CMY VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN TEMİZ ÜRETİM ALANINDAKİ ÇALIŞMALARI

Benzer belgeler
VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN TEMİZ ÜRETİM ALANINDAKİ ÇALIŞMALARI

TEMİZ ÜRETİM (EKO-VERİMLİLİK) ALANINDA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR & ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ KONUSUNDA ÜSTLENİLEBİLECEK ROLLER

Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Yalın Altı Sigma Konferansı-5 / 7-8 Kasım 2014

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Proje Faaliyetleri ve Beklenen Çıktılar

İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim Değişikliğine Yönelik Çalışmalarımız

Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

SANAYİDE & KOBİLERDE ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN ARTIRILMASI PROJESİ HAZIRLIK ÇALIŞTAYI

ANKARA KALKINMA AJANSI.

T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü. Kümelenme Destek Programı

İZMİR DE (TEMİZ ÜRETİM)

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü

TTGV Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Destekleri

Kümelenme ve Uluslararasılaşma. Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğü KOBİ ve Kümelenme Destekleri Daire Başkanlığı

GAP BÖLGESİ NDE TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİDE ENTEGRE KAYNAK VERİMLİLİĞİ PROJESİ

Düzce Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi ve ilgili mekanizmaların vizyonu, Bölgesel, ulusal ve

Türkiye de Ulusal Politikalar ve Endüstriyel Simbiyoz

İZMİR DE EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM) UYGULAMALARININ YAYGINLAŞTIRILMASI PROJESİ KAPSAMINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR. Sibel ERSİN, İZKA PPKB Birim Başkanı

TTGV ÇEVRE PROJE FAALİYETLERİ VE İŞBİRLİĞİ AĞLARI OLUŞTURULMASI PROJESİ

CMY EKO-VERİMLİLİK PROGRAMI

TTGV Çevre Projeleri Grubu 13 Aralık k 2006, Ankara

Temiz Üretim Süreçlerine Geçişte Hibe Programlarının KOBİ lere Katkısı. Ertuğrul Ayrancı Doğu Marmara Kalkınma Ajansı

C M Y CM MY CY CMY K TEMİZ ÜRETİM

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ TÜRKİYE KİMYA SANAYİ MECLİSİ 2015 YILI FAALİYET RAPORU

KAMU-ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ (KÜSİ) FAALİYETLERİ

İçindekiler Temiz Üretim: Küresel Çevre Sorunları İçin Önlem Almak Temiz Üretim: Çevreye

Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımı ve Enerji Verimliliğinin Arttırılması Projesi

TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI(TTGV) DESTEKLERİ

KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI

Sanayide Eko-Verimlilik ve Program Kapsamında Yapılan ÇalıĢmalar Ferda UlutaĢ Türkiye Teknoloji GeliĢtirme Vakfı

ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ Acaba Atığınız Kimin Hammaddesi? Yeni Nesil Çevreci Yaklaşımlar Paneli 1 Mart 2018,Bursa

Küresel Çevre Yönetimi için Ulusal Kapasite Öz Değerlendirme Analizi

Orta Karadeniz Bölgesel İnovasyon Stratejisi

SUNUM PLANI. Araştırma-Geliştirme, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı

TÜRKİYE DE KOBİLERDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ PROJESİ

EKO-VERİMLİLİK PROGRAMI

BÖLGESEL YENİLİK ve KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ

AB MALİ YARDIMLARI VE TÜRKİYE

UNIDO EKO-VERİMLİLİK PROGRAMI ve TTGV Planlanan Faaliyetler ve Firmaların Katılımı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI. İhracat Genel Müdürlüğü KOBİ ve Kümelenme Destekleri Daire Başkanlığı. Hatice Şafak BOZKIR İG Uzmanı

PROJE TEKLİF FORMU FİZİBİLİTE RAPORU HAZIRLANMASI GEREKMEYEN KAMU YATIRIM PROJESİ TEKLİFLERİ İÇİN

SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE İHRACAT STRATEJİK PLANI

ISSAI UYGULAMA GİRİŞİMİ 3i Programı

ORMAN VE SU ĠġLERĠ BAKANLIĞI

Türkiye de Stratejik Çevresel Değerlendirme: İhtiyaçlar, Zorluklar ve Fırsatlar

TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER

II. KKTC KOBİ ZİRVESİ GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİ GELECEK STRATEJİLERİ KONFERANSI

European Union / Instrument For Pre- Accession Assistance (IPA) Energy Sector Technical Assistance Project

Jeotermal Seracılık Stratejilerinin Geliştirilmesi Projesi.

YEŞİL ENDÜSTRİ PLATFORMU İlk Danışma Kurulu Toplantısı 3 Nisan 2013 Paris, Fransa

BSTB: Kümelenme Destek Programı

Sivil Yaşam Derneği. 4. Ulusal Gençlik Zirvesi Sonuç Bildirgesi

BSTB: Kümelenme Destek Programı. Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü

TEKLIF ÇAĞRILARI SIVIL TOPLUM DIYALOĞU (CSD-IV) AB VE TÜRKIYE ARASINDA KAPSAMINDA YAYIMLANAN. Fikirden Projeye. Hazırlayan: Öğr. Gör.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Açısından İlaç AR-GE Faaliyetleri

İZKA-TTGV İzmir de Eko-verimlilik Uygulamaları

İşletmelerin Karşılaştığı Tehdit Nedir? Zafer-İn Operasyonu nun Hedefleri Nedir?

T.C AKDENİZ BELEDİYELER BİRLĞİ 2011 YILI ÇALIŞMA PROGRAMI

2013/101 (Y) BTYK nın 25. Toplantısı. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR

Tarihi itibarıyla KOSGEB veritabanına kayıt olan KOBİ Sayısı rakamına ulaşmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007

AB ve Türkiye Sivil Toplum Diyaloğu - IV Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Hibe Programı

EGE BÖLGESİ SANAYİ ODASI. Faaliyet Programı

Türkiye nin Sanayi Devrimi «Dijital Türkiye» Yol Haritası

Betül KONAKLI Sanayi ve Teknoloji Uzman Yardımcısı

AR-GE POLİTİKALARI ve ARAŞTIRMA ALTYAPILARI

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı. Yeni Kararlar

ÜSİMP UNİVERSİTE SANAYİ İŞBİRLİĞİ DENEYİMLERİ ÇALIŞTAYI, 9-10 Ocak 2013, Ankara

08 Kasım Ankara

SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM VE TTGV FİNANSMAN DESTEKLERİ

Kimya Sektöründe Sürdürülebilirlik Çalışmaları. 3 Mayıs 2016

TEKSTĐL SEKTÖRÜ NÜN BÖLGESEL ANALĐZĐ: ÇEVRE YÖNETĐMĐ VE TEMĐZ ÜRETĐM. Tekstil Sektöründe Temiz Üretim Sempozyumu

İŞLETMELERDE ÇEVRESEL PERFORMANSIN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN İŞBİRLİĞİ AĞLARI OLUŞTURULMASI PROJESİ: BETTER ENVIRONMENT BETTER BUSINESS (BEBB)

GT Türkiye İşletme Risk Yönetimi Hizmetleri. Sezer Bozkuş Kahyaoğlu İşletme Risk Yönetimi, Ortak CIA, CFE, CFSA, CRMA, CPA

Türkiye ve Dünya, Marakeş te (COP22) Beklediğini Bulamadı!

ŞANLIURFA İLİ TEKSTİL VE HAZIR GİYİM KÜMELENMESİ İHTİYAÇ ANALİZİ RAPORU

KOSGEB KOBİ lerde Enerji Verimliliği için harekete geçiyor.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE ÇİMENTO SEKTÖRÜ

TÜBİTAK PROJE DESTEKLERİ

AB 2020 Stratejisi ve Türk Eğitim Politikasına Yansımaları

SANAYİ SEKTÖRÜ. Mevcut Durum Değerlendirme

AB Destekli Bölgesel Kalkınma Programları

YENİLİKÇİ ARA YÜZ PLATFORMU YAY

KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI

2012, Novusens

Türkiye ve Dünya, Marakeş te (COP22) Beklediğini Bulamadı!

Kalkınma Ajansları. Belli bir coğrafi alanın, sektörel ve genel kalkınma problemlerini belirleyip, bunların çözümüne yönelik olanakları saptar.

Çankaya Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Verimlilik Genel Müdürlüğü

KOSGEB Dernekler. Buluşması. 5 Ekim 2011 Yapı Endüstri Merkezi / İstanbul

AB Ar-Ge Politikaları Çınar ADALI TÜBİTAK AB Çerçeve Programlar Müdürlüğü

Türkiye Klinik Kalite Programı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE

MEVCUT BÖLGESEL KAPASİTENİN VE İHTİYAÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

KAMU POLİTİKASI BELGELERİ

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ. Maliye Bakanlığı Hazine Müsteşarlığı ASPB SGK KOSGEB. Maliye Bakanlığı SGK KOSGEB

Proje Sonuçları. Dr. İlksen Hilâl TANRIKUT Avrupa Birliği Bakanlığı Proje Uygulama Başkanlığı Koordinatörü 02 Aralık 2014

Kadıköy Belediyesi Bütüncül ve Katılımcı İklim Eylemi Projesi İKLİM ELÇİLERİ DANIŞMA 1. TOPLANTISI

Transkript:

C M Y CM MY CY CMY K VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN TEMİZ ÜRETİM ALANINDAKİ ÇALIŞMALARI

C M Y CM MY CY CMY K İçindekiler Verimlilik Genel Müdürlüğünün Temiz Üretim Alanındaki Görev ve Sorumlulukları -------------------- 1 635 Sayılı KHK Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi (2011-2014) KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı (2011-2013) İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı (2011-2020) 10. Kalkınma Planı 2014 Yılı Programı Yürütülen Çalışmalar ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 5 Yürütülen Projeler ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- 9 Endüstriyel Verimlilik ve Çevresel Performansın KOBİ ler Düzeyinde Paralel Olarak Geliştirilmesi Projesi Eko- Endüstriyel Parklar Çevre Destek Sistemi (EPESUS) Projesi G. Kore Bilgi Değişimi Programı Temiz Üretim Küresel Ağı (RECPnet) Üyeliği Temiz Üretim Bilgi Platformu Temiz Üretim Politikalarının Uygulanması TAIEX Çalıştayı Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi Ulusal Temiz Üretim Merkezi Kurulması Süreci: TÜBİTAK-MAM Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü ---- 15 Ulusal Temiz Üretim/Eko-Verimlilik Programı (2014-2017) ----------------------------------------------------- 17

VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN TEMİZ ÜRETİM ALANINDAKİ GÖREV VE SORUMLULUKLARI 2011-2014 yıllarını kapsayan Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi nin genel amacı, Türk Sanayisinin rekabet edebilirliğinin ve verimliliğinin yükseltilerek, dünya ihracatından daha fazla pay alan, ağırlıklı olarak yüksek katma değerli ve ileri teknolojili ürünlerin üretildiği, nitelikli işgücüne sahip ve aynı zamanda çevreye ve topluma duyarlı bir sanayi yapısına dönüşümü hızlandırmak olarak belirlenmiştir. Aynı belgede sürdürülebilir kalkınma, ekonomik gelişim ve çevresel performans birlikte ele alınarak, kaynakların verimli kullanılması ve çevreyle uyumlu üretim prensiplerinin benimsenmesiyle, işletmelerin verimlilik ve rekabet gücünü artıracak temiz üretim programlarının ülke genelinde uygulanması da amaçlanmaktadır. Belge kapsamında rekabet gücü açısından öncelikli olarak belirlenen sektörlerde, çevreye duyarlı üretim prensiplerinin benimsenmesi ve kullanılması, verimlilik ve rekabet gücünün artırılması sürecinde temel unsurlardan biri olarak değerlendirilmektedir. Çevreye duyarlı üretim süreçlerine dönük temiz üretim teknolojilerine yapılacak olan yatırımlar, yeşil büyüme sürecinde önemli rol oynayacaktır. Verimlilik Genel Müdürlüğü (VGM), çalışmalarını 635 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çerçevesinde verilen görevler ile kamu kuruluşları tarafından oluşturulan üst stratejiler çerçevesinde yürütmektedir. Bu bağlamda; VGM nin görev ve sorumlulukları ile dayandıkları belgeler aşağıda sıralanmıştır. 1 635 Sayılı KHK Madde 2/f: Ekonominin verimlilik esaslarına uygun olarak gelişmesi amacıyla verimlilik politika ve stratejileri hazırlamak, sanayi işletmelerinin verimliliğini artırmak, geliştirmek ve temiz üretim projelerini desteklemek. 1 VGM ile ilgili detaylı bilgiye http://vgm.sanayi.gov.tr/ adresinden erişilebilmektedir. 1

Madde 11/A/ç: İşletmelerin temiz üretim/eko-verimlilik program ve projeleri hazırlamasına yönelik faaliyetlerde bulunmak. Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi (2011-2014) Eylem 44: Türkiye genelinde bir ulusal eko verimlilik programı projesi uygulanması ve ülkemiz sanayisinin ve organize sanayi bölgelerinin yoğun olduğu bir bölgede Eko-Verimlilik Merkezi kurulacaktır. 2011-2014 yıllarını kapsayan Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi'nin genel amacı, "Türk Sanayisinin rekabet edebilirliğinin ve verimliliğinin yükseltilerek, dünya ihracatından daha fazla pay alan, ağırlıklı olarak 2 yüksek katma değerli ve ileri teknolojili ürünlerin üretildiği, nitelikli işgücüne sahip ve aynı zamanda çevreye ve topluma duyarlı bir sanayi yapısına dönüşümü hızlandırmak" olarak belirlenmiştir. Aynı belgede sürdürülebilir kalkınma, ekonomik gelişim ve çevresel performans birlikte ele alınarak, kaynakların verimli kullanılması ve çevreyle uyumlu üretim prensiplerinin benimsenmesiyle, işletmelerin verimlilik ve rekabet gücünü artıracak temiz üretim programlarının ülke genelinde uygulanması da amaçlanmaktadır. KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı (2011-2013) Eylem No2.5.5: Türkiye nin İklim Değişikliğine Uyum Kapasitesinin Geliştirilmesi-Eko-Verimlilik Programı yürütülecektir. (Çıktı: 2013 yılında eko-verimlilik merkez kurulması olarak belirlenmiştir.) İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı (2011-2020) Eylem Y7.1.2.5: Üreticilere ve tüketicilere bilgi, eğitim ve danışmanlık hizmeti veren eko-verimlilik merkezi oluşturulması (2011-2014) yer almaktadır. 10. Kalkınma Planı: 10. Kalkınma Planı nda, istikrarlı ve kapsayıcı ekonomik büyümenin yanı sıra uluslararası rekabet gücü, çevrenin korunması ve kaynakların sürdürülebilir kullanımı gibi

unsurlar öne çıkmaktadır. Plan kapsamında yer alan Üretimde Verimliliğin Artırılması Programı, Yurtiçi Tasarrufların Artırılması ve İsrafın Önlenmesi Programı, Yerli Kaynaklara Dayalı Enerji Üretim Programı ve Enerji Verimliliğinin Geliştirilmesi Programı başlıkları altında, kaynak verimliliği ve sürdürülebilir üretim ile yakından ilişkili amaçlar, hedefler ve bileşenlere yer verilmektedir. Bu noktadan hareketle, 64. Maddede Artan nüfusun ihtiyaçları ve çeşitlenen tercihleri kalkınma sürecini etkilerken, çevre üzerinde yaratılan baskının azaltılması önem kazanmaktadır. Bu çerçevede, kirliliğin önlenmesi çalışmalarına, biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynakların korunması ile sürdürülebilir kullanımına öncelik verilmektedir. Türkiye çevre konusunda aldığı kararlar ve yürüttüğü projelerle çevresel tehditleri fırsata dönüştürme potansiyeline sahiptir. ifadesi yer almaktadır. Bunun yanı sıra, 441. Maddede de verimlilik artışının ekonomik büyümeye doğrudan katkı sağlamasının yanında, kıt kaynakların etkin ve sürdürülebilir biçimde kullanılmasını sağladığına değinilmektedir. 2014 Yılı Programı: Tedbir 248: Türkiye de sanayinin sürdürülebilir büyümesi ve uluslararası rekabet gücünün artırılması amacıyla ülke genelinde verimlilik ve temiz üretim faaliyetlerinin desteklenmesi ve sanayide başta enerji olmak üzere, kaynak verimliliğinin artırılmasına yönelik programlar geliştirilecek ve uygulanacaktır. Tedbir 399: Sanayinin sürdürülebilir büyümesi ve uluslararası rekabet gücünün artırılması amacıyla, ülke genelinde verimlilik ve temiz üretim potansiyeli belirlenecektir. Bu kapsamda pilot sektörlerde temiz üretim ve yaşam döngüsü analizi çalışmaları yapılarak, karar verme ve politika oluşturma süreçlerine çevre dostu uygulamalar entegre edilecektir. 3

4

YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR VGM ülke çapında temiz / sürdürülebilir üretim alanında kapasitenin geliştirilmesi ve farkındalığın artırılması amacıyla çok sayıda etkinlik gerçekleştirmektedir. Türkiye de temiz /sürdürülebilir üretim alanında mevcut durumun tespiti ve ihtiyaç analizi amacıyla konu ile ilgili mevcut üst belge ve mevzuat envanteri hazırlanmış, Türkiye de Temiz Üretim (TÜ) Alanında Yürütülen Çalışmalar analiz raporu tamamlanmış, 200 kişi ve kurumda TÜ Paydaş Anketi ve 350 büyük ölçekli işletmede TÜ Uygulamaları Anketi gerçekleştirilmiş ve Temiz Üretim Sektörel Önceliklendirme Çalışmalarının Değerlendirilmesi raporu ile imalat sanayi sektörlerinin temiz üretime uygunluklarını göz önüne alan bir önceliklendirme çalışması gerçekleştirilmiştir. Türkiye de temiz üretim / sürdürülebilir üretim alanında kapasite geliştirmek amacı ile 2012 yılında Hacettepe Üniversitesi ve IVAM kuruluşu tarafından eğitimler düzenlenmiş ve VGM-OSTİM işbirliği ile temiz üretim iyi uygulama örneklerinin paylaşılması amacıyla, sanayicilerin katılım sağladığı bir Temiz Üretim Paneli gerçekleştirilmiştir. 2013 yılında ise Hacettepe Üniversitesi Çevre Uygulama ve Araştırma Merkezi işbirliğinde Sürdürülebilir Üretim Sempozyumu gerçekleştirilmiştir. Ayrıca yıl içinde; AB İşletme ve Sanayi Politikası ile Çevre Müktesebatı Alanında Verimlilik Genel Müdürlüğü nün (VGM) Kurumsal Kapasitesinin Güçlendirilmesi konulu AB Entegrasyon Sürecinin Desteklenmesi Faaliyetleri (SEI) projesi kapsamında temiz üretim/sürdürülebilir üretim alanında kapasite geliştirmeyi amaçlayan hizmet içi eğitimler gerçekleştirilmiş; 16. Avrupa Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Yuvarlak Masası (ERSCP) ve 5

7. Sürdürülebilir Üniversiteler için Çevre Yönetimi (EMSU) Ortak Konferansında yer verilen Türkiye de Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (YDD) konulu bir çalıştay düzenlenmiştir. İlgili alanda faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması ve işbirlikleri geliştirilmesi amacı ile çeşitli kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve diğer ilgili kuruluşlar ile gerçekleştirilen paydaş görüşmeleri ihtiyaçlar doğrultusunda sürdürülmektedir. VGM tarafından 2012 yılının Kasım ayında katılım sağlanan Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) "Karbon ve Su Ayak İzi Eğiticilerin Eğitimi Programı" sonrasında UNEP Teknoloji, Sanayi ve Ekonomi Birimi (UNEP-DTIE) ile işbirliklerine devam edilmektedir. Türkiye'de "Yaşam Döngüsü" yaklaşımının yaygınlaştırılması amacını taşıyan bu çalışmalardan ilki, 6 Haziran 2013 tarihinde Boğaziçi Üniversitesi ERSCP-EMSU Konferansı bünyesinde gerçekleştirilen ve moderasyonunu Verimlilik Genel Müdürlüğü'nün yürüttüğü "Türkiye'de Yaşam Döngüsü Analizi (LCA) ve Yaşam Döngüsü Düşüncesinin Yaygınlaştırılması" çalıştayı olmuştur. Söz konusu çalıştayda dile getirilen, Türkiye'de yaşam döngüsü düşüncesi temelli bir yaklaşım olan karbon ayak izi konusunda kapasite oluşturulması ihtiyacı doğrultusunda Verimlilik Genel Müdürlüğü, UNEP DTIE işbirliği ile Ankara ve İstanbul'da 7-8 Kasım 2013 tarihlerinde sanayicilere yönelik "Karbon Ayak İzi" eğitimleri düzenlemiştir. Genel katılıma açık ve ücretsiz olarak gerçekleştirilen eğitimlere imalat sanayinde üretim yapan farklı sektörlerden toplam 80 firma temsilcisi ve çevre yöneticisi katılım sağlamıştır. Eğitimde, işletmelerin üretim ve operasyonel süreçlerinden kaynaklanan ve sera etkisi yaratan gaz salımlarını içeren karbon ayak izi konusunda temel bilgiler aktarılmıştır. 6

7

8

YÜRÜTÜLEN PROJELER Endüstriyel Verimlilik ve Çevresel Performansın KOBİ ler Düzeyinde Paralel Olarak Geliştirilmesi Projesi Endüstriyel Verimlilik ve Çevresel Performansın KOBİ ler Düzeyinde Paralel Olarak Geliştirilmesi adlı TÜBİTAK destekli proje 01.07.2007 01.04.2009 tarihleri arasında VGM (mülga Milli Prodüktivite Merkezi) tarafından yürütülmüştür. Projenin amacı; fazla yatırım gerektirmeyen basit uygulamalarla KOBİ ler düzeyinde verimliliğin ve çevresel performansın eş zamanlı geliştirilmesidir. Proje, eko-verimlilik kavramını Türkiye deki işletmelerin gündemine getirerek ve dünyadaki uygulamaları işletmelere tanıtarak, eko-verimlilik uygulamalarını yaygınlaştırmayı, çevre-verimlilik ilişkisinin anlaşılmasını ve işletmelere örnek teşkil edebilecek çalışmalar gerçekleştirilmesini amaçlamıştır. Çalışmada farklı sektörlerde üretim yapan beş pilot işletme seçilmiş, bu işletmelerde eko-verimlilik uygulamaları yapılmış ve sonuçları göstergeler aracılığıyla ölçülmüştür. Proje kapsamında ayrıca KOBİ ler düzeyinde kolayca uygulanabilecek bir eko-verimlilik kılavuzu oluşturulmuştur. Çevresel ve ekonomik göstergeler belirlenmiştir. Proje kapsamında oluşturulan ekoverimlilik kılavuzuna aşağıdaki adresten erişilebilmektedir: http://vgm.sanayi.gov.tr/files/ Documents/ Eko- Endüstriyel Parklar Çevre Destek Sistemi (EPESUS) Projesi Avrupa Birliği, Rekabet Edebilirlik ve Yenilik Çerçeve Programı (CIP) altında bulunan Girişimcilik ve Yenilik Programı (EIP) kapsamında desteklenen Eko- Endüstriyel Parklar Çevre Destek Sistemi (EPESUS) Projesi, 2009 yılının Ağustos ayında başlamış ve 2012 yılı Ağustos ayında tamamlanmıştır. Projenin yürütücüsü Ekodenge Ltd. Şti. olup, Verimlilik Genel Müdürlüğü Proje ortağı olarak yer almıştır. 9

Projenin diğer ortakları; KOSGEB, Ankara Sanayi Odası 1. OSB, Elektrik İşleri Etüt İdaresi, Türk Katı Atık Komitesi (KAKAD), TEKPORT Ltd. Şti., GMBH, Baden- Württemberg Eyaleti Sanayiciler Birliği (Almanya), Bulgarian Business Network (Bulgaristan) ve Dicon Group (Bulgaristan) dır. EPESUS projesinin genel amacı, sanayi bölgelerindeki veya herhangi bir iletişim ağındaki KOBİ leri, çevresel gereklilikler ve uluslararası platformda rekabet edebilirliklerinin geliştirilmesi konularında desteklemektir. Proje kapsamında endüstriyel bölgelerde sanayiciye üretim girdi çıktı hesapları aracılığıyla çevresel politikalar ve temiz teknoloji uygulamalarının artırılmasına katkı sağlayacak çalışmalar yürütülmüştür. Bu çalışmaların yürütülmesi amacıyla web tabanlı EPESUS yazılımı geliştirilmiştir. Bu yazılım kullanılarak; sektöre ilişkin proseslerin karşılaştırmalı analizlerinin yapılması ve farkların gösterilmesi, sanayicinin mevcut en iyi tekniklere (BATs) ve bunların referans belgelerine (BREFs) yönlendirilerek yenilikçilik konusunda desteklenmesi, çevre yasalarına uyum sağlanması ile ürünlerin ihracatının desteklenmesi, sanayiciye üretim verimliliğini artıracak ve üretim maliyetini düşürecek, atık yönetimini geliştiren, sürdürülebilir ürün ve üretim süreçleri konusunda bilgi sağlanması ve ülkenin bilimsel ve teknolojik araştırma gücünün geliştirilmesi, sanayilerin atık yönetimi, kaynak kullanımı ve enerji verimliliklerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. G. Kore Bilgi Değişimi Programı G.Kore Strateji ve Maliye Bakanlığı Bilgi Değişimi Programı (KSP) Projesi kapsamında 2012 yılında başlatılan VGM nin yararlanıcısı olduğu ve Verimlilik Stratejisinin Oluşturulması ile Eko-verimlilik/ Temiz Üretim Merkezinin kurulması konusunda tecrübe ve deneyim aktarımını 10

amaçlayan Güney Kore Bilgi Değişimi Programı kapsamındaki Verimlilik ve sürdürülebilir Endüstriyel Gelişim için Politika Planlama (Policy Planning for Productivity and Sustainable Industrial Development) adlı projenin Politika Diyaloğu ve Kapanış Toplantısı 27 Mart 2013 tarihinde Ankara da gerçekleştirilmiştir. Proje ile Türkiye de konuyla ilgili mevcut durumun ortaya konması, mevzuat, insan kaynağı veya teknik anlamda gerekli olan ihtiyaçların belirlenmesi ve bu alanlarda Güney Kore deneyimlerinin paylaşılması amaçlanmıştır. Proje kapsamında yazılan rapora http://vgm.sanayi.gov. tr/files/documents/2012-ksp-withturkey_cons-26112013153400.pdf adresinden ulaşılabilmektedir. Temiz Üretim Küresel Ağı (RECPnet) Üyeliği Gelişmekte olan ülkelerde ve geçiş ülkelerinde, imalat sektöründe ve ilgili diğer ekonomik sektörlerde, Kaynak Verimli Temiz Üretim (Resource Efficient Cleaner Production-RECP) kavramlarının, yöntemlerinin, politikaların ve tekniklerin desteklenmesi ve uygulanması fonksiyonlarını temel faaliyetleri olarak gerçekleştiren 41 girişimi bir araya getiren küresel bir ağdır. 2010 yılında, Türkiye, UNIDO-UNEP Ortak Programı desteğiyle gelişmekte olan ülkelerde ve geçiş ülkelerine yönelik olarak kurulan Kaynak Verimli Temiz Üretim Küresel Ağı nda (RECPnet) ülkemizdeki temiz üretimle ilgili çalışmaların koordinasyonundan sorumlu olan VGM tarafından temsil edilmektedir. RECPnet in fonksiyonları; inovasyon, bilgi paylaşımı, kapasite geliştirme, destek sağlanması, kalite kontrol ve markalaşma 11

konularını içermektedir. RECPnet, üyelerinin kurumsal ve profesyonel mükemmelliklerini geliştirmek için çeşitli operasyonel programlar yürütmektedir. UNIDO ve UNEP, koordinatör ajanslar olup, ortak RECP programları kapsamındaki RECPnet i desteklemektedir. UNIDO ve UNEP, 1994 ten bu yana özellikle Ulusal Temiz Üretim Merkezleri ve Programları oluşturulmasına destek sağlayarak, temiz üretim ve kaynak verimliliğinin teşvik edilmesine yönelik konularda işbirliği yapmaktadır. Temiz Üretim Bilgi Platformu VGM, işletmelerin temiz üretim konusundaki bilinci artırmak, bilgi paylaşımında bulunmak ve işbirliği ağları oluşturabilmek amacıyla temiz üretim portalını hayata geçirmiştir. Bu portalda Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülen ve yürütülecek olan faaliyetlerin duyurulmasını sağlamanın yanında, bu alana ilişkin doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili mevzuata ilişkin bilgiler, temiz üretim ve çevre alanındaki destek ve teşviklerin tanıtılması ve duyurulması, iyi uygulama örneklerinin paylaşılmasına yönelik alanlar yer almaktadır. Portala www.temizuretim.gov.tr adresinden erişim sağlanabilir. Temiz Üretim Politikalarının Uygulanması TAIEX Çalıştayı Temiz üretim politikalarının uygulanması alanında kapasite geliştirmek amacıyla Teknik Destek ve Bilgi Değişim Aracı (TAIEX) mekanizması desteği ile Eylül ayında Temiz Üretim Politikalarının Uygulanması başlıklı bir çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştayda, ulusal ve uluslararası uzmanların katılımı ile temiz üretim ile ilgili AB stratejisi ve politikaları, ulusal politika dokümanları, sanayi ve çevre politikalarının entegrasyonu, temiz üretimin sektörel politikalara dâhil edilmesi, temiz üretim politikalarının uygulanması ve izlenmesi süreçleri ile politikaların uygulanmasında yararlanılabilecek araçlara ve çeşitli Avrupa ülkelerinden örneklere yer verilmiştir. 12

Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından tasarlanan "Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi" isimli proje, Kalkınma Bakanlığınca 2013 yılı Yatırım Programına alınmıştır. Ana amacı, "sanayide hammadde, enerji ve suyun etkin ve sürdürülebilir kullanımı ile elde edilebilecek potansiyel ekonomik ve çevresel faydaları; sektörler ve bölgeler düzeyinde analiz edecek bir metodolojinin geliştirilerek, bu potansiyelin niceliksel olarak ortaya konması" olarak özetlenebilecek olan proje, 2013-2015 yıllarında Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecektir. http://www.temizuretim.gov.tr 13

14

ULUSAL TEMİZ ÜRETİM MERKEZİ KURULMASI SÜRECİ: TÜBİTAK-MAM ÇEVRE VE TEMİZ ÜRETİM ENSTİTÜSÜ Sanayide temiz üretim sürecine geçişin desteklenmesi politikaları kapsamında Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi nde tanımlanan eylemlerden biri olan ve aynı zamanda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2013-2017 Stratejik Planı nda yer alan kaynakların verimli kullanılması ve çevreyle uyumlu üretim prensipleri doğrultusunda, sanayide temiz üretim/eko-verimlilik programlarının uygulanmasının sağlanması, bu çerçevede Temiz Üretim/Eko-Verimlilik Merkezi kurulması hedefi doğrultusunda; TÜBİTAK-MAM Çevre Enstitüsü, Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü olarak yeniden yapılanmış ve Verimlilik Genel Müdürlüğünün yönlendiriciliği ile bu alanda çalışmalara başlamıştır. 06/04/2013 tarih ve 218 sayılı Bilim Kurulu'nun 5 no.lu kararı gereğince Ulusal Temiz Üretim Merkezi işlevini üstlenecek olan Enstitünün, uzun yıllara dayanan alandaki tecrübesi ve bilgi birikimi ile, temiz üretim / eko-verimlilik uygulamalarının ülke çapında yaygınlaştırılarak Türk sanayisinin sürdürülebilir büyümesine ve uluslararası rekabet gücünün artırılmasına katkı sağlayacak projelerin uygulanması bakımından kilit roller üstlenmesi öngörülmektedir. Enstitü ile ilgili detaylı bilgiye http://www.mam.gov. tr/ctue adresinden ulaşılabilir. Dünyada çok sayıda ülkede faaliyet gösteren Temiz Üretim Merkezleri nin yürüttükleri faaliyetler genel olarak aşağıdaki gibi sıralanabilir: Temiz üretimin faydaları ve avantajları hakkında bilinci artırmak, Yerel uzmanları eğitmek ve temiz üretimle ilgili yerel kapasiteyi geliştirmek, İşletmelere temiz üretim uygulamalarında teknik destek sağlamak, Temiz üretimle ilgili proje hazırlama sürecinde işletmelere yardımcı olmak, Teknik bilginin yaygınlaştırılmasını sağlamak, Ulusal ve yerel yönetimlere politika konusunda tavsiyelerde bulunmak. 15

16 TÜBİTAK MAM Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü nün Ulusal Temiz Üretim Merkezi işlevini üstlenmesiyle birlikte birçok strateji ve politika belgesinde yer alan hedefler ile ülkemizin 2013 Yılı Programı nda tanımlanmış olan 141 no.lu tedbire ( Sanayide temiz üretim / eko-verimlilik çalışmalarının uygulanmasını sağlamak amacıyla bir Temiz Üretim / Eko-Verimlilik Merkezi kurulması ) ilişkin hedef yerine getirilmiştir.

ULUSAL TEMİZ ÜRETİM/EKO-VERİMLİLİK PROGRAMI (2014-2017) VGM tarafından bu alanda yürütülen bir diğer önemli çalışma olan Ulusal Temiz Üretim / Eko-Verimlilik Programı'nın (2014-2017) amacı, Türk Sanayisinin Sürdürülebilir Büyümesine ve Uluslararası Rekabet Gücünün Artırılmasına Katkı Sağlayacak Temiz Üretim / Eko-Verimlilik Uygulamalarının Yaygınlaştırılması dır. Programın, çevresel etkilerin oluşmadan kaynağında önlenmesini ve kaynak kullanımında verimliliğin artırılmasını ifade eden temiz üretim/eko-verimlilik uygulamalarının ülke çapında yaygınlaştırılarak Türk sanayisinin sürdürülebilir büyümesine ve uluslararası rekabet gücünün artırılmasına katkı sağlayacak önemli bir uygulama aracı olması öngörülmektedir. Bundan sonraki dönemde VGM; Ulusal Temiz Üretim/Eko-Verimlilik Programı'nın uygulanmasını sağlamak, işletmelerde gerçekleştirilecek temiz üretim uygulamalarını teşvik etmek için finansal destek mekanizması oluşturmak, Ulusal Temiz Üretim Merkezi işlevini görecek olan TÜBİTAK-MAM Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü nü yönlendirmek, coğrafi ve sektörel öncelikler doğrultusunda Bölgesel Temiz Üretim Merkezlerinin kurulmasını finansal destek mekanizmaları oluşturarak teşvik etmek, temiz üretim alanında ulusal ve uluslararası fon kaynaklarından yararlanılmasına yönelik girişimlerde bulunmak, işbirliği projeleri geliştirmek, yapılan uluslararası projeleri desteklemek ve sürdürülebilir üretimle ilgili makro düzeyde gösterge ve istatistik oluşturmak ve yayınlamaya yönelik faaliyetlerini sürdürecektir. 17

18

NOTLAR 19

20 NOTLAR

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ C M Y CM Gelibolu Sokak No: 5 Kavaklıdere 06690 ANKARA Tel: (312) 467 55 90 Faks: (312) 427 30 22 MY CY CMY K e-posta: vgm@sanayi.gov.tr internet: http://vgm.sanayi.gov.tr www.temizuretim.gov.tr Grafik Tasarım:

C M Y CM MY CY CMY K