VI. YENİ VE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI SEMPOZYUMU
|
|
- Derya Avcı
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 VI. YENİ VE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI SEMPOZYUMU BİLDİRİLER KİTABI YAYINA HAZIRLAYAN Seval YAMAN EKİM 211 KAYSERİ Yayın No: E/211/565
2 Yayın No :... TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI Adres : Meşrutiyet Mah. Meşrutiyet Cad. No: 19 Kat: Kızılay/ANKARA Tel : (312) Fax : (312) E-posta : mmo@mmo.org.tr Web : Yayın No: Yayın ISBN No: : E/211/565 ISBN : Bu yapıtın yayın hakkı Makina Mühendisleri Odası na aittir. Kitabın hiçbir bölümü değiştirilemez. Makina Mühendisleri Odasının izni olmadan elektronik, mekanik vb. yollarla kopya edilip kullanılamaz. Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir. Baskı DOĞUŞ Ofset Matbaacılık San.Tic.Ltd.Şti. Organize Sanayi Bölgesi 24. Cadde No: KAYSERİ Tel: ( 352) Faks: ( 352)
3 BİYOKÜTLENİN GAZLAŞTIRMASINI ETKİLEYEN ÖZELLİKLER Şekil 3. Biyokütle gazlaştırma tesisi Şekil 1. Gazlaştırma Doç. Dr. H. Hüseyin ÖZTÜRK Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yrd. Dç. Dr. Cengiz KARACA Mustafa Kemal Üniversitesi Dr. Mustafa TOLAY Detes Enerji ve Çevre Sistemleri Teknolojileri Ltd. Şti. 117
4 BİYOKÜTLENİN GAZLAŞTIRMASINI ETKİLEYEN ÖZELLİKLER Doç. Dr. H. Hüseyin ÖZTÜRK Yrd. Doç. Dr. Cengiz KARACA Dr. Mustafa TOLAY ÖZET Biyokütlenin gazlaştırılması, termokimyasal bir işlem olduğundan, sıcaklık ve ısıtma hızı biyokütlenin kütle kaybında önemli bir etkiye sahiptir. İstenilen tekdüze bir hızdaki sıcaklık artışına bağlı olarak örnek biyokütle materyalin kütle kaybı termogravimetrik analiz (TGA) ile ölçülür ve kaydedilir. TGA, işlemin özelliklerini ve kinetik parametrelerini belirleyebilmek için yaygın olarak kullanılır. Kinetik parametreler, basit varsayımlarla net kütle kaybına bağlı olarak hesaplanabilir. Bununla birlikte TGA, sıcaklık ve ısıtma hızı gibi tepkime parametrelerinin karşılaştırılmasına ilişkin verilerin elde edilmesini de sağlar. Her tür biyokütle önemli miktarda karbon, hidrojen ve oksijen içerir. Bileşiminde oksijen bulunan her biyokütle materyalden karbonun kısmen veya tamamen oksidasyonu ile dönüşüm gerçekleşir. Biyokütlenin en önemli bileşenleri; selüloz, yarı selüloz, lignin ve ekstraktiflerdir. Selüloz, yarı selüloz ve lignin örneklerinin ve biyokütlenin yavaş bir şekilde pirolizini sağlamak için düşük sıcaklıklarda düşük ısıtma hızları uygulanır. Bu çalışmada; biyokütle gazlaştırmada etkili; boyut, şekil, yapı, ortam, madde akışı, ısıtma hızı, sıcaklık ve kül miktarı gibi etmenler ayrıntılı olarak tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Biyokütle, Gazlaştırma 1. GİRİŞ Gazlaştırma, biyokütleden gaz yakıt elde edilen termokimyasal bir dönüştürme işlemidir. Diğer bir deyişle, biyokütle termokimyasal bir dönüşümle gaz yakıta dönüştürülür. Gazlaştırma, karbon içeren biyokütle gibi katı yakıtların yüksek sıcaklıkta bozunması ile yanabilir özellikte gaz elde edilmesi işlemidir (Şekil 1). Bu işlem sırasında, denetimli bir şekilde yakıt hücresine verilen hava ile biyokütle yakılır. Yanma sonucunda çıkan ürünler arasında; hidrojen, metan gibi yanabilir gazların yanı sıra; karbonmonoksit, karbondioksit ve azot gibi gazlar da bulunur. Gazlaştırma, katı biyokütle enerjisini değerlendirme yöntemi olarak bilinir. Şekil 1. Gazlaştırma Gazlaştırma, sonunda yüksek oranda gaz ürünler (CO 2, CO, H ve gaz hidrokarbonlar), çok az miktarda kömür (katı ürün), kül ve yoğuşabilen bileşiklerin (katran ve yağlar) oluştuğu, kısmi bir ısıl oksidasyon işlemidir. Oksitleyici ajanlar olarak, tepkimeye buhar, hava veya oksijen eklenir. Üretilen gaz, orijinal biyokütleden kalite ve kullanım açısından daha standart duruma getirilerek; gaz motorlarında ve gaz türbinlerinde veya sıvı yakıt
5 üretimi için kimyasal hammadde olarak kullanılabilir. Gazlaştırma işlemiyle, düşük veya az değerli biyokütle materyale değer kazandırır. 2. BİYOKÜTLE 2.1 Biyokütlenin Kimyasal Bileşimi Biyokütle materyal, kısa ve elementel analiz ile belirlenen özellikleri ile tanımlanırlar. Bu yakıtlar, ısı veya buhar elde etmek için doğrudan yakılabilirler. Kısa analiz; nem, uçucu madde, bağlı karbon ve kül içeriğinin belirli yöntemlerle belirlenmesi işlemidir. Bu analizde, örnek madde belirli koşullarda ısıtılarak, içerdiği ürünlerin dağılımı belirlenir. ASTM D 121 tarafından tanımlandığı gibi, kısa analizde ürünler dört gruba ayrılır: 1) Nem 2) Piroliz süresince açığa çıkan gaz ve buharlar 3) Materyalin buharlaşmayan bölümü olan bağlı karbon ve 4) Yanmadan sonra arta kalan inorganik madde olarak kül Kısa analiz, genellikle yakıtların kullanımı ile ilgili olan özelliklerini belirlemek için uygulanır. Elementel analiz, organik materyal örneğinin tamamen yandıktan sonra, gaz durumdaki ürünlerde bulunan; karbon, hidrojen, azot, kükürt, klor, oksijen ve kül yüzdelerinin belirlenmesi işlemidir. Biyokütlenin kimyasal ve faz bileşimine ve biyokütle küllerine ilişkin, günümüze kadar yapılmış olan çalışmalarda, çok az bilgi mevcuttur. Biyokütle çok geniş çeşitlilik gösterir ve bileşimi özellikle inorganik bileşenler bakımından çok değişkendir. Diğer taraftan, biyokütlenin bileşimi yapısal olarak kömürünkinden önemli düzeyde farklıdır. Doğal biyokütlenin bileşimi aşağıdaki etmenlere bağlı olarak değişir: Biyokütle tipi, bitki türleri veya bitkilerin bölümleri Bitki türlerinin toprak-hava-sudan belirli bileşikleri alma ve bitki dokularına taşıma/depolama işlemleri Güneş ışınımı, jeolojik yerleşim, iklim, mevsimler, toprak tipleri, su, ph, besin elementleri, orman kenarı, deniz kenarı veya kirli alanlar gibi büyüme koşulları Bitkilerin yaşı Uygulanan gübre ve pestisit dozları: özellikle bazı elementler (Cl, K, N, P, S ve belirli iz elementler) için çok önemlidir. Bitkilerin demiryolu, büyük şehirler, fabrikalar ve maden ocaklarından uzaklığı Hasat zamanı, toplama tekniği, taşıma ve depolama koşulları Biyokütlenin hasadı, taşınması ve işlenmesi süresince toz, kir ve toprak gibi materyal bulaşıklılığı Kül oranı ve tipindeki değişim Farklı biyokütle türlerinin harmanlanması Kısa analiz ile; maddelerdeki nem, uçucu madde, sabit karbon ve kül miktarı belirlenir. Çizelge 1 de 13 adet biyokütle materyal için kısa analiz sonuçları verilmiştir. Biyokütlenin 12 C ye kadar ısıtılması durumunda, kuruma gerçekleşir. Isıtma 35 C ye kadar sürdürülürse uçucu maddeler buharlaştırılır. Isıtma işleminin 35 C nin üzerinde devam ettirilmesi durumunda ise, kömür gazlaştırılır. Bu durumda, gazlaştırma işlemi; kurutma, buharlaştırma ve gazlaştırma olarak aşamalara ayrılabilir. Gazlaştırma süresince geçerli olan ortam yapısının inert veya reaktif olmasına bağlı olarak, işlem inert ortam için piroliz, reaktif ortam için ise gazlaştırma olarak adlandırılır. Piroliz; pirolotik sıvılar, katı kömür ve gaz yakıt elde etmek için inert ortamdaki uçucu maddenin buharlaştırılmasıdır. Sıvı ürüne, rafine edilmiş yakıt özellikleri kazandırılabilir. Katı kömür yakıt olarak kullanılabilir. Gaz yakıt, ısıl değeri yüksek hidrokarbonlara sahiptir. Pirolitik sıvı ve katı kömürün yoğunlukları ve ısıl değerleri çok yüksek olduğundan, ilk durumdaki yapıları ile karşılaştırıldıklarında, enerji yoğunlukları yüksektir. Ortam reaktif (hava) olduğunda, biyokütlenin gazlaştırılması sonucunda gaz yakıt ve kül elde edilir
6 Çizelge 1. Bazı Biyokütle Materyallerinin Kısa Analiz Sonuçları [1] (%) Biyokütle Materyal Uçucu Madde (daf) Kül (kb) Sabit Karbon (1- UM) Küspe Hindistan cevizi lifi Hindistan cevizi kabuğu Hindistan cevizi torfu Mısır koçanı Mısır sapı Pamuk çırçır atığı Yer fıstığı kabuğu Darı kabuğu Çeltik kabuğu Çeltik samanı Subabul (ipil ağacı) odunu Buğday samanı Her tür biyokütle materyalde önemli miktarda karbon, hidrojen ve oksijen bulunur. Raveendran ve ark. [1] tarafından belirlenen 13 değişik biyokütle materyalin bileşimi Çizelge 2 de verilmiştir. Biyokütle için kimyasal formül genel olarak C x H y O z şeklinde tanımlanır. Her bir biyokütle için x, y ve z katsayıları hesaplanır. Hesaplanan bu katsayıların değerleri Çizelge 2 de verilmiştir. Her bir biyokütlenin katsayısı ortalama değer ile karşılaştırılırsa, bu katsayıların bütün durumlarda yaklaşık olarak birbirine eşit olduğu görülür. Bu saptama, bu biyokütlelerin Çizelge 2 de verilen ısıl değerlerinin birbirlerine yakın olmasıyla da desteklenmektedir. Çizelge 2. Biyokütlenin Elementel Analizi [1] Biyokütle Elementel Analiz (% wt) HHV a (MJ/kg Yoğunl uk x y z % C çevri C H N O ) (kg/m 3 ) mi Küspe Hindistan cevizi lifi Hindistan cevizi kabuğu 1 Hindistan cevizi torfu 1 Mısır koçanı Mısır sapı Pamuk çırçır atığı Yer fıstığı kabuğu Darı kabuğu Pirinç kabuğu Pirinç samanı İpil Ağacı odunu Buğday samanı Ortalama
7 Bileşiminde oksijen bulunan her biyokütle materyalden karbonun kısmen veya tamamen oksidasyonu ile dönüşüm gerçekleşir. Biyokütledeki mevcut oksijen tarafından karbonmonokside dönüştürülebilen karbon yüzdesi değeri Çizelge 2 deki son sütunda verilmiştir. Mevcut biyo oksijen miktarına bağlı olarak, karbonun % arasında değişen bir bölümü, karbonmonokside dönüştürülebilmektedir. Sonuçta % oranında dönüştürülebilecek karbon kalmaktadır. Bununla birlikte, metan ve hidrokarbon oluşmasında ve su gaz tepkimesinde de karbon tüketilmektedir. Bu nedenle, biyokütleyi hava almadan gazlaştırmak teorik olarak mümkündür. Bu işlem, biyokütledeki katı durumdaki yanabilen maddenin, biyo-oksijenin kendisi tarafından dönüştürülmesi işlemidir Biyokütlenin Bileşenleri Biyokütlenin en önemli bileşenleri; selüloz, yarı selüloz, lignin ve ekstraktiflerdir. Bu bileşenlerin bulunduğu biyokütlenin bileşimi Çizelge 3 de verilmiştir. Selüloz, yarı selüloz ve lignin örneklerinin ve biyokütlenin ısıl bozunması, TG analizi kullanılarak gerçekleştirilir. Isıtma hızı ve sıcaklığın piroliz işlemine olan etkileri, TG analiz ile belirlenir. Selüloz, yarı selüloz ve lignin örneklerinin ve biyokütlenin yavaş bir şekilde pirolizini sağlamak için düşük son sıcaklıklarda düşük ısıtma hızları uygulanır. Çizelge 3. Biyokütlenin Bileşenleri [1] Biyokütle Kül Topla Topla Holoselül Yarı Ligni Ekstraktifl Selüloz m m oz Selüloz n er (holo) (Yarı) Küspe Hindistan cevizi lifi Hindistan cevizi kabuğu Hindistan cevizi torfu Mısır koçanı Mısır sapı Pamuk çırçır atığı Yer fıstığı kabuğu Darı kabuğu Pirinç kabuğu Pirinç samanı İpil Ağacı odunu Buğday samanı Williams ve Besler [2, 3] odun ve pirinç kabuklarının, selüloz, yarı selüloz ve lignin örneklerinin, 5, 2, 4 ve 8 K/min ısıtma hızlarında, gaz ürünü temizlemek için, azot akımı ile TGA çalışması yapmışlardır. Bütün ısıtma hızlarında aşağıdaki gözlemler yapılmıştır: 1) Ksilen ile temsil edilen yarı selüloz C aralığında parçalanmıştır. Isıtma işlemi 72 C a kadar devam ettirildiğinde, yarı selülozun yaklaşık % 2 si oranında kömür elde edilmiştir. 2) Selüloz, C aralığında parçalanır ve 72 C un üzerinde ısıtıldığında selülozun yaklaşık % 8 i oranında kömür elde edilir. 3) Lignin, 8 5 C aralığında derece derece parçalanır. 72 C un üzerinde ısıtıldığında, ligninin% 55 i oranında kömür elde edilir. TGA verilerinden; odun, selüloz, yarı selüloz ve lignin için farklı ısıtma hızlarında DTG eğrileri elde edilir. Bu eğrilerden aşağıdaki sonuçlar belirlenir: Yarı selüloz, selüloz ve lignin için maksimum kütle kaybı sadece bir sıcaklıkta gözlemlenmiştir. Odun için maksimum kütle kaybı iki sıcaklıkta gözlemlenmiştir. Bu sıcaklıklardan birisi yarı selülozunkine, diğeri ise selülozunkine yakındır. Farklı ısıtma hızlarında ısı transferi ve parçalanmanın gecikmesini sağlayan parçalanma kinetiğinin birlikte etkileri nedeniyle, ısıtma hızı arttıkça, maksimum kütle kaybı için sıcaklıklarda lateral bir uyum vardır
8 3. BİYOKÜTLE GAZLAŞTIRMA Biyokütlenin gazlaştırılması, katı yakıtların ısıl çevirim teknolojisiyle yanabilen bir gaza dönüştürülmesi işlemidir. Gazlaştırma, biyokütleden enerji geri kazanmak için kullanılan bir ısıl dönüşüm teknolojisidir. Gazlaştırma işleminin başlıca ürünü, farklı güç üretimi işlemlerinde veya endüstriyel uygulamalarda yakıt olarak kullanılabilen gazlardır (Şekil 2). Üretilen gaz; karbonmonoksit, karbondioksit, hidrojen, metan, su ve azotun yanı sıra kömür parçacıkları, kül ve katran gibi artıkları da içermektedir. Üretilen gaz temizlendikten sonra kazanlarda, motorlarda, türbinlerde ısı ve güç üretilmek üzere kullanılır. Gazlaştırma teknolojisi ile biyokütleden, yüksek bir verimle petrolle çalışan güç ve ısı sağlayan türbinlerde kullanılacak bir gaz yakıt elde edilebilir. Şekil 2. Gazlaştırma işleminde açığa çıkan ürünler ve kullanımı [4] Gazlaştırma, 18. yüzyılın sonlarından bu yana bilinen bir teknolojidir (Şekil 3). Gazlaştırma, genel olarak yeni bir teknoloji olmamakla birlikte, biyokütleden yakıt üretilmesi için gazlaştırma uygulanması son otuz yıldır araştırılmaktadır. Sentetik gaz günümüzde yakıt ve kimyasal madde üretmek için kullanılmasına karşın, üretilen gaz esas olarak sabit güç istasyonlarında yakıt olarak kullanılır. Ulaşım sektöründe yakıt olarak kullanılmak üzere sentetik bir gaz üretmek için uygulanan başlıca yöntemler: Su-gaz-rotasyon tepkimesi (WGS) ile hidrojen üretimi FISHER-TROPSCH (F-T) sentezi ile hidrokarbon üretimi Metanol sentezi ile hidrokarbon ve oksijenlenmiş sıvı yakıt üretimi WGS tepkimesinde, CO ve H 2 O kullanılır ve H 2 ile CO 2 açığa çıkar. Gazı, sentetik gaz kalitesine yükseltebilmek için H 2 içeriği artırılır. Sentetik gazdan hidrokarbon yakıt üretimi için, 193 dan bu yana F-T sentezi uygulanmaktadır. Sentetik gazdan metanol üretimi 192 yılından beri uygulanmaktadır. Şekil 3. Biyokütle gazlaştırma tesisi
9 3.1. Biyokütle Gazlaştırmada Etkili Etmenler Gazlaştırma hızını etkileyen değişkenler Çizelge 4 deki gibi gruplandırılabilir. Biyokütlenin pirolizi ve gazlaştırılması, termokimyasal işlemler olduğundan, sıcaklık ve ısıtma hızı biyokütlenin kütle kaybında önemli bir etkiye sahiptir. İstenilen tekdüze bir hızdaki sıcaklık artışına bağlı olarak örnek biyokütle materyalin kütle kaybı termogravimetrik analiz (TGA) ile ölçülür ve kaydedilir. TGA, piroliz işleminin özelliklerini ve kinetik parametrelerini belirleyebilmek için yaygın olarak uygulanan bir analizdir. Kinetik parametreler, basit varsayımlarla net kütle kaybına bağlı olarak hesaplanabilir. Bununla birlikte TGA uygulanarak, sıcaklık ve ısıtma hızı gibi tepkime parametrelerinin karşılaştırılmasına ilişkin veriler de elde edilebilir. Çizelge 4. Gazlaştırma Hızını Etkileyen Değişkenler Değişken Özellikleri Boyut Küçük Büyük Şekil Toz Topak Yapı Gözenekli Gözeneksiz Ortam İnert Reaktif Madde Statik Sürekli akışı Isıtma hızı Yavaş Hızlı Sıcaklık < 5 C > 5 C Kül Katalitik Katalitik değil Boyut Biyokütle boyutlarının küçük olması ısı transferi bakımıdan önemlidir. Tepkimenin gerçekleştiği parçanın tamamında sıcaklık tekdüze olmalıdır. Tepkime, gazlaştırma işlemini kontrol etmekle birlikte, tepkime hızı sıcaklık ile gittikce hızlanarak artacaktır. Bununla birlikte, ısı transferini kontrol eden bir boyut sınırlaması da vardır. Maa ve Bailie [5] tarafından yapılan bir araştırmada, selüloz esaslı bir materyalin pirolizi sırasında.2 cm den küçük boyutların tepkimeyi kontrol ettiği,.2 6 cm aralığındaki boyutların hem ısı transferi hem de tepkimeyi kontrol ettiği ve 6 cm nin üzerindeki boyutların ise sadece ısı transferini kontrol ettiği belirlenmiştir Şekil Biyolojik atıklar genellikle parçalanmış yapıdadırlar. Bu atıklar günümüzde gazlaştırılmadan önce, gazlaştırıcı hacmini azaltmak amacıyla, pelet durumuna getirilmektedir. Peletleme işleminde güç tüketilir. Diğer taraftan, topaklar uygun bir şekilde gazlaştırılabilmektedir. Bununla birlikte, 6 cm den daha büyük boyuttaki topaklar uygun değildir. Tekdüze bir bileşimde gaz üretmek için tekdüze bir gazlaştırma hızı sağlayabilmek amacıyla, biyokütle parçaları 2.5 cm den daha küçük boyutlara küçültülmelidir. Boyut küçültme işlemi de enerji tüketilen bir işlemdir Yapı Biyokütle materyal çok gözenekli ise, tepkime için gerekli yüzey alanı çok fazladır. Bu durumda, reaktant/ürünlerin difüzyonu çok kolaydır. Bu nedenle, biyokütlenin bütün bölümlerinde sürekli şekilde tepkime gerçekleşmesini sağlayan tekdüze sıcaklığa ulaşılabilir. Bu durumda, üretilen gazın bileşimi de tekdüze olur. Biyokütle materyalin az gözenekli olması durumunda, sıcaklık dış kısımda en yüksek bir değerden iç kısımda en düşük bir değere kadar değişir. Bu yüzey tepkime ile büzülür. Sıcaklığın tekdüze olmaması nedeniyle; kurutma, piroliz ve gazlaştırma işlemleri eş zamanlı olarak gerçekleşir. Bu durumda, üretilen gazın bileşimi tekdüze değildir Ortam Genel olarak, ortamın reaktif (hava/oksijen) olması durumunda, biyokütle materyal tamamen gazlaştırılır. Bununla birlikte, inert (azot/argon) bir ortamda, daha fazla kömür oluşmasını sağlayan piroliz gerçekleşir. Ticari gazlaştırıcılarda gaz üretebilmek için stokiyometrik miktarın yarısı kadar hava kullanılır. Biyokütle materyal ile hava arasındaki temas şekline bağlı olarak; gazlaştırıcı aşağı akışlı, yukarı akışlı ve çapraz akışlı olarak adlandırılır. Her tip gazlaştırıcının üretilen gaz kalitesi bakımından bazı üstünlük ve olumsuzlukları vardır. Günümüzdeki gazlaştırıcılar, azotun seyreltilmesi nedeniyle düşük ısıl değerde gaz üretmektedirler
10 Akış Ortamı Biyokütlenin piroliz aşamasında, kömürün gazlara dönüşmesi, azot gibi buharlaşabilen inert gazlarla önlenebilmektedir. Bu durumda, biyokütlenin sabit karbon içeriğine eşit değerde kömür elde edilir. Bu nedenle, birçok piroliz çalışması, azot akımı ile gerçekleştirilmektedir. Safi ve Ark [6], çam yapraklarının havada bozunma kinetiğini incelemişlerdir. Hava akımı hızı 5 ml/dak olarak sürdürülmüştür. Hava gibi reaktif bir ortamın olması nedeniyle, farklı ısıtma hızlarında, mevcut sabit karbondan daha az kömür elde edilmiştir. Ortamın statik olması durumunda, kömürün ikincil bozunma işleminin gerçekleşme olasılığı vardır. Bu işlem, biyokütlenin tamamen gazlaştırılmasını sağlayabilir. Bununla birlikte, statik inert veya statik reaktif ortamın biyokütlenin gazlaştırılmasına olan etkilerinin incelenmesi gereklidir Isıtma Hızı Sıcaklığın 65 C nin altında olması durumunda, ısıtma hızı 1 C/min olan hızlı piroliz işleminde, piroliz ana ürünleri ve yüksek moleküler kütleye sahip maddeler daha fazla gaz ürünlere dönüşmeden yoğunlaşır. Kömür oluşması, yüksek ısıtma hızlarıyla en aza indirilir. Sıcaklık ve ısıtma hızının yüksek olması durumunda, gaz ürünler oluşur. Son ürün olarak sıvı hidrokarbon veya biyolojik yağ elde etmek istenildiğinde, hızlı piroliz tercih edilir. Hızlı piroliz işlemi için; akışkan yataklı, siklon, sürüklenmeli akışlı, vorteks ve ablatif (buharlaştırma) reaktörlerin kullanılması önerilir. Yavaş piroliz işlemi, düşük maksimum sıcaklıkta ve düşük ısıtma hızlarında gerçekleşir. Düşük maksimum sıcaklık (5 C den daha az) ve gaz/katı bekleme süresinin uzun olduğu düşük hızda ısıtma işleminde, ikincil pişirme ve yeniden polimerleşme tepkimesi ile en yüksek kömür verimi sağlanır. Bu nedenle, yavaş piroliz kömür üretimi için kullanılmaktadır. Yavaş piroliz işlemi için; sabit yataklı reaktör, çok hazneliler ve döner fırın kullanılır. William ve Besler [3], statik yatak reaktörde, 3, 42, 6 ve 72 C son sıcaklıklarda ve 5, 2, 4 ve 8 K/min ısıtma hızlarında, temizleme gazı olarak azot kullanarak, sıcaklığın ve ısıtma hızının biyokütlenin yavaş pirolizine olan etkilerini belirleyebilmek için ayrıntılı bir çalışma yapmışlardır. Yavaş piroliz işlemi sonucunda; su, yağ, gaz ve kömür elde edilmiştir. Piroliz sonucunda elde edilen gaz, sıvı ve katı ürünler; bileşim, verim ve ısıl değer açısından incelenerek aşağıdaki bulgular elde edilmiştir: Sıcaklık artışına bağlı olarak, her ısıtma hızında; kömür verimi azalır, yağ ve gaz verimleri artar. Sıcaklığın 42 C ve daha yüksek olması durumunda, su verimi yaklaşık % 37 olarak sabit kalır. Kömür, yüksek moleküler kütleli hidrokarbonlar gibi kısmen pirolize olmuş materyale tutulmuş olduğundan, 3 C da çok yüksek kömür verimi elde edilir. Sıcaklık artışına bağlı olarak, kömürün yapısındaki yüksek moleküler kütleli hidrokarbonlar, buharlaşır ve ısıl olarak bozulur. Yağ verimi, bütün ısıtma hızlarında, 3 C dan 72 C a kadar kararlı bir şekilde artar. Yağlar çok fazla oksijenlenir. Isıtma hızı artışı ile yağın; karbon ve hidrojen içeriğinde artış, sülfür ve oksijen içeriğinde ise azalma gerçekleşir. Gaz verimi, bütün ısıtma hızlarında sıcaklık artışı ile artar. Kömür verimi, bütün ısıtma hızlarında sıcaklık artışı ile azalır. Yağların ve kömürün ısıl değeri, esas olarak ısıtma hızından bağımsızdır ve sırasıyla ortalama 23 ve 32 MJ/kg düzeyindedir. CO, CO 2, H 2, CH 4 ve C 2 H 6 miktarları ısıtma hızına bağlı olarak artar. Isıtma hızlarının; 5, 2, 4 ve 8 K/min olması durumunda, toplam ısıl değerleri 13.6, 15.7 ve 15.8 MJ/m 3 olarak belirlenmiştir. Isıtma hızının 5 K/min değerinden daha yüksek olması durumunda, gazların ısıl değeri ısıtma hızlarından bağımsızdır. Yüksek sıcaklıklarda su ve yağ değişime uğramıştır Sıcaklık Normal olarak 5 C un altında ve üstünde olmak üzere iki sıcaklık aralığı seçilir. Genel olarak 5 C un üzerindeki sıcaklık değerleri, karbondioksitin, karbon ve karbon monoksite indirgenmesi için seçilir. Bu durumda, biyokütlenin pirolizi, inert madde akışı ile en yüksek kömür verimi elde edebilmek için, 5 C dan daha düşük bir sıcaklıkta gerçekleştirilir. Tam gazlaştırma 5 C un üzerindeki sıcaklıklarda hava akımı ile sağlanılır Kül Kül, mineral maddeler içerir. Biyolojik kökenli bazı atıkların kül bileşimi Çizelge 5 de verilmiştir. Çok az miktarlarda bile kirletici madde olması, bozunmanın hızlanmasını önleyebilmektedir. Bakır, çinko ve
11 alüminyum oksitleri su gaz tepkimesini düşük sıcaklıkta (2 3 C) hızlandırmıştır. Raveendran ve Ark [1], biyokütlenin tuzunu gidererek ve daha sonra bu tuzlarla doyurarak, mineral maddelerin piroliz işlemine olan etkisine ilişkin aşağıdaki sonuçlara ulaşmışlardır: 1) Hindistan cevizi torfu, yer fıstığı kabuğu ve pirinç kabuğunun tuzunun giderilmesi durumunda kömür verimi artar. 2) Mısır koçanı ve odunun tuzunun giderilmesi durumunda kömür verimi azalır. 3) Tuzu giderilmiş çeltik kabuğu kömür verimi, Hindistan cevizi torfu ve yer fıstığı kabuğunkinden daha yüksektir. 4) Bütün tuzu giderilmiş biyokütle için sıvı verimi artar. 5) Tuzu giderilmiş biyokütle çinko klorid ve potasyum klorid tuzları ile doyurulması durumunda, hindistan cevizi torfu, yer fıstığı kabuğu ve pirinç kabuğu için kömür verimi azalır. 6) Bütün durumlarda, tuz doyurulmasından dolayı sıvı verimi azalır ve gaz verimi artar. 7) Çinko klorid doyurulması gaz verimini artırır, sıvı verimini azaltır. 8) Yüksek tuz konsantrasyonu, sıvı verimini azaltır. 9) Sıvı ve gaz verimindeki değişiklikleri sadece katyonu etkiler. 1 4 nolu gözlemlere bağlı olarak, mineral maddelerin uzaklaştırılması, daha fazla kömür ve sıvı yakıt verimi sağlar. Diğer taraftan, 5 9 nolu gözlemlere bağlı olarak, uzaklaştırılmış biyolojik atıkların çinko klorid gibi tuzlarla doyurulması nedeniyle kömür ve sıvı yakıt verimleri azalır. Çizelge 5. Biyokütlenin Kül Bileşimi (ppmw kuru biyokütle) [1] Biyokütle Al Ca Fe Mg Na K P Si C o Cr Cu M n N i S Zn Küspe Hindistan cevizi lifi 6 Hindistan cevizi kabuğu Hindistan cevizi torfu Mısır koçanı Zerre Mısır sapı Pamuk çırçır atığı Zerr e Yer fıstığı kabuğu Darı kabuğu Zerr e Pirinç kabuğu Pirinç samanı Zerr e İpil Ağacı odunu Buğday samanı Değişik biyolojik atıklar için, Çizelge 5 de verilen kül bileşimi değerleri incelendiğinde, kül başka metal oksitleri de içerir. Bu metal oksitler, kül içerisindeki gözenekli silika üzerinde emdirilerek gazlaştırma işlemini katalize eder Biyokütle Gazlaştırma Özeti Biyokütle, önemli miktarda C, H ve O içerir. C, H ve O bileşimi, bütün biyokütlelerde yaklaşık olarak aynıdır. Isıl değerler de yaklaşık olarak aynıdır. Gazlaştırma miktarı ve kalitesi biyokütleye bağlı olarak değişir. Materyal akışı, ikincil bozunma tepkimelerini önleyerek katran verimini arttırır. Ortam, biyokütlenin pirolizi veya tam gazlaştırılmasını sağlar. Gözenekli biyokütlede, tekdüze sıcaklık nedeniyle tepkime sürekli olarak gerçekleşebilir
12 Gözenekli olmayan biyokütlede, tekdüze olmayan sıcaklık nedeniyle, kurutma, buharlaştırma ve gazlaştırma işlemleri eş zamanlı olarak gerçekleşebilir. Uygulamada boyut 2 mm den daha düşük olduğunda, gazlaştırma işlemini kimyasal tepkimeler kontrol eder. 2 6 mm aralığında kimyasal tepkime ve ısı transferi, 6 mm den yüksek olduğunda ise ısı transferi gazlaştırmayı kontrol eder. Isıtma hızı, gazlaştırma kalitesini ve ürünlerin miktarını etkiler. Her tür biyokütle, katı yanabilen materyali gaz yakıta dönüştürmek için, yeterli miktarda oksijene (biyooksijen) sahiptir. Kül gazlaştırmayı katalize eder. Gözenekli biyokütleler, 6 C den daha düşük sıcaklıklarda kül içerisinde tamamen gazlaştırılabilir. Gözenekli biyokütlede, katı yanabilen materyalin gaz yakıta ısıl kimyasal dönüşümü, biyooksijen ve katalitik kül ile gerçekleşir. Kül varlığında biyooksijen ile gazlaştırma oto gazlaştırma olarak adlandırılır. 4. SONUÇ VE ÖNERİLER Bileşiminde % 35 den daha fazla su içeren biyokütle, termokimyasal dönüşüm işlemi ile elektrik üretimine uygun degildir. Biyokütle içerisinde yüksek oranda şeker bulunuyorsa, bu ürün alkol fermentasyonu ve aneorobik fermentasyon için daha uygundur. Nem oranı ile birlikte, parça boyutu da uygun dönüşüm sisteminin seçiminde önemli bir etmendir. Doğrudan yakma için % 8 15 arasındaki nem oranı uygundur. Ocak ateşinde etkin bir şekilde yakma işlemi için, parça boyutunun 5 1 cm arasında olması gerekir. Bu boyut, pişirme sobasında cm e kadar düşer. Karbonlaştırma işlemi için nem oaranının % 8 15 arasında olması tercih edilir. Aşağı akışlı gazlaştırıcı için en uygun nem oranı aralığı % 8 2 olup, parça boyutu olarak.5 5 mm arası tercih edilir. Bu boyut gazlaştırıcının ölçeği ile doğru orantılıdır. Sabit yatak sistemlerinde parça boyutu 5 15 cm arasında olmalıdır. Odunun gazlaştırıcı sistemde kullanılabilmesi için, nem oranının ayarlanması gerekir. Bu da ancak kurutma işlemi ile gerçekleşir. Enerji yoğunluğunu birim hacim başına artırmak için biriketleme işlemi yapılır. Böylece, taşıma ve depolama işlemleri kolaylaşır. 5. KAYNAKLAR [1] RAVEENDRAN, K., GANESH, A., KHILAR, K. C., Influence of mineral matter on biomass pyrolysis characteristics, Fuel 74 (12), [2] WILLIAMS, P. T., BESLER, S., The pyrolysis of rice husks in a thermo gravimetric analyzer and static batch reactor, Fuel 72, [3]., Influence of temperature and heating rate on the slow pyrolysis of biomass, Renew Energy 7, [4] DEMİRBAŞ, A., 23. Biomass and Wastes; Upgrading Alternative Fuels, Energy Sources, Part A: Recovery, Utilization and Enviromental Effects, 25 (4), [5] MAA, P. S., BAILIE, R. C., Influence of particle sizes and environmental conditions on high temperature pyrolysis of cellulose material, Combust Sci Technol 7, [6] SAFI, M. J., MISHRA, I. M., PRASAD, B., 24. Global degradation kinetics of pine needles in air, Thermochem Acta 412,
Bilinen en eski yöntemdir. Bu alanda verim yükseltme çalışmaları sürdürülmektedir.
1) Biyokütle Dönüşüm Teknolojileri Doğrudan yakma (Direct combustion) Piroliz (Pyrolysis) Gazlaştırma (Gasification) Karbonizasyon (Carbonization) Havasız çürütme, Metanasyon (Anaerobic digestion) Fermantasyon
DetaylıKojenerasyon Teknolojileri Yavuz Aydın, Yağmur Bozkurt İTÜ
Kojenerasyon Teknolojileri Yavuz Aydın, Yağmur Bozkurt 13.04.2017 - İTÜ 11.04.2017 2 Kombine Çevrim Santraller Temel amaç elektrik üretimidir En son teknolojilerle ulaşılan çevrim verimi %62 civarındadır.
DetaylıBİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM)
BİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM) Toprak Bilgisi Dersi Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Işık Enerjisinin Kimyasal Enerjiye Dönüştürülmesi Fotosentez, karbon (C), oksijen (O) ve hidrojen (H) atomlarını
DetaylıBiyogaz Temel Eğitimi
Biyogaz Temel Eğitimi Sunanlar: Dursun AYDÖNER Proje Müdürü Rasim ÜNER Is Gelistime ve Pazarlama Müdürü Biyogaz Temel Eğitimi 1.Biyogaz Nedir? 2.Biyogaz Nasıl Oluşur? 3.Biyogaz Tesisi - Biyogaz Tesis Çeşitleri
DetaylıHİDROJEN ÜRETİMİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT
1 HİDROJEN ÜRETİMİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT 16360018 2 HİDROJEN ÜRETİMİ HİDROJEN KAYNAĞI HİDROKARBONLARIN BUHARLA İYİLEŞTİRİMESİ KISMİ OKSİDASYON DOĞAL GAZ İÇİN TERMAL KRAKİNG KÖMÜR GAZLAŞTIRMA BİYOKÜTLE
Detaylı1) Biyokütleye Uygulanan Fiziksel Prosesler
1) Biyokütleye Uygulanan Fiziksel Prosesler 1. Su giderme 2. Kurutma 3. Boyut küçültme 4. Yoğunlaştırma 5. Ayırma Su giderme işleminde nem, sıvı fazda gideriliyor. Kurutma işleminde nem, buhar fazda gideriliyor.
DetaylıBiyokütle Nedir? fosil olmayan
Biyokütle Enerjisi Biyokütle Nedir? Yeşil bitkilerin güneş enerjisini fotosentez yolu ile kimyasal enerjiye dönüştürerek depolaması sonucu oluşan biyolojik kütle, biyolojik kökenli fosil olmayan organik
DetaylıGeri Dönüşüme Katıl,Dünyaya Sahip Çık İLERİ PİROLİZ
BİYO KÜTLE ENERJİ Geri Dönüşüme Katıl,Dünyaya Sahip Çık İLERİ PİROLİZ «Son balık tutulduğunda, Son kuş vurulduğunda, Son ağaç kesildiğinde, Son nehir kuruduğunda, Paranın yenilecek bir şey olmadığını anlayacaksınız!»
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAĞI OLARAK KAYISI PULP ININ DEĞERLENDİRİLMESİ
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAĞI OLARAK KAYISI PULP ININ DEĞERLENDİRİLMESİ Nurgül Özbay* Başak Burcu Uzun** Esin Apaydın** Ayşe Eren Pütün** *Anadolu Üniversitesi Bozuyük Meslek Yüksekokulu Bozuyük.BİLECİK
DetaylıÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLERİN GERİ KAZANIMINDA PİROLİZ YÖNTEMİ
ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLERİN GERİ KAZANIMINDA PİROLİZ YÖNTEMİ Onursal Yakaboylu Aslı İşler Filiz Karaosmanoğlu 1 Onursal Yakaboylu - Atık Sempozyumu / Antalya 19/04/2011 İÇERİK Lastik Atık lastik Atık
Detaylı2010-2011 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖZEL ÇAMLICA KALEM İLKÖĞRETİM OKULU OKULLARDA ORMAN PROGRAMI ORMANDAN BİO ENERJİ ELDE EDİLMESİ YIL SONU RAPORU
2010-2011 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖZEL ÇAMLICA KALEM İLKÖĞRETİM OKULU OKULLARDA ORMAN PROGRAMI ORMANDAN BİO ENERJİ ELDE EDİLMESİ YIL SONU RAPORU AYLAR HAFTALAR EYLEM VE ETKİNLİKLER 2 Okullarda Orman projesini
DetaylıPatates Kabuklarının Pirolizinde Sürükleyici Gaz (N 2 ) Akış Hızının Etkisi ve Sıvı Ürün Karakterizasyonu Eylem ÖNAL 1, Ayşe Eren PÜTÜN 2 1 Bilecik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya ve Proses
DetaylıTANIMI Aktif karbon çok gelişmiş bir gözenek yapısına ve çok büyük iç yüzey alanına sahip karbonlaşmış bir malzemedir.
AKTİF KARBON NEDİR? TANIMI Aktif karbon çok gelişmiş bir gözenek yapısına ve çok büyük iç yüzey alanına sahip karbonlaşmış bir malzemedir. Bu nitelikler aktif karbona çok güçlü adsorpsiyon özellikleri
DetaylıMAVİTEC GAZLAŞTIRMA SİSTEMLERİ
Atıklarınızın değerini yükselterek çevreyi koruyun! Gazlaştırma; gübre, çöp ve organik atıkların işlenerek yeşil enerjiye ve yüksek katma değerli EcoChar a dönüştürülmesinin ekonomik, ekolojik ve ergonomik
DetaylıTÜTÜN VE MISIR SAPLARINDAN KATALİTİK KRİTİKALTI/KRİTİKÜSTÜ SU GAZLAŞTIRMASI YÖNTEMİ İLE H 2 ÜRETİMİ
TÜTÜN VE MISIR SAPLARINDAN KATALİTİK KRİTİKALTI/KRİTİKÜSTÜ SU GAZLAŞTIRMASI YÖNTEMİ İLE H 2 ÜRETİMİ Tülay G. MADENOĞLU*, Mehmet SAĞLAM, Sinem KURT, Dilek GÖKKAYA, Levent BALLİCE, Mithat YÜKSEL Ege Üniversitesi,
DetaylıDokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR. Yanma. Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Yanma Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017494 Faks: 0232 3017498 E-Mail: abayram@deu.edu.tr ÇEV 3016 Hava
DetaylıBiyoenerji Üretim Yöntem ve Teknolojileri
Biyoenerji Üretim Yöntem ve Teknolojileri RENSEF Yenilebilir Enerji Sistemleri ve Enerji Verimliliği Fuarı 31 Ekim 2014, Antalya Dr. Mustafa Tolay Genel Sekreter Biyoenerji Derneği www.biyoder.org.tr TÜRKİYE
DetaylıBİYOKÜTLE OLARAK PİRİNANIN ENERJİ ÜRETİMİNDE KULLANILMASI
BİYOKÜTLE OLARAK PİRİNANIN ENERJİ ÜRETİMİNDE KULLANILMASI Sebahat Akın Balıkesir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Balıkesir sakin@balikesir.edu.tr ÖZET Dünyada fosil yakıtların tükenmekte
DetaylıYANMA. Özgür Deniz KOÇ
YANMA Özgür Deniz KOÇ 16360057 1 Yanma Tepkimesi Yanma Çeşitleri İÇİNDEKİLER Yavaş Yanma Hızlı Yanma Parlama ve Parlatma Kendi Kendine Yanma 2 Yanma Sınıfları Yanma Kayıpları 3 Yanma Tepkimesi Nedir Bir
DetaylıÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI
ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 9.Çözünmüş İnorganik ve Organik Katıların Giderimi Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK İnorganiklerin Giderimi Çözünmüş maddelerin çapları
DetaylıGönen Enerji Biyogaz, Sentetik Petrol, Organik Gübre ve Hümik Asit Tesisleri: Ar-Ge Odaklı Örnek Bir Simbiyoz Çalışması Hasan Alper Önoğlu
Gönen Enerji Biyogaz, Sentetik Petrol, Organik Gübre ve Hümik Asit Tesisleri: Ar-Ge Odaklı Örnek Bir Simbiyoz Çalışması Hasan Alper Önoğlu Altaca Çevre Teknolojileri ve Enerji Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu
DetaylıKÖMÜR JEOLOJİSİ. Kömürün Kullanım Alanları ve Teknolojisi
KÖMÜR JEOLOJİSİ Kömür, siyah, koyu gri veya kahverengi-siyah renkli, parlak veya mat bir katı fosil yakıt ve aynı zamanda sedimanter bir kayadır (Şekil 1). Şekil1. Tabakalı bir kömür mostrasının genel
DetaylıPAMUK SAPI NIN TERMAL BOZUNMA DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ VE KİNETİĞİ
PAMUK SAPI NIN TERMAL BOZUNMA DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ VE KİNETİĞİ Özge ÇEPELİOĞULLAR a, Murat KILIÇ b, Ayşe E. PÜTÜN b,* a İstanbul Teknik Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, İstanbul, 34469 b
Detaylı1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL
Kömür ve Doğalgaz Öğr. Gör. Onur BATTAL 1 2 Kömür yanabilen sedimanter organik bir kayadır. Kömür başlıca karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementlerin bileşiminden oluşmuş, diğer kaya tabakalarının arasında
DetaylıÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI
ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI REAKSĐYON HIZINA ETKĐ EDEN FAKTÖRLER YASEMĐN KONMAZ 20338575 Çalışma Yaprağı Ders Anlatımı: REAKSĐYON HIZINA ETKĐ EDEN FAKTÖRLER: 1.Reaktif Maddelerin
DetaylıMAKİNE VE TEÇHİZAT İŞLERİNDE İSG
MAKİNE VE TEÇHİZAT İŞLERİNDE İSG 3.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2017 YAKITLAR -YANMA Enerji birçok ülke için günümüzün en önemli sorunlarının başında gelmektedir. Özellikle ülkemiz
DetaylıBiyoenerjide Güncel ve Öncelikli Teknoloji Alanları ve TTGV Destekleri
Biyoenerjide Güncel ve Öncelikli Teknoloji Alanları ve TTGV Destekleri Ferda Ulutaş Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı TIREC 2010 Türkiye Uluslararası Yenilenebilir Enerji Kongresi Türkiye Biyoenerji Piyasası
DetaylıENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI
ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖĞRENCİNİN ADI:KUBİLAY SOY ADI:KOÇ NUMARASI:15360038 KAZANLAR Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı
DetaylıÇAM KOZALAĞININ PİROLİZİ İLE ELDE EDİLEN KATI ÜRÜNÜN AKTİF KARBON OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ
ÇAM KOZALAĞININ PİROLİZİ İLE ELDE EDİLEN KATI ÜRÜNÜN AKTİF KARBON OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ Esin APAYDIN, Ayşe E. PÜTÜN Anadolu Üniversitesi, İki Eylül Kampüsü, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği
DetaylıHİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü
HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden
DetaylıÇD42 ONOPORDUM ACANTHIUM L. UN SABİT YATAK REAKTÖRDE KATALİTİK PİROLİZİNİN İNCELENMESİ
ÇD42 ONOPORDUM ACANTHIUM L. UN SABİT YATAK REAKTÖRDE KATALİTİK PİROLİZİNİN İNCELENMESİ Elif Bora 1, Özgül Gerçel 2, Hasan Ferdi Gerçel 1 1 Anadolu Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği
DetaylıNOHUT SAMANI HIZLI PİROLİZİNİN DENEY TASARIMI İLE MODELLENMESİ
NOHUT SAMANI HIZLI PİROLİZİNİN DENEY TASARIMI İLE MODELLENMESİ Görkem Değirmen a, Ayşe E. Pütün a, Murat Kılıç a, Ersan Pütün b, * a Anadolu Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü,
DetaylıKatı Atık Yönetiminde Arıtma Çamuru. Enes KELEŞ Kasım / 2014
Katı Atık Yönetiminde Arıtma Çamuru Enes KELEŞ Kasım / 2014 İÇİNDEKİLER Arıtma Çamuru Nedir? Arıtma Çamuru Nerede Oluşur? Arıtma Çamuru Çeşitleri Arıtma Çamuru Nerelerde Değerlendirilebilir? 1. Açık Alanda
DetaylıPERFECTION IN ENERGY & AUTOMATION ENDÜSTRİYEL KOJENERASYON UYGULAMALARI
ENDÜSTRİYEL KOJENERASYON UYGULAMALARI MAYIS 2015 1 Kojenerasyon Nedir? Bugün enerji, insanların hayatındaki en önemli olgulardan birisi haline gelmiştir. Kojenerasyon fikri, tamamen enerji verimliliği
DetaylıKİMYASAL BİLEŞİKLER İÇERİK
KİMYASAL BİLEŞİKLER İÇERİK Mol, Molar Kütle Kimyasal Formülden Yüzde Bileşiminin Hesaplanması Bir Bileşiğin Yüzde Bileşiminden Kimyasal Formülünün Hesaplanması Organik Bileşiklerin Kimyasal Bileşiminin
DetaylıBİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ
BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ BİYOKÜTLE SEKTÖRÜ Türkiye birincil enerji tüketimi 2012 yılında 121 milyon TEP e ulaşmış ve bu rakamın yüzde 82 si ithalat yoluyla karşılanmıştır. Bununla birlikte,
DetaylıSERALARIN TASARIMI (Seralarda Isıtma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü
SERALARIN TASARIMI (Seralarda Isıtma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Seralarda Isıtma Sistemlerinin Planlanması Bitki büyümesi ve gelişmesi
DetaylıMOBİLYA FABRİKASI ATIK TOZUNUN PİROLİZ ÜRÜN VERİMLERİ ÜZERİNE AZOT AKIŞ HIZI VE PELET BÜYÜKLÜĞÜNÜN ETKİSİ
MOBİLYA FABRİKASI ATIK TOZUNUN PİROLİZ ÜRÜN VERİMLERİ ÜZERİNE AZOT AKIŞ HIZI VE PELET BÜYÜKLÜĞÜNÜN ETKİSİ Şeyda TAŞAR a*, Neslihan DURANAY a a Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Müh., Elazığ,
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Adresi : Ankara Teknoloji Geliştirme Bölgesi, 1605 Cadde, Dilek Binası BİLKENT 06800 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 444 50 57 Faks : 0 312 265 09 06
DetaylıFOSİL YAKITLARIN YANMASI
Kömür, sıvı yakıtlar ve doğal gazın yakılması sırasında açığa çıkan bazı gazların zehirleyici etkileri ve çevre için zararları vardır. Kükürtdioksit (SO 2 ) ve (NO x ) ler bu zararlı gazların miktar ve
DetaylıSU ARITMA TESİSLERİNDE HAVALANDIRMA
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SU ARITMA TESİSLERİNDE HAVALANDIRMA Dr. Tamer COŞKUN 13 Mart 2012 Havalandırma Gerekli gazları suya kazandırmak (gaz halinden çözünmüş forma dönüştürmek)
DetaylıSTOKİYOMETRİ. Kimyasal Tepkimelerde Kütle İlişkisi
STOKİYOMETRİ Kimyasal Tepkimelerde Kütle İlişkisi Sülfür oksijen içerisinde yanarak kükürt dioksit oluşturur. Modeller elementel sülfürü (S8), oksijeni ve kükürt dioksit moleküllerini göstermektedir. Her
DetaylıKanalizasyon Atıklarının Geri Dönüşümü Projesi (Antalya Tesisi)
Kanalizasyon Atıklarının Geri Dönüşümü Projesi (Antalya Tesisi) Hakkımızda Şirketimiz DEMİREKEN ENERJİ AŞ. 2012 yılından bu yana yenilenebilir enerji alanında yatırım yapmayı hedef olarak benimsemiştir.
DetaylıERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DENEY FÖYÜ DENEY ADI AKIŞKAN YATAKLI ISI TRANSFER DENEYİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ DENEY SORUMLUSU DENEY GRUBU: DENEY TARİHİ
DetaylıTEHLİKELİ ATIK ÖN İŞLEM TESİSLERİ
TEHLİKELİ ATIK ÖN İŞLEM TESİSLERİ i. Elleçleme (Handling) Tesisi Elleçleme tesisi, uygun tehlikeli ve tehlikesiz endüstriyel atıkların, parçalanması ve termal bertaraf tesislerinin istediği fiziksel şartları
DetaylıSTOKĐYOMETRĐ. Yrd.Doç.Dr. İbrahim İsmet ÖZTÜRK
STOKĐYOMETRĐ Yrd.Doç.Dr. İbrahim İsmet ÖZTÜRK 3. Stokiyometri 3.1. Atom Kütlesi 3.1.1.Ortalama Atom Kütlesi 3.2. Avagadro Sayısı ve Elementlerin Mol Kütleleri 3.3. Molekül Kütlesi 3.4. Kütle Spektrometresi
DetaylıTAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ
TAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ TAMGA TRİO YANMA VERİMİ Yakma ekipmanları tarafından yakıtın içerdiği enerjinin, ısı enerjisine dönüştürülme
DetaylıÇD07 BUĞDAY SAPI SABİT YATAK PİROLİZİNİNİNCELENMESİ VE SIVI ÜRÜNÜN KARAKTERİZASYONU
1 ÇD07 BUĞDAY SAPI SABİT YATAK PİROLİZİNİNİNCELENMESİ VE SIVI ÜRÜNÜN KARAKTERİZASYONU M. Aslı DERMAN, Funda ATEŞ Anadolu Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, İki Eylül
DetaylıSıcaklık (Temperature):
Sıcaklık (Temperature): Sıcaklık tanım olarak bir maddenin yapısındaki molekül veya atomların ortalama kinetik enerjilerinin ölçüm değeridir. Sıcaklık t veya T ile gösterilir. Termometre kullanılarak ölçülür.
DetaylıEndüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017494 Faks: 0232 3017498 E-Mail: abayram@deu.edu.tr
DetaylıPartikül halinde kömürden uzaklaştırılma. Çözelti halinde kömürden uzaklaştırılma
Partikül halinde kömürden uzaklaştırılma Çözelti halinde kömürden uzaklaştırılma * Kısa analiz (proximate analysis): KÖMÜRE UYGULANAN KİMYASAL ANALİZLER nem, kül, uçucu madde ve sabit karbon oranlanm belirlemede
DetaylıSU VE HÜCRE İLİŞKİSİ
SU VE HÜCRE İLİŞKİSİ Oluşturacağı her 1 g organik madde için bitkinin 500 g kadar suyu kökleriyle alması ve tepe (uç) noktasına kadar taşıyarak atmosfere aktarması gerekir. Normal su düzeyinde hayvan hücrelerinin
DetaylıKimyasal Metalürji (II) (MET312)
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Kimyasal Metalürji (II) (MET312) Dersin Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Saeid Pournaderi 2016 2017 Eğitim Yılı Bahar Dönemi Flaş-Fırın Mat
DetaylıDORSET BİYOKÜTLE VE TAVUK GÜBRESİ KURUTMA SİSTEMİ
DORSET BİYOKÜTLE VE TAVUK GÜBRESİ KURUTMA SİSTEMİ n Kurutma Biyokütle Biyogaz tesisi çıktısı Yonga Arıtma Çamuru Tavuk Gübresi Gıda atıkları vs. n Kompakt ve esnek n Peletleme tesisi n Sanitasyon n Çuvallama
DetaylıKATI ATIKLARDAN ENERJİ ELDE EDİLMESİ
KATI ATIKLARDAN ENERJİ ELDE EDİLMESİ Atıktan enerji elde edilmesi, atıkların fazla oksijen varlığında yüksek sıcaklıkta yakılması prosesidir. Yanma ürünleri, ısı enerjisi, inert gaz ve kül şeklinde sayılabilir.
DetaylıBölüm 2. Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir.
Bölüm 2 Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. *Hidrojen evrende en bol bulunan elementtir (%70). Dünyada ise oksijendir. Tüm yıldızlar ve birçok gezegen çok
DetaylıTehlikeli Atık Bertaraf Yöntemleri ve İZAYDAŞ Yakma Tesisi İZMİT ATIK VE ARTIKLARI ARITMA YAKMA VE DEĞERLENDİRME A.Ş.
Tehlikeli Atık Bertaraf Yöntemleri ve İZAYDAŞ Yakma Tesisi İZMİT ATIK VE ARTIKLARI ARITMA YAKMA VE DEĞERLENDİRME A.Ş. TEHLİKELİ ATIK Tehlikeli atıklar; patlayıcı, parlayıcı, kendiliğinden yanmaya müsait,
DetaylıBÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM)
BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) 1 Mürekkebin suda yayılması veya kolonyanın havada yayılması difüzyona örnektir. En hızlı difüzyon gazlarda görülür. Katılarda atom hareketleri daha yavaş olduğu için katılarda
DetaylıVIA GRUBU ELEMENTLERİ
Bölüm 8 VIA GRUBU ELEMENTLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. O, S, Se, Te, Po O ve S: Ametal Se ve Te: Yarı metal Po: Metal *Oksijen genellikle bileşiklerinde
DetaylıKAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ
KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ BİRSEN BAKIR ELEKTRİK MÜH. ENERJİ YÖNETİCİSİ EVD ENERJİ YÖNETİMİ -1- Kazanlar Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı enerjisini taşıyıcı
Detaylı8. BÖLÜM: MİNERAL TOPRAKLARDAKİ BİTKİ BESİN MADDELERİ
8. BÖLÜM: MİNERAL TOPRAKLARDAKİ BİTKİ BESİN MADDELERİ BİTKİ GELİŞMESİNİ KONTROL EDEN ETMENLER IŞIK TOPRAK (durak yeri) ISI HAVA SU BİTKİ BESİN MADDELERİ BİTKİLER İÇİN MUTLAK GEREKLİ ELEMENTLER MUTLAK GEREKLİ
DetaylıELBİSTAN LİNYİTİ VE ATIKLARIN BİRLİKTE SIVILAŞTIRILMASI
ELBİSTAN LİNYİTİ VE ATIKLARIN BİRLİKTE SIVILAŞTIRILMASI Prof. Dr. Hüseyin Karaca İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü, 44280 MALATYA GİRİŞ Dünya petrol rezervlerinin birkaç
DetaylıGenel Kimya Prensipleri ve Modern Uygulamaları Petrucci Harwood Herring 8. Baskı. Bölüm 4: Kimyasal Tepkimeler
Genel Kimya Prensipleri ve Modern Uygulamaları Petrucci Harwood Herring 8. Baskı Bölüm 4: Kimyasal Tepkimeler İçindekiler 4-1 Kimyasal Tepkimeler ve Kimyasal Eşitlikler 4-2 Kimyasal Eşitlik ve Stokiyometri
DetaylıProf. Dr. Berna KENDİRLİ
Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Seracılıkta ortam sıcaklığının kontrol altında tutulması bitki büyümesi ve gelişmesi ile verim ve kalitesi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Seralarda yetiştirilen ürünlerden
DetaylıİÇERİK. Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç
SAKARYA 2011 İÇERİK Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç Yanma prosesinin incelenmesi ve temel yanma ürünleri Sıkıştırmalı
Detaylızeytinist
1 T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK 0 505 772 44 46 kivrak@gmail.com www.mucahitkivrak.com.tr 2 3 4 Potasyum:
DetaylıBiyogaz Yakıtlı Kojenerasyon Uygulamaları
Biyogaz Yakıtlı Kojenerasyon Uygulamaları Sedat Akar Turkoted Yönetim Kurulu Üyesi Biyogaz Nedir? Biyogaz, mikrobiyolojik floranın etkisi altındaki organik maddelerin oksijensiz bir ortamda çürütülmesi
DetaylıKĐMYA DENEYLERĐNDE AÇIĞA ÇIKAN GAZLAR KÜRESEL ISINMAYA ETKĐ EDER MĐ? Tahir Emre Gencer DERS SORUMLUSU : Prof. Dr Đnci MORGĐL
KĐMYA DENEYLERĐNDE AÇIĞA ÇIKAN GAZLAR KÜRESEL ISINMAYA ETKĐ EDER MĐ? Tahir Emre Gencer DERS SORUMLUSU : Prof. Dr Đnci MORGĐL KÜRESEL ISINMA NEDĐR? Đnsanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera etkisi
DetaylıTOLAY Energy Cevizlik Mah. Hüsreviye Sok. No: 15/ Bakırköy / İstanbul / Turkiye Tel: , Fax: , Gsm:
TOLAY Energy Cevizlik Mah. Hüsreviye Sok. No: 15/34 34720 Bakırköy / İstanbul / Turkiye Tel: +90 212 5423560, Fax: +90 212 5837565, Gsm: +90 532 2664628, +90 533 3686919 www.drmustafatolay.com, e-mail:drmtolay@gmail.com
DetaylıProf. Dr. Ayşen Erdinçler
Prof. Dr. Ayşen Erdinçler Boğaziçi Üniversitesi, Çevre Bilimleri Enstitüsü Hisar Kampüs, Bebek, 34342 İstanbul E-mail: erdincle@boun.edu.tr Tel: 0212 3597255 Fax: 0212 2575033 Atıksulara fiziksel, kimyasal
DetaylıBirden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelen maddelere karışım denir.
Anahtar Kavramlar Çözelti çözücü çözünen homojen hetorojen derişik seyreltik Birden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelen maddelere karışım denir. Solduğumuz hava;
Detaylıtmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Kazanı Verim Hesapları Eğitimi
tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Kazanı Verim Hesapları Eğitimi Alpaslan GÜVEN Makina Yük.Mühendisi Enerji Yöneticisi EEP Eğitmeni Ekim - 2012 BUHAR KAZANLARI Kazan: İçerisinde
DetaylıOrganik Atıkların Değerlendirilmesi- BİYOGAZ: Üretimi ve Kullanımı ECS KĐMYA ĐNŞ. SAN. VE TĐC. LTD. ŞTĐ.
Organik Atıkların Değerlendirilmesi- BİYOGAZ: Üretimi ve Kullanımı ECS KĐMYA ĐNŞ. SAN. VE TĐC. LTD. ŞTĐ. BİYOGAZ NEDİR? Anaerobik şartlarda, organik atıkların çeşitli mikroorganizmalarca çürütülmesi sonucu
DetaylıSoma Havzas Linyit Rezervlerinin Enerjide Kullan Semineri 16-18 Nisan 2009 Soma
ENERJ ENST TÜSÜNDE KURULU 450 kw th KAPAS TEL AKI KAN YATAK GAZLA TIRMA/YAKMA STEM VE LK SONUÇLAR Ufuk Kayahan, Serhat Gül, Hayati Olgun, Azmi Yazar, Elif Ça layan, Berrin Bay, Alper Ünlü, Yeliz Çetin,
DetaylıBESİN MADDELERİNİN KSİLEM VE FLOEMDE UZUN MESAFE
BESİN MADDELERİNİN KSİLEM VE FLOEMDE UZUN MESAFE TAŞINIMI Su, mineral elementler ve küçük molekül ağırlıklı organik bileşiklerin bitkilerde uzun mesafe taşınımları ksilem ve floemde gerçekleşir. Ksilemde
DetaylıÇD08 FARKLI BİYOKÜTLE TÜRLERİNİN SABİT YATAKTA PİROLİZİ
ÇD08 FARKLI BİYOKÜTLE TÜRLERİNİN SABİT YATAKTA PİROLİZİ Neslihan DEVECİ DURANAY, Melek YILGIN Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü, 23279, ELAZIĞ nduranay@firat.edu.tr, myilgin@firat.edu.tr
DetaylıSUSAM SAPININ KATALİZÖRLÜ PİROLİZİ
SUSAM SAPININ KATALİZÖRLÜ PİROLİZİ Funda ATEŞ, Ersan PÜTÜN, Başak B. UZUN, Esin APAYDIN, Ayşe E. PÜTÜN Anadolu Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Kimya Müh. Bölümü, 26470 Eskişehir ÖZET Bu çalışmada
DetaylıELEMENTLER VE BİLEŞİKLER
ELEMENTLER VE BİLEŞİKLER 1- Elementler ve Elementlerin Özellikleri a) ELEMENTLER Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere
DetaylıAkvaryum veya küçük havuzlarda amonyağın daha az zehirli olan nitrit ve nitrata dönüştürülmesi için gerekli olan bakteri populasyonunu (nitrifikasyon
Azotlu bileşikler Ticari balık havuzlarında iyonize olmuş veya iyonize olmamış amonyağın konsantrasyonlarını azaltmak için pratik bir yöntem yoktur. Balık havuzlarında stoklama ve yemleme oranlarının azaltılması
DetaylıKÖMÜRÜN GAZLAŞTIRILMASI YOLUYLA ELDE EDİLEN SENTEZ GAZINDAN METANOL ÜRETİMİ
Ek 2 ULUSAL ÖĞRENCİ TASARIM YARIŞMASI PROBLEM TANIMI KÖMÜRÜN GAZLAŞTIRILMASI YOLUYLA ELDE EDİLEN SENTEZ GAZINDAN METANOL ÜRETİMİ 1. Giriş Türk kömür rezervlerinden metanol üretimi Kömürden metanol üretimi,
DetaylıAtomlar ve Moleküller
Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli
DetaylıYanma Kaynaklı Kirleticiler
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Yanma Kaynaklı Kirleticiler Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017113-3017080 Faks: 0232 4530922 E-Mail: abayram@deu.edu.tr
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI ENERJİ Artan nüfus ile birlikte insanların rahat ve konforlu şartlarda yaşama arzuları enerji talebini sürekli olarak artırmaktadır. Artan enerji talebini, rezervleri sınırlı
DetaylıFIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ 3. SINIF EKSTRAKTİF METALURJİ DERSİ VİZE SINAV SORULARI CEVAP ANAHTARI
FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ 3. SINIF EKSTRAKTİF METALURJİ DERSİ VİZE SINAV SORULARI CEVAP ANAHTARI ---------------------------------------Boşluk Doldurma Soru
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : İstanbul Yolu, Gersan Sanayi Sitesi 2306.Sokak No :26 Ergazi/Yenimahalle 06370 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 0 312 255 24 64 Faks : 0 312 255
DetaylıHİDROKARBONLAR ve ALKANLAR. Kimya Ders Notu
HİDROKARBONLAR ve ALKANLAR Kimya Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKANLAR ALKANLAR Hidrokarbon zincirinde C atomları birbirine tek bağ ile bağlanmışlardır ve tüm bağları sigma bağıdır. Moleküllerindeki C atomları
DetaylıProf.Dr. Mustafa ODABAŞI
Prof.Dr. Mustafa ODABAŞI Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, 35160 Buca/İzmir E-mail : mustafa.odabasi@deu.edu.tr Ders İçeriği Temel Element Döngüleri Karbon Döngüsü
Detaylı2-Emisyon Ölçüm Raporu Formatı
2-Emisyon Ölçüm Raporu Formatı A) İşletmenin Sınıfı (1- İşletmenin faaliyetinin Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Madde 4 kapsamında yeri,) B) Faaliyetinin Anlatımı
DetaylıÖrnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :
Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani
DetaylıSU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2
SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2 Yrd.Doç.Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları & Teknolojileri Mühendisliği Bölümü Kaynak: YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE TEKNOLOJİLERİ
Detaylı5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI
5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI Yeryüzündeki sular küçük damlacıklar halinde havaya karışır. Bu damlacıklara su buharı diyoruz. Suyun küçük damlacıklar halinde havaya
DetaylıLÜLEBURGAZDAKİ BİNA DIŞ DUVARLARI İÇİN OPTİMUM YALITIM KALINLIĞININ BELİRLENMESİ VE MALİYET ANALİZİ
LÜLEBURGAZDAKİ BİNA DIŞ DUVARLARI İÇİN OPTİMUM YALITIM KALINLIĞININ BELİRLENMESİ VE MALİYET ANALİZİ Mak. Yük. Müh. Emre DERELİ Makina Mühendisleri Odası Edirne Şube Teknik Görevlisi 1. GİRİŞ Ülkelerin
DetaylıEnerji iş yapabilme kapasitesidir. Kimyacı işi bir süreçten kaynaklanan enerji deyişimi olarak tanımlar.
Kinetik ve Potansiyel Enerji Enerji iş yapabilme kapasitesidir. Kimyacı işi bir süreçten kaynaklanan enerji deyişimi olarak tanımlar. Işıma veya Güneş Enerjisi Isı Enerjisi Kimyasal Enerji Nükleer Enerji
DetaylıELEMENT VE BİLEŞİKLER
ELEMENT VE BİLEŞİKLER 1- Elementler ve Elementlerin Özellikleri: a) Elementler: Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere
DetaylıÇD06. FINDIK ( Corylus Avellana L.) KÜSPESİNİN SABİT YATAK PİROLİZİNE KATALİZÖRÜN ETKİSİ
ÇD06 FINDIK ( Corylus Avellana L.) KÜSPESİNİN SABİT YATAK PİROLİZİNE KATALİZÖRÜN ETKİSİ İ. Demiral 1, S. Şensöz 2 1,2 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 26480, Meşelik Eskişehir
DetaylıTozların Şekillendirilmesi ve Sinterleme. Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU
Tozların Şekillendirilmesi ve Sinterleme Fırın Tasarımı Toz metalurjisinin çoğu uygulamalarında nihai ürün açısından yüksek yoğunluk öncelikli bir kavramdır. Toz yoğunlaştırması (densifikasyon) aşağıda
Detaylıİşyerlerinde çalışanlarımızın sağlığını olumsuz yönde tehdit eden, üretimi etkileyen ve İşletmeye zarar veren toz, gaz, duman, buhar, sis, gürültü,
TOZ İşyerlerinde çalışanlarımızın sağlığını olumsuz yönde tehdit eden, üretimi etkileyen ve İşletmeye zarar veren toz, gaz, duman, buhar, sis, gürültü, Termal Konfor gibi unsurlardan biriside Tozdur. Organik
DetaylıBELEDİYE ATIKLARININ ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE EVSEL ATY OLARAK KULLANILMASI
BELEDİYE ATIKLARININ ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE EVSEL ATY OLARAK KULLANILMASI 2017 ATIK YÖNETİMİ SEMPOZYUMU -ATIKTAN ENERJİ oturumu- 27.02.2017 Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği İSMAİL BULUT, CEO Türkiye Çimento
Detaylı7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri
ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri Çalışma Yaprağı Konu Anlatımı-Değerlendirme çalışma Yaprağı- Çözümlü
DetaylıISI VE SICAKLIK. 1 cal = 4,18 j
ISI VE SICAKLIK ISI Isı ve sıcaklık farklı şeylerdir. Bir maddeyi oluşturan bütün taneciklerin sahip olduğu kinetik enerjilerin toplamına ISI denir. Isı bir enerji türüdür. Isı birimleri joule ( j ) ve
Detaylı