Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 63, Aralık 2017, s. 120-133 Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date 18.11.2017 25.12.2017 Yrd. Doç. Dr. Ömer Faruk DEMİRKOL Harran Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Muhasebe Finasnsman Ana Bilim Dalı ofdemirkol@harran.edu.tr Öğr. Gör. Hatice PARMAKSIZ Harran Üniversitesi, Hilvan Meslek Yüksek Okulu, Bankacılık ve Sigortacılık Programı htcsugar87@hotmail.com ÜNİVERSİTELERDE TEKNOLOJİK DERS MATERYAL KULLANIMININ MUHASEBE GRUBU DERSLERE ETKİSİ: HARRAN ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ VE SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA Öz Hayatımızın birçok aşamasında kendisini olumlu ya da olumsuz bir şekilde hissettiren teknolojik gelişmeler eğitim sektörünü de etkisi altına almıştır. Okullardaki tahta, tebeşir ve silgi üçlüsünün yerini akıllı tahta, bilgisayar ve sunumlar almaya başlamıştır. Öğrenciler, bağlı bulundukları kuşağın da etkisiyle geleneksel yöntemlerden ziyade teknoloji ağırlıklı yöntemlere ilgi duymakta ve bu tarz geçişlere daha çabuk uyum sağlamaktadırlar. Dersin işlenişi ile başarı arasındaki ilişkiden dolayı derslerde teknolojik ders materyal kullanımının başarıya etkisi ve öğrenciyi motive etmedeki rolü tartışma konusu olmaktadır.çalışmamızın amacı bu tarz tartışmalara açıklık getirmek maksadı ile Harran Üniversitesi İktisadi ve Bilimler Fakültesi ile Sosyal Bilimler Enstitüsündeki öğrencilerin zorlandığı derslerin başında gelen muhasebe grubu derslerin işleniş yöntemlerine karşı tutumlarını analiz etmektir. Bu bağlamda muhasebe dersi alan öğrencilere gönüllü olarak online ve yüz yüze anket uygulanmıştır. Ankette muhasebe grubu derslerde uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitim ile bilgi teknolojileri kullanımın öğrencilerin başarısı ve motivasyonu üzerindeki etkisi ölçülmeye çalışılmıştır. Anketlerden elde edilen veriler SPSS prog-
ramı kullanılarak analiz edilmiş ve sonuçlar arasında ilişki ve faklılıklar tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Muhasebe, Muhasebe Eğitimi, Bilgi Teknolojisi, Teknolojik Materyal, Uzaktan Eğitim EFFECT OF TECHNOLOGICAL COURSE MATERIAL USAGE ON ACCOUNTING GROUP LESSONS AT UNIVERSITIES: A RESEARCH ON THE STUDENTS OF THE HARRAN UNIVERSITIY FACULTY OF ECONOMICS ADMINISTRATIVE SCIENCES AND INSTITUTE OF SOCIAL SCIENCES Abstract Technological developments that have made us feel positive or negative in many phases of our life have also affected the education industry. The wooden, chalk, and eraser trio on the school started to take the place of smart boards, computers and presentations. Students are more interested in technology-intensive methods than traditional methods with the influence of their affiliates, and they are adapting more quickly to such transitions. Because of the relation between the achievement of the course and success, the success of the use of technological course material and the role of the student in motivating the students is the topic of discussion.the objective of the study is to analyze the attitudes of the accounting group at the beginning of the courses which the students at Harran University Faculty of Economics and Sciences and the Institute of Social Sciences are trying to clarify such discussions. In this context, online and face-to-face questionnaires were applied voluntarily to the students who took accounting courses. In the questionnaire survey group, distance education, WEB based education and information technology usage were tried to measure the success and motivation of the students. The data obtained from the questionnaires were analyzed using the SPSS program and the relationships and differences between the results were determined. 121 GİRİŞ Keywords: Accounting, Accounting Education, Information Technology, Technological Material, Distance Education. Dünyanın tek pazar haline gelmesiyle birlikte, işletmelerin içinde bulunduğu rekabet ortamının şiddetlenmesi ve buna bağlı olarak teknolojik gelişmelerdeki artan ivme; bireylerin çağa uyumu adına bireysel donanımlarını en üst seviyeye çıkarma gereği ortaya çıkmıştır. Bu nedenle bireysel gelişimin en önemli evresini oluşturan lisans ve lisansüstü eğitim sürecinin önemi artmıştır. Eğitimin tartışılmaz gerekliliğinin kanıksandığı çağımızda üniversitelerin donanımlı birey yetiştirmedeki rolü her geçen gün artmaktadır. Bilişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler, tüm meslek gruplarını etkilediği gibi eğitim sektörünü de etkilemiş, yeni yaklaşımlarla güncelleşmeyi gerektirmiştir. Bu bağlamda eğitimde geleneksel araçlardan uzaklaşılmaya, teknolojik araçlar kullanılmaya başlanmıştır. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinde genel itibari ile zorlanılan derslerin başında muhasebe grubu derslerinin geldiği pek çok çalışmada ortaya konmuştur. Ticaret meslek lisele-
rinin bazı bölümleri hariç olmak üzere öğrencilerinin muhasebe ile tanışması üniversitede sıralarında olmaktadır. Öğrencilerin bir kısmı ilk zamanlar muhasebeyi muhakeme etmekte bir takım zorluklar çekmektedir. Bologna sürecine uyum sağlamak ve öğrencilerin bilgi ve becerilerinin arttırılması açısından muhasebe dersleri de kredi, içerik ve dersin seçmeli-zorunlu olması bakımından revize edilmiştir. Bologna sürecinde seçmeli derslerin sayısı arttırılsa da bu derslerin açılması, yeterli sayıda öğrencinin dersi seçmesine bağlıdır. Öğrencilerin bir kısım dersleri tercih ederken muhasebe derslerinin de ye aldığı bir kısım dersleri genellikle tercih etmemektedirler (Çil Koçyiğit vd., 2017:75). Muhasebe alanında alınan eğitimin kişilere meslek bilgisi kazandırdığı düşünülecek olursa dersin mezunlar açısından öneminin ağırlıkta olduğu söylenebilir. Bu alanda başarının arttırılması hedeflendiğinde, öğrencilerin pasif bilgi alıcısı olmaktan çıkarılarak derse aktif katılımlarının sağlanması ve ilgi artırımının yanında çağa uyumlu olabilmeleri için dersin bilgi teknolojileri ile desteklenmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bilgisayar ve bilgi teknolojilerinin muhasebe eğitiminde kullanılması, 1970 li yıllara dayanmaktadır. Bu konudaki ilk çalışmalardan birini yapan, Anderson (1976), yönetim muhasebesi derslerinde bilgisayar kullanmış ve öğrencilerin tepkilerinin pozitif yönde olduğunu tespit etmiştir (Çankaya ve Dinç, 2009:29). Bu çalışmada Harran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ile Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalında öğrenim gören 262 si lisans ve 44 ü yüksek lisans olmak üzere toplam öğrenciye yüz yüze ve online yöntemiyle gönüllü katılımlı olarak anket uygulanmıştır. Anket neticesinde öğrencilerin muhasebe grubu derslere bakış açısı, muhasebe grubu dersleri zorunlu olmasa da tercih edip etmeme tercihi, derslerde bilgi teknolojilerinden yararlanmaya yönelik düşünceleri, teknolojik materyallerin muhasebe grubu derslerin başarı oranlarına katkısı ve WEB tabanlı eğitim ile uzaktan eğitime karşı tutumları analiz edilmeye çalışılmıştır. 122 1-MUHASEBE EĞİTİMİ Muhasebe eğitiminin temel amacı, uygulamada kullanılacak meslek bilgisini en doğru yöntemlerle öğrenciye aktarmaktır. Bunun başarılı bir şekilde gerçekleşmesi için öğrencilerin anlayabilecekleri en etkin yöntemlerin tespit edilmesi gerekir. Bilgi teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişim, bilgiye çok kolay ulaşılmasını sağlarken bu bilgiler her alanda işleyişi zorunlu değişikliğe uğratmıştır. Eğitim alanında da etkisini fazlasıyla gösteren bu gelişmeler, öğrenci bakış açısını değiştirmiş ve öğrenciyi eğitim sırasında aktif hale getirmiştir. Lisans ve yüksek lisans düzeyindeki muhasebe eğitiminin uygulanma ve verimliliğinin arttırılmasında çok sayıda faktör etkili olmaktadır. Fakat öncelikle bilgi kullanıcılarının muhasebe alanındaki ihtiyaçlarının göz önünde bulundurulması ve bu ihtiyaçlar doğrultusunda uygulama yöntemlerinin tespiti gerekmektedir. Bu anlamda çalışmalar yapılırken eğitim uygulamalarının değişen koşullara yeterince uyum sağlayıp sağlamadığının analizi ön plana çıkmaktadır. Bilgi teknolojilerinin kullanıldığı eğitim dallarından biri de muhasebedir. Muhasebe eğitiminde, teknoloji araçlarının gittikçe yaygınlaşmaya başladığı görülmektedir. Klasik derslerde sözel olarak anlatılan birçok konunu, görsel ve işitsel medya sunumlarıyla öğrenciye anlatılması, öğrencide pozitif etki oluşturabilmektedir.
Muhasebe mesleği, toplumsal bir kurum olarak nitelendirilen ve iş yaşamında önemli katkılar sunabilecek pozisyonda olan bir meslektir. Dolayısıyla bu meslek, aynı zamanda bilgiye en hızlı şekilde uyum sağlamak zorunda olan bir meslektir. Muhasebe bilgisinin, muhasebe bilgi kullanıcılarının tercihlerinde etken olan temel katma değerler için kullanılıyor olması muhasebe alanının en önemli özelliğidir. Muhasebe mesleği işleyiş sürecinde, toplumda her kesim için birbirinden farklı olmayan önemli bilgiler ortaya koyar. Bu nedenle muhasebe bilgi sağlama sürecinin başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi eğitim ile mümkündür (Yürekli ve Gönen, 2015:304). Muhasebe uygulamaları, bu alandaki tüm sürece nüfuz ederek yönetime yol haritası çıkarıp destek olacak bilgilerin oluşturulmasında katkı sağlamalıdır. Yalnızca bilgi üretmek, analiz, yorum ve karar süreçlerinde yeterli olmayacaktır. Bu nedenle muhasebe eğitimi ile ilgili düzenleme yapılırken teknolojik gelişmeler muhasebe uygulamalarına muhakkak dahil edilmelidir (Alkan, 2015:155). Muhasebe öğrencilerinin alan bilgisi ve mesleki yetenekleri bireylerin kariyer planlamalarında belirleyici rol oynayacaktır. Genellikle öğrenciler mezun olup çalışmaya başladıklarında fark etmektedir ki, edindikleri temel teorik bilgiler sürekli geliştirilmeli ve güncellenmelidir. Bu gelişimin ve değişimin parçası olabilmeleri için öğrenciler eğitim esnasında çağdaş yaklaşımlı tekniklerle de desteklenmelidir. (Ertan vd. 2014:108). Muhasebe eğitimi almış olan öğrencilerin sektör farkı olmaksızın kariyer planlaması yapabilmesi için bir takım becerilere sahip olması gerekmektedir. Bu becerilerin kazandırılabilmesi için farklı yöntem, teknik ve araçlar kullanılabilir. Muhasebe Eğitimi Değişim Komisyonu (AECC) aşağıdaki öğretim yöntemlerinin kullanımını önermektedir (Hatunoğlu 2006:173); 123 Temel zihinsel iletişime ait ve kişilerin birbirleriyle ilişkilerine dair yetenekleri geliştirilmeli ve desteklenmeli, Bireyler grup olarak çalışmaya yönlendirilmeli, Bireylerin eğitimde aktif katılımlı olmaları sağlanmalı, Bireylerin kişisel öğrenmelerine olanak tanınmalı, Gelişen teknolojiyi takip ederek kullanabilmeleri sağlanmalı.. Muhasebe eğitimi sonrası öğrencilerin: Bilgi teknolojisi sistemlerinin kullanılması, İletişim kabiliyeti, Organizasyonlarda bilgi ve karar alma becerisi, Finansal bilgi ve raporlama, Muhasebe mesleğinin ahlaki sorumluluğu, Sosyal sorumluluk bilinci, Kültürel ve entelektüel birikim
konularında donanımlı olmaları beklenir (Kızıl, 2003:10). Muhasebe bilgilerinin etkin bir şekilde öğrenciye aktarılması için ders müfredatlarının uygulama açısından öğrencinin mezuniyet sonrası yeterliliklerini edinebileceği düzeyde hazırlanması gerekmektedir. Gerek ders içeriklerinin hazırlanması gerek dersin işleyişi aşamasında yaralanılacak en önemli kaynaklardan biri öğrencilerden gelecek olumlu veya olumsuz geri bildirimlerdir. Bu amaçla öğrencilerin bilgi teknolojileri materyallerine sahip olma düzeyi ve bunları kullanabilme düzeyi, derslere ilgisi, dersleri sınıftan veya uzaktan takip etme isteği vb. unsurlar göz önünde bulundurularak öğrenme ve öğretmede en iyi bulunmaya çalışılmalıdır. 2-MUHASEBE EĞİTİMİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN KULLANIMI Muhasebe, kendine özgü farklı mantığa sahip bir bilim dalı olması nedeniyle öğrencilerin yönlendirilmeden bireysel çalışmaları ile bu alanda başarılı olabilmeleri zordur. Buna ilaveten bir uzman tarafından verilmesi gereken muhasebe bilgisinin nasıl sunulduğu da başarı için temel unsurlardan biridir. Derslerde öğrenci sayısının fazlalığına karşın eğitmen sayısının yetersizliği ve kişilere aktarılması gereken bilginin miktar ve nitelik açısından hızla artması sonucu yeni teknolojilerin, dolayısıyla bilgisayarların eğitimde kullanımını kaçınılmaz hale gelmiş ve çağın getirileri ile dersin sunum teknikleri arasına bilgi teknolojileri de girmiştir. Son zamanlarda yapılan birçok araştırmada, bilgi teknolojilerinin muhasebe derslerinde kullanılmasının; eğiticinin işini kolaylaştırmanın yanı sıra dersin öğrenci gözünde daha eğlenceli hale gelmesini ve öğrenme becerisini olumlu yönde etkilediği, motivasyonu artırdığı, öğrencinin ve eğiticinin performansını olumlu etkilediği yönünde genel bir sonuca varılmıştır (Çankaya ve Dinç, 2009:28). 124 Eğitim sisteminde kullanılan uygulamalar üzerinde, başta bilgisayar teknolojisinin olmak üzere teknolojik gelişmelerin yadsınamaz etkisi bulunmaktadır. Eğitimde görsel araçların önemi günden güne artmaktadır. Görsel materyallerle öğrenmenin, eğitimi amacına ulaştırmada çok daha verimli olduğunu yapılan birçok araştırmayla desteklenmiştir. Bilgi teknolojileri, eğitimde aşağıdaki amaçlar doğrultusunda kullanılmaktadır (Hatunoğlu, 2006.186); Öğrenciyi eğitim sırasında aktif hale getirerek aktif şekilde öğrenme kabiliyeti kazanmasını sağlamak, Öğrencilere günlük hayatta bilgi teknolojisi araçlarını nasıl kullanabileceklerini öğretmenin yanı sıra bilgiye ulaşma, problem çözme, bilginin işlenmesi ve sunulması becerilerini kazandırmak, Doğru bilgi teknolojisi aracını seçebilmek ve bunu doğru zamanda ve doğru yerde kullanabilme yeteneğini öğrencilere kazandırmak, Dersin anlaşılırlığını arttırmak, Analitik düşünme yeteneğini geliştirmek. Öğretimde kullanılan bilgi teknolojilerinden biri de Microsoft Powerpoint programıdır. Bu program eğitmenin ders içeriğini, manüel tahta ve yazılı materyallerden farklı olarak net ve düzenli bölümler halinde açıkça sunmasına imkân sağlamaktadır. Sunumların powerpoint aracılığıyla yapılması, derse ilgiyi arttırarak; öğrencinin süreçte algısını güçlendirip, öğrenme becerilerini artırabilir (Akdağ ve Tok, 2008:28-29).
3.LİTERATÜR TARAMASI Yarının muhasebe meslek mensubu adayı olan İİBF öğrencilerinin muhasebe konusunda üniversitede aldıkları eğitimin kalitesi önemlidir. Eğitim kalitesini arttırabilmenin en önemli basamağı eğitim sürecini çağa uydurmaktan geçer. Bilgi teknolojileri kullanımının öğrencilerin muhasebe dersindeki başarısına katkısı ve bu katkının olumlu-olumsuz yönlerinin analizi akademik olarak bir tartışma konusudur. Bu konuda gerçekleşen birçok tartışma, bilgi teknolojilerinin muhasebe grubu derslerde kullanılmasının pozitif etki yarattığı sonucuna odaklanmıştır. Teknolojik araçların eğitim sürecine adaptasyonu; öğrenci ve eğitici arasında pozitif iletişime vesile olduğu üzerinde de durulmaktadır. Bu kısımda muhasebe eğitimi sırasında bilgi teknolojilerinden yararlanma ve bireylerin muhasebe derslerinde bilgi teknolojilerinin yer almasına bakış açılarına odaklanan çalışmalar incelenmiştir. Kozma (1991), yaptığı araştırmada, derslerde bilgi teknolojilerinin kullanılmasının, kişilerin eğitim sürecini etkilediği ve öğrenim oranına pozitif etki yaptığı sonucuna varmıştır. Uslu (1999), araştırmasında bilgisayarlar başta olmak üzere teknolojik araçların derse dahil edildiğinde; derslerin daha ilgi uyandıracağını, dersle ilgili tüm dokümanların, yararlanılan her türlü materyalin, öğrencinin ulaşabileceği şekilde bağlı birimlerin WEB sayfasına konmasının başarıda artış sağlayacağını belirtmiştir. 125 Sayın vd. (2005), çalışmalarında teknolojik araçların kullanım oranı ile derslerdeki başarı seviyesi arasında bir ilişki olup olmadığı tespit etmeye çalışmış ve öğretim araçlarına yönelik olarak derslerde teknolojik sunum kaynaklarının dersi kavramayı kolaylaştırması ile derse olan ilgiyi arttırması arasındaki pozitif ve anlamlı bir ilişki çıkmıştır. Suguhara ve Boland (2006), yaptıkları araştırmada ise pozitif etki ortaya koyan araştırmalara karşın bu etkilerin geçici olduğunu vurgulamıştır. Powerpoint gibi bir bilgi teknolojisi aracının derse uyumu ile kara tahtada anlatılan bir dersin başarı düzeyinde bir faklılık oluşturmadığını, ve her iki ortamda da bulunan öğrencilerin değerlendirme sonuçlarında farklılık olmadığı sonucuna varmış ve bu teknolojik araçların kullanımının olumlu etkisinin zamanla kaybolduğunu ileri sürmüştür. Apperson vd. (2006), multimedya araçlarının kullanımının muhasebe grubu derslere; öğrenci çabasını ve memnuniyetini artırıcı etki yaptığını tespit etmiştir. Toraman vd. (2008), meslek mensuplarının eğitimi üzerine yaptıkları çalışmada, muhasebe ders müfredatlarında yer alan ana konuların hiçbirinde, bilgi teknolojilerinin derslere etkisi ve ilişkisi gibi konuların yer almadığını belirtmişlerdir. Çalışmada ayrıca bilgi teknolojilerinin önemi konusunda öğrenci ve meslek mensuplarının bilinçlendirilmeleri gerektiğine vurgu yapılmıştır. Çankaya ve Dinç (2009), geleneksel sistemde ders alan öğrencilerle bilgi teknolojileri aracılığıyla ders alan öğrencilerin başarı oranlarını kıyaslamışlardır. Analiz bulguları sonucunda ders sırasında teknolojik araçlardan yardım alan öğrencilerin klasik usulde ders alan öğrencilere oranla daha başarılı olduklarını tespit etmişlerdir. Gelişli (2009), çalışmasında ise tek başına powerpoint sunumun öğrencilerin dersteki
etkinliliğine direkt bir katkı sağlamayacağı, bu ve bu gibi sunumların farklı uygulamalarla desteklenmesi gerektiğini tespit ettikleri görülmüştür. Aynı çalışmada öğrenciler arasında görüş farklılıklarına rastlanmıştır. Bunun, eğiticilerin bilgi teknolojilerini kullanmadaki farklılıklardan kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Fidan (2012), bilgi teknolojileri destekli olarak muhasebe dersi alan öğrenciler ile klasik yöntemlerle muhasebe dersi alan öğrencilerin, dersin anlaşılması hususunda algılarında farklılıklar bulunup bulunmadığını tespit etmek için yaptığı çalışmada, bilgi teknolojisi araçlarının mevcut eğitim yöntemlerinde problemleri çözümüne katkı sağlamak ve muhasebe dersine yönelik öğrencilerin olumsuz yargılarının giderilmesi amacıyla bir araç olarak kullanımının desteklenmesi gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca bilgi teknolojilerinin muhasebe derslerinde kullanılmasının derse katılımı arttırarak dersin anlaşılmasını daha kolaylaştırdığını da ifade etmiştir. 4.YÖNTEM 4.1. Araştırmanın Amacı Bu çalışmanın amacı, üniversitelerde teknolojik ders materyal kullanımının muhasebe grubu derslere etkisini ölçmektir. 4.2. Örnekleme Süreci Araştırmanın ana kütlesini Harran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Sosyal Bilimler Enstitüsünde muhasebe dersi gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırma için gerekli olan veriler kolayda örnekleme metodu kullanılarak internetten ve yüz yüze anket yöntemi uygulanarak elde edilmiştir. Anketler 15.10.2017 ile 10.11.2017 tarihleri arasında yapılmıştır. 126 4.3. Veri Toplama Yöntemi ve Aracı Anket formu üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik, uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik ve muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik 19 sorudan oluşan ölçek yer almaktadır. İkinci bölümde, katılımcıların cinsiyeti, öğrenim görmekte olduğu bölüm, öğrenim düzeyi (lisans ve yüksek lisans), ailenin toplam gelirinden oluşan 4 demografik soruya yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise, akıllı telefon ve kişisel bilgisayar sahipliğine yönelik, derslerin akıllı telefondan takip etme isteği, bazı dersleri ve tüm dersleri okula gelmeden takip etme isteği ve muhasebe derslerinin zorunlu olmasa da seçme isteğini ölçen 6 adet soru olmak üzere toplam 29 adet soru yer almaktadır. Anketler oluşturulurken Şermeçeli vd. (2015) ile Çil Koçyiğit, Ekinci ve Erbay (2017) ölçeğinden yararlanılmıştır. Anket formu, Harran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Sosyal Bilimler Enstitüsünde muhasebe eğitim gören öğrenciye gönüllü katılımlı olarak uygulanmıştır. 4.4. Araştırmanın Hipotezleri Araştırmanın modeli ve amacı doğrultusunda geliştirilen hipotezler şu şekildedir: H1: Öğrencilerin muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumları ile uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutumları arasında ilişki vardır. H2: Öğrencilerin uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutumları ile muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutumları arasında ilişki vardır.
H3: Öğrencilerin muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutumları ile muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumları arasında ilişki vardır. H4: Öğrencilerin muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumları, öğrenim gördükleri bölüm açısından farklılık gösterir. H5: Öğrencilerin muhasebe alanı ile ilgili dersle yönelik tutumları, öğrenim düzeyleri açısından farklılık gösterir. H6: Öğrencilerin muhasebe alanı ile ilgili derslerine yönelik tutumları, muhasebe derslerini seçme istekleri açısından farklılık gösterir. 4.5. Araştırmanın Bulguları Araştırmaya ilişkin veriler Tablo 1 ve Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 1: Araştırmaya Katılan Bireylerin Demografik Özellikleri SIKLIK % SIKLIK % CİNSİYET EĞİTİM DÜZEYİ KADIN 137 44,8 LİSANS 262 85,0 ERKEK 169 55,2 YÜKSEK LİSANS 44 15,0 TOPLAM 100,0 TOPLAM 100,0 AYLIK AİLE GELİRİ BÖLÜM SIKLIK % 127 1000 TL ve altı 38 12,4 İŞLETME 142 46,4 1001 2000 TL 56 18,3 İKTİSAT 35 11,4 2001 2000 TL 72 23,5 KAMU YÖNETİMİ 49 16,0 3001 4000 TL 65 21,2 MALİYE 80 26,1 4001 5000 TL 43 12,1 TOPLAM 100,0 5001 6000 TL 18 5,9 SINIF 6001 7000 TL 2 0,7 LİSANS 1 46 15,0 7001 ve üstü 12 3,9 LİSANS 2 42 13,7 TOPLAM 100,0 LİSANS 3 94 30,7 LİSANS 4 80 26,1 YÜKSEK LİSANS DERS YÜKSEK LİSANS TEZ/DÖNEM PROJESİ 32 10,5 12 3,9 TOPLAM 100,0 Araştırmaya katılan bireylerin demografik özellikleri incelenecek olursa, katılımcıların 137'si
(%44,8) kadın, 169'ü (%55,2) erkek bireylerden oluşmaktadır. Araştırmaya katılan bireylerin eğitim düzeyinin 260 ını (%85,0) lisans, 46 sını (%15.0) yüksek lisans oluşturmaktadır. Öğrenim görmekte oldukları bölümün 142 si (%46,4) İşletme, 35 i (%11,4) İktisat, 49 u (%16,0) Kamu Yönetimi ve 80 i (26,1) Maliye bölümünden oluşmaktadır. Sınıflar içinde en büyük payı Lisans 3 almaktadır (30,7). Gelir grupları içerisinde ise en büyük payı 2001-3000 TL gelire sahip olanlar oluşturmaktadır (%23,5). Ankete katılanların 174 ünün (%56,9) kişisel bilgisayarı, 302 sinin ise (%98,7) akıllı telefonu vardır. 257 kişi (%84,0) dersleri akıllı tahtadan takip etmek istemektedir. 270 kişi (%88,2) bazı dersleri okula gelmeden takip etme isteğinde iken, sadece 54 kişi (%17,6) tüm dersleri okula gelmeden takip etme isteğindedir. Muhasebe derlerini zorunlu olmasa da seçmek isteyenler 221 kişi (%77,2) iken, seçmek istemeyenler 85 kişi (%27,8) olarak tespit edilmiştir. Tablo 2: Araştırmaya Katılan Bireylerin Derslere Yönelik Tutumlarına Göre Soruların Frekans Dağılımları Evet % Hayır % Toplam % Kişisel bilgisayarınız var mı? 174 56,9 132 43,1 100,0 Akıllı telefonunuz var mı? 302 98,7 4 1,3 100,0 Derslerimi akıllı telefondan takip etmek isterim. 257 84,0 49 16,0 100,0 128 Bazı dersleri okula gelmeden takip etmek isterim 270 88,2 36 11,8 100,0 Tüm dersleri okula gelmeden takip etmek isterim 54 17,6 252 82,4 100,0 Muhasebe dersleri zorunlu olmasa da seçmek isterim. 221 72,2 85 27,8 100,0 4.6.Araştırmanın Güvenirliliği Tablo 3'de görüldüğü gibi, anketin güvenilirliği 0,940 olarak bulunmuştur. Çalışmada bulunan değerlerin 0,80 < α < 1,00 arasında olması çalışmada yer alan soruların yüksek güvenilirliği olarak ifade edilebilir Tablo 3: Araştırmanın Güvenilirlik Analizi Cronbach's Alpha Ölçek Madde Sayısı,940 19 4.7. Hipotezlerin Test Edilmesi Araştırmanın modeli ve amacı doğrultusunda geliştirilen 6 adet hipotez Tablo 4, Tablo 5, Tablo 6 ve Tablo 7 yardımı ile analiz edilmiş ve aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır.
Tablo 4: Muhasebe Dersi Alan Öğrencilerin Muhasebe Alanı İle İlgili Derslere Yönelik Tutumları ve Muhasebe Derslerinde Bilgi Teknolojisi Kullanımına Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Göre Pearson Korelasyon Analizi Sonuçları Muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutum Uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutum Muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutum Muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutum Korelasyon katsayısı Sig. (2.tailed) N 1,333**,000,500**,000 Uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutum Korelasyon katsayısı Sig. (2.tailed) N,333**,000 1,760**,000 129 Muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutum Korelasyon katsayısı Sig. (2.tailed) N,500**,000,760**,000 1 Muhasebe dersi alan öğrencilerin, muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumları ve uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutumları arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik yapılan Pearson Korelasyon analizi sonucunda elde edilen sig. (p) değeri,000'dır.,000 değeri,05 değerinden küçük olduğu için muhasebe dersi alan öğrencilerin, muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumları ve uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutumları arasında güçlü bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Muhasebe dersi alan öğrencilerin muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumları ve uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutumları arasındaki korelasyon kat sayısı değeri r= 0,333 olmasından dolayı aralarında pozitif bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Yani, muhasebe dersi alan öğrencilerin, muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumları arttıkça uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutumları da pozitif yönde artmaktadır. H 1 hipotezi desteklenmiştir. Muhasebe dersi alan öğrencilerin, uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutumları ve muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik yapılan Pearson Korelasyon analizi sonucunda elde edilen sig. (p) değeri,000'dır.,000 değeri,05 değerinden küçük olduğu için muhasebe dersi alan öğrencilerin, uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutumları ve muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutumları arasında güçlü bir ilişki olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. Muhasebe dersi alan öğrencilerin uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutumları ve muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutumları arasındaki korelasyon kat sayısı değeri r= 0,760 olmasından dolayı aralarında pozitif bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Yani, muhasebe dersi alan öğrencilerin, uzaktan eğitim ve WEB tabanlı eğitime yönelik tutumları ve muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutumları da pozitif yönde artmaktadır. H 2 hipotezi desteklenmiştir. Muhasebe dersi alan öğrencilerin, muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumları ve muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik yapılan Pearson Korelasyon analizi sonucunda elde edilen sig. (p) değeri,000'dır.,000 değeri,05 değerinden küçük olduğu için muhasebe dersi alan öğrencilerin, muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumları ve muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutumları arasında güçlü bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Muhasebe dersi alan öğrencilerin, muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumları ve muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutumları arasındaki korelasyon kat sayısı değeri r= 0,500 olmasından dolayı aralarında pozitif bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Yani, muhasebe dersi alan öğrencilerin muhasebe dersi alan öğrencilerin muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumları ve muhasebe derslerinde bilgi teknolojisi kullanımına yönelik tutumları da pozitif yönde artmaktadır. H 3 hipotezi desteklenmiştir. Tablo 5: Öğrenim Gördükleri Bölüme Göre Öğrencilerin Muhasebe Alanı İle İlgili Derslere Yönelik Tutumlarına Göre Anova Testi Sonuçları 130 Bölüm Kareler Toplamı df Kareler Ortalaması F Sig. Gruplar Arası 21,303 3 7,101 9,818,000 Gruplar İçi 218,417 302,723 Total 239,720 305 Muhasebe dersi alan öğrencilerin, öğrenim gördükleri bölüme göre muhasebe alanı ile ilgili derslerine yönelik tutumlarında fark olup olmadığını ölçmek için Anova Testi yapılmıştır. Yapılan Anova testi analizi sonucunda p=,000 <,05 olmasından dolayı öğrencilerin öğrenim gördükleri bölüme göre muhasebe alanı ile ilgili derslerine yönelik tutumlarında bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. H 4 hipotezi desteklenmiştir.
Tablo 6: Öğrenim Düzeyine Göre Öğrencilerin Muhasebe Alanı ile İlgili Derslere Yönelik Tutumlarına Göre t-testi Sonuçları N Mean T Sig. Lisans 260 3,2062-3,192,017 Yüksek Lisans 46 3,6522 Muhasebe dersi alan öğrencilerin öğrenim düzeylerine göre muhasebe alanı ile ilgili derslerine yönelik tutumlarında fark olup olmadığını ölçmek için bağımsız gruplar t-testi yapılmıştır. Yapılan t-testi analizi sonucunda p=,017 <,05 olmasından dolayı öğrencilerin öğrenim düzeylerine göre muhasebe alanı ile ilgili derslerine yönelik tutumlarında bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. T değerinin negatif çıkması nedeni ile lisans öğrencilerinin yüksek lisans öğrencilerine oranla daha olumlu bir tutuma sahip olduğu sonucu elde edilmiştir. H 5 hipotezi desteklenmiştir. Tablo 7: Muhasebe Derslerini Seçme İsteğine Göre Öğrencilerin Muhasebe Alanı İle İlgili Derslerine Yönelik Tutumlarına Göre t-testi Sonuçları N Mean T Sig. 131 Evet 221 3,4986 7,854,000 Hayır 85 2,6871 Muhasebe dersi alan öğrencilerin muhasebe derslerini seçme isteğine göre muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumlarında fark olup olmadığını ölçmek için bağımsız gruplar t-testi yapılmıştır. Yapılan t-testi analizi sonucunda p=,000 <,05 olmasından dolayı öğrencilerin muhasebe derslerini seçme isteğine göre muhasebe alanı ile ilgili derslere yönelik tutumlarında bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmış ve evet diyenlerin tutumları hayır diyenlere kıyasla daha olumlu çıkmıştır. H 6 hipotezi desteklenmiştir. SONUÇ Genel itibari ile muhasebe dersi eğiticiler cephesinden de eğitim alanlar cephesinden de bulundukları müfredat içerisinde göze çarpan farklılıklara ve zorluklara sahip bir ders olarak nitelendirilir. Özellikle üniversite eğitimi sırasında bu farklılıklar daha çok zorluk olarak öğrenciler tarafından algılanır. Nitekim üniversitede alınacak muhasebe eğitiminin mesleki hayata geçerken bireylere ciddi etkisi olacaktır. Yapılan araştırma neticesinde Harran Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi ve Sosyal Bilimler Enstitüsünde muhasebe dersi alan öğrencilerin muhasebe derslerinde teknolojik materyal kullanımına olumlu baktığı, gerek WEB tabanlı eğitim ve uzaktan eğitim gerek bilgi teknoloji konusunda istekli olduğu anlaşılmıştır.
Sorulara verilen cevaplarda da öğrencilerin bazı konularda seçici olduğu görülmüştür. Şöyle ki Bazı dersleri okula gelmeden takip etmek isterim. sorusuna verilen Evet oranı %88,2 iken, Tüm dersleri okula gelmeden takip etmek isterim. sorusuna verilen Evet oranı sadece %17,6 dır. Verilen cevaplardan hareketle öğrenciler bir kısım dersler için okula gelmemeyi tercih etmiş olsalar da bu tercihlerinin tüm dersleri kapsamadığıdır. Çalışmadan çıkan bir diğer sonuç öğrencilerin muhasebe derlerine yönelik tercihleridir. Muhasebe derslerini zorunlu olmasa da seçmek isterim. diyen öğrencilerin oranı %72.7 dir. Verilen cevaplardan hareketle öğrencilerin muhasebe grubu dersleri bir zorunluluk olarak görmediği ve dersleri isteyerek aldıklarıdır. Anketteki diğer cevaplarda bu cevapları destek niteliktedir. Şöyle ki Muhasebe alanı ile ilgili geleceğe yönelik bir hedefim vardır., Muhasebe derslerine karşı ilgim vardır., Okulda almış olduğum muhasebe eğitimi mezun olduktan sonra bana fayda sağlar. şeklinde sorulara verilen cevaplar da Evet oranı yüksektir. Teknoloji çağında olmamızdan dolayı öğrencilerin oyun ve sosyal medya amaçlı teknolojiyi kullanma isteklerine öğretim faaliyetlerini de katmak istedikleri, teknolojik materyallerin kullanımının derslere olan isteklerini arttıracağı ve bu istekli halin de başarıyı getireceği söylenebilir. KAYNAKLAR Akdağ, M., Tok, H. (2008). Geleneksel Öğretim İle Powerpoint Sunum Destekli Öğretimin Öğrenci Erişişine Etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 33 (147), 26-34. Alkan, G. (2015). İşletmelerin Ön Lisans Muhasebe Eğitiminden Beklentileri: İzmir de Bir Araştırma, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 17 (1): 137-158. Apperson, J. M., Laws, E. L., Scepansky, J. A. (2006). The İmpact Of Presentation Graphics On Students Experience In The Classroom, Computers and Education, 47(1), s.116 126. 132 Çil Koçyiğit S., Ekinci N., Erbay E. (2017). Sağlık Yönetimi Bölümü Lisans Öğrencilerinin Muhasebe Eğitimine Bakış Açılarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Ankara Üniversitesi Ve Gazi Üniversitesi Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt:9, Sayı:18. Çil Koçyiğit S., Yalçın G., Mutlu B., (2017). Sağlık Yönetimi Bölümü Öğrencilerinin Ders Seçimlerinde Muhasebe Dersi Seçimini Etkileyen Faktörlerle İlgili Görüşlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Gazi Üniversitesi Örneği, The Journal of Academic Social Science Yıl: 5, Sayı: 39, s.75. Çankaya, F., Dinç, E. (2009). Powerpoint Ve Klasik Usulde Muhasebe Eğitimi Alan Öğrenciler Arasındaki Farklılıkların Tespiti, Karadeniz Teknik Üniversitesinde Bir Araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1), 28 52. Ertan, Y., Yücel E., Saraç, M. (2014). Kavram Haritaları Tekniğinin Muhasebe Eğitiminde Kullanılması: Uludağ Üniversitesi Uygulaması, Business and Economics Research Journal, 5 (1): 107-122. Fidan, M.E. (2012). Üniversitelerde Muhasebe Dersini Powerpoint Sunumu Ve Klasik Yöntem İle Alan Öğrenciler Arasındaki Farklılıklar: Bilecik Üniversitesi Örneği, Journal of
Yasar University, 25(7), ( 4281-4). Gelişli, Y. (2009). Powerpoint ile Yapılan Ders Sunumlarının Etkililiği, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10 (2), 55-168. Hatunoğlu Z. (2006). Muhasebe Öğretim Elemanlarının Bilgi Teknolojisinden Yararlanma Oranlarının Tespitine İlişkin Bir Araştırma Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 15, Sayı 1, s.173-186. Kızıl, A. (2003). Olması Gereken Muhasebe Eğitimi ve Yeni Bir Yaklaşım, Türkiye XXII. Muhasebe Eğitimi Sempozyumu Muhasebe-Eğitim: Eğilim ve Etkileşimler. Kozma, R.B. (1991). "Learning with media." Review of Educational Research, 61(2), 179-212. Sermeçeli M., Kurnaz E., Özcan M. (2015). Y Kuşağı Öğrencilerinin Muhasebe Eğitimine Bakışı: Atatürk Üniversitesi İİBF de Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2015, C.20. Sugahara, S. And Boland. G., (2006). The Effectiveness of Powerpoint Presentations in the Accounting Classroom, Accounting Education: An International Journal, 15:4, 391 403 Toroman, C. ve diğerleri, (2008). Bilgi Teknolojileri ve Meslek Mensuplarının Eğitimi Üzerindeki Etkileri, EKEV Akademi Dergisi, Y:12, S:37 (s.15-26) Uslu, S. (1999). Bilgi Teknolojisindeki Gelişmelerin Işığında Muhasebe Mesleği Ve Uygulamalar, IV. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu, 5-9 Mayıs, Antalya. Sayın, E., Yeğinboy, Y.E.,Tektüfekçi, F. (2005). Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF nde Öğrenci Açısından Ve Altyapı Bakımından Muhasebe Ve Finans Eğitiminin Etkinliğinin Ölçülmesi Ve Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 26, 101-108. 133 Yürekli E., ve Gönen S. (2015). Muhasebe Meslek Mensuplarının Nitelikli Meslek Mensubu Yetiştirilmesine Yönelik Ön Lisans Programından Beklentileri, Kafkas Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (10): 301-316