KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TARİH ÖĞRETMENLİĞİ TG 10 ÖABT TARİH Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
2015 ÖABT / TAR TARİH ÖĞRETMENLİĞİ TG 10 1. Kıbrıs Barış Harekâtı ve İran-Irak Savaşı tarihsel olaya örnekken İslamiyet in yayılması tarihsel olguya örnektir. 4. Soru kökünde devletlerin tarihine ilişkin bakış açısı verilen tarih felsefecisi ünlü İslam tarihçisi İbn Haldun dur. 7. Bulgarlar, Hazarların saldırıları nedeniyle parçalanmış, Tuna ve Volga Bulgarları olmak üzere ikiye ayrılmıştır. 2. Birkaç sene öncesine kadar ilk Osmanlı parasının Orhan Bey Dönemi nde bastırıldığı bilgisi doğru bilgi olarak kabul edilmekteydi. Ancak yapılan yeni bir araştırmada Osman Bey Dönemi nde bastırılan paraya ulaşılınca ilk paranın Orhan Bey Dönemi nde basıldığı bilgisi değiştirilmek zorunda kalındı. Bu örnekten de anlaşılacağı gibi tarihî bir bilginin değişmesine yol açan en önemli gelişme o bilgiyle ilgili yeni, farklı ve güvenilir bilgiler içeren belgelere ulaşılmasıdır. 5. Mezopotamya da kurulan Sümer ve Akadlar ile Anadolu da kurulan Hititler Tunç Çağı nda kurulmuş devletlerdir. 8. Almanların Nibelungen Destanı nda Attila; Etzel adında, büyük otoriteye sahip, barışsever ve yalnız asilere karşı kılıç kullanan asil ruhlu bir hükümdar olarak anlatılır. 3. Katip Çelebi XVII. yüzyıl Osmanlı tarihçilerinden biridir ancak Seyahatname adlı eserin değil, Fezleke-i Tarih, Keşfü z Zünun eserlerinin yazarıdır. Seyahatname ise aynı dönemin diğer bir tarihçisi Evliya Çelebi tarafından kaleme alınan bir eserdir. 6. Lidyalılar Anadolu da kurulmuş bir uygarlıktır ve başkentleri Sardes tir. Elamlılar (Sus), Babilliler (Babil), Akadlar (Agade) ve Asurlular (Ninova) Mezopotamya uygarlıklarıdır. 9. Türk kavimlerini felakete sürükleyen sebepler, bazı devlet adamlarının yetersizliği, Türk kavimlerinin kendi aralarındaki çatışmalar ve kolay dağılmaya, yıkılmaya yatkın olan boylar konfederasyonu şeklinde örgütlenme olarak sıralanabilir. 3
10. Araplara karşı başarılı mücadeleler veren Sulu Kağan, Çin entrikaları sebebiyle Kül-çor tarafından öldürülmüştür. Türgişler böylece dağılma sürecine girmiştir. 13. Mercürum ve Fihl savaşları, 635 yılında İslam ordularıyla Bizans arasında yapılan savaştır. Sıffin Savaşı, Hz. Ali ile Şam Valisi Muaviye arasında gerçekleşen bir iç savaştır. Cemel Savaşı, Müslümanlar arasında yapılan ilk iç savaştır. Nehrevan Savaşı, 658 yılında Hz. Ali ile Haricîler arasında gerçekleşen ve Haricîlerin çoğunluğunun yok edildiği savaştır. 16. Diyarbakır Nebi Camisi Akkoyunlular Dönemi ne ait mimari eserdir. 11. Çin in Türkleri Çinlileştirme yani asimile etmesi Çin-Türk ilişkilerinin başlangıcından beri uyguladıkları bir politikadır. Bu politikaya karşı Asya Hun Kağanı Mete Han başta olmak üzere Türk kağanlarının büyük bir bölümü mücadele etti. Soru kökünde verilen gelişmenin yaşandığı dönem Göktürk kağanlarından İşbara Dönemi nde yaşanmıştır. 14. 1071 Malazgirt Zaferi ile başlayan Anadolu nun Türkleştirilmesi ve İslâmlaştırılması sürecine katkıda bulunulan dönemlerden biri de Türkiye Selçuklu Dönemi dir. Bu dönemde Abdalan-ı Rum denilen Anadolu dervişleri de yaptıkları çalışmalarla sürece önemli katkıda bulundular. 17. Haziran 1341 de Bizans İmparatoru III. Andronikos un ölümü üzerine yerine 9 yaşındaki oğlu İoannes Paleologos geçmiştir. Büyük Dük Kantakuzenos ise Ekim 1341 de Dimetoka da imparator ilan edilmiştir. Kantakuzenos Bizans tahtını ele geçirebilmek için Aydınoğulları, Saruhanoğulları ve Osmanlılardan yardım almıştır. 12. Himyeri Devleti İslamiyet Öncesi nde Güney Arabistan da kurulmuş bir devlettir. 15. Tolunoğulları Devleti ne 905 yılında Abbasiler son vermiştir. 4
18. İspanya Krallığı tarafından Müslüman Araplara ve Yahudilere yönelik katliamlardan kurtulabilenlerin II. Bayezit Dönemi nde himaye edilmeleri ve Osmanlı topraklarına yerleştirilmeleri yaşanan ilk mülteci sorunudur. III. Ahmet Dönemi nde, Rusya ile yapılan ve kaybedilen Poltova Savaşı sonrası İsveç Kralı Demirbaş Şarl ve askerlerinin Osmanlı Devleti ne sığınmaları Osmanlı Devleti nin yaşadığı ikinci mülteci sorunudur. Rusya nın 1763 teki Lehistan seçimlerine doğrudan müdahale etmesi üzerine Lehli yurtseverler ayaklandılar. Ruslar ayaklanmayı bastırmak için Lehli yurtseverleri katletmeye başladılar. Katliamdan kaçabilenler Osmanlı Devleti ne sığındılar. Bu mülteci sorununun yaşandığı süreçte Osmanlı Padişahı, III. Mustafa ydı. 1848 İhtilâlleri Macar yurtseverlerinin de bağımsızlık talebiyle ayaklanmalarına neden oldu. Rusya ve Avusturya ayaklanmayı kanlı bir şekilde bastırdılar. Katliamdan kurtulabilen Macar yurtseverleri Osmanlı Devleti ne sığındı. Osmanlı Devleti Rusya ve Avusturya nın tüm tehditlerine rağmen Macar mültecilerini geri vermedi. Bu sorunda I. Abdülmecit Dönemi nde yaşandı. II. Mahmut Dönemi nde mülteci sorunu yaşanmadı. 20. 1683 yılında gerçekleştirilen Viyana Kuşatması sırasında Osmanlı tahtında IV. Mehmet vardır. 22. Osmanlı da Fatih Dönemi nde Karamani Mehmet Paşa ya hazırlatılan kanunname ile ilmiye mesleği ve mensuplarına ilişkin hususlar netlik kazandıktan sonra medreseler esas teşkilatına kavuşmuştur. Öğrenim hayatının ilk basamağı olan Haşiye-i Tecrid Medresesini başarıyla tamamlayan öğrenci sonraki basamak olan Miftah Medresesine devam ederdi. Oradan da sırayla Kırklı, Hariç ve Dâhil Medreselerinde öğrenimi başarılı bir şekilde tamamlamak koşuluyla Sahnıseman Medreselerine kabul edilirdi. 19. III. Murat 1574-1595 tarihleri arasında padişahlık yapmıştır. Dolayısıyla, 1578 de gerçekleşen Çıldır Muharebesi (I), 1583 te gerçekleşen Meşaleler Savaşı (II), 1585 te gerçekleşen Alivar Savaşı (III) III. Murat Dönemi gelişmeleridir. 21. Süleymaniye Camisi: Mimar Sinan ın kalfalık dönemi eseridir. Selimiye Camisi: Mimar Sinan ın ustalık dönemi eseridir. Haseki Hürrem Sultan Camisi: Mimar Sinan ın ilk eseridir. Bayezit Camisi: Osmanlı Devleti nde klasik dönemde inşa edilen ilk camidir. Şehzade Camisi: Mimar Sinan ın çıraklık dönemi eseridir. 23. Küçük Kaynarca Antlaşması Türkçe, Rusça ve İtalyanca olmak üzere üç dilde yazılmıştır. Antlaşmanın uygulanmasında sorun çıkması hâlinde ortak dil sayılan İtalyancaya müracaat edilmesi kararlaştırılmıştır. 5
24. 1917 yılında Bolşevik İhtilali yle rejim değişikliği yaşayan Rusya, Çarlık Dönemi nde imzalanan gizli antlaşmaları dünya kamuoyuna açıklamıştır. 27. Kendini fesheden İttihat ve Terakki Fırkası yerine 1 Kasım 1918 tarihinde Teceddüt Fırkası kurulmuştur. 30. İstiklal Marşı, I. İnönü Savaşı ndan sonra 12 Mart 1921 tarihinde kabul edilmiştir. 25. Ruslarla yapılan 1829 Edirne Antlaşması ile Sırplara özerklik verilmiştir. 28. Mustafa Kemal in sunduğu önergede kurulacak olan düzenli ordunun başkomutanının belirlenmesi diye bir öneri bulunmamaktadır. 31. Yunanlar Mudanya Konferansı na doğrudan katılmadılar. Onları konferansta İngilizler temsil etti. 26. Rusya nın Osmanlı himayesi altındaki Özi Kazaklarına saldırması üzerine Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa 1678 yılında sefere çıkmış ve Çehrin Kalesi ni ele geçirmiştir. Rusların isteği üzerine Bahçesaray (Çehrin) Antlaşması imzalanmıştır. 29. Cihan Harbine Neden Girdik, Nasıl İdare Ettik ve İstiklal Harbimiz adlı eserleri kaleme alan Kâzım Karabekir in, Kurtuluş Savaşı nın kazanılmasında büyük hizmetleri olmuştur. 32. 29 Ekim 1923 te Cumhuriyet ilan edilmiş ve Bakanlar Kurulu oluşturulmuştur. 6
33. Halk Fırkası, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin siyasi partiye dönüşmüş hâlidir. 36. Montesquieu Kanunların Ruhu Üzerine adlı eserinde kuvvetler ayrılığını savunmuştur. Ona göre yürütme gücü krala verilmelidir. Yasama gücü ise halk ve soylulardan oluşan meclislere verilmelidir. 39. 6 Kasım 1983 seçimine, kapatılan eski siyasi partilerin hiçbiri katılamadı. Millî Güvenlik Konseyi nin izin verdiği, Anavatan Partisi (I), Halkçı Parti (II), Milliyetçi Demokrasi Partisi (III) seçimlere katılabildi. Yapılan genel seçimleri Anavatan Partisi kazandı, Halkçı Parti ikinci oldu. 34. Merkantilizm XV. yüzyılda başlatılan Coğrafi Keşifler in sonucunda Avrupa nın ekonomik yapısının değişmesine bağlı olarak Avrupalı devletlerce uygulanmaya başlanan politikadır. Bu politika feodalitenin egemen olduğu süreçte zenginliğin temel kriteri olan toprak mülkiyetinin yerine altın ve gümüş gibi değerli madenlere sahip olmayı zenginliğin ölçütü hâline getirdi. Ülkeler arası ticaretin önemini artırdı. Yerli üretimin ve ihracatın artırılması da bu politikanın diğer önemli özellikleridir. 37. İrangate Olayı ABD nin İsrail aracılığı ile karşı olduğu Humeyni rejimine gizlice silah sattığının ortaya çıkması üzerine yaşanan skandaldır. 40. Eisenhower Doktrini ni kabul edenler: Lübnan, Pakistan, Irak, Türkiye, Afganistan, Libya, Tunus, Fas ve İsrail. Doktrini reddedenler: Mısır, Suriye, Ürdün. 35. İngiltere 1783 yılında imzalanan Versailles Antlaşması ile ABD nin bağımsızlığını tanımıştır. Bu antlaşmayla da ABD nin temelleri atılmıştır. 38. Soğuk Savaş Dönemi nde uzay araştırmalarının gelişmesinde silahlanma yarışı etkili olmuştur. 41. Mehmet Akif Bey dersin girişinde söyledikleriyle öğrencilerini temel becerilerden haberdar etmiştir. Bunlar öğrencilerin öğrenme alanlarındaki gelişimleriyle bağlantılı ve hayat boyu kullanacakları temel becerilerdir. Tarih Dersi Öğretim Programı içerdiği kazanımlarla bu temel becerilerin ve derse özgü becerilerin geliştirilmesini hedeflemektedir. 7
42. Mehmet İhsan Sungu, Türkiye de ilk defa tarih pedagojisi ile ilgilenen eğitimcilerdendir. Tarih öğretimine ilişkin görüşlerinde John Dewey nin etkilerine rastlanılmıştır. Mehmet İhsan Sungu nun eserleri arasında Türklerin Terbiyeye Hizmetleri, Mekteb-i Maarif-i Adliyyenin Tesisi, Galatasaray Lisesinin Kuruluşu, Harf İnkılabı ve Millî Şef İsmet İnönü yer alır. Ancak Talim ve Terbiye de İnkılap adlı eser İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu na aittir. 45. Soruda verilen kazanıma yönelik, öğretmenin Romalıların günlük yaşamlarıyla ilgili bir metin yazdırma etkinliğini yaptırması doğru olmaz. Çünkü bu etkinlik verilen kazanıma yönelik değil, Roma uygarlığının siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik yapılarını kavrar. kazanımına yöneliktir. 48. Öğretmenin, öğrencilerine yöneltmiş olduğu soruların ortak özelliği düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik sorular olmalarıdır. Farklı soruları kullanan öğretmen öğrencilerin farklı düşünme becerilerini geliştirmelerine katkı sağlar. Bu soruların temel amacı tarihî olaylara yönelik analiz, sentez veya değerlendirme yapmadan cevap vermeyi sağlamaktır. Bu sorularda kim, ne, ne zaman, nerede soru kalıpları kullanılır. 43. Millî Mücadele nin Hazırlık Dönemi ünitesiyle ilgili olarak verilen kazanımlardan Tekâlif-i Milliye kararlarının önemini kavrar. kazanımı bu üniteye ait değildir. Çünkü bu kazanım Kurtuluş Savaşı nda Cepheler ünitesi kapsamındadır. 46. Yahya Bey in dersinde yaptırmış olduğu etkinlik öğrencilerinde müzikal zekâ alanını geliştirmeye yöneliktir. Bu zekâ alanı öğrencinin kendisini müzikle ifade etmesine katkı sağlar. Öğrenci zorlandığı konuları gündemdeki bir müzikle ilişkilendirerek öğrenebilir. Ezberlemekte sıkıntı yaşadığı tarih bilgilerini, içinde geçen kelimelerle türkü veya şarkı hâline dönüştürerek bu sorununu ortadan kaldırabilir. 49. Verilen özelliklere sahip ölçme değerlendirme aracı portfolyodur (öğrenci ürün dosyası). Bu dosyanın içerisinde araştırma raporu, sunu kopyaları, öz veya akran değerlendirme formları yer alır. 44. Zafer Haftası mart ayı içerisinde kutlanan belirli gün ve haftalardan biri değildir. Çünkü Zafer Haftası her yıl 26-30 Ağustos tarihleri arasında kutlanır. Kütüphaneler Haftası, mart ayının son pazartesi gününde kutlanır. Türk Dünyası ve Toplulukları Haftası, 21 Mart ı içine alan haftada kutlanır. Bilim ve Teknoloji Haftası, 8-14 Mart ta kutlanır. Mehmet Akif i Anma Günü her yıl 12 Mart ta kutlanır. 47. Verilen şiiri dersinde öğrencilerine dağıtan öğretmen, IV. Mehmet Dönemi ni işlemektedir. IV. Mehmet 1648-1687 yılları arasında hüküm sürmüştür. 1662 de Avusturya üzerine sefere çıkan Köprülü Fazıl Ahmet Paşa Uyvar Kalesi ni ele geçirmiştir. Bu başarı üzerine Keşfî, verilen şiiri kaleme almıştır. 50. Dersini Anadolu Medeniyetleri Müzesinde işlemek isteyen bir öğretmenin gezi öncesinde gezi kontrol listesini hazırlama (I) ve müzede işlenecek dersle ilgili kazanımı ve bu kazanımla birlikte hangi derslerle iş birliği yapacağını belirleme (II) hazırlıklarını yapması uygundur. Geziye katılan öğrencilerini 10-15 kişilik gruplara ayırma gezi sırasında yapılacak bir uygulamadır. 8