Kentsel Atıksu Yönetimi

Transkript

1 T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK K BAKANLIĞI Kentsel Atıksu Yönetimi Buğçe e DOĞAN ÇİMENTEPE Çevre ve Şehircilik Uzmanı Çevre Yönetimi Y Genel MüdürlM rlüğü Haziran İstanbul

2 Sunumun İçeriği Bakanlığımızın Görev Çerçevesi Atıksu Mevzuatı Türkiye deki Mevcut Durum Kentsel Atıksu Arıtımında Gelişim Süreci Kentsel Atıksu Yönetiminde Yenilikçi Yaklaşımlar Sonuç ve Değerlendirme

4 Bakanlığı ığımızın n Görev G Çerçevesievesi 644 sayılı Çevre ve Şehircilik BakanlığıTeşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 04/07/2011 tarih ve sayılıresmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Hizmet birimleri Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü. Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü. Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü. Yapıİşleri Genel Müdürlüğü. Altyapıve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü. Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü. Tabiat VarlıklarınıKoruma Genel Müdürlüğü. Diğer Başkanlıklar ve Müdürlükler

5 Bakanlığı ığımızın n Görev G Çerçevesievesi 644 sayılı Çevre ve Şehircilik BakanlığıTeşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 04/07/2011 tarih ve sayılıresmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Hizmet birimleri Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü. Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü. Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü. Yapıİşleri Genel Müdürlüğü. Altyapıve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü. Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü. Tabiat VarlıklarınıKoruma Genel Müdürlüğü.

6 Bakanlığı ığımızın n Görev G Çerçevesievesi Kentsel Atıksu Yönetiminde; Politika ve prensipleri belirleme, Mevzuat geliştirme, Planlama ve proje onayı, İzin, izleme, denetim ve yaptırım, Uygun teknolojiyi belirleme, İşbirliği ve koordinasyonu sağlama.

8 Atıksu Mevzuatı Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (2004) ÇEVRE KANUNU ( ) ( ) Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği (2006) Tebliğler ve Genelgeler Numune Alma ve Analiz Metotları Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği Đdari Usuller Tebliği Đş Termin Planı Genelgesi Proje Onay Genelgesi Tekstil Sektöründe Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol Tebliği Tebliğ Hassas ve Az Hassas Su Alanları Tebliği Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (2005) Đçme ve Kullanma Suyu Elde Edilen ve Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik (2005) Atıksu Tarifelerinin Belirlenmesi Tebliği

9 Atıksu Politikamız Deşarj Yeniden Kullanım Arıtma Minimizasyon Önleme Üretici sorumluluğu

10 Avrupa Birliği i Mevzuat Uyum Çalışmaları Kentsel Atıksu ArıtımıDirektifi (21 Mayıs 1991 tarih ve 91/271/EEC Sayı) Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği (08 Ocak 2006 tarih ve sayılı RG)

11 Yönetmeliğin in Amacı ve Esasları Amacı: Kentsel atıksuların toplanması, arıtılması, deşarjıile Belirli endüstriyel sektörlerden kaynaklanan atıksu deşarjının olumsuz etkilerine karşıçevreyi korumaktır. Esasları: Az hassas su alanlarında çevrenin olumsuz yönde etkilenmemesi durumunda birincil arıtma Hassas su alanlarında ileri arıtma Normal alanlarda ise ikincil arıtma yönteminin kullanılması esastır.

12 Atıksu Arıtımı Eylem Planı 25 Nehir Havzasında kirlilik durumu, baskıve etkiler, içme suyu ve korunan alanlar da dikkate alınarak havza önceliklendirilmesi yapılmıştır. Kısa, orta ve uzun vadede hedeflerimiz belirlenmiştir.

14 Türkiye deki Mevcut Durum Kanalizasyon Şebekesi ile Hizmet Verilen Nüfus % Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen nüfus/ toplam nüfu Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen nüfus/ belediye nüfusu

15 Türkiye deki Mevcut Durum Toplam Nüfus Belediye Sayısı AAT ile Hizmet Edilen Nüfus AAT İle Hizmet Edilen Nüfusun Oranı AAT İle Hizmet Edilmeyen Nüfusun Oranı ,447, ,792,457 87% 13% ,930, ,778,822 36% 64% ,226, ,195,397 37% 63%

16 Türkiye deki Mevcut Durum

17 Hedefimiz Atıksu Arıtma Tesisi ile hizmet edilen nüfusun Belediye nüfusuna oranı(%) % 56 % 59 % 62 ~%70 % 36 %

19 TESĐS ADI Türkiye de Atıksu Arıtımı Đşletmeye alma Yılı 1988 Arıtma Tipi Gelişim im SüreciS Aydın Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi Aerobik / Anaerobik Stabilizasyon Havuzu

20 TESĐS ADI Đşletmeye alma Yılı 1996 Kapasite (m3/day) Arıtma Tipi Türkiye de Atıksu Arıtımı Gelişim im SüreciS Afyonkarahisar Municipality WWTP Damlatmalı filtre

21 Türkiye de Atıksu Arıtımı Gelişim im SüreciS TESĐS ADI BURSA WWTP Đşletmeye alma Tarihi 2006 Kapasite (m3/day) Arıtma Tipi Đleri Arıtma

23 İnsan ve Çevre Sağlığının Korunmasında Atıksu Kirliliğinin kaynağında Önlenmesi önemlidir. Su kirliliğinin azaltılmasındaki temel politikamız; minimum atıksu deşarj yöntemlerin kullanılması ve kirliliğin kaynağında önlenmesi dir. Bu nedenle; Kentsel Atıksu Yönetiminde Y Su kullanımını azaltmak, Su kaybını azaltmak, Alıcı ortam su kalitesinin yükseltilmesi, Kalitesi uygun olmayan su kullanımısebebiyle oluşan sağlık ve sosyal problemlerin çözümü, Arıtılan atık suyu yeniden kullanmak, önem arz etmektedir. Yenilikçi i Yaklaşı şımlar

24 Atıksu Politikamızda Yeniden Kullanımın n Yeri Artan nüfus ve buna bağlıolarak artan su ve su kalitesi talebi, Gelişen sanayi, Yükselen doğal su kaynakları fiyatları Gelişen geri kazanma teknolojileri atıksuların tekrar kullanılmasını hem çevre ve hem de kaynakların ekonomik kullanımınıcazip hale getirmektedir. Deşarj Yeniden Kullanım Arıtma Minimizasyon Önleme Üretici sorumluluğu

25 Atıksuyun Geri Kullanımı Neden Geri Kullanım? Sınırlıtabii su kaynaklarınınitelikli su gerektiren maksatlar için tahsis edebilmek, Atıksu deşarjlarısebebiyle doğabilecek çevre kirlenmesi problemlerini önlemek, Şehir nüfus paylarının artmasısebebiyle su ihtiyaçlarının belirli merkezlerde yoğunlaşması, Evsel atıksuların % 99.9 oranında saf su ihtiva ettiği düşünülürse, atıksuların da bir su kaynağı gibi düşünülmesinin gereği daha iyi anlaşılır.

26 Arıtılm lmış Atıksular ksuların n Kullanım Alanları Tarımsal, Endüstriyel, Yeraltısuyunun beslenmesi, Dinlenme maksatlıkullanılan bölgelerin beslenmesi, Dolaylıolarak yangın suyu, Tuvaletlerde geri kazanım, Doğrudan içme suyu olarak geri kazanım, Rekreasyonel.

27 Tarımsal Sulama

28 Endüstriyel Kullanım Herhangi bir arıtmaya gereksinim duyularak veya duyulmadan proses içerisinde geri dönüşüm Bütün atıkların birleştirilerek en sonda ileri arıtımıve geri kazanımı Evsel atıksuların arıtılarak, endüstrilerde geri kullanımı(çok su kullanan endüstriler)

29 Yeraltı Suyu Beslemesi

30 Rekreasyonel Çevreyi Geliştirme

31 Mevzuat: Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği Bakanlığımızca atıksuların sulama da kullanılmasını da içeren Teknik Usuller Tebliği revize edilmiştir. Yerleşim birimlerinden kaynaklanan atıksuların arıtılması ile ilgili; Atıksu arıtma tesislerinin teknoloji seçimi, Tasarım kriterleri, Arıtılmışatıksuların dezenfeksiyonu, Yeniden kullanımı, Derin deniz deşarjı, Ortaya çıkan çamurun bertarafı, için kullanılacak temel teknik usul ve uygulamaları düzenlemek amacı ile hazırlanmıştır.

32 Atıksular ksuların Geri Kazanım m Teknolojileri Atıksuların geri kazanımındaki teknoloji gereksinimi, geri kazanılacak suyun kullanım maksatlarıile ilişkilidir. Kentsel atıksular tarımsal veya yeşil alan sulamasında kullanılacak ise iyi bir şekilde dezenfekte edilmişbiyolojik arıtma çıkışıgerekir. Doğrudan veya dolaylı geri kazanım söz konusu ise membran teknolojileri, aktif karbon ve ileri oksidasyon gibi daha ileri arıtma alternatifleri gerekir.

33 Evsel Atıksular ksuların n Geri Kullanımı Evsel atıksularda alıcı ortama deşarj kriterlerinin daha sıkı hale gelmesi Su temininin zorlaşması gibi nedenlerle evsel atıksuların arıtıldıktan sonra geri kullanımı önem arz etmektedir. Örneğin, membran biyoreaktör (MBR) prosesinin ilk uygulamaları 1970 li yıllarda başlamıştır. Özellikle Avrupa (Almanya, Hollanda, İsviçre, Fransa) da, Amerika da ve Japonya da görülmektedir. Dünya üzerinde birçok ülkede evsel ve endüstriyel atıksu arıtımında yerini bulmuştur.

34 Türkiye deki Atıksuyun Geri Kazanım m Uygulamaları Ülkemizde turistik yapılaşmanın ve yatırımların yoğunlaştığıege-akdeniz kesiminde; Arıtma tesislerin çıkış suları sulamada kullanılmaktadır. Bahçe, park sulaması için değerlendirilmektedir. Stabilizasyon havuzlarında biriktirilerek tarımsal amaçla kullanılmaktadır. İstanbul için Marmara Denizi ne deşarjlarda; Üçüncükademe gerekirken aynısuların sulama maksadıyla kullanılmasıhalinde ikinci kademe (biyolojik) arıtma kafi gelmektedir. Diğer kullanımlar (İnşaat, tuzlu su girişiminin önlenmesi, içme suyu gibi)

35 Atıksu Arıtımında MBR Uygulaması: Konacık k Belediyesi Ülkemizde atıksu arıtımında membran teknolojisinin kullanımında ilklerden olan Bodrum Đlçesine bağlı KONACIK BELEDĐYESĐ Evsel Atıksu Arıtma Tesisi Geri kazanılan sular park ve bahçe sulamasında, araçyıkama tesislerinde kullanılmaktadır. Q=1500 m3/gün

36 Konya Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi Konya Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi, karbon ve kısmi azot giderimi prensibine göre dizayn edilmiştir kişi eşdeğeri ve m3/gün atıksu debi değerine göre dizayn edilmiştir. Arıtılmışsuyunun dezenfekte edilerek, şehir ve tesis sulama suyu olarak kullanılmasıamacıyla açık kanal tipi ultraviyole dezenfeksiyon sistemi kurulmuştur. Tesis, arıtılmışolan suyu yol refüjlerinde kullanmayıplanlamaktadır.

37 Sunumun İçeriği Bakanlığımızın Görev Çerçevesi Atıksu Mevzuatı Türkiye deki Mevcut Durum Kentsel Atıksu Arıtımında Gelişim Süreci Kentsel Atıksu Yönetiminde Yenilikçi Yaklaşımlar Sonuçve Değerlendirme

38 Sonuç ve Değerlendirme erlendirme Türkiye nin su kaynaklarıyaygın kanaatin aksine bol değildir. Gelecekte suyun miktarı kadar kalitesi de önemli olacaktır. Bu sebeple; Su kalitesi yönetiminde havza bazlı planlama yapılması, Kirliliğin kaynağında azaltılması, Altyapı yatırımlarının en kısa sürede tamamlanması, Ekonomik kaynakların doğru yönetilmesi önem arz etmektedir. Su kaynaklarının etkin ve sürdürülebilir korunmasıve kullanılmasıiçin gerekli olan güncel yaklaşım ve politikalarıbelirlemek, Atıksuların geri kazanılmasıve tekrar kullanımıpotansiyeli giderek artmaktadır. Atıksu planlamasıyapılırken geri kazanım öncelikli olarak ele alınmalıdır.

39 TEŞEKK EKKÜR R EDERİM bd.cimentepe@csb.gov.tr