Yukarıda bir kopyasının ön ve arka kapak görüntüsü verilen Visiting Cuba Türkçe ye, Küba ile Dayanışma kampanyası içinde ABD Ablukasına karşı Yanlış bilgilendirmeye karşı Dayanışma nın daha geniş örgütlenmesi hedeflerine hizmet etmesi amacıyla çevrilmiştir. Visiting Cuba, whose front and back cover images are shown above, has been translated into Turkish language in the spirit of Solidarity with Cuba Campaign to serve against US Blockade against the issue of misinformation for broader organization of the Solidarity Çevirenler: Lenlin Translators: Lenlin Kontrol Edenler: Kurtuluş Kanada, Şubat 2009 Reviewers: Kurtuluş Canada, February 2009
Küba yı Ziyaret Visiting Cuba Hardial Bains Hardial Bains NEW MAGAZINE YAYINEVİ TORONTO, 2003 THE NEW MAGAZINE PUBLISHING COMPANY TORONTO, 2003
Baskı New Magazine Matbaası P.O. Box 390, Station A Ottawa, Ontario, K1N 8V4 Dağıtım National Publications Merkezi P.O. Box 9164, Station T Ottawa, Ontario, Kanada K1G 3T9 Published by The New Magazine Publishing Company P0. Box 390, Station A Ottawa, Ontario KIN 8V4 Distributed by National Publications Centre P0. Box 9164, Station T Ottawa, Ontario, Canada KIG 3T9 Resimlemeler: Olivio Martinez Illustrations: Olivio Martinez 2003 Hardial Bains Anı Arşivleri 2003 Hardial Bains Memorial Archives Bütün hakları saklıdır. Yeniden basımı ve kopyalanması için yayımcıdan yazılı izin alınmalıdır. ISBN 0-921032-15-3 Kanada da basılmıştır All rights reserved. Reproduction with permission in writing from the publisher. ISBN 0-921032-15-3 Printed in Canada
Prensiplerine bağlılık temelinde, cesaret, onur ve tüm varlıkları ile bütün engellere karşı çıkarak, ezilenlerin kurtuluşu için savaşanlara adanmıştır. Dedicated to all those who fight for the cause of the downtrodden, facing up to all the challenges with that courage, dignity and intelligence which blossom on the basis of fidelity to principle. 3 3
4 4
İçindekiler Yazar hakkında 7 Yayımcının Notu 9 Sevgili Yoldaş Şiiri Luis Nieves Falcon 11 Giriş Miriam Almanza 13 Küba yı Ziyaret 1992 17 Küba ile Dayanışma içinde Olayların Akışına Yön Vermek 1994 31 Küba yı Ziyaret 1995 43 Contents About the Author 7 Publisher's Note 9 Poem "Comrade of the Heart" Luis Nieves Falcon 11 Introduction Miriam Almanza 13 Visiting Cuba 1992 17 Turning Things Around in Solidarity with Cuba 1994 31 Visiting Cuba 1995 43 5 5
6 6
Yazar Hakkında About the Author Hardial Bains, ezilen ve sömürülenlerin yorulmaz savaşçısı, tanınmış olağanüstü bir devrimci, bir entellektüel ve bir komünist olarak, yaşamı hem bir örnek hem de bir kılavuz olmuş, dünya devrimci ve komünist hareketi hakkında önemli eserler yazmıştır. Kanada Komünist Partisi (Marksist-Leninist) nin lideri, kurucusu, ve ilk Başkanı, 1997 yılında 58 yaşında beklenmedik bir şekilde, bu bölümde yayımlanan yazılarını geride bırakarak, oldu. Bu yazılar, onun ve Parti sinin Küba devrimine, 1 Ocak 1959 da zafere ulaşan o büyük devrime ve Küba nın bir ulus olarak özgür, bağımsız, egemen, sosyalist ve enternasyonalist olma hakkını engellemeye çalışan ABD emperyalizminin gaddarlığını bu güne kadar karşısına almaya devam eden kahraman halkı ile kurduğu derin dayanışma ve dostluk bağlarının bir göstergesidir. Hardial Bains, a tireless fighter for the downtrodden and oppressed, an outstanding revolutionary intellectual with a renowned record as a communist, whose life serves both as a guide and an example, has written important works about the world revolutionary and communist movement. Leader of the Communist Party of Canada (Marxist- Leninist), its founder and First Secretary, sadly he died in 1997 aged 58, leaving us the essays about Cuba published in this volume. They serve as a homage to the profound ties of friendship and solidarity which he and his Party forged with the Cuban Revolution, that great revolution that triumphed on January 1, 1959, and with its heroic people who continue to this day to confront the ferocity of U.S. imperialism, which attempts to deny Cuba its right as a nation to be free, independent and sovereign, socialist and internationalist. 7 7
8 8
Yayımcının Notu Sevgili Yoldaş şiiri ilk defa bu kitapta yayınlanmıştır. Puerto Rico lu, eşsiz savaşçı, Luis Nieves Falcon tarafından yazılmış, Sevgili Yoldaş olarak andığı Hardial Bains için derin duygularını belirttiği bir yapıttır. O, her iki tarihsel şahsiyetin özelliklerini ve dostluğunu, etkileyici bir derinlikle ortaya koyan harika bir şiirsel eserdir. Şiirin Küba yı Ziyaret kitabı içinde yayınlanmasına karar verilirken, Küba ve Puerto Rico halklarının, mücadele tarihi içindeki derin tarihi dostluk bağları her zaman akılda tutulmuştur. Şiir İspanyolca olan aslından (ingilizceye -Lenlin) tercüme edilmiştir. Luis Nieves Falcon, Puerto Rico İnsan Hakları Komitesi koordinatorü, özgürlük avukatı, anayurtlarında, halen üzerlerine uygulanan sömürü düzeninin madurları olan, ABD zindanlarındaki Puerto Rico lu siyasi mahkumların savunucusudur. Kitabın Giriş bölümü, Hardial Bains e Küba ya yaptığı ziyaretlerinde eşlik eden ve yazarının kitaptaki yazılarındaki çeşitli bölümlerde kendisine işaret ettiği, Miriam Almanza tarafından yazılmıştır. Miriam yürekten gelen kısa giriş bölümünün, kendi kelimeleri ile ifade ettiği şu yazıdan sonra gelmesini istedi: Bu yoldaş, dost, ve örnek komünist in kuvvetle, kararlılıkla, cesaretle, bilinçle, sınıf bilinci ile, ve geleceğe yayarak savunduğu bu soyluluk, değer ve dayanışma, sonsuza kadar hayatta varlığını korusun ve yeşersin. Miriam, Küba Halklarla Dostluk Enstitüsü Başkanlığı (KHDEB) nın bir üyesidir. Publisher's Note The poem "Comrade of the Heart" is published for the first time in this book. Written by the outstanding Puerto Rican fighter, it is a deeply felt homage to Hardial Bains, who was a "comrade of the heart," as he stated in his dedication. It is a beautiful poetic work that reveals the friendship and qualities of both of these historical figures with moving depth. The profound historical ties that fraternally unite the peoples of Cuba and Puerto Rico in the history of struggle were very much kept in mind when deciding to publish it in the context of the book Visiting Cuba. The poem has been translated from the original Spanish. Luis Nieves Falcon, coordinator of the Committee for Human Rights in Puerto Rico and lawyer for liberty, is the defender of the Puerto Rican political prisoners in U.S. jails who are the victims of the system of oppression still imposed upon their homeland. The introduction to this book is written by Miriam Almanza, who accompanied Hardial Bains as host during the visits he made to Cuba and to whom the author of this book makes reference at various points in his essays. She has requested that her brief and heartfelt introduction be preceded by an expression of, in her own words, her "desire that the nobility, valour and solidarity with the just causes that this comrade, friend and exemplary communist defended with strength, drive, courage, intelligence, class consciousness and projection to the future, may forever persist and flourish in life." Miriam is a member of the Presidency of the Cuban Institute of Friendship with the Peoples (ICAP). 9 9
10 10
Sevgili Yoldaş Hardial Bains e Comrade of the Heart To Hardial Bains Luis Nieves Falcon Luis Nieves Falcon Şimdi ülkene yeniden geliyorum, O benim de ülkem, ve, Senin yokluğunun üzüntüsünü duyuyorum. Hiç kimse öyle yürekten sevilmemişti, böylesine kısa bir zaman içinde. Sana, o hiç bir zaman unutulmayacak, mutlak cömertliğin için teşekkür ederim, senin sömürge sorunumuzu derin anlayışın için, daha önce hiç görülmemiş ufukları açan o, anlayışın, o, kardeşçe şefkatin için, acılarımı senin acılarınmış gibi hissettiğin için. Bugün, Yalnız başıma dolaşırken Kongredeki yoldaşların arasında, senin varlığının gücünün hissedildiği yerde, biliyorum, bizi bırakıp da gitmedin. Buradasın, sevgi dolu gülümsemelerde, sıcak kucaklaşmalarda, hararetli el sıkışmalarda, kararlılığımızda, bütün yoldaşların içindesin. I return to this country of yours, which is also mine, and, I feel the pain of your absence. Never has anybody been so dear in such a brief time. Thank you for your total generosity which will never be forgotten, for your deep comprehension of our colonial problem, for bringing forward unprecedented avenues of understanding, for your brotherly affection, for feeling my pain as if it were yours. Today, wandering alone amongst the comrades of this Congress, where the strength of your presence is felt, I know that you have not left us. You are here in the loving smiles, in the warm embraces, in the vibrant handshakes, in the conveying of the commitments in each of the comrades. 11 11
Hissediyorum kardeşim, dayanışmanın yeniden doğduğunu, Seninki gibi, biteviye, Devrim için, Parti için. Ey sevgili dost/yoldaş Sonsuza kadar yaşayacaksın. Sevgili Yoldaş sen bizden hiç ayrılmadın. Senin varlığını hissediyorum, Gerçeği dönüştürmedeki her uğraşıda, Her adalet savaşında, Her direnişte, Ezenlere karşı kazanılan her zaferde. Sevgili Yoldaş/Companero Her zaman aramızdasın. Her zaman var olacaksın. Ottawa 29 Mart 1998 I feel, my brother; that solidarity is born anew, that which is yours and everlasting, that of the cause, that of the Party. Dearest friend/comrade You live forever. Comrade of the Heart you have never been away. I feel your presence, in every effort to transform reality, in every struggle for justice, in every act of resistance, in every victory wrenched from the oppressor Comrade of the Heart/Companero Always amongst us. Ever present. Ottawa March 29, 1998 12 12
Giriş Introduction Miriam Almanza Miriam Almanza Küba yı Ziyaret, olağanüstü bir devrimci, bir bilim adamı ve yazar, Kanada Komünist Partisi (Marksist- Leninist) in ilk başkanı ve kurucusu Hardial Bains in bir eseridir. Kitapta üç bölüm vardır. İlki, Küba yı Ziyaret de, Küba lılık denilebilecek her güzellik ve zenginliği ustaca ortaya koyar, Küba lıların, bu tarihsel devrimci süreç içinde, bağımsızlıklarını savundukları muzaffer ruh ve kuvvetin gelişmesini sağlayan mücadelelerinin, temel köklerini gösterir. Onlarinki, kurtuluşa ve özgürlüğe yol açan, benzeri olmayan bir kahramanlık destanıdır. Küba Devrimi nin lideri, başkomutan Fidel Castro tarafından ünlendirilen Ya Sosyalizm ya Ölüm sloganının irdelenmesinin, ölçülemeyecek büyüklükte önemi vardır. Küba nın bağımsızlığı sosyalizm ile öylesine bağlantılı hale geldi ki, başka hiç bir slogan bu anlamı veremez, diye yazar. Bu, tek-kutupluluk, küreselleşme ve yeni-liberalizm tarafından baskı altına alınmış mevcut uluslararası durum çerçevesinde ve Küba şartlarında kendini gösteren tarihsel mantığın bir sonucudur. Küba, emperyalizmin yok etmeye uğraştığı bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin bir sembolü olarak ayakta dimdik duruyor. Küba lıları, egemen bir ulus ve kendi kaderlerinin efendisi olarak, kimliklerini, kültürlerini ve yaşantılarını savunma uğruna, biteviye bir kavgaya girme kararlılığının dışında, başka hiç bir şey, daha fazla coşturamaz. İlk bölümde, yazar, Özel Dönem adı verilen, Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa ülkelerinin çökmesi Visiting Cuba is a work by Hardial Bains, an outstanding revolutionary, scientist and writer; founder and First Secretary of the Communist Party of Canada (Marxist- Leninist). This book includes three essays. The first, Visiting Cuba, masterfully reveals all the beauty and richness of what can be called "Cuban-ness," the profound roots of their struggle that nourish the strength and victorious spirit with which the Cubans have defended their independence in an historical revolutionary process. Theirs is an emancipating and liberating epic filled with unparalleled heroism. His analysis of the slogan, "Socialism or Death," made famous by Commander-in-Chief Fidel Castro, leader of the Cuban Revolution, is of immense significance. He writes, "Cuba's independence has become so interlinked with socialism that no other slogan makes sense." It is a matter of the logic of history manifesting itself in the conditions of Cuba and in the context of the present international situation dominated by unipolarity, globalization and neo-liberalism. Cuba stands as a symbol of the struggle for liberation and independence that imperialism is striving to annihilate. Nothing stimulates Cubans more than their determination to stay in permanent combat in defence of their identity, culture and life itself, as a sovereign nation and the master of its own destiny. In his first essay, the author expresses his views concerning the "Special Period," the name for the 13 13
KÜBA YI ZİYARET VISITING CUBA ile başlayan, Küba lıların varlıklarını sürdürmek için savaşmak zorunda oldukları şartlarla ilgili düşüncelerini açıklıyor. Bu yıllar boyunca, ABD Küba Devrimini yoketmek için saldırı, düşmanlık gibi ve başka bir çok faaliyetlerini arttırdı; Toricelli Yasası nı ve daha sonra da Helms-Berton Yasasını geçirdi. Küba Ablukası, halkların arzu ettikleri ve savundukları soylu ilerici ideallerine karşı yapılan emperyalist saldırganlık ve adaletsizliklerin tarihinin en insanlık dışı sayfalarını oluşturmaktadır. Küba ile Dayanışma İçinde Yapılanmak başlıklı ikinci bölüm, yazarın hakkında, Burada oluşmuş olan, yeni bir dünyanın yaratılması için her şeyini, hatta çoğu hayatlarını feda etmiş bütün devrimcilerin dünyasının bir devamıdır; bugün, devrimin o akışı, dünyada pek görülmese bile, herkes tarafından en çok kabul edilen şey onun başarılı, yoğun bir gerçek olmasıdır. dediği, Küba ile Dayanışma nın, ilk Dünya-çapındaki Toplantısında paylaşmış olduğu tecrübelerin ve esinlenmesinin bir meyvasıdır. Hardial, Dayanişma nın, bu dünya çapındaki toplantısını, bendine sığmayan baraja benzetiyor, herkes her fırsatta Küba ile dayanışma içinde olduğunu açıklıyor, Soylu bir ideal için soylu bir jest, ve Küba halkının ve liderleri Fidel Castro nun başarılarını coşkuyla övüyorlar. Üçüncü bölüm, Hardial in bir gezisi sırasındaki Özel Donem hakkındaki izlenimlerine değiniyor. Bu bölüm, sosyal öncelikler temel alınarak çözülmesi gereken çok çeşitli çelişkilerle boğuşur, ve Karayiplerin bu harika adasındaki sosyalist sistemi sürdüren presipleri koruyan en iyi çözümü bulmak için belirli bir tavır da takınır. Aslında, yazar, böylesine aşikar ve çarpıcı bir gerçeğin özünü ve diyalektiğini böylesine gözlemsel bir şekilde açıklayamasaydı, bu çözüm, hayalperest ve erişilmez bir öneri gibi gözükecekti. Hardial, Bu dönemin, arkasında bir çok hoş olmayan hatıralar bırakacağını ama ayni zamanda da onları 14 circumstances in which the Cubans have had to fight to survive, starting with the collapse of the Soviet Union and the countries of Eastern Europe. During these years, the United States has increased its hostility, aggression and other actions to destroy the Cuban Revolution and has passed the Torricelli Act and, later; the Heins-Berton Act. The blockade of Cuba figures among the most ignominious pages in the history of unjust and oppressive imperialist policy against the noble cause of progress that the peoples both desire and defend. The second essay, Changing Things in Solidarity with Cuba, is the fruit of the inspiration and experiences shared by the author at the First World Gathering of Solidarity with Cuba, about which he said, "Here was the continuation of the world of all the revolutionaries who sacrificed everything for the creation of a new world, many even their lives; a performance of high drama, the one cherished the most by all, even though that world of flow of revolution is today nowhere to be seen." Hardial compared the World Gathering of Solidarity with a huge dyke that was breaking, everyone seeking to express solidarity with Cuba, "something noble, for a noble cause," and speaking up in recognition of the Cuban people and their leader; Fidel Castro. The third essay gives Hardial's reflections on the "Special Period" during the course of a journey. It deals with the most varied conflicts, which need to be resolved on the basis of social priorities, and takes a stand to find the best solution while preserving the principles that sustain the socialist edifice in this gorgeous island of the Caribbean. It would look like a fantasy or an illusion if it were not such an obvious and moving reality that the author is able to explain in its essence and dialectic with such objectivity. Hardial stated, "This period is going to become history, leaving behind many not-so-pleasant memories, 14
GİRİŞ yenmek için verilecek birleşik mücadelelerin ve aci-tatlı durumların şanlı hatıralarını da geride bırakarak tarihe karışacaktır. dedi. Onun, Sancti Spiritus, Ciego de Avila ve Granma eyaletlerine yaptığı geziler, çağdaş Küba gerçeğinin bazı önemli sorunlarını incelemesini sağladı. O, özellikle, Küba nın da muazzam bir şekilde üzerinde durduğu, kadının rolü üzerine odaklandı. Hardial görüşlerini şöyle toparliyor: Herhangi bir ülkede zaferin kazanılmasının derecesi, kadınların o ülkenin işlerine katılımının derecesine eşittir. Hardial, hemen hemen otuz yıllık bir mücadele hayatı olan kılavuzu ile beraber, Devrim Ordusu nun, Sierra Maestra nın ortasındaki karargahını ziyaret etti ve bu ziyaretini çok dokunaklı bir sevgi, coşku ve heyecan içinde anlattı. Küba, dedi. çağımızda oluşan yeni dünyanın bir halkı, benliklerini korumanın gereğini ve özlemlerini gerçekleştirmekte olan bir halktır. Okuyucu, onun kaleminden, Küba halkının zengin tarihini öğrenecektir. Okuyucu, bu kitapta, Küba nın özgür olmak, kendini sömürgeleştirilmiş ya da ABD nin tahakkümünde görmemek için yaptığı tarihi direnişinin parlak sayfalarını bulacaktır. Küba, bütün Amerikan saldırılarına, ithamlarına, düşmanlık ve engellemesine karşı, kırk yıldan fazla süredir ayakta durmakta, ve bir ulus olarak var olma hakkını savunmaktadır. Halkın Küba Devrimi ile dostluk ve dayanışması, onların, haklı davalarına olan soylu inançlarından doğmuştur. Hardial, Küba da, dedi. Kalbimden bir parça bırakıyorum. Gelecekte daha iyi bir adalet, barış, ilerleme ve soylu idealler için mücadelede son zaferi kazanma yolunda, Küba, kendisini, kuvvete, enerjiye ve özgüvene dönüştürdü. Yaşasın adalet ve özgürlük savaşçısı şanlı arkadaşımız ve mücadele yoldaşları! Dostça takdir, sevgi ve samimi hayranlıkla, Miriam Almanza Kasım 28, 2002 15 INTRODUCTION but also many great memories of dramatic situations and the united struggle to overcome them." His trips to the provinces of Sancti Spiritus, Ciego de Avila and Granma enabled him to investigate various critical problems in contemporary Cuban life. He focuses especially on the role of women which is of immense interest in Cuba's case. Hardial sums up his view: "The extent to which victory can be won in any country is the extent to which women participate in its affairs." Together with his companion of almost 30 years of struggle, Hardial visited the Headquarters of the Rebel Army in the heart of the Sierra Maestra, and described it with touching affection, joy and excitement. Cuba, Hardial said, is "the people of a new world coming of age, realizing their potential and the necessity to affirm themselves." The reader will learn of the rich history of the Cuban people through his work. She or he will find here vivid accounts of the historic resistance of Cuba to be free and not see itself annexed or subjected to the domination of the United States. For more than forty years, Cuba has withstood the American threats, attacks, hostility and blockade in defence of its right to exist as a nation. People's friendship and solidarity with the Cuban Revolution are born of the noble feelings they have for just causes. In Cuba, Hardial said, "I left a piece of my heart"; it has transformed itself into strength, energy; and optimism for the final victory of the struggle for a better future of justice, peace, progress and noble ideals. Honour and glory to our beloved friend and fighter for liberty and justice, and to his comrades in struggle! With sincere fraternal appreciation, affection and admiration, Miriam Almanza November 28, 2002 15
16 16
1992 Küba yı Ziyaret 1992 Visiting Cuba Uzun zamandan beri Küba ya karşı doğal bir sevgim vardı. ABD ablukasına ve ABD nin Küba ya karşı saldırgan tutumlarına müthiş karşı olmama ek olarak, Küba halkına ve rejimine kuvvetli bir yakınlık duymuşumdur. Ancak, Küba yı ziyaret etmeyi istememin yegane sebebi bunlar değildi. Küba bütün dünya tarafından doğal güzellikleri ve dostane insanları ile tanınmıştır. Destansal bağımsızlık savaşı ve sosyal kurtuluş mücadelelerinde olduğu gibi, Küba devriminin bizim neslimiz üzerinde muazzam etkisi olmuştur. Ancak, bunların da, özellikle bu zaman diliminde, Küba ya böyle bir ziyaretin yapılmasının gerekliliğini açıklayabilecek sebeplerden olduğu söylenemez. Küba modern bir ülke, modern şartların bir ürünü, sömürgeci ve emperyalist yayılmacılığa, sömürgeciliğe karşı, emperyalizme karşı kurtuluş savaşlarının ve sosyalist gelişmenin bir ürünüdür. Bugün, o, halkının çıkarlarını ve bağımsızlığını emniyet altına almak gibi modern sorunlarla karşı karşıya. Ulusal çıkarları ve halkının istekleri Küba nın bağımsızlığını ve sosyalist yolunu savunmanın ortak paydasını oluşturuyor. I have been naturally attracted by Cuba for a very long time. Very much opposed to the U.S. blockade and other U.S. acts of aggression against Cuba, I have felt a strong empathy for the people of Cuba and their regime. However; these were not the only reasons for wanting to visit Cuba. Cuba is known all over the world for its beauty and the friendliness of its people. The Cuban revolution has also had a tremendous impact on our generation, as is the case of its heroic war of independence and struggle for social emancipation. However; in themselves, these cannot be considered reasons which explain why at this time in particular; a visit to Cuba should be made. Cuba is a modern country, the product of modern conditions, of colonial and imperialist expansion, anti-colonial, anti-imperialist liberation war and socialist development. Today it is facing the modern problems of safeguarding the independence and interests of her people. The national interest and the popular will find a common expression in the defence of Cuba's independence and socialist path. PERİODO ESPECİAL Şehirlerinden birinin dış eteklerinde bir yerde oturup, düşünce ve hislerimi toparlarken, şu andan ve Küba lıların heryerde gösterdikleri sıcak karşılamalardan başlayarak, buraya vardığımdan beri duyduğum bütün seslerin hepsini bir anda işitebiliyorum PERIODO ESPECIAL" As I sit here on the outskirts of one of her cities, collecting my thoughts and emotions, starting from the present situation and the warm reception by Cubans everywhere, I can hear; all at once, all the sounds I have 17 17
KÜBA YI ZİYARET VISITING CUBA dostça sözleri, motorlu araçları, bisiklet zillerini, kuş seslerini, denizden esen serin rüzgarı, deniz kenarına çarpıp parçalanan dalgaları, ve Periodo Especial yani acil onlemleri de hatırlıyorum. Yazarken, Küba ya varmamızdan itibaren bize eşlik eden ev sahibemizin yüzü gözümün önüne gelip duruyor. Onunkisi, geleceğe doğru bayağı büyük bir iyimserlikle bakan insanca bir kişinin en dostça ve en hoş yüzü. Diğer Küba lılar da, o veya bu şekilde, bende aynı etkiyi ve kanaati oluşturdular. Ama, halen şu soru aklımda: bu ziyaretin neden bu zaman diliminde olması gerekiyor? Dün, sabah erkenden, deniz kenarında ufak bir yürüyüşe çıktık. Hava temiz ve berraktı, gökyüzü açık ve masmaviydi. İnsanlar sakin bir şekilde işlerine gitmişlerdi. Böyle ufak yürüyüşler insanın dimağında büyük izler bırakabiliyor. İnsanın hayatında önemli olduğunu düşündüğü şeyler, birden doğrudan doğruya odak noktasına gelebiliyorlar. Işte, buradayım, henüz otuz yaşına yaklaşan kilavuzumla, bir yanda Atlantik okyanusunun muazzam genişliği, diğer yanda ise, dünyanın büyük şehirlerinden birindeyim. Taptaze ve açık olarak, ilk defa ziyaret ettiğim Küba nın, bu küçük Karayip ulusunun gerçekliği devamlı kafamda yankılandı. Hayatımda, güneşin doğuşunun erken saatlerdeki ışıklarının, yeni bir günü oluşturmasına ramak kaldığı anlar ve sonrası ile ilgili bir sürü gözlemlerim olmuştur. O taptazeliğin, o berraklığın hep bilincinde olmuşumdur. Tabii ki, yeni bir günün doğuşu ve gecenin karanlığına giden güneşin batışı doğal olaylar, ama eğer seyredilmezlerse, taşıdıkları önem sanki yokmuş gibi oluyor. Bu taptazelik ve berraklığın insanlar tarafından görülmesi, hissedilmesi gerekir ki, değerleri bilinebilsin. Bu taptazelik ve berraklıktan haberi yoksa, insan bir hiçtir, ve eğer insanların hayatlarında bir yerleri yoksa, taptazelik ve berraklığın da hiç bir değeri yoktur. Insanlar hayatlarında taptazelik ve berraklığı ararlar. Onların heard since I arrived - the friendly words, the motor vehicles, bicycle bells, birds singing, the breeze, the waves crashing over the sea wall, as well as information on the "Periodo Especial," the emergency measures. As I write the face of our host who has accompanied us from the time we arrived keeps coming to mind. Hers is the most pleasant and friendly face of a humane person who realistically looks towards the future with a lot of optimism. Other Cubans conveyed the same feeling, in one way or another. Still, why should this visit take place at this time? Yesterday, in the early morning, we took a stroll along the sea wall. The air was fresh and pure, and there was a clear blue sky. People went about their business in a very calm way. An inconsequential stroll can leave a great impression on one's mind. Things a person may think have been important in their lives seem to come into sharp focus. There I was with my companion of nearly thirty years, the great expanse of the Atlantic Ocean on one side and one of the great cities of this world on the other. With freshness and clarity, the reality of this small Caribbean nation, Cuba, which I was visiting for the first time, kept coming into my mind. There have been many occasions in my life when as the dawn breaks on a new day, I have been conscious of that freshness and that clanty. Of course, the dawning of a new day or the dusk which precedes the darkness of the night are natural phenomena, but their significance is lost if they go unseen. Freshness and clarity have to be seen or felt by human beings to be appreciated. Human beings are nothing without freshness and clarity, and freshness and clarity are worthless if they have no place in the lives of human beings. Human beings do seek freshness and clarity in life. They appreciate their presence and, when they are absent, they become deeply aware of 18 18
1992 KÜBA YI ZİYARET varlığının değerini bilirler ve onların olmadığı durumlarda, onların yokluğunun acısını derinden hissederler. Evet, bahar çiçeklerinin kokusunun akşam rüzgarını bastırdığı gibi böylesine taze bir şey var olabilir, ama insanlar tarafından yaşanamazlarsa, insanlara hiç bir katkısı olmayacaktır. Kanada nın orta bölgesinden Küba ya olan dört saatlik kısa uçuşumuz sırasında ve Gümrük ten geçerken, gece, ve sabah yürüyüşüyle zirveye çıkan ve o zamanlardan beri, bizi saran işte bu tazelik ve berraklıktı. Temiz hava, tazelik, berraklık ve Küba lı insanların insanca davranışı; yere, burada, Kanada da olduğundan çok daha yakındaymış gibi gözüken ay ve manzara, hepsi insanın aklına geliyor. Küba hakkındaki istatistikleri sürekli dinliyordum, sonsuz sayıda konuşma parçaları, ve hepsinden önemlisi, ABD ablukasının yol açtıklarını. Küba, otuz yıldan fazla süredir, ABD saldırıları ve müdahalelerinin sürekli tehdidi altında yaşayan onbir milyon insandan oluşan küçük bir ülke. ABD ablukasından daha gerçek olan bir şey yok burada. Küba lıların hayatının her bir parçası onun izlerini taşıyor. 1992 VISITING CUBA their absence. Yes, there may be something so fresh, like when the fragrance of spring flowers overwhelms the evening breeze but, if it cannot be experienced by human beings, it is of no consequence to them. This is the freshness and clarity which pervaded our being during the short four-hour flight from Central Canada to Cuba, and as we went through Customs and Immigration, during the night, culminating with the morning stroll and since then. The clean air; the freshness, clarity and humane behaviour of the Cuban people, not to speak of the moon which seemed so much nearer to the earth than it is in Canada and the landscape, all kept coming to mind. I kept hearing the statistics on Cuba, endless bits of conversation and, above all, the consequences of the U.S. blockade. Cuba is a small country of eleven million people which has lived under the constant threat of U.S. aggression and interference for over three decades and more. Nothing could be more real than the U.S. blockade. Every facet of Cuban life bears its mark. ALTYAPI Küba da, şeref ve onuru için savaşan insanlara sınırsız sempatisi olan bir kişi olarak bulunuyorum. Şeref ve onurları için savaşan bir halk olmalarından dolayı, Küba lılarla dost olmak, oyle zor bir şey değil. Yol arkadaşım, uçakta Granma adlı kitabı okuyordu. Bir noktaya işaret ederek, Bak ne göstereceğim. 1961 de ABD Küba ya ambargo koyduğunu ilan ettikten sonra, Küba lılar, ABD ye bağımlı, milyarlarca dolar değerindeki bütün altyapılarını değiştirmek zorunda kaldılar. Tabii ki, ABD Küba ile ticareti yasakladı, Küba lılar, başka şeylerin yanı sıra, ABD de yapılmış olan makinalar için hiç bir bakım ve yedek parça desteği alamadılar. INFRASTRUCTURE I am in Cuba as a person who is extremely sympathetic to any people who fight for their dignity and honour. It is not so difficult to be friendly to the Cuban people because they are a people who are fighting for their dignity and honour. My companion was reading Granma on the plane. Pointing to one item, she said: "Look at this. After the U.S. declared its embargo against Cuba in 1961, the Cubans had to change all their infrastructure, which was U.S.-based, at the cost of billions of dollars. Of course, once the U.S. prohibited trade with Cuba, besides anything else, they could not 19 19
KÜBA YI ZİYARET Şimdi ise, otuz yıl sonra, Doğu Avrupa ve Sovyetler Birliği ile ticaretin yok olması nedeni ile bütün bu maliyetleri yeni baştan tekrar karşılamak zorundalar, ki Sovyetlerle olan ticaretleri tüm ticaretin yüzde seksenbeşiydi. Aslında, küçük bir ülke, İkinci Dünya Savaşından beri ve onun öncesinde de varlığını sürdürdüğü gibi, içinde bulunduğumuz böyle bir dünya da kendi ayaklarının üstünde zorlukla durabiliyor. Otuz yıl gibi kısa bir süre içinde, altyapıyı iki kez değiştirmek zorunda olmanın maddi maliyetlerini düşünün! Hali vakti az çok yerinde olan bir aile bile bütün ev eşyalarının tamamını, böylesine bir süre içerisinde, iki defa değiştirmeye yetişemez. Otuz yıl içinde tüm evi iki kez değiştirmek zorunda kalmak bir felakettir! Küba, bir ülke, bir ulus, bir halk olarak altyapısını otuz yıldan az bir zamanda iki kere değiştirmeye zorlanmıştır. Düşünme sürecinin çok önemli bir özelliği vardır. O da kendi devrimlerini yapmaktadır. Bir insan sakin bir şekilde düşünürken ve aklından bağlantılar kurarken, aniden, heyecan ön plana çıkar, nefes almalar hızlanır ve kalp atışları artar. İnsanın dimağında bir sonuç beliriverir. Bu duyguları, gerçeklerin, örneğin yaşadığım yerde, çarpıcı bir şekilde aniden oluştuğunda hissettim. Küba nın bu şekilde sil baştan altyapısını değiştirmek zorunda bırakılmasına hiddetlendim ve kızgınlık hisleri ile doldu içim. Küba ve Küba halkı için şu sıralarda öylesine büyük sorunlara neden oluyor ki bu. Hiç şüphesiz, büyük çoğunluk, ABD nin rolünü açık bir şekilde tesbit ederken, bazı kişiler ise karşılaştıkları sorunlarda, en azından kuramsal olarak, kabahati sosyalizmde buluyorlar. İlk seferinde, Küba lıları bu değişikliklere ABD zorladı. Ama ikinci keresinde, Küba lıların kendilerinin de Sovyetler Birliği ne böylesine bağımlı olmanın bir hata olduğunu kabul etmesine rağmen, hala şu önemli soruyu sormadan kendini alamıyor insan: Bırakın otuz yılda iki kere olmasını, bir ülkenin altyapısını ne diye bir kere bile VISITING CUBA get any spare parts or service for the machinery made in the U.S.A. Now, thirty years later; they are paying this cost all over again because of the collapse of trade with Eastern Europe and the former Soviet Union, with whom eighty-five per cent of their trade was carried out. Ordinarily, a small country has difficulty standing on its own feet in the kind of world which exists today and as it has existed since World War II and before that. Just imagine the material costs of having to change infrastructure twice within a matter of thirty years!" Even a family which is relatively well-off cannot afford to replace its entire household belongings twice within such a period of time. To have to replace an entire household completely twice within three decades is a calamity! Cuba as a country, a nation, a people has been forced to change its infrastructure twice in less than thirty years. There is something quite remarkable about the thought process. It also goes through it's own revolution. One can calmly carry on thinking and reflecting but then, all of a sudden, emotions come to the fore, the breathing quickens and the heart beat speeds up. A conclusion appears in the mind. I had those feelings when, all of a sudden, something, a reality, struck home, so to speak. I felt emotionally charged and angry about how Cuba is being forced to change its infrastructure all over again, in this manner It is causing such big problems for Cuba and the Cuban people at this time. Inevitably, some blame socialism for the problems they face, theoretically at least, even though the vast majority clearly identify the role of the U.S. The first time around, the changes were forced upon the Cubans by the U.S. The second time, even though the Cubans themselves admit that it was a mistake to depend so much on the Soviet Union, still a question arises, an important one: why should a country be forced to change its infrastructure at all, least of all twice in 20 20