Birden fazla kişi, günün her hangi bir saatinde, yakın temasa gerek olmadan,

Transkript

1 Ağız kokusu nedir? Birden fazla kişi, günün her hangi bir saatinde, yakın temasa gerek olmadan, ayni bireyin ağızında çirkin koku tespit ediyorsa, ve bu durum en az birkaç ay boyunca kesintili veya kesintisiz olarak devam ediyorsa, bireyin kendisi bu çirkin kokuyu duymuyor olsa bile bu klinik tabloya ağız kokusu ismi verilir. Kaç çeşit ağız kokusu vardır? Tip 0 Ağız kokusu: Sadece sabahları uyanıldığında duyulan koku normaldir. Her bireyde mutlaka az veya çok miktarda bulunur. Tedavi edilmez. Tedavi edilse bile tekrar ortaya çıkacaktır Tip 1Ağız kokusu: Dil yüzeyi girintili ve çıkıntılıdır. Kriptaların derin çukurlarına yerleşen bakteriler, salyadan ve besinlerden gelen proteinleri uçucu kükürtlü bileşiklere parçalar. Ağız kokusunun sebebi uçucu kükürtlü bileşiklerdir. Ağız kokusuna sebep olan düzinelerce VSB gazı vardır. En sık rastlananları burada anlatılmıştır. Emin olunuz bunlardan hiç birisini koklamak istemezsiniz. Tip 2 Ağız kokusu: Bu grup ağız kokusu da büyük ölçüde dil sırtından gelir fakat bakteri kaynağı ağızın içinde değildir, sinüsler, bademcikler, boğaz veya komşu dokulardır. Bilhassa çocuklarda Tip 1 ile birlikte görülür. Toplumda hayret edilecek kadar fazla sayıda insanda ağız kokusu sebebidir. Tip 3Ağız kokusu: Sindirim enzim veya organları besinleri gereği şekilde sindiremediği zaman besinler bakterilerin çürütmesine terk edilmiş demektir. Sindirim kanalında açığa çıkan gazlar bireyin isteği ve bilgisi dışında ağıza yükselir. Bireyin geğirmesine gerek yoktur. Burada oluşan gazlar, otururken 0.68 ml/dak, yatarken 0.12 ml/dak hızında ağıza yükselir. Birey bunu bilmez. Bu tip ağız kokusunda mide ile yemek borusu arasındaki gastroözefajial kapak 1 / 6

2 gevşemişse daha fazla çirkin kokulu gaz ağıza dolacaktır. Bilhassa ilerleyen yaş ile orantılı olarak bu tip ağız kokularının görülmesi artar. Tip 4Ağız kokusu: Akciğerden gelir. Ağız kokusu değildir. NEFES KOKUSUdur. İki şekilde meydana gelir. Birincisi: akciğer parankiminde veya alt solunum yolunda bir infeksiyon (pnömoni, plörit, adenit, bronşit vs...) bulunuyor ise buradan açığa çıkan çirkin kokulu gazlar doğrudan ekspirasyon havasına karışır. İkinci yolu ise kimyası değişen kan gazlarının ekspirasyon havasında aromatik bileşiklere dönüşmesidir. Bunun en canlı örneği şeker veya gut hastalarında, diyaliz hastalarında, narkozdan çıktıktan hemen sonra, gebelikte görülen ağız kokusudur. Bu tip nefes kokusu hastaları ağız kokusu tedavisine asla cevap vermez, ağız içinde ne yapılırsa yapılsın hiç bir iyileşme göstermez. Çünkü ne koku kaynağı ağızdadır, ne ne sebebi ağızdadır.. Nefes kokusu için ayrıntılı bilgi için tıklayınız BİR AĞIZ NEDEN KOKAR Ağız kuruluğu varsa Tip 1 ağız kokusu bulunur. (Gece ağız açık yatmak, salya eksikliği, radyoterapi sonrası ve alkol alanlar vesaire..) Ağız içerisinde bakteriler için yataklık edecek her hangi bir mikrop kaynağı varsa Tip1 koku bulunur. Bu mikrop kaynakları sıklık sırasına göre şunlar olabilir: Köprü gövdesinin altı Gingivitis Çürük kavitesi Yirmiyaş dişi kapşonu Ağızdaki bütün retantif yüzeyler ve temizlenmeyen protezler Farenjit, tonsillit, sinüzit geçirmekte olan bireylerde Tip 2 ağız kokusu bulunabilir. Birey bu hastalığın farkında olmayabilir. Postnazal akıntısı bulunan allerjik bireylerde Tip 2 ağız kokusu bulunur. Birey akıntının farkında olmayabilir. Gastroözefagiyal şfinkter dilatasyonlarında, reflu ve gastrit hastalarında Tip 3 ağız kokusu bulunur. Sindirim enzim yetersizliklerinde Tip 3 ağız kokusu bulunur. Birey basit (mide yanması, hazımsızlık, gaz) şikayetler ile hastalığa alışmış olabilir. 2 / 6

3 Kabızlık Tip 3 ağız kokusu sebebidir. Sayısız hasta kabızlığı giderlince ağız kokusundan kurtulmaktadır. Başta peynir olmak üzere her gün aşırı miktarda yenilen süt ve süt ürünleri Tip 3 ağız kokusu sebebidir. Herşeyden az yeyiniz, hiç bir şeyi hep yemeyiniz. Asidoz, alkaloz sebebi olabilecek, kan gazlarını ve kan biyokimyasını değiştirebilecek bütün metabolik hastalıklarda (şeker, gut, nefropatiler dahil) Tip 4 ağız kokusu bulunur. Sürekli olarak ayni besin maddesini her gün yiyenlerde Tip 3 ağız kokusu bulunabilir. Böyle hastalar ancak anamnez ile belirlenebilir Hamilelerde Tip 4 ağız kokusu bulunur. Sürekli ilaç kullananlarda Tip 4 ağız kokusu bulunabilir. Kas geliştiriciler, amino asit hapları, kıkırdak, eklem kuvvetlendiriciler, doğum kontrol hapı, tansiyon düşürücüler vesaire... Oruçlu olan bireylerde Tip 4 ağız kokusu bulunur. Hem sindirim kanalındaki peristaltizmin durmasına bağlı artan bakteri faaliyetleri ve hem de enerji depolarının açılarak karbonhidrat yılkımının başlaması ile ortaya çıkan nefeste aseton Tip 4 ağız kokusunu başlatır. Akciğer infeksiyonlarında Tip 4 ağız kokusu bulunur. Tüberküloz, bronşit, zatüree, pnömoni, bronkopnömoni, obstrüktif akciğer hastalıkları, akciğer parankim doku hastalıkları ve allerjik kökenli akciğer hastalıkları Tip 4 ağız kokusu sebebidir. Ağız kokusu nasıl tedavi edilir Ağız hijyeni arttırılmalıdır. Her yemekten sonra diş fırçası ve diş ipi kullanımı alışkanlık haline getirilmelidir. Ağızda bakteri tutunabilecek her pürüzlü yüzey giderilmelidir.bu doğrultuda kırık,çatlak dolgular 3 / 6

4 yenilenmeli, ağızdaki çürük,oyuk vs. gibi koku açısından tutucu ortamlar tedavi edilmelidir.kısacası ağız içerisindeki bütün yüzeyler bakterileri tutamaz olmalıdır, cilalı olmalıdır. En sık rastlanan problem köprü gövdesidir. Diş fırçalarken dilinde fırçalanması en az diş fırçalamak kadar önemlidir. Dilinizi arkadan öne doğru süpürür şekilde incitmeden fırçalamaya dikkat ediniz. Alkol kullanmamaya dikkat ediniz veya ağız kokusu tedavisinden vazgeçiniz. Çünkü alkol tek başına ağız kokusu sebebi olabilmektedir Ağzınızda şayet varsa köprüleri ve kaplamaları söktürünüz. Sayısız ağız kokusu vakası sadece ağızdaki köprüler sökülünce bile kaybolmaktadır. Kullandığınız diş fırçası 1- Seyrek kıllı 2- Orta sert 3- Küçük olmalıdır Ağız kokusu hastaları çinko içeren diş macunu kullanmalıdır. Dil fırçalandıktan sonra 1 haftadan uzun olmamak şartı ile antiseptik gargara kullanılabilir. Antiseptik gargara alkolsüz olmalıdır. Antiseptik gargara antiinflamatuvarsız olmalıdır. Bu özellikler dışındaki diğer gargaralar ağız kokusu tedavisine uygun görülmemektedirler. ntiseptik gargara yerine tuzlu su gargarası kullanılabilir. Tuzlu su gargarasını hipertansiyon ve böbrek hastalarının kullanması uygun olmayabilir. 1-8 hafta boyunca çinkolu sakız çiğnemek fayda sağlayabilir. Çinkosuz sakızlar işe yaramadığı gibi ağız konusunu arttırabilir. Saydığımız tüm bu yöntemler Tip 1 vakalarını tamamen iyileştirir. Tip 2 vakalarında ise kısmi iyileşme olur, Diğer ağız kokusu vakaları yukarıdaki tedavi yöntemleri ile maalesef düzelmez. A 4 / 6

5 NEFES KOKUSU Nedir Nefes kokusunun mekanizması Nefes kokusunun mekanizması Sayısız kimyasal madde karaciğer ve böbrekler tarafından kana ihraç edilir ve kanda çözünmüş halde dolaşır. Çoğu uçucu olan bu maddelere KAN GAZLARI denir. Bu gazlar geçici bir süre için kanda birikebilir. Akciğerler yolu ile dışarı atılır. Fakat her zaman bu maddelerin dışarı atılması kolay ve hızlı olmayabilir. Bu maddeler akciğerler yolu ile solunum havasına karışır ve nefes sırasında hava verme ile akciğerlerimizden dışarı atılır. Nefes kokusu böyle oluşur.bazıları çirkin kokuludur. Nefes kokusu gazları: Akciğer havasına karışarak dışarı atılan binden fazla sayıda gaz vardır. Bu gazların bir kısmı kokuludur. Bunun da bir kısmı çirkin kokuludur. Sık rastlanan kokulu nefes gazları şunlardır: IL6, 8-isoprostane, Nitrate, cyanide ve CO 2, CO, DiMetil Sülfit, Lökotrienler, 2-propanol, 2,3-dihydro-1-phenyl-4(1H)-quinazolinone, 1-phenyl-ethanone, heptanal, Acetone, n-propanol, methylethylketone, Hidrojen peroksit, Nitrosothiols, Nitrosothiols nitric oxide, 8-isoprostane, Leukotriene B4, IL8, Hydrogen disulfide, limonene, C2-C5 aliphatic acids, methylmercaptan, Ethanethiol, dimethylsulfide, Dimethylamine, trimethylamine, formol, formaldehit, asetoasetat, amonyak, beta hidroksi bütirik asit, valerik asit, formik asit, HCN ve daha yüzlercesi.. Nefes kokusu gazların sağlıklı bireyde konsantrasyonu nedir? Amonyak (628 ppb), acetone (297), methanol (193), ethanol (187), isoprene (37), propanol (16), acetaldehyde (23) and pentanol (15) bulunmustur. Sabah yataktan kalkınca ağızda duyulan kokuların sebebi bu gazlardır. Kaynak: Aydın M. Teşhisten tedaviye Ağız kokusu. Nobel tıp kitapevi, 2008 İstanbul 5 / 6

6 6 / 6