İSTEK ÖZEL ACIBADEM ORTAOKULU 2013-2014 PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK BÖLÜMÜ
Bireyin çocukluktan yetişkinliğe geçerken biyolojik, psikolojik ve sosyal yönden geliştiği bireyselleştiği, toplumsallaştığı fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal yönden olgunlaştığı bir dönemdir.
NE ZAMAN BAŞLAR? Ergenliğin başlangıcı kız ve erkek bireylerde farklı zamanlarda olur; Kültürel, coğrafi ve bireysel farklılıklar olmakla birlikte; kızlarda 11-13 erkeklerde 13-15 yaşları arasında.
EBEVEYNLER NE DİYOR? * Anlayamıyorum, çok tutarsız. * Bencil ve çıkarcı. * Saygısız, kaba, muhalefet, beğenmiyor. * Hırçın, öfkeli, sakar, süslü, alıngan. * Tehlikeli uygunsuz şeyleri deniyor. * Tembel, sorumsuz, pasaklı, dağınık. * Dikkat çekmek istiyor, utangaç, tutkulu.
ERGENLER NE DİYOR? * Beni dinlemiyorlar, saymıyorlar. * Odama karışmasınlar. * Özgürlük istiyorum. * Arkadaşlarımla ve benle dalga geçmesinler. * Ne yapacağımı söylemesinler. * Bana çocuk muamelesi yapmasınlar.
Ebeveyn bu dönemde, çocuğunu ne kadar tanır ve yaş özelliklerine ilgili olabilirse ebeveyn ergen çatışmaları o denli az olur.
ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
Büyüme ve değişim evresidir. Yeni arayışlar içinde olduğu bir çağdır. Kendini aramaktadır. Kendi kişiliğine çeki düzen vermeye çalışır. Tepkileri önceden kestirilemez olur
Cinsel uyanışla birlikte yeni ruhsal özellikler ve davranışlar kendini gösterir. Zor beğenen ve çabuk tepki gösteren bir genç olur. Saçmada olsa bazı fikirleri savunmaktan zevk alır.
Duyguları hızlı bir iniş çıkış gösterir. Çabuk sevinir çabuk üzülür, Çabuk sinirlenir, Olur olmaz şeyleri sorun yapar.
Derslere ilgisi azalmış, çalışma düzeni bozulmuştur. İstekleri artmıştır. Kendisine tanınan hakları yetersiz bulur. Ana babanın uyarılarına birden tepki gösterir, ters yanıtlar verir.
Ana-babasını eleştirir Öğütlerle davranışlar arasındaki tutarsızlığı yüze vurur. Anne babasının hoşuna gitmeyecek davranışlarda bulunur. Anne babasına karşı çıkmış olmak için karşı çıkar.
ERGENLİK DÖNEMİNDE GÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER
FİZİKSEL GELİŞMELER DUYGUSAL GELİŞMELER ZİHİNSEL GELİŞMELER SOSYAL GELİŞMELER
Erkeklerde Görülen Fiziksel Değişiklikler Bedenin İrileşmesi - Boy uzaması Kıllanmalar Sesin Kalınlaşması Saçlı Bölge Ve Deride Yağlanma Erbezleri (testisler) ve Penisin Büyümesi Omuzlar ve göğüs genişlemesi
Kızlarda Görülen Fiziksel Değişiklikler Bedenin İrileşmesi - Boy Uzaması Meme Gelişimi Vücutta Kıllanmalar Saçlı Bölge Ve Deride Yağlanma Terleme Adet Kanaması Kalçalarda genişleme
Ergenlik Dönemi Duygusal Değişmeler * Duygu yoğunluğunda artış * Duygularda istikrarsızlık * Aşık olma * Mahcubiyet ve çekingenlik * Aşırı hayal kurma * Tedirgin ve huzursuz olma * Yalnız kalma isteği * Çalışmaya karşı isteksizlik * Çabuk heyecanlanma
Ergenlik Dönemi Zihinsel Gelişmeler *Soyut Düşünme Yeteneği Kazanılır. * Değer Yargıları Ve Toplumsal Olaylar Tartışılmaya Başlanır. * Toplumsal Değerler, İnançlar Tartışılır.
Ergenlik Dönemi Sosyal Gelişmeler * Aileden bağımsızlaşma * Yeni ilişkiler kurma * Bir gruba ait olma * Bağımsızlık ve güven içinde olma çabası * Özdeşim kuracağı uygun model ihtiyacı * Yeni ilgi alanlarının oluşması * Serbest zaman uğraşıları * Beden imgesi(kendi görünümümüze ilişkin düşüncelerimiz)
AİLEYE ÖNERİLER
* Ergenlik dönemi ortak sorunlarının farkında olun ve çocuğu bu şekilde bir daha tanımaya çalışın. * Bu dönemde çocuklar ne yetişkin ne de çocuk olarak görülmekte ve bu karmaşa davranışlarına da yansımaktadır. Bu karmaşaya çevreden aldıkları çelişkili mesajlarda neden olmaktadır.
* Öğüt veren, iddialaşan konuşmalardan kaçının, çocuklarınızın söylediklerini anlamaya çalışın. İyi bir dinleyici olun. * Çatışma-çözüm becerilerinizi gözden geçirin. Bu konuda önemli model olduğunuzu unutmayın.
* Sabırlı ve soğukkanlı olmak diğer bir konudur. Ergenlik dönemi geçicidir, sabır gösterilen ergenler ailelerine karşı öfke ve nefret duygularını daha az yaşarlar. * Ailenin vereceği ilgi, sevgi, destek, sabır ve anlayış sayesinde yetişkinlik döneminde huzurlu, kendisiyle barışık, sorumluluk sahibi kişiler yetişir.
* Çocuğun yaşadığı zihinsel dağınıklık ve değişiklik, dış görünümüne ve çevresine yansıyabilir, uzlaşmaya giderek çözebilirsiniz. * Eleştirinin dozunu iyi ayarlayın. Eleştiri, yapılan hata ile ilgili olmalıdır. Kişiliğe müdahale anlamına gelebilecek olan "Sen dili" kullanımı suçlama gibi algılanabilir.
Herkesin hata yapabileceği ilkesine gerçekten inanın. Zorlamayın. İkna edin! Emretmeyin. Rica edin!