TÜRK TİCARET KANUNU (NO.1602) SİGORTA KİTABI CAN SİGORTALARI

Transkript

1 TÜRK TİCARET KANUNU (NO.1602) SİGORTA KİTABI CAN SİGORTALARI 1 Hazırlayan ve Sunan: Av. Ahmet Karayazgan TSRSB, Hukuk Komitesi, Raportör İstanbul 2012

2 ESKİ _ YENİ KANUN KIYASLAMASI FASIL/KISIM Mevcut Kanun Md Sayısı KISIM/BÖLÜM Yeni Kanun Md. Sayısı 3. FASIL CAN SİGORTASI Bölüm Can Sigortaları Kısım Hayat Sigortası 2. Kısım Kazaya Karşı Sigorta Hayat Sigortası Kaza Sigortası Hastalık ve Sağlık Sigortası

3 MEVCUT KANUNA GÖRE HÜKÜMLERİN DAĞILIMI Yeni Düzenleme Değişik Hayat Sigortası 9 11 Kaza Sigortası 1 3 Hastalık Sağlık Sigortası

4 HÜKÜMLERİN UYGULANMASI GENEL HÜKÜMLERDEKİ ATIFLAR 1412 Sigorta ettiren dışındakilerin bilgisi ve davranışı 1413 (3) Olağanüstü Durumlarda Fesih 1422 Rizikonun gerçekleşmesindeki imkansızlık 1427 Tazminat Ödeme Borcu_ [Muacceliyet: her halukarda ihbardan itibaren 15 gün] 1431 (4) Prim Ödeme Zamanı 1434 (4) Temerrüt gibi UYGULANACAK DİĞER HÜKÜMLER Hayat Sigortası için : (*) Ferdi Kaza için : 1510 md. Hastalık ve Sağlık Sigortaları için : 1519 md. 4

5 HÜKÜMLERİN UYGULANMASI KORUYUCU HÜKÜMLER Can Sigortaları için: 1520 md. aykırı sözleşmeler geçersizdir. aykırı sözleşme şartları geçersizdir sigorta ettiren, sigortalı ve lehtar aleyhine değiştirilemez; değiştirilirse bu Kanun hükümleri uygulanır. 5

6 SİGORTA KİTABINDA SÖZLEŞME HUKUKUNA MÜDAHALE GRUP SİGORTALARINDA HAKLARIN KULLANIMI (1496. MD) HASTALIK VE SAĞLIK SİGORTASINDA BEKLEME SÜRESİ (1516. MD) 6

7 TTK YÜRÜRLÜK VE UYGULAMA KANUNU (NO.1603) Sigorta Hukuku A) Sigorta sözleşmesi _ 39(1). Md. ÖNCEKİ TTK yürürlükte iken [yapılmış ve hüküm ifade etmeye başlamış] sigorta sözleşmelerine, YENİ TTK. nın yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl süreyle, ÖNCEKİ TTK HÜKÜMLERİ uygulanır.

8 TTK YÜRÜRLÜK VE UYGULAMA KANUNU (NO.1603) Sigorta Hukuku A) Sigorta sözleşmesi _ 39(1). Md. Ancak, bu bir yıllık süre içinde [sigorta ettireni, sigortalıyı ve lehdarı koruyan] hükümler bakımından, 1517 nci maddesi müstesna, YENİ TTK HÜKÜMLERİ geçerli olur madde_ Yeni doğan bebeğin ve evlat edinilenin sigorta kapsamında olması

9 TTK YÜRÜRLÜK VE UYGULAMA KANUNU (NO.1603) Sigorta Hukuku A) Sigorta sözleşmesi _ 39(2). Md. Bir yıllık süre içinde sona eren ÖNCEKİ TTK ya tâbi sigorta sözleşmelerinin uzatılması ya da yenilenmesi hâlinde YENİ TTK HÜKÜMLERİ uygulanır.

10 TTK YÜRÜRLÜK VE UYGULAMA KANUNU (NO.1603) Sigorta Hukuku / [Koruyucu hükümler] _ 40. md. Önceki Kanun yürürlükte iken yapılmış olup da, [Yeni Kanunun 1452, 1486, [1488] (!) ve 1520 nci maddelerine aykırı bulunan] sigorta sözleşmeleri, yukarıda açıklanan 39. uncu maddeye tâbidir madde Koruyucu Hükümler (genel hükümler) 1486 madde Koruyucu Hükümler (zarar sigortaları) 1488 madde Tontin [Atıf Hatası!...] 1520 madde Koruyucu Hükümler (can sigortaları)

11 CAN SIGORTALARI - HAYAT SIGORTASI - HASTALIK VE SAĞLIK SIGORTASI - KAZA SIGORTASI 11

12 HAYAT SIGORTASI 12

13 HAYATI SİGORTA EDİLECEK KİŞİ HAYAT SIGORTASI MADDE (TTK maddeleri birleştirilmek suretiyle önemli surette geliştirilmiştir.) Sigorta ettiren, kendisinin veya başkasının hayatını, ölüm veya hayatta kalma ihtimallerine karşı sigorta ettirebilir. Başkasının hayatı üzerine sigorta yapılabilmesi için, [o kişi]nin hayatının devamında [lehdar]ın menfaatinin bulunması şarttır. (aykırı sözleşmeler geçersiz) Lehdarın menfaatinin aranması?... Oysa, sigortalının bilgi ve onayı olmasa bile, [yaptıran üçüncü şahsın] o kimsenin hayatının devamlılığında [maddi veya manevi menfaat] aranmakta Mevcut TTK 1321 (1) Sigortalının İzin/Onayı Yeterli Olabilirdi 13

14 HAYATI SİGORTA EDİLECEK KİŞİ HAYAT SIGORTASI MADDE 1490/4 Menfaatin sözleşmenin yapılmasından sonra ortadan kalkması halinde Sözleşme o andan itibaren geçersiz olur; Sigorta ettirene iştira değeri ödenir. (aykırı sözleşmeler geçersiz) 14

15 HAYATI SİGORTA EDİLECEK KİŞİ HAYAT SIGORTASI Ölüm ihtimaline karşı yapılan sigortalarda, sigorta bedelinin, mûtad cenaze giderlerini aşması halinde, sigortalının, veya varsa kanunî temsilcisinin, yazılı izni gerekir. (sigorta ettiren,sigortalı ve lehtar aleyhine değiştirilemez.) Kanunî temsilcinin lehdar olarak tayin edildiği veya kendisinin sigorta ettiren olduğu durumlarda, kanunî temsilcinin izinle ilgili olarak sigortalıyı temsil yetkisi yoktur. (aksine sözleşme şartları geçersizdir.) 15

16 HAYATI SİGORTA EDİLECEK KİŞİ HAYAT SIGORTASI Ölüm ihtimaline karşı yapılan sigortalarda Sigortalı [15] yaşından büyükse, kanunî temsilcinin dışında ayrıca onun da izni alınır. İzin alınmadan yapılan sözleşme, icazet verilmediği takdirde GEÇERSİZDİR. (sigorta ettiren,sigortalı ve lehtar aleyhine değiştirilemez.) Oysa mevcut kanun 1321 ikinci fıkrasında Küçüklerin, mahcurların veya mümeyyiz olmayanların ölümünü şart koyarak sigorta etmek batıl, bunların hayatı üzerine sigorta yaptırmak muteberdir. Her iki halde de ölüm vuku bulursa sigortanın ölüm tarihindeki riyazi ihtiyatı ödenir. 16

17 LEHTAR TAYİNİ HAYAT SIGORTASI MADDE (Mevcut Kanunda 1329 ve md) Kimlerin Lehtar Olabileceği. Gerçek ya da tüzel kişi olabilir. Lehtar Tayini Yetkisi. Sigorta ettiren, tayin bildirmekle yükümlüdür]. ettiği lehtarı [sigortacıya Lehtar tayini ve değişiklikleri sigortacının iznine tâbi değildir. Lehtarın sigortacıya bildirilmemiş olması halinde, sigortacı iyi niyetle yaptığı ödeme ile borcundan kurtulur. 17

18 LEHTAR TAYİNİ HAYAT SIGORTASI Değiştirilemez Lehtar Tayini (md 1493). Sigorta ettiren, Sigorta Ettirenin değiştirme hakkından feragatını sigorta poliçesine yazdırması, ve Sigorta poliçesinin lehtara teslim edilmiş olması (mevcut kanun 1330 son cümlesi de aynı şekilde ) Tereddüt halinde, sigorta ettirenin lehtarı değiştirme hakkını saklı tuttuğu kabul edilir. 18

19 LEHTAR TAYİNİ HAYAT SIGORTASI Değiştirilemez Lehtar Tayini (md 1493/4). Açıkça feragat ve sigorta poliçesinin lehdara verildiği hallerde bile mirasçılıktan çıkarma veya hibeden rücu halleri gerçekleşmiş yahut [ilgililer arasında] (!) o kişinin lehtar tayinine ilişkin [sebep] (menfaat!) ortadan kalkmış ise, lehtar değişikliği mümkündür. 19

20 LEHTAR TAYİNİ HAYAT SIGORTASI Lehtarın Talep Hakları (md 1493/7). Aksine sözleşme yoksa, sigortacıdan edimi talep ve tahsil yetkisi, lehtara aittir. Aksine öngörülebiliyorsa, o zaman lehtar niye atanmaktadır? Lehdarın değiştirilemeyeceği hallerde, sigorta ettiren tarafından ayrılma ve ödünç alma hakları kullanıldığı takdirde, ödenecek tutar üzerinde [lehtar] hak sahibidir. Rizikonun gerçekleşmesinden önce sigortacının iflâsı sonucu ödenecek miktar üzerinde de, aksine sözleşme yoksa [lehtar] hak sahibidir. 20

21 LEHTAR TAYİNİ HAYAT SIGORTASI Ölüm rizikosuna karşı yapılmış sigortalarda, birden fazla kişi payları belirtilmeksizin lehtar olarak atanmışsa, sigorta bedeli üzerinde hepsi eşit oranda hak sahibidir. Hak sahiplerinden biri tarafından alınmayan pay, diğerlerinin payına eklenir. Mirasın reddi veya mirastan vazgeçme lehtarın hakkı üzerinde etkili olmaz. Yorum Kuralı - Md (Yeni bir düzenlemedir.) 21

22 LEHTAR TAYİNİ HAYAT SIGORTASI Lehtar belirtilmemişse, md Ölüm rizikosuna karşı yapılmış sigortalarda, [sigorta ettiren in mirasçıları] lehine, [ Sigorta ettiren ile Sigortalı, aynı kişilerse belki [ Ayrı kişilerse, SE hayatta olacağından niçin Sigorta Ettiren değil?...] [ Sigorta Ettiren, tüzel kişi ise,???????????] yaşama ihtimaline karşı yapılmış ise [sigortalı] lehine, yapıldığı kabul olunur. 22

23 LEHTAR TAYİNİ HAYAT SIGORTASI Lehtarın, sigortacıya karşı [istem hakkını kazanamaması] (?) hâlinde, Lehdarın Ölümü mü kastedilmektedir. 1504/2???? Dönülebilir, dönülemez lehtar durumu farklılığı Sigortalıdan önce ölürse hiç kazanılmamış olacaktır. bu hak, [sigorta ettirene], [onun da ölmüş olması] hâlinde, mirasçılarına geçer (?). Md Diğer bir yorum kuralıdır (Yeni bir düzenlemedir.) [1504/2 _Lehtarın sigortalıyı öldürmesi hali ] sigorta bedelinden mahrum kalır ve bu bedel, ölenin [yani, sigortalının] mirasçılarına ödenir 23

24 LEHTARIN, SİGORTA ETTİRENİN YERİNE GEÇMESİ HAYAT SIGORTASI Md (Yeni bir düzenlemedir.) Bu imkanın öngörüldüğü haller. Sigorta sözleşmesinden sigorta ettiren [lehine doğan alacakların] ihtiyaten veya icraen haczedilmesi, yahut Lehdarın vazgeçilmez olarak tayin edilip edilmediği durumlar ayrıştırılmalıdır. Sigorta ettiren hakkında [iflâsın açılmasına karar verilmesi] 24

25 LEHTARIN, SİGORTA ETTİRENİN YERİNE GEÇMESİ HAYAT SIGORTASI MADDE (Yeni bir düzenlemedir.) İsmen belirlenmiş olan lehdar, [sigorta ettirenin onayı ile] sigorta sözleşmesine onun yerine taraf olabilir. [iflas halinde, iflas masasının durumu?] [sigortacının kabulü aranmamış ] Bu konuda, 1417(1). Madde kıyasen!... Sigorta Ettirenin Aczi, iflası veya hakkındaki takibin semeresiz kalması halinde, Sigortacının fesih hakkı Primin ödenmesinden önce acze düşen, iflas eden veya hakkında yapılan takip semeresiz kalan sigorta ettirene, sigortacının istemiyle taahhüdünün yerine getirileceğine ilişkin teminat isteyebilir. Bu istemden itibaren bir hafta içinde teminat verilmemiş ise sigorta ettiren sözleşmeyi feshedebilir. Sözleşmede lehdar hiç veya ismen tayin edilmemişse, bu hak, [sigorta ettirenin] eşine ve çocuklarına aittir. 25

26 LEHTARIN, SİGORTA ETTİRENİN YERİNE GEÇMESİ HAYAT SIGORTASI MADDE (Yeni bir düzenlemedir.) Sigortacıya ihbar aranmakta ve hakkın kullanımı süreye tabidir. Haczi öğrenilmesi veya iflasın açılması tarihinden başlayarak bir ay içinde; Aksi halde bu hak düşer. Bu halde, alacaklı veya iflas masasına karşı yükümlülük Lehdar, sözleşmeye taraf olursa, [Sigortacının sözleşmeyi feshi halinde], sigorta ettirenin 26 sigortacıdan talep edebileceği tutarla sınırlı olarak, haczi uygulatan alacaklıya veya iflas masasına karşı yükümlüdür.

27 LEHTARIN, SİGORTA ETTİRENİN YERİNE GEÇMESİ HAYAT SIGORTASI Prim Borcu için yapılan takibin semeresiz kalması Genel Hükümler _ md.1431 (4) Başkası lehine yapılan sigortada, Prim borcu için sigorta ettirenin aleyhine yapılan takip semeresiz kalmışsa, bu durumun sigortacı tarafından kendilerine bildirilmesi hâlinde, Lehtar, primi ödemeyi üstlenirse Sözleşme bu kişi ile devam eder; aksi hâlde, sigortacı sigorta ettirene karşı sahip 27 olduğu hakları kullanır.

28 GRUP SİGORTALARI HAYAT SIGORTASI Asgari Sayı md (Yeni bir düzenlemedir.) 10 kişi dir. Sonradan grubun on kişinin altına düşmesi sözleşmenin geçerliliğine etki etmez. Grupta yer alan her kişiye, poliçe içeriğini özetleyen bir sertifika [verilebilir]. 28

29 GRUP SİGORTALARI HAYAT SIGORTASI Gruba katılım şartlarının belirlenmesi (md 1496) Sigorta ettiren tarafından belirli ölçütlere göre kimlerden oluştuğunun tespit edilebilir. Sözleşmenin devamı sırasında gruba dahil her kişi sigortadan, [grup sigorta sözleşmesi sonuna kadar] yararlanır. Aksine sözleşme yoksa, grup sigortalarında lehdarı tayin hakkı grupta yer alan kişiye aittir. 29

30 GRUP SİGORTALARI HAYAT SIGORTASI Ferdi olarak devam hakkı (md. 1496) Aksine sözleşme yoksa, sözleşme süresi içinde gruptan ayrılma halinde grup sigortası ile sağlanan güvence, sigorta ettiren, sigortalı veya lehdar tarafından Ferdi olarak ve ancak, sigorta ettiren sıfatıyla olur. Bu kişiler geçmiş günlere ait kendilerine isabet eden prim borçlarından, önceki sigorta ettirenle birlikte sorumludur. 30

31 GRUP SİGORTALARI HAYAT SIGORTASI Grup sigortalarında HM nin bağlı bulunduğu Bakanlığın Düzenleme Yetkisi. (md 1496) ayrılma, ödünç alma, tenzil, bildirim yükümlülüğü ve ilgili diğer konular (!) [yönetmelikle] düzenlenir. 31

32 SİGORTA DEĞERİ HAYAT SIGORTASI MADDE (Kısmen yeni bir düzenlemedir.) Bir kimsenin hayatı bir veya birkaç sigortacı tarafından çeşitli bedeller üzerine sigorta ettirilebilir. (Mevcut madde 1323) Ödenecek bedel: (aykırı sözleşme şartları geçersiz) [lehtarın] maddi menfaatinden daha fazla olduğu durumlarda, Kredi kurumları söz konusu ise, anlaşılabilir, ancak bunun dışındaki hallerde (?) aşan kısım, [sigortalı] nın lehine yapılmış sayılır. Her halükarda, ödeme yapılmadan sigortalıya da sorulması gerekebilir. 32

33 BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİ - HAYAT SIGORTASI Beyan Yükümlülüğü MADDE [5 yıl geçmişse] _ Prim Farkı Talebi ve Süresi. Sözleşmenin yapılması sırasında yenilemeler de dahil olmak üzere, (yenilenen sözleşmelerde bu süre, ilk sözleşmenin yapıldığı tarihten başlar.) sözleşmenin yapılmasından itibaren; Sözleşmenin devamı sırasında, yenilemeler de dahil olmak üzere, rizikonun artmasından itibaren [beş yıl geçmişse], sigortacının artık cayma veya fesih hakkı yoktur; sadece prim farkı talep edebilir; Beyan yükümlülüğünün kasten ihlali hariç 33

34 BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİ - HAYAT SIGORTASI Beyan Yükümlülüğü MADDE Prim Farkının Kabul Görmemesi. Sigorta ettiren prim farkını ödemeyi kabul etmez ise, riziko gerçekleştiğinde, sigortacı ödenen primle ödenmesi gereken prim arasındaki oranı dikkate alarak, sigorta bedelini öder. 34

35 BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİ - HAYAT SIGORTASI Beyan Yükümlülüğü MADDE (Yeni bir düzenlemedir.) (sigorta ettiren,sigortalı ve lehtar aleyhine değiştirilemez.) Ancak ihlâl nedeniyle riziko artışı sonucu [teknik esaslara] göre tespit edilen sınırlar dışında kalmış ise, Sigortacı, duruma göre, Sözleşmenin yapılması sırasında ise; sözleşmeden cayabilir ve Sözleşmenin devamı sırasında ise, sözleşmeyi feshedebilir [!]. [Riziko gerçekleşmişse???] 35

36 BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİ - HAYAT SIGORTASI Özel bir Durum - Yanlış Yaş Beyanı md. (Yeni bir düzenlemedir.) (sigorta ettiren,sigortalı ve lehtar aleyhine değiştirilemez.) sözleşmenin yapılması sırasında sigortalının yaşının yanlış bildirilmesi Eksik prim ödenmişse İlave prim talep imkanı.gerçek yaşa göre alınması gereken primin, belirlenen prime olan oranına göre Riziko gerçekleşmiş ve ödeme yapılmışsa, fazla ödenen kısmın iadesini talep imkanı Fazla prim ödenmişse Tersine işlem 36

37 BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİ - HAYAT SIGORTASI Özel bir Durum md _ Yanlış Yaş Beyanı Sigortacı için Cayma Hakkı sadece gerçek yaşın, sözleşmenin yapıldığı sırada [teknik esaslara] göre belirlenen sınırlar dışında kalması hâlinde 37

38 MUHTELİF HUSUSLAR HAYAT SIGORTASI Doktor Muayenesi ve Sigortalıyı Bağlayıcılığı md. Sigorta ettiren ile sigortacı arasında, [sigorta edilecek kişi] nin doktor muayenesine dair mutabakat; Sigortalanacak kişiden istenilmesi hususunda haklı bir gerekçe oluşturmaz Sigorta ettiren dışındakilerin bilgisi ve davranışı madde / Kanunda sigorta ettirenin bilgisine ve davranışına hukuki sonuç bağlanan durumlarda, sigortadan haberi olması şartı ile sigortalının, temsilci söz konusu ise temsilcinin, can sigortalarında da lehtarın bilgisi ve davranışı da dikkate alınır. 38

39 MUHTELİF HUSUSLAR HAYAT SIGORTASI Sigorta ettiren / lehtarın sigortalıyı öldürmesi md. (aykırı sözleşmeler geçersiz) Sigorta ettiren, sigorta bedelini ödeme borcunun doğmasını sağlamak [amacıyla](!) sigortalıyı öldürür veya öldürülmesinde suç ortaklığı ederse, sigortacı bedel ödeme borcundan kurtulur. Lehtar, sigortalıyı öldürmüş veya onun öldürülmesinde herhangi bir şekilde suç ortaklığı etmişse, sigorta bedelinden mahrum kalır ve bu bedel, ölenin [sigortalının] mirasçılarına ödenir. [Niçin Sigorta Ettiren değildir???] Oysa mevcut kanun md 1328/2 de lehtar ve sigorta ettiren ayırımı bulunmamaktadır. Sigortadan faydalanan kimse hayatı üzerine sigorta yapılmış olanı öldürmüş veya onun öldürülmesinde her hangi bir şekilde suç ortaklığı etmiş 39 bulunduğu takdirde sigorta bedelinden mahrum kalır ve bu bedel ölenin mirasçılarına ait olur.

40 MUHTELİF HUSUSLAR HAYAT SIGORTASI İntihar md 1503 Sigortalı, yenilemeler de dâhil olmak üzere, en az üç yıldan beri devam eden ve ölüm ihtimaline karşı yapılan bir sözleşmede, bu süre geçtikten sonra intihar ederse veya intihara teşebbüs sonucu ölürse, sigortacı sigorta bedelini ödemekle yükümlüdür. Mevcut kanun 1328 e göre arasız olarak en az üç yıl ve sözleşme ayrımı bulunmamaktadır. 40

41 MUHTELİF HUSUSLAR HAYAT SIGORTASI İntihar md 1503 Sigortalının intiharı veya intihara teşebbüsü sonucu ölümü, [akli melekelerindeki bir rahatsızlık] sebebiyle üç yıldan önce gerçekleşmiş ise sigortacı sigorta bedelini ödemek zorundadır. Mevcut kanun 1328 e göre bu müddetin geçmesinden önce sigortalının intiharı anında akli melekeleri ne olursa olsun sigortacı sigortanın o andaki riyazi ihtiyatını öder. 41

42 MUHTELİF HUSUSLAR HAYAT SIGORTASI Ödünç Verme md 1501 Mevcut Kanun md dan farklı olarak Asgari geçmesi gereken süre 3 yıl değil, 1 yıl Tutarın tespiti kriteri [poliçede yazılı cetvele göre satın almaya veya sigorta poliçesi üzerinden] esası değiştirilerek, verilecek tutarın, [istem anındaki, genel kabul görmüş aktüerya kurallarına uygun bir biçimde hesaplanan değer üzerinden] belirlenmesi Poliçenin iadesi şartı aranmamakta 42

43 MUHTELİF HUSUSLAR HAYAT SIGORTASI Ödünç Verme md 1501 Hakkın kullanımı. yine [Sigorta Ettiren] e ait Ayrıca, lehdarın olduğu durumda, 1493(6). md. ye dikkat Lehtarın değiştirilemeyeceği durumlarda, [sigorta ettiren] tarafından ayrılma ve ödünç alma hakları kullanıldığı takdirde, ödenecek tutar üzerinde lehtar hak sahibi olduğu gibi 43

44 MUHTELİF HUSUSLAR HAYAT SIGORTASI Tontin md 1488 Birden çok kişi tarafından verilen katkı payları ile oluşturulan varlıkların, [belirli bir tarihte hayatta kalanlar] ve [ölenin önceden belirlemiş olması] halinde, [lehdarlar] [!] arasında paylaştırılması ilkesi uyarınca, tontinler kurulabilir. Bu suretle, TTK md. deki Tontin yasağı kaldırılmıştır. Sigorta Şirketleri, bunun neresinde? Amaç kalanlar arasında paylaşım değil mi. 44

45 SİGORTA ETTİRENİN CAYMA HAKKI HAYAT SIGORTASI Sigorta Ettirenin Sözleşmeden Cayma Hakkı md (Yeni bir düzenlemedir.) (sigorta ettiren,sigortalı ve lehtar Aleyhine değiştirilemez.) Sigorta ettiren, sigortacının [kendisine cayma hakkını kullanabileceğini bildirmesinden] (?) itibaren 15 (onbeş) gün içinde sözleşmeden cayabilir. Bilgilendirme yapılmamışsa cayma hakkı, ilk primin ödenmesinden 1 (bir) ay sonra sona erer. Aydınlatma yükümlülüğü maddesi ile ilişkisi ne olacak? MADDE (2) Aydınlatma açıklamasının verilmemesi hâlinde, sigorta ettiren, sözleşmenin yapılmasına on dört gün içinde itiraz etmemişse, sözleşme poliçede yazılı şartlarla yapılmış olur. Aydınlatma açıklamasının verildiğinin ispatı sigortacıya aittir. 45

46 SİGORTA ETTİRENİN CAYMA HAKKI HAYAT SIGORTASI Sigorta Ettirenin Sözleşmeden Cayma Hakkı md Bilgilendirmenin yapıldığı sigortacı tarafından ispatlanır. Anılan maddenin ikinci fıkrasına göre, 1430 inci madde hükmü saklıdır md ye göre prim ödeme borcu na ilişkin maddedir. 46

47 SİGORTADAN AYRILMA HAYAT SIGORTASI Madde (sigorta ettiren,sigortalı ve lehtar aleyhine değiştirilemez.) Sigorta ettiren, en az bir yıldan beri yürürlükte bulunan ve bir yıllık primi ödenmiş olan sigorta sözleşmelerinde, istediği zaman sözleşmeyi sona erdirerek sigortadan ayrılabilir. (mevcut kanun 1327 de satın alma olarak düzenlenmiş) Ayrılma değeri, ayrılmanın istenildiği andaki genel kabul görmüş aktüerya kurallarına uygun bir biçimde hesaplanan değerdir. (mevcut kanunda poliçede yazılı cetvele göre denilmekte ) 47

48 SİGORTADAN AYRILMA HAYAT SIGORTASI Madde (sigorta ettiren,sigortalı ve lehtar aleyhine değiştirilemez.) Yaşama ihtimaline karşı yapılan sigortalarda, sigortacıdan ayrılma değerinin istenilebilmesi için [sigortalının sağlıklı olduğunu ispat etmesi] gerekir. Sigortalı/SE lehine bundan vazgeçilebilir. Bu masraflar kimin tarafından karşılanacaktır???? 1426 md Sigortacının giderleri ödeme borcu uygulanabilir mi???... 48

49 HASTALIK VE SAĞLIK SIGORTASI 49

50 UYGULANACAK KURALLAR HASTALIK VE SAĞLIK SİGORTASI Hayat sigortalarına ilişkin hükümler, 1497 ve 1504 üncü madde hükümleri dışında hastalık sigortasına da uygulanır (Md 1519). Md Yanlış yaş beyanı Md SE veya lehtarın sigortalıyı öldürmesi Ancak hastalık sigortasına 1503 üncü maddenin ( Intihar ) uygulanabilmesi, Ancak, sözleşmede öngörülen rizikonun, intihara teşebbüs nedeniyle gerçekleşmiş olmasına bağlıdır. 50

51 UYGULANACAK KURALLAR HASTALIK VE SAĞLIK SİGORTASI Sağlık Sigortalarında ise: Genel hükümler dışında, Zarar sigortalarına ilişkin hükümler ile, Hayat Sigortasına ilişkin 1500 ilâ 1502 nci madde hükümleri, [Atıf hatası???] Md Sigortadan ayrılma Md Ödünç verme Md Prim ödemeden muaf sigorta da uygulanır (md 1519(3)). 51

52 KAPSAM HASTALIK SIGORTASI Hastalık sigortası ile sağlanan teminat md sözleşmede sayılan hastalıklardan birinin veya bir kaçının, sözleşmenin devamı sırasında gerçekleşmesi veya ortaya çıkması hali için Aksine sözleşme yoksa teminat, hastalıklardan sadece birinin gerçekleşmesi hali için verilir. Sözleşmede birden çok hastalık varsa, hastalıklardan birinin gerçekleşmesi veya ortaya çıkması halinde bedel ödenir ve sözleşme sona erer. 52

53 KAPSAM SAĞLIK SIGORTASI Aksine sözleşme yoksa, Sigortacı; hastalık sonucu gerekli hale gelen ilaç dahil her türlü tıbbî bakım, gebelik ve doğum, hastalıkların erken teşhisine yönelik ayaktaki incelemeler de dahil olmak üzere sözleşmede kararlaştırılan giderleri, tedavinin tıbben yatarak tedavinin gerekli olduğu durumlarda günlük hastane giderleri; sigortalının hastalık sonucu çalışamaması nedeniyle elde edemediği kazançlar için kararlaştırılan günlük iş görememe parası, sigortalının bakıma muhtaç hale gelmesi durumunda, bakım nedeniyle doğan giderler veya kararlaştırılan gündelik bakım parası için teminat verir (md 1513). Dikkat!... Teminat, aksi kararlaştırılmamışsa, yukarıdakilerin tümünü kapsar. 53

54 SİGORTA EDİLECEK KİŞİ HASTALIK /SAĞLIK SIGORTASI Sigortanın yaptırılması Md (Aykırı sözleşme şartları geçersizdir.) (yeni bir düzenlemedir.) Hastalık ve sağlık sigortaları, sigortalı lehine yapılabilir. Hastalık sigortalarında, lehtar da tayin edilebilir. Lehtarın belirtilmediği hâllerde, sigortanın [sigortalı] lehine yapıldığı kabul edilir. 1515/4 md. 54

55 LEHDAR HASTALIK SIGORTASI Lehtar tayini için, [o kimse] ile [lehtar] arasında bir menfaat ilişkisinin bulunması şarttır (Md. 1515). Ayrıca [sigortalının yazılı izni] gerekir. Kanuni temsilcisi varsa, kanuni temsilcinin yazılı izni Kanuni temsilci, lehtar veya sigorta ettiren ise, iznin verilmesinde sigortalıyı temsil yetkisi yok... Sigortalı onbeş yaşını doldurmuşsa, ayrıca onun da izni alınır; aksi takdirde yapılan sözleşme geçersizdir. 55

56 BEKLEME SÜRESİ HASTALIK SAĞLIK SIGORTASI Bekleme süresi kanun ile de tanınmış (md 1516). [Ancak bir tarif yer almamakta ] Bekleme süresinin üst sınırı, [Hazine Müsteşarlığı]nca veya [Müsteşarlığın uygun göreceği bir kurum] (?...) tarafından belirlenir. 56

57 SİGORTA EDİLECEK KİŞİ HASTALIK SAĞLIK SIGORTASI Yeni doğan bebeğin ve evlat edinilenin durumu Md.1517 (Sigortalı aleyhine değiştirilemeyen bir hükümdür.) Doğum sırasında, ana babadan biri için yaptırılmış bir [hastalık] veya [sağlık sigortası] nın bulunması halinde, [aksi kararlaştırılmamışsa,] doğumun tamamlanmasından itibaren bebek, [Ek prim olmaksızın] sigortanın kapsamına girer. Ancak, bunun için doğumun en geç iki ay içinde sigortacıya bildirilmesi gerekir. Evlat edinilen küçükler hakkında da uygulanır. 57

58 SİGORTA DEĞERİ HASTALIK SAĞLIK SIGORTASI Sigortalının sağlığı, [hastalık sigortaları] ile [meblağ sigortası şeklinde düzenlenen sağlık sigortaları]nda bir veya birkaç sigortacı tarafından, çeşitli bedellerle sigorta ettirilebilir (!) [ifade hatası- edilebilir]. (md. 1514) Ödenecek bedelin, [menfaatten] (?) fazla olduğu durumlarda, aşan kısım [sigortalı]nın lehine yapılmış sayılır. [Buna aykırı sözleşme şartları geçersizdir.] 58

59 BİLGİ İSTEME HAKKI HASTALIK SAĞLIK SIGORTASI Sigortacının bilgi ve belge verme yükümlülüğü MADDE (Aykırı sözleşme şartları geçersizdir.) Sigortacı, hasarı değerlendirirken, [ilgili kişinin] (!) veya onun kanuni temsilcisinin istemesi hâlinde, bunlar tarafından belirlenen [doktora], teminat kapsamındaki hastalığın gerçekleşip gerçekleşmediği ve tıbbi tedavi uygulanmasının gerekliliği konusunda aldığı [rapor hakkında] bilgi ve rapor üzerinde inceleme imkânı vermek zorundadır. 59

60 KAZA SIGORTASI 60

61 UYGULANACAK KURALLAR FERDI KAZA Hayat sigortalarına ilişkin Kaza sonucu ölüm rizikosu için, md ikinci ila dördüncü fıkraları, ve Diğer hallerde, diğer hükümler, kaza sigortası hakkında da kıyas yoluyla uygulanır. Gerçek zararın sigortacı tarafından karşılanması öngörülmüş ise, zarar sigortalarına ilişkin hükümler, kıyas yoluyla kaza sigortası hakkında da uygulanır. 61

62 KAPSAMI FERDİ KAZA MEVCUT KANUN MADDE herhangi bir kaza, hastalık, maddi menfaatlerini haleldar edecek her hangi bir olay, iş kazaları yahut nevi ve mahiyeti muayyen başka bir kaza sebebiyle ölümü veyahut muvakkat veya daimi surette [çalışma kudretinden] veya [imkanından] mahrumiyet YENİ KANUN MADDE kaza sonucu ölüm, geçici veya sürekli sakatlık ya da iş göremezlik hâlleri için sigorta teminatı sağlar 62

63 TARAFLAR FERDİ KAZA MEVCUT KANUN MADDE bizzat sigorta ettiren kimse tarafından yapılacağı gibi bir veya müteaddit şahıslar lehine olarak diğer kimse tarafından dahi yapılabilir.. Kazaya karşı sigorta poliçesi ferden bir veya müteaddit muayyen şahıslar üzerine olabileceği gibi bir heyet, bir cemiyet, bir grup üzerine dahi yapılabilir. Bu takdirde kazaya karşı sigorta olunan kimselerin adlarını göstermeye lüzum yoktur. Meslek veya memuriyetinin zikri kafidir. Sigortalı MADDE YENİ KANUN Kazaya karşı sigorta, sigorta ettirenin veya başkasının uğrayabileceği kazalara karşı yapılabilir. 63

64 TARAFLAR FERDİ KAZA MADDE 1490/2-3-4 Kaza sonucu ölüm rizikosu için sigortada Lehtarın Menfaati Şartı Sigorta bedelinin, mûtad cenaze giderlerini aşması halinde, sigortalının, veya varsa kanunî temsilcisinin, yazılı izni gerekir Menfaatin sözleşmenin yapılmasından sonra ortadan kalkması halinde; o andan itibaren geçersiz olur ve sigorta ettirene iştira değerinin ödenmesi. 64

65 TAZMİN ESASI FERDİ KAZA MEVCUT KANUN MADDE Kaza ölümü intac eylediği takdirde gerek ani olsun ve gerek kaza tarihinden itibaren azami bir yıl içinde ölüm vukua gelsin tazminat, [hak sahibine] veya [mirasçılara] ödenir; YENİ KANUN MADDE Ölüm, ani olarak veya kaza tarihinden itibaren en çok bir yıl içinde gerçekleşmiş ise sigorta bedeli [sigorta ettirene] yahut [onun tarafından belirlenmiş kişiye] ; 2. Daimi maluliyeti mucip olduğu takdirde poliçede yazılı maluliyet derecesine göre icab eden tazminat, sigorta ettirene ödenir. geçici ve sürekli sakatlık veya iş göremezlik hâllerinde ise [sigortalı] ya ödenir. (Sigorta Ettiren????) [Dikkat. Bu düzenlemeye aykırı 65 sözleşme şartları geçersizdir.]

66 Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği İstanbul