- PDF Ücretsiz indirin

Transkript

1

2 Ülkemizde 1935 yýlýnda faaliyete baþlayan niþasta sektörü, günümüze kadar sürekli geliþme içinde oldu. O yýllardan itibaren genç Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte büyüyen Niþasta Sanayi, 50 yýl gibi kýsa bir sürede dünya standartlarýnda üretim yapan ve baþta gýda sanayi olmak üzere birçok sanayi koluna hizmet veren bir sektör haline geldi. Hizmet verdiði sektörlerin çeþitlenmesi ve teknolojik geliþim bu alanda sektörel iþ birliðinin en üst seviyeye çýkarýlmasý gereðini ortaya koydu. Bu iþ birliði ve paylaþým ihtiyacýný karþýlamak üzere 1995 yýlýnda Niþasta ve Glikoz Üreticileri Derneði (NÜD) kuruldu. Bugün NÜD, 300 milyon dolarlýk yatýrým ve 4634 sayýlý Þeker Kanunu kapsamýnda üretim yapan 5 niþasta üreticisi kuruluþun sivil temsilcisi olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Geliþimini devam ettiren niþasta sanayi; ham madde olarak kullandýðý mýsýr nedeniyle yerli mýsýr üreticilerine yeni pazar yaratmanýn yaný sýra, nihai ürünleri niþasta ve niþasta bazlý þekerler ile de Türk gýda sanayi için yüksek kaliteli ürünler üretmektedir. Böylece hizmet verdiði bu sektörün ürünlerinin, ihracat pazarlarýnda daha fazla rekabet þansýna sahip olmasýnda da önemli pay sahibi olmaktadýr. Ayrýca mýsýrýn iþlenmesiyle, yan ürün olarak ortaya çýkan yüksek proteinli hayvan yemleri ve mýsýr özü yaðý, ithal edilmekte olan bu ürünleri yüksek oranda yerli üretimle ikame ederek ülke ekonomimize katký saðlamaya devam etmektedir. Ýþte bu dev endüstri kolunun bir mýsýr tanesiyle baþlayan yolculuðunu sizlerle paylaþmaktan mutluluk duyuyoruz. Rint AKYÜZ Baþkan

3 Mýsýr tanelerinin mucizeleri

4 Mýsýr tanelerinin mucizeleri Mýsýr Proteini Yüksek derecede protein ve enerji kaynaðýdýr. Mýsýr gluteni, yaygýn olarak kullanýlan diðer protein kaynaklarýný tamamlayan deðerli bir methionine kaynaðý olup yüksek oranlardaki ksantofil içeriði ile özellikle kümes hayvanlarý yemleri için önemli bir renk maddesidir. Ayrýca sýðýrlar için çok iyi bir protein kaynaðý olup yüksek derecede mide koruyucu protein içerir. Mýsýr Kepeði Niþasta üretimi sýrasýnda niþasta, protein (gluten) ve mýsýr özü ayrýþtýrýldýktan sonra geriye kalan kýsmý kepektir. Mýsýr kepeði orta dereceli bir protein ve enerji kaynaðýdýr. Sýðýr, manda, koyun, keçi gibi hayvanlarýn yem rasyonlarýna katýlýr veya konsantrelere ilave olarak verilir. Ayrýca mikrobesleyiciler için taþýyýcý olarak kullanýlýr. Mýsýr Özü Yaðý Orta dereceli protein ve enerji kaynaðý olan mýsýr özü, yaðý rafine edilerek sofralarýmýza mýsýr özü yaðý olarak gelir. Geriye kalan küspesi de et ve süt için beslenen sýðýrlara lezzetli ve besleyici bir yem kaynaðý olarak sunulur. Niþasta Gýda Niþastasý Hijyenik koþullarda üretilmiþ, yüksek beslenme deðerine sahip, gýdaya uygunluðu yapýlan analizler ve kontroller sayesinde güvence altýna alýnmýþ doðal mýsýr niþastasýdýr. Endüstriyel Niþasta Doðal mýsýr niþastasý, baðlayýcýlýk, yapýþtýrýcý özelliði, kývam, yapý verme ve hacim kazandýrma gibi fonksiyonel özellikleri açýsýndan endüstride kullaným alaný bulan doðal Mýsýr tanelerinin mucizeleri bir karbonhidratdýr.

5 Niþasta Niþasta Endüstriyel Niþasta Gýda Niþastasý Niþasta; bütün yeþil bitkilerin tohum (mýsýr, Doðal mýsýr niþastasý, baðlayýcýlýk, yapýþtýrýcý Hijyenik koþullarda üretilmiþ, yüksek beslenme buðday, pirinç vb.), yumru (patates) ve özelliði, kývam, yapý verme ve hacim deðerine sahip, gýdaya uygunluðu yapýlan köklerinde (tapyoka) katý halde bulur. Bitkinin kazandýrma gibi fonksiyonel özellikleri analizler ve kontroller sayesinde güvence altýna temel içeriðini ve enerji kaynaðýný teþkil eder. açýsýndan endüstride kullaným alaný bulan doðal alýnmýþ doðal mýsýr niþastasýdýr. Bitkinin karbonhidrat sentezi sonucu ortaya çýkar. Dünyadaki bitkilerin çoðunda, selülozdan sonra en fazla bulunan maddedir. Ýnsan ve hayvanlarýn gýdasýnýn önemli bir bölümünü teþkil eder. Ýnsanýn günlük karbonhidrat ihtiyacý g olup, bunun çoðu niþasta þeklinde alýnmakta ve bu, sindirim enzimleri tarafýndan yavaþ yavaþ glikoza çevrilmektedir. Türkiye'de niþasta, mýsýrýn içinde doðal olarak bulunan ve ýslak öðütme iþlemi sonucunda mýsýrýn diðer bileþenleri olan öz, protein ve kepeðin ayrýlmasý ile geriye kalan "Niþasta Sütü"nün kurutulmasý ile elde edilir. Ticari olarak niþasta daha çok, ucuz ve bol bulunabilen mýsýrdan üretilmektedir. Niþasta, baþta gýda sektörü olmak üzere pek çok endüstride ham madde olarak kullanýlýr. bir karbonhidratdýr. Endüstriyel Niþastanýn kullanýldýðý alanlar: Doðaya Dönüþümlü Plastik Üretimi: Doðal mýsýr niþastasýnýn fermantasyonu sonucu oluþan laktik asitin polimerizasyonu ile biyolojik olarak doðaya dönüþümlü plastikler üretilir. Savunma sanayi: Dinamit, fiþek ve plastik bomba yapýmýnda kullanýlýr. Kaðýt Sanayi: Kaðýdýn hamurunda baðlayýcý olarak yüzey tutkallamada ve mukavemet saðlayýcý olarak kullanýlýr. Ýlaç sanayi: Dolgu maddesi olarak kullanýlýr. Alçýpan Sanayi: Yapýþtýrýcý özelliðinden faydalanýlýr. Oluklu Mukavva: Tutkal olarak niþastanýn yapýþtýrýcý özelliðinden faydalanýlýr. Tutkal ve Yapýþtýrýcý Sanayi: Film oluþturabilme ve yapýþtýrýcý özelliði sayesinde özellikle etiketlerde tutkal olarak kullanýlýr. Tekstil sanayi: Haþýllama safhasýnda ipliðe mukavemet saðlayýcý olarak kullanýlýr.. Hazýr çorba, puding ve kabartma tozu gibi alanlarda kývam verme, jel oluþturma ve baðlayýcý özelliklerinden dolayý kullanýlýr. Gýda Niþastasýnýn kullanýldýðý alanlar: Sitrik Asit Üretimi: Doðal mýsýr niþastasýnýn fermantasyonu sonucu elde edilen organik asitlerdir. Etil Alkol Üretimi: Yüksek dekstrozlu glikoz þurubunun maya ile fermente edilmesi sonucu elde edilen saf alkollerdir. Doðal Tadlandýrýcýlarýn Üretimi (Polioller): Niþastadan elde edilen, kalorisi düþük, diyabetik amaçlara da uygun yaygýn olarak gýda, ilaç sektörlerinde kullanýlan doðal tadlandýrýcýlardýr. Fruktoz Þurubu Üretimi: Yüksek fruktozlu mýsýr þuruplarý, glikozun glikoz izomeraz enzimi yardýmýyla fruktoza dönüþtürülmesiyle elde edilen yüksek tatlýlýkta þuruplardýr. Glikoz Þurubu Üretimi: Doðal mýsýr niþastasýndan elde edilen besleyici sakkaritler içeren, saflaþtýrýlmýþ, konsantre edilmiþ, þeker çözeltisidir. Niþasta

6 Glikoz Þurubu Glikoz Þurubu Tamamen doðal ortamda mýsýrdan elde edilen niþastanýn asit ve/veya enzimlerle sývýlaþtýrýlmasý sonucu elde edilen bir þekerdir. Glikoz þuruplarý, glikoz þekerinin ve diðer yüksek molekül aðýrlýklý dekstrin ve sakkaritlerin bir karýþýmý olan berrak, renksiz ve kývamlý yapýda besleyici þuruplardýr. Türk Gýda Kodeksi Þeker Tebliði'ne göre glikoz þurubu, niþasta veya inülinden veya bunlarýn karýþýmýndan elde edilen besleyici deðeri olan sakkaritlerden saflaþtýrýlmýþ ve koyulaþtýrýlmýþ sulu çözeltisidir. Ayný Teblið de, glikoz þurubu sývý ve kurutulmuþ olarak iki çeþide Glikoz Þurubunun Kullaným Alanlarý Þekerleme Sanayi: Viskozite ve doku saðlamak, lezzeti geliþtirmek, nem tutucu özellik kazandýrmak, þeker kristalizasyonunun kontrolü, tatlýlýk vermek oluþumunun kontrol edilmesiyle aðýzda pürtüklü yapý hissedilmemesini saðlar. Süt þekeri laktozun kristalleþmesiyle oluþan kumsu hissi ve kaba buz kristallerinin oluþmasýný önler. Alkollü Ýçecek Sanayi: Aðýz hissi, viskozite ve tatlýlýk kontrolü ve karamel rengi saðlamasý için ve fermente edilebilir karbonhidrat kaynaðý olmasýndan Glikoz Þurubu ayrýlmaktadýr: Glikoz þurubu þurubun sývý ve renk kaybýna direnci arttýrmak için kullanýlýr. Toplam katý madde dengesini kontrol eder. dolayý kullanýlýr. hali, kurutulmuþ glikoz þurubu ise kuru madde miktarý en az %93 m/m'e yükseltilmiþ glikoz þurubu olarak tanýmlanmýþtýr. Niþastanýn dönüþüm derecesi "Dekstroz Eþdeðeri (DE)" terimi ile ölçülür. Bu terim glikoz þurubunun her 100 g kuru maddesindeki anhidrit D-glikozun gram olarak sayýsý ile ifade edilen indirgen þekerlerin toplamýdýr. Niþastanýn hidroliz olma derecesi son ürünün kompozisyonunu belirler. Niþastanýn tamamen hidroliz olmasý sonucu dekstroz oluþur. Niþasta bazlý þekerler kullanýldýklarý sektörlere göre karbonhidrat kaynaðý, tatlýlýk verici renk oluþturucu, yapý ve kývam verici olarak, þeker kristalizasyonunun kontrolü için kullanýlýrlar. Birçok sektörde teknik özelliklerinin yanýnda yüksek standart ve sürekliliði olan kalite özelliði nedeniyle kullanýmýnda ilave katma deðer yaratýrlar. Reçel Sanayi: Viskozite, osmotik basýnç (mikrobiyal koruyuculuk), kristal oluþumunun önlenmesi, tat ve görünüm geliþimi ve dengeli tatlýlýk özellikleri için kullanýlýr. Sakýz Sanayi: Dokunun çiðnenebilirliðini arttýrmak ve þekerin yapýdan açýða çýkmasýný yavaþlatmak için kullanýlýr. Alkolsüz Ýçecek Sanayi: (Spor ve Enerji Ýçecekleri) Osmotik basýncýn kontrolü ve dekstrozun hýzla kana karýþma özelliðinden dolayý enerji saðlama özelliðiyle kullanýlýr. Dondurma Sanayi: Dondurmanýn kaþýða alýnabilirliðini, sertliðini, dokusunu ve aðýz hissini kontrol eder. Kristal Unlu Mamuller Sanayi: (Kek, Bisküvi ve Fýrýncýlýk Ürünleri) Nem tutuculuk, doku oluþturma özelliði, renk koyulaþmasý, fermente edilebilirlik, tatlýlýk ve lezzetin daha zenginleþtirilmesi ve raf ömrünü arttýrmak amacýyla kullanýlýr. Helva Üretimi: Yað sýzmasý ve kristalizasyon gibi kalite kusurlarýný gidermek için kullanýlan emülgatör ilavesinin azaltýlmasý ve ürün kalitesinin iyileþtirilmesi, raf ömrünün arttýrýlmasý amacýyla kullanýlýr.

7 Fruktoz Þurubu Fruktoz Þurubu Tamamen doðal ortamda mýsýr niþastasýnýn önce glikoza, sonra da bu glikozun enzimatik izomerizasyonu ile fruktoza dönüþtürülmesi ile elde edilen bir monosakkarit þekeridir. FDA (2000)'e göre fruktoz þuruplarý %42 veya %55 fruktoz içeren tatlý, besleyici sakkarit karýþýmý olup, mýsýr niþastasýnýn glikozunun glukoz izomeraz enzimi kullanýlarak fruktoza dönüþtürülmesi ile elde edilen bir üründür. Ayrýca %90 fruktoz içeren üçüncü bir tip de bulunmakta olup, dünyada sýnýrlý kullanýma sahiptir. Fruktoz þuruplarýnýn tatlýlýðý invert þeker þurubuna benzer derecededir. Fruktoz þuruplarý, nemi çekme özellikleri ile ürünlerin kurumasýný önlerler. Lezzeti geliþtirici bir özelliðe sahip olmalarý nedeniyle aromalý gýdalarda rahatlýkla kullanýlabilmektedirler. Ozmotik basýnçlarýnýn yüksek olmasý ise mikrobiyal açýdan dayanýklýlýk saðlamaktadýr. Fruktoz þuruplarýnýn fermente edilebilirliði, içermiþ olduðu monosakkaritlerden ötürü yüksektir. Bu basit sakkaritler ayný zamanda ozmotik basýncý da yükselterek mikrobiyal geliþmeyi önlerler. Yüksek fruktozlu bu þuruplar, çoðu gýdadaki su aktivitesini düþürmek için kullanýlmakta ve bozulmalarý önleyerek ürünlerin raf ömrünü arttýrmaktadýr. Fruktoz Þurubunun Kullaným Alanlarý Gazlý Ýçecek Sanayi: Kývam geliþtirici etkisi ve asidik koþullarda bileþim açýsýndan deðiþikliðe uðramamasý ve tatlýlýðý sebebiyle kullanýlýr. Alkollü Ýçecek Sanayi: Fermente edilebilir karbonhidrat kaynaðý ve tatlýlýk verici olarak kullanýlýr. Unlu Mamuller Sanayi: Fermente edilebilirlik, renk verme ve raf ömrünü uzatma, nem dengesini korumak amaçlý kullanýlýr. Ketçap ve Mayonez Sanayi: Emulsiyon stabilitesini arttýrmak, enerji deðerini düþürmek, tatlýlýðý kontrol etmek, ürüne yapý ve parlaklýk kazandýrmak amaçlý kullanýlýr. Süt Ürünleri Sanayi: Tatlýlýðý kontrol etmek, kývam verici ve aromayý zenginleþtirmek amaçlý kullanýlýr. Fruktoz Þurubu

8 Türk Niþasta Sektörü 1935 yýlýndan bu yana genç Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte büyüyen Niþasta Sanayi 50 yýl gibi kýsa bir sürede dünya standartlarýnda üretim yapan ve baþta gýda sanayi olmak üzere birçok sanayi koluna hizmet veren bir sektör haline gelmiþtir Türk Niþasta Sektörü, ilk defa 1935 yýlýnda faaliyete baþlamýþtýr Ýlk dökme glikoz þurubu nakliyesi 1970 yýlýnda yapýlmýþtýr. O yýllarda mýsýr ithalatý yasak olduðundan üretim sakaroz þekerinde olduðu gibi mevsimsel yapýlmaktaydý Þekerleme, içecek, kaðýt ve tekstil sektörlerindeki geliþmeye paralel olarak niþasta sanayine büyük yatýrýmlar yapýlmaya baþlanmasý bu yýllarda baþlamýþtýr Niþasta ve Glikoz Üreticileri Derneði 1995 yýlýnda kurulmuþtur Ýçecek ve meyve suyu sektörlerinin yoðun talepleri doðrultusunda fruktoz þurubu üretimi baþlamýþtýr milyon dolarlýk yatýrým ve 5 niþasta üreticisi ile tarýmsal üretimde katma deðeri en üst seviyeye çýkarmayý hedefleyen bir sanayi dalý haline gelmiþtir. Türk Niþasta Sektörü

9 Kýsýklý Caddesi 3/7, Tekin Ak Ýþ merkezi Kat:2 Altunizade/Üsküdar T : (0216) F : (0216) W :