İÇİNDEKİLER BİRİNCİ KISIM: ULUSLARARASI FİNANSAL MİMARİ

Transkript

1 vi İÇİNDEKİLER BİRİNCİ KISIM: ULUSLARARASI FİNANSAL MİMARİ BİRİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI FİNANS VE GENEL ÇERÇEVESİ 1.1. Uluslararası Finansın Konusu Ulusal-Uluslararası Finansal İşlem Ayrımı ve Uluslararası Piyasalar Uluslararası Finansın Artan Önemi Uluslararası Ekonomik İlişkilerdeki Artış Çokuluslu Şirket Etkinliğinin Artması Finansal Piyasalardaki Gelişmeler Piyasalardaki Değişkenliğin Artması ve Mali Risk Yönetiminin Önemi Finansal Piyasalar Arası Rekabetin Artması Finansal Ürün, Hizmet ve Mevzuat Yakınlaşması İKİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI FİNANSAL SİSTEM 2.1.Uluslararası Para Sistemi Uluslararası Değişim Aracı Değişim Aracının Fonksiyonları Değişim Aracının Gücü Değişim Aracı Belirlemenin Zorluğu Uluslararası Parasal Sistem Uygulamaları Altın Para Standardı Bretton Woods Para Sistemi Sistemi Yeniden Hayata Döndürme Çabaları Sistemin Çöküşü ve Sonuçları Uluslararası Para Fonu Kuruluş Yasasındaki Değişiklikler ve Dalgalı Döviz Kuru Periyodu Üçüncü Dünya Borç Krizi Kurumsal Müdahale: Plaza ve Louvre Anlaşmaları Güneydoğu Asya Finansal Krizi Küresel Finansal Kriz Optimal Para Alanları Avrupa Para Birliği Avrupa Para Sistemi Avrupa Para Birimi (ECU) Döviz Kuru Mekanizması Maastricht Anlaşması Euronun Makro Ekonomik Etkileri Euronun Değeri Euronun Türk Ekonomisine Etkisi Uluslararası Finansal Sistemin Geleceği ÜÇÜNCÜ BÖLÜM DÖVİZ KURU SİSTEMLERİ 3.1. Sabit Döviz Kuru Sistemi Sabit Döviz Kuru Sisteminin Olumlu Yanları Sabit Döviz Kuru Sisteminin Olumsuz Yanları Dalgalı Döviz Kuru Sistemi Dalgalı Döviz Kuru Sisteminin Olumlu Yanları Dalgalı Döviz Kuru Sisteminin Olumsuz Yanları Ülkelerin Kur Rejimi Tercihlerinin Belirleyicileri IMF nin Döviz Kuru Sistemleri Sınıflandırması Sabit Döviz Kuru Rejimleri Ulusal Para Birimine Sahip Olmayan Ülkelerdeki Kur Rejimi Para Kurulu Düzenlemeleri Ara Rejimler Diğer Geleneksel Sabit Döviz Kuru Düzenlemeleri Yatay Bantlar İçinde Sabit Kur Sistemi Sürünen Pariteler Döviz Kuru Sistemi Dalgalı Kur rejimleri Önceden İlan Edilmiş Kurların Bulunmadığı Yönetimli Dalgalanma Uygulaması Bağımsız Dalgalanma Uygulaması Para Politikası Uygulamaları Döviz Kuru Hedeflemesi Para Politikası... 82

2 vii viii Parasal Hedefleme Para Politikası Enflasyon Hedeflemesi Para Politikası DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ULUSLARARASI SERMAYE HAREKETLERİ Uluslararası Sermaye Hareketiyle İlgili Genel Bilgiler Uluslararası Sermaye Hareketi Türleri Resmi Nitelikteki Uluslararası Sermaye Hareketleri Özel Nitelikli Uluslararası Sermaye Hareketleri Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Portföy Yatırımları Biçimindeki Sermaye Hareketleri Ortaklık Hakkı Veren Araçların Meydana Getirdiği Uluslararası Sermaye Hareketi Alacak Hakkı Veren Araçların Meydana Getirdiği Uluslararası Sermaye Hareketi Diğer Uluslararası Sermaye Hareketleri Uluslararası Sermaye Hareketlerinin Nedenleri Sermaye Hareketinin Yöneldiği Ülkeye Ait Faktörler Ülkelerin Kaynak İhtiyaçları Yapısal Reformlar Yatırım Araçlarının Getiri Oranları Hisse Senedi Getiri Oranlarının Yüksekliği Faiz Oranlarının Yüksekliği Döviz Kuru Politikası Özelleştirme Faaliyetler Sermaye İhraççısı Ülkelere Ait Faktörler Kaynak Fazlasına Sahip Ülkelerdeki Ekonomik Gelişmeler Dış Ticaretin Liberalleşmesi ve Küreselleşme Hareketleri Finansal Ürün Çeşitliliğindeki Artış Bilgi İşlem Teknolojisindeki Gelişmeler Kurumsal Yatırımcıların Yatırım Tercihlerindeki Gelişmeler Sermaye İthal ve İhraç Eden Ülkeler Uluslararası Sermaye Hareketlerinin Ekonomik Yapıya Etkisi Sermaye Hareketlerinin Kontrolü Sermaye Hareketlerinin Olumsuz Etkilerine Karşı Politikalar Uluslararası Sermaye Hareketlerinin Geri Dönmesi Uluslararası Sermaye Hareketlerinin Kalıcılığı BEŞİNCİ BÖLÜM ÖDEMELER DENGESİ 5.1. Ödemeler Dengesi ve Genel Çerçevesi Ödemeler Dengesi Hesapları Cari İşlemler Hesabı Dış Ticaret Dengesi Hizmetler Dengesi Gelir Dengesi Cari Transferler Sermaye ve Finans Hesapları Sermaye Hesabı Finans Hesabı Doğrudan Yatırımlar Portföy Yatırımları Diğer Yatırımlar Resmi Rezervler Hesabı Net Hata ve Noksan Cari İşlemler Açığına İlişkin Tartışmalar ALTINCI BÖLÜM DÖVİZ KURLARININ TAHMİNİ 6.1. Döviz Kurunun Tahmin Edilmesinin Gerekliliği Döviz Kuru Tahmini Döviz Kuru Tahmin Yöntemleri Teknik Analiz Yöntemiyle Döviz Kuru Tahmini Temel Analiz Yöntemiyle Döviz Kuru Tahmini Etkin Piyasalar Yaklaşımına Göre Döviz Kuru Tahmini Piyasaya Dayalı Tahmin Yöntemi İle Döviz Kuru Tahmini YEDİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI FİNANSTA TEMEL PARİTE KOŞULLARI 7.1. Tek Fiyat Kanunu Satın Alma Gücü Paritesi Mutlak Satın Alma Gücü Paritesi Big Mac Endeksi...171

3 ix x Nispi Satın Alma Gücü Paritesi Satın Alma Gücü Paritesinin Testleri Faiz Oranı Paritesi Korunmalı Faiz Oranı Paritesi Korunmasız Faiz Oranı Paritesi Fisher Etkisi Yurt İçi Fisher Etkisi Genelleştirilmiş Fisher Etkisi Uluslararası Fisher Etkisi Forward Paritesi Parite Koşulları Arası İlişki İKİNCİ KISIM: ULUSLARARASI PİYASALAR SEKİZİNCİ BÖLÜM DÖVİZ PİYASASI 8.1. Döviz Piyasası ve Genel Çerçevesi Döviz Piyasası Temel Kavramları Döviz Efektif Döviz Kuru Kur Marjı Döviz Alış Satış Kotasyonu Dolaysız Kotasyon Dolaylı Kotasyon Çapraz Kur Spot Forward Döviz Kuru Swap Puanı Forward Primi Forward İskontosu Uzun Pozisyon Kısa Pozisyon Döviz Piyasası Özellikleri Döviz Piyasasının Fonksiyonları Satın Alma Gücü Transferi Fonksiyonu Finansman Fonksiyonu Döviz Kuru Riskini Minimize Etme Fonksiyonu Döviz Piyasası Tarafları Ticari Bankalar Merkez Bankaları Spekülatörler İşletmeler Bireyler Döviz Piyasalarının Kullanım Amaçları Döviz Piyasasında Arbitraj Yer Arbitrajı Üç Uçlu Arbitraj Döviz Piyasasında Spekülasyon Döviz Piyasalarında Korunma Döviz Piyasası İşlemleri Vadesiz Döviz İşlemleri...226

4 xi xii DOKUZUNCU BÖLÜM DÖVİZ VADELİ İŞLEMLERİ 9.1. Vadeli İşlemler ve Vadeli İşlem Piyasaları Forward İşlemler Forward Kurun Hesaplanması Futures İşlemleri Futures Piyasa Fonksiyonları Futures Piyasalarda Fiyat Tanımlamaları Futures Piyasalarda Ödeme Sistemi Pozisyonların Güncelleştirilmesi Döviz Futures İşlemleri Döviz Futures Piyasalarında İşlem Yapma Futures Piyasalarda Fiyatlama Futures Piyasalarda Pozisyon Almak Uzun Pozisyon Almak Kısa Pozisyon Almak Pozisyon Kapatmak Futures Sözleşmelerinde Yayılma Vadeler Arası Yayılma Ürünler Arası Yayılma ONUNCU BÖLÜM DÖVİZ OPSİYON İŞLEMLERİ Genel Olarak Opsiyonlar Opsiyonun Temel Kavramları Opsiyon Kullanım Fiyatı Opsiyon Vadesi Opsiyon Primi Gerçek Değer Satın Alma Opsiyonlarında Gerçek Değer Satma Opsiyonunda Gerçek Değer Zaman Değeri Opsiyon Tipleri Opsiyon Yapılma Nedenleri Opsiyon Türleri Satın Alma Opsiyonu Opsiyon Alıcısı Açısından Satın Alma Opsiyonu Opsiyon Satıcısı Açısından Satın Alma Opsiyonu Satma Opsiyonu Opsiyon Alıcısı Açısından Satma Opsiyonu Opsiyon Satıcısı Açısından Satma Opsiyonu Opsiyon Fiyatını Etkileyen Faktörler Vadeye Kalan Süre (Teta) Dalgalanma Oranı (Vega) Varlığın Piyasa Fiyatındaki Değişiklik (Delta) Faiz Oranlarına Karşı Duyarlılık (Rho) ON BİRİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI TAHVİL PİYASASI Tahvil Piyasalarında Sınıflandırma Tahvil Piyasalarına İlişkin Çeşitli Ölçütler Uluslararası Tahvil İhracının Nedenleri Tahvil Piyasaları Arası Farklılıklar Faiz Ödeme Dönemi ve Gün Hesabı Farklılığı Getiri Hesabı Farklılığı Hukuki Durum Farklılığı Uluslararası Tahvil Piyasasında Kurumsal Yapı Tahvil İhraç Edenler Devletler Şirketler Kredi Sendikasyonu Tahvil Derecelendirme Tahvil İhraç Süreci Uluslararası Tahvil Türleri Yabancı Tahvil Euro Tahvil Sabit Faizli Euro Tahviller Değişken Faizli Euro Tahviller İki ve Çok Para Birimine Bağlı Euro Tahviller Global Tahviller Uluslararası Tahvil Getiri Eğrisi Karşılaştırmaları...304

5 xiii xiv ON İKİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI ÖZ KAYNAK PİYASALARI Uluslararası Hisse Senedi Piyasasının Arz Kaynağı ve Niteliği Uluslararası Hisse Senedi Piyasasındaki Talebin Niteliği Uluslararası Piyasalardan Öz Sermaye Kaynağı Bulmanın Yolları Hisse Senetlerinin Yerli ve Yabancı Borsalara Kayıt Ettirilmesi Çifte Kayıt Yaptırmanın Nedenleri Öz Kaynak Finansman Aracı Olarak Depo Sertifikaları Depo Sertifikası Türleri Depo Sertifikası Organizasyonu İMKB ye Kayıtlı Firmaların Depo Sertifikası İhracı Yabancı Hisse Senedi İhracı Euro Hisse Senedi İhracı SEC 144 A Kuralı İle Özel Plasman Özel Sermaye Fonları Stratejik Birleşmeler ÜÇÜNCÜ KISIM ULUSLARARASI İŞLETMELER ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ULUSLARARASI İŞLETMELER Uluslararası İşletmecilik Uluslararası İşletmelerde Kavramsal Çerçeve İşletmelerin Uluslararasılaşma Süreci İhracat Lisanslama Yurtdışında Üretim Kendi Üretim Birimini mi Kurmak, Varolan Bir İşletmeyi mi Satın Almak? Franchising Ortak Yatırım Uluslararasılaşma Teorileri Pazar Noksanlıkları Ürün Yaşam Eğrisi Teorisi Eklektik Teori Uluslararası İşletmelerin Hayatta Kalmaları Uluslararası İşletmelerde Finansal Yönetim ON DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ULUSLARARASI İŞLETMELERDE SERMAYE BÜTÇELEMESİ Uluslararası Sermaye Bütçelemesi Literatürü Uluslararası Sermaye Bütçelemesinin Karmaşık Yanları Uluslararası Sermaye Bütçelemesinde Ana Şirket Şube Bakış Açısı Ana Şirkete ve Şubeye Yönelik Nakit Akımlarının Belirlenmesi Birbirine Bağımlılık Para Havalesi Kısıtlamaları Vergilendirme Yatırım Teşvikleri Döviz Kuru Değişimleri Enflasyon Uluslararası Yatırımlarda Risk İşletmeye Özgü Riskler...375

6 xv xvi Ülkeye Özgü Riskler Global Riskler Düzeltilmiş Net Bugünkü Değer Yöntemi Dönüştürme Riski Döviz Kuru Tahmini ON BEŞİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI İŞLETMELERDE NAKİT YÖNETİMİ Nakit Yönetiminin Genel Çerçevesi Nakit Yönetim Organizasyonu Nakit Girişlerinin Hızlandırılması Bilgi İşlem Teknolojisinin Nakit Yönetimine Etkisi Uluslararası Nakit Yönetiminde Netleştirme Sistemi İki Taraflı Netleştirme Sistemi Çok Taraflı Netleştirme Sistemi Eşleştirme Merkezi Nakit Yönetimi Merkezi Nakit Yönetiminin Avantajları Merkezi Nakit Yönetiminin Dezavantajları Merkezi Nakit Yönetiminde Ülke Seçimi Uluslararası Nakit Hareketliliği Fon Fazlalıklarının Değerlendirilmesi Bloke Edilen Fonların Yönetimi Paravan Krediler Transfer Fiyatlaması ON YEDİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI İŞLETMELERDE STOK YÖNETİMİ Stok Yönetimi Kapsamında Cevaplanacak Sorular Uluslararası İşletmelerde Stok Yönetimini Etkileyen Faktörler Yabancı Ülkelerdeki Ekonomik Gelişmeler Döviz Kurundaki Değişmeler Global Üretim Süreci Ticaret Engelleri Şubeler Arası Stok Transferi Stok Yeri Seçimi Stokların Bir Merkezde Toplanması Stok Bulundurma Maliyeti Stok Seviyesi Stok Politikası Geliştirme ON ALTINCI BÖLÜM ULUSLARARASI İŞLETMELERDE ALACAK YÖNETİMİ Uluslararası İşletmelerde Grup İçi Grup Dışı Satış Ayrımı Ödemenin Yapılacağı Para Biriminin Belirlenmesi Ödeme Süresinin Uzunluğu Kredilendirme Kararının Verilmesi Global Kredi Riskinden Korunma Alacaklardaki Kur Riskinin Hesaplanması ve Yok Edilmesi İşlem Riski Faaliyet Riski