyeli Hidrojeoloji Termal Sular Tatlı Su Kaynakları Meşcere Haritası Yetişme Ortamı Haritası Orman İşletme Sınırları Milli Parklar Sit Alanları Faylar Kıvrımlar Mühendislik Jeolojisi Ayrışma Doğalgaz Yağış Hatları Dağılımı GSM Kar, Yağmur Operatörleri Nisbi Nem... Petrol Kar, Yağmur Hatları Nisbi Nem... Temel Altlık Devlet Yolu Köy Yolu Demir Yolu Deniz Yolu Bucak, Belde Köy Sınırları İdari Merkezler Yaylalar Turizm Merkezleri Sanayi, Endüstri Alanları Alt Toprak Grubu Erozyon Derecesi Büyük Toprak Grupları Eğim Derinlik Kombinasyonu Bitkisel Üretim Alanları Bitki Örtüsü Mevcut Heyelan Alanları Jeodezik Kontrol Topoğrafya Harita İndeksi 3D Arazi Modeli Erozyon Eğim Haritası Turizm Haritası Bakı Haritası BCVT E 7 D 885 Yol Haritası Potansiyel Heyelan Çığ Haritası Yerleşime Uygunluk Jeomorfoloji Harita Kütüphanesi Arazi Kullanım Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfı Geo-IT SİSTEMLERİ

34 A trend: GIS SDI concept Definitions and concepts should be defined with common approaches and formal semantics. Different geo-data models can be harmonized OGC and ISO/TC211 have developed a variety of standards. INSPIRE produces harmonized models of different data themes.

35 e-devlet mimarisi nin basit temsili Teknik Altyapı (Donanım/İletişim) Uygulama Yazılımları Ortak Yazılımlar Bilgi Portali: Hizmet Arayüzü

36 overweight

37 Son Söz aslında bilgisayar, başarı için tüm tasarım, planlama ve işletme mesleklerinin vazgeçilmez bir aracı oldu. Dahası bilgisayar ile ortak yaşıyor olduk. Ancak gerçekten daha iyisini mi yapıyoruz?.. Coğrafi Bilgi Sistem kullanımı ile yaşanan gelişmeler, uygulamalar ve tüm çalışmalarımız, acaba sosyal ve kamusal hayatımızı yeterince kolaylaştırıyor mu? Bence irdelenmesi gereken temel soru bu olmalıdır. Prof Carl Steinitz EGIS 1993

38 IT users...

39 GIS hayattır!.. Teşekkürler... Tahsin YOMRALIOĞLU Istanbul Technical University Faculty of Engineering Department of Geomatics Engineering web.itu.edu.tr/tahsin

Benzer belgeler

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ

HRT 105 HARİTA MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 8 COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ Yrd.Doç.Dr. H. Ebru ÇOLAK Kamu Ölçmeleri Anabilim Dalı www.gislab.ktu.edu.tr/kadro/ecolak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Geographical