Rieter Spun Yarn Systems Müşteri Dergisi Cilt 24 / Sayı 60 Ekim 2012 / TR /2012

Transkript

1 Rieter Spun Yarn Systems Müşteri Dergisi Cilt 24 / Sayı 60 Ekim 2012 / TR link 2 / TRENDS & MARKETS Rieter Com4 jet ipliği örme işletmelerinde etkileyici performans 15 PRODUCT NEWS E 80 penye makinası Kaliteyle esnekliğin buluşması 18 Ring ve kompakt iplik işletmelerinde enerji kullanımının önemi 22 Com4 Rieter müşterileri için destek sağlayan marka

2 2 LINK /2012 İÇİNDEKİLER TRENDS & MARKETS 03 Kaliteli iplik eğirme trendleri 05 Rieter Com4 jet ipliği örme işletmelerinde etkileyici performans Com4 jet ipliği hem örme işletmeleri ve hem de kullanıcılar için etkileyicidir. Bu nitelik, kapsamlı denemeler ve deneyimlerle tespit edilmiştir. 07 İplik üretiminde maksimum enerji tasarrufu 11 Büyüleyici Türkiye 13 Firmanın iki yüzüncü kuruluş yıldönümünde 3. hava jetli iplik eğirme makinasının devreye alınması 14 Medyada dönüşüm medya kullanımı/tercihleri üzerine müşteri anketi PRODUCT NEWS 15 E 80 penye makinası kalite ile esnekliğin buluşması Yeni penye makinası E 80 tarama esnekliğini olağanüstü arttırmaktadır. 18 Ring ve kompakt iplikçilikte enerji kullanımının olaganüstü önemi Rieter in ring ve kompakt iplik makinaları yüksek kaliteli iplikleri minimum enerji tüketimi ile üretebilmektedir. Kapak: Yeni E 80 penye makinası kalite, verimlilik ve esneklik bakımından daha iyi sonuçlar verir. Yayımcı: Rieter Spun Yarn Systems Yazı işleri sorumlusu: Anja Knick Spun Yarn Systems Pazarlama Copyright: 2012 Rieter Machine Works Ltd., Klosterstrasse 20, CH-8406 Winterthur, rieter-link@rieter.com Önceden izin almak ve örnek kopya gönderilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Tasarım ve Uygulama: Marketing Rieter CZ s.r.o., P. Bielik 22 Com4 Rieter müşterileri için destek sağlayan bir marka Yeni Com4 markası, müşterilerine piyasadaki diğer ürünlere göre belirgin biçimde öne çıkmasına ve Rieter in kapsamlı iplik pazarlama desteğinden yararlanmasına olanak vermektedir. TECHNOLOGY 23 Hammadde kullanımında başarılı ilerleme PARTS 24 Kompakt iplikçilikte kalitenin iyileştirilmesi 25 Kompakt iplikçilikte Elyaf Kalkanı ile verimliliğin arttırılması RIETER INSIDE 26 QR kodları etkisi büyük küçük yardımlar EVENTS 27 Yetkinliğin Rahatlığı Rieter ile arkanıza yaslanın ve rahatlayın

3 LINK / TRENDS & MARKETS Kaliteli iplik eğirme trendleri İplikhaneler ciddi değişikliklerle karşı karşıyadır. Önemli ticari makina fuarlarında geçerli trendler açıkca izlenebilmektedir. Müşteriler Rieter den hangi çözümleri bekleyebilir? Şekil 1 Yeni E 80 penye makinası bir önceki modelden daha verimli olup iplik kalitesi ve çeşitliliği açısından iplikhanelerde yeni standartlar belirlemektedir. Sonuncusu, Barselona ve İstanbul daki fuarlara kıyasla daha az uluslararası boyutta olmak üzere son 12 ay içerisinde Rieter 3 büyük tekstil makinaları fuarına katılmıştır: ITMA Avrupa, ITM Türkiye ve ITMA Asya. Bu kadar birbirine yakın sıklıkta düzenlenen fuarlarda temel yeniliklerin sergilenmesi nadir görülmektedir. Örneğin, ITMA Asya daki pek çok katılımcı ITMA Avrupa ve Türkiye de sergiledikleri aynı makinalarla fuara katılmışlardır. Rieter bu açıdan etkileyici bir istisnadır. Pazara tamamen yeni bir makina sunmuştur: E 80 Penye makinası. Bu makina ipliklerde hedeflenen yüksek kalite beklentilerine cevap niteliğindedir. Karışımlar ve sentetik lifler avantajlarını korumaktadır Geçtiğimiz yıllardaki yüksek pamuk fiyatları tekstil tedarik zincirinde etkilerini bırakmıştır. Hafif kalın ipliklere karşı artan eğilim net bir şekilde görülebilmektedir. Karde ve penye şeritlerin cer makinasında harmanlanmasıyla elde edilen yarı-taranmış ipliklere de artan bir talep gözlenmektedir. Karışım ürünlere eğilim ise sürmektedir. Polyester yanında viskoz karışımları da önemlidir. Rieter in satış ekibi bu eğilimlerin farkındadır, yeni montajlar ve iyileştirmeler için uzman kontrolü sağlamaktadır. Lif karışımları için farklı işlemler önerilebilmektedir. İşletme ihtiyaçlarına göre tartılı besleyicide harmanlama, tarak öncesi yoğun harmanlama ya da cerde harmanlama arasından bir tercih yapılabilir. Personel sıkıntısına çözüm olarak otomasyon Her ne kadar Asya daki büyük pazarlar ucuz iş gücüne güvense de, bu ülkelerdeki iplik işletmelri tamamen yeni bir zorluk olan işçi sıkıntısı ile karşı karşıyadır. Rieter daha başlangıçta otomasyon alanında inovasyon liderliğini garantilemiştir yılında Hannover deki ITMA fuarında Rieter tam otomatik takım değiştiricisine sahip ilk fitil makinası F3/1 modeli ile çok dikkat çekmiştir yılında yine Hannover de Rieter ziyaretçilerini ring iplik makinasında iplik kopuşlarında kullanılmak üzere tam otomatik birleştirme özelliğine sahip ROBOfil ünitesiyle şaşırtmıştır. O tarihlerde bile otomatik takım değiştirme ünitesi işletmelerde kullanılmaktaydı. Rieter otomasyondaki önemli tecrübesini çözümlerindeki güvenirliliğine yansıtmaktadır. Rieter ayrıca elektronik bileşenler için son derece yetkin teknik uzmanlar ve onarım birimlerinin küresel bir hizmet ağını sunmaktadır.

4 4 LINK /2012 TRENDS & MARKETS Eğirmede sürdürülebilirlik Büyük konfeksiyon üreticileri, tüccarları ve hükümetler çevre koruma alanında gün geçtikçe artan miktarda çaba sarfetmektedir. Bu yönelimin en önemli göstergesi bu konuyla ilgili çıkan yeni etiketlerdir. Neredeyse her firma, şirket veya sanayi federasyonu bir etiket çıkarmaktadır. Eğirmede iki önemli unsur bulunmaktadır, bunlar hem sürdürülebilirlik hem de maliyetlerin düşürülmesi açısından son derece önemlidir: yüksek miktarda hammade kullanımı ve düşük enerji tüketimi. Rieter her iki amacı da senelerdir hedeflemektedir. Rieter bulgulara ve sayılara dayanarak Rieter makinalarının son yıllarda enerji tüketiminde sağladığı gelişmeleri gözler önüne sermektedir için görünüm Hammadde maliyetlerindeki geniş dalgalanmalar, personel sıkıntısı ve çevreyi koruma açısından artan talepler, önümüzdeki yıllarda iplik işletmelerini zorlamaya devam edecek global trendlerdir. Değişken iş çevresi rekabet gücünün korunabilmesi ve geliştirilebilmesi için yüksek derecede esneklik ve uzmanlık gerektirmektedir. Bu sebeple başarılı iplik işletmeleri Rieter in kapsamlı ürünleri ve servislerine güvenmektedir. Bu, birlikte başarılı bir gelecek için, müşterek uzmanlık paketini kapsamaktadır. LINK müşteri dergisinin bu sayısı enerji ve hammadde tasarrufu ile ilgili örneklerin bulunduğu pek çok makaleyi içermektedir. Enerji verimliliği konusu üzerine Rieter in yapmış olduğu yayınlarla ilgili olarak info@ rieter.com adresinden Enerji verimliliği referansıyla doküman isteyebilirsiniz Şekil 2 İyi eğitim aktiviteleri çalışanların sadakatine ve makina parkının değerinin korumasına katkıda bulunur. Rieter montaj sonrası ve ayrıca tesis devreye alındıktan sonra detaylı eğitim verir. Edda Walraf Teknoloji ve Pazarlama Müdürü Winterthur edda.walraf@rieter.com

5 LINK / TRENDS & MARKETS Rieter Com4 jet ipliği örme işletmelerinde etkileyici performans Örme işletmelerinde ipliğin mükemmel kullanım özellikleri, iyi boya alması, düzgün kumaş görünümü, yüksek boncuklanma dayanımı ve mükemmel giyim performansı Com4 jet ipliği her anlamda etkileyicidir. ELYAF Güney pasifik viskoz Ştapel boyu 38 mm, Lif inceliği 1.3 dtex EĞİRME PARAMETRELERİ Ne 30 (Nm 50) Çıkış 420 m/min ÖRME MAKİNASI İNCELİĞİ E24/E dev/dak Vanize örgü TERBİYE Çile boyama, terbiye, yumuşatıcı Şekil 1 J 20 hava jetli eğirme makinasında eğrilmiş Com4 jet ipliğinin yapısı. Şekil 2 Örme denemelerinde proje kriteri ve örme kumaş yapıları. TEK ELSTİK ÖRGÜ Makina inceliği E28 / 30" 33 dtex EL ile tüm en vanize örgü ELASTİK TEK KATLI İLMEK DÜŞMELİ ÖRGÜ Makina inceliği E28 / 30" 33 dtex EL ile tüm en vanize Atlama ilmeği: 2 çekilmiş / 2 düz / 2 çekilmiş/ 9 düz / tekrar 15 iğne ELASTİK TEK KATLI HOOPS ÖRGÜ Makina inceliği E28 / 30" 76 dtex f24 PES filament / 33 dtex EL ile tüm en vanize örgü PES / CV hoop ÝNCE ELASTİK KAPLAMA Makine inceliği E24 / 30" Alt tarafı 33 dtex EL ile vanize PİKE Makina inceliği E24 / 30" J 20 hava jetli iplik makinasında üretilen Rieter Com4 jet ipliklerinin en geniş kullanım alanı örme giyimdir. Ýplik kalitesi, çok iyi entegre olmuş lif uçları, düşük tüylülük özelliği, az çayıda dışarıya çıkan lif ve mükemmel düzgünlük ile son derece etkileyicidir (Şekil 1) mm ştapel boyuna ve 1.3 dtex inceliğine sahip Güney Pasifik viskoz lifleri, bir seri testten geçirildikten sonra Ne 30 (Nm 50) inceliğine sahip Rieter Com4 jet iğliği olarak eğrilmiştir. Bu iplik Avrupa da bir örme işletmesinde 5 değişik örme yapısında kumaşa dönüştürülmüştür (Şekil 2). İplik Parametreleri ve kumaş görüntüsü İplik düzgünsüzlüğü ve sık ratkanan hatalar (ince yer, kalın yer ve neps) gibi laboratuar verileri (Şekil 3) Com4 jet ipliklerinden üretilmiş kumaşlara belirgin biçimde yansımamaktadır. İşlem görmemiş tüm örme kumaşlar çok düzgün kumaş görünümü sergilemektedir. Kumaş yüzeyi ring iplik ya da kompakt ipliklerle üretilmiş örme kumaşlara kıyasla çok daha düzgün bir görünüşe sahiptir. Bunun sebebi Com4 jet ipliğin yapısı ve daha büyük iplik çapıdır. Liflerin yaklaşık üçte ikisi iplik özüne paraleldir. Kalan liflerin ön kısmı iplik merkeziyle birleşiktir ve arka kısmı iplik özüne paralel sarılmış durumdadır. Örme işletmesinde etkileyici performans Com4 jet iplikleri lif uçlarının entegre konumlanması sayesinde toz ve uçuntunun azalması nedeniyle örme işletmelerinde etkileyici performans sergilemektedir. 3 mm'den daha kısa çok sayıda lif içeren Com4 jet ipliklerinin özgün tüylülüğü örme kumaş yüzeyinde havlı bir yapı oluşmasına sebep olur ve bu yapı kumaş tutumunu önemli ölçüde etkiler. Ancak kumaş yüzeyindeki tüylerin çok kısa olması nedeniyle boncuklanma olmaz. Kumaş testleri Pratik anlamda giyim performansının objektif olarak gerçekleştirilebilmesi için değişik tekstil teknolojisi testleri uygulanmıştır. Kumaş görünümü ve tutumu Örme kumaşta may dönmesi (dikişlerin dönmesi) Renk haslığı Boncuklanma davranışı Giyim performansını belirlemede standartlar açısından pazardaki bilinen, örneğin Marks & Spencer gibi, ticari referanslar kullanılmıştır.

6 6 LINK /2012 TRENDS & MARKETS Şekil 3 Ne 30 Com4 jet ipliğinin test sonuçları. Örme kumaşta sınırlandırılmış may dönmesi Sıklıkla tişörtlerin yan dikişlerinin yıkama sonrası bir yöne doğru büküldüğü gözlemlenmektedir, bu sebeple tişört kalitesiz görünmektedir. Com4 jet ipliklerin kullanılması durumda ise tişörtte hiç ya da çok az miktarda may dönmesi gözlenir, yani dikişlerin bir yöne dönme eğilimi daha az olmaktadır (Şekil 4). Bu durum may dönmesi eğilimi daha yüksek olan konvansiyonel ipliklerle karşılaştırıldığında Com4 jet ipliklerinin en önemli avantajıdır. Com4 jet ipliklerden üretilmiş kumaşlar tekrarlı yıkama sonrası bile kaliteli görünümlerini korumaktadır. %100 CV, Nm 50 (Ne 30) Rieter Com4 jet iplik İplik düzgünsüzlüğü CV [%] İnce yerler -50 % [1/km] Uster tüylülüğü Kalın yerler +50 % [1/km] Neps +200 % [1/km] Mukavemet [cn/tex] Son derece iyi boncuklanma özelliği Vizkon iplikle üretilmiş mamüllerin boncuklanma test aletinde lifli ya da lifsiz ICI boncuklanma testi sonuçları 4, 4.5 ve 5 olarak kaydedilmiştir. Bu testte gözlemlenebilecek en iyi sonuç ise 6 dır. Ancak Martindale testi sonucu elde edilen boncuklanma değerleri de gayet iyidir. Hatta 5 yıkama sonrası boncuklanma eğilimi önemli oranda düşmektedir. Bugün satın alınan pek çok tişörtte ilk yıkama sonrası bile gözle görülür boncuklanma olmaktadır. Com4 jet ise üstün özelliklerini ürün kullanım ömrü boyunca korumaktadır. Com4 jet ipliklerin kullanımıyla iki yönlü avantaj Örme üreticileri açısından, Rieter Com4 jet ipliği tüm 5 örme yapısında da üstün kullanım özellikleri göstermiştir. Örme makinasının genel verimliliği de daha yüksektir. İyi boya alımı sayesinde boya malzemelerinde tasarruf ya da işlemin kısaltılması yönünde avantaj sağlanabilmektedir. Tekrarlı yıkama sonrası bile renk solması gözlemlenmemiştir. Kumaş üretiminde Com4 jet ipliklerinin kullanılması kaynakların korunması ve çevre anlamında katkıda bulunmaktadır. Tüketici açısından ise, Com4 jet örme mamuller üstün boncuklama dayanımları, minimum may dönmesi/dikiş kayması ve maksimum renk haslıkları ile yine iyi durumdadır. İplik yapısı sayesinde düzgün kumaş yüzeyi ve daha yumuşak, esnek bir kumaş tutumu elde edilmektedir. Mükemmel giyim performansı, yıkama haslığı ve düşük boncuklanma eğilimi müşteri kazançlarını arttırmaktadır Örme kumaşta / yan dikişlerde dönme Dönme [%] Tumburlu kurutucuda may dönmesi Sererek kurutmada may dönmesi Elastik tek kat örgü Elastik tek kat ilme düşmeli örgü Elastik tek hoop örgü İnce elastik kaplama Pike Marc Schnell Hava Jetli İplikçilik Ürün Müdürü Winterthur marc.schnell@rieter.com Şekil 4 Com4 jet iplikle üretilmiş kumaşlar terbiye sonrası hiç ya da çok az may dönmesi/ dikiş kayması gözlemlenir.

7 LINK / TRENDS & MARKETS İplikçilikte maksimum enerji verimliliği Sistem tedarikçisi olarak Rieter iplikçilikte enerji tasarrufu için gerekli tüm etken değişkenleri bilmekte ve üretim hattını geliştirirken bu değişkenlere odaklanmaktadır. Entegre bir Rieter tesisi ile tam potansiyel gerçekleştirilebilir. Şekil 1 Eğirme işlemlerinde enerji tasarrufu doğayı korur ve maliyetleri düşürür. Şekil 2 Enerji tüketimi 4 eğirme sisteminin karşılaştırması. Şekil 3 İplik inceldikçe bir kilogram iplik üretimi için gerekli enerji maliyetleri artmaktadır. Minimum çevre kirliliği, elektrik üretiminde yüksek verimlilik, enerji tüketiminde maksimum tasarruf, hammaddelerin optimum kullanımı, maksimum verimlilik tüm bu faktörler sürdürülebilirliğe katkıda bulunmaktadır. Rieter son on yılda bunun farkına varmıştır ve eğirme sistemlerini geliştirirken sistematik olarak bu durumu göz önünde bulundurmaktadır. Rieter in müşterileri hangi sistemi tercih ederse etsin tüm makinalar ve ekipmanları tekstil tedarik zincirinde sürdürülebilirliğe katkıda bulunur. Birlikte etkili olduklarında enerji tasarrufu tam olarak sağlanabilir. Son eğirme sistemleri kullanılan proseslerden kaynaklanan özgün enerji tüketimleri nedeniyle büyük farklılık gösterir. 4 farklı eğirme sisteminin tedarikçisi olarak, Rieter müşteri operasyonlarında karşılaşılabilecek değişik durumlarla başa çıkabilir ve ideal işlem fikirleriyle enerji tüketimini de göz önünde bulundurarak tavsiyelerde bulunabilir. Eğirme sistemlerinin karşılaştırmalı enerji tüketimleri Harman hallaçtan ipliğe enerji maliyetlerindeki farklılıklara pratik bir örnek olması açısından Endonezya daki bir işletmede yapılan çalışma gösterilebilir (Şekil 2). Bu amaçla 50:50 lyocel/pamuk karışımı Ne 30 dokuma ipliği seçilmiştir. Üretilen iplik özelliklerinden bağımsız olarak sadece enerji maliyetleri düşünülünce, en ekonomik işlem open end iplikçilik ve bunu takiben hava jetli iplik eğirme gelmektedir. Ring ve kompakt iplikçilik ise karşılaştırmada en yüksek enerji maliyetine sahiptirler. Hava jetli iplikçilik en düşük maliyetli bir süreç olup; iplik üretim maliyetlerinin yaklaşık %18 i enerji maliyetidir. Kompakt iplikçilikte eğrilen bir kilogram iplik için %19 enerji maliyeti söz konusuyken rotor ve ring iplikçilikte bu oran %20dir. Daha ince iplikler için enerji tüketimi artmaktadır (Şekil 3). Enerji tüketimi rotor iplikler için daha keskin artış gösterirken en düşük artışı hava jetli iplikler göstermektedir. Ne 40 (15 dtex) iplik üretiminde hava jetli eğirme sistemiyle üretilmiş bir kilogram iplik için enerji tüketimi en düşük olandır, bunu sırasıyla rotor, ring ve kompakt iplikler takip etmektedir. Eğer Ne 50 (12 dtex) iplik üretilirse eğirme sistemleri arasındaki farklılık daha fazla olmaktadır. Hava jetli eğirme açıkça bu iplik numarası için enerji verimliliği en yüksek sistemdir. Rotor, ring ve kompakt eğirme sistemleri bu numara aralığı için neredeyse aynıdır, ancak Ne 50 rotor ipliklerin pratikte pek söz konusu olmadığını vurgulamak gerekir. Enerji tüketimi 50/50 %, CLY/CO; Ne 30; Endonezya 2 Enerji maliyeti 50/50 %, CLY/CO; Endonezya 3 CHF/kg iplik % % % % 21 % 20 % 19 % 18 % CHF/kg iplik % Open end karde Hava jetli penye Ring penye Kompakt penye 16 % * Hammadde maliyetleri hariç 0.00 Open end karde Hava jetli penye Ring penye Kompakt penye Toplam Enerji Maliyeti CHF/kg iplik Enerji maliyetinin iplik üretim maliyetindeki payı [%] Ne 30 Ne 40 Ne 50 * Hammadde maliyetleri hariç

8 8 LINK /2012 TRENDS & MARKETS Enerji tüketimi kwh /kg şerit [%] C 4 Tahrik kavramı Ana tahrik Regüle sistemi Otomatik çekim (opsiyonel) Kova tablası Motorlu cağlık Emiş Kova değiştirici Boş kova besleme Kompressör Toplam Servomotor kwsaat / kg şerit [%] kwh / kg þerit [%] ana tahrik kayış tahriki çekim ünitesi Asenkron motor -20 % C 60, çalışma genişliği mm C A P D C A P D -45 % C A P D % C 70, en geniş aktif taraklama alanı Şekil. 4 Rieter tarak makinaları yılından beri enerji tüketiminde %73 azalma olmuştur Fonksiyon Şekil 5 Basit tahrik mekanizmasıyla düşük enerji tüketimi örn. Cer makinası E 7/6 C 50/51 TREXplus Rakip RSB Motor Inverter Motor Inverter E E E E 66 C A P D Q Şekil 6 Penye makinalarında enerji tüketimi yılından beri %38 azalmıştır. -15 % -5.5 % -5 % % -10 % 2012 E 80 Diğer yandan, rotor iplikçilik Ne 30 dan daha kalın iplikler için en düşük enerji gereksinimine sahip eğirme sistemidir, ve bunu takiben hava jetli ve ring iplikçilik gelmektedir. Hava jeti iplikçilik sisteminde Ne 24 den daha kalın ipliklerin pek üretilmediği de akılda tutulmalıdır. Bir sistem ancak her bir bileşeni kadar iyidir Rieter, makina geliştirme çalışmalarında her zaman sistematik olarak bir kilogram iplik üretimi için gerekli enerji tüketimini azaltmaya odaklanmıştır. Her bir makina tek başına maksimum enerji verimliliği ile çalışmaktadır ve entegre bir sistem olarak rakipsizdir. Rieter tarakları taraklamada enerji tasarrufu 1992 den günümüz C 70 tarak makina jenerasyonuna kadar, bir kilogram tarak şeridi üretimi için gerekli enerji tüketimi %70 den fazla azalmıştır (Şekil 4) senesinde C 60 modelinin pazara sunulmasıyla önemli bir gelişme sağlanmıştır. Burada başarının anahtarı tarak çalışma eninin mm den mm ye çıkartılması olmuştur. Başarıyı sağlayan yöntem piyasadaki tüm tarak makinalarına kıyasla en geniş çalışma alanına sahip C 70 jenerasyonu tarak makinalarında bir aşama daha geliştirilmiştir. Geniş taraklama alanı aynı şerit kalitesi ile daha yüksek üretime olanak vermektedir. Daha fazla üretim sebebiyle oluşan enerji tüketimindeki artış ise üretim artışı ile karşılaştırılmıyacak kadar daha düşüktür. Bu durum bir kilogram şerit üretimi için gerekli enerji tüketiminin düşürülmesinde ön şarttır. Rieter Cer makinaları enerji gereksinimleri makinanın tasarım aşamasında dikkate alınmaktadır Bir Türk müşterinin işletmesinde 5 dtex inceliğinde şeridin çekim işlemi esnasında yapılan karşılaştırmada başlangıç olarak 500 m/dak. lık üretim hızı test edilmiştir. Avrupalı bir rakip ile karşılaştırıldığında RSB-D 45 in enerji tüketimi bir kilogram şerit üretimi için %10 daha düşük bulunmuştur. 850 m/dak lık cer makinası hızında Rieter RSB-D 45 in enerji tüketimi bir kilogram iplik için kwh olmaktadır. Bu değer ile rakibinden hala %9 daha az enerji tüketmektedir. Temelde çekim işlemi konsepti ne kadar basit olursa (Şekil 5) hareket halindeki elemanları ayarlamak için gereken enerji o kadar azalmaktadır. Birkaç motorun dışında, akıllı transmisyon planı sayesinde RSB-D 45 sadece birkaç tane tahrik elemanına, örneğin kayışlara ve gergi kasnaklarına ihtiyacı vardır.

9 LINK / TRENDS & MARKETS Teğetsel kayış tahrik mekanizması Yüksek enerji tüketimi Baskı silindiri Kayış ve iğ tahrik kasnağı arasında hiç temas olmaz Teğetsel tahrik kayışı -- İğler Enerji tüketimi 2001 yılından beri %14 azalmıştır 4-iğ kayış tahrik mekanizması Düşük enerji tüketimi İğler Kayış ve iğ tahrik kasnağı arasında geniş açı Şekil 7 4-iğ kayış tahrik mekanizması sayesinde Rieter ring iplik makinasında düşük enerji tüketimi. İğ sayısı Enerji tüketimi [kwh] Ring iplikçilik * Yoğunlaştırma için ayrı emiş kanalı Aynı ayarlar esas alınmıştır Kaynak: işletme içi hesaplamalar Sadece apron ile yoğunlaştırma* Ring iplikçilik+ apron yoğunlaştırma* Rieter K K % Şekil 8 K 45 kompakt iplik makinasında delikli silindir vasıtasıyla yoğunlaştırmada %70 lere varan enerji tasarrufu sağlanır Rieter penye makinaları deneyim maliyetleri düşürür Her ne kadar toplam enerji tüketimi içinde tarama işlemleri için harcanan enerji oranı düşük olsa da Rieter bu alanda da gelişim sağlayacak yatırımlar yapmıştır den bugüne kadar tarama işlemlerinde enerji tüketimi %48 oranında azaltılmıştır (Şekil 6). Hareketler ve fonksiyonlar bilgisayar destekli proses geliştirme (CAPD) aracılığıyla optimize ve mükemmel şekilde koordine edilmiştir. Geçen yıllar boyunca enerji tüketimi sistematik olarak azaltılırken tarama kalitesi yüksek hassaslık açısından geliştirilmiştir. Rieter ring iplik makinaları yüksek üretim kapasitesi karar verdirici faktördür Konvansiyonel ring iplik işletmesinde iplik üretim maliyetlerinin %40 lık kısmı enerji maliyetleridir. 4-iğ kayış tahrik mekanizması ya da merkezi teğetsel kayış tahrik mekanizması felsefi birer yaklaşım olmayıp, enerji maliyetlerinin azaltmak amacıyla geliştirilmişlerdir (Şekil 7). Kayış ve iğ arasındaki kaymayı azaltmak için daha yüksek açıyla sarılması tespitini yapmak için makina üreticisi olmak gerekmez. Rieter in 4 iğlik kayış tahrik mekanizmasındaki 90 lik sarılma açısı kayma olmaksızın güç iletimi için idealdir. Böylece kaymayı engellemek amacıyla temas noktasındaki baskı miktarının arttırılmasına gerek kalmaz. Hiçbir teğetsel tahrikli ring iplik makinası, buna rekabet edebilecek bir olanak sağlayamaz. Rieter kompakt iplik makinası delikli silindir enerji tüketiminde apronlardan daha iyi performans gösterir Kompakt iplik makinalarının piyasaya çıkmasıyla birlikte Rieter bir kilogram iplik için gerekli enerji tüketimini azaltmıştır. öncelikli olarak iğ kasnak çapları küçültülmüştür. K 45 ile emiş sistemi optimize edilmiştir, iğ ve cer tahrik mekanizması aerodinamiklerinin tümü ayarlanmıştır. Ýlk kompakt iplik makinasının piyasaya çıkmasıyla K 45 modeli arasında enerji tüketimi %14 azaltılmıştır. Rieter, perfore tambur içeren direk olarak tahrik edilen ve aynı zamanda emiş borusu ve yoğunlaştırma için kombine bir emiş kanalı ile çalışan kompaktlaştırma ünitesi sunan tek tedarikçidir. Doğrudan tahrikli perfore silindir enerji gereksinimini azaltmakta ve apronların alışılagelen esnemesini engellemektedir (Şekil 8). Rieter hava jeti iplik makinası akıllı konsept Rieter J 20 hava jetli iplik makinası Rieter iplik makinaları ailesinin en genç üyelerindendir. Diğer eğirme teknolojileri ile kıyaslandığında, aynı iplik üretim kapasitesinde %35 daha az yer gerektirmektedir. Bu daha düşük yer gereksinimi ayrıca kondüsyonlanması gereken %35 daha az hava hacmi demektir. Bir iplikhane için bunun anlamı havalandırma için harcanan yıllık enerji tüketiminde %28 azalmadır.

10 10 LINK /2012 TRENDS & MARKETS J 20 ile enerji tasarrufu Üretim [kg] Rakip 400 m/min -11 % -14 % J m/min J m/min Pnömatik enerji Elektrik enerjisi Şekil 9 J 20 hava jetli iplik makinası rakiplerine göre daha az enerji sarfeder R 60 ile enerji tasarrufu Makine Eğirme pozisyonlarının sayısı İplik numarası [Ne] Büküm katsayısı e [T/m] Rakip (724) R 60 Üretim hızı [m/dak] Kurulu güç [kw] Enerji tüketimi [kw] Enerji kullanımı [W/rotor] R 60 daha az enerjiye ihtiyaç duyar: -25 W/rotor (%12) Makina başına tasarruf: yılda kwh * Aynı ayarlarda yapılankarşılaştırma Şekil 10 %100 pamuk Ne 16 numara iplik üretiminde Hindistan daki bir müşterimizin işletmesinde yapılan ölçümlere dayanarak R 60 open end iplik makinası rakibine kıyasla %12 daha az enerji tüketmektedir (724) Rieter open end iplikçiliği doğru yerlerde enerji efektif konseptler Rieter open end iplik makinası enerji kullanımı açısından da sürekli geliştirilmektedir. Son jenerasyon open end iplik makinası, enerji dengesi anlamında gerçekleştirilen optimizasyonla, buna başarılı bir örnek olmuştur. Bunun temel sebepleri R 60 daki akıllı filtre temizleme sistemli etkin vakum sistemi ve yeni eğirme kutusu sayesinde iyi iplik kalitesini sağlayan limitli vakum, ideal ebatlarda enerji tasarrufu sağlayan motorlar ve inverterler için ekonomik soğutma sistemidir. Pratik örnekler bu örnekte Hindistan- teoriyi desteklemektedir. (Şekil 10). İplik bükümü ve çekim hızı açısından aynı eğirme şartlarında R 60 open end iplik makinası için tespit edilen enerji tüketimi Avrupalı rakip firmaların son jenerasyon makinalarına kıyasla %12 daha düşüktür. Bu örnekte makina ve yıl olarak maliyetlerde yaklaşık 4.3 milyon Hint rupisi ya da Isviçre frangı tutarında tasarruf sağlanmıştır. Sistemlerin avantajları Pek çok başka avantajlarının yanı sıra, Rieter'in harman hallaçtan eğirme işlemine dek entegre sistemleri karşılaştırılabilir rakip firmanın eğirme işletmesine kıyasla daha az enerji tüketmektedir. Hindistan da yapılan bir karşılaştırmada Rieter ring iplik hattının kilogram başına enerji tüketimi rakip firmanın entegre sistemine kıyasla %5 daha düşük çıkmıştır. Bu oran entegre sistem başına yılda İsviçre frangına eşit tasarruf anlamına gelmektedir. Rieter daha detaylı çalışmaları basılı olarak yayımlamıştır. Rieter ile info@rieter.com aracılığıyla iletişime geçip Enerji verimliliği bilgi dokümanı referansı ile doküman talep edebilirsiniz, bu broşürü size göndermekten mutlu oluruz Enerji tasarrufu tedbirlerinin tümü pratikte açık bir şekilde görüleblilir (Şekil 9). Rakip sistemlerle aynı üretim hızlarında hava jetli iplik eğirme makinası enerji kullanımında bir kilogram iplik üretimi için %11 oranında azalma sağlamaktadır. Üretim hızı arttırılırsa bu değer pratik olarakte %14'e kadar çıkılabilir. Iris Biermann Kıdemli Pazarlama Müdürü Winterthur iris.biermann@rieter.com

11 LINK / TRENDS & MARKETS Büyüleyici Türkiye ITMF ve Rieter tarafından ortaklaşa yayımlanan bir broşür Çin ve Hindistan gibi devlerin arkasından, Türkiye, tekstil makinaları açısından en önemli pazardır. Türk tekstil ve giyim sanayi üzerine yapılan bir analiz kendi ülkelerinde olduğu kadar dünya çapında da bilinen dört işadamıyla yapılan röportajlarla tamamlanmıştır. Adana, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Kayseri şehirleri sayılabilir. Türk İplikçilik Sanayi ileri seviyede teknoloji Türk iplik sanayi ring ve open end iplikçiliğinde diğer ülkelere kıyasla en genç makina parkına sahiptir. İplik işletmelerindeki otomasyon ve elektronik kontrol bakımından rakipsiz liderdir. Şekil 1 Ülke raporu Türkiye Türk tekstil sanayinin detaylı analizi. İhracat odaklı tekstil ve konfeksiyon üretimi sanayi Son yıllarda Türkiye, tarım odaklı ekonomisi olan bir ülkeden çok, ilgi çekici sanayi ve yatırım merkezi haline gelmiştir. Türkiye deki sanayi çalışanların %25 i tekstil ve konfeksiyon sanayinda çalışmakta olup, tekstil sektörü Türkiye ihracatında en büyük paya (%18) sahiptir. Tekstil sanayinin merkezleri olarak İstanbul, Denizli gibi şehirlerin yanı sıra ülkenin daha doğusundaki Gülle Tekstil A.S. mükemmel müşteri hizmeti için mükemmel teknoloji Gülle Tekstil A.S. iplik, örme ve terbiye işletmeleriyle dikey entegre bir tesistir. İplikler ve örme mamuller pamuk ve polyester karışımlarından üretilmektedir. Tüm aşamalarda en yeni prosesleri gerçekleştirebilen yalın üretim işletmeleri ile maksimum esneklik prensibinde çalışılmaktadır. Bu sayede Gülle tekstil seri bir şekilde müşteriye ulaştırılan geniş bir üretim yelpazesindeki çeşitli ürünler imal edebilmektedir. Ortaklardan olan genel müdür İsmail Gülle ile röportaj yapılmıştır. Country Report Turkey Christian Schindler ITMF, Zurich, Switzerland Martin Werder Rieter Machine Works Ltd., Winterthur, Switzerland Joachim Maier Rieter Machine Works Ltd., Winterthur, Switzerland Country Report Turkey The Turkish textile industry on the path to success

12 12 LINK /2012 TRENDS & MARKETS Şekil 2 Ülke raporu Türkiye raporu indirmek için bağlantı. Söktas Tekstil güvenin karşılığı Aydın'daki Söktaş Tekstil Sanayi ve Ticaret A.S. Muharrem Kayhan tarafından 1972 de kurulmuştur. Söktaş Tekstil in iplik işletmesi 1972 de çalışmaya başlamıştır, yeni dokuma işletmesi 1978 de açılmıştır ve Söktaş boya-terbiye işletmesine 1991 senesinde yatırım yapılmıştır. Kolhapur daki Söktaş Hindistan Özel Ltd. Şirketi 2007 de kurulmuştur. Söktaş Tekstil yüksek kalitede kumaşların üretimine kurulumunun ilk yıllarından itibaren uzmanlaşmıştır. %85 i gömleklik kumaş ve %15 i bluzluk kumaş olarak en iyi kalitede üretim yapılmaktadır. MEM Tekstil Sanayi ve Tic. A.Ş. sadece en iyi teknoloji yeterince iyidir O. Nurettin Paksu, MEM Tekstil Sanayi ve Tic. A.Ş. başkanı, modern firmaların pazarda ön sıralarda yer edinebilmesinin en iyi makina hattıyla mümkün olabileceğini belirtmektedir. MEM Tekstil Sanayi ve Tic. A.Ş. farklı sektörlerde pek çok firmadan oluşmaktadır; pamuk ticareti, tekstil sanayi, gemi inşası ve okyanus aşırı nakliyecilik. MEM ilk iplik işletmesini iğle 1997 senesinde açmıştır. Takiben devam eden büyümeyle şu anda iğ ile günde 100 ton iplik üretmektedir. Bölgenin tüm sakinleri doğrudan ya da dolaylı olarak Kipaş Holdingin başarısından faydalanmaktadır. Örneğin, Kipaş yeni okullar açmış ve kalp rahatsızlıları ile ilgili olarak bir hastane yaptırmıştır. Dinamik girişimcilik Dört işadamıyla yapılan röportajlardan bir tek şey açıkça anlaşılmaktadır: dinamik girişimcilik Türk tekstil ve giyim sanayinde önemli bir özelliktir. Türk iplikçilik sanayi bu kişiler sayesinde güçlü bir ihracatçıya dönüşmüştür; üretimlerinin %50 sini ihraç etmektedirler. Modern makina hatları firmaların müşterilere müşteri odaklı, esnek ve yüksek kalitede yenilikçi tekstil ürünleri sunmasını sağlamaktadır. Ülke raporu Türkiye raporu (Şekil 1) bu şekilde yayınlanmış raporların ikincisi olup (Brezilya raporunan sonra), Rieter ve Uluslararası Tekstil Makinaları üreticilerinin (ITMF) işbirliği ile hazırlanmıştır. Bu rapor info@rieter.com aracılığıyla Türkiye Basılı raporu şeklinde belirtilerek istenebilir ya da Rieter in web sayfasından doğrudan indirilebilir (Şekil 2) Kipas holding dikey entegre tekstil şirketi Hanefi Öksüz piyasada en iyi olmak isteyenin erken hareket etmesinin ve doğru kararlar almasının gerektiğini vurgulamaktadır. Hanefi Öksüz tarafından Kahramanmaraş-merkezli olarak kurulan Kipaş Holding geçen 20 sene içerisinde nefes kesen ilerleme kaydetmiştir. Kipaş Holding tekstil sektöründeki faaliyetlerinin yanı sıra inşaat sektöründe, güç üretiminde, tarımda ve kağıt sanayinde de faaliyet göstermektedir. Kipaş Holding bünyesinde iplik, dokuma, boya-terbiye ve konfeksiyon üretim hatları mevcuttur iğlik eğirme tesisi farklı liflerden yılda tondan fazla iplik ve 3.5 milyon metre kumaş üretmektedir. Martin Werder Kıdemli Pazarlama Müdürü Winterthur martin.werder@rieter.com

13 LINK / TRENDS & MARKETS Firmanın iki yüzüncü kuruluş yıldönümünde 3. hava jetli iplik eğirme makinasının devreye alınması Ýsviçre Sennhof taki Hermann Bühler iplik işletmesinin 200. kuruluş yıldönümünde 3. Rieter J 20 hava jetli iplik makinası devreye alınmıştır. Firma 29 Haziran 2012 de kapılarını müşterilerine açmış, yaklaşık 140 müşteri ve tüm dünyadan davetli misafirler bu etkinliğe katılmıştır. Şekil 1 Bühler in müşterilerine ve davetlilere açık bu gününde ziyaretçiler Rieter in The Comfort of Competence kampanyasında sergilenen kırmızı koltukta fotoğraf çektirme imkanı buldular. 1 Hermann Bühler in müşterilerini ve davetlileri ağırladığı günün sloganı: "200 yıldır tutkuyla iplik eğirmek" "olarak ilan edilmiştir. Rieter in The Comfort of Competence kampanyasından tanıdığımız kırmızı koltuk Bühler in isteği üzerine bu etkinlikte yer almıştır. Etkiliğe gelen ziyaretçiler tıpkı film yıldızları gibi kırmızı halıdan yürüyerek fotoğraflarının çekildiği Rieter in koltuğuna ulaşmıştır. En başından itibaren herkesin coşkuyla katıldığı bu özel güne, gün ortasında aperatif 2 servisi ile devam edilmiş ve öğleden sonra konuşmalar yapılmıştır. Hammadde işleme, iplik üretimi ve bunu takiben tekstil prosesleri ile ilgili konular ziyaretçilerin ilgisini çekmiştir. Sonrasında yapılan firma gezisi ile ziyaretçiler Bühler in üretim tesislerini ve Rieter in J 20 hava jeti iplik makinasını ilk kez görme fırsatını bulmuşlardır. Ziyaretçiler makinanın yüksek üretim hızından ve otomasyon olanaklarından etkilemiştir. J 20 hava ile yüksek üretim Rieter in J 20 hava jetli iplik makinası 120 adede kadar yüksek verimliliğe sahip eğirme ünitesi içermektedir. J 20 makinasının iki tarafını birbirinden bağımsız olarak çalıştırmak mümkündür, örneğin aynı anda iki farklı iplik kalitesi eğrilebilmektedir. Yeni geliştirilen eğirme ünitesiyle birlikte J 20, iplik kalitesinde, verimlilikte ve esneklikte en iyiyi sağlayabilmektedir. Hava jeti ile eğrilmiş ipliklerin bu eşsiz kalite karakteristikleri, iplik işletmeleri, daha sonraki işlem kademeleri ve tüketiciler için söz konusu olan faydalar açısından bariz kanıttır. Hermann Bühler sertifikalı iplik tedarikçisi Hermann Bühler iplik işletmesi yüksek standartlara sahip müşterileri için iplik üretmektedir. Yenilikçi ürünler, yüksek kalite ve mükemmel müşteri hizmeti ile firma kalitesini belirlemektedir. Her zaman en son teknolojiyle ilgilenen Hermann Bühler firması Rieter in hava jetli iplik makinalarını geliştirilmeye başlamasından beri Rieter için önemli bir iş ortağı olmuştur. Dolayısıyla bu iplik işletmesi Rieter hava jetli iplik makinalarında üretilen Com4 jet ipliği için ilk sertifika alan işletmelerden birisidir Şekil 2 Öğlenden sonraki oturumda prensipleri açıklanan J 20 hava jetli eğirme sisteminden elde edilen ipliklerin özellikleri işletmedeki J 20 iplik makinası başında açıklanmıştır. Şekil 3 İlgili ziyaretçiler Rieter J 20 eğirme makinasını inceleme fırsatını buldular. Markus Baumli 3 Pazarlama Müdürü Winterthur markus.baumli@rieter.com

14 14 LINK /2012 TRENDS & MARKETS Medyada dönüşüm medya kullanımı/tercihleri üzerine müşteri anketi Geçen yüzyılın başında radyo yeni ortam olarak tanıtılmıştı. Daha sonra televizyon, video, internet, vb. dünyayı ele geçirmiştir. Günümüzde sosyal ağlar bilgi tüketim yöntemlerini kontrol etmektedir. Bu hızlı dönüşüme ayak uydurmak açısından müşterilerin ve takipçilerin bilgi ihtiyaçlarını karşılama yöntemlerini geliştirebilmek amacıyla Rieter medya kullanımı üzerine bir araştırma yaptırmıştır. Ümit verici katılım seviyesi Müşterilerin okuma alışkanlıkları üzerine Rieter Ocak 2012 de online (internet üzerinden) bir araştırma gerçekleştirmiştir. Müşteriler düşüncelerini belirtip ilgilendikleri konular üzerine önerilerini ve fikirlerini dile getirmişlerdir. Rieter %10 luk tepki oranından memnun olmuş ve katılan herkese teşekkür etmiştir. Online medya araçları daha çok tercih edilmektedir Araştırma sonuçlarına göre teknik ve teknolojik konular üzerine bilgi edinmede internet en sık kullanılan medya aracıdır, ürün broşürleri ve ticari dergiler ise daha sonra gelmektedir. Araştırma ile ayrıca medya kullanımının nasıl değiştiği de gözlemlenebilmiştir. Örneğin katılımcıların %60 indan daha fazlası ticari dergileri online okuduğunu, katılımcıların %50 si broşürleri ve diğer benzeri bilgilendirme dokümanlarını da yine internet üzerinden takip ettiklerini bildirmiştir. Rieter in müşteri dergisi link ile ürünler ve hizmetler üzerine haberler için,rieter in websayfası (www. rieter.com) daki Haber Merkezi bölümünden üye olunabilir. Rieter kritik zaman faktörü olan ve olmayan bilgilerin iletiminde ayrım yapmaktadır. Zaman kıstasının önemli olduğu konular Rieter tarafından tüm dünyaya basın duyuruları ile iletilmektedir, böylece müşteriler ve okuyucular en kısa sürede bilgilendirilmektedir. Basın bildirisinin içeriğinden kısa süreliğine faydalanılabilir iki üç ay içinde söz konusu bilgi artık hedef kitleyi ilgilendirmemektedir. Zaman faktörünün önemsiz olduğu içerikler için genellikle tekstil teknolojisi denemeleri sonrası hazırlanan bilimsel makale ya da işletme deneyimlerinin aktarıldığı deneyim raporları tercih edilmektedir. Bu makalelerin okuyuculara faydaları günlük bilgilendirmelere göre daha uzun süreli olmaktadır. Karlılık üzerine artan odaklanma Uygulamanın teknolojik alanı ve yeni makina fonksiyonları her zaman en popüler konular olmuştur. Ekonomik yönlere artan ilgi dikkat çekicidir. Makina üreticileri tesislerini bütün olarak ve karlılığı arttırıcı yönde optimize etmeleri için çağrılmaktadır. Bir sistem tedarikçisi olarak Rieter'in buradaki rolünün tüm üretim hattında teknik, teknolojik ve ekonomik anlamda optimizasyonu gerçekleştirmek olması sebebiyle, bu önemli bir sorumluluktur ve günlük işlerin bir parçasıdır. Rieter in müşteri dergisi popular bir medya aracıdır Katılımcılar Rieter in dergisi "Link"'i önemli bir bilgi kaynağı olarak puanlamıştır. Katılımcıların yaklaşık %90 nı dergi içeriğinden memnun olduklarını belirtmiştir. Diğer başarılı bilgi kaynakları olarak Rieter İplikçilik El Kitabı ve Rieter in bilinen teknolojik dokümanları belirtilmiştir, bu dokümanları, ticari dergi makaleleri ve Rieter in basın bildirileri izlemektedir Iris Biermann Kıdemli Pazarlama müdürü Winterthur iris.biermann@rieter.com

15 LINK / PRODUCT NEWS E 80 Penye makinası Kalite ile esnekliğin buluşması E 80 penye makinasının piyasaya tanıtılmasıyla, Rieter tarama işlemi ile yapılabileceklerin sınırlarını genişletmektedir. Performanstaki üstünlükler kalite, üretim miktarı ve ekonomik yönlerden başarılabilmektedir. Şekil 1 Yeni E 80 penye makinası kalite, verimlilik ve ekonomiklik bakımından maksimum esneklik. Esneklik ile değişen koşullara ve çevre şartlarına uyum kastedilmektedir. Her şeyin çok hızlı değiştiği günümüzde esneklik eğirme işletmelerinde de çok önemlidir, piyasadaki ya da hammadde tercihlerindeki değişikliklere hızlı uyum gerekmektedir. Yeni E 80 penye makinası (Şekil 1) müşteriyi bu anlamda daha önce başarılamayan bir seviyede hizmet eder. C A P D Q yeni tarama deneyimi için temeller Yüksek performanslı penye işleminin tarihinde ilk defa E 80 penye makinasının geliştirilmiş tarama geometrisi, yuvarlak tarağın (Ri-Q-Comb) kıstırma oranıyla ilgili sorun yaratmadan 130 kullanımını mümkün kılmaktadır. 130 lik kullanım açısı daha önceki modellere (90 ) kıyasla %45 daha fazla tarama alanı anlamına gelmektedir. Bugüne kadar kullanılmakta olan 90 yuvarlak taraklara kıyasla bu şekilde her bir yuvarlaktarakta sağlanan uç sayısındaki %60 lık artış liflerin daha düzgün taranmasına olanak sağlamaktadır. Sonuçta iplik kalitesinde iyileştirme sağlayan yüksek kalitede taranmış şerit elde edilmektedir. Bu sebeple müşteriler kalitede (E 80 Kalitesi) iyileştirme avantajından ya da daha yüksek miktarlarda (E 80 Verimliliği) üretim imkânından veya geliştirilmiş hammadde kullanımından (E 80 randımanı) faydalanmayı seçebilmektedir. E 80 Kalitesi (Şekil 2) Temelde, taramada hammaddenin inceltilmesi ve dolayısıyla da nihai ürün kalitesinin arttırılmasına odaklanılmaktadır. Hiçbir iplik işletmesinde, sonuçta iplik kalitesinde bariz bir iyileştirme sağlanmıyorsa, yüksek miktarlarda hammadde telefine sebep olacak tarama işlemi kabul edilmez ve uygulanmaz. E 80 özellikle bu konuya odaklanmaktadır. Yeni tarama geometrisiyle, aynı üretim miktarı için, daha önceki modellere göre iplik kalitesinde %20 iyileştirme sağlanabilmiştir (Şekil. 3). Piyasada hem yüksek kalite hem de ekonomikliği bir arada sunabilen bir başka penye makinası yoktur.

16 16 LINK /2012 PRODUCT NEWS 2 4 Quality Quality Yield Yield Productivity Şekil 2 E 80 Kalitesiyle %20-30 daha düşük sık rastlanan hatalar. Şekil 3 Pratik örnek: aynı üretim miktarı için iplik kalitesinde net iyileştirme. Productivity Şekil 4 Günde 2 tona kadar taranmış şerit - E 80 Verimliliği. Şekil 5 Pratik örnek: Değişmeyen Rieter kalitesiyle üretim miktarında %10 dan fazla artış. IPI [%] IPI [%] İnce yerler -50 % İnce yerler -50 % Kalın yerler +50 % Kalın eyrler +50 % Neps +200 % Neps +200 % Toplam IPI Toplam IPI CV m Model Kalite Üretim Telef E kg/ saat 19 % E % daha iyi 70 kg/ saat 19 % Ne 40; α e 3.6; 1 1/8" CV m Model Kalite Üretim Telef E kg/ saat 19 % E kg/ saat 19 % Ne 40; α e 3.6; 1 1/8" 3 5 Bu sebeple E 66 / E 76 gibi daha önceki modellere kıyasla E 80, kalitesi aynı kalan verimlilikle ve telef oranıyla daha yüksek kalite anlamına gelmektedir. Müşterilerin avantajları şu şekilde sıralanabilir: E 66 / E 76 penye makinalarına kıyasla %20 ye varan daha az hatalı yerler(ince yer, kalın yer ve neps). Piyasada ki diğer penye makinalarına kıyasla %30 a varan oranda daha az hatalı yerler (ince yer, kalın yer ve neps). Ürünlerde maksimum üniformite. hammadde seçiminde büyük esneklik. E 80 Verimlilik (Şekil 4) Bugüne kadar penye makinasının üretim miktarıyla ilgili referanslar temel olarak dakikadaki tarama sayısı ile ilgilidir. Tutam ağırlığı ve besleme miktarının penye makinasının üretim performansı açısından eşit ağırlıkta öneme sahip faktörler olması genelde göz ardı edilmiştir. E 80 ile bu iki faktöre daha fazla önem verilmiştir. E 80 in geliştirilmiş tarama teknolojisi şu anlama gelmektedir: daha fazla miktarda besleme yapılabilmesi için bir engel kalmamıştır, diğer bir deyişle tarama başına beslenen vatka miktarı. Bu nedenle tarama sonucu elde edilen üretim miktarı, kaliteden ödün vermeksizin, maksimum enerji tasarrufuyla ve daha ekonomik olarak arttırabilmektedir (Şekil 5). Besleme miktarlarının daha düşük miktarlara bölünmesi esnekliği daha da arttırmaktadır. 6 Quality Yield Productivity Şekil 6 E 80 kullanımı ile %2'ye varan hammadde tasarrufu. Şekil 7 Pratik örnek: aynı üretim miktarı için belirgin biçimde iyileştirilmiş iplik kalitesi. IPI [%] İnce yerler -50 % Kalın yerler +50 % Neps +200 % Toplam IPI CV m Model Kalite Üretim Telef E kg/ saat 19 % E kg/ saat 17 % Ne 40; α e 3.6; 1 1/8" 7 80 g/m lere varan yüksek tutam ağırlığına ve ayrıca hammaddeye de bağlı olarak, E 80 ile günde 2 tona varan üretim rakamlarına ulaşılmaktadır. (Bu oran günümüze kadar pratikte ulaşılmaz olarak tanımlanmaktaydı). Penye makinasının verimliliği daha büyük kova ya da otomasyon sistemine sahip vatka birleştiricisi kullanarak da arttırılabilir mm çaplı kova kullanımı Rieter penye makinalarıyla artık mümkün olmaktadır, böylece kova değişimi yarıya düşmüş ve işçinin harcaması gereken çaba %10 azalmıştır. İplik işletmelerinde çok iyi bilinen eşsiz ROBOlap otomatik vatka birleştirme sistemiyle birlikte makina verimliliğinde %96 lara ulaşılabilmektedir.

17 LINK / PRODUCT NEWS Şekil 8 E 80 penye makinasının potansiyeline bakış. Müşterilerin avantajları: Günde 2 tona kadar taranmış şerit. Diğer üreticilere kıyasla yaklaşık iki kat üretim miktarı. Mükemmel fiyat/performans oranı. İşçilik giderlerinde %10a varan azalma. E 80 Penye Makinasının Randımanı (Şekil 6) Taramada en büyük maliyet elyaf telefidir. Dolayısıyla pamuk fiyatlarının geniş bir aralıkta değiştiği zamanlarda tarama esnasında uzaklaştırılan telefin miktarı çok büyük ekonomik öneme sahiptir. Aynı değerde iplik kalitesi elde edebilmek için daha az miktarda materyalin taranması gereklidir. Ancak bu şekilde daha ekonomik penye iplik elde edilebilir. Ýplik kalitesinde sağlanabilecek iyileştirme hammadde kullanımında %2 ye varan tasarrufa dönüştürülebileceği için önceki modellere kıyasla E 80 bu anlamda eşsiz bir avantaj sunmaktadır (Şekil. 7). Piyasadaki diğer penye makinalarına kıyasla hammaddede %4 e varan tasarruf sağlanabilmektedir. Daha geniş tarama alanı ve dolayısıyla tarama işlemindeki artış uygulamaya bağlı olarak ürün kalitesinden ödün vermeden daha düşük kalitede hammadde kullanımına imkan vermektedir. Müşteri için avantajlar: Diğer üreticilere kıyasla %4e varan hammadde tasarrufu. İplik maliyetlerinde %20'lere varan azalma. Daha fazla hammadde kullanımı. Enerji maliyetlerinde %10 düşüş. E 80 penye makinası ile yüksek seviyede esneklik E 80 ile tarama işleminde esneklikte muazzam artış sağlanmaktadır (Şekil. 8). Üç opsiyon E 80 Kalitesi, E 80 Verimliliği ve E 80 Randımanı- istenildiği zaman birleştirilebilir. Böylece kalite, üretim hızı ve işlem ekonomikliği açısından her ürün ve müşteri için doğru harmanlama yapılabilir Yüksek Üretim maliyetleri Daha düşük Daha iyi Kalite Daha düşük Üretim miktarı [kg/saat] E 66 E 76 E 80 Q E 80 P E 80 Y Kıstırma oranı [tarama/dak.] Tutam ağırlığı [g/m] Besleme miktarı [mm] Telef [%] Yvan Schwartz Penye Ürün Yönetim Müdürü Winterthur yvan.schwartz@rieter.com

18 18 LINK /2012 PRODUCT NEWS Ring ve kompakt iplikçilikte enerji tüketiminin büyük önemi Enerji tasarrufu ister sanayi de olsun ister evlerde olsun sürekli olarak herkes tarafından konuşulmaktadır. Enerji tasarrufu iplik üretim maliyetlerinde anahtar faktördür. Ring iplikçiliğinde enerji maliyeti toplam maliyetin içerisinde %25 den yüksek bir orana sahiptir. Bu sebeple %10 luk enerji tasarrufu müşterinin iplik üretimi maliyetinde %2.5 luk azalma anlamında gelmektedir. Rieter enerji tüketimini azaltmak için sürekli çalışmaktadır ve yapılan son karşılaştırmalara göre diğer tedarikçilere kıyasla önemli tasarruflar sağlanabilmiştir. Asya da Ne 30 inceliğinde bir iplik örnek alınarak ring ipliklerin üretim maliyetleri üzerine yapılan bir araştırma sonuçlarından enerji maliyetlerinin önemi açıkça görülmektedir (Şekil 1). Toplam maliyet içerisinde binalar, makinalar, yedek parça ve aksesuarlara harcanan ana para sonrasında, atık ve yardımcı malzemelerin maliyetiyle personel giderlerinden önce en yüksek ikinci paya enerji tüketimi (%26) sahiptir, Rieter in hesaplamaları daima bir kilogram iplik üretimi baz alınarak yapılmaktadır. Bu nedenle diğer tedarikçilerle karşılaştırıldığında makinanın hızı, üretimde olma süreci, bakımı ve servis ömrü her zaman dikkate alınmalıdır. Örneğin pek çok Rieter müşterisi diğer tedarikçilerin makinalarına kıyasla ring iplik makinalarını %10 daha yüksek hızlarda çalıştırırlar. Maksimum hızlarda daha yüksek verimlilik Yüksek kalitede bileşenler, dayanıklı, amaca yönelik iyileştirmeler ve ideal olarak tasarlanmış yazılım efektif bir şekilde enerji tüketiminin azaltılmasına ve böylece iplik üretim maliyetinin azaltılmasına katkıda bulunur. Kullanılan donatılar iplik işletmelerindeki Rieter iplik makinalarının enerji tüketimlerinin doğru şekilde tahminlenmesini sağlar. Yüksek hızlara ulaşabilmek için motorlar, inverterler vb. elemanların maksimum yüklenmesi tasarım aşamasında dikkate alınmaktadır. Böylece belirli durumlarda bir kilogram iplik için daha yüksek güç ama kesin olarak daha düşük enerji tüketimi sağlanabilmektedir. Prosedürde ayrıca motorların da en yüksek verimlilik aralığında çalıştırılacağı göz önüne alınmaktadır. Yüksek hızlar daima yüksek enerji tüketimine sebep olur Yüksek hızların net olan dezavantajı fiziksel olarak kaçınılmaz olan yüksek enerji ihtiyacıdır. Bu artış hızın karesi ile orantılıdır. Bu sebeple Rieter sadece şekil 2'deki eğrinin eğimine müdahale edebilir ve bunu başarılı bir şekilde gerçekleştirir (Şekil. 2). Müşterinin yapmış olduğu deneysel karşılaştırma sonuçları Rieter ring iplik makinalarının düşük enerji tüketimini onaylamaktadır Geçen sene Çin de yapılan karşılaştırmalı bir denemede Rieter avantajlarını etkileyici bir biçimde sergileme imkânı bulmuştur. Tüm lider ring iplik makinası tedarikçileri bu deneme çalışmasına dahil olmuştur. Tüm katılımcılar için parametrelerin aynı tutulduğu

19 LINK / PRODUCT NEWS İplik üretim maliyetlerinin dağılımı Sermaye maliyetleri 40 % Telef maliyetleri 23 % Personel maliyetleri 2 % bu çalışmada iğ hızında, iplik kalitesinde ve kopuşlarında farklılıklar vardı. Enerji tüketimindeki farklılıklar ise iğ hızlarındaki farklılıklardan daha fazlaydı. Ayrıca denemede çalışılan iplik numara aralığı ortadan inceye, iğ hızı iplik kalitesine ya da iplik kopuş sayısına olumsuz bir etki yapmayacak şekilde olabilecek en yüksek değerine kadar çıkartılmıştır. Ana noktalar aşağıda detaylı şekilde verilmektedir. Diğer maliyetleri 9 % G 32-5 % Enerji maliyetleri 26 % Şekil 1 30 Ne iplik üretiminde iplik üretim maliyetlerinin %30 nu enerji maliyetleri oluşturmaktadır. Ne 30, %100 pamuk örme ipliği Enerji tüketimi [kw/kg iplik] 1,7 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1, Bölgesel tedarikçi Şekil 2 G 32 Ring iplik makinası. Rieter G 32-8 % İğ hızı [dev/dak.] Rieter G 32 Rakip 1 Rakip 2 Enerji tüketimi kops boyundan önemli derecede etkilenmektedir Rakip bir makina üreticisi enerji tüketimini düşürmek için özel, daha kısa kopslar kullanmıştır. Bu çok etkili bir yaklaşımdır çünkü enerjinin büyük bir kısmı kopsları döndürmek için kullanılmaktadır. Eğer daha kısa bir kops kullanılırsa daha az iplik ve dolayısıyla ortalama olarak daha az miktarda materyalin taşınması gerekmektedir. Rieter için Zurich FIT de Hosny A. Soliman detaylı bir araştırma yapmıştır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre eğer kops boyu, diğer bir deyişle sarım yüksekliği 20 mm daha kısa olursa bir kilogram iplik için gerekli enerji tüketimi %8 azalmaktadır. Bu avantaja rağmen rakip firma Rieter in ring iplik makinasına kıyasla %12 daha fazla enerji tüketmektedir. Daha kısa kopsların kullanılması sonucu aynı maksimum hızda daha düşük ortalama üretim hızı sağlanabilmiştir, çünkü iplik kütlesinin büyük bir kısmını kops taşıyıcı oluşturmaktadır. Bunun sonucunda ortalama dönüş hızında 500 tur/dak düşüş ya da üretim miktarında %2.8 azalma olmaktadır. Kopsların daha sık değiştirilmesi ise verimliliği ilave olarak %3 daha düşürmektedir. Özet olarak karşılaştırılabilir bir kalite seviyesinde bu rakip firma %12 daha fazla enerjiye ihtiyaç duymaktadır ve üretim miktarı ise %3 daha düşüktür (Şekil. 3). İplik numarası [Ne] 70 İğ hızı [dev/dak] Ortalama iğ hızı [dev/dak] Masura uzunluğu [mm] Enerji tüketimi [%] Şekil 3 Rieter G 32 ring iplik makinası diğer tedarikçilerin iplik makinalarına göre belirgin biçimde daha az enerji kullanır.