AFAD Başkanlığı. A. Kerim GÜNEŞ Sivil Savunma İşleri Grup Başkanı

Transkript

1 AFAD Başkanlığı A. Kerim GÜNEŞ Sivil Savunma İşleri Grup Başkanı

2 AFAD Başkanlığı KORUMA VE GÜVENLİK

3 AMAÇ Koruma ve Güvenlik Personel, evrak, bina, tesis, araç ve gerece yönelik her türlü sabotaj, yangın ve casusluk ile yıkıcı ve bölücü faaliyetlerle, hırsızlığa karşı gerekli önlemlerin alınması, Bunların planlanması için genel esasları ve prensipleri belirtmek, diğer kurumlarla karşılıklı yardım ve işbirliği esaslarını düzenlemektir.

4 KORUMA VE GÜVENLİK Ana Prensipler 1-Caydırıcılık ve Önleyicilik Hususlarının Üst Düzeyde Tutulması 2-Koruma ve Güvenlik Planlarının Hazırlanması ve Uygulanması 3-Yetenekli, Güvenilir Personele Sahip Olunması

5 KORUMA VE GÜVENLİK Ana Prensipler 4-Eğitimin Her Düzeyde Yapılması 5-Sorumlulukların Bilinmesi Şeklinde özetlenebilir.

6 SABOTAJ OLAYLARINDAN KORUNMA Sabotaj Sabotaj, en az insanla düşmanın savaş gücünü kırma isteğine dek çok geniş alanlarda uygulanan saldırgan ve yıkıcı etkinliklerdir. Sabotajlar yangın çıkarılarak, patlayıcı madde kullanarak, mekanik olarak yapılabileceği gibi, bakteriyolojik ve kimyasal olarak da yapılır.

7 ŞÜPHELİ POSTALAR Şüpheli Paket-Mektup Üst düzey yönetici ve kilit personel, aşağıdaki belirtileri taşıyan bombalı mektup ve paketlerle yapılacak saldırılar ve bunlara karşı alınacak önlemler konusunda uyarılır. 1- Zarf veya paket üzerindeki el yazısının yabancı olması,

8 ŞÜPHELİ POSTALAR Şüpheli Paket-Mektup 2- Zarf veya paket üzerindeki posta damgası ile göndericinin isim ve adresi incelenerek, zarf veya paketin beklenilmeyen bir yerden gönderildiğinin anlaşılması,

9 ŞÜPHELİ POSTALAR Şüpheli Paket-Mektup 3- Paketin bir yana yatık ve dengesiz durması, 4- Boyutlarına göre ağırlığının fazla olması, (Mektup bombaları genellikle 50 gr. dan daha ağırdır. ) 5- Zarfın 5 mm. den daha kalın olması, 6- Zarfın altında, üstünde ve yanlarında yay izlenimi veren bir esnekliğin bulunması,

10 ŞÜPHELİ POSTALAR Şüpheli Paket-Mektup 7- Zarf veya paket üzerinde küçük bir delik, iğne deliği veya yağ lekesinin görülmesi, 8- Anormal kokular ( Özellikle badem yağı, badem ezmesi kokusu) duyulması, 9- Gevşek metal parçası gibi sesler alınması,

11 ŞÜPHELİ POSTALAR Şüpheli Paket-Mektup 10- Zarfın içinde karton veya metal bir katılık (sertlik) bulunması gibi belirtilerin gözlenmesi halinde paket veya mektup; Açılmamalıdır. Islak elle tutulmamalı, suya sokulmamalıdır. Ateşten uzak tutulmalı, yanında sigara içilmemelidir.

12 ŞÜPHELİ POSTALAR Şüpheli Paket-Mektup Elde fazla tutulmamalı, tahta bir masa veya sehpa üzerine konulmalı ve mümkünse metal bir detektörle incelenmelidir. Zehir veya yanıcı kimyasal maddelerle doldurulmuş olabileceği göz ardı edilmemelidir. İzole edilmiş veya kimsenin sokulmayacağı bir yere bırakılmalıdır. Bu önlemler alınırken ilgililer uyarılmalı, POLİSE HABER VERİLMELİDİR.

13 İŞ YERİNDE GÜVENLİK Ziyaretçilere Karşı Güvenlik Önlemleri Tanınmayan ziyaretçiyi kabul etmek zorunda Tanınmayan ziyaretçiler kabul edilmemelidir. kalındığında kabul sırasında iki kişi hazır bulunmalı veya diğer güvenlik önlemlerinin alınmasına dikkat edilmelidir.

14 İŞ YERİNDE GÜVENLİK Ziyaretçilere Karşı Güvenlik Önlemleri Tanınmayan ziyaretçiler içeri alınmadan önce kimlik ve güvenlik denetimlerinin yapıldığından emin olunmalıdır. Kabuller mümkün oldukça teker teker yapılmalıdır. Kimliğini ve işini belirtmeyen kişilerle görüşülmemelidir.

15 BAKIM ELEMANLARINA KARŞI GÜVENLİK Bakım-Onarımcı ve benzer amaçlı kişileri çağırmadan önce en uygun zaman belirlenir. Geldiklerinde kimlikleri kontrol edilir ve asla yalnız bırakılmazlar.

16 BAKIM ELEMANLARINA KARŞI GÜVENLİK Eğer beklenmedik bir zamanda gelmişlerse kimliklerini açıklasalar bile işverenleri aranıp durumları kontrol edilir.

17 DİĞER GÜVENLİK ÖNLEMLERİ İçinde bazı kişilerin beklediği araçlar, araç onarır gibi gözükenler ve bakım onarım (tamirci) görünümlü kişilerden sakınılır. Çevrede, kötü bir amacın belirtileri olarak şüpheli bazı hareket ve kişilerin sürekli olarak görülmesi halinde durum değerlendirilmeli ve gerekli görüldüğünde polise bildirilmelidir.

18 DİĞER GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Evde bulunulmayacağı zamanlar, ilgisiz kişilere söylenmemelidir. Konut ve iş adresi yalnız ilgililere bildirilmelidir. Bilinmeyen ve tanınmayan kişiler eve alınmamalı, kişisel ve ailevi konular dışarıda başkaları ile konuşulmamalıdır.

19 DİĞER GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Kapıya gelen yabancılardan hediye kabul edilmemelidir. Anket ve benzeri nedenlerle eve veya işyerine gelenlere; kimlikleri ve görevle ilgili yetki belgeleri görülmeden aile veya komşular hakkında bilgi verilmemelidir. Çok genel bilgilerin dışında hiç kimseye görev, resmi ve özel yaşantı ile ilgili bilgi verilmemelidir.

20 PERSONEL GÜVENLİĞİ PERSONEL GÜVENLİĞİ

21 PERSONEL GÜVENLİĞİ Gizlilik Dereceli birim, kısım ve görevlerde çalışan personel hakkında Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği kapsamında, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır.

22 PERSONEL GÜVENLİĞİ Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının her safhasında gizliliğe riayet edilir. Soruşturma ve arşiv safhası ve sonrası bilmesi gerekenden başkasına açıklanmaz. Birim Yöneticileri gerekli görülen hâllerde, personelin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmasını ve yenilenmesini isteyebilirler. Yönetim Hizmetleri Dairesi Başkanlığı

23 EVRAK VE HABERLEŞME GÜVENLİĞİ EVRAK GÜVENLİĞİ Kuruluşların görev ve faaliyetlerinin sürdürüldüğü tüm ortamlarda her türlü evrak korunmalıdır. Yetkili olmayan kişilerin eline geçmemesi ve gizlilik derecesi ihlalinin önlenmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.

24 EVRAK VE HABERLEŞME GÜVENLİĞİ EVRAK GÜVENLİĞİ Evrak içeriği ilgili olmayan kişilere açıklanmamalı ve bu konuda gerekli görülecek diğer önlemler alınıp uygulanmalıdır. Her seviyedeki yöneticiler ile personel evrakın korunmasından ve güvenliğinin sağlanmasından ayrı ayrı sorumludur.

25 EVRAK VE HABERLEŞME GÜVENLİĞİ Evrakın hazırlanması ve el değiştirmesinde görevli olan bütün personel için güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yaptırılır. Çalışma saati sonunda masa, kasa ve dolaplar üzerinde hiçbir surette evrak bırakılmaz.

26 EVRAK VE HABERLEŞME GÜVENLİĞİ Evrak, belge ve dokümanların muhafaza edildiği masa, dolap ve kasaların üzerine yangın ve doğal afetlerle diğer acil durumlarda kurtarılmasına ilişkin taşıdığı önem derecesine göre öncelik derecesi verilir. Çalışma saati sonunda masa, kasa ve dolaplar üzerinde hiçbir surette evrak bırakılmaz.

27 EVRAK VE HABERLEŞME GÜVENLİĞİ İçinde Hizmete Özel gizlilik dereceli evrak muhafaza edilebilen masaların üzerine ve kolay görülebilecek bir yerine Masa Taahhüt Kartı yapıştırılır. Masa Taahhüt Kartı

28 EVRAK VE HABERLEŞME GÜVENLİĞİ MASA TAAHHÜT KARTI Bu masanın gözlerinde gizlilik derecesi HİZMETE ÖZEL den yüksek dereceli evrak bulunmadığını taahhüt ederim. İmza :... Adı Soyadı :... Görev ve Unvanı:...

29 EVRAK VE HABERLEŞME GÜVENLİĞİ Her yılın Ocak ayında bir önceki yıla ait evrak gözden geçirilir ve işlemi tamamlananlar, İşlemi devam edenler ve işlemi tamamlanmış olmasına rağmen elde bulundurulması gerekli olanlar şeklinde ayırıma tabi tutulur. Bunlardan bir süre daha elde bulundurulması zorunlu görülenler birim arşivine,

30 EVRAK VE HABERLEŞME GÜVENLİĞİ Merkez arşivinde muhafazası gerekenlerle, imhası öngörülenler de ŞUBAT AYINDA MERKEZ ARŞİVİNE DEVREDİLİR. İmha işlemi Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkındaki Yönetmelik esaslarına göre yapılır ve iki nüsha imha tutanağı tutulur.

31 EVRAK VE HABERLEŞME GÜVENLİĞİ Tutanakların bir nüshası Merkez Arşivinde, diğer nüshası da birim arşivinde 10 YIL SAKLANIR. Genel evraka gelen bütün evrak, evrak kayıt formuna kaydedilir. Ayrıca gelen her evrak için havale kağıdı hazırlanır. (KONTROLLÜ EVRAK HARİÇ) bilgisayara kaydedilir.

32 ARŞİV GÜVENLİĞİ Kurumlarda Genel Evrak ve Arşiv Bürosu, ihtiyaca göre de Birim Arşivi kurulur.

33 ARŞİV GÜVENLİĞİ Arşiv Amiri ve İlgili Personelin Sorumluluğu Yangın, su baskını, hırsızlık, rutubet, ve haşerelerin tahriplerine karşı gerekli tedbirlerin alınmasından, Yangın söndürme cihazlarının çalışır durumda bulundurulmasından Arşivin bazı bölgelerinde nem ölçüm cihazlarının (higrometre) bulundurulmasından

34 ARŞİV GÜVENLİĞİ Fazla rutubetli odalarda rutubet emici kimyasal cihaz ile kimyevi maddelerin kullanılmasından Arşivlerin yılda en az bir defa dezenfekte edilmesinden Işık ve havalandırma tertibatının elverişli bir şekilde düzenlenmesinden, Arşiv amiri sorumludur

35 GİZLİLİK DERECELERİ Gizlilik Dereceleri Dört Sınıfa Ayrılır Hizmete Özel Özel Gizli Çok Gizli

36 GİZLİLİK DERECELERİ HİZMETE ÖZEL İhtiva ettiği bilgi itibariyle çok gizli, gizli veya özel gizlilik dereceleri ile korunması gerekmeyen fakat bilmesi gerekenlerden başkası tarafından bilinmesi istenmeyen; Mesaj, Rapor, Doküman, Araç, Gereç, Tesis ve yereler için kullanılır.

37 GİZLİLİK DERECELERİ HİZMETE ÖZEL Diğer gizlilik dereceli konular dışında olan ancak güvenlik işlemine ihtiyaç gösteren ve devlet hizmetine özel bilgileri içeren; Evrak, belge ve mesajlara verilen gizlilik derecesidir.

38 GİZLİLİK DERECELERİ ÖZEL Gerekli izin alınmadan açıklandığı takdirde ülkemizin çıkar ve prestijine zarar verecek, bir şahsın zarar görmesine sebep olacak veya yabancı bir devlete yarar sağlayacak; Mesaj, Rapor, Doküman, Araç, Gereç,Tesis ve Yerler için kullanılır

39 GİZLİLİK DERECELERİ ÖZEL Kişiye özel, bir gizlilik derecesi olmayıp, ilgili kişi veya kişilerin dışında herhangi biri tarafından açılamayacağını belirtir.

40 GİZLİLİK DERECELERİ GİZLİ Gerekli izin alınmadan açıklandığı takdirde ulusal güvenliğimize, saygınlık ve çıkarımıza ciddi şekilde zarar verecek; Diğer taraftan yabancı bir devlete faydalar sağlayacak içerikte olan; Mesaj, rapor, doküman, araç, gereç, tesis ve yerler için kullanılır.

41 GİZLİLİK DERECELERİ ÇOK GİZLİ İzinsiz olarak açıklandığı takdirde ülkenin ve ulusun güvenliğini, bölünmez bütünlüğünü, savunmasını, ulusal ve ekonomik çıkarlarını ve uluslararası ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilecek, ülkenin ve müttefiklerinin zararına neden olabilecek nitelikte olağanüstü önem taşıyan; Evrak, belge, malzeme ve bilgiler ÇOK GİZLİ olarak nitelendirilir. Bu evraka Kontrollü Evrak ta denir.

42 GİZLİLİK DERECELERİ TASNİF DIŞI İçerdiği konular itibarıyla gizlilik dereceli bilgi taşımayan ancak devlet hizmeti ile ilgili işlemleri içeren evrak, belge, bilgi ve dokümanlar Tasnif Dışı olarak nitelendirilir. Tasnif dışı evrak, gizlilik dereceli evrak gibi işaretlenir ve izinsiz açıklanamaz.

43 GİZLİLİK DERECELERİ YAZIŞMA VE KURALLAR

44 GİZLİLİK DERECELERİ YAZIŞMA VE KURALLAR Doğru gizlilik derecesinin verilmesinden; evrak, belge veya dokümanı hazırlayan makam, birim veya kişiler sorumludur. Gizli, özel ve hizmete özel gizlilik derecesi, yazıyı hazırlayan kişi tarafından verilir.

45 GİZLİLİK DERECELERİ YAZIŞMA VE KURALLAR Gizlilik derecesi her sayfanın üst ve alt orta kısmına bilgisayarla büyük harflerle yazılır, altı çizilir. Bilmesi gerekmeyen kişilerle gizlilik dereceli evrak görüşülemez.

46 GİZLİLİK DERECELERİ YAZIŞMA VE KURALLAR Çalışmakta olduğu odayı terk eden kişi, masadaki gizlilik dereceli evrakı muhafaza altına almaktan sorumludur. Gizlilik dereceli evrakın bulunduğu yerler içten ve dıştan emniyete alınır.

47 GİZLİLİK DERECELERİ YAZIŞMA VE KURALLAR Gizlilik dereceli konular telefonla görüşülemez. Telefonların üzerine Bu telefonla gizlilik dereceli konular konuşulamaz yazılı etiket yapıştırılır. Gizli ve Özel Gizlilik dereceli evrak, evrak senedi ile el değiştirir.

48 GİZLİLİK DERECELERİ YAZIŞMA VE KURALLAR Kurum dışına gönderilen evrak ilgili birimlerce zarflanır, senet hazırlanır ve genel evrak birimine imza karşılığı teslim edilir. Özel ve Gizli gizlilik dereceli evrak iç içe iki zarf içinde senetli ve taahhütlü olarak, Hizmete özel ve tasnif dışı evrak ise tek zarf içinde gönderilir.

49 GİZLİLİK DERECELERİ YAZIŞMA VE KURALLAR Kurye veya haberci ile gönderilen gizlilik dereceli evrak için ikinci zarf hazırlanmaz. Kilitli kurye/haberci çantası veya torbası dış zarf yerine geçer.

50 GİZLİLİK DERECELERİ KİŞİSEL SORUMLULUK Gizlilik dereceli evrakı her durumda açıkta ve muhafazasız bırakmamak. Yetki verilmesi hâlinde gizlilik dereceli evrakı kilitli muhafaza içerisinde taşımak. Bilmesi gereken prensibi dışında yetkisiz kişilerin yanında konuşma ve yazışma yapmamak.

51 GİZLİLİK DERECELERİ KİŞİSEL SORUMLULUK Sır saklama disiplinine uymak, evrak ve bilgi güvenliğini göz ardı etmemek. Casusluk, yıkıcı ve bölücü faaliyetlere karşı uyanık olmak ve önleyici tedbirler almak.

52 GİZLİLİK DERECELERİ KİŞİSEL SORUMLULUK Tanınmayan kişilerle sıkı dostluklar kurmamak ve görevle ilgili konuları görüşmemek. Sosyal toplantılarda ve diğer yöntemlerle bilgi sızdırılmasına karşı uyanık bulunmak. Şüpheli durumları ilgili yönetici ve makamlara iletmek.

53 HABERLEŞME GÜVENLİĞİ Gizlilik dereceli konuların telli veya telsiz muhabere araçları ile görüşülmemesi ve görüşme yapılan oda, salon vb. yerlerde haberleşme cihaz ve tesisatında görüşme güvenliğinin sağlanmasıdır.

54 HABERLEŞME GÜVENLİĞİ Alınması gereken tedbirler Gizlilik dereceli konuların görüşüldüğü oda, şifre, teleks, faks ve santral odalarının güvenliği sağlanmalıdır. Telefon konuşmaları kısa ve öz olmalıdır. İzinsiz, paralel telefon bağlantısı yapılmamalıdır.

55 HABERLEŞME GÜVENLİĞİ Alınması gereken tedbirler Telefonlara Gizli Gizlilik Dereceli Konular Konuşulamaz ibaresi yazılmalıdır. Gizlilik dereceli konular telsizle konuşulmaz, gizlilik derecesi olmayan konular ise kodlandırılarak konuşulmalıdır.

56 HABERLEŞME GÜVENLİĞİ Alınması gereken tedbirler Elektronik ses dinleme ve kayıt cihazlarına karşı her türlü güvenlik önlemleri alınmalıdır. Her türlü tesisat ile pencere ve panjurların onarımları güvenlik belgeli personelin gözetimi altında yaptırılmalıdır.

57 HABERLEŞME GÜVENLİĞİ Alınması gereken tedbirler Bilgi işlem merkezi sistemleri ile bütünleşen iletişim hat ve sistemlerinin; iletişim güvenliği, personel güvenliği, giriş ve çıkış noktalarının güvenliği, doküman güvenliği, fiziki güvenlik, bakım güvenliği, bilgisayardaki bilginin güvenliği, radyasyona karşı güvenlik, ve internet güvenliği sağlanmalıdır.

58 BİM VE SİSTEMLERİN GÜVENLİĞİ Bilgi İşlem Merkezi ve Sistemlerin Güvenliği Bilgi işlem merkezi ve bu merkezin donanımı, her türlü yazılımı ve sisteme yüklenen bilgiler; yetkisiz erişme, kullanılma ve bozulmaya karşı son derece duyarlı, casusluk ve sabotaj içinde ilgi odağıdır.

59 BİM VE SİSTEMLERİN GÜVENLİĞİ Bilgi İşlem Merkezi ve Sistemlerin Güvenliği Fiziki ve personel güvenlik önlemlerinin uygulanması ile her ne kadar güvenilir bir bilgi işlem ortamı yaratmaya çalışılsa da, işletme güvenliğine yönelik önlemler uygulanmadan, güvenlik tam olarak sağlanmaz.

60 BİM VE SİSTEMLERİN GÜVENLİĞİ Bilgi İşlem Merkezi ve Sistemlerin Güvenliği Bilmesi gereken ilkesini uygulamak, bilgiye yetkisiz erişimi saptamak yada önlemek ve bu tür çabaları ortaya çıkarmak için özel donanım ve yazılım oluşturulmalıdır. Kurulan güvenlik sistemi, hizmete sokulmadan önce kontrol edilmelidir.

61 BİM VE SİSTEMLERİN GÜVENLİĞİ Bilgi İşlem Merkezi ve Sistemlerin Güvenliği Alınan önlemlerin yeterli olduğuna karar vermek bir yanılgı olabilir. Hiçbir önlemin aşılamaz olmadığı unutulmamalıdır. Bazen bu önlem birden çok tehdidi önlerken, bazen bir tehdidin önlenmesi için birden çok önlemin koordineli olarak alınması gerekebilir.

62 FİZİKİ KORUMA ÖNLEMLERİ Fiziki Koruma (güvenlik) Önlemleri Yetkisiz kişilerin evrak, bilgi, belge, malzeme, bina ve tesislere ulaşmasını önlemek, Bina ve tesislerin casusluk, sabotaj, hırsızlık, hasar ve zarar verme gibi eylemlere karşı korunmasını sağlamak amacıyla alınacak fiziki önlemlerdir.

63 FİZİKİ KORUMA ÖNLEMLERİ Fiziki Koruma (güvenlik) Önlemleri Hizmet bina ve tesislerinin sınırları; duvar, tel örgü vb. engellerle çevrilmelidir. Belirli noktalara güvenlik kulübeleri yaptırılmalıdır. Çevrenin aydınlatılması sağlanmalıdır. Bahçe ve bina girişleri sınırlandırılmalı ve gerekli tedbirler alınmalıdır.

64 FİZİKİ KORUMA ÖNLEMLERİ Fiziki Koruma (güvenlik) Önlemleri Araçların kontrolü yapılmalı ve sistemli olarak otoparka alınması sağlanmalıdır. Yabancı araçlar bina, tesis ve bahçe önlerine park ettirilmemelidir.

65 FİZİKİ KORUMA ÖNLEMLERİ Fiziki Koruma (güvenlik) Önlemleri İşportacıların, seyyar satıcıların ve satış elamanlarının hizmet binalarına ve bahçelere girmeleri önlenmelidir.

66 FİZİKİ KORUMA ÖNLEMLERİ Girişlerin Kontrolü Kontroller giriş kapısından başlatılır. Giriş kapıları sınırlandırılır. Dışarıdan gelen kişiler kontrol altında tutulur. Onarım için dışarıdan gelen kişilere refakat edilir. Tatil günlerinde ziyaretçi kabul edilmez.

67 FİZİKİ KORUMA ÖNLEMLERİ Girişlerin Kontrolü Özel ziyaretler ziyaretçi odasında yapılır. Girişte danışma bürosu kurulur. Ziyaretçi veya görevli kartı verilir. Ziyaretçi defteri iki yıl süre ile muhafaza edilir. Elektronik güvenlik sistemlerinden yararlanılır.

68 Teşekkür Teşekkür ederim.