Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları eğitiminde sorunlar ve çözüm önerileri Dr.M.Kemal Baysal Ondokuzmayıs Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.D
Devletin en önemli görevlerinden biri toplumun sağlıklı bir ortam içinde yaşamasını sağlamak, sağlıklı yaşam düzeyini yükseltmek ve bunun için gerekli alt yapıyı oluşturmaktır.
Etkili bir sağlık hizmeti sunabilmek için uygun fiziki mekânlara, yeterli araç ve gerece ihtiyaç olmakla birlikte bu hizmetlerin sunumunda temel unsur insandır. Sağlık hizmetlerinin toplumun değişen ihtiyaçlarına göre sürdürülebilmesinde en önemli güç insan gücüdür.
İnsan gücünden etkili bir şekilde faydalanmanın en önemli yolu iyi bir planlama ve sağlık hizmetlerinin sunumunda hizmet verecek personelin her düzeydeki eğitimini ve donanımını sağlamaktan geçer.
Türkiye nufusu yaklaşık 75 Milyon kişi Nufus artış hızı :Binde 17 Yılda 1.238.000 canlı doğum Bebek ölüm hızı: Binde 17,3 Çocuk hekimi sayısı: 5.5/Yüzbin kişi AB Çocuk hekimi sayısı: 16/Yüzbin kişi Türkiyede uzman hekim sayısı: 58.258 Çocuk hekimi sayısı:4547(1978 S:B,653 Univ,1916 Özel) Çocuk hekimi sayısı/toplam çocuk(0-15y):1/5775 TÜRKİYE DESAĞLIK EĞİTİMİ VE SAĞLIK İNSANGÜCÜ DURUM RAPORU YÖK YAYINI HAZİRAN 2010/1 S.B BİLGİLERİ NİSAN 2012
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları eğitiminde sorunlar 1.Temel Tıp eğitiminde (Lisans eğitimi) karşılaşılan sorunlar 2.Uzmanlık eğitiminde(lisansüstü eğitim) karşılaşılan sorunlar
Temel Tıp eğitiminde (Lisans eğitimi) karşılaşılan sorunlar 1.Öğretim üyesi sayısının azlığı 2.Öğrenci sayısının çokluğu 3. Tıp Fakültesi eğitiminde üniformitenin olmaması 4.Klinik eğitimin yetersizliği 5.İnternlik eğitiminin yetersizliği
Öğretim üyesi sayısının azlığı Öğrenci sayısının çokluğu Türkiyede Tıp Fakültesi sayısı: 74 Öğretim üyesi : 9609 Tıp Fakültesi öğrenci sayısı : 35781 Yıllık alınan öğrenci sayısı : 7536 Mezun olan öğrenci sayısı : 4573 Öğrenci/Öğretim üyesi : 3.9 Çocuk Hastalıkları Öğr.Üyesi : 653 Öğrenci/Öğretim üyesi : 5.48
Tıp Fakültesi eğitiminde üniformitenin olmaması Tıp Fakültesi eğitim tipleri Klasik Eğitim : 7 Entegre Eğitim : 36 PDÖ : 12 Karma Eğitim : 9
Klinik eğitiminin yetersizliği a.uygulama alanlarının yetersizliği b.hasta hakları ve CMUK un hekimlere getirmiş olduğu kısıtlamalar c.s.b nın getirmiş olduğu performans uygulamaları d.eğitimde kullanılan materyallerin azlığı(yardımcı ders aracları,simulasyon merkezi v.b ) e.staj surelerinin kısalığı
Uygulama alanlarının yetersizliği Ülkemizdeki üniversitelerin bünyesinde yer alan hastanelerde(64 merkez) Toplam yatak sayısı: 34.042 Yoğun bakım yatak sayısı: 4.019 Ameliyat salonu sayısı: 804 Eğitim hem de tanı ve tedavi hizmetlerinde kullanılan Manyetik Rezonans (MR) sayısı:80 Tomografi Cihazı sayısı:121 Polarize Emisyon transmisyon Computerize Tomografi (PET/CT) cihazı sayısı: 9
Uygulama alanlarının yetersizliği Sağlık bakanlığı Eğt.Arş.Hast (61 Merkez) Toplam yatak sayısı:31.828 Yoğun bakım yatak sayısı: 3169 Ameliyat salonu sayısı: 804 Eğitim hem de tanı ve tedavi hizmetlerinde kullanılan Manyetik Rezonans (MR) sayısı: 52 Tomografi Cihazı sayısı: 91 Polarize Emisyon transmisyon Computerize Tomografi (PET/CT) cihazı sayısı: 12
Uygulama alanlarının yetersizliği Eğitimde kullanılan binoküler mikroskop sayısı 6.760 (% 7 de yok) Kadavra sayısı 188 (%15-20 da yok) Tıp fakültelerinin % 30 da mesleki beceri laboratuvarı yok Tıp fakültelerinin % 40 da mesleki uygulama alanları yok
Uygulama alanlarının yetersizliği Bin kişiye düşen yatak sayısı Türkiyede : 2.3 A B : 5.7 Almanya : 8.7 Öğrenci /yatak sayısı: 0.9
İnternlik eğitiminin yetersizliği a.ücretsiz yardımcı sağlık personeli uygulaması b.tus kaygısı
Tıpta Uzmanlık eğitimi Tıpta Uzmanlık eğitimi veren kuruluşlar A.Tıp Fakülteleri Eğitim veren 1.Devlet : 54 2.Özel : 10 Eğitim vermeyen):10 B. Sağlık Bakanlığı eğitim Hast Eğitim veren : 61 Eğitim vermeyen: 7
Tıpta Uzmanlık eğitimi Tıp Fakültelerinde Öğretim üyesi :9603 Asistan :13514 Asistan/yatak : 2.54 Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araşt. Hastahaler Eğitim sorumlusu :2267 Asistan :7461 Asistan/yatak : 4.26 Asistan/yatak(genel) : 3.18
Uzmanlık eğitiminde (Lisansüstü eğitimi) karşılaşılan sorunlar 1.Temel eğitimin yetersizliği 2.Hastabaşı eğitimlerinin yetersizliği 3.S.B nın getirmiş olduğu performans uygulamaları ve buna bağlı olarak hizmet sektörünün ön planda olması 4.Teorik bilgilerin yetersizliği 5.Çalışma kosullarının ağırlığı 6.Ekonomik sıkıntılar 7.CMUK un hekimlere getirmiş olduğu cezai uygulamalar 8.Asistan seçiminde tek kriterin TUS sınavı olması
Çocuk Sağlığı ve hastalıkları eğitimindeki sorunlara çözüm önerileri 1.Temel Tıp eğitiminde (Lisans eğitimi) karşılaşılan sorunlara çözüm önerileri 2. Uzmanlık Eğitiminin güçlendirilmesi
Temel Tıp eğitiminde (Lisans eğitimi) karşılaşılan sorunlara çözüm önerileri 1.Tıp Fakültelerinde Öğretim üye sayısı ve niteliklerinin yükseltilmesi 2.Tıp Fakültelerine alınacak öğrenci sayılarının uygulama alanlarının kapasitesi ve öğretim üye sayısına göre tesbit edilmesi(sen öğrenci al ben sana kadro vereyim zihniyetinin terk edilmesi) 3. Tüm Ülkede uygulanacak üniform tıp eğitiminin YÖK tarafından oluşturulması
Temel Tıp eğitiminde (Lisans eğitimi) karşılaşılan sorunlara çözüm önerileri 4.Eğitim merkezlerinin bağımsız kurullarca akredite edilmesi (İç ve Dış Değerlendirme) 5.İnternlik eğitiminin yeniden yapılandırılarak TUS kaygısının ortadan kaldırılması 6.Temel eğitimde kullanılan materyallerin artırılması(simulasyon merkezleri,standardize hasta uygulamaları) 7. Hastabaşı eğitimine daha fazla ağırlık verilmesi 8. S.B performans uygulamalarında ağırlıkta olan hizmete yönelik uygulamaların eğitime yönelik kısmına ağırlık kazandırılması
Uzmanlık Eğitiminin güçlendirilmesi 1.Uzmanlık eğitimi verecek ünitelerin standartlaştırılması 2.Uzmanlık eğitiminin tüm ülkede üniform uygulanması 3.S.B performans uygulamalarında ağırlıkta olan hizmete yönelik uygulamaların eğitime yönelik ayağına ağırlık kazandırılması ve konuda özendirici tedbirler getirmesi 4.CMUK eğitim veren kuruluşlara esneklik getirilmesi örneğin Otopsi ve postmortem uygulamalarda kolaylıklar sağlanması 5. Eğitim programları sayıyı artırmaktan ziyade kaliteyi yükseltecek şekilde düzenlenmeli
Uzmanlık Eğitiminin güçlendirilmesi 6.Asistanların çalışma koşullarının düzenlenmesi 7. Hasta hekim ilişkilerinde hekime yönelik şiddeti önlemek için caydırıcı önlemler alınması 8. Asistanların ve bunlara eğitim veren kişilerin özlük haklarının korunması ve iyileştirilmesi 9. Peryodik olarak eğiticilerin eğitiminin günün koşullarına göre yeniden düzenlenmesi 10. Hastabaşı eğitimlerinin daha ağırlıkta olması 11. Denetim ve yönetimin üniversitelerde olması kaydıyla afiliasyon çalışmalarına hız kazandırılması
Uzmanlık Eğitiminin güçlendirilmesi 12.TUS asistan seçiminde tek kriter olmaktan çıkarılması yada benzeri board sınavının 5.sınıfta yapılarak baraj niteliği kazandırılması
Uzmanlık eğitimi verecek ünitelerin standartlaştırılması 1.Ayaktan tedavi ünitesinin kapasitesi ve donanımları 2.Yatarak tedavi ünitesinin kapasitesi ve donanımları 3.Teknik donanım ve laboratuvarların sayısı 4.Yardimcı sağlık personelinin sayısı(hemsire,paramedikler veteknisyenler) 5.Öğretim üye sayısı ve nitelikleri
OMÜ de Pediatri uzmanlık eğitim programı Öğretim üyesi sayısı: 28 Prof.Dr. : 15 Doç.Dr. : 10 Yrd.Dr. : 3 Asistan : 38 Bilimdalı sayısı : 16 Eğitim şekli : PDÖ Yatak sayısı : 180
OMÜ Çocuk Hastahanesi Yatan hasta : 10.500/ yıl Ayaktan takip : 91.500/yıl Poliklinik : 18.375/yıl Acil : 12.000/yıl Depart. : 71.125/yıl KİT : 25-30 /yıl Böbrek nakli : 7-9 / yıl Ayaktan CPD : 17-20/yıl İnvaziv girişim : 170-180/yıl
Asistanların çalışma koşullarının düzenlenmesi 1.Nöbet sayılarının azaltılması 2.Günlük bakılan hasta sayılarının azaltılması 3.Çalışılan yerin fiziki koşullarının düzenlenmesi