NAKİT KREDİ UYGULAMA ESASLARI HAKKINDA PROSEDÜR

Transkript

1 NAKİT KREDİ UYGULAMA ESASLARI HAKKINDA PROSEDÜR Sayfa 1/13

2 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... 4 Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar... 4 MADDE 1- Amaç... 4 MADDE 2- Kapsam... 4 MADDE 3- Dayanak... 4 MADDE 4- Tanımlar ve kısaltmalar... 4 İKİNCİ BÖLÜM... 5 İşlem Sınırları, Limitler, Taahhütname ve Sözleşmeler... 5 MADDE 5- Taahhütname ve sözleşmeler... 5 MADDE 6- Limit... 5 MADDE 7- İşlem sınırları... 5 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM... 6 Kredi Kullandırım Süreci ve Teminatlar... 6 MADDE 8- Kredi ve teminat taleplerinin iletilmesi ve kredi kullandırım saatleri... 6 MADDE 9- Vade ve vade sonu ödeme saatleri... 6 MADDE 10- Nakit Kredi türleri, fiyatları ve ödeme esasları... 6 MADDE 11- Kısmi kredi kapaması ve temdit... 7 MADDE 12- Teminat türleri... 7 MADDE 13- Teminatların özellikleri, yatırılma ve çekilmelerine ilişkin kurallar... 7 MADDE 14- Teminatların çekilme ve değiştirilmesi... 8 MADDE 15- Teminatların değerlemesi... 9 MADDE 16- Teminatlardan doğan haklar... 9 MADDE 17- Oranlar ve teminat tamamlama çağrısı... 9 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sayfa 2/13

3 Kredinin Kapanması, Muacceliyet ve Temerrüt MADDE 18- Nakit Kredi borcunun kapatılması MADDE 19- Nakit Kredi borcunun muacceliyeti MADDE 20- Temerrüt MADDE 21- Kredi kullandırımının durdurulması BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler MADDE 22- Yürürlükten kaldırılan prosedür MADDE 23- Yürürlük MADDE 24- Yürütme Sayfa 3/13

4 NAKİT KREDİ UYGULAMA ESASLARI HAKKINDA PROSEDÜR BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar MADDE 1- Amaç (1) Bu Prosedürün amacı; Banka nın kullandırdığı nakit kredilere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. MADDE 2- Kapsam (1) Banka tarafından kullandırılan nakit krediler bu Prosedür kapsamındadır. MADDE 3- Dayanak (1) Bu Prosedür; 22/07/2015 tarih ve 287 sayılı Yönetim Kurulu nda onaylanarak yürürlüğe giren Banka Krediler Yönetmeliği ne dayanılarak hazırlanmıştır. MADDE 4- Tanımlar ve kısaltmalar (1) Bu Prosedürün uygulanmasında; a) Banka: Takasbank - İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. ni, b) Genel Müdür: Banka Genel Müdürü nü, c) Nakit Kredi: Aracı kurumlara, sermaye piyasası işlemlerinde etkinlik ve kolaylık sağlayıp, takas borçlarının erken kapatılması sureti ile, takas alacaklarından erken yararlanmalarını sağlamak ve piyasalara derinlik kazandırılmasına yardımcı olmak amacıyla Banka ca kullandırılan nakdi kredi yi, d) BİAŞ: Borsa İstanbul Anonim Şirketi ni e) TCMB: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nı, ifade eder. Sayfa 4/13

5 İKİNCİ BÖLÜM İşlem Sınırları, Limitler, Taahhütname ve Sözleşmeler MADDE 5- Taahhütname ve sözleşmeler (1) Nakit kredi işlemlerinde kullanılan sözleşme ve taahhütnameler aşağıda belirtilmiştir: a) Nakit Kredi Taahütnamesi: Nakit kredi kullanmak isteyen aracı kurumların, Banka ya hitaben imzalamaları gereken taahhütnamedir. Aracı kurumlar, imzaladıkları taahhütname tutarından daha yüksek miktarda kredi kullanamazlar. b) Teminat Amacıyla Temlik Sözleşmesi: Aracı kurumların portföy hesabından teminat vermek istemeleri durumunda Banka ile karşılıklı olarak imzalamaları gereken sözleşmedir. c) Rehin Sözleşmesi: Aracı kurumların müşteri hesabından teminat vermek istemeleri durumunda teminatı verecek olan müşterinin Banka ile karşılıklı olarak imzalaması gereken sözleşmedir. Aracı kurum Rehin Sözleşmesi imzalattığı müşteriye ait noterden alınmış imza beyannamesini de Banka ya teslim etmelidir. Müşteri hesabından verilecek olan teminatların toplam piyasa değeri, bu Sözleşmenin tutarını aşamaz. Gün sonlarında yapılan teminat değerlemesi sonucunda müşteriye ait teminatların toplam piyasa değerinin, Rehin Sözleşmesi tutarını aşması durumunda, takip eden işgünü aracı kurumdan bahse konu aşımın giderilmesi istenir ve teminat hesaplamalarında bu miktar dikkate alınmaz. d) Faks Cihazı İle Takasbank-İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. ne Gönderilecek Müşteri Talimatlarına İlişkin Uygulama Sözleşmesi: Teminatlara ilişkin aracı kurum ve müşteri talimatlarının Banka ya faks yolu ile ulaştırılmak istenmesi durumunda imzalanması gereken sözleşmedir. MADDE 6- Limit (1) Banka ca aracı kurumlara kullanabilecekleri kredinin üst sınırını belirleyen nakit kredi limiti tahsis edilir. (2) Nakit kredi limitleri, aracı kurumlara gizli ve yazılı olarak duyurulur ve belirli zamanlarda revize edilir. (3) Aracı kurumların limit artırım ve limit aktarma talepleri olması durumunda bunlar incelenerek en kısa sürede sonuçlandırılmaya çalışılır. MADDE 7- İşlem sınırları (1) Nakit kredilerin alt tutar sınırı yoktur. (2) Nakit kredilerin üst tutar sınırı ise tahsis edilen nakit kredi limiti kadardır. Sayfa 5/13

6 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Kredi Kullandırım Süreci ve Teminatlar MADDE 8- Kredi ve teminat taleplerinin iletilmesi ve kredi kullandırım saatleri (1) Aracı kurumlar nakit kredi taleplerini, Banka ya her gün saat 17:00 a kadar yazılı olarak iletirler. Faks talimatları, asılları gelene kadar geçerlidir. Banka bu talepleri kısmen veya tamamen karşılamama hakkına sahiptir. (2) Banka ca karşılanan nakit kredi kullanım talepleri, Banka tarafından aracı kurumlara aynı gün içinde faks ile bildirilir. (3) Teminat mektubu hariç tüm teminat giriş virmanları, öncelikle aracı kurumun ofisindeki Banka terminalleri kullanılarak sisteme girilir, ancak yazılı talimatın Banka ya ulaşmasının ardından Banka ca onaylanması sureti ile gerçekleşir. Faks ile iletilen müşteri talimatlarının asıllarının en geç 5 işgününde Banka ya teslim edilmesi gerekmektedir. MADDE 9- Vade ve vade sonu ödeme saatleri (1) Nakit kredilerin azami vadesi 31 gündür. Kredinin temdit edilmesi durumunda dahi vade 31 günü geçemez. (2) Aracı kurumlar kullandıkları kredinin vadesinin sonunda borçlarını; nakden en geç saat 14:30 a kadar, hesaben ise en geç saat 17:00 a kadar ödemekle yükümlüdürler. MADDE 10- Nakit Kredi türleri, fiyatları ve ödeme esasları (1) Nakit krediler; spot, vadeden önce kapama opsiyonlu ve güniçi olmak üzere 3 seçenekli olarak kullandırılır. (2) Banka, spot ve vadeden önce kapama opsiyonlu kredi türü için her gün farklı faiz oranları belirler. Her kredi işleminin vade sonunda, Banka tarafından saptanan faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz tutarı ve faiz üzerinden alınacak yasal kesintileri, anapara ile birlikte tahsil edilir. Aracı kurumların paralarını saat 16:15 den önce getirmeleri ve kredi borçlarını kapatmaları durumunda, son gün (vade) için faiz alınmaz. Saat 16:15 den sonra kapanan nakit kredilerde ertesi günün tatil günü olması durumunda tatil günleri için de faiz alınır. (3) Güniçi kredilerin ise, kullandırımın yapıldığı gün en geç saat 16:30 itibari ile kapanması gerekmektedir. Süresi içinde kapatılan güniçi kredilerden BSMV kesintisi dahil olmak üzere % 5,5 oranında faiz tahsil edilir. Saat 16:30'a kadar kapatılmayan güniçi krediler o günkü TCMB Geç Likidite Penceresi Borç Verme Faiz Oranının %50 fazlası kadar faiz oranı uygulanarak O/N Nakit Krediye dönüştürülür. Sayfa 6/13

7 MADDE 11- Kısmi kredi kapaması ve temdit (1) Aracı kurumlar nakit kredi temdit ve kısmi kapama taleplerini, çalışma saatleri içinde yazılı olarak iletirler. Faks talimatları asılları gelene kadar geçerlidir. MADDE 12- Teminat türleri (1) Nakit kredi işlemlerinde, aracı kurumların Banka ya verebilecekleri teminatlar aşağıdaki türlerden olabilir: a) HS Pay b) HB Hazine Bonosu c) DT Devlet Tahvili d) TM Teminat Mektubu (TL/YP) e) NK Nakit Blokaj (TL/YP) f) YF Yatırım Fonu Katılma Belgeleri MADDE 13- Teminatların özellikleri, yatırılma ve çekilmelerine ilişkin kurallar (1) Aracı kurumlar, teminat verme/geri çekme işlemlerinin sistem girişlerini kendi ofislerinde bulunan Banka ekranlarını kullanarak her iş günü saat 17:00 a kadar gerçekleştirirler. (2) Teminat mektubu girişleri hariç tüm teminat hareketleri Banka nın onayı ile gerçekleşir. Teminat girişlerinin Banka ca onaylanabilmesi için, teminat eğer aracı kurumun bir müşterisinin hesabından alınıyor ise, müşterinin imzaladığı talimatın, teminat eğer aracı kurumun portföy hesabından alınıyor ise aracı kurumun imzaladığı talimatın Banka ya ulaştırılması gerekmektedir. Teminat çıkışlarının Banka ca onaylanabilmesi için ise herhangi bir talep yeterlidir. (3) Teminata alınan kaydi sermaye piyasası araçları için Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. nezdinde kayıt oluşturulur. (4) Teminat hesaplarındaki kıymetler için Banka tarafından sağlanacak hizmetlerde, Banka nın komisyon tarifesi uygulanmaktadır. (5) Teminat türlerine ilişkin hususlar aşağıdadır: a) Payların teminata alınması durumunda, teminata alınabilecek paylar, Borsa İstanbul A.Ş. Ulusal ve Kurumsal Ürünler Pazarlarındaki A ve B grubu paylardan Banka ca seçilenlerle sınırlıdır. Banka belirtilen payların her biri için teminata kabul edilebilmenin üst sınırını belirler. Teminata alınacak paylar adet ve katları şeklindedir. b) Devlet tahvili ve hazine bonolarının teminat olarak verilmek istenmesi durumunda, aracı kurumların müşterileri için verilecek Devlet tahvili ve hazine Sayfa 7/13

8 bonolarının virmanı aracı kurumların Merkezi Kayıt Kuruluşu ndaki müşterisine ait serbest hesabından, portföyleri için verecekleri Devlet tahvili ve hazine bonolarının virmanı ise 501 depolarından gerçekleştirilir. İtfa günü gelen Devlet tahvili ve hazine bonolarının itfa ve kupon ödeme işlemleri teminat hesabında gerçekleştirilir ve itfa ve kupon ödemeleri aracı kurumların nakit teminat hesabına aktarılır. c) Teminat mektuplarının teminata verilmek istenmesi durumunda, mektup alınmadan önce Banka nın Krediler Ekibi yetkilileri ile irtibat kurularak, mektubun keşidecisinin, Banka daki limitinin uygun olup olmadığının teyit edilmesi gereklidir. Ayrıca mektubu veren bankanın Genel Müdürlüğü nden, mektubu verdiklerine dair yazılı teyit alındıktan sonra bahse konu mektuplar teminata kabul edilir. Genel Müdürlük teyidi alındıktan sonra teminat girişi yapılan teminat mektupları Takasbank Para Piyasası teminatıyla dönüşümlü olarak kullanılabilir. Nakit kredi teminatından çıkartılan teminat mektubu otomatik olarak Takasbank Para Piyasası teminatına aktarılır. Aynı şekilde Takasbank Para Piyasası teminatından çıkartılan teminat mektubu da otomatik olarak nakit kredi teminatına aktarılır. 1) Teminata kabul edilen teminat mektupları kesin olmalıdır. 2) Aynı gruba veya holdinge bağlı Bankaların birbirlerine verdikleri ve aracı kurumların bağlı oldukları grup veya holding bankalarından aldıkları teminat mektupları, teminata kabul edilmez. 3) Vade içeren teminat mektupları, vadelerine 5 gün kala değiştirilmelidir. d) Nakit teminat; TL, ABD Doları veya Euro cinsinden olabilir. Aracı kurumların, teminata yatıracakları nakdi veya 11 hesaplarından teminata virman talimatlarını en geç saat 14:30 a kadar teslim etmelidirler. e) Yatırım fonları katılma belgelerinin; teminat olarak verilmesi durumunda aracı kurumlar kurucusu veya yöneticisi oldukları yatırım fonu katılma belgelerini teminata veremezler. MADDE 14- Teminatların çekilme ve değiştirilmesi (1) Aracı kurumlar verdikleri teminatları Banka nın uygun görmesi sonucu isterlerse yukarıda anlatıldığı şekilde giriş ve çıkış yapmak sureti ile değiştirebilirler. Banka da gerekli gördüğü durumlarda teminatların değiştirilmesini isteyebilir. Teminat değiştirme çağrısının yapıldığı gün saat 17:00 a kadar aracı kurumun istenen teminatları değiştirmesi gerekmektedir. Aksi taktirde aracı kurumun tüm nakit kredileri muaccel hale gelir ve temerrüt hükümleri uygulanır. (2) Aracı kurumların saat 16:00 dan sonra verdikleri pay teminatı çekme talepleri, o günkü takas temerrütlerini önlemez. Sayfa 8/13

9 MADDE 15- Teminatların değerlemesi (1) Banka, vade içerisinde her gün sonunda aşağıda belirtilen şekilde teminatı değerler: a) Pay; değerlemenin yapıldığı güne ait son seansta oluşan ağırlıklı ortalama fiyattan; eğer işlem gerçekleşmemişse, yine son seansa ait en iyi alış ve en iyi satış emirlerinin aritmetik ortalaması ile, b) Devlet Tahvili ve Hazine Bonoları; değerlemenin yapıldığı gün, BİAŞ da (Borçlanma Araçları Piyasası) belirlenen Tahvil Cari Oranları ndan, c) YP nakit tutarları ve YP teminat mektupları; değerlemenin yapıldığı günden bir sonraki gün için TCMB tarafından ilan edilen döviz alış kurlarından, d) Yatırım Fonu Katılma Belgeleri; değerlemenin yapıldığı gün ilan edilen fiyatlarından. MADDE 16- Teminatlardan doğan haklar (1) Aracı kurumların teminata vermiş oldukları payların bedelsiz sermaye artırımı sonucu elde edilen payları ve temettü tutarları aracı kurumların teminat hesabına aktarılır. Sermaye artırımı bedelli ise; aracı kurum, teminatta oluşan rüçhan hakkı (kupon) adetini serbest alt hesaba virmanladıktan (teminat çıkışı yaptıktan) sonra bedelini yatırmak suretiyle kullanabilir. MADDE 17- Oranlar ve teminat tamamlama çağrısı (1) Nakit kredi için gereken başlangıç teminat oranı teminatın pay veya pay dışındaki teminatlar cinsinden verilmesi durumunda farklılık gösterir: a) Aracı kurumlar, teminat olarak sadece pay vermek isterlerse, nakit kredi riskinin %150 si kadar (%50 marjlı) pay getirmelidirler. Nakit kredilerde; teminata alınan tek bir çeşit pay, toplam nakit kredi riskinin; 1) eğer BİST-30 dahili bir pay ise %150 sini 2) eğer BİST-100 dahili bir pay ise %100 ünü 3) eğer BİST-100 dışında Ulusal veya Kurumsal Ürünler Pazarlarında yer alan bir pay ise %50 sini geçemez. Her gün yapılan teminat değerlemesi sonucu; toplam pay teminatı, toplam nakit kredi riskinin %140 ının (% 40 marjın) altına düşerse, aracı kurumlara Banka tarafından teminat tamamlama çağrısı (margin call) yapılır ve teminatın başlangıç teminat oranına tamamlanması istenir. b) Aracı kurumlar, teminat olarak pay dışındaki teminat türlerinden (DT/HB/TM/NK/YF) vermek isterlerse, nakit kredi riskinin %115 i kadar (%15 marjlı) teminat getirmelidirler. Sayfa 9/13

10 Her gün yapılan teminat değerlemesi sonucu; toplam pay dışındaki teminat, toplam nakit kredi riskinin %105 nin (% 5 marjın) altına düşerse, aracı kurumlara Banka tarafından teminat tamamlama çağrısı (margin call) yapılır ve teminatın başlangıç teminat oranına tamamlaması istenir. (2) Teminat tamamlama çağrısının yapıldığı gün saat 17:00 a kadar aracı kurumların istenen ek teminatı yatırmaları gerekmektedir. Aksi taktirde aracı kurumun tüm nakit kredileri muaccel hale gelerek temerrüt hükümleri uygulanır. Sayfa 10/13

11 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kredinin Kapanması, Muacceliyet ve Temerrüt MADDE 18- Nakit Kredi borcunun kapatılması (1) Vade sonunda kredinin anapara, faiz ve yasal kesintilerinin gün sonuna kadar Banka ya yatırılması veya virmanlanması ile nakit kredi borcu kapanır. MADDE 19- Nakit Kredi borcunun muacceliyeti (1) Nakit kredi aşağıdaki durumlarda muaccel hale gelir: a) Banka ca yapılan Teminat Tamamlama Çağrısı na rağmen, aracı kurumların çağrının yapıldığı gün saat 17:00 a kadar teminatlarını tamamlamamaları, b) Banka ca yapılan teminat değiştirme çağrısı na rağmen, aracı kurumların çağrının yapıldığı gün saat 17:00 a kadar teminatlarını değiştirmemeleri, c) Aracı kurumların nakit kredilerinin vade sonu yükümlülüklerini yerine getirmemeleri, d) Aracı kurumun işlemlerinin yetkili adli ve idari merciler tarafından süreli veya sürekli olarak durdurulması, (2) Kredilerin muaccel hale gelmesi ve aracı kurumun yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda temerrüt hükümleri uygulanır. MADDE 20- Temerrüt (1) Temerrüt durumunda aracı kurumların Banka daki nakdi borcuna mahsup edilir. Eğer nakit tutar aracı kurumun borcunu karşılamıyorsa bu kez teminatlar nakde dönüştürülür. (2) Temerrüt süresi içinde toplam borca temerrüt faizi uygulanır. Temerrüt faiz oranı, temerrüdün oluştuğu gün Banka nın krediler için uygulamış olduğu en yüksek faiz oranının % 50 fazlasıdır. (3) Temerrüde düşen aracı kurum temerrüt süresi içinde Takasbank Para Piyasası nda işlem yapamaz. Ayrıca Takasbank Para Piyasası nda temerrüde düşen aracı kurum da temerrüt süresi içinde nakit kredi kullanamaz. MADDE 21- Kredi kullandırımının durdurulması (1) Tahsis edilmiş olan kredi limiti Banka nın taahhüdü değildir. Kredi kullandırımı Banka ca gerektiğinde durdurulabilir. (2) Aracı Kurumun kredi ilişkisinin devamı süresince; protesto, haciz, ihtiyati tedbir gibi mali ve hukuki olumsuzluklar yaşaması veya Aracı Kurum ile ilgili olarak olumsuz Sayfa 11/13

12 istihbarat alınması durumlarında Banka ca kredinin kullandırımı durdurulabilir ve mevcut kredisi herhangi bir ihbara gerek kalmaksızın re sen kapatılabilir. Aracı Kurumun, olumsuz koşulların ortadan kalktığını hukuki geçerliliği olan belgelerle ispatlaması halinde, Banka yeniden kredi kullandırımına başlayabilir. (3) Aşağıda, (a) bendinde belirtilen durumlardan birinin ortaya çıkması halinde Aracı Kurumun kredi borcu tasfiye edilerek kredi kullandırımı durdurulur. (b) ve (c) bentlerinde belirtilen durumlardan birinin ortaya çıkması halinde ise kredi borcu tasfiye edilerek kredi kullandırımı durdurulur ve Aracı Kurumun kredi limiti iptal edilir: a) Faaliyetleri süreli veya sürekli olarak durdurulanlar, b) Banka ca periyodik olarak yapılan istihbarat, mali tahlil ve/veya rating çalışması sonucu kredi değerliliği olmadığı tesbit edilenler, c) Borçlarını ödememeleri nedeniyle Banka ca veya diğer finansman kuruluşları ve kamu kurum ve kuruluşları tarafından haklarında kanuni takibe geçilenler Sayfa 12/13

13 BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler MADDE 22- Yürürlükten kaldırılan prosedür 02/01/2015 tarihinde yürürlüğe giren Nakit Kredi Uygulama Esasları Hakkında Prosedür 23/07/2015 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE 23- Yürürlük (1) Bu Prosedür, 23/07/2015 tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 24- Yürütme (1) Bu Prosedür hükümlerini Krediler Ekibi yürütür. Sayfa 13/13