«GENÇ TARIMCILAR GELECEĞE HAZIRLANIYOR» GÜNÜMÜZ TARIMINDA GERÇEKLER, HEDEFLER VE FIRSATLAR PANELİ TÜRKİYE TARIMI, GELİŞMELER ve GENÇ TARIMCILAR Prof.Dr. Cengiz SAYIN Akdeniz Üniversitesi / Ziraat Fakültesi / Tarım Ekonomisi Bölümü () 08 Aralık 2017 / IĞDIR ÜNİVERSİTESİ, ZİRAAT FAKÜLTESİ, TARIM TOPLULUĞU / IĞDIR
CUMHURİYETTEN 1923 - Cumhuriyetin ilanı Tarım KİT kuruluşu, Ekonomide tarım GÜNÜMÜZE 1945 - İkinci Dünya Savaşı 1960 - Darbe, Anayasa, Planlı Dönem 1 1963 TR AB Ankara Antlaşması 1963/67-1.BBYKP başlangıç 1973 - Dünya petrol krizi 1980 Darbe, Anayasa 2 3 1980 24 Ocak Krizi ve IMF Kararları 1982 Anayasası 1994-5 Nisan Krizi ve IMF Kararları 1995 - Dış Ticaret - AB GB ve DTÖ 1995 AB (1/95 OKK) Gümrük Birliği 1995 DTÖ kuruluşu ve GATT Tarım Anlaşması 1999 Aralık- 2001 Şubat Krizi ve IMF Kararları 2 2000 AB Katılım Ortaklığı Belgesi 2001 TR Ulusal Programı 2005 - TR AB Müzakere başlama 2014 -.?
3
4
EKONOMİK GÖSTERGELER (2016) Nüfus: 80 milyon GSYİH: 862 Milyar $ / Tarım %6,2 KBMG: 10 807 $ İthalat: 198 milyar $ / İhracat: 144 milyar $ / Tarım %2,4 İstihdam: 27 205 milyon / Tarım %22 5 Büyüme Hızı: %2,9 İşsizlik: %10,9 Enflasyon ( TÜFE): %8,53 İmalat Sanayi KKO: %76
6
7
I. IMF ETKİSİ 8
9
10
11
Türkiye de de son yıllarda uygulanan ulusal tarım stratejileri ve planları aşağıda sıralanmıştır: a) 2008-2012 Tarım Vizyonu b) 2006-2010 Ulusal Tarım Stratejisi c) 2010-2014 Stratejik Plan d) 2013-2017 Stratejik Plan Bunun yanında konu bazlı olmak üzere; 12 Hayvancılık Stratejisi (2006/10), Türkiye Organik Tarım Stratejik Planı (2012/16) Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi (2007/13)-(2014/20)
ULUSAL TARIM STRATEJİSİ (2006/10) STRATEJİK AMAÇLAR 1. Sürdürülebilirlik İlkesi Çerçevesinde Kaliteye Dayalı Üretim Artışı İle Gıda Güvenliği ve Gıda Güvencesinin Sağlanması 2. Tarımsal İşletmelerin Rekabet Gücünün Arttırılması 3. Tarımsal Pazarlama Altyapısının Güçlendirilmesi ve Tarım-Sanayi Entegrasyonunun Sağlanması 4. Üretici Örgütlenmesinin Geliştirilmesi 5. Kırsal Gelirlerin Arttırılması ve Kırsal Toplum Yaşam Şartlarının İyileştirilmesi a) DGD DESTEK ARAÇLARI b) Fark Ödemesi c) Telafi Edici Ödemeler d) Hayvancılık Destekleri e) Ürün Sigortası Ödemeleri f) Kırsal Kalkınma Destekleri g) ÇATAK Programı Destekleri h) Diğer Destekler 13 Kaynak: http://www.tarim.gov.tr/arayuz/9/icerik.asp?fl=../sanal_kutuphane2/tarimstratejisi/tarimstratejisi_2006_2010belgesi.htm
ULUSAL KIRSAL KALKINMA STRATEJİSİ (2007/13) STRATEJİK AMAÇLAR 1) Ekonominin geliştirilmesi ve iş imkanlarının artırılması 2) İnsan kaynaklarının, örgütlenme düzeyinin ve yerel kalkınma kapasitesinin geliştirilmesi 3) Kırsal alan fiziki altyapı hizmetlerinin geliştirilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması 14 4) Kırsal çevrenin korunması ve geliştirilmesi Kaynak: RG: 04.02.2006 tarih ve 26070 sayı YPK KARARI
ULUSAL KIRSAL KALKINMA STRATEJİSİ (2014/20) STRATEJİK AMAÇLAR 1) Kırsal ekonomi ve istihdamın geliştirilmesi 2) Kırsal çevre iyileştirme ve doğal kaynak sürdürme 3) Kırsal yerleşimin sosyal ve fiziki iyileştirilmesi 15 4) Yoksulluğun azaltılması Kaynak: RG: 25.03.2014 tarih ve 29274 sayılı YPK KARARI
(2013/17) TARIM STRATEJİK PLANI 16
4hft 17 Tarım Kanunu (No:5488 / 2006) Tarım politikalarının amaçları Tarım politikalarının ilkeleri Tarım politikalarının öncelikleri Tarımsal araştırma Çiftçi eğitimi, yayım ve danışmanlık Biyolojik çeşitlilik, genetik kaynakları koruma ve biyogüvenlik Ürün konseyleri Üretici örgütleri Sözleşmeli üretim Tarım havzaları Kırsal kalkınma Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu Tarımsal destekleme amacı ve ilkeleri Tarımsal destekleme araçları Tarımsal destekleme uygulama esasları Tarımsal desteklemelerin finansmanı Salgın ve bulaşıcı hastalıklardan korunma Haksız ödemelerin geri alınması ve hak mahrumiyeti 17
II. AVRUBA BİRLİĞİ ETKİSİ 18
19
TARIM MÜZAKERELERİNDE SON DURUM A. AB - TR MÜKTESEBAT TARAMA SÜRECİ TAMAMLANDI (2005/06) TANITICI TOPLANTI, KOMİSYON TARAFI SUNUŞLARI AYRINTILI TOPLANTI, TÜRKİYE TARAFI SUNUŞLARI B. AB TR KATILIM MÜZAKERE SÜRECİ BAŞLADI (35 FASIL) a. Tarım ve Kırsal Kalkınma (Henüz açılmadı - Konseyde tarama sonu raporu onaylanan ve açılış kriteri resmi olarak belirlenen fasıl b. Gıda Güvenliği, Veterinerlik, Bitki Sağlığı (Açıldı) c. Balıkçılık (Henüz açılmadı - Tarama sonu raporu onaylanmayan fasıl) 20 Kaynak: http://www.abgs.gov.tr/files/kapb/web_tr_yatay_tablo_05_11_2013.pdf
III. DTÖ ETKİSİ Ticaret Görüşmelerinde Tarihsel Süreç Yer / İsim Yıl Tarih Konferanslar 1. Cenevre Konf. 1947 2. Annency Konf. 1949 3. Torquay Konf. 1951 4. Cenevre Konf. 1956 5. Dillon Round 1960-1961 6. Kennedy Round 1964-1967 7. Tokyo Round 1973-1979 8. Uruguay Round 1986-1994 9. 1996 Singapur I. Bak. Konf. 10. 1998 Cenevre II. Bak. Konf. 11. 1999 Seattle III. Bak. Konf. 12. 2001 Doha IV. Bak. Konf. 13. 2003 Cancun V. Bak. Konf. 14. 2005 Hong Kong VI. Bak. Konf. 15. 2013 Endonezya (Bali) IX. Bak. Konf. 21
TÜRKİYE DE İZLENEN DIŞ TİCARET POLİTİKASI VE TARIM 22
TÜRKİYE DE ÖNE ÇIKAN POLİTİKA DÜZENLEMELERİ HAVZA BAZLI DESTEKLEMELER GENÇ ÇİFTÇİ DESTEKLEMELERİ 23 TOPRAK KANUNU VE TARIMSAL MİRAS ÜRÜN PİYASA DÜZENLEMELERİ HAYVANCILIK POLİTİKALARI
GELECEK BEKLENTİLERİ İÇSEL Yapısal Düzenlemeler (İşletme, nüfus, toprak..) Ürün Piyasa Düzenlemeleri Tarımsal Örgütlenme, Sosyal Politikalar DIŞ ETKİLER AB MÜZAKERELERİ Tarım ve Kırsal Kalkınma sıkıntılı Ortak Balıkçılık Politikası sıkıntılı DTÖ DÜZENLEMELERİ İzlenen politikalar uygun Çin etkisi devam IMF ETKİSİ YOK 24 Araştırmalar politika önceliklerine uygun olmalı
«GENÇLERLE DAHA GÜÇLÜ TÜRKİYE VE DAHA GÜÇLÜ TARIM» 25 TEŞEKKÜRLER