KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU NEDEN UYGULANA MIYOR?

Transkript

1 KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU NEDEN UYGULANA MIYOR? Erkan KARAARSLAN Muhasebat Kontrolörleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı I- GİRİŞ Kamu mali yönetimi, Devletin yönetim tarzının çerçevesini çizen kurum ve kurallar dizisinin en önemli halkasıdır. Kamu kesiminin faaliyet gösterdiği alanlarda iyice ivme kazanan değişiklikler nedeniyle kamu program ve organizasyonlarının amaçlarının bulanıklaşması, geleneksel hesap verme yükümlülüğünün beklentileri karşılayamaması ve değişikliklere ayak uydurma güçlükleri, Devletin hangi kaynakları ne amaçla harcadığının izlenememesi, bütçe sürecinin kaynakların siyasi ve toplumsal önceliklere göre harcanmasını özendirmemesi, kamu yönetimlerini yetersizlik psikozuna sürüklemiştir. Ayrıca, kamu harcamalarında, gerekli disiplini sağlamak için konulan ve performansa da yönelik olmayan aşırı kontrol mekanizmaları, kurulan çok hiyerarşili yönetim yapıları ve kaçınılmaz olarak sahnede yerini alan aşırı kırtasiyecilik yüzünden; toplumlar, maliyet-etkin ve sonuç-yönelimli yönetim biçimlerinin de etkisiyle reformları ister olmuşlardır. Bununla birlikte teknolojide, özellikle de bilişim teknolojisinde kaydedilen ilerlemeler ile değişen yaşam koşullarının kamu çalışanlarının alışkanlık ve beklentilerinde yarattığı derin etkiler, kamu yönetimlerine içinde bulundukları açmazlardan kurtulabilme umudu vermiştir. Mali yönetim bütçeleme, muhasebe, nakit yönetimi, borç yönetimi, iç kontrol mekanizmaları ve denetim öğelerinden oluşur. Gerek literatürde ve gerekse uygulamada, bu faaliyetlerden bütçelemeye aşırı önem verildiğini, diğerlerinin ise yeterince önemsenmediğini görmekteyiz. Halbuki mali yönetimin öğelerinin tümü gereği gibi işletilmedikçe, hesap verme yükümlülüğü de tam olarak yerine getirilemez. Bu ise halkın yönetenlere olan güveninin sarsılması sonucunu doğurur. 1 Kamu mali yönetiminin yeniden yapılandırmasına ilişkin çalışmanın en önemli aşaması olan yasal düzenleme, TBMM tarafından kabul edilerek, 24 Aralık 2003 tarih ve sayılı Resmi Gazetede 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu adı altında yayımlanmıştır. Ancak, Kanun uygulanamamış ve 5277 sayılı 2005 Mali Yılı Bütçe Kanununun Kısmen veya tamamen uygulanmayacak hükümler başlıklı 37. maddesiyle Kanunun yürürlüğü tarihine kalmıştır. Kanunun yayımlanan haliyle uygulanamayacağı defalarca ifade edilmiş olmasına karşın, söz konusu Kanunun hazırlanma ve kabul edilme sürecinde olduğu gibi son ana kadar uygulama konusunda da ısrar edilmiştir. Şimdi yasanın bilinmezlerinin nasıl aşılabileceği konunun ilgilileri tarafından düşünülüyor, değişiklik önerileri de daha yasa yürürlüğe girmeden yoğunlaşıyor. Biz yasanın bu haliyle çıkmaması gerektiğini yüzlerce kez yazdık ve söyledik ama; kim yaza, söyleye; kim okuya, dinleye... Umarız bu çalışmada ele alınan hususlar, yapılması kaçınılmaz olan değişikliklerde dikkate alınır KAMU MALİ YÖNETİM VE KONTROL KANUNUNDA GÖZDEN GEÇİRİLMESİ GEREKEN HÜKÜMLER 1- Kanunun Kapsamı Kanunun Kapsam başlıklı 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında; Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, bu Kanunun sadece 3, 7, 8, 12, 15, 17, 18, 19, 25, 43, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 68 ve 76 ncı maddelerine tabidir. denilmektedir. 1 Erkan Karaarslan, Kamu Mali Yönetimi ve Tahakkuk Esaslı Devlet Muhasebesi, Maliye Dergisi, no.140 (Ağustos 2002): 58.

2 -2- Kanunun genel gerekçesinde, değişik bütçe türlerinin uluslararası standartlara uygun tanımlanması, sınıflandırılması ve mali disiplinin sağlanması temel amaçlar arasında sayıldığından, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinin ayırımının genel bütçe ve özel bütçe olarak yapılması ve düzenleyici-denetleyici kurum bütçelerinin özel bütçe kapsamına alınmasının gerekli olduğu düşünülmektedir. Genel gerekçede ve Kanunda, mali özerklikleri göz önüne alınarak, düzenleyici ve denetleyici kurumların sınırlı sayıdaki maddeye tabi olması ve kanunun diğer maddeleri kapsamı dışında tutulması, Kanunun Amaç başlıklı birinci maddesindeki ilkelere uygun düşmemektedir. 2- Hazine Birliği İlkesi ve Hazine Saymanlıklarının Ayrı Olması Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir, gider, tahsilat, ödeme, nakit planlaması ve borç yönetimi Hazine birliğini sağlayacak şekilde yürütülmesi gerekmektedir. Genel bütçeli dairelerin gelirlerinin Hazine veznelerine girmesi, giderlerinin de bu veznelerden ödenmesi gereklidir. Bu idareler özel vezne açamazlar sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu nun Muhasebe Hizmetleri Başlıklı 61. maddesinde Gelirlerin tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması muhasebe hizmetidir. Muhasebe yetkilisi, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumludur tarihli ve 4059 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe hizmetleri Maliye Bakanlığınca yürütülür. Muhasebe yetkilileri gerekli bilgi ve raporları düzenli olarak kamu idarelerine verirler. denilmek suretiyle hazine birliği ilkesinden sapılmaktadır sayılı Hazine Müsteşarlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerinin saklı tutulması nedeniyle, bu kamu idarelerindeki, muhasebe yetkilileri Maliye Bakanlığına bağlı olmayacaktır. Bu durum mali disiplin ve mali saydamlığın sağlanmasına aykırıdır. Ayrıca, mali istatistiklerin sağlığı konusundaki güvenceyi azaltmaktadır. Yeni bir kamu mali yönetim sistemi kurulmasının, önemli gerekçelerinden biriside, borç idaresinin gelir ve gider idaresinden ayrı olması nedeniyle sağlıklı ve güçlü bir maliye politikası uygulanamamasıydı sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu bu birlikteliği sağlayamadığı gibi yukarıda anılan madde hükmüyle Hazine bünyesinde yer alan üç saymanlığın (İç Ödemeler Saymanlığı, Dış Ödemeler Saymanlığı, Devlet Borçları Saymanlığı) Maliye Bakanlığına bağlanması dahi sağlanamamıştır. Hazine saymanlıkları dışında, özel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe hizmetlerinin de Maliye Bakanlığı dışında yürütülmesi, muhasebe düzeninin sağlanmasına yönelik amaca uygun düşmemekte, bir çok kurumda büyük yatırımlarla kurulan say2000i sisteminin atıl kalmasına neden olmaktadır. Ayrıca, özel bütçe kapsamında yer alan 49 kurum ve çok sayıda üniversitenin ayrı ayrı yazılım yaptırması ve donanım alması çok büyük bir kamu kaynağının israfına neden olacaktır. Çeşitli kurumların ve özellikle 3200 belediyenin ayrı ayrı bütçe ve muhasebe yazılımı yaptırması kamu kaynaklarının aktarılması sonucunu doğuracaktır. Bu nedenlerle Kanunu, 61 inci maddenin ikinci fıkrasının; Muhasebe yetkilisi, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumludur. Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe hizmetleri Maliye Bakanlığınca yürütülür. Muhasebe yetkilileri gerekli bilgi ve raporları düzenli olarak kamu idarelerine verirler. şeklinde düzenlenmesi uygun olacaktır. 3- Bütçe Hakkı 5018 sayılı Kanunun Ödeneklerin kullanılması başlıklı 20 nci maddesinin (d) bendinin üçüncü cümlesinde; Ancak, ait olduğu mali yılda ödenemeyen ve emanet hesabına alınamayan zamanaşımına uğramamış geçen yıllar borçları ile ilama bağlı borçlar, ilgili kamu idaresinin cari yıl bütçesinden ödenir. hükmü bulunmaktadır.

3 -3- Bu hükümle, geçen yıllar borçlarının ödenmesinde, borcun doğduğu yılın bütçesiyle ilişki kurulmadığından, Türkiye Büyük Millet Meclisi nin bütçe hakkına uygun düşmeyen ödemelerin yapılması söz konusu olabilecektir. 4- Harcama Öncesi Mali Kontrol 5018 sayılı Kanunun kamu mali yönetim sistemine getirdiği önemli düzenlemelerden bir tanesi de mali kontrol yetkilisi kavramıdır. Bu kavram başlı başına Kanunun uygulanamama nedenlerinden biridir sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, mali kontrolü, dünyadaki ve Avrupa Birliğindeki (AB) gelişmelerin aksine, harcama öncesi önleyici kontrole dayandırmıştır. Merkezde ve taşrada oluşturulmaya çalışılan, mali kontrol yetkilisi ile mali kontrol süreci daha uzun ve etkisiz hale gelmekte ve harcama yetkililerinin sorumlulukları mali kontrol yetkilileri ile paylaştırılmaktadır. Harcama öncesi kontrol olarak da ifade edilen harcama yetkililerinin aldıkları mali kararların uygulamadan önce mali kontrol yetkilisince mali uygunluk açısından vize edilmesi ve uygun görüş verilmesi yaklaşımı, sorumluluk kavramının da sulandırılmasına, böylece sorumluluğun bütçenin sahibi olan kurum yöneticisinden, mali işlemleri uygulamadan önce vize eden veya uygun görüş veren mali kontrol yetkilisine geçmesine neden olmaktadır. Bunun sonucu, mevcut mali sistemimizin de en önemli sıkıntılarından biri olan, kuruma tahsis edilen fonların etkin, verimli ve yerinde kullanılması için çaba harcaması ve performansın artmasından yönetici sıfatıyla sorumlu olması gereken kurum yöneticilerinin bu fonksiyonlarını yerine getirmek konusunda kayıtsız kalmalarıdır. 2 Merkezde ve taşrada oluşturulmaya çalışılan mali kontrol yetkilisi ile mali kontrol sürecinin harcama prosedürünü daha uzun ve etkisiz hale getirecektir. Bu durum bu güne kadar 1050 sayılı Kanuna getirilen eleştirileri ortadan kaldırılmayacağı gibi 5018 sayılı Kanunun amacına da taban tabana zıttır. Avrupa Komisyonu, 1999 yılına kadar, geleneksel olarak, harcamaların uygunluğunun sağlanması konusunda, günlük binlerce işlemin merkezileştirilmiş harcama öncesi vizesine güveniyordu. Harcama öncesi mali kontrol, her harcama talebinin geçerliliğinin merkezi Mali Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından denetimi yoluyla yapılıyordu. Komisyondaki her harcama veya hizmet sözleşmesi, imzalanmadan önce Mali Kontrolörlerin görüşüne sunulmak zorundaydı. Komisyonun Mali Kontrolörlerinin denetim şekli, çoğunlukla şekilsel olarak sunulan işlemlerin mali ve idari uygunluğu üzerine odaklanmış durumdaydı. Ancak gelinen noktada Komisyon, önemli sözleşmeler veya taahhütler dışında harcama öncesi vize uygulamasını kaldırma aşamasındadır. Bu gelişimin nedeni; Avrupa Parlamentosu ve Komisyonunca 1999 yılında görevlendirilen bağımsız bir komitenin hazırladığı raporda ülkelerin harcama öncesi kontrolü kaldırdığının açıkça belirtilmesidir. Harcama öncesi mali kontrolle ilgili olarak aşağıda belirtilen genel değerlendirmeler yapılabilir; a sayılı Kanunda öngörülen harcama öncesi kontrol, vize ve uygun görüş yöntemiyle hukuka uygunluk, yerindelik ve kalite garantisinin sağlanması mümkün değildir. İç kontrolün hem de iç denetimin, gözden geçirilmesi kaçınılmaz olan 5018 sayılı Kanunda, ciddi olarak yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. b- Mali işlemlerde uygulamadan önce mali kontrol yetkilisinin onayını alma zorunluluğu şeklinde bir prosedürün varlığı, harcama yetkililerinin yürüttükleri işlemlerde rahatlamalarına ve aynı zamanda düzensizlikleri önlemek için çok az şey yapmalarına bir etkendir. c- Öncelikle harcama öncesi mali kontrol, ister genel olsun isterse örnekleme temeline dayansın, maliyet fayda sürecine dayanmaz: örnekleme yeterli caydırıcı etkiye sahip olmadığından, bütün işlemleri kontrol etmek yönündeki çaba, çok fazla efor harcanacağından, açıkça gereksizdir. İkinci ve temel olan, harcama öncesi kontrolün yöneticinin elinden alınması mali uygunluk konusundaki sorumluluğu harcamayı fiilen yöneten kişiden alıp onu onaylayan kişiye yükler. Sorumluluğun bu şekilde yer değiştirmesi gerçekte hiç kimsenin sorumluluk taşımadığı anlamına gelir. d- Avrupa Komisyonun Ocak 2000 tarihli Komisyon Reform Çalışmaları Raporunda; kendi birimleri arası eşit iç kontrolü sağlamaları için Genel Müdürlere doğrudan sorumluluk yüklenilmesi ve mali kararlar alınırken Müdürlerin tamamen sorumlu kılınması, harcama öncesi vizenin kaldırılması ve Mali 2 Erkan Karaarslan, Harcama Öncesi Mali Kontrol, Mali Kılavuz Dergisi, no.26 ek, (ocak - mart 2005), 41.

4 -4- Kontrol Genel Müdürlüğünün kaldırılması için kamu mali kontrol işlemlerinin adem-i merkezileştirilmesi önerilmiştir. Harcama Öncesi Mali Kontrole İlişkin Seçilebilecek Yöntemler; Harcama öncesi mali kontrolle ilgili olarak kanaatimce iki yöntemden birisi benimsenebilir. 1. Yöntem; Dünyada, Fransız modeli olarak bilinen, harcama öncesinde alınan mali kararların uygunluk yönünden bir mali kontrolörün vize ve onayına sunulması şeklindeki kontrol yöntemi kaldırılmakta; bunun yerini yönetim sorumluluğu çerçevesinde sağlıklı ve güvenli bir süreç kontrolü sisteminin oluşturulması almaktadır. Bu nedenle, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu bu açıdan da tekrar gözden geçirilebilir. Bu yöntemde harcama yetkililerinin aldıkları mali kararlara ilişkin sorumluluk bütçenin sahibi olan kurum yöneticisindedir. Kuruma tahsis edilen ödeneklerin etkin, verimli ve yerinde kullanılmasından yönetici sıfatıyla kurum yöneticileri sorumlu olacaktır. 2. Yöntem; 1. yöntem ideal olan yöntemdir. Ancak, eğer bu yapılmayacaksa, 2. yöntem de uygulanabilir. Bilindiği üzere mali sistemimizin temel ilkelerinin yer aldığı 1050 sayılı Genel Muhasebe Kanunu büyük ölçüde Fransız genel muhasebe sistemi esas alınarak ve bu mevzuatın çevirisiyle oluşturulmuştur. Söz konusu sistemi açıklayanların Fransız maliyecileri dahil ilk belirttiği ilke sayman, tahakkuk memuru ve ita amirliği görev ve görevlilerinin ayrılığı ve bunlardan ikisinin bir kişi üzerinde birleşemeyeceği ilkesidir. Bu ilke uygulamasında: Sayman, ita amiri ve tahakkuk memurlarının görev, yetki ve sorumlulukları kanunlarda açık bir şekilde belirlenmiştir. Bu görevliler mali işlemlerle ilgili görevlerinde ast-üst, denetleyen-denetlenen ilişkisi içinde değildirler. Görevleri, yetkileri ve sorumlulukları uzmanlıklarıyla sınırlıdır. Yaptıkları işlerle ilgili olarak birbirlerine emir veremezler, birbirlerini yargılayamazlar, birbirlerine karşı yaptırım uygulayamazlar. Güç kullanma denilebilecek bir durum sınırlı olarak sorumluluk üstlenme mekanizmasıyla mümkündür. Bu görevliler özellikle sayman ve diğer ikisi, farklı, birbirlerinin üstü veya astı olmayan idareler elemanlarıdırlar. Sistem bir ölçüde kuvvetler ayrılığı niteliği gösterir sayılı Yasa ile, Malî kontrol yetkilisine, alınacak malî kararların kullanılabilir ödenek tutarı, bütçe tertibi, ayrıntılı harcama programı ile harcamanın bütçe ve gider mevzuatına uygunluğunu kontrol etme görevi verilmiştir. Mali kontrol yetkilisine verilen bu görev 1050 sayılı Genel Muhasebe Kanununun 81 inci maddesiyle saymana verilen Giderin kendisine verilen yetki içinde olması, Giderin bütçedeki tertibine uygunluğu, Giderin kanunlar, tüzükler ve kararlar hükümlerine uygunluğu, görevinden başka bir şey değildir. Getirilen sistemde, malî kontrol yetkilisi tarafından vize edilen veya uygun görüş verilen malî işlemler gerçekleştirilebilecektir. Mali kontrol yetkilisine verilen bu vize görevini ise Maliye Bakanlığının (Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü) bazı giderler üzerinde (1050 sayılı Genel Muhasebe Kanunun 64 üncü maddesi ve yılı Bütçe Kanununa ekli (İ) cetvelinde belirtilen limitler dahilinde) harcama öncesi yaptığı vize işlemleri olarak anlamak gerekmektedir. Gerek mali kontrol yetkilisi gerekse muhasebe yetkilisinin görevlerini bir bütün olarak bu güne kadar yerine getiren ve bu görevlere uygun unvanları sınavla alan saymanların bugünkü haliyle devam etmesi de ikinci yöntem olarak düşünülebilir. 5- İç Denetim Koordinasyon Kurulu İç kontrolün bir unsuru olan harcama sonrası iç denetim faaliyetini koordine etmek üzere Kanunun 66 ncı maddesinde, İç Denetim Koordinasyon Kurulu öngörülmüş ve bu kurulun görevleri 67 nci maddede sayılmıştır. Bu görevleri yürütecek kurulun koordinasyon sağlamaktan öte icracı bir konuma getirilmesi gerekmektedir. Nitekim, Kanunun 64 üncü maddesinin son fıkrasındaki;... İç denetim raporları ile bunlar üzerine yapılan işlemler, üst yönetici tarafından en geç iki ay içinde İç Denetim Koordinasyon Kuruluna gönderilir. ve Kanunun İç denetim koordinasyon kurulunun görevleri başlıklı 67 inci maddesinin (h) bendindeki; İdarelerin iç denetim raporlarını değerlendirerek sonuçlarını konsolide etmek suretiyle yıllık rapor halinde Maliye Bakanına sunmak ve kamuoyuna açıklamak hükümleri bu Kurulun icrai bir faaliyet ifa ettiğini göstermektedir.

5 -5- Kanunun Bütçe politikası, gelir ve giderin izlenmesi başlıklı 30 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yazılı olan, Maliye Bakanlığının yetkili olduğu hususların gerçekleştirilebilmesi için, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde denetim yapacak iç denetçilerin Maliye Bakanlığı bünyesinde oluşturulacak İç Denetim Kuruluna bağlı olarak, diğer kamu idarelerindeki iç denetçilerin ise, (Merkezi Yönetimle diğer kamu idareleri arasındaki vesayet ilişkisi nedeniyle) İç Denetim Kurulu ile koordineli şekilde çalışmasında fayda vardır. Bu itibarla, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerindeki iç denetçilerin kamu idarelerinde dağınık bir şekilde çalıştırılması yerine, bu Kurula bağlı birim şeklinde örgütlenmesinin ve İç Denetim Koordinasyon Kurulunun adının İç Denetim Kurulu şeklinde değiştirilerek, iç denetim biriminin doğrudan bu kurula bağlı görev yapmasının gerektiği, diğer kamu idarelerinde ise iç denetçinin birden fazla olması durumunda üst yöneticinin uygun görmesi halinde örgütlenmenin birim şeklinde olabileceği düşünülmektedir. Kanunun İç denetim başlıklı 63 üncü maddesine, iç denetim biriminin oluşturulmasına ilişkin hüküm konulması uygun olacaktır. 6- Kamu Zararı 5018 sayılı Kanunun Kamu zararı başlıklı 71 inci maddesinin üçüncü fıkrasında; Kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilen kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanuni faiziyle birlikte ilgililerden tahsil edilir. hükmü bulunmaktadır. Bu hükümde, kontrol, denetim ve inceleme ile kesin hükme bağlama ve yargılama sonucunda tespit edilen kamu zararı açısından bir farklılık gözetilmemiştir. Kontrol, denetim ve inceleme sonucunda tespit edilen kamu zararı ilama dayanmadığından, rızai ödeme dışında yerine getirilmesi, resen geri alınacağına ilişkin hüküm bulunmaması durumunda ancak dava yoluyla mahkemece hüküm verilmesi halinde mümkün olacaktır. Ayrıca, zararın oluştuğu tarihten itibaren faizi ile birlikte tahsil edilmesi, zarara ıttıla tarihi, zararın oluştuğu tarihin tespitinin mümkün olmadığı haller, sebepsiz zenginleşmede bulunan üçüncü kişinin kusurunun bulunmaması durumu, zararın oluştuğu tarih ile tahsil tarihi arasında görev yapan, takip ve tahsil mükellefiyeti olan kamu görevlilerinin, görevde bulundukları dönemlerle ilgili olarak mali sorumluluklarının tespiti gibi karmaşık sorunlara yol açacağından, bu hususun genel hükümler çerçevesinde değerlendirilmesinin daha uygun olacağı düşünülmektedir. Bu nedenle Kanunun 71 inci maddesinin üçüncü fıkrasının; Kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilen kamu zararı, genel hükümlere göre faizi ile birlikte tahsil edilir. Kontrol, denetim ve inceleme sonucunda tespit edilen ve rızaen ödenmeyen kamu zararı hakkında kanuni takibat yapılır. şeklinde değiştirilmesi uygun olacaktır. 7- Muhasebe Yetkililerinin Atanması Kanunun Geçici 5 inci maddesindeki; En geç tarihi itibarıyla; a) Maliye Bakanlığı kadrolarında Bütçe Dairesi Başkanı, Muhasebe Müdürü, Gelir Saymanlık Müdürü, Malmüdürü, Saymanlık Müdürü, Vergi Dairesi Müdürü, Vergi Müdürü, Askeri Defterdar, Sayman, Devlet Muhasebe Uzmanı ve Muhasebe Denetmeni olarak görev yapanlar ile daha önce en az beş yıl bu görevlerde bulunanlar, kamu idarelerinde Muhasebe Yetkilisi; (Devlet Muhasebe Uzman Yardımcıları ile Muhasebe Denetmen Yardımcıları hariç) bunların yardımcıları ise Muhasebe Yetkilisi Yardımcısı, Özel bütçeli idareler, mahalli idareler ve sosyal güvenlik kurumlarının muhasebe birimlerinde, birinci derecede sorumlu olarak çalışmakta olanlar ile daha önce bu görevi en az beş yıl yapmış olanlar, anılan idarelerde Muhasebe Yetkilisi... Olarak, tarihine kadar atanabilirler. (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen görevlere atanacak olanların Maliye Bakanlığınca iki aydan az olmamak üzere verilecek mesleki eğitimden geçmeleri ve yapılacak sınavda başarılı olmaları şarttır. Atamalarda ilgilinin ve idaresinin muvafakati alınır.

6 -6- hükmüne göre, yapılacak atamalar sınavda başarılı olma şartına bağlanmıştır. Saymanlık sayısında azalma olmadığı ve muhasebe yetkilisi atanacak birim sayısı dikkate alındığında, geçiş sürecinde mevcut durumun yeni sisteme uyarlanması gerektiği düşünüldüğünden, daha fazla sorumluluk gerektiren işleri yapanların, sistemin uygulanışına yönelik eğitimi müteakip sınava tabi tutulmadan atamalarının yapılmasının uygun olacağı düşünülmektedir. Bu itibarla, Geçici 5 inci maddenin (a) bendinde yazılı unvanlarda bulunanlar için aynı maddenin ikinci fıkrasında yazılı sınav şartının madde metninden çıkarılması uygun olacaktır. 8- Kanuna Ekli Cetveller Kanuna ekli cetvellerin tetkikinde, kaldırılan kurumlara yer verildiği, kurumların cetvellerde yazılan isimleriyle, kuruluş kanunlarındaki isimlerinin farklı olduğu ve () sayılı Cetvelde üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitülerinin ayrı sayılmadığı görülmüştür. Örnekler Cetvel No Cetvelde Yer Alan İsmi Yeni İsmi I Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kaldırıldı I Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Devlet Planlama Teşkilatı Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü Kaldırıldı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanlığı Adli Tıp Kurumu Başkanlığı Adli Tıp Kurumu Yakın ve Ortadoğu Çalışma Eğitim Merkezi Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Eğitim ve Araştırma Merkezi Kefalet Sandıkları Kefalet Sandığı Ekonomik, Kültürel, Eğitim ve Teknik İşbirliği Başkanlığı Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Genel Müdürlüğü Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü Üniversiteler ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri Üniversiteler ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri tek kalemde yazılmış isimleri yazılmalı I Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu IV T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü T.C. Emekli Sandığı IV Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Türkiye İş Kurumu IV Bağ-Kur Genel Müdürlüğü Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar IV Ereğli Kömür Havzası Amele Birliği Ereğli Kömür Havzası Amele Birliği Biriktirme Cetveller yeniden gözden geçirilerek yeni bir tasnif yapılmasında yarar bulunmaktadır.

7 -7- I- SONUÇ Kamu mali yönetiminin yeniden yapılandırmasına ilişkin çalışmanın en önemli aşaması olan yasal düzenleme, TBMM tarafından kabul edilmiş olmasına rağmen son dönemlerdeki bir çok Kanun gibi uygulanamamıştır. Değerlendirme bölümünde belirtildiği gibi 5018 sayılı Kanunun bu haliyle 2006 yılında da uygulanması mümkün değildir. Kapsama dahil kurumlardan performans bütçe, stratejik plan, orta vadeli harcama planı, çok yıllı bütçe, tam tahakkuk bazlı muhasebe istenmektedir. Dünya uygulamalarında sadece performans bütçe uygulamasına geçmek dahi yıl sürmektedir ve performans bütçe uygulamaları henüz emekleme aşamasındadır Ülkemizde yeni bir kamu mali yönetim sistemi kurulması kaçınılmazdır. Bu gereğin farkında olarak doğru, sağlam, kurumsal taassuplardan uzak ve uygulanabilir bir model kurulması gerekmektedir ve bu mümkündür.