YEM DEĞİRMENCİLİĞİNDE KALİTE KONTROL ANAMED ANALİTİK GRUP ERKAN MANKAN

Transkript

1 YEM DEĞİRMENCİLİĞİNDE KALİTE KONTROL ANAMED ANALİTİK GRUP ERKAN MANKAN

2 Nasıl Yem üretmek istiyoruz? Tesise doğru şekilde teslim edilmiş hammaddelerden; Hayvanların sağlığı, büyümesi ve üremesi için tutarlı şekilde yem üretmeyi amaçlıyoruz. Neye ihtiyacımız var? Malzemeler, (yem hammaddeleri, yakıt, enerji) Makineler(formülasyon ekipmanı, yem verme sistemleri, yem depolama ekipmanları, değirmen sanayi) İnsanlar Dökümantasyon

3 Yem Kalite Kontrol Programı İyi bir yem kalite programı ; Bileşenlerin kalitesi, Proses Kontrolü, Bitmiş yem kalitesi, Patojenik mikro organizmalar (hastalık yapıcı), toksikolojik kontrolleri içerir. Yem kalite programında kullanılan bu bileşenler aynı olabilir ama bütünsel yaklaşımla ele alınmalı ve FİRMAYA ÖZGÜ olmalıdır.

4 1.Bileşenlerin Kalitesi Yem hammaddeleri Yan ürünler Kalitesi gıdaya göre görece düşük hammaddelerden ürün elde etmek amacı taşır. Bileşenler yem üretimin %70-90 ı oluşturur. Entegrasyon ve kapasite arttıkça maliyet artar. KALİTE YATIRIM MALİYETİ nedir? KALİTESİZLİĞİN MALİYETİ nedir?

5 1.Bileşenlerin Kalitesi Kalite-Kalite Kontrol KALİTE : Gıda maddelerinin mevzuatla belirlenmiş kriterlere uygunluğunu tayin eden özelliklerinin toplamıdır. KALİTE KONTROL : Tüketime arz edilen gıda maddelerinin Türk gıda mevzuatına uygunluğunun tespitini ifade eder.

6 1.Bileşenlerin Kalitesi Modern değirmencilikte Kalite ve Kalite kontrol Kalite : mevzuatlara uygunluk ve doğaya, insana uyumlu, yeni ve standart üretim teknikleri ile üretilme sürecinin bütünü Çevre-ürün-insan-çevre ilişkisi Kalite kontrol : Mevzuatlara uygunluk ve firma içi belirlenen kalite kriterlerinin uygunluğunun tesbiti

7 1.Bileşenlerin Kalitesi Neler Yapmalıyız? Bileşenlerin (hammaddelerin) kalitesini anlamalı ve tanımlamalyız. Tedarikçi sürecini de hesaba katmalıyız. Kalite değerleri, Tedarikçi Puanlama, Fiyatlama, raporlama, kontrol

8 1.Bileşenlerin Kalitesi Neler Yapmalıyız? Kaliteye Bağlılık ilkesine uyun! Bileşen Kalite Kriterlerinizi yazılı, Tedarikçilerle uyumlu hale getirin! Hammadde Alım Noktalarını belirleyin! İç Laboratuvar Tekniklerini tamamlayın! Dış Laboratuvar Validasyonu geliştirin! Tedarikçilerle Sürekli iletişim Sürekli Gelişim sağlayın! Rasyonları doğru hammadde değerleri ile tasarlayın! Fiyat/Kalite politikası oluşturun!

9 2.Proses Kontrolü 1. Bileşen Envanteri 2. Ambarların Temizliği 3. Ekipman Temizliği 4. Öğütme 5. Karıştırma Proses Ölçüleri 8. Kamyon-Tanker Temizliği 6. Pelet Yapma ve Pelet Soğutma Havalandırma Sıcaklığı Nem Kazanımı Nem Kaybı Pelet Yapma ve Pelet Sağutma Havalandırma Sıcaklığı Nem Kazanımı Nem Kaybı Kırıntı dokusu Pelet Dayanıklılığı

10 2. Proses Kontrolü Bileşen Envanteri Belirli bir bileşenin belirli bir zamanda doğru kullanılıp kullanılmadığını kontrol! Basit, Anlaşılır Fiziksel Doğru, Güvenilir Geçmiş ve Tahminleri Ambarların temizliği Ambarlara giriş Uygunmu? Teknik, yetkili personel Aydınlatma, kaldırma, güvenlik, solunum ekipmanları İş güvenliği İlk yardım

11 2. Proses Kontrolü Ekipman Temizliği Bulaşan kontrolü Aşınma, sızma Kontrol Ses Günlük, haftalık, aylık kontrol Öğütme Önemli Sonraki adımları etkiler Değirmen durumu Isı giderimi Taşınması Nem Küf Hava destekli öğütme

12 2. Proses Kontrolü Karıştırma Hata Kaynağı! Tasarım Kapasite sorunu Eski ekipman Bakım Varyasyon Katsayıları <%10 homojen karıştırma Analiz Sensörler Pelet Yapma ve Soğutma Havalandırma Buharla havalandırma nişasta jelleşmesi Küf patojen yok edilmesi Vitamin nem kayıpları %10-25 oranında nem kayıbı Analiz Sensörler

13 2. Proses Kontrolü Pelet yapma Pelet Soğutma Soğuk-Pellet Sıcaklığı Nem Kazanımı İdeal soğutma! Küf ve ambarda aşınma Kontrol Peletten gelen nem kazanımı 0.5 in altında hedef olmalıdır. Kontrol

14 2. Proses Kontrolü Pelet yapma Pelet Soğutma Kırıntı Dokusu Pelet Dayanıklılığı Yenilebilirlik sorunu Beslenebilirlik sorunu Doğru elek analizi Dayanıklı peletler Standart üretim Standart beslenme Holmen Testi ASAE metodu Sertlik

15 2. Proses Kontrolü Ölçüler- Teraziler Tüm proses doğru olabilir Terazi Ölçümler Haftalık Aylık Yıllık Test Ağırlıkları Kontrolü olmalıdır Kamyon/Tanker Temizliği Nem, Küf, Bulaşma, İlaç Yükleme öncesi kontrol

16 3. Bitmiş Ürün Kontrolü Örnekleme Örnekleme sayısı, Zamanı, Şahit Numune Analizler Analiz süreleri Raporlama Kontrol Deneyimli Personel, Eğitimler Ekipman Validasyonu

17 ÖRNEK KALİTE KONTROL PROGRAMI

18 1. Bileşenlerin Kalitesi Yem Analizleri-Genel 1. Fiziksel Analizler: Yemin dış yapı özelliklerine bakılarak değerlendirilmesini kapsayan analizlerdir. Saflık, irilik, sertlik, renk, koku, 1000 dane ağırlığı, bozulma gibi özellikleri incelenir. 2. Kimyasal Analizler: Yemin besin madde içeriğinin belirlenmesi için bir takım kimyasallar kullanılarak yapılan analizlerdir. Protein analizi, yag analizi, ADF, NDF analizi vb. gibi 3. Biyolojik Analizler: Sindirim ve metot denemeleri gibi hayvanlar üzerinde yürütülen özel denemeler biyolojik analizlerdir.

19 1. Bileşenlerin Kalitesi Fiziksel Analizler Yemlerin bes duyu organla belirlenebilen özellikleri fiziksel özellikleridir. Fiziksel analizler yemin sertliği, iriliği, partikül büyüklüğu, rengi, kokusu, tadı, sıcaklığı, kaba yemlerde yaprak/sap oranı, rasyonda kaba/kesif yem oranı ve rengine bakılarak belirlenir. Duyu organları ile yapılan fiziksel analizlerde yemin önce görünüşu incelenir. Rengi, kokusu, tadı incelenir. Mikroskop, büyütec, elek, terazi gibi malzemeler kullanılır. Mikrobiyolojik incelemelerde ise, yemin yabancı madde, yabancı tohum, zararlı madde, böcek, haşerat bulaşıklığı olup olmadığı tespit edilir. Yem iriliğinin belirlenmesinde elekler kullanılır. Elekten geçis % si bulunur. Granül büyüklüğu ve dağılımı için çok daha hassas ölçüm yapan ekipmanlar vardır dane ağırlığı için terazide 15 gr yem tartılır ve bu miktar yemdeki dane miktarı sayılır ve oranlama yoluyla bulunur. Ayrıca özel ekipmanlar yardımıyla partikül büyüklüğu ve yem içerisindeki dağılımı da bu kapsamda incelenir.

20 1. Bileşenlerin Kalitesi Kimyasal Analizler 1. Kuru madde analizi 2. Ham kül analizi (organik madde tayini) 3. Ham yag analizi 4. Ham protein analizi 5. Asit Deterjanda Çözünmeyen Lif (acid detergent fibre, ADF) analizi 6. Nötral Deterjanda Çözünmeyen Lif (neutral detergent fibre, NDF) analizi 7. Ham Selüloz Analizi Bunlar ham besin madde analizleridir.

21 1. Bileşenlerin Kalitesi Kimyasal Analizler 1. Saf Su Sistemi 2. Etüv 3. Hektolitre 4. Değirmen 6. Etüv 7. Kül Fırını 8. Soxhlet Sistemi 9. Kjeldahl cihazı 10. NIR cihazı 11. Alev fotometre 12. Kalorimetre 13. Vakum 14. Isıtıcı 15. ph metre 16. Santrifüj 17. Spektrofotometre 18. ph metre 19. Aminoasit analizörü 20. Gaz kromotoğrafi 21. Hassas laboratuvar terazisi 22. Soğutucu ve dondurucu 23. Otoklav 24. Büyütec, Mikroskop 25. NIR Sistemi

22 1. Bileşenlerin Kalitesi Kimyasal Analizler

23 1. Bileşenlerin Kalitesi Kimyasal Analizler

24 1. Bileşenlerin Kalitesi Kimyasal Analizler Azot Protein Analizi Soxhlet Analizi

25 1. Bileşenlerin Kalitesi Kimyasal Analizler Nişasta Analizi Selüloz Tayin

26 1. Bileşenlerin Kalitesi Kimyasal Analizler Nem Terazisi Kül Fırını

27 1. Bileşenlerin Kalitesi Kimyasal Analizler Değirmen Öğütücü Spektrofotometre

28 1. Bileşenlerin Kalitesi Kimyasal Analizler HPLC SAF SU

29 2. Proses Kontrolü KALİTE KONTROL KRİTERLERİ AYIRMA ALIM KARIŞTI RMA PELETLEME

30 2. Proses Kontrolü HAMMADDE ALIM NIR

31 2. Proses Kontrolü

32 2. Proses Kontrolü Doğru ürünü alam Nem, Protein, Yağ, Lif Siloları izle Ürün stabilitesi, ekonomik üretim Yüksek nemli olanları kurut Enerj tasarrufu

33 2. Proses Kontrolü NIR HAMMADDE ALIM

34 2. Proses Kontrolü Yem Değirmenleri genellikle küçük örneklemeler ile tüm üretimi kontrol altında tutmayı başarırlar. Yüksek hacim yüklemelerde değişkenlik Ekonomik kayıplar- Tahhüt edilen kalite Ayırma Problemleri Geçen sene hammadde karışıklığı yaptığınız bir üretim oldu mu?

35 2. Proses Kontrolü Konveyor veya Elevator çıkışları Yükleme anında

36 2. Proses Kontrolü Konveyor öncesi NIR sensör yerleşimi

37 2. Proses Kontrolü Mikser NIR

38 2. Proses Kontrolü Karıştırma/blend Kalitesi Malzemeler A, B, C and D Dinamik Reçete Oluşumu Yem Kompozisyonunu Belirleme Ayarlama +Silo, -Silo Düşük üretim maliyeti Minimize risk Spektlere uygunluk Spec 18% Actual 19% Mixer The Right Mixture

39 2. Proses Kontrolü Homojenite kontrol Karıştırma Süresi Karışım Kalite Kontrolü

40 2. Proses Kontrolü

41 2. Proses Kontrolü NIR

42 2. Proses Kontrolü Sprayleme anlık kontrol Yağ kontrolü Soğuma, ısıtma nem kontrolü

43 2. Proses Kontrolü NIR

44 2. Proses Kontrolü Crumble/Pellets İzlenebilir Final Prot,Nem, Yağ, lif Kurulum Bypass On a side of conveyor On a chute Above a conveyor

45 2. Proses Kontrolü Yem Değirmeni Üretim Prose Sensörleri NIR-Online Hammadde Alım Mikser Press Kurutma Sprayleme Son ürün Yes/ No Hammadde Seçimi Nem Nem Yağ Kalite Kabul/Red Yağ Sınıflama DUR Görsel Kimyasal Protein Hedef/Gerçek Dinamik Formülasyon kontrolü Raw material definition Moisture

46 3. Dökümantasyon Kalite Yönetim El Kitabının oluşturulması Her uygulamaya ait SOP dökümanlarının (Standart İşletim Prosedürlerin) uygulanması Sürekli validasyon ve Kurallı çalışmalar bütünü IQ/OQ Kitapçıklarının doldurulması İstatistiksel İzleme

47 ERKAN MANKAN ANAMED ANALİTİK GRUP DİJİTAL ORTAMDA SUNUM DOSYASINI ALMAK İSTİYORSANIZ LÜTFEN MAİL ATINIZ!