YELKENCİLİK OKULLARI VE KAPTANLIK EĞİTİMİ MERKEZLERİNDE KULLANIM ÖMRÜNÜN SONUNA GELMİŞ GEZİNTİ TEKNELERİNE İLİŞKİN KONULAR HAKKINDA REHBERLER Tüm hakları saklıdır Bu doküman, BOAT DİGEST Konsorsiyumu nun yazılı izni olmaksızın herhangi bir nedenle kopyalanamaz, tümü veya bir bölümü taklit edilemez ya da değiştirilemez. Böyle bir kopyalama, taklit etme veya değiştirme yazılı iznine ek olarak, dokümanın ve tüm uygulama bölümlerinin telif hakkının aşağıda belirtilen yazarlarla açıkça referans edilmesi zorunludur.
1. AMAÇLAR VE REHBERLERİN YAPISI Bu doküman, yelkencilik okulları/kaptanlık eğitimi merkezlerine kullanım ömrünün sonuna gelmiş tekneleri konusunda önemli bilgi ve enformasyonu sağlamak amacıyla tekne sahiplerinin rol aldıkları önemli konumda rehberlik ve anahtar bilgileri sağlamak için sorumluluk taşıyan bir bakış açısıyla hazırlanmıştır. Bu rehberler, kullanım ömrünü tamamlamış gezinti tekneleri ile ilgili problem genel bakış ve bu probleme ilişkin yelkencilik okulları/kaptanlık eğitimi merkezleri tarafından alınabilecek önlemler konusunda özel bir bölüm içermektedir. 2. KULLANIM ÖMRÜNÜN SONUNA GELMİŞ GEZİNTİ TEKNELERİ SORUNU Gezinti teknesi (RC) sahiplerinin, sahibi oldukları gezinti teknesini elden çıkarmak istediklerinde (bu her zaman için teknenin miadını doldurduğu anlamına gelmez), çeşitli seçenekleri devreye soktukları bilinir: İmha etme/geri dönüşüm; terk etme; tekneyi satma; tekneyi bağışlama ve/veya batırma, yakma gibi diğer kötü uygulamalar. Bir gezinti teknesi kullanım ömrünün sonuna ulaşmış duruma geldiğinde (bir başka deyişle, tekne ana işlevini -gezinti- yerine getiremeyecek durumda olduğunda veya tekne sahibi tekneyi elden çıkarmaya karar verdiğinde), tekne sahibi aşağıdaki seçeneklerden birine başvurur: İşleme (imha/geri dönüşüm) veya terk etme. Uzun yıllar boyunca denizcilik dernekleri, şirketler, yat limanları, çevre örgütleri, araştırma kuruluşları, kamu görevlileri ve diğer kilit kuruluşlar terk edilmiş gezinti teknesi sorununu bir dizi Avrupa ülkesinde gündeme taşıdılar. Bununla birlikte, bu sorun hakkındaki bilgiler sınırlı olduğu için, Avrupa da terk edilmiş gezinti tekneleri sorununu nicelendirmek son derece güç hale geliyor. Avrupa da terk edilmiş gezinti teknelerinin sayısına ilişkin çok az referans bulunuyor. Öte yandan, bazı Avrupa ülkeleri, terk edilmiş teknelerin neden olduğu sorunların farkına vararak ulusal düzeyde bazı tahminler ortaya çıkardılar.
RC sahiplerinin hâlihazırdaki farkındalığı ve kullanım ömrü alışkanlıkları konusunda; pek çok RC sahibi gezinti teknelerinin artık kullanılmaz hale geldiklerinde terk edilmelerinin kabul edilemez olduğunu düşünüyor. Ayrıca tekne sahipleri gezinti teknelerini terk etmenin sağlık, güvenlik ve çevre açısından bir tehlike arz edebileceği ve gezinti teknelerinin uygun bir şekilde sökülmesini sağlamanın sorumlu tekne sahibi olmanın bir parçası olduğu konularında hemfikirler. Pek çok RC sahibi, gezinti teknelerini artık ihtiyaçlarına uygun olmadıklarını düşündüklerinde satmayı planlıyor ve çoğu tekne sahibi de teknelerini sökmeden veya geri dönüşüme göndermeden önce tekneye iyi bakacaklarını bildikleri birine bağışlamayı tercih ediyor. Çok sayıda RC sahibi ise, teknelerinin sökümü ve geri dönüşümü için herhangi bir ücret ödemeye gönüllü olmadığı gibi; RC sahipleri arasında da kullanım ömrünün sona ermesi ile ilgili konularda büyük bilgi eksiklikleri var. Terk edilmiş tekneler (karada, yüzer halde ve/veya batık) (1) sıvı atıkların sızmasına veya dökülmesine (mazot ve akülerden sızan sıvılar) ve (2) katı atıkların boşaltımı ve/veya kopmasına (başka tehlikeli maddeleri içeren veya içermeyen tekne parçaları/kısımları, mobilya, plastikler, vb.) neden olabilir. Bu maddeler çevreye zarar verebilir (hem halka açık hem de özel mülklerde) ve deniz yaşamı açısından ölümcül tehlikelere yol açabilir. Yelkencilik okulları/kaptanlık eğitimi merkezleri geleceğintekne kullanıcılarını ve tekne sahiplerini eğitmekten sorumludur. Eğitim merkezlerinde verilen derslerde sürdürülebilirlik ve çevre hakkında bazı konular ele alınıyor olsa dahi, çoğu eğitim merkezinde kullanım ömrü sona ermiş gezinti tekneleri ve gezinti teknelerinin yaydığı bölgeye özgü olmayan türler (NIS) gibi diğer ilgili risklere değinilmiyor. Dolayısıyla, pek çok tekne kullanıcısı miadını dolduran teknelerle ortaya çıkan sorunun ve bunların etki ve sonuçlarının farkında olmaz. Yelkencilik okulları ve kaptanlık eğitimi veren merkezler çok önemlidir ve mevcut tekne kullanıcılarıyla geleceğin tekne kullanıcıları arasında farkındalık yaratmak açısından kilit önemi haizdirler.
3. YELKENCİLİK OKULLARI VE KAPTANLIK EĞİTİMİ MERKEZLERİNİN YAPABİLECEĞİ ÇALIŞMALAR Yelkencilik okulları: Tekne kullanıcılarına ve geleceğin tekne kullanıcılarına rekreasyon amaçlı deniz navigasyonuna yönelik eğitim veren okullardır. Kaptanlık eğitimi merkezleri: Tekne kullanıcılarına ve geleceğin tekne kullanıcılarına rekreasyon amaçlı deniz navigasyonuna yönelik eğitim veren okul dışı merkezlerdir. Gezinti teknesi sahiplerine özel İngilizce, İspanyolca, İtalyanca, Türkçe ve Fransızca sürümleri mevcut olan farkındalık modülü hakkında tekne sahiplerini bilgilendirmek Gezinti teknesi sahiplerine yönelik farkındalık modüllerindeki içeriği incelemek ve derslerde verilebilecek/öğretilebilecek kilit bilgileri çıkarmak. Gezinti teknesi sahiplerini bölgede bulunan söküm yerleri hakkında bilgilendirmek. Tekne sahipleri, teknelerini elden çıkarmak üzere gezinti teknesi sökümü yapan yerleri nasıl bulacaklarını genellikle bilmezler ve bu bilgi eksikliği tekne sahiple rini tekneyi terk etme gibi kötü uygulamalara itebilir. Tekne sahiplerinin hem tekne söküm tesislerini hem de tekne sökümü faaliyetlerine ilişkin ulusal iletişim noktasını kolayca bulmaları için tekne söküm tesislerini gösteren bir harita hazırlanmıştır. Bu haritaya aşağıdaki uzantıdan ulaşabilirsiniz: http://www.boatdigest.eu/dismantling-network.asp. Avrupa daki söküm tesisleri düzenli olarak güncellenen bu haritada gösterilmiştir.
Kullanım ömrünü tamamlamış gezinti teknesi bilgisini doğru bir yöntemle sınamak (sınıfta sözlü olarak veya final sınav/testinde kullanım ömrünün sonuyla ilgili konuları da dâhil ederek yapılabilir). Gezinti teknesi sahiplerine, böyle bir hizmete ihtiyaç duyduklarında kendi yat limanlarıyla irtibata geçebilmeleri için, bazı ülkelerde yat limanlarının söküm faaliyetleri yaptığını açıklamak (genellikle yat limanı bünyesindeki ve/veya yakınındaki tersanede). Gezinti teknesi sahiplerine bölgeye özgü olmayan türler (NIS) ve bu türlerin gezinti teknesiyle ilişkisi hakkında bilgi vermek. Display material related to end-of-life recreational craft in strategic visible places in boating school facilities YELKENCİLİK OKULLARI BİRLİKLERİNİN YAPABİLECEĞİ ÇALIŞMALAR İngilizce, İspanyolca, İtalyanca, Fransızca ve Türkçe sürümleri bulunan kullanım ömrünü tamamlamış gezinti tekneleri üzerine olan bu rehberi yelkencilik okulları arasında yaymak. Çevre dostu yelkencilik okulları/kaptanlık eğitimi veren merkezleri ağını desteklemek. Yerel hareket, yelkencilik okulları ve kaptanlık eğitimi veren merkezlerin çevresel birliklerinin parçası olması gibi herbir bölge ve/veya bireysel okulun bir kamusal liste/ağın (daha önce bölgesel ve ya ulusal düzeyde kurulmuş) parçası olması olanağını verebilir. Bu kamusal görünüm bu okulların ve şehirlerin, bölgelerin, ülkelerin Çevresel taahhüdü olan geleceğin teknecilerini oluşturduğu görüntüsünü verecek ve başta şüpheli yaklaşan ve isteksiz olanlara yardımcı olacaktır. Bu liste/ağ, kullanım ömrünü tamamlamış gezinti tekneleri ile ilgili bilgi ve iyi uygulamaları sağlayan okulların dışında, geleceğin teknecileri için atık yönetimibölgeye özgü olmayan türlerin yayılması riski gibi diğer çevresel konulardaki endişeleri içebilir. Resmi izin gereklilikleri içerisinde ELRC enformasyon/bilgi içerme maksatlı ortak anlaşmaları desteklemek.