SLOVAKYA DA YATIRIM. KPMG Slovakya TUSOK Y A V A İ A S - Y İ Ü T

Transkript

1 Y İ E SLOVAKYA DA YATIRIM KPMG Slovakya E S - K L R O Ü T V A K Y A I T S TUSOK İ A C A D R O T

2

3 Y İ E SLOVAKYA DA YATIRIM KPMG Slovakya E S - K L R O Ü T V A K Y A I T S TUSOK İ A C A D R O T

4 4 Slovakya da yatırım İçindekiler Önsöz... 7 Slovakya Hakkında Genel Bilgi Yatırım teşvikleri Ticaret Hukuku Vergilendirme İş Hukuku KPMG Nasıl Yardımcı Olabilir?... 29

5

6 6 Slovakya da yatırım Slovakya ya Hoşgeldiniz! Heyecan verici bir tatil, muhteşem dağlar, büyüleyici kaleler ve de en önemlisi tanışacağınız olağanüstü Slovak insanı!

7 Slovakya da yatırım 7 Önsöz Sayın okuyucu, Hazırlamış olduğumuz bu kısa ama öz Slovakya yatırım rehberini okumayazaman ayırdığınız için çok teşekkür ederiz. KPMG ailesi olarak bizler, rehberimizi yararlı ve bilgilendirici bulacağınızı ümit ediyoruz. Rehberimiz Slovakya da yatırım veya ticaret yapmayı düşünenler için bu konularda genel bir çerçeve sunmaktadır. Rehberimizde ilgili alanlara yer verilirken,bir yatırım yapılması için karar alınırken önemli olan kapsamlı ve okuyucu yorabilecek nitelikteki bilgilendirmeden uzak durulmuştur. Slovakya daki işler ülkenin ekonomik gelişimi ile aynı doğrultuda sıkı ve hızlı bir şekilde değişim göstermektedir. Yeni bir bölgede yatırım yapmak her zaman için zorlu bir iştir. En deneyimli yatırımcılar bile sonsuz güven duyabileceği profesyonel danışmanların tavsiye ve desteğine ihtiyaç duymaktadırlar. Yatırım öncesindeki planlamarınıza kılavuz olacağını düşündüğümüz ve yatırım konusunda gerekli bilgileri derlediğimiz bu rehberi yayınladık. Slovakya daki girişimleriniz öncesinde kapsamlı bir danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz. Sektöründe güçlü, rakipsiz 300 kişilik uzman ve nitelikli kadromuzla Bratislava ve Košice merkezlerimizde hizmet vermekteyiz. Bu muhteşem ülkenin size sunacağı geniş yatırım fırsatları ve Slovakya hakkındadaha fazlasını sizlerle paylaşmayı sabırsızlıkla bekliyoruz. Mayıs 2014 Ľuboš Vančo Yönetici Ortak KPMG Slovakya

8 8 Slovakya da yatırım

9 Slovakya da yatırım 9 Önsöz Saygıdeğer Türkiye ve Slovakya dostları, KPMG Slovakya nın üstün gayretleriyle hazırlanmış bulunan bu rehber, Türk yatırımcıların Slovakya da yatırım imkanları hakkında bilgi sahibi olması bakımından takdire değer bir çalışmadır. Hacmine kıyasen oldukça kapsamlı bilgilendirmenin yapılmış olması ve Slovakya da yatırım konusunda akla gelebilecek hemen konuya doyurucu cevaplar verilmiş olması bu çalışmanın Türk yatırımcılar bakımından ilk başvuru kaynağı olacağı şeklinde değerlendirilebilir. Slovakya da yatırım rehberi ile Slovakya da özellikle bilgi ekonomisi, kozmetik sanayi, ar-ge, enerji, nanoteknoloji, (yazılım geliştirme, telekomünikasyon, bioteknoloji) alanlarındaki yatırımlara yönelik teşvik edici bilgiler derlenmiştir. Slovakya ile Türkiye arasındaki işbirliğinin derinleşeceği alanlardan biri de turizm sektörüdür. Slovakya ayrıca yabancı yatırımcılar bakımından çok iyi pazar koşullarının sunulduğu Avrupa ya açılan bir kapı konumundadır. Bu rehberin Slovakya da yatırım ya da ticari ortaklık yapmayı planlayan Türk girişimciler için vazgeçilmez kaynaklardan biri olacağına yürekten inanıyorum. Bu doğrultuda, Türkiye - Slovakya Ticaret ODASI nın (TUSOK) her zaman sizlere yardımcı olacağını bilmenizi isterim. Rehberin hazırlanmasında başta KPMG Slovakya yönetimi olmak üzere emeği geçen tüm ilgililerle teşekkür ederim. En içten Saygılarımla. Av. Hüseyin ATAOL Türkiye - Slovakya Ticaret ODASI (TUSOK) Yönetim Kurulu Başkanı

10 10 Slovakya da yatırım Slovaokya nın sundukları Slovaokya nın sundukları + 1,000 km (625 mil) yarıçaplık alanda 350 milyon potansiyel müşteri + 2,000 km (1,250 mil) yarıçaplık alanda Avrupa Birliği nin büyük bölümü + Siyasi ve ekonomik istikrar itibariyle AB üyeliği + Schengen bölgesi üyeliği + Avro para birimi + Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri içinde İş YAPMA konusunda en iyi şartlara sahip ülkelerden biri + Düşük işçi maliyetine karşın gelişmiş nitelikli işgücünün yüksek üretim kapasitesi + Satış veya kiralamaya hazır geniş seçenekli endüstriyel alan ve ofisler + Cazip yatırım teşvikleri + Mükemmel iletişim altyapısı + Yük ve yolcu taşımacılığı için yüksek kalitede demiryolu ulaşım ağı + Danube aracılığıyla Avrupa ötesi Deniz yolu taşımacılığı + Çeşitli uluslararası eğitim seçenekleri + Geniş doğal güzelliklere sahip bir ülke

11 Slovakya da yatırım 11 Slovakya Hakkında Genel Bilgi Ekonomi Slovakya, Avrupa Birliği NATO, OECD, Avro ve Schengen bölgesine tam üye bir devlettir. 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle Slovakya avro para birimini kabul etmiş ve böylece AVRO BÖLGES ndeki 16. üye ülke konumuna gelmiştir. Bu durum ülkenin sürüdülebilir kalkınmasına ve öngörülebilir bir enflasyon sistemine sahip olmasına fayda sağlamıştır. Avro bölgesi üyeliği kur değişikliğinden kaynaklı riskleri azaltmanın yanında üye ülkelerin mali disiplinlerini sağlamlaştırarak istikrarlı bir ekonomiye sahip olmada daha fazla fırsatların doğmasına yol açmaktadır. Uzun vadede bu durum Slovakya daki ticari faaliyetler için çok yararlı sonuçlar doğuracaktır ReelGayriSafi- Yurt içi hasıla 4.7% 5.2% 6.5% 8.5% 10.4% 6.4% -4.7% 4.0% 3.3% 3.4% 0.9% büyümesi Enflasyon (HICP) 8.4% 7.5% 2.8% 4.3% 1.9% 3.9% 0.9% 0.7% 3.9% 3.6% 1.5% Kayıtlı işşizlik oranı 15.2% 14.3% 11.6% 10.4% 8.4% 7.7% 11.4% 12.5% 13.2% 14.0% 14.2% SKK/AVRO* (resmi itibariyle) İhracat Avromilyar Nominal ücret enflasyonu (değişim oranı) 6.3% 10.1% 9.2% 8.6% 7.4% 8.1% 3.0% 3.2% 2.2% 2.4% 1.4%

12 12 Slovakya da yatırım

13 Slovakya da yatırım 13 Wages in V yılında ortalama aylık ücret ve işçilik giderleri Slovakia Czech Republic Poland Hungary Bulgaria Romania Avro bazında ortalama aylık ücret Yerel Para birimi 25,128 CZK 3,650 PLN 230,664 HUF 808 BGN 2,241 RON İşveren tarafından ödenen sosyal güvence 35,2% 34,0% 17,48% - 20,14% 28,50% 31,4% 35,0% Toplam aylık işçilik gideri 1,114 1, İşgücü Piyasası Slovak Istatistik Kurumu nun verilerine göre, 2013 yılındaki aylık ortalama brüt ücret 824 Avro dur. 1 Ocak 2014 tarihi itibariyle resmi aylık asgari ücret 352 Avro ve minimum saatlik ücret 2,023 Avro dur. BatıAvrupa ya oranla Slovakya daki ortalama aylık ücret halen düşüktür Ücretteki artış da düşüktür, zira zorunlu sosyal güvenlik kesintileri hariç olmak üzere, 2013 yılında ortalama brüt ücret, 805 Avro dan 824 Avro ya yükselerek sadece %2,5 oranında artış göstermiştir. Bölgelere göre ücretler ZA 816 PO 718 BA 1184 TT 848 TN 798 NR 776 BB 772 KE 853 (BA) Bratislava bölgesi (ZA) Žilina bölgesi (TT) Trnava bölgesi (BB) Banská Bystrica bölgesi (TN) Trenčín bölgesi (PO) Prešov bölgesi (NR) Nitra bölgesi (KE) Košice bölgesi

14 14 Investment in Slovakia Konuşulan Diller Slovakya ihracaat ağırlıklı bir ekonomiye sahip olması dolayısıyla yabancı dile sahip bir istihdam pazarına sahiptir. İngilizce en yaygın yabancı dil olup ülkenin Avusturya ve Alman coğrafyası ile yakınlığı sebebiyle Almanca en yaygın ikinci dildir. İngilizce 85% Almanca 61% Fransa 8% Rusça 7% İspanyolca 3%

15

16 16 Investment in Slovakia Slovakya daki Uluslararası Yatırımcılar Halihazırda birçok küresel şirket ülkede yaptığı yatırımların karşılığını almaya başlamıştır. Ülkedeki en büyük sektörler otomotiv ve elektronik sektörleridir. Bunun yanında birçok uluslararası şirket Slovakya yı uluslararası hizmet merkezi olarak belirlemiştir. Slovakya da halihazırda yatırım yapmış bazı şirketler: Alman şirketler: Allianz BASF Bosch Continental EON Henkel Schaeffler RWE SAS Automotive Siemens Deutsche Telekom ThyssenKrupp Vaillant Volkswagen ZF Sachs Italyan şirketler: Askoll Slovakia ENEL Magneti Marelli

17 Investment in Slovakia 17 Slovakia Avusturyalı şirketler: Austrian Airlines MIBA OMV DOKA Strabag Kapsch Fransız şirketler: Alcatel Veolia Électricité de France Faurecia Vinci PSA Peugeot Citroen Valeo Sanofi Danimarkalı şirketler: Ecco Danfoss Danisco (Danish) Nissens Marius Pedersen

18 18 Investment in Slovakia

19 Investment in Slovakia 19 Yatırım teşvikleri Geçerli Projeler Slovak Yatırım desteği kanunu çerçevesinde dört değişik proje biçimi yatırım teşviki kapsamında değerlendirilir: Endüstriyel üretim, Teknoloji merkezleri, Paylaşımlı servis merkezleri, Turizm sektörü. Geçerli Masraflar Yatırım desteği yatırım harcamasının yüzdesine göre elde edilir. (yoğunluk tavanı yatırım desteği) Yatırım desteği kapsamında nitelenebilecek ödemeler: arazi alımı; bina alımı; teknolojik ekipman ve makina alımı; gayri maddi sabit varlık alımı Lisanslar, ar-ge çalışmaları, vd. Yatırım teşvik kanunu kapsamında, yatırımcılar aşağıdaki desteklere başvurabilir: yatırım yardımları; şirket vergisi indirimleri; iş kurma kapsamında verilen yardımlar; ve piyasa ortalamalarının altında emtia alım seçenekleri. Yatırım yardımları Slovak Devlet i tarafından bölgesel yatırım yardımları olarak değerlendirilir ve AB bölgesel yardım düzenlemeleri ile tam uyumlu olmalıdır.

20 20 Investment in Slovakia Yatırım Desteklerinin Maksimum Yoğunluğu / Bölgelere göre Sınıflandırma BA bölgesi yatırım teşviki haricindedir.

21 Investment in Slovakia 21 Ticaret Hukuku Slovak ticaret hukuku, Slovakya daki ticari teşebbüslerin yapısı için birçok seçenek düzenlemektedir. Bu türlerin her birinin ilgili Ticari Sicile kaydolmaları gerekmektedir: Anonim Şirket Limited Şirket Genel Ortaklık / Adi Şirket Sınırlı ortaklık Kooperatif Yabancı şirketin organizasyonel şubesi veya girişimi Avrupa Şirketi Avrupa İşbirligi Toplumu Avrupa Ekonomik Çıkar Grubu Genel olarak, yabancılar, Slovak vatandaşlarla aynı şartlar altında ticaret yapabilmektedir.

23 Investment in Slovakia 23 Vergilendirme Ticaretin Vergilendirilmesi Slovak vergi sistemi asagidaki vergilerden olusmaktadir: Gelir vergisi (gelir vergisi, kurumlar vergisi); Katma Deger Vergisi (KDV); Tuketim vergisi; Belediyesel vergiler (emlak vergisi dahil olmak uzere); Düzenlenmiş kurumlar için özel vergi; Banka vergisi.

24 24 Investment in Slovakia Vergi Matrahi ve Oranı Kurumlar vergisi vergi matrahı baz alınarak hesaplanmaktadir. Vergi matrahı genellikle matrahı, birçok düzeltme kalemi ile tadil edilerek, brüt ücretten teşebbüse ilişkin masrafların düşülmesi ile hesaplanır. Genel vergi oranı, vergi matrahının %22 sidir. Katma Değer Vergisi Slovakya Avrupa Birliği 28 Kasım 2006 tarihli 2006/112/EC Konsey direkitifini genel Katma Değer Vergisi (KDV) sistemine uygulamıştır ve diğer AB direktiflerinde olduğu gibiuyumlu hale getirilmiştir ve. Tüketim vergileri Koşulları ayrı bir kanunda düzenlenmiş olan bu vergi türü kapsamında mineral yağlar, alkollü içecek, tütün ürünleri, elektrik, kömür ve doğalgaz satışları üzerinden (vergiye tabi ürünler olarak adlandırılırlar) tüketim vergisi adıyla alınan vergidir. Bu vergi türü de diğerlerinde olduğu gibi AB direktifleriyle uyumu sağlanmıştır. Emlak vergisi Emlak vergisi bir belediye vergisi türü olup kadastro kaydı yapılmış bina(özel ve haftasonu evleri dahil), apartman ve araziler üzerinden büyüklük, bölge ve özelliklerine göre tahsil edilen vergi türüdür. Baz oran metrekarede Avro olup bu oranın değişik bina tipleri için artırılma ve azaltılma hakkı belediye uhdesinde saklıdır ve maksimum oran baz oranın 40 katından fazla olarak belirlenemez.

25 Investment in Slovakia 25 Kişisel Vergilendirme Slovakya da ikameti olmayanlar yalnızca Slovak kaynaklarından elde ettiği gelirler üzerinden vergilendirmeye tabiidirler, bunun içine yine Slovakya merkezli elde edilen ödemeler, kira bedelleri ve faiz gelirleri dahildir.vergi yılı bir takvim yılıdır ve gelir vergisi artan oranlı bir şekilde düzenlenmiş olup %19 ila 25 arasındadır: %19 luk vergi oranı, matrahı minimum yaşama miktarının katına kadar elde edilen gelire uygulanan matrahtır. Bu limiti aşan matrahlarda oran %25 olarak belirlenmiştir.

27 Investment in Slovakia 27 İş Hukuku Çalışma saatleri Haftalık maksimum çalışma saatı 40 saat olup, çift vardiya çalışan işçilerde bu toplam saat iken üç vardiyalı çalışan işçilerde haftalık toplam saat 37.5 olarak belirlenmiştir. Tatiller Bir işçi aynı işveren çatısı altında bir takvim yılı içinde en az 60 gün çalışmış ise oransal esasa göre yıllık ücretli izin hakkı söz konusudur. İzin hakkı en temel olarak yılda 4 hafta olarak düzenlenmiş olup yaşları 33 ve üzeri işçilerde bu süre 5 haftadan az belirlenemez.

29 Investment in Slovakia 29 KPMG Nasıl Yardımcı Olabilir? Şirketimiz 1991 de Bratislava şehrinde kurulmuştur. Bugün, KPMG Slovakya olarak Bratislava ve Kosice şubelerimizde 300 den fazla sayıdaki ekibimizle denetim, vergi ve danışmanlık servisi hizmetleri sunmaktayız. Ekibimiz sizlere aşağıdaki hususlar hakkında yardımcı olabilecek uzman bir niteliğe sahiptir: Yatırım projelerinin gerçekleştirilmesi; Yatırım atmosferinin analizi; Slovak işbirlikçiler bulunması, tedarik veya iş ortaklığı hususlarında; Sektör ve bölgesel analizler; Uygun yatırım bölgesi ve elverişli gayrimenkul önerileri; Devlet desteği bölgeleri için danışmanlık; Yatırım teşvik başvuruları; Yeniden yatırım genişlemeleri ve ar-ge operasyonları. KPMG Slovakya olarak aşağıdaki sektörlerde faaliyet gösteriyoruz: Otomotiv; Tüketici piyasaları; Enerji ve Doğal kaynaklar; Sektör ve bölgesel analizler; Finansal Servisler- bankacılık & sigortacılık Bilgi,Telekominikasyon& Eğlence; Orta ölçekli sektörler; Özel sermaye sektörü; Kamu sektörü; Emlak sektörü; Paylaşımlı servis merkezleri; Seyahat ve turizm sektörleri. Sunduğumuz Hizmetler Denetim Vergi&Hukuk Danışmanlık

30 30 Slovakya da yatırım We re here to help every step of the way. AUDIT. TAX. ADVISORY.

31 K E Y - E L S O V A K Y A T İ C A R T TÜRKİYE - SLOVAKYA TİCARET ODASI TURECKO - SLOVENSKÁ OBCHODNÁ KOMORA İ O R A D Ü T I S TUSOK Odam z n faaliyetleri Türkiye - slovakya ticaret odas (TUSOK) kar amac gütmeyen, her şeyden önce Türk ve Slovak işadamlar aras nda bir köprü vazifesi gören bir sivil toplum kuruluşudur. Brat slava Sekreterliği merkez ofisi d ş nda, İstanbulun tam kalbinde, sayg n bir hukuk firmas olan ATAOL & KÜÇÜK ile stratejik bir şube kurduk. Ticaret odas Başkan Say n av. Hüseyin Ataol Başkanl ğ nda Türk uzmanlardan oluşan bir ekip oluşturduk. Istanbulda ki temsilciliğimizin varl ğ özellikle kendi oda üyelerine, Türk işadamlar na ve yat r mc lar na Slovakyada ve Türkiye de Slovak işadamlar na ve şirketlere yat r m konusunda gerekli altyap ve fizibilite çal şmalar hizmeti vermek amac ile kurulmuştur. Bizim önceliğimiz kendi üyelerimizdir: BİRLEŞTİRMEK, BİLGİLENDİRMEK, TANITMAK VE TEMSİL ETMEKTİR. Bizim amac m z kendi üyelerimize Ticaret için Ticaret felsefesinden yola ç karak, kendi alanlar nda onaylanm ş, belli bir başar y yakalam ş özel şirketler ve kuruluşlar ile bunun yan nda kamu sektörü temsilcileri veya uluslararas fuar ve konferanslarda farkl alanlarda farkl iş f rsatlar yaratmak. Bizim amac m z her zaman kendi üyelerine bireysel olarak yaklaşmak, üyelerinin beklentilerini ve taleplerini karş lamak. Her ay düzenli olarak Türkiye ve Avrupa ülkelerinde bireysel iş toplant lar düzenlemek ve bunun yan nda Avrupa k tas d ş nda her y l bir kaç kez olmak üzere partner oldugumuz iş dernekleri ve ticaret kuruluşlar ile ortak organizaszonlar gerçekleştirmek. VİZYON Bizim vizyonumuz Türkiyede ve Slovakyada partner arayan Türk ve Slovak şirketlerin ilk partneri olmak. Bizim misyonumuz yüksek kaliteli bir bilgi destek sistemi oluşturarak bu sayede Türk ve Slovak şirketlerin kendi iş ortaklar n bulmas n saglamak ve bunun yan nda bizim kontaklar m z, iş konusunda ki uzmanl ğ m z,kişiye ve yapm ş olduğu işe göre vermiş olduğumuz hizmetler sayesinde sayesinde ticari işlemlerini başar l bir şekilde gerçekleştirme imkan sunmak. THE BRIDGE BETWEEN TURKEY AND SLOVAKIA

32 TURECKO-SLOVENSKÁ OBCHODNÁ KOMORA (TUSOK) Eurovea Central I, Pribinova Bratislava, Slovakia T: E: info@tusok.sk KPMG in Slovakia Dvořákovo nábrežie Bratislava T: +421 (0) E: skmarketing@kpmg.sk Žriedlová Košice T: +421 (0) E: kosice@kpmg.sk TÜRKİYE-SLOVAKYA TİCARET ODASI (TUSOK) Rumeli Cad. Birlik Apt. No: 78/10 Nişantaşı Istanbul, Turkey T: F: E: istanbul@tusok.sk KPMG Slovensko spol. s r.o., a Slovak limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative ( KPMG International ), a Swiss entity. All rights reserved. Photos by Michal Behún,Stan Hladký, TMR, a.s., Terra Parna, TASR and archive of KPMG. Designed by KPMG in Slovakia. Printed in Slovakia. The information contained herein is of a general nature and is not intended to address the circumstances of any particular individual or entity. Although we endeavor to provide accurate and timely information, there can be no guarantee that such information is accurate as of the date it is received or that it will continue to be accurate in the future. No one should act on such information without appropriate professional advice after a thorough examination of the particular situation.