TÜRKİYE İŞ KURUMU İL MÜDÜRLÜĞÜ Ü ÜĞÜ Kadir HAMİKLİ İl Müdürü 1
YASAMIZ 25.06.2003 Tarihinde TMBB kabul edilen 05.07.200307 tarih ve 25159 sayılı resmi gazetede yayımlanan 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunudur. 2
GÖREVLERİMİZ İş ve İşçi Bulma Hizmetleri İşgücü Piyasası Bilgi Hizmetleri Aktif İşgücü Piyasası Hizmetleri Pasif İşgücü Hizmetleri 3
AKTİF İŞGÜCÜ PİYASASI Meslek Edindirme Kursları İşletmelerde Eğitim ğ Seminerleri Meslek Bilgi Merkezleri İş ve Meslek Danışmanlığış ğ 4
PASİF İ İŞGÜCÜ Ü Ü PİYASASIİ İşsizlik Sigortası Ödemeler İş Kaybı Tazminatı Ödemeleri Kısa Çalışma ş Ödeneği ğ (Ek:2) Ücret Garanti Fonu (Ek:1) 5
5763 Sayılı İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hkk Hakkında Kanun İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulları Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Türkiye İş Kurumu İşgücü Uyum Hizmetleri Yönetmeliği Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik 6
5763 SAYILI KANUNLA (1) Özel sektörde eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğü lülüğükaldırıldı. (1) Kontenjan dahilinde çalıştırılan özürlü işçilerin sigorta primine ait işveren hisselerinin tamamı hazinece ödenir. (2) () Aktif işgücü piyasası çalışmaları için yapılacak harcamalar işsizlik sigortası fonundan karşılanır. (14) 7
5763 SAYILI KANUNLA (2) Günlük işsizlik ödeneği, son dört aylık prime esas kazancın günlük ortalamasının %40 ı dır. Üst sınır ise asgari ücretin % 80 i dır. Kısa Çalışma Ödeneği ve Ücret Garanti Fonu İş Kanununda çıkarılarak 4447 sayılı Kanuna EK:1 ve EK:2 maddesi olarak eklenmiştir. 29 yaşından küçük erkeklere ve yaş şartı aranmaksızın tüm kadınların istihdamına teşvik getirilerek fondan kaynak aktarılmıştır. 8
İl İstihdam ve Mesleki Eğitim ğ Kurulları Çalışma Usul ve Esasları Hakkından Yönetmelik 9
KAPSAMI İl düzeyinde; istihdam ve mesleki eğitim ğ politikalarının oluşturulması, istihdamı koruyucu, geliştirici i i ve işsizliği iliği önleyici i tedbirler ile uygulanacak aktif işgücü programlarının belirlenmesi, istihdam etkinliklerinin ve mesleki eğitim uygulamalarının izlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik çalışmaları kapsar. 10
DAYANAĞI 25/06/2003 Tarihli ve 4904 Sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun 13 ve 32 inci maddeleri 05/06/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunun 6 ıncı maddesi 11
KURULLAR 1-İl İstihdam Ve Mesleki Eğitim Kurulu 2-İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Yürütme Kurulu 3-Denetim Kurulu 12
İL İSTİHDAM VE MESLEKİ EĞİTİM KURULU (1) Vali Başkanlığında toplanılır. 11 Üyeden oluşur. Kurul Başkanın gerekli görmesi halinde başka katılımcılarda alınır. Her Yıl Ocak, Nisan,Temmuz ve Ekim aylarında toplanılır. Başkanın çağrısı üzerine olağanüstü de toplanabilir. Kurul lgündemi ikurul lbaşkanın görüşü alınarak Yürütme Kurulunca belirlenir. 13
İL İSTİHDAM VE MESLEKİ EĞİTİM KURULU (2) Gündemde d bir önceki toplantıda alınan kararların uygulama sonuçları görüşülür. Kurulda alınan kararlar bağlayıcıdır. Alınan kararlarda sorumlu kurul ve kuruluşlar belirlenir. Kurul tarafından faaliyet raporu düzenlenir. Düzenlenen rapor izleyen yılın Şubat ayı içerisinde Kuruma ve Milli Eğitim Bakanlığına Gönderilir. 14
İL İSTİHDAM VE MESLEKİ EĞİTİM YÜRÜTME KURULU İŞKUR İl Müdürlüğü ve Milli Eğitim İl Müdürlüğü ğ dışında ş diğer ğ kurumlardan belirlenen 3 kişi olmak üzere 5 kişiden oluşur. Kurum Kurul üyesi dışında bir personeli Yürütme Kurulu üyeliği için görevlendirilebilir. il Kendi üyeleri arasında Başkan ş ve Başkan ş Yardımcısı belirlenir. Ayda iki kez toplanılır. 15
DENETİM KURULU (1) Kurum Kaynaklı Kursları MEB ve Kurumun denetim yetkisi saklı kalmak kaydıyla Kurul başkanının onayı ile denetler. Kurul Başkanının onayı ile İl Müdürlüğü, İl Milli Eğitim, işçi ve işveren temsilcilerinden oluşur. Kurs sayısı 10 dan fazla olursa ikinci Denetim Kurulu oluşturulur. İki denetim arası bir aydan az olmamak üzere kurs süresince en fazla üç kez denetim yapar. 16
DENETİM KURULU (2) Denetimler en az üç üye ile yapılır. Kurumca hazırlanan Denetim Formu kullanılır. Denetim Raporları Kuruma ve ilk toplantıda Kurula sunulur. Gerekli görülmesi halinde Rapor Kurum tarafından yükleniciye tebliğ edilir. 17
DENETİM KURULU (3) Yüklenici tebligatta belirtilen hususları süresi içerisinde i i tamamlar. Konusu suç teşkil eden hususlar kurul başkanına bildirilir ve kurul başkanın onayı ile yetkili mercilere suç duyurusu yapılır. Denetim raporlarında olumlu çalışmalar, eksik çalışmalar eğitimin durdurulması veya kapatılmasına ilişkin öneriler de dahil olmak üzere suç sayılan hususlarda belirtilir. 18
DİĞER HUSUSLAR Kurulun Sekreter ya hizmetleri İl Müdürlüğü ğ ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü kendi görev alanları ile sınırlı kalmak üzere müştereken ş yürütülür. Kurul toplantı organizasyonuna ilişkin sekreter ya İl Müdürlüğünce yürütülür. Kurula katılamayacak üyenin yerine yenisi İl Müdürlüğüne bildirilir. ili Tüm üyeler üst üste iki kez toplantıya katılmamaları halinde Başkan tarafından kurumlarına bildirilir. 19
Türkiye İş Kurumu İşgücü Uyum Hizmetleri Yönetmeliğiğ 20
KAPSAMI Kuruma kayıtlı işsizlerin, il i İş piyasası ihtiyaçları doğrultusunda istihdam edilebilirliklerini artırmak; iş bulmalarının kolaylaştırılmasına, işe yerleştirilmesine katkı sağlamak amacıyla meslek edindirme, geliştirme, ve değiştirme eğitimleri vermek. 21
KURS DÜZENLENECEK MESLEKLERİN İ BELİRLENMESİ İ (1) İlin nüfusu ekonomik yapısı kuruma kayıtlı işsiz sayısına göre Genel Müdürlükçe kaynak tahsis edilmektedir. İllerin Yıllık İşgücü Eğitim Planı İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulunca onaylandıktan sonra Genel Müdürlüğe gönderilir. İlk altı aya kullanılmayan ödenek ihtiyaç duyulan diğer illere tahsis edilir. 22
KURS DÜZENLENECEK MESLEKLERİNBELİRLENMESİ (2) İhtiyaç duyulduğunda yıl içerisinde Yıllık İşgücü Eğitim Planında değişiklik yapılır. İstihdam Garantisi veren işverenlerin ş olması durumunda Yıllık Eğitim Planında olmayan mesleklerde de kurs açılabilir. Tahsis edilen kaynaklar İl Müdürlüklerince belirlenecek öncelik sırasına göre kullanılır. l 23
HİZMET SAĞLAYICILAR Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim ve öğretim Kurumları Üniversiteler 1739 ve 5580 sayılı kanunlara dayanılarak kurulan özel eğitim kurumları Özel Kesim İşyerleri Kamu kurum ve kuruluşları, l döner sermayeli kuruluşlar Dernek,vakıf, işçi, işveren esnaf ve meslek kuruluşlar, ş özel kanunla kurulan banka ve kuruluşlar 24
KURSİYER BAŞINA Ş YAKLAŞIK Ş BİRİM MALİYET TESPİTİ İl Müdürlükleri yapılacak hizmet alımlarında dikkate alınmak üzere; Yıllık İşgücü Eğitim Planında yer alan mesleklerde düzenlenmesi öngörülen kurslara ilişkin olarak ilgili mevzuatlar uyarınca il geneli Kursiyer Başı Ykl Yaklaşık kbii Birim Maliyetleri l ibelirler. lil Birim Maliyet; temrin malzemesi,eğitici, es c, kurs us yeri mesleki rehabilitasyon giderleri ile yüklenicinin karından oluşur. 25
DİĞER HUSUSLAR (1) Hizmet alımlar doğrudan temin yöntemiyle sağlanır. (4734 S.K, 22 M, I B) Aynı meslekten lkt birden bid fazla hizmet sağlayıcıdan hizmet alınabilir. Kurslar mutlaka ihtiyaca dayandırılmalıdır. (karşılanamayan işveren talepleri anlamında) Kursiyer adayları Kuruma kayıtlı açık işsiz aynı meslekte daha önce veya farklı meslekte son 24 ay içerisinde katılmamış ş olmak gerekir. 26
DİĞER HUSUSLAR (2) İşyerlerinde yapılan kurslarda işyeri çalışanı kursiyer olamaz. Birgrup10kişiden az 25 kişiden fazla olamaz. Kurs programları mutlaka Milli Eğitim Müdürlüklerince onaylanır. Kurs süresi günlük en az beş en fazla sekiz saat olmak üzere altı ayı aşamaz. 27
DİĞER HUSUSLAR (3) Kurslara devam zorunludur.kurumca uygun mazeretine istinaden i izin i verilebilir. Ancak bu süre kurs süresinin 1/10 u aşamaz. Aksi halde kursla ilişkileri kesilir. İlgi ve yetenekleri kursa elverişli olmayanlar ile disipline uymayanların kursla ilişkisi kesilir. Yükleniciye yapılan ödemelerde fiili kursiyer sayısı dikkate alınır. İşsizlik ödeneği alanların kursa katılmaları zorunludur. r Aksi halde ödenekleri kesilir. 28
DİĞER HUSUSLAR (4) Kurs sonunda sınav yapılır. Başarılı olanlara Kurs Bitirme Belgesi verilir. İşyerleriyle düzenlenen kurslarda işverenler sınavı takip eden tarihten itibaren en geç 30 gün içinde başarılı kursiyerlerin % 50 istihdam eder. Sadece cep harçlığı verilerek açılan kurslarda istihdam garantisi aranmayabilir. İstihdam yükümlülüğünü ğ yerine getirmeyen yüklenicilerden yapılan ödemeler geri tahsil edilir. 29
DİĞER HUSUSLAR (4) Özürlü, hükümlü ve eski hükümlülere yönelik kurslarda istihdam yükümlülüğü aranmayabilir. Tüm Kursiyerler 5510 sayılı kanunun 5 inci i maddesi gereği İş Kazası ve Meslek Hastalığı sigortası ödenir. Türk Soylu yabancı uyruklular için bu yönetmelik hükümleri uygulanmaz. Bu husus Kurum ile diğer kamu kurumlarıyla l ortaklaşa yapılacak protokolle belirlenir. 30
KAYNAK MİKTARI Genel Müdürlüğümüzce ilimize bu çalışmalarda ş kullanılmak üzere 2009 için 1.779.668,44,TL. kaynak tahsis hi edilmiştir. i i İşgücü Yetiştirme Kurslarına katılan kursiyerlere cep harçlığı ğ adıyla her kurs günü için 15,00,-TL. para ödenmektedir. di 31
ARANAN KRİTERLER Kurslar açılırken mutlaka ihtiyaca dayandırılmalıdır. -Kurumca karşılanamayan işverenlerin i işgücü üü talepleri. Kurslara katılacak kursiyerler kuruma kayıtlı açık işsizlerden eşitlik ilkeleri dikkate alınarak müştereken seçilir. 32
İŞLETMELERDE EĞİTİM SEMİNERLERİ İşletmelerde çalışan işgücünün işletme ve verimlilik kültürünü, kalite ve iş ş güvenliği bilincini artırmaya yönelik faaliyetlerimizdir. 10-25 kişilik gruplar oluşturularak, 2 ile 5 işgünü ve 10 saat ile 25 saat arasında bu eğitimler ğ verilmeye çalışılmaktadır. ş 33
SEMİNER ÇEŞİTLERİ Ş İşçi Geliştirme, İlk Kademe Yöneticilik, Orta Kademe Yöneticilik, Zaman Yönetimi, Toplam Kalite Yönetimi, İnsan İlişkileri ve Stres, İnsan İlişkileri ve iletişim, İş Sağlığı ve Güvenliği 34
MESLEK BİLGİ MERKEZLERİ İlköğretim okullarının 7. Ve 8. İnci sınıf ile Ortaöğretim 11. Ve 12. Sınıf öğrencilerine yönelik olarak meslek seçiminin önemi konusunda seminerler verilmektedir. Ayrıca gerek elektronik ve gerekse manuel ortamda meslek bilgi dosyaları meslek seçme aşamasında olan tüm gençlerimizin hizmetine sunulmaktadır. DOĞRU MESLEK MUTLU İNSAN 35
İŞ VE MESLEK DANIŞMANLIĞI Kişilerin özellikleri ile mesleklerin gerektirdiği nitelik ve şartları karşılaştırarak, bireyin istek ve durumuna en uygun iş ve mesleği seçmesi, seçtiği meslekle ilgili eğitim imkanlarından yararlanması, işe yerleştirilmesi iil i ve işe uyumunun sağlanması ile ilgili sorunların çözümüne sistemli olarak yardım edilmesi sürecidir. 36
İŞSİZLİK SİGORTASI ÖDEMELERİ Bir işyerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, ğ kendi diistek ve kusuru dışında d işini i i kaybedenlerin, uğradıkları gelir kayıplarını kısmen de olsa karşılayarak kendilerinin ve aile fertlerinin zor duruma düşmelerini ş önleyen, sigortacılık tekniği ile faaliyet gösteren, Devlet tarafından kurulan zorunlu bir sigorta koludur. 37
İÖ KAZANMA KOŞULLARI Son üç yıl içinde en az 600 gün pirin ödenmiş olması, (600 gün ise 180 gün, 900 gün ise 240 gün ve 1080 ise 300 gün İÖödenmektedir.) di Son 120 günün kesintisiz olması, İşten çıkış neden işçinin kendi kusuru dışında olması, İşten çıkış tarihinden itibaren 30 gün içinde Kurum birimine müracaat etmesi gerekmektedir. 38
İŞ KAYBI TAZMİNATI 4046 Sayılı Özelleştirme ş Kanunu gereği ğ özelleştirilen kamu işyerlerinde çalışanların işini ş kaybetmeleri nedeniyle; 550 günden fazla çalışanlara 90 gün, 1100 günden fazla çalışanlara l 120 gün, 1650 günden fazla çalışanlara 180 gün ve 2200 günden fazla çalışanlara 240 gün İş Kaybı Tazminatı ödenmektedir. 39
KISA ÇALIŞMA VE KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ HAKKINDA YÖNETMELİK 13 Ocak 2009 tarih ve 27109 sayılı resmi gazete 40
AMAÇ VE KAPSAMI İşverenin, genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması hallerinde, talebinin uygunluğunun Bakanlıkça tespiti ile işçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesine ilişkin usul ve esasları düzenler. 41
BİLDİRİM -Genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılmasını talep eden işveren bu talebini Kurum birimine bildirir. Bu bildirimde; * Genel ekonomik krizin veya zorlayıcı sebebin etkileri ile zorlayıcı sebebin ne olduğunu, ğ * İşyerinin ünvanı, adresi, varsa taraf sendikayı, Bakanlık Bölge MüdürlüğüveSGKişyeri numarası, * Varsa iddiasını kanıtlayan somut belgeleri bli belirtmek zorundadır. dd 42
TALEBİNDEĞERLENDİRİLMESİ İnceleme esnasında; kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgiler, işveren tarafından kurumca belirlenen formatta hazırlanarak manyetik ortamda Kuruma, yazılı olarak ta Bakanlık İş Müfettişine ş teslim edilir. Kısa çalışma talebi öncelikle Kurum tarafından sebep ve şekil yönünde değerlendirilir. Genel ekonomik krizin varlığı konusunda kuvvetli işaretlerin bulunması halinde, Bakan duruma açıklık k getirir. i 43
TALEBİN DEĞERLENDİRİLMESİ Gerekçeler ile başvurula bağdaşmadığı halde, nakit darlığı, ğ ödeme güçlüğü, Pazar daralması ve stok artışı gibi sebeplere dayandırılması durumunda d başvurular Kurumca reddedilir. dili Genel ekonomik kriz veya zorlatıcı sebeplerle yapılan başvuruların uygunluk tespiti Bakanlık iş ş müfettişleri ş tarafından ivedilikle yapılır. Talebin uygun bulunması halinde Kurum tarafından işveren bildirilir. İşveren sendikaya ve ilan edilmek suretiyle işçilere 44 bildirilir.
YARARLANMA KOŞULLARI Kısa çalışma ödeneği talebinde bulunması, Kısa çalışma talebinin Bakanlıkça uygun bulunması, İşçilerin İşsizlik ödeneği alacak şekilde prim ödeme gün sayıları yeterli olması, gerekmektedir. 45
ÖDENEĞİNMİKTARI İşsizlik sigortası ödeneğinin ğ miktarı kadardır. Üç ayı aşmamak kaydıyla kısa çalışma süresi kadardır. Kısa Çalışma süresi için Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası gereği ödenecek sigorta primi İşsizlik sigortası fonundan Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılır. Kurum birimi, i i işçilerin il i başvurusunu izleyen il ayın sonuna kadar sonuçlandırır. İşçinin kendisine her ayın sonunda ödenir. 46
ÖDENEĞİN KESİLMESİ VE SONA ERMESİ İşe girilmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, silah altına alınması ve geçici gç iş ş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda ödenek kesilir. İşveren, ilan ettiği süreden önce normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu yazılı olarak Kuruma ve varsa sendikaya bildirmek zorundadır. Bildirim tarihi itibariyle kısa çalışma sona erer. 47
ÜCRET GARANTİ FONU işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için Aciz Vesikası alınması veya iflası nedenleri ile ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde, işçilerin iş ilişkisinden kaynaklanan son üç aylık ücret alacaklarını karşılamak amacı ile İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında Ücret Garanti Fonu oluşturulmuştur. 48
ÜGF KAZANMA KOŞULLARI - İşçinin bir hizmet akdine bağlı olarak, 4857 sayılı İş Kanununa tabi olarak çalışıyor olması, - İşvrenein konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması iflası veya işverenin ödeme güçlüğüne düşmesi, - Ödenmeyen ücret alacağının ğ bulunması, Gerekmektedir. 49
Bize ayırdığınız ğ zaman ii için teşekkür ederiz. İŞKUR AFYONKARAHİSAR İl Müdürlüğü 50