NAZİLLİ DEVLET HASTANESİ GENEL TEMİZLİK TALİMATI

Transkript

1 1 / 8 1. AMAÇ: Sağlık hizmetleri ile ilişkili enfeksiyonların önlenmesine yönelik uyulması gereken temizlik kurallarını belirlemektir. 2. KAPSAM: Hastanenin tüm birimlerinde uyulması gereken temizlik faaliyetlerini kapsar. 3. SORUMLULAR: Bu talimatın uygulanmasından hemşirelik hizmetleri müdürü, birim sorumluları, servis sorumlu hemşireleri, temizlik şirketi sorumlusu ve temizlik personeli sorumludur. Bu talimatın uygulanması ile ilgili denetimlerden Enfeksiyon Kontrol Komitesi ve Başhekimlik sorumludur. 4. UYGULAMA Hastane Bölümleri İçin Risk Tanımlaması Ve uygun temizlik Temel ilkeler Hastanede genel temizlik işlemleri günde iki kez ve gerektikçe yapılmalı. Diğer ortam yüzeylerin temizlik periyodları ise tablo-4 dedir. Tüy bırakmayan temizlik bezleri tercih edilmelidir,bez ve kova renkleri kullanım alanına göre belirlenmelidir.tablo-3 Kirli bezle temizliğe devam edilmemeli, sık bez değiştirilmelidir. Kirlenen bezler sıcak su ve deterjanla yıkanıp kurutulduktan sonra kullanılmalıdır Toz alma dışında her tür temizlik işlemi sırasında uygun eldiven giyilmeli (Tablo 2), işlem bitiminde eldiven çıkarılıp el hijyeni (El Hijyeni Talimatı)sağlanmalıdır. Ellerinde yara, çizik, vb. bulunan temizlik personeli toz alma işlemi sırasında steril olmayan temiz eldiven giymelidir. Eldivenli ellerle kapı kolu, telefon, masa, vb. yüzeylere temas edilmemelidir. Tuvalet temizliği için kullanılan eldivenler diğer alanların temizliğinde kesinlikle kullanılmamalıdır. Kuru süpürme ve bakım amaçlı moplama(mavi mop) esnasında mop önünde kontrol edilemeyecek kadar fazla kir/materyal birikimi var ise çekçek ve faraş ile alınmalıdır. Mop, temiz alanda S şeklinde, kirli alanda düz hat üzerinde hareket ettirilerek temizlik yapılmalıdır. Mop ile temizlik yapılarak ilerlenirken temizlenmemiş alan bırakılmamalıdır. Kirli mop ile temizlik yapılmamalı, kirlenen moplar sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp

2 2 / 8 kurutularak saklanmalıdır. Gün sonunda tüm moplar mutlaka sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutularak saklanmalıdır. Saçaklı mop kullanımında zemin ıslak bırakılmamalı, kurulama işlemi yapılmalı ve kirlenme, kayma ve düşmeleri önlemek için uyarı levhaları konulmalıdır. Paspas ilk kez kullanılıyor ise sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanarak havlarından arındırılmalıdır. Paspaslama için kullanılacak su ılık olmalıdır. Temiz su için mavi kova, kirli su için kırmızı kova kullanılmalıdır. Mavi kovaya uygun konsantrasyonda (Üretici Firma önerisine uygun olarak), kırmızı kovaya ise bunun yarısı kadar sıvı deterjan konulmalıdır Paspas S şeklinde hareket ettirilmeli, zeminden mümkün olduğunca uzaklaştırılmadan temizlik yapılmalıdır. Kirli paspasla temizlik yapılmamalı, kirlenen paspas önce kırmızı kovada kirinden arındırılmalı, sonra mavi kovada yıkanmalı, sıkma presi kırmızı kova üzerine çevrilerek sıkma işlemi yapılmalıdır. Bu işlemi takiben paspas sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutulduktan sonra tekrar kullanıma sokulmalıdır. Gün içinde kullanılan tüm paspaslar, gün sonunda sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutulduktan sonra tekrar kullanıma sokulmalıdır. Islak paspasla silinen alanlar kuru beyaz mop ile hemen kurulanmalı, paspaslama işlemi sırasında kirlenme, kayma ve düşmeleri önlemek için uyarı levhaları konulmalıdır. Yüksek riskli alanlar için kullanılan tüm temizlik bezleri (paspas, mop, toz bezi, vb.) alana/odaya özel olmalıdır. Su ve deterjanla temizlik yapılan alanlarda her üç odada bir temizlik solüsyonu değiştirilmelidir. Yoğun kirlenme meydana gelmişse daha sık solüsyon değişimi yapılmalıdır. Tüm temizlik bezleri (paspas, mop, toz bezi, vb.) kirlendikçe değiştirilmeli, kirli bezle temizlik işlemine devam edilmemelidir. Kirlenen temizlik bezleri bekletilmeden çamaşır makinasında sıcak su (>60 C) ile yıkanarak kurutulmalıdır. 4.3.KLİNİKLERİN TEMİZLİĞİ Personel odalarının temizliği. Temizlik personeli temizlik öncesi el hijyeninden sonra eldiven ve maske giymelidir. Öncelikle odadaki çöpler toplanır. Oda zeminindeki kaba kirler toz kaldırılmadan mavi mop ile toplamalıdır. Temizlik temiz alandan kirli alana doğru yapılmalıdır. Kapı, kapı kolu, masa vb. bütün alanlar her gün silinmelidir. Temizlik için su ve deterjan yeterlidir. Herhangi bir dezenfektan kullanmaya gerek yoktur. Hasta odaların temizliği Kat arabasında gerekli tüm temizlik malzemelerinin bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir (kuru temizlik mopları ve dispenser ları, sıvı deterjan, ovma amaçlı temizlik maddesi, yeterli miktarda temiz sarı,yeşil temizlik bezleri, klozet ve lavobo fırçası, çekçek, faraş, kova, eldiven vb.). Eksik malzeme varsa temizliğe başlamadan önce tamamlanmalıdır Odadaki (banyo/tuvalet dahil) çöp kovalarının içinde bulunan çöp poşetleri oda dışına çıkarılarak ağzı bağlandıktan sonra servise ait büyük çöp bidonuna taşınmalıdır. Çöp kovası kirlenmiş ise yıkanarak temizlenmeli ve kurulanmalıdır. Oda temizliği toz kalkmayacak şekilde yapılmalıdır. Temizlik her zaman temiz alandan kirli alana doğru yapılmalıdır.

3 3 / 8 Oda zemini çekçek ve faraş ile kaba kirlerden arındırılmalı, kesinlikle fırça veya süpürge kullanılmamalıdır. Odadaki tüm yüzeylerin (pencere önleri, radyatörler, yemek masası, etajer, vb.) tozu alınmalıdır. Oda zemini temiz alandan başlayarak yatak altları dahil olacak şekilde kapıya doğru paspaslanmalı ve hemen kuru mop ile kurulanmalıdır Kan ve vücut sıvıları ile kirlenme olmadığı sürece temizlik su ve sıvı deterjanla yapılmalıdır. Kapı kolları sıvı deterjanla yıkanmış bez ile silinmeli ve kurulanmalıdır. Banyo ve tuvaletlerin temizliği en sona bırakılır. Kirli mop kat arabasındaki kirli bölümüne konulur ve temiz bir mopla banyo/tuvalet zeminindeki atıklar uzaklaştırılır Hasta odasındaki ördek, sürgü gibi malzemeler 1000ppm lik klor(tablo-1) solüsyonunda 20 dk bekletilmeli. Hasta odasındaki Oksijen kavonozları her hastadan sonra 1000ppm lik klor (tablo-1) solüsyonunda 20 dk bekletilerek dezenfekte edilmeli yeni hasta yoksa kuru tutulmalı. Oksijen kavonozları kullanılmasa bile haftada bir temizlenmelidir. Eksitus veya taburcu olan ya da başka bir servise devrolan hastanın ardından günlük temizlik işleminin tüm basamakları uygulanmadan yeni hasta kabul edilmez. Banyo temizliği Banyo alanı fırça yardımıyla kaba kirlerden arındırılır. Fayanslar, ardından musluk, duş teknesi sıvı deterjan veya ovma maddesi ile (mavi fırça) fırçalanır Lavabo ve kenarları su ve sıvı deterjan veya ovma maddesi ile mavi fırça yardımıyla fırçalanır Sarı bez yıkandıktan sonra lavabo arkasındaki duvar silinir. Lavabo aynası cam temizleme ile silinmelidir. Silinen tüm yüzeyler önce durulanıp ardından kurulanmalı kesinlikle ıslak bırakılmamalıdır.. Tuvalet temizliği Tuvalet temizliği için önce sifon çekilmeli, klozet içerisi sıvı deterjan veya ovma maddesi dökülerek tuvalet fırçası ile fırçalanmalı, klozet üst yüzeyi kırmızı fırça ile sıvı deterjan veya ovma maddesi kullanılarak temizlenip silinmeli. Silme işlemi bitince durulama yapılmalı ve ıslak alanlar kurulanmalıdır. Yer süzgeci su tutularak kaba kirlerinden arındırılır. Tüm zemin oda temizliğinde kullanılandan farklı bir paspas ile kapıya doğru silinir ve kurulanır. Sıvı sabun kaplarının üstüne ekleme yapılmamalıdır. Boşalan sabunluk yıkanıp kurutulduktan sonra tekrar doldurulmalıdır. Tuvalet temizliğinde kullanılan bezler (mop, paspas dahil) gün sonunda sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanmadan ve kurutulmadan kesinlikle başka bir alanda kullanılmamalıdır Oda/Ofis temizliği tamamlandıktan sonra çekçek ve faraş ile koridorda bulunan kaba kirler uzaklaştırılır, tüm eşyaların (sekreter masası, oturma grubu, duvar bandı, tablolar, vb.) tozu alınır, su ve sıvı deterjan ile zemin paspaslanır ve kurulanır. Koridor temizliğinde hasta odası ve ofislerde kullanılandan farklı paspas ve kuru mop kullanılmalıdır. Sedye,temiz çamaşır arabası, tekerlekli sandalyelerin yüzeyleri ve tekerlekleri gerektikçe deterjan ve su ile silinmeli ve Kirli çamaşır arabaları günde en az bir kez temizlenmeli ve 1000 ppm lik klor(tablo-1) solusyon ile dezenfekte edilmelidir. Hastane Ortamında Bulunan Diğer Yüzeylerin Periyodik Temizliği tablo-4 e göre personel yaptığı temizlik işlerini temizlik takip formuna kaydeder. Kan ve Vücut Sıvıları Döküldüğünde Uygulanması Gerekenler

4 4 / 8 Kan ve vücut sıvılarının döküldüğü yüzeyler beklemeden hemen temizlenmelidir. Temizliği yapacak personel eldiven giymeli ve diğer kişisel korunma önlemlerini uygulamalıdır. Kan ve vücut sıvıları döküldüğünde hemen kağıt havlu vb. ile kaba kiri alınmalıdır. Çok miktarda dökülen kan ve vücut sıvıları tek kullanımlık emici/absorban malzeme ile temizlenmelidir. Bölge ppm lik klor(tablo-1) solusyonu ile silinmeli. Atıklar kırmızı tıbbi çöp poşetine atılmalıdır. İşlem sonrası paspas dezenfekte edilmelidir. Temizlik tamamlandığında eller mutlaka yıkanmalıdır. 4-4 POLİKLINİKLERİN TEMİZLİĞİ; Hafta içi hergün temizlik yapılmalıdır. Temizlikte su ve deterjan kullanılmalı, Öncelikle odadaki çöpler uygun şekilde toplanmalı, Temizlik temiz bölgeden kirli bölgeye doğru yapılmalı, Telefon ahizeleri hergün deterjanlı su ile temizlenmeli ve kurulanmalı, Bilgisayar klavyelerin günde bir kez ve kirlendikçe silinmeli, Masalar deterjanlı su ile temizlenmeli ve kurulanmalı Muayene Odalarının Temizliği: Odadaki çöpler uygun şekilde toplanmalı, Çöp kovaları yıkanıp kurulanmalı ve uygun renkte poşet geçirilmeli, Temizlikte su ve deterjan kullanılmalı, ancak ortamda kan yada vücut çıktısı bulunduğunda uygun konsantrasyonda dezenfektan kullanılmalı Lavabolar günlük olarak temizlik maddesiyle temizlenmeli, Muayene masası deterjanlı su ile temizlenmeli ve kurulanmalı, Telefon ahizeleri hergün deterjanlı su ile temizlenmeli ve kurulanmalı, Muayene masası çarşafı her gün sonunda değiştirilmeli Pencere kenarlarının tozu günlük olarak alınmalı, Her gün kapı, kapı çevresi ve kapı kolu silinmeli, Zemin mop ile temizlenmeli ve daha sonra paspaslanmalı. Kullanılan moplar gün sonunda çamaşır makinesinde yıkanmalı. 4.5.ÇEVRE VE BAHÇE TEMİZLİĞİ; Hastane bahçesi ve çevresi haftanın 7 günü temiz tutulur. Çevre ve bahçe Temizliği temizlik şirketi elemanları tarafından yürütülür. Kantin ve çevresinin temizliği ise kantin çalışanları tarafından sağlanır. Özellikle Acil Servisler, Poliklinik binaları ve Hastane ana giriş kapılarının önü devamlı temiz ve bakımlı olacaktır. Su giderleri için oluşturulmuş kanallardaki mazgallar günlük olarak temizlenecek ve düzenli olarak yerlerine konulacaktır. Hastane bahçesinde yer alan çöp konteynırlarının kapakları kapalı olacak ve etrafında saçılmış çöp bulunmasına izin verilmeyecektir. Yağışlı havalarda poliklinikler ve ana binaların girişlerine personel ve hastaların çamurlu ayakkabılarla girişlerinde kirlenmeyi önlemek için bu amaçla kullanılan örtüler serilecektir. Çevre ve bahçe temizliğinde görevli şirket elemanlarının günlük denetimi firma sorumlusu tarafından yapılacaktır.

5 5 / RİSKLİ BİRİMLERDE TEMİZLİKTE TEMEL İLKELER(bknz.yüksek risli alanların temizlik talımatı) Riskli Birimlerde ıslak temizlik yöntemleri kullanılmalı, temizlik temiz bölgeden (mikroorganizma yoğunluğu en düşük olan bölge) kirli bölgeye (mikroorganizma yoğunluğu yüksek olan bölge) doğru yapılmalı, Temizlik bezleri her kullanımdan sonra mutlaka 1000 ppm lik klor(tablo-1) yıkanmalı ve kurutulmalıdır. Riskli Birimlerde her yüzey için 1000 ppm lik klor (tablo-1) solusyonu kullanılmalı. Ancak yere dökülen etrafa sıçrayan kan ve/veya kanlı materyal varsa oran ppm lik klor(tablo-1) solusyonu ile dezenfekte edilmeli. Çöp kovaları yıkanıp kurulanmalı ve uygun renkte poşet geçirilmeli, Lavabolar günlük olarak 1000 ppm lik klor(tablo-1) solusyonu ile temizlenmeli, Hasta yatağı ve çevresinde bulunan malzemeler günlük temizlenmelidir. Asla ıslak bırakılmamalı, mutlaka kurulanmalı. Gün içinde hasta değişimlerinde mutlaka hasta yatağı tekrar temizlenmeli, Riskli Birimlerde her hasta yatağı için ayrı 1000 ppmlik(tablo-1) klor solusyonu hazırlanmalıdır. Su temizliğe başlamadan hemen önce hazırlanmalı ve temizlik bittiğinde kovalar hemen boşaltılmalı, dezenfektan solüsyonla yıkanmalı ve kuru olarak saklanmalı, 4.7. TEMİZLİK SOLÜSYONLARININ HAZIRLANMASI Solüsyon temizlenen bölgeye uygun olarak hazırlanmalıdır. Solüsyonun etki edeceği süre iyi bilinmelidir. Solüsyon işlemden hemen önce hazırlanmalı, 24 saat dolunca yeniden hazırlanmalı Temizlenecek alana göre kova ve bez rengi belirlenmelidir. Temizlik malzemeleri kova içinde bırakılmamalıdır. Kullanılacak solüsyon başka bir solüsyonla karıştırılmamalıdır TABLO:1 KLOR TABLET KULLANIM MİKTARI KLOR TABLET KULLANIM MİKTARI GEREKLİ KLOR GÜCÜ (PPM) 2,5 GR 5 GR 17,4 GR LT SU / 7 TABLET 1 LT SU / 3,5 TABLET 1 LT SU / 1 TABLET 5 LT SU / 4 TABLET 4 LT SU / 3 TABLET 5 LT SU / 1 TABLET 5 LT SU / 1 TABLET 7 LT SU / 1 TABLET 20 LT SU / 1 TABLET

6 6 / 8 Tablo 2: Hastane temizliğinde eldiven kullanımı Alan Eldiven Türü Renk Temizlik Plastik Mavi Evsel Nitelikli Atık Toplama Plastik Pembe Tıbbi Atık Toplama Kumaş üzerine kauçuk kaplı Turuncu Tablo 3: Hastane Temizliğinde Kullanılacak Kova ve Bez Renkleri BÖLÜM KOVA RENGİ BEZ RENGİ HASTA ODASI YEŞİL KOVA YEŞİL BEZ İZOLASYON ODASI KIRMIZI KOVA KIRMIZI BEZ PERSONEL ODASI MAVİ MAVİ TUVALET SARI KOVA SARI BEZ Tablo 4: Hastane Ortamında Bulunan Diğer Yüzeylerin Periyodik Temizliği Malzeme Temizlenme Sıklığı Nasıl Temizlenecek? Sedye Tekerlekli sandalye Çamaşır arabası Acil arabası Günde en az bir kez ve kirlendikçe Günde en az bir kez ve kirlendikçe Su ve deterjanla silinmeli Su ve deterjanla silinmeli Serum askıları Günde en az bir kez ve kirlendikçe Su ve deterjanla silinmeli İdrar kapları, sürgüler Mobilyalar Her kullanımdan sonra Günde bir kez Ayda bir kez Su ve deterjan dezenfektan Toz alma Su ve deterjanla silinmeli

7 7 / 8 Camlar Perdeler Haftada bir kez Haftada bir kez Kirlendikçe Cam temizleme maddesi ile silme ve kurulama Kuru vakum Yıkama Duvarlar Gerekli görüldükçe Su ve uygun deterjanla silinme Tavanlar Ayda iki kez Kuru vakum Tavan lambaları Haftada bir kez Nemli bezle silme Günde bir kez Toz alma Radyatörler Haftada bir kez Fırçalama Ahşap bölgeler Günde bir kez Toz alma Zemin Kirlendikçe Su ve uygun deterjanla silinmeli Halı Kirlendikçe Su ve uygun deterjanla silinmeli Baca kapakları Havalandırma boşlukları Ayda bir kez Tablo 5.Yüksek Riskli BirimlerdeTemizlik Yöntemi ve Öneriler Mekanik temizlik ve kuru vakum uygulama Malzeme Temizlik yöntemi Öneriler Mobilya, yatak, yatak standı, hasta transfer araçları, serum askıları vb. Şilteler ve yastıklar Telefonlar Ventilatör, aspirasyon malzemeleri ve maskeler Deterjanlı su ile temizlenir ve kurulanır ppm lik kor solusyonu ile temizlenir ve kurulanır. Şilteler ve yastıklar daima plastik koruyucu ile kullanılır. Hasta aralarında ve gerektiğinde deterjanlı su ile temizlenir1000 ppm lik kor solusyonu ile dezenfekte edilir. Deterjanlı su ile temizlenir ve kurulanır. temizlenir %1 sodyum hipoklorid ile dezenfekte edilir. Yıkama makinelerinde deterjanlı su ile yıkanır ve kurutulur,. temizlenir1000 ppm lik klor solusyonu ile dezenfekte edilir. Filtreler tek kullanımlık olmalı ve kullanım sonrası atılmalıdır. Maskeler tek hastaya kullanılır, kirlendiği zaman veya günlük temizlenir. Çevre temizliği muhafaza edilir. Yastığın veya şiltenin plastik kılıfı delindi ise plastik kılıfı ve şilte değiştirilir veya atılır. Her hastadan sonra maske atılır. Her 48 saatte bir tüp ve filtreler değiştirilir. Tek hastaya kullanılır.

8 8 / 8 Oyuncaklar Zeminler Komod, oturulan yer ve kolluklar Tek hastaya kullanılır. Deterjan+su ile temizlenir ve kurulanır. Direkt temasla yayılabilen bir hastalık varsa (SARS, MRSA, VRE) temizlenir1000 ppm lik klor solüsyon ile dezenfekte edilir. Deterjanlı su ile ıslatılmış temizlik bezleri (mop) ile temizlenir. Kullanım sonrası komodların oturulan yeri ve kolları deterjanlı su ile silinir, durulanır ve 1000 ppm lik klor solüsyonile silinir kurulanır. Eğer hastada direkt temasla yayılabilen bir hastalık varsa (SARS, MRSA) ve temizlenemiyorsa hasta taburcu olduktan sonra veya eks olması halinde oyuncak atılır. Her şiftte en az iki kere ve gerektiğinde daha sık temizlenir. Önce deterjanlı su ile temizlik sonra dezenfeksiyon ve kurulama yapılır. REFERANS DÖKÜMANLAR Sağlık Bakanlığı Eğitim Modülü, SHKS Kitabı