Pegem Pegem. Pegem Pegem. Pegem. Pegem. Pegem

Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem

Komisyon KPSS A-Grubu Hukuk-İktisat-Maliye-Muhasebe-İşletme Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular ISBN 978-605-364-132-2 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumlulukları yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır. 3. Baskı Dizgi-Grafik Tasarım: Sibel Yatarkalkmaz Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Tuna Matbaacılık A. Ş. (Ankara-0312-278 34 84) Yayınevi Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 16102

ÖNSÖZ Değerli KPSS Adaylarımız, Diğer bütün sınavlarda olduğu gibi KPSS A grubu adayları da geçmiş yıllarda yapılan sınav sorularını incelemekte, bu soruları çözmekte ve eksik oldukları konulara yönelik çalışmalarını hızlandırmaktadırlar. Elinizdeki bu kaynak KPSS A grubunun tüm branş sorularını içermektedir. Geçmiş yıllarda yapılan sınav sorularına çeşitli kaynaklardan ulaşılabilmektedir. Ancak 2001 yılından itibaren yapılmaya başlanan bu sınavlarda sorulan sorular ve çözümlerinin tamamının bulunduğu ve konularına göre düzenlendiği bir kaynak bugüne kadar yayımlanmamıştır. Önceki yıllarda çıkmış soruların konularına göre ayrılmış olması adaylara çalışma kolaylığı sağlamanın yanında, sınavın mantığını çözmelerinde de yardımcı olacaktır. Sorular, Hukuk, İktisat, Maliye, Muhasebe ve İşletme olmak üzere yedi branş halinde gruplandırılmış ve her bir sorunun altına açıklamalı çözümü verilmiştir. Bu anlamda KPSS Konu Konu Düzenlenmiş Tamamı Çözümlü A-Grubu Çıkmış Sorular kitabımız hem adaylarımız hem de bu sınavlara dönük kurs ve dershanelerde görev yapan öğretmenlerimiz için önemli bir rehber kitap niteliğindedir. Kitabımızın hepinize faydalı olacağını umuyor, Pegem Akademi Yayıncılık olarak başarılar diliyoruz. Pegem Akademi Yayıncılık iii

İÇİNDEKİLER HUKUK (ss: 1/174) Anayasa Hukuku...1 İdare Hukuku...27 Ceza Hukuku...56 Medeni Hukuk...87 Borçlar Hukuku...118 Ticaret Hukuku...148 İcra ve İflas Hukuku...174 İKTİSAT (ss: 199/402) Fayda Teorisi, Farksızlık Eğrileri, Bütçe Doğrusu ve Tüketici Dengesi...199 Arz ve Talep...211 Esneklik...220 Üretim Analizi...227 Üretim Maliyetleri...235 Piyasalar...240 Faktör Piyasaları...261 Genel Denge ve Etkinlik Analizi...265 Milli Gelir Hesapları...268 Basit Keynesyen Model...273 Tüketim Kuramları...281 Yatırım Kuramları...283 Çarpanlar...287 IS LM Analizi...291 Toplam Arz Toplam Talep...302 Açık Ekonomide IS LM...316 Enflasyon Döviz Kuru Faiz Haddi...318 İşsizlik...327 Para Teorisi...332 Para Arzı Tanımlar...335 iv

Para Talebi Para Arzı...341 Para Çoğaltanı...356 Para Politikası Araç ve Amaçları...358 Finansal Ekonomi...369 Uluslararası İktisat...371 Büyüme ve Kalkınma...382 Doktrinler Tarihi...393 Türkiye Ekonomisi...402 MALİYE (ss: 413/574) Maliye Teorisi...413 Kamu Maliyesiyle İlgili Yaklaşımlar...415 Genel Ekonomi İçinde Kamu Kesiminin Gelişimi...416 Farklı İktisadi Yaklaşımlara Göre Kamu Kesimi...418 Devletin Görevleri...421 Kamu Ekonomisinde Üretilen Mal ve Hizmetler...423 Kamu Ekonomisinde Karar Alma ve Oylama Yöntemleri...429 Kamu Harcamalarının Tanımı ve Özellikleri...433 Kamu Harcamalarının Artış Nedenleri...435 Kamu Harcamalarının Sınıflandırılması...442 Kamu Gelirlerinin Tanımı, Sınıflandırılması ve Türleri...451 Verginin Tanımı, Özellikleri, Amaçları ve Tarihi Gelişimi...455 Vergileme İlkeleri...458 Vergileme ile İlgili Temel Kavramlar...460 Vergilerin Sınıflandırılması...470 Bütçenin Tanımı, Nitelikleri ve Fonksiyonları...473 Bütçe İlkeleri ve Bütçe Denkliği...475 Bütçede Birlik İlkesinden Sapmalar...479 Bütçe Sistemleri...482 Bütçenin Hazırlanması ve Yasama Organında Onaylanması...485 Bütçenin Uygulanması ve Hazine İşlemleri...491 Mali Yılın Sona Ermesi ve Hesapların Kapatılması...493 Devlet Muhasebe Sistemleri...495 v

Bütçenin Denetimi...496 Devlet Borçlarının Tanımı, Özellikleri ve Sınıflandırılması...498 Borç Yönetimi İşlemleri...507 Devlet Borçlanmasında Alacaklılara Sağlanan Menfaatler...511 Devlet Borçlarında Garanti...514 Devlet Borçlarının Ödenmesi...516 Borçlanmanın Ekonomik ve Sosyal Etkileri...517 Vergi Hukukunun Kaynakları...521 Vergi Usul Hukuku...522 Vergi Ceza Hukuku...527 Vergi İcra Hukuku...531 Vergi Uyuşmazlıklarının İdari Çözüm Yolları ve Vergi Yargısı...532 Gelir Üzerinden Alınan Vergiler...534 Harcamalar Üzerinden Alınan Vergiler...544 Servet Üzerinden Alınan Vergiler...546 Maliye Politikasının Amaçları ve Araçları...547 Maliye Politikasının Etkinliği...551 Gelir Dağılımının Sağlanmasında Maliye Politikası...562 İktisadi Büyüme ve Kalkınmanın Sağlanmasında Maliye Politikası...573 Bütçe Açıklarında Maliye Politikası...574 MUHASEBE (ss: 577/771) Muhasebenin Temel Kavramları ve İlkeleri...577 Muhasebe Araçları...584 Türkiye Muhasebe Standartları...587 Tek Düzen Hesap Planı...589 Hazır Değerler - Menkul Kıymetler...600 a) Kasa Hesabı (TL)...600 b) Kasa Hesabı (Yabancı Paralar)...605 c) Bankalar Hesabı...610 d) Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı...619 e) Diğer Hazır Değerler Hesabı...621 Menkul Kıymetler...624 vi

Ticari Alacaklar...637 Stoklar...652 KDV Hesapları...677 Duran Varlıklar...681 Yabancı Kaynaklar...699 Öz Kaynaklar...716 Gelir Tablosu ve Bilanço Hesapları...720 Maliyet Hesapları...732 Maliyet Muhasebesi...734 Şirketler Muhasebesi...739 Mali Analiz...741 Ticari Aritmetik...761 İŞLETME (ss: 775/942) Kavramlar...775 İşletmenin Amaçları...777 İşletmenin Sınıflandırılması...778 İşletmenin Kuruluş Çalışmaları...779 İşletmede Kapasite Seçimi ve Türleri...783 İşletmenin Anlaşmaları...786 İşletmenin Maliyetleri...789 İşletmenin Gelirleri...790 İşletmenin Verimliliği ve İlişkili Kavramlar...791 Yönetimin Anlamı...794 Yönetim Düşüncesinin Tarihsel Gelişimi...797 Yönetim İşlevleri...809 Planlama...812 Örgütleme...814 Yöneltme, Yürütme, Yönlendirme...821 Kontrol (Denetim)...829 İnsan Kaynakları Yönetimi...831 Temel Kavramlar...838 Üretim Sistemleri...840 vii

Talep Tahminleri...858 İş Tasarımları...861 Stok Yönetimi...863 İşyeri Düzenleme...872 Pazarlama Yönetimi...875 Pazarlama Planlaması...879 Pazarlama Araştırması ve Bilgi Sistemi...883 Tüketici Pazarları ve Uluslararası Pazarlar...884 Endüstriyel Pazarlar ve Uluslararası Pazarlar...886 Pazarlama Analizi, Tahmini, Pazar Bölümlendirme, Hedefleme ve Konumlandırma...888 Pazarlama Karması...893 Fiyatlama ve Fiyat Yönetimi...900 Dağıtım Kanalları ve Fiziksel Dağıtım...903 Tutundurma Kararları ve Politikaları...906 Hizmet Pazarlaması...910 Finansal Yönetim ve Fonksiyonları...912 Paranın Zaman Değeri...915 Finansal Sistem ve Piyasalar...919 Finansal Analiz...922 Başabaş ve Kaldıraç Analizi...929 Finansal Planlama ve Kontrol...930 Çalışma Sermaye Yönetimi...931 Nakit ve Nakit Benzerleri Yönetimi...932 viii

HUKUK Çıkmış Sorular 2001-2011

Anayasa Hukuku 1 ANAYASA HUKUKU 1. 1982 Anayasası na göre, Cumhurbaşkanının kanunları yayımlaması ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? (2001) A) Cumhurbaşkanı, yayımlaması için kendisine gönderilen bir kanunun Anayasaya aykırı bulduğu maddelerini TBMM ye geri gönderip diğer maddelerini en geç 10 gün içerisinde Resmi Gazetede yayımlamalıdır. B) Cumhurbaşkanı, yayımlaması için kendisine gönderilen bir kanunu sadece Anayasaya aykırı bulduğu takdirde en geç 20 gün için de TBMM'ye geri gönderebilir. C) Cumhurbaşkanının, TBMM tarafından kabul edilen bir kanunu yayımlaması için Anayasada herhangi bir süre öngörülmemiştir. Bu husus, Cumhurbaşkanının takdirine bırakılmıştır. D) Cumhurbaşkanı, yayımlaması için kendisine gönderilen bir kanunun bazı maddelerini uygun bulmasa bile tümünü TBMM'ye geri gönderir. Bu yetkisini 15 gün içinde kullanabilir. E) Cumhurbaşkanı, sadece sıradan kanunları bir kez daha görüşülmesi için TBMM'ye geri gönderebilir. Anayasa değişiklikleri üzerinde böyle bir yetkisi yoktur. Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul edilen kanunları on beş gün içinde yayımlar. Cumhurbaşkanı kendisine gelen her kanunu yayımlamak zorunda değildir. Anayasanın 89 uncu maddesine göre, Cumhurbaşkanı, yayımlanmasını uygun bulmadığı kanunları, bir daha görüşülmek üzere, bu hususta gösterdiği gerekçe ile birlikte aynı süre (on beş gün) içinde, Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderir. Bütçe kanunları bu hükme tâbi değildir. Cumhurbaşkanı, yayımlaması için kendisine gönderilen bir kanunun bazı maddelerini uygun bulmaz ise, sadece bu maddeleri TBMM ye geri gönderme hakkı yoktur, kanun önerisinin tümünü TBMM'ye geri göndermek durumundadır. Cumhurbaşkanınca kısmen uygun bulunmama durumunda, Türkiye Büyük Millet Meclisi sadece uygun bulunmayan maddeleri görüşebilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, geri gönderilen kanunu aynen kabul ederse, kanun Cumhurbaşkanınca yayımlanır; Meclis, geri gönderilen kanunda yeni bir değişiklik yaparsa, Cumhurbaşkanı değiştirilen kanunu tekrar Meclise geri gönderebilir.

2 KPSS Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular/Hukuk 2. Aşağıdakilerden hangisi, yasama yetkisinin genelliği ilkesini ifade eder? (2001) A) Yasama organının, Anayasada sayılan koşulları taşımak şartıyla dilediğini Cumhurbaşkanı seçebilmesi B) Yasama organının, gerekli durumlarda yasama dokunulmazlığını kaldırabilmesi C) Yasama organının, genel nitelikte kanunlar yapabilmesi D) Yasama organının, Bakanlar Kurulunu denetleme yetkisinin bulunması E) Yasama organının, dilediği konuda ve istediği kadar ayrıntıya girerek düzenleme yapabilmesi Yasama yetkisinin genelliğinin üç anlamı vardır: 1. Kanunla düzenleme alanının konu itibarıyla sınırlandırılmamış olduğu anlamına gelir. 2. Yürütme organına bırakılmış bir mahfuz alanın olmadığı anlamına gelir. 3. Yasama organının bir konuyu dilediği ölçüde ayrıntılı olarak düzenleyebileceği anlamına gelir. 3. Aşağıdakilerden hangisi olağan kanun hükmünde kararnamenin konusu olabilir? (2001) A) Konut dokunulmazlığının sınırlanması B) Kıyılardan yararlanmanın düzenlenmesi C) Bütçe kanununda değişiklik yapılması D) Haberleşme özgürlüğünün sınırlanması E) Seçme hakkının düzenlenmesi Olağan dönem kanun hükmünde kararnameleri ile Anayasanın ikinci kısmının ikinci bölümünde yer alan temel haklar ve ödevler ile dördüncü bölümde yer alan siyasî haklar ve ödevler düzenlenemez. Bu noktada Kanun Hükmünde Kararname ile Sosyal ve Ekonomik Haklar ın düzenlenebileceğinin altını çizmekte fayda vardır. Kıyılardan Yararlanma Hakkı sosyal ve ekonomik haklar arasında yer aldığı için, Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenebilmektedir. Konut dokunulmazlığı ve Haberleşme Hürriyeti Kişi Hak ve Ödevleri Başlığı altında; Seçme Hakkı ise Siyasi Hak ve Ödevler arasında yer almaktadır. Bu haklar ancak Kanun ya da Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamesi ile düzenlenebilmektedir. Anayasasının Bütçe Kanunu nu düzenleyen 163. maddesine göre Bakanlar Kurulu na Kanun Hükmünde Kararname ile bütçede değişiklik yapmak yetkisi verilemez. 4. 1982 Anayasası na göre, Danıştay'ın imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerine ilişkin yetkisi aşağıdakilerden hangisidir? (2001) A) İnceleme B) Denetleme C) Görüş bildirme D) Veto etme E) İptal etme Anayasanın 155. maddesinde 1999 yılında yapılan değişiklikle birlikte Danıştay, ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri hakkında iki ay içinde düşüncesini bildirmek ile görevlendirilmiştir. Değişiklik öncesinde, Danıştay imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri üzerinde inceleme ve denetleme yetkisine sahipti.

5. 1982 Anayasası na göre, milletvekili dokunulmazlığı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? (2002) A) Milletvekilinin meclis çalışmalarında sarf ettiği bir sözden ötürü yargılanabilmesi için önce dokunulamazlığının kaldırılması gerekir. B) Milletvekilinin dokunulmazlığı, ancak üye tamsayısının salt çoğunluğu ile kaldırılabilir. C) Milletvekilinin görevi ile ilgili bir suçtan ötürü dokunulmazlığı, hakkında açılan meclis soruşturmasından sonra kaldırılabilir. D) Milletvekilinin ağır cezayı gerektiren suçüstü halinde, dokunulmazlığının kaldırılmasına gerek olmadan yargılanması mümkündür. E) Milletvekiline karşı açılacak ceza davalarında da, hukuk davalarında da önce dokunulmazlığının kaldırılması gerekir. Yasama dokunulmazlığı, milletvekilleri hakkında, suç işlediklerinden bahisle, Meclisin kararı olmadan cezaî takibata maruz kalmamaları anlamına gelir. Yasama dokunulmazlığının amacı, milletvekillerinin iktidar tarafından tahrik edilebilecek keyfi, zamansız ve esassız ceza kovuşturmalarıyla, geçici bir süre için de olsa, yasama çalışmalarından alıkonulmasını önlemektir. Yasama dokunulmazlığı mutlak değildir. Yasama dokunulmazlığının istisnaları bizzat Anayasa tarafından öngörülmüştür. Bunlar, ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasanın 14 üncü maddesindeki durumlardır. a) Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali b) Seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasanın 14 üncü maddesindeki durumlar. Anayasa Hukuku 3 Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali dokunulmazlığın bir istisnası olduğuna göre, milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasına gerek olmadan yargılanması mümkündür. 6. Cumhurbaşkanının, TBMM'ye bir yasayı bir kez daha görüşülmek üzere geri göndermesinden sonra söz konusu yasanın TBMM tarafından aynen kabul edilmesi durumunda, Cumhurbaşkanının ne yapması gerekir? (2002) A) Yasayı yayımlaması gerekir. B) Yasayı yayımlamadan önce Anayasa Mahkemesine götürmesi gerekir. C) Yasanın uygun bulmadığı maddelerini yeniden TBMM'ye geri göndermesi, uygun bulduğu maddelerini yayımlaması gerekir. D) Yasanın uygun bulmadığı maddelerini yeniden TBMM'ye geri göndermesi, uygun bulduğu maddeleri Meclis söz konusu maddeleri görüşüp bir karara varıncaya kadar elinde tutması gerekir. E) Yasayı halkoyuna sunması gerekir. Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul edilen kanunları on beş gün içinde yayımlar ya da yayımlanmasını uygun bulmadığı kanunları, bir daha görüşülmek üzere, bu hususta gösterdiği gerekçe ile birlikte aynı süre içinde, Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, geri gönderilen kanunu aynen kabul ederse, kanun Cumhurbaşkanınca yayımlanır. Meclis, geri gönderilen kanunda yeni bir değişiklik yaparsa, Cumhurbaşkanı değiştirilen kanunu tekrar Meclise geri gönderebilir.

4 KPSS Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular/Hukuk 7. Yasaların Anayasaya uygunluğunun itiraz yoluyla denetiminde, aşağıdakilerden hangisi varlığı gerekli olan bir unsurdur? (2002) A) İtirazın Cumhurbaşkanı veya 1/5 oranında milletvekili tarafından yapılması B) İtirazın yasa yayımlandıktan sonra 60 gün içinde yapılması C) İtirazın görülmekte olan bir davaya ilişkin olarak bir mahkemede yapılmış olması D) Hakkında Anayasaya aykırılık itirazında bulunulan yasaya ilişkin olarak geriye doğru 20 yıl içinde Anayasa Mahkemesinin karar vermemiş olması E) İtirazın bir kamu kurumu tarafından yapılmış olması Kanunun ya da Kanun Hükmünde Kararnamenin itiraz yoluyla denetimine (somut norm denetimi) konu olabilmesi için bazı şartların gerçekleşmesi gerekmektedir: a) Bakılmakta olan bir dava olmalıdır: Dava sonuçlanmış ise Anayasa Mahkemesine denetim için gidilemez. b) Davaya bakmakta olan mercii Mahkeme olmalıdır: Sorgu hakimleri, hakemler, tahkim kurulları, vergi itiraz komisyonları, Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay mahkeme niteliği taşımazlar. c) İptali istenen kanun ya da kanun hükmünde kararname o davada uygulanacak norm olmalıdır: Mevcut dava ile ilişkisi bulunmayan bir normun denetimi için Anayasa Mahkemesine gidilemez. d) Mahkeme uygulanacak hükmü Anayasaya aykırı görmeli veya aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanaatine varmalıdır. 8. 2001 yılı değişikliği göz önüne alındığında, 1982 Anayasasında yer alan temel hak ve özgürlüklere ilişkin "genel sınırlama" sebepleriyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? (2002) A) Genel sınırlama sebepleri tüm temel hak ve özgürlükler için geçerlidir. B) Genel sınırlama sebepleri sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler dışındaki temel hak ve özgürlükler için geçerlidir. C) Genel sınırlama sebepleri sadece olağanüstü hallerde uygulanır. D) Bir temel hak ve özgürlüğe ilişkin özel sınırlama sebebi varsa genel sınırlama sebebi uygulanmaz. E) 1982 Anayasasında genel sınırlama sebepleri kaldırılmıştır. Anayasamız olağan dönemlerde temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması sistemini 13 üncü maddesinde düzenlemiştir ve bu maddeyle temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması bazı şartlara bağlamıştır: 1. Sınırlama kanunla olmalıdır. 2. Sınırlama Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olmalıdır. 3. Sınırlama anayasanın ilgili maddesinde öngörülen özel sebeplere dayanmalıdır. (Anayasamıza 1971 değişiklikleri ile eklenen genel sınırlama sebepleri 2001 de Anayasadan çıkartılmıştır.) 4. Sınırlama demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olarak yapılmalıdır. 5. Sınırlama laik Cumhuriyetin gereklerine aykırı olmamalıdır. 6. Sınırlama Ölçülülük İlkesi esas olmalıdır. 6. Sınırlama hakkın özüne dokunmama ilkesine uygun olmalıdır. Bu durumda genel sınırlama sebeplerinin kaldırıldığına ilişkin E seçeneği sorunun doğru cevabıdır.