ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR

ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR 1

SUNUM İÇERİĞİ Tasarım nedir? Koruma şartları Tescil sistemi Tasarım hakkının kapsamı Koruma süresi İtiraz / iptal prosedürü Uluslararası tescil 2

ENDÜSTRİYEL TASARIM Ürünlerin estetik dış görünümü. Bu görünüm neleri kapsar; Şekil, Biçim, Renk, Malzeme, Doku. 3

ESTETİK çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik 4

Başarılı Tasarımlara Örnekler COCA COLA ŞİŞESİ 8

Başarılı Tasarımlara Örnekler VOLKSWAGEN 9

DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE ENDÜSTRİYEL TASARIMIN TARİHÇESİ 1711 FRANSA 1787 İTALYA 1787 İNGİLTERE 1842 ABD 1876 ALMANYA 1888 JAPONYA 1995 TÜRKİYE 10

Koruma Şartları Yenilik, Ayırt edicilik. Niteliğine sahip tasarımlar belge verilerek korunur 11

YENİLİK Bir tasarımın aynısı, başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edilir. 12

AYIRT EDİCİ NİTELİK Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile başvuru veya rüçhan tarihinden önce kamuya sunulmuş olan herhangi bir tasarımın yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması anlamındadır. 13

YENİLİK & AYIRT EDİCİ NİTELİK 14

BAŞVURU RED ŞEKLİ İNCELEME TASARIM TESCİL İŞLEMLERİ Hayır İTİRAZ KABUL? Evet TESCİL KARARI RED İtiraz Var YAYIN (6 Ay) İtiraz Yok TESCİL İTİRAZ KABUL? Hayır Evet 15 RED

TESCİL SİSTEMİ İtiraza dayalı, incelemesiz tescil sistemi; Tasarım tanımına uygun olmayan tasarım tescil başvuruları reddedilir. 554 sayılı KHK uyarınca, tasarım tescil başvuruları için herhangi bir yenilik / benzerlik araştırması yapılmamaktadır. 16

TESCİL SİSTEMİ 1. Tasarım tanımına uygunluk açısından incelenmesi. 2. Şekli inceleme. 3. Endüstriyel Tasarım Siciline kayıt. 4. Resmi Endüstriyel Tasarımlar Bülteninde yayın. 5. İlan edilen tasarımlara itiraz olması halinde, gelen itirazların incelenmesi ve karara bağlanması, 6. Yasal süresi (altı ay) içinde itiraz gelmeyen tasarımlar için belge verilmesi. 17

İNCELEME PROSEDÜRÜ 1. Tasarım tanımına uygunluk açısından inceleme. "Tasarım", bir ürünün tümü, veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütün. Doğal taş 18

İNCELEME PROSEDÜRÜ 2. Şekli inceleme İlgili KHK ve Yönetmelik çerçevesinde, başvuru için gerekli evrakların bulunup bulunmadığının ve belirtilen şartlara uygunluğunun kontrolüdür. - Başvuru formu (TPE-T-101) - Tasarımın görsel anlatımları ve tarifname - Ücretler (başvuru, yayın..) - Vekaletname veya imza sirküleri - Rüçhan belgesi 20

İNCELEME PROSEDÜRÜ 2. Şekli inceleme Başvuru formu (TPE-T-101) - Başvuru sahibi kimlik bilgileri * - Başvuru sahibi adres bilgileri - Varsa vekil bilgileri - Başvuru çeşidi (tekli / çoklu & tasarım sayısı) - Ürün adı / sınıfı - Tasarımcı bilgileri / tasarım hakkının elde ediliş şekli - Varsa vekil bilgileri * Başvuru kesinleşme tarihini etkileyen eksikliktir. 21

2. Şekli inceleme İNCELEME PROSEDÜRÜ Tasarımın görsel anlatımları ve tarifname - Görsel anlatım (fotoğraf, çizim, vb.) verilmiş mi? * - Yayın yoluyla çoğaltmaya elverişli mi? - Tasarımı açık ve net bir şekilde gösteriyor mu? - Boyutları uygun mu? (min 8x8, max 16x16 cm.) - Tarifname uygun mu? (sadece görünüm özellikleri anlatılmalı, teknik fayda veya amaç, üretim yöntemi gibi görünüm dışındaki unsurlara yer verilmemelidir. * Başvuru kesinleşme tarihini etkileyen eksikliktir. 22

2. Şekli inceleme İNCELEME PROSEDÜRÜ - Ücretler (başvuru, yayın..) Çoklu başvuru (3 tasarım ve 6 siyah beyaz görsel anlatım, rüçhan talebi var) Başvuru ücreti: 140 + 40*2 = 220 Yayın ücreti : 50 + 25*5 = 175 Rüçhan ücreti : 200*1 = 200 Toplam ücret = 595 YTL 23

2. Şekli inceleme İNCELEME PROSEDÜRÜ - Vekaletname veya imza sirküleri Başvuruda vekil tayin edilmişse vekaletname verilmesi zorunludur. (Enstitü vekil sicilinde kayıtlı marka veya patent vekili olması şarttır) Başvuru sahibi tüzel kişi ise ve başvuruda vekil tayin edilmemişse, şirketin imza sirkülerinin verilmesi zorunludur. (başvuru belgeleri, sirkülerde belirtilen şekilde yetkili kişi veya kişiler tarafından imzalanmalıdır) 24

2. Şekli inceleme - Rüçhan belgesi İNCELEME PROSEDÜRÜ Başvuru sahibi, yabancı ülkede yapılmış başvuruya veya sergide teşhire dayalı olarak rüçhan hakkı talebinde bulunabilir. (rüçhan hakkı talep etme süresi, önceki başvuru tarihinden veya sergi tarihinden itibaren 6 aydır) Başvuruda rüçhan hakkı talep edilmişse, rüçhan belgelerinin başvuru tarihinden itibaren 3 ay içerisinde Enstitüye verilmesi gerekir. Aksi taktirde başvuru rüçhan hakkını yitirir ancak tescil işlemlerine devam eder. 25

2. Şekli inceleme - Eksiklikler İNCELEME PROSEDÜRÜ Şekli inceleme sonucu tespit edilen eksikliklerle ilgili olarak başvuru sahibine/vekiline eksikliklerin tamamlanması için 2 aylık süre verilir. *Başvuru sahibi kimlik bilgileri veya görsel anlatım verilmemişse, başvuru bu eksikliğin giderildiği tarih itibariyle kesinleşir. 26

2. Şekli inceleme İNCELEME PROSEDÜRÜ - Eksikliklerin tamamlanması Başvuru sahibi/vekili tarafından eksiklik bildiriminin tebliğ edildiği tarihte başlayan 2 aylık süre içinde Noksan Tamamlama Formu (TPE-T-102) ekinde evrakların gönderilmesi gerekir. Aksi taktirde başvuru işlemden kaldırılır. 27

TESCİL SİSTEMİ 3. Endüstriyel Tasarım Siciline kayıt. 4. Resmi Endüstriyel Tasarımlar Bülteninde yayın. Şekli inceleme sonucu eksiklik tespit edilmeyen veya tespit edilen eksiklikler süresi içinde giderilen başvurular Sicile kayıt edilir (Tescil numarası verilir). Tescil edilen tasarımlar, sicil bilgileri ile birlikte Resmi Endüstriyel Tasarımlar Bülteninde yayınlanır. 29

TESCİL SİSTEMİ 6.Yasal süresi (altı ay) içinde itiraz gelmeyen tasarımlar için belge verilmesi. Bültende ilan edilen tasarım tesciline, yayın tarihinden itibaren 6 aylık itiraz süresi içinde herhangi bir itirazda bulunulmamışsa, tasarım tescil belgesi hak sahibine/vekiline gönderilir. 32

ÇOKLU BAŞVURU Bir başvuruda birden çok tasarım birlikte verilebilir; aynı alt sınıfa dahil olma aynı set/takıma ait olma bileşik ürünün parçalarını oluşturma görsel bütünlük oluşturan unsurlar olma 33

SINIFLANDIRMA Ülkemiz Endüstriyel Tasarımların Uluslararası Sınıflandırmasına İlişkin Locarno Anlaşmasına 30.11.1998 tarihinde taraf olmuştur. Bu tarihten itibaren Enstitü ye yapılan tüm başvurular, Locarno Sınıflandırma Sisteminde yer alan ürün listesine göre sınıflandırılmaktadır. Locarno sınıflandırmasında 32 ana sınıf, 216 alt sınıf bulunmaktadır. 34

SINIFLANDIRMA 01 Gıda Maddeleri 02 Giyim Eşyaları ve Tuhafiye 03 Seyahat Eşyaları, Bavullar 04 Fırçalar 05 Tekstil Ürünleri 06 Mefruşat.... 28 İlaç ve Kozmetikler 29 Yangın ve Kurtarma Aletleri 30 Hayvan Bakım Cihazları 31 Yiyecek yada içecek hazırlama makine ve aygıtları 99 Muhtelif 35

KORUMA KAPSAMI VE SÜRESİ 36

TASARIM HAKKININ KAPSAMI Tasarım hakkı sahibinin izni olmadıkça, üçüncü kişiler, korunan tasarımın uygulandığı ürünü; ÜRETEMEZ, PİYASAYA SÜREMEZ, SATAMAZ, SÖZLEŞME YAPAMAZ, İTHAL EDEMEZ, TİCARİ AMAÇLA KULLANAMAZ veya BU AMAÇLA ELİNDE BULUNDURAMAZ 37

Koruma Kapsamı Dışında Tutulan Tasarımlar Nelerdir? 38

Yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlar 39

Kamu düzeni veya genel ahlaka aykırı tasarımlar 40

Teknik fonksiyonun gerçekleştirilmesinde tasarımcıya, tasarıma ilişkin özellik ve unsurlarda hiçbir seçenek özgürlüğü bırakmayan tasarımlar, 41

Tasarlanan veya tasarımın uygulandığı ürünü başka bir ürüne monte edebilmek veya bağlayabilmek için ancak zorunlu biçim ve boyutlarda üretilebilen tasarımlar 42

KORUMA NELERİ KAPSAMAZ? Endüstriyel Tasarım koruması; Üretim yöntemi, Ürünün kullanım amacı, Teknik faydaları gibi konuları kapsamaz. Sadece ürünün şekil, biçim, malzeme vb. görünüşüne yansıyan özellikleri içerir. 43

TASARIM: SATIŞTA BELİRLEYİCİ FAKTÖR Tasarım, fiyat, kalite ve performans olarak benzer ürünlerin yer aldığı pazarda, ürün bazında anlamlı farklılıklar ve katma değer yaratmanın en etkin araçlarındandır. 44

İhracatta da, üretimde de ilerlemenin yolu farklılaşmaktır, marka yaratmaktır ve marka yaratmanın temeli de bizi rakiplerimizden ayıran görünümlerle piyasada var olmaktır. 45

KORUMA SÜRESİ Tasarımların koruma süresi 5 yıldır: Bu süre 5 er yıllık 4 yenileme ile toplam 25 yıla kadar uzatılabilir. 46

İTİRAZ / İPTAL PROSEDÜRÜ 47

İTİRAZ Tescil edilen bütün tasarımlar yeni ve ayırt edici midir? İlanı yapılmış bir tasarımla ilgili olarak, üçüncü kişiler tasarımın koruma şartlarına (yenilik ayırt edicilik) sahip olmadığı gerekçesi ile itiraz edebilirler. Yayın tarihinden itibaren 6 ay içerisinde İtiraz için, itiraz formu, ispatlayıcı bilgi ve belgeler ve ücret gereklidir. 48

İTİRAZ İtirazda kullanılabilecek ispatlayıcı bilgi ve belgeler nelerdir? Tasarımın başvuru tarihinden önce kamuya sunulduğunu gösteren ve tarih içeren; katalog dergi süreli yayın tanıtım broşürü ürün kodunu içeren satış faturaları (ürün kodunu ve ürünü gösterir bilgeyle eşleştirilmeli) 49

İPTAL İtiraz süresi dolduktan sonra tasarım tescilini iptal ettirmek mümkün müdür? Tasarım tescil belgesinin iptali Tasarım hakkının hükümsüzlüğü talepleri ile dava açılabilir. Koruma süresi boyunca 50

YAYIN Yayınlanan tasarımlara nasıl ulaşabilirim? Online araştırma Bültenler CD Bültenler 51

İSTATİSTİK BAŞVURU TASARIM SAYISI Yıllar Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam 1995 1.506 28 1.534 3.212 35 3.247 1996 1.658 166 1.824 13.632 310 13.942 1997 1.951 185 2.136 13.176 340 13.516 1998 1.831 219 2.050 12.209 654 12.863 1999 1.697 244 1.941 8.666 411 9.077 2000 2.200 263 2.463 10.023 587 10.610 2001 2.557 274 2.831 13.299 537 13.836 2002 3.630 274 3.904 19.787 637 20.424 2003 3.998 286 4.284 21.778 706 22.484 2004 4.528 373 4.901 23.168 1.128 24.296 2005 4.928 406 5.334 26.822 1.228 28.050 2006 5.527 496 6.023 28.237 1.247 29.484 56

1995-2006 Yılları Arası Tescil ve Tasarım Sayıları TESCİL/DOSYA SAYISI TESCİL/TASARIM SAYISI Yıllar Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam 1995 387 26 413 1.767 32 1.799 1996 1.496 167 1.663 10.965 252 11.217 1997 1.649 134 1.783 12.262 277 12.539 1998 1.838 209 2.047 12.030 380 12.410 1999 1.577 250 1.827 9.093 788 9.881 2000 1.764 231 1.995 8.706 512 9.218 2001 2.421 262 2.683 11.545 572 12.117 2002 2.819 249 3.068 15.528 523 16.051 2003 3.315 237 3.552 17.389 580 17.969 2004 4.332 331 4.663 23.597 874 24.471 2005 4.831 427 5.258 26.159 1.238 27.397 2006 5.548 491 6.039 28.713 1.319 30.032 Toplam 31.977 3.014 34.991 177.754 7.347 185.101 57

ULUSLARARASI TESCİL Lahey Sistemi Topluluk Tasarımı 58

ULUSLARARASI TESCİL Lahey Sistemi Endüstriyel Tasarımların Uluslararası Tesciline İlişkin Lahey Anlaşması. (Cenevre Metni ne Taraf 23 ülke arasından seçim yapılarak) http://www.wipo.int/hague/en/ www.tpe.gov.tr/tpe/index.jsp?sayfa=232 59

Lahey Sisteminin Avantajları Tek bir başvuru birden fazla ülkede tescil Minimum formalite ve minimum maliyet Tescil öncesi ve sonrası işlemlerde basitlik 60

Tek tasarım renkli yayın Türkiye: 240 ytl Tek tasarım siyah-beyaz yayın Türkiye: 190 ytl 5 adet tasarım renkli yayın Türkiye: 600 ytl 5 adet tasarım siyah-beyaz yayın Türkiye: 450 ytl Tek tasarım İsviçre: 200 fr = 217 ytl 5 adet tasarım İsviçre: 680 fr = 738 ytl Tek tasarım (e-filing) Singapur: 250 S$ = 218 ytl Tek tasarım (e-filing dışında) Singapur: 270 S$ = 235 ytl 5 adet tasarım (e-filing) Singapur: 1250 S$ = 1088 ytl 5 adet tasarım (e-filing dışında) Singapur: 1350 S$ = 1175 ytl (İspanya, Türkiye, Fransa, İsviçre, Singapur) Tek tasarım renkli yayın Lahey: 682 fr = 740 ytl Tek tasarım siyah-beyaz yayın Lahey: 619 fr = 672 ytl 5 adet tasarım renkli yayın Lahey: 1098 fr = 1191 ytl 5 adet tasarım siyah-beyaz yayın Lahey: 783 fr = 850 ytl 1 İsviçre Frangı = 1.085 YTL, 1 Singapur Doları = 0.87 YTL İsviçre ve Singapur da renkli/siyah-beyaz yayın ayrımı yoktur. 61

ULUSLARARASI TESCİL Cenevre (99) Metni ne Taraf ülkeler (AL) Albania (AM) Armenia (BW) Botswana (CH) Switzerland (EE) Estonia (EG) Egypt (ES) Spain (FR) France (GE) Georgia (HR) Croatia (IS) Iceland (KG) Kyrgystan (LI) Liechtenstein (HU) Hungary (LV) Latvia (MD) Republic of Moldova (MK) The former Yugoslav Republic of Macedonia (NA) Namibia (RO) Romania (SG) Singapore (SI) Slovenia (TR) Turkey (UA) Ukraine 62

ULUSLARARASI TESCİL Topluluk Tasarımı Topluluk Tasarımı (AB üyesi 25 ülkede geçerli) http://oami.europa.eu/en/design/default.htm 63