Süt İneklerinde Beslenme Hastalıkları (Yüksek verim -

Transkript

1 Süt İneklerinde Beslenme Hastalıkları (Yüksek verim - Metabolizma Hastalıkları) Enerji metabolizması ile ilgili olanlar Düşük ük selüloz alımı ile ilgili ili olanlar l Mineral madde yetersizlikleri ve dengesizlikleri Beselenme ile ilgili diğer konular

2 Yağlı İnek Sendromu Özellikle kuru dönemde yüksek enerjili rasyonlarla l besleme Buzağılama ğ sırasında çeşitli sorunlar ortaya çıkar Süt humması, ketozis, abomazum displazisi, retensiyo sekundunarum, metrit İştahsızlık, süt veriminde düşme

3

4 Ketosiz Laktasyonun başlangıcında, süt veriminin pik döneminde Yüksek k verimli ineklerde Yeteri kadar propiyonik asit oluşmadığında (kesif yem yetersizliği) Ketozisli ineklerde şunlara da dikkat etmek gerekir yağlı inek sendromu abomazum displazisi retensiyo sekundunaryum mastit ve metrit

5 Ketosiz (Semptomlar) Kanda, idrarda ve sütte keton cisimleri görülür öülü Etrafa aseton kokusu yayarlar Kaba yemin bir kısmını tüketirken konsantre yemi reddeder Süt verimi yarı yarıya düşer

6 KH ların rumende fermentasyonu C 2 /C 3 > 3 # 2 # 1 < 1 Yağ ğ a. Ketozis Süt Besi Asidoz (mol %) riski ineği sığırı Asetik a. KONSANTRE YEM Lactik fermentasyon KABA YEM Toplam KM de 20 % HS Propionk a. Butirik a. Laktik a ,5 5 ph Toplam E nin % 10 u CH4 kaybı Toplam E nin %4 ü

7 Lipoliz, keton cisimciklerinin oluşumu meme TG kas beyin böbrek Lipoliz LHS YA KARACİĞER -oksidasyon -hidroksibutirat aerob enerji AG-CoA acetoacetil-coa acetoasetat acetil-coa acetone Böbrek ve akciğerler kan ile atılma

8 Ketosiz (Önlemler) Buzağılamadan sonda yeteri kadar enerji verilmelidir Kuru dönemde iyi bir kondüsyonda tutulmalıdır Yağlanmaları önlenmelidir Yağlı ineklerde buzağlamadan sonra yem tüketimi düşer Yağ ğ rezervlerini i tüketen t inek ketozise meyilli olur

9 Ketosiz (Önlemler) Ketozise meyilli ineklerde kötü kaliteli silaj (bütirik a) verilmemelidir Ketozis tespit edildikten sonra hemen IV glikoz verilir, iştah normalleşir Kuru dönemin son gününde konsantre yem yavaş yavaş arttırılır Laktasyonun özellikle ilk 6 haftasında ani yem değişikliği yapılmamalı Laktasyonda iyi kaliteli, yüksek enerjili lezzetli yem verilmeli

10 KETOZİS Kötü kaliteli kaba yem Enerji bakımından yetersiz beslenme Yem tüketiminin yetersizliği Kuru dönemde adaptasyon programı uygulanmaması

11 Kısırlık Aşırı yağlı veya zayıf ineklerde Fazla azot tüketimi, toksik etki yapar (NH3) Asidozis

12 Asidozis Rumen ph sı Kolay eriyebilir KH ların (öz: tahıllar) alıştırma dönemi geçirmeden hızlı ve bol miktarda tüketilmeleri sonucu Yeterli çiğneme ğ aktivitesi ve tükürük oluşmazş ph.5.5 in altına düşer

13 ASİDOZİS Konsantre yem miktarında hızlı artış Kaba yem/konsantre eyem oranında dengesizlik Kaba yemin yapısal yetersizliği ğ

14 TIRNAK HASTALIKLARI Uzun süreli subklinik asidozis

15 SÜT YAĞINDA AZALMA Kaba yem konsantre yem dengesizliği Konsantre yemin yapısal yetersizliği İyonofor antibiyotiklerin kullanılması Yemin doymamış yağlar bakımından zengin olması Bilinçsiz mera beslemesi

16 ABOMASUM DİSPLAZİSİ Hayvanların merada beslenmesi ve kuru kaba yem eksikliği Kaba yem konsantre yem dengesizliği Kaba yemin yapısal yetersizliği

17 KH ların rumende fermentasyonu C 2 /C 3 > 3 # 2 # 1 < 1 Yağ ğ a. Ketozis Süt Besi Asidoz (mol %) riski ineği sığırı Asetik a. KONSANTRE YEM Lactik fermentasyon Toplam KM de 20 % HS KABA YEM Propionk a. Butirik a. Laktik a ,5 5 ph Toplam E nin % 10 u CH4 kaybı Toplam E nin %4 ü

18 Asidozisin semptomları Rumen hareketleri azalır Yem tüketiminin azalması veya durması Floranın ortadan kalkması Şiddetli ishal veya dışkının kıvamının ve renginin değişmesi Rumende gaz birikimi Kalp atışlarında hızlanma Durgunluk, isteksizlik, devamlı yatma isteği, diş gıcırdatması Şiddetli olaylarda tedavi edilmez ise yatar vaziyette komaya girer ve ölür

19 Önlemler Alıştırılarak konsantre yem arttırılması Kaba ve konsantre yemin birlikte verlmesi Öğün ğ sayısının artırılması Asidoziste NaHCO3 tedavisi

20 Timpani Rumende UYA, CH4, CO2 vs gazlar oluşur Ruktus ile gaz çıkışı olur Gazın çıkışı engellenirse şiddetli olaylarda ölüm Kaba yemin yetersiz olması Aşırı miktarda çok körpe taze yonca ve üçgül

21 Aşırı konsantre yem tüketimi Laminitis Kronik asidozis olaylarında Önemli verim düşüklüklerine neden olur Karaciğer apseleri Uzunsüreli asidoziste, epitel erezyonu ve ülserleri sonucunda rumen bakterileri kana geçer ve karaciğerde filtre edilirler ve apse Abomazum displazisi (sol karın duvarı-rumen duvarı arası) İleri i gebelikteki ki kuru dönemde d ve buzağlamayı izleyen dönemde aşırı konsantre yem verilmesi Yem tüketiminin durması, sınırlı bağırsak hareketi ve, normal vücut ısısı, süt veriminde azalma, halsizlik

22 Süt Humması (Hipokalsemi) Doğumu izleyen 6-48 saat içinde Kan kalsiyum düzeyi düşer 5 yaşından büyük inekle ve yüksek verimli inekler Kondüsyonu iyi i inekler daha duyarlı İnekler durgunlaşır, arka ayaklarda felç, hayvan şuurunu r n kaybedebilir Tedavi edilmez ise ölür

23 Kalsiyum Eksikliği Buzağılamadan sonra süt ineklerinde: Süt Humması Ca bakımından yetersiz rasyon verilmesiyle Kanda Ca düşer Gerektiğinde kemiklerden Ca mobilize edilir. Kemikler kolay kırılır Süt verimi düşerş

24 Süt Humması: Nedenleri Yemde kalsiyum yetersizliği İskeletten k l Ca un mobilize olmaması Kuru dönemde ihtiyaçtan fazla Ca verilmesi Parathormon un aktivitesinin it i i azalması

25 Süt Humması: Önlemler Kuru dönemde ihtiyacın üzerinde Ca verilmemelidir Doğuma ğ 3 hafta kala düşük ük düzeyde d kalsiyum verilerek parat hormonu aktive edilir Doğumdan sonra rasyonlarda yeteri kadar kalsiyum bulunmalıdır Duyarlı hayvanlara doğumdan hemen sonra 200 g kalsiyum karbonat veya fosfat suda eritilerek içirilebilir

26 Süt Humması: Önlemler Bazağılamadan 3 hafta önce anyonik tuzlar verilmesi i Amonyum klorit, amonyum sülfat, kalsiyum sülfat, magnezyum sülfat Kan ve idrar ph sı düşer, Ca emilimi ve p ş, kullanımı artar

27 Anyonik tuzların etkili olması için: Kuradaki ineklere baklagil ağırlıklı besleme programı Anyon katyon dengesi meq/100 gkm Hayvan başına 200 g anyonik tuz verilmeli Uygulama buzağılamadan 3 hafta önce başlanmalı doğuma kadar devam etmeli % amonyum klorit içeren tuz kombinasyonu kullanmalı Kurudaki %0.4 Ca seviyesi bir miktar artırılmalı Doğum sonrası 150 g /gün Ca verilmeli veya KM de %1.3 Ca olmalı Anyonik tuzlar lezzetsizdir, premiksler katılmalı ve çok kullanılmamalı

28 Süt Humması (Yan etkileri) Kas zayıflaması sonucu güç doğumlar Uterus prolapsusu, retensiyo sekundunarum, metrit Döl verimi azalır, rumen kaslarından dolayı meteorismus Abomazum displazisi, ketozis, metrit Süt veriminin düşmesi Hareketsiz hayvanda timpani

29 Çayır Tetanisi Kanda 2-3 mg/100 ml Mg YP=2.5 g, SV=0.12 g/kg süt Genellikle sağmallarda ancak gençlerde de görülür Şiddetli kas kontraksiyonları, kramplar ve kısmi felçler Ağırlık kaybı, sürüden soyutlanma, uzanıp yatma Yeteri otlatma yapamama, eklemlerin bükülememesine ramen yürümesi Sinirlilik, kas kontraksiyonları, anormal yürüyüş, süt veriminin azalması

30 Çayır tetanisi: Sebepler ve önlemler Yetersiz Mg alımı Çok körpe çayır otlarının fazlaca tüketilmesi N ve K içeriği ğ Mg değerlendililebilirliğini ğ ğ düşürür Mg içeren konsantre yem Önlemek için 50 g MgO içirilir Timpani i sonda veya trokarla giderilir ili

31 Nitrat Zehirlenmsi Nitrat, rumende nitrite dönüşerek kana abzorbe olur ve oksijenin yerine geçer Hb oksijen taşıma kapasitesi düşer Solunum hızının artması ve sendeliyerek yürüme İdrarda artış, ishal, verim düşüklüğü Kanın rengi koyulaşmıştır Ölüm görülebilir Azotlu gübre, körpe bitkiler Gübreleme tarihi ile hasat arası önemli Vitamin A eksikliği

32 Üre Zehirlenmesi Bol miktarda soğuk su içirilir Sulandırılmış sirke içirilir

33 Mineral Maddeler ve Eksiklikleri

34 Mineraller Arasındaki Etkileşim

35 Vücutta 40 kadar mineral bulunmaktadır. Bunların sadece 18 tanesi esansiyeldir. Makromineraller:1Kgyağsız vücut ağırlığında 50 mg dan daha fazla Mikro mineraller (iz, eser): 50 mg dan az

36 Makro Mineraller: Büyük miktarlarda ihtiyaç duyulur Rasyonun % si olarak ifade edilir Bunlar: Ca, P, Mg, Na, K, Cl, S

37 Mikro (İz) Mineraller Demir (Fe) ppm Çinko (Zn) ppm Bakır (Cu) 1-5 ppm Kobalt (Co) ppm Mangan (Mn).2-.5 ppm Iyot (I).3-.6 ppm Molibden (Mo) 1-4 ppm Selenyum (Se).1-3 ppm Krom (Cr)? Flor (F)?

38 Ağır Mineraller Arsenic Barium Boron Bromine Cadmium Vanadium Lead Lithium Nickel Silicon Strontium Tin

39 Minerallerin Genel Özellikleri Yapı taşlarıdır Enzimlerin aktivatörüdürler Osmotik basınç ve Asit/baz dengesi Organik bileşiklerin bir kompenentidir

40 KALSİYUM Vücuttaki Ca un büyük bir kısmı kemik ve dişin yapısında bulunur. Kan, kas ve diğer yumuşak dokular içinde önemlidir

41 Rasyonda Ca / P oranı Çok önemlidir Kemikte Ca/P oranı 2:1 oranındadır

42 Kalsiyumun Fonksiyonları Sinir uyarımlarının düzenlenmesi Kasların normal fonksiyonları Kanın pıhtılaşması Kemik ve dişlerin yapısı Enzim aktivasyonu Süt ve yumurta verimi i

43 Kalsiyum Eksikliği (Raşitizm (Rickets) / Osteomalasi Kemik ve dişler zayıflar Kemikler kırılır Hayvanlarda büyüme durur Gençlerde raşitizm Yaşlılarda osteomalasi Süt ve yumurta verimi düşer Kan pıhtılaşması azalır Kafes yorgunluğu şekillenir

44 Kalsiyum Eksikliği Buzağılamadan sonra süt ineklerinde: Süt Humması Ca bakımından yetersiz rasyon verilmesiyle Kanda Ca düşer Gerektiğinde kemiklerden Ca mobilize edilir. Kemikler kolay kırılır Süt verimi düşerş

45 Ca Kaynakları: Süt ve baklagiller Tahıllarda düşük Hayvansal kökenli yemler Kireç taşı, DCP gibi mineral saplementleri

46 Rasyondaki Ca:P oranı Rasyonlarda genelde 1:1 ile 2:1 Yumurta tavuklarında Ca daha fazla Yumurta üretimi için gerekli Ruminantlar doğal kaynaklardan alıyorsa 8:1 oranını tolere edebilir 1:1 ile 1.5:1 en iyi orandır

47 FOSFOR Vücutta bulunan fosforun %80 i kemiklerdedir, Yumuşak dokularda %20, Fosfoproteinler, nükleik asitler, fosfolipidler, f idl

48 P Eksikliği 1 Gençlerde: Raşitizm Eiki Erişkinlerde: osteomalasi i 2 PiKA, sığırların yiyecek harici maddeleri kemirmesi iveya yemesi(tahta, duvar, altlık.. l ) 3. Kan serumunda P düzeyi düşer 4. Kronik hastalıklarda eklemlerde bükülememe, Kaslarda zayıflık. 5. İştah azalır, canlı ağırlık azalır, süt ve yumurta verimi azalır. 6. Fertilite azalır.

49 P Eksikliği CavePeksikliğindeki belirtiler birbirine benzerdir Ca / P oran bozukluğunda da benzer semptomlar görülür Fosfor eksikliği kiklii yem tüketimi ive büyümeyi daha fazla etkiler.

50 P Eksikliği Üstteki resim: P Eksikliği olan buzağı; zayıf kondisyonda, tüyleri karışık. Alttaki resim: Sağlıklı buzağığ

51 P Eksikliği İskeletal yapısı bozuk Koyunda bacak bozukluğu

52 P Eksikliği Üst resim: Buzağıda zayıflama Alt resim: PIKA, yeme alışkanlığının değişmesiğ ş

53 P Kaynakları 1. Süt, tahıl taneleri, et ve balık yan ürünleri 2. Yeşil kaba yemler az ve çeşitli olmalı Suplementler: Dikalsium fosfat, Monokalsiyum PO4 Deflorinize i kaya fosfatıf

54 % Phosphorus wheat bran cottonseed meal skimmilk (dry) linseed meal gluten feed soybeans brewers grains wheat oats corn alfalfa hay timothy hay clover hay corn silage (dry) corn stover 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4

55 gluten meal corn silage corn stover soybeans timothy hay cottonseed wheat bran oats wheat corn linseed meal brewers grains alfalfa hay clover hay skimmilk (dry) Calcium, %

56 Vitamin D ile ilişki Ca ve P un kullanılması için Vit D gereklidir. Raşitizmden korunmak için: Yeterli Ca Yeterli P Ca / P oranında denge Yeterli Vitamin D

57 Magnezyum Bir çok enzim sisteminde, iskelet yapısında gereklidir, Yemlerde ve suda bol olarak bulunur Çayır tetanisinde önemlidir

58 MAGNEZYUM Tüm vücutta %0.05, İskelette %70 bulunur Serumda % mg Ca ve P ile ilişkilidir Enzimlerin aktivatörüdür

59 Mg eksikliği Aorta da kalsifikasyon Yumuşak dokulardan mineral çekilmesi Mg eksikliğinin belirtisidir

60 Çayır Tetanisi (Grass tetany) İlkbaharda yeni filizlenen otlarda düşük Mg olması nedeniyle, genç ruminantlarda (danalarda) gözlenir İştah kaybolur, canlı ağırlık azalır, aşırı hassaiyet, Solunum, salivasyon artar, tetani ve konvulzyonlar görülür Yüksek ölüm Yemlere MgO yada diğer Mg tuzları ilave edilir

61 SODYUM Sodyum bitkilerde yetersizdir, Tuz halinde verilir (NaCl) Klorda gereklidir, Fakat eksiklik belirtileri görülmez

62 Na Başlıca hücreler arası sıvıda bulunur Dokularda asit baz dengesi ve ozmotik basıncın düzenlenmesinde gereklidir Su metabolizmasında rol oynar

63 Sodyum Eksikliği (tuz) Genel uyumsuzluk İştah azalır Verimler azalır Kanatlılarda kanibalismus

64 POTASYUM Fonksiyonları: Osmotik basıncın düzenlenmesinde Hücreler arası sıvıda Sinir sisteminin ve kalp kasının normal çalışmasında Bazı enzimlerin aktivitesinde (CHO metab.) ÖNEMLİDİR Yemlerde çok bulunduğu için eksikliği fazla görülmez

65 POTASYUM Eksikliği Süt İnekleri Yem tüketimi ve süt verimi düşer Tüy yapısında bozulma PIKA (anormal iştah) Kan K düzeyinin düşmesiş Civcivler Büyümenin azalması Güçsüzlük, tetani, ölüm

66 K eksikliği Kuzularda eksikliği Tüylerde kırılma Zayıflık, güçsüzlük

67 KÜKÜRT methionin, sistin and sistein gibi amino asitlerin biotin ve tiamin gibi vitaminlerin Tükrük, safra ve insulin hormonunun yapısında Proteinlerin yapısında bulunduğundan bağ doku için önemli

68 S Eksikliği Sağdaki kuzuda Büyümede ü azalma (protein sentezinde azalma) Yapağı, tiftik veriminde azalma Yapağıda dökülme Sli Salivasyon, lakrimasyon

69 DEMİR Hemoglobinin ve miyoglobinin yapısında bulunur Bazı enzimlerin yapısında bulunur, sitokrom, katalaz, peroksidaz Demir ihtiyacı, i gebelik, hızlı büyüme, sütle beslenme, fazla yumurta verme durumunda ihtiyaç artar

70 Fe Eksikliği Anemi Büyümede azalma Aktivitenin azalması İştah kaybı

71 BAKIR Hemoglobindeki Fe in kullanılmasında, Bazı enzim sistemlerinde Beyin, böbrek, göz irisinde Kıl ve yapağının normal pigmentasyonundagereklidir

72 Cu Eksikliği Anemi Büyümenin ü azalması Kemik-bağ doku bozuklukları Neonatal ataksi, (enzootik ataksi) Kıl ve yapağıda depigmentasyon Beyin & spinal kord bozukluk İnfertilite Kardiyovasküler bozukluk Glikoz, Lipit metabolizmasında bozukluk İmmun fonksiyonların baskılanması

73 Cu Eksikliği Anemi: Haemoposesis ile yakın ilişkili Aneminin derecesine hayvanın yaşı, verimi, gelişim hızı, gebelik parazitler gibi durumlar etkili

74 Cu Eksikliği Enzootik ataksi (Neonatal ataksi, Swayback), Kuzu ve oğlaklarda Sinir hücrelerinde miyelin tabakanın dejenerasyonu sonucu ataksi. Koyunlarda Cu ihtiyacı ile toksik düzey arasındaki oran dar olduğuiçin Cu toksitesine çok duyarlıdır

75 Cu Eksikliği Enzootik ataksi: Doğuştan ğ (konjenital) ve gecikmiş i (delayed) d) 1. Tam felçli kuzular: Annelerini ememez birkaç gün içinde i ölür 2. Orta şiddette: Arka bacaklarda koordinasyonsuzluk knedeniyle sendeleyerek yürür, köpek gibi arka bacakları üzerine oturur. 3. Hfif Hafif şiddette: Koşturulduğu ğ zaman fark edilir. Bel bölgesi yana kayar. Arka bacaklar ve belde hassasiyet vardır.

76 Cu Eksikliği Yapağının keratinizasyonunda ii defekt: dfk Yapağı kabarıklaşır, Saçaklı bir hal alır Ondülasyon kaybolur, Yapağı kalitesi ve verimi düşer

77 Cu Eksikliği Kıl ve yapağıda depigmentasyon (Achromo-trichia) Koyu renkli sığırve koyunlarda kıllarda renk açılması gözlenebilir Sığırlarda özellikle göz çevresindeki kılların rengi açılır

78 Cu Eksikliği Kemik bozuklukları: Cu ile osteogenesis arasında yakın bir ilişki vardır. Ön bacaklarda eğilme görülür. Normal kemik yapısı yp bozulur.

79 KOBALT Vitamin B12 sentezinde gereklidir. Rumen m.o. Co kullanarak Vit B12 sentezleyebilir Karaciğer, böbrek, dalak, kemikte fazla miktarda bulunur.

80 Kobalt Eksikliği Kuzu, buzağı, sığır, koyun keçilerde görülür. Domuz ve karnivorlarda görülmez. Kobalt eksikliğinde Vitamin B12 eksikliği meydana gelir Pernisiyöz anemi

81 Co Eksikliği İştah kaybolur Zayıflık, malnutrition Gıdasızlık- şiddetli açlık

82 Co Eksikliği Kaba tüylenme Büyümenin gecikmesi Güçsüz ve anemi.

83 İYOT Tiroid bezinde bulunur Tiroksin hormonunun komponentidir Kıl, ovaryum, iskelet, kas, safra ve tükrük bezindede bulunur.

84 Iyot Eksikliği Eksikliğinde GUATR görülür.(goiter) Tiroid bezinin büyümesi. Zayıf ve güçsüz doğum, Ölü doğum Yeni idoğan ğ kuzu ve buzağılarda kılsızlık (Allopecia) ve miks ödem

85 Iyot Eksikliği Buzağıda Guatr (tiroidin büyümesi)

86 Iyot Eksikliği Koyunda Guatr Kuzuda Guatr

87 İyot Yetersizliği İyot Yetersizliği: 1. Pi Primer: Yem ve suda bu elementin az olması 2. Sekonder: Koşullara bağlı Fazla Kalsiyum iyotun emilimini engeller Guatrojenik bileşikleri içeren yemleri fazla tüketmek (kolza, lahana, şalgam, keten tohumu, bezelye, yer fıstığı)

88 MANGAN Bazı enzimlerin (arginaz, hidrolaz, kinaz, dekarboksilaz, fosfataz..) aktivatörüdür Kemik, karaciğer, böbrek, pankreas, tükrük bezinde bulunur Normal kemik gelişimi, Diğer konnektif dokuların gelişmesi Kan pıhtılaşması Kolesterol sentezi, K.H, yağ, ğ,protein ve nükleik asit metabolizması Üremede, Yeni doğanların merkezi sinir sistemi fonksiyonları

89 Mn Eksikliği Eksiklik semptomları: Yeni doğan buzağılarda İskelette deformite Ayaklarda bükülme, anormal kemik kıkırdak gelişimi, topallık Büyümede yavaşlama Reprodüktif bozukluklar Erkeklerde anormal spermatogenezis Embriyonik ölümler

90 Mn Eksikliği Tavuklarda Perozis (bacak tendonunda yana kayma)

91 Mn Eksikliği Civcivler kafasını arkaya atar bir pozisyon alır Özellikle mısırla beslenen kanatlılarda semptomlar gözlenir.

92 ÇİNKO (Zn) Enzimlerin yapısında bulunur Carbonic anhydrase, Glutamic dehydrogenase drogenase Alcohol dehydrogenase, Pancreatic carboxypeptidase Lactic dehydrogenase, İnsülin hormonunun unsuru olarak K.H. metabolizması Karaciğer, kemik, böbrek, deri, kıl, yapağı, göz, prostat, kas, pankreasda bulunur Alyuvarlardan CO2 in taşınması Yara yanıkların iyileşmesi Üreme organlarının gelişimi

93 Zn Eksikliği Domuzlar Büyümede azalma, parakeratozis Ruminantlar - parakeratozis, dermititis, kaba görünüm, yaraların iyileşmesinde gecikme Kanatlılar - Büyümede azalma, zayıf tüylenme, deri lezyonları

94 Semptomlar Rat Yavaş büyüme Testikular atrofi Deri lezyonları Kıllarda zayıflık

95 Zn Eksikliği Koyunlarda: Kuzularda düşük ük ağırlıkta doğum, Büyümede ü gerileme Yapağı dökülmesi Salivasyon Anoreksi Testislerin büyümesi geriler

96 Zn Eksikliği Sığırlarda: Buzağılarda bacak ve göbekte lezyonlar Parakeratozis Büyüme gerileme Boğalarda fertilite bozulur Testisler küçülür

97 SELENYUM (Se) Büyüme ü ve fertilite için i önemli Toksik bir mineraldir Kükürtçe zengin tüy, yapağı ve tırnak ilk etkilenen dokular Glttt Glutatatyon peroksidaz kid enziminin yapısına katılır Rasyonlarda çoklu doymamış yağ asitlerinin olması ve Vit E. olmaması Se ihtiyacını arttırır.

98 Se Eksikliği Kuzu, buzağı ve oğlaklarda : BEYAZ KAS HASTALIĞI Ğ (Stff Lamb Disease) İneklerde: Yavru zarlarının atılamaması Doğum öncesi ve sonrası kalpte bozukluk Üreme sorunları Ratlarda: KARACİĞERDE SİROZ, Piliçlerde: EKSUDADİF DİATEZ

99 Se Toksitesi Bazı bitkiler topraktan fazla miktarda Se çekerek biriktirirler. (Astragalus bisulcatus) Bunları tüketenlerde S lü A.A. Lerin yerine Se girer.

100 Selenium (Se) Koyunda Se toksitesi: Akut: Hafif ataksi, kafa ve kulaklar aşağı iner, ısı yükselir, koyu ishal, nabız artar, solunum güçlüğü, sonunda hayvan ölür Kronik: topallık, tüylerde dökülme, aşırı zayıflık, tırnaklarda anormal geişme, siroz, nefrit

101 KROM (Cr) K.H metabolizması için gereklidir Glikoz tolerans faktörü İnsülini yapısında yp Kolesterolü düşürür Fazlası toksik Eksiklik bilgileri yeterince yok.

102 FLOR (F) İnsanlarda ve hayvanlarda diş üzerinde etkilidir Diş çürümeleri, siyah benekler

103 Toksik Mineral Elementler Arsenik Baryum Bor Brom Kadmyium Vanadyum Kurşun Lithyum Nikel Silicon Stronsyum Kalay